Bəxtiyar Hacıyev 1 ay 20 gün müddətinə həbs olunub /YENİLƏNİB/

Nəcəfov Bəxtiyar Ağaqulu oğlu 6 iyun 1960-cı ildə Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası) Sisian rayonu Ağudi kəndində müəllim ailəsində anadan olmuşdur. 1977-ci ildə orta məktəbi, 1982-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Fizika fakültəsini “Atom və molekulların kvant mexanikası” ixtisası üzrə bitirmişdir. Əmək fəaliyyətinə 1982-1984-cü illərdə təyinatı üzrə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində başlamışdır. 1984-cü ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının (indiki Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası) Radiasiya Tədqiqatlar Bölməsinin (indiki Radiasiya Problemləri İnstitutu) əyani aspiranturasına daxil olmuşdur. 1992-ci ildə “Hidrogenləşmiş nazik təbəqəli silisium birləşmələrində elektron, optik proseslər və onların tətbiq perspektivləri” mövzusunda namizədlik və həmin mövzunu davam etdirərək 2013-cü ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Hazırda AMEA Radiasiya Problemləri İnstitutunda “Yarımkeçiricilərin Radiasiya fizikası” laboratoriyasında aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır. Fizika elmlər doktoru, professordur.

TARİX İNSTİTUTU

Müharibədən sonrakı illərdə bütün ölkədə şovinist və yerli millətçilik siyasətinin güclənməsi xalqlar arasında tez-tez münaqişə və toqquşmalar, konfliktlər, ciddi təhlükəli problemlər yaradılmasında açıq təzahür edirdi. Moskva hakimiyyəti Qafqazda da Azərbaycan erməni, gürcü və başqa xalqları bir-birinə qarşı qoymaq və onlar üzərində hakim mövqeyini saxlamaq naminə milli münaqişə ocaqları yaratmaq siyasəti yürüdürdü. Bu məkrli siyasət, əsasən, qondarma “Dağlıq Qarabağ” konfliktinin süni surətdə kəskinləşdirilməsi məqsədi güdürdü. Moskvanın fitvası və havadarlığı ilə mərkəzdəki və xarici ölkələrin lobbisinə arxalanan erməni millətçiləri, kommunist – daşnaklar sonrakı illərdə müharibə, vaxtaşırı azərbaycanlıların Ermənistan SSR-dəki tarixi-etnik ərazilərindən sıxışdırılıb çıxarılması, birinci növbədə, Qarabağın qoparılıb Ermənistana verilməsi tələbi ilə çıxış edirdilər. 40-cı illərdə Moskvanın, bilavasitə A.Mikoyanın təşəbbüsü ilə Ermənistanda partiya elitasının fəal iştirakı ilə gizli “Qarabağ hərəkatı”, “Qarabağ komitəsi” yaradılmışdı. 1945-ci ilin payızında Ermənistan rəhbərliyi növbəti dəfə ÜİK(b)P MK qarşısında Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsinin Ermənistana verilməsi məsələsini qaldırır. Ermənistan K(b)P MK və XKS-nin Stalinə müraciətində heç bir elmi, tarixi əsası olmadan Dağlıq Qarabağ ərazisinin guya iqtisadi cəhətdən daha çox Azərbaycan SSR-lə deyil, Ermənistan SSR-lə bağlı olduğunu sübut etməyə cəhd olunur. Məsələyə dərhal reaksiya verən Mərkəzi hökumətin nümayəndəsi ÜİK(b)P MK katibi G.M.Malenkov 1945-ci ildə noyabrın 28-də Azərbaycan K(b)P MK-nın birinci katibi M.C.Bağırova yazdığı məktubunda bu məsələ ilə bağlı məlumat