Bildirçin yetişdirilməsi üzrə əsas məsləhətlər

4) 1000-dən çox. Bu artıq tam sənaye quşçuluğu sayılır. Satışdan əlavə sahibkar fəaliyyəti haqda suallar ortaya çıxır. Bildirçinlərə qulluq üçünn bir və ya bir neçə işçinin təyin edilməsi, onların saxlanması üçün uyğun yerlərin olması və s.

Bitləri dərmansız necə təmizləməli? – TƏBİİ ÜSULLAR

Bakıda bitlərin yayılması ilə bağlı xəbərlər yayılıb. Deputat Araz Əlizadə də Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin iclasında bu problemi qabardıb.

Xüsusilə də azyaşlı və ibtidai siniflərdə oxuyan uşaqların bitlənməsi valideynlərin böyük narahatlıqlarına səbəb olur. Bəs bitlənmə nədən yaranır? Onun fəsadları nələrdir? Bit yayılan zaman nə etmək lazımdır? Milli.Az ailem.az-a istinadən türkiyəli dermatoloq Funda Atamanın bu haqda məsləhətlərini diqqətinizə çatdırır.

Həkim deyir ki, insanda üç fərqli bit növü xəstəlik yarada bilir. Bunlar baş, bədən və qasıq bitidir. Bitlər insanların düşündüyünün əksinə, hoppana və uça bilmir. Üç cüt ayağı olan 2 mm-dən balaca kiçik qanadsız böcəklərdir. İlk zamanlar sirkə kimi bilinən yumurtaların yaranması ilə ortaya çıxır. Yaxın təmas, daraq, geyimlər, yaylıq, papaq, cib telefonu, qulaqcıq kimi əşyalarla yayıla bilir. Ev heyvanları isə insan biti üçün daşıyıcı deyil: “Bütün dünyada bitlər dərmanlara qarşı müqavimət göstərmələri ilə bilinən bir problemdir. Bit gündə 5 dəfə pəncələrini dəriyə keçirərək qan əmir. Qan əmdikdən sonra gənə kimi şişməsə də, həzm etdiyi qanın təsiri ilə pas rəngi alır. Bitin tüpürcəyi və nəcisinin dəriyə təması qızarıqlıq və qaşıntıya, bəzən də iltihablı yaralara səbəb ola bilir. Dişi bit 1 aylıq həyatının hər bir günündə təxminən 6 ədəd yumurta qoyur. Bitlər yumurtadan ortalama 1 həftədə çıxır. Bit müalicəsinin həftədə bir dəfə təkrarlanmasının səbəbi də budur. Baş biti uşaqlarda daha çox görülür. Baş biti ən çox boyun və qulaq arxası saç dərisində olur. Qız uşaqları daha asan bitlənir”.

Dermatoloqun sözlərinə görə, baş biti qan əmmə əsnasında hansısa bir xəstəlik yaymır. Amma bədən biti həyat şəraiti pis, baxımsız insanlarda görüldüyü üçün müharibə vaxtı, ya da kasıb toplumlarda tif kimi yoluxucu xəstəliklərə səbəb olur. Qasıq biti isə cinsi yolla bulaşan bir xəstəlikdir. Qasıq tüklərindən başlayıb saqqaladək bütün tüklü bölgələrə yayılır. Hətta uşaqların kirpiklərinə də keçə bilir.

Bitlərin təmizlənmə üsulundan danışan F. Ataman deyir ki, müvəffəqiyyətli bir müalicə üçün ailə üzvlərinin təmasda olduğu şəxslərin də müalicəsi lazımdır: “Saç bantlarının, daraqların, fırça, papaq, yastıq, ev və maşında olan oturacaqların baş qoyulan hissələrinin silinməsi və yuyulması vacibdir. Dərmanlar quru saça sürtülməlidir. Bit su ilə qarşılaşınca nəfəs yollarını bağlayır və yarım saat nəfəs almadan qala bilir. Nəfəs yollarını bağladığı üçün dərman bitə təsir etmir və öldürmür. Dərmanlar nəfəs yolunu iflic edərək təsirli olur. Yumurtalarda ilk 4 gün sinir sistemi inkişaf etmədiyi üçün bu iflic edici dərmanların təsiri olmaz. Buna görə qalıcı təsirli dərmanlar istifadə edilməli və ya 1 həftə sonra müalicə təkrarlanmalıdır. Saçların kəsilməsi bitin çox olduğu durumlarda düşünülə bilər. Mexaniki təmizləmə, yəni bit və sirkələrin əllə artlanması, sıx dişli bit daraq ilə darama dərman istifadə etmədən faydalı ola bilər. Bit darağı ilə darayarkən saçı su, sirkə, zeytun yağı, ya da saç kremi ilə nəmləndirmək işinizi asanlaşdıracaq. Bu darama işi 3-4 gündə bir 15-30 dəqiqə arayla təkrarlanmalıdır. Saç təmizləndikdən sonra 2 həftə daha davam edilməlidir. Vazelin və ya mayonez ilə həftədə bir dəfə, ən az 10 dəqiqə saçların sürtülməsi də dərmana ehtiyac görülməyən alternativ üsullardandır. Bu vasitələr saça bol sürtülməlidir, beləcə, bit nəfəs ala bilməz və ölər. Həmçinin 30 dəqiqə ərzində saç qurutma aləti ilə isti hava tətbiq edərək, bitlərdən azad olmaq olar”.

