Böyük Vətən müharibəsi

“Vətən müharibəsi” elə-belə söz deyil ki, onun-bunun savaşına aid edilsin. Hər millət üçün qürur verici bir ifadədir. Vətənin və həmin Vətən uğrunda savaşanların var olduğunu göstərən bir ifadədir.

Böyük Vətən müharibəsi

Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, ancaq mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. Lütfən mənbələri uyğun şəkildə mətnin daxilində yerləşdirərək məqalənin təkmilləşdirilməsinə kömək edin.

Böyük Vətən müharibəsi — Rusiya və keçmiş postsovet ölkələrinin bəzilərində 1941–1945 illərdə, İkinci dünya müharibəsi dövründə Sovet İttifaqının Almaniya və onun müttəfiqlərinə qarşı apardığı müharibəyə verilən ad. Dünyada bu müharibə Sovet-alman müharibəsi, İkinci Dünya müharibəsində Şərq cəbhəsi adlarıyla tanınır. MDB ölkələrində Almaniyanın danışıqsız təslim olduğu gün − 9 may günü rəsmi bayramdır.

Böyük Vətən müharibəsinin başlanmasına səbəb olmuş Barbarossa planı
Əsas məqalə: İkinci dünya müharibəsi

Mündəricat

• 1 Müharibə ərəfəsi
• 2 Barbarossa əməliyyatı
• 3 Filmoqrafiya
• 4 Mənbə
• 5 Xarici keçidlər

Müharibə ərəfəsi

Almaniya çox güclü hərbi-iqtisadi potensiala malik idi. Hərbi istehsal 1934-cü ildən 1940-cı ilə qədər 22 dəfə artmışdır. Alman hərbi qüvvələrinin sayı (105 mindən 3755 minə qədər) 35 dəfə artmışdır.

1941-ci ilin ortasında Almaniyanın silahlı qüvvələrinin ümumi sayı 7,3 mln adam (bundan əlavə 1,2 mln muzdlular vardı). Quru qoşunlarında (5,2 mln adam) 214 (169 piyada, 21 tank, 14 mühərrikli və 10 başqa) diviziya, 7 əlahiddə briqada vardı. Texnikası: 5639 tank və hucum top, 10 min təyyarə, 61 min top və minaatan. 1941-ci ilin iyununda hərbi-dəniz donanması 5 xətt gəmisi, 4 ağır və 4 yüngül kreyser, 43 esmines və minadaşıyan, 161 sualtı qayıq və başqa gəmilərlə təchiz edilmişdi.

Barbarossa əməliyyatı

Barbarossa strateji planı sovet qoşunlarının dövrəyə alınıb məhv edilməsini və ölkənin içərilərinə irəliləyərək Arxangelsk-Həştərxan xəttinə çıxmağı nəzərdə tuturdu. Bu məqsədlər üçün alman komandanlığı (müttəfiqlərlə birgə) 19-u tank, 14-ü motorlu olmaqla 190 diviziya ayırmışdı. Alman qruplaşması 5,5 mln canlı qüvvə, 4300 tank, 47 min top və minaatan, 4980 döyüş təyyarəsi və 192 döyüş gəmisindən ibarət idi.

SSRİ-yə qarşı Vermaxtın quru qoşunlarının 83%-i, o cümlədən 86% tank və 100% motorlu diviziyası, eyni zamanda beş hava donanmasından dördü ayrılmışdı.

Bütün qüvvələr üç strateji istiqamətdə cəmləşdirilmişdi:

• Şimal ordular qrupu(komandan: general-feldmarşal Vilhelm Leyeb) — tərkibində 16-cı, 18-ci ordular və 4-cü tank qrupu(cəmi 29 diviziya)olmaqla, 1-ci hava donanmasının dəstəyi ilə Şərqi Prusiyadan hərəkət edərək, sovet qoşunlarını Baltikyanıda darmadağın etmək və, Leninqrad və Kronştadt daxil olmaqla, Baltik dənizi limanlarını zəbt etmək əmri aldı.
• Mərkəz ordular qrupu(komandan: general-feldmarşal Fyodor fon Bok) — Moskva istiqamətində cəmləşən bu qruplaşma, tərkibində 4-cü və 9-cu ordular, 2-ci və 3-cü tank qrupları olmaqla — cəmi 50 diviziya və 2 briqada — ikinci hava donanmasının dəstəyi ilə, sovet qoşunlarının strateji müdafiyəsini yarmalı, onları Belarusda mühasirəyə almalı və Moskvaya sonrakı irəliləmə üçün imkan yaratmalı idi.
• Cənub ordular qrupu(komandan: general-feldmarşal Gerd fon Rundştedt) — tərkibində 6-cı, 17-ci, 11-ci alman, 3-cü və 4-cü rumın orduları, 1-ci tank və hərəkətli macar korpusu olmaqla — cəmi 57 diviziya və 13 briqada. Onun 4-cü hava donanması və rumın aviasiyasının dəstəyi ilə sovet qoşunlarını sağ sahilboyu Ukraynada darmadağın etməli, Dneprə çıxmalı və Şərqə hucumunu başlamalı idi. Norveç və Finlandiya ərazisində almanların Norveç ordusu və 2 fın ordusu — cəmi 21 diviziya və 3 briqada, 5-ci alman hava donanması və fin aviasiyasının dəstəyi altında yerləşmişdi.