Milli.Az

Bildirçin yetişdirilməsi üzrə əsas məsləhətlər

Bildirçin yetişdirilməsinə başlayarkən qarşıya çıxan əsas problemlər təcrübənin və ilkin biliklərin olmamasıdır. Boris Kovalenkonun bildirçin yetişdirilməsi üzrə əsas məsləhətləri.

Bu məsləhətlər heç də bu işə başlayanlar üçün kurs adına iddia etmir, lakin mən fikirləşirəm ki, bu məsləhətlər yeni baçlayanların bəzi səhvlərinin qarşısını alacaq.

1. Bildirçinləri nə məqsəd üçün və hansı miqdarda yetişdirmək istədiyinizi dəqiqləşdirin.

Birinci olaraq dəqiqləşdirməli olduğunuz iş bildirçinləri hansı məqsədlə artırmağınızdır. Sizin kiçik fermanızdakı quşların sayı birbaşa olaraq bundan aslıdır. Bu məsələdə 4 variantı qeydə almaq olar:

1) 20 quşa qədər. Bu miqdar sizi və ailənizi tam olaraq qiymətli bildirçin yumurtası ilə təmin edəcək.

2) 100 quşa qədər. Bu halda həm özünzü təmin edib, həm də qalan yumurtaları sataraq müəyyən miqdarda maddi gəlir əldə edə bilərsiniz.

3) 500-dən 1000-ə qədər. Bu artıq yarım-sənaye səviyyəsidir. Satışlardan əldə olunan gəlir daha çox olacaq.

4) 1000-dən çox. Bu artıq tam sənaye quşçuluğu sayılır. Satışdan əlavə sahibkar fəaliyyəti haqda suallar ortaya çıxır. Bildirçinlərə qulluq üçünn bir və ya bir neçə işçinin təyin edilməsi, onların saxlanması üçün uyğun yerlərin olması və s.

2. Bildirçinlərin saxlanması üçün yer müəyyən edin.

Bildirçinlərin saxlandığı yerdə il boyu temeratur 16-22 °С , rütubət isə 60-70% olmalıdır.

1) Quşların sayı 20-dən az olduqda bu variant qeydə alınmır. Onların saxlanması üçün evin hər hansı bir hissəsindən istifadə etmək olar. Altlığı 40x60sm olan qəfəsdən istifadə edə bilərsiniz.

2) Quşların sayı 100-ə qədər olduqda çoxmərtəbəli qəfəs batareyası lazım olacaq. Belə qəfəs batareyasını yerləşdirmək üçün sizə 0.6×1.2m olçülü və 1.8 m hündürlüklü yer lazım olacaq.

3) 500-dən 1000-ə qədər olduqda isə sizə 12-15kv.m-lik otaq lazım olacaq. Belə yerdə siz 10-12 ədəd qəfəs batareyası yerləşdirə bilərsiniz. Bundan əlavə sizə inkubatorları yerləşdirmək üçün, cücələrin saxlanması üçün yer və əlavə olaraq onların yemlərinin hazırlanması üçün də yer lazım olacaq.

4) Bildirçinlərin sayı 1000-dən çox olduqda istifadə olunacaq yerin sahəsi 20-30kv.m-dən çox olmalıdır.

3. Quşlar üçün qəfəslərin necə hazırlanması (və ya alınması) haqqında fikirləşin.

Bildirçin saxlamaq üçün istifadə olunan qəfəslər əsasən əldəqayırma olur. Belə qəfəslərin hazırlanması üçün sizə qaynaq üçün sinklənmiş setka, faner, armatur, sinklənmiş metal list lazım olacaq.

Bunu ya özünüz hazırlamalı ya da mütəxəssisə sifariş edə bilərsiniz.

1) 20 bildirçin üçün 1 qəfəsin hazırlanmasına sizə 1 kv.m setka lazım olacaq

2) 100 bildirçin üçün bir qəfəs batareyasının hazırlanmasına 4.5 kv.m sinklənmiş setka, 0.6kv.m faner, 1.5kv.m metal list lazımdır.

3) 10-12 qəfəsli batareya hazırlanmasına isə 45-50kv.m setka, 6-7kv.m faner və 15-16kv.m metal list tələb olunur.

4) böyük miqdarda qəfəs batareyasının (1000 bildirçində və daha çox) istehsalı vaxtı materialların qiymətlərini (mənalarını) vurun (artırın), p.2-də göstərilmişlər. Qəfəs batareyalarının lazımlı miqdarına, əsasən o faktı qəbul edib ki, bir batareyada 90 yerləşir – 100 bildirçin