Filmoqrafiya

1. Biz Bakını müdafiə edirik (film, 1942)
2. Əsgər atası (film, 1964)
3. Zabitlər (film, 1971)
4. Şəfəqlər burada sakitdir (film, 1972)
5. Bakıda küləklər əsir (film, 1974)
6. Bir-iki, əsgərlər getdi. (film, 1976)
7. Ulduz (film, 2002)
8. Üç qız (film, 2005)

• Советская военная энциклопедия. Москва, 1980. Военное издательство министерства обороны СССР. T. 2 səh.55

Xarici keçidlər

• Böyük vətən müharibəsi (1941–1945) necə başladı və başa çatdı? (azərb.)
• Böyük vətən müharibəsinə dair sitatlar (rus.)
• (ing.)
• Böyük vətən müharibəsi fotoarxivi (rus.)

Avqust 04, 2021
Ən son məqalələr

Əyani

Əyalət

Əyalət (inzibati vahid)

Əyin

Əyilmiş zirinc

Əylis

Əylis məscidi

Əyləc

Əyləncə

Əylənli

Ən çox oxunan

6 noyabr

6 oktyabr

6 sentyabr

7

7-ci palatadakı möcüzə (film, 2019)

böyük, vətən, müharibəsi, məqalənin, sonunda, mənbə, siyahısı, ancaq, mətndaxili, mənbələr, heç, kifayət, qədər, istifadə, edilmədiyi, üçün, bəzi, məlumatların, mənbəsi, bilinmir, lütfən, mənbələri, uyğun, şəkildə, mətnin, daxilində, yerləşdirərək, məqalənin, . Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Boyuk Veten muharibesi Rusiya ve kecmis postsovet olkelerinin bezilerinde 1941 1945 illerde Ikinci dunya muharibesi dovrunde Sovet Ittifaqinin Almaniya ve onun muttefiqlerine qarsi apardigi muharibeye verilen ad Dunyada bu muharibe Sovet alman muharibesi Ikinci Dunya muharibesinde Serq cebhesi adlariyla taninir MDB olkelerinde Almaniyanin danisiqsiz teslim oldugu gun 9 may gunu resmi bayramdir Boyuk Veten muharibesinin baslanmasina sebeb olmus Barbarossa plani Esas meqale Ikinci dunya muharibesiMundericat 1 Muharibe erefesi 2 Barbarossa emeliyyati 3 Filmoqrafiya 4 Menbe 5 Xarici kecidlerMuharibe erefesi RedakteAlmaniya cox guclu herbi iqtisadi potensiala malik idi Herbi istehsal 1934 cu ilden 1940 ci ile qeder 22 defe artmisdir Alman herbi quvvelerinin sayi 105 minden 3755 mine qeder 35 defe artmisdir 1941 ci ilin ortasinda Almaniyanin silahli quvvelerinin umumi sayi 7 3 mln adam bundan elave 1 2 mln muzdlular vardi Quru qosunlarinda 5 2 mln adam 214 169 piyada 21 tank 14 muherrikli ve 10 basqa diviziya 7 elahidde briqada vardi Texnikasi 5639 tank ve hucum top 10 min teyyare 61 min top ve minaatan 1941 ci ilin iyununda herbi deniz donanmasi 5 xett gemisi 4 agir ve 4 yungul kreyser 43 esmines ve minadasiyan 161 sualti qayiq ve basqa gemilerle techiz edilmisdi Barbarossa emeliyyati RedakteBarbarossa strateji plani sovet qosunlarinin dovreye alinib mehv edilmesini ve olkenin icerilerine irelileyerek Arxangelsk Hesterxan xettine cixmagi nezerde tuturdu Bu meqsedler ucun alman komandanligi muttefiqlerle birge 19 u tank 14 u motorlu olmaqla 190 diviziya ayirmisdi Alman qruplasmasi 5 5 mln canli quvve 4300 tank 47 min top ve minaatan 4980 doyus teyyaresi ve 192 doyus gemisinden ibaret idi SSRI ye qarsi Vermaxtin quru qosunlarinin 83 i o cumleden 86 tank ve 100 motorlu diviziyasi eyni zamanda bes hava donanmasindan dordu ayrilmisdi Butun quvveler uc strateji istiqametde cemlesdirilmisdi Simal ordular qrupu komandan general feldmarsal Vilhelm Leyeb terkibinde 16 ci 18 ci ordular ve 4 cu tank qrupu cemi 29 diviziya olmaqla 1 ci hava donanmasinin desteyi ile Serqi Prusiyadan hereket ederek sovet qosunlarini Baltikyanida darmadagin etmek ve Leninqrad ve Kronstadt daxil olmaqla Baltik denizi limanlarini zebt etmek emri aldi Merkez ordular qrupu komandan general feldmarsal Fyodor fon Bok Moskva istiqametinde cemlesen bu qruplasma terkibinde 4 cu ve 9 cu ordular 2 ci ve 3 cu tank qruplari olmaqla cemi 50 diviziya ve 2 briqada ikinci hava donanmasinin desteyi ile sovet qosunlarinin strateji mudafiyesini yarmali onlari Belarusda muhasireye almali ve Moskvaya sonraki irelileme ucun imkan yaratmali idi Cenub ordular qrupu komandan general feldmarsal Gerd fon Rundstedt terkibinde 6 ci 17 ci 11 ci alman 3 cu ve 4 cu rumin ordulari 1 ci tank ve hereketli macar korpusu olmaqla cemi 57 diviziya ve 13 briqada Onun 4 cu hava donanmasi ve rumin aviasiyasinin desteyi ile sovet qosunlarini sag sahilboyu Ukraynada darmadagin etmeli Dnepre cixmali ve Serqe hucumunu baslamali idi Norvec ve Finlandiya erazisinde almanlarin Norvec ordusu ve 2 fin ordusu cemi 21 diviziya ve 3 briqada 5 ci alman hava donanmasi ve fin aviasiyasinin desteyi altinda yerlesmisdi Filmoqrafiya RedakteBiz Bakini mudafie edirik film 1942 Esger atasi film 1964 Zabitler film 1971 Sefeqler burada sakitdir film 1972 Bakida kulekler esir film 1974 Bir iki esgerler getdi film 1976 Ulduz film 2002 Uc qiz film 2005 Menbe RedakteSovetskaya voennaya enciklopediya Moskva 1980 Voennoe izdatelstvo ministerstva oborony SSSR T 2 seh 55 Tarix ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Xarici kecidler RedakteBoyuk veten muharibesi 1941 1945 nece basladi ve basa catdi azerb Boyuk veten muharibesine dair sitatlar rus ABS ve SSRI II dunya muharibesinde ing Boyuk veten muharibesi fotoarxivi rus Menbe https az wikipedia org w index php title Boyuk Veten muharibesi amp oldid 6031423, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.

Böyük Vətən müharibəsi?

Hitler bir işğalçı idi. Əvət. Fransanı işğal etmişdi. Polşanın qərb hissəsini də. Bəs, sizcə, Stalin kimdir? Mələk mi? O da işğalçıdır. Polşa və Finlandiya bir yana, doğma Vətənimizi, Azərbaycanı işğal altında saxlayan, qan içində boğduran kim idi? Yusif Vissarion oğlu Cuqaşvili deyildi mi? Sovet imperiyası deyildi mi?

Siz 9 mayısda kimin kimə qalib gəldiyini qeyd edirsiniz ki?

Əlbəttə, Azərbaycan türkləri də o müharibədə döyüşüb, qan töküb. Lakin, artıq anlamaq gərək: bizim soydaşlarımız üçün o müharibə yad imperiya, yad ideologiya uğrunda bir savaş idi.

Bunu da deməliyəm: Almaniya tərəfində savaşan Azərbaycan türkləri heç olmazsa “Azərbaycanın kommunist-rus işğalından azad olması” üçün savaşdıqlarını sanırdılar. Əvət, o da bir yalan idi. Almanlar rusları qovub, özləri Azərbaycanı idarə edəcəklərdi.

Yaxşı, bəs sovetlər tərəfində vuruşan Azərbaycan türkləri nəyin uğrunda can verirdilər? Xatırladım? “За Советскую Родину, за Сталина!”. Stalin köpəyi uğrunda. Azərbaycanı işğal edən Sovetlər uğrunda. Belə “vətən müharibəsi” olar? Vətən müharibəsi VƏTƏN uğrunda aparılır, Stalin və Moskova uğrunda yox!

Bilirsiniz, hindistanlılar Britaniyanın apardığı bir çox böyük müharibəsində ingilislərin tərəfində iştirak etmişlər. Birinci Dünya savaşında ingilislərlə birgə İstanbula qədər gəlib çıxmışlar belə. Necə rus – Azərbaycanı, ingilis də Hindistanı nə vaxtsa işğal altında saxlayıb və hindistanlıları Britaniya uğrunda savaşmağa məcbur edib.

Amma heç duymadım ki, britaniyalıların apardığı və hindistanlıların iştirak etdiyi hansısa müharibəni indiki müstəqil Hindistanda “vətən müharibəsi” kimi qələmə versinlər.

Görəsən, müstəqil Azərbaycanda nədən bu böylə deyil? Nədən biz onun-bunun savaşına “Vətən müharibəsi” adını veririk? Bizim hindistanlılardan nəyimiz əskikdir? Acı olsa da söyləyim: milli qürurumuz.

“Vətən müharibəsi” elə-belə söz deyil ki, onun-bunun savaşına aid edilsin. Hər millət üçün qürur verici bir ifadədir. Vətənin və həmin Vətən uğrunda savaşanların var olduğunu göstərən bir ifadədir.

Azərbaycan türkünün öz “Böyük Vətən müharibəsi” vardır!

Azərbaycan türkünün “Böyük Vətən müharibəsi” Almaniyanın Sovet Rusiyasına 1941-ci ildəki hücumu ilə yox, Rusiyanın Gəncə şəhərimizə 1803-cü ildə həyata keçirilən hücumu və həmin il gəncəli Cavad xanın rus-erməni-gürcü pisliyi ilə savaşaraq şəhadət zirvəsinə ucalması ilə başlamışdır.

Moskovanın 1945-ci il Berlində al bayraq dalğalandırması nə vaxtdan Azərbaycan türkünün “qələbəsi” olub ki?

Azərbaycan türkünün “Böyük Vətən savaşında” Qələbəyə gedən yolu Şuşadan Təbrizə qədərdir. Berlinə qədər yox! Berlin qoy almanlara qalsın.

Şuşa hələ erməni-rus işğalı altındadır. Bəziləri isə 8-9 mayıs – Şuşanın işğal gününü – “qələbə günü” kimi qeyd edirlər. Əlbəttə, 9 mayıs Baküdə* vəzifəyə gəlmək üçün Qarabağı satanların əsl “qələbəsidir”.

O ki qaldı Baküyə, şəhid Cavad xanın qanını yerdə qoymayan, onun qisasını alan həmin o Bakü indi Şuşanı düşmənə satanların əlindədir. Bumudur “qələbəmiz”?

Daha Təbrizi demirəm. Ona qovuşmaq üçün bir addım belə atmayan güclülərimiz (bu sözdə “-miz” şəkilçisini şərti olaraq istifadə edirəm – nə vaxtdan bu satqınlar “bizimki” olub ki?) rusun 70 il əvvəl baş vermiş Berlindəki “qələbəsini” görün necə təntənə ilə qeyd edirlər.

Təkrar edirəm, Azərbaycan türkünün “Böyük Vətən savaşında” Qələbəyə gedən yolu Şuşadan və Təbrizdən keçir, Berlindən yox!

Şuşanı erməni-rus işğalından azad etdiyimizdə və Təbrizdə Azərbaycanın üçrəngli bayrağını dalğalandırdığımızda – yalnız o zaman QƏLƏBƏ günümüzü qeyd edərik, İnşaAllah!

————————-
*Bakü – bütün tarixi mənbələrdə (o cümlədən, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin sənədlərində) Bakı şəhərinin Azərbaycan türkcəsindəki rəsmi adıdır. “Bakı” (“Baki”) isə tarix boyu “Bakü” adının sadə dillə, xalq arasında deyilişi olub. Nədən biz heç vaxt sadə dillə sənəd tərtib etmirik, amma dövlət paytaxtının adını yazıda sadə üslubda istifadə edirik? Bakü şəhərinin rəsmi adı qaytarılsın!