verir və onun rəyini soruşur. M.C.Bağırov 1945-ci il 10 dekabr tarixdə (“tam məxfidir” qrifi ilə) ona cavab məktubu göndərir. Məktubda Ermənistanın Dağlıq Qarabağla bağlı irəli sürdüyü bütün iddiaların heç bir elmi, tarixi əsası olmadığı və Dağlıq Qarabağın tarixən Azərbaycan ərazisi olduğu tutarlı faktlarla sübut edilirdi. Cavab məktubunda sovet hakimiyyəti illərində ilk dəfə Azərbaycan rəhbəri tarixi Azərbaycan torpaqları problemini qaldırır və burada Dağlıq Qarabağın Ermənistana güzəştə gediləcəyi təqdirdə müxtəlif vaxtlarda Ermənistana, Gürcüstana və Sovet Rusiyasına verilmiş bir çox tarixi ərazilərin Azərbaycan SSR-ə qaytarılmasını vacib hesab edir. Azərbaycan rəhbərliyinin məsələnin bu səpkidə müzakirə olunmasına razılıq verməsi ermənilərin planlarının pozulması ilə yanaşı, Mərkəzi hökumətə problemin bütün ölkə üçün sonsuz fəlakətlər yaradacağını anlatdı. Belə bir təhlükənin real olduğunu görən mərkəzi hökumət ermənilərin iddialarını rədd edərək məsələnin “arxivə verilməsini” tövsiyə etdi. Eyni zamanda Moskva Türkiyə ilə sərhəddə ermənilərin mövqeyini möhkəmləndirmək tədbirləri gördü. Hələ 1943-cü il noyabrın 28-dən dekabrın 1-dək SSRİ ABŞ və İngiltərənin iştirakı ilə keçirilən Tehran konfransında Sovet-İran münasibətləri müzakirə edilərkən, gələcəkdə “Böyük Ermənistan” dövləti yaratmaq xülyasında olan ermənilər əlverişli şəraitdən istifadə edərək, SSRİ xarici işlər naziri V.Molotova müraciət edib, İranda yaşayan ermənilərin SSRİ-yə köçürülməsinə icazə istəmişdilər. V.Molotov məsələ ilə bağlı İ.Stalinlə danışdıqdan sonra onların Ermənistan SSR ərazisinə köçürülməsinə razılıq vermişdi. 1946-cı il oktyabrın 19-da SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyəti xarici ölkələrdə yaşayan ermənilərin Ermənistan SSR ərazisinə köçürülməsi ilə bağlı Fərman verdi. Ermənilərin Ermənistan SSR-ə repartasiyası “Daşnaksutyun” partiyasının 1947-ci ilin iyununda keçirilmiş XIV konqresinin qəbul etdiyi qərarlarla bilavasitə bağlı idi. Bu qərarlarda isə repartasiyanın “azərbaycanlıların yaşadıqları torpaqların boşaldılması və Ermənistan sərhədlərinin genişləndirilməsi” şəraitində baş verdiyi iddia edilirdi. Bu işə Qriqoryan kilsəsi də xeyir-duasını vermişdi. Beləliklə, azərbaycanlıların Ermənistan SSR ərazisindəki dədə-baba torpaqlarından qovulmasının növbəti mərhələsi başlandı. 1947-ci il dekabrın 23-də SSRİ Nazirlər Soveti “Ermənistan SSR-dən kolxozçuların və başqa azərbaycanlı əhalisinin Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalığına köçürülməsi haqqında” 4083 saylı qərar verdi. SSRI Nazirlər Sovetinin 1948-ci il 10 mart tarixli “Ermənistan SSR-dən kolxozçuların və digər azərbaycanlı əhalinin Azərbaycan SSR-in KürAraz ovalığına köçürülməsi ilə əlaqədar tədbirlər haqqında” daha bir qərarı ilə bu işi həyata keçirmək üçün konkret tədbirlər planı müəyyən olundu. Bu qərara görə, 100 min azərbaycanlı 1948-1950-ci illərdə; 1948-ci ildə 10 min, 1949-cu ildə 40 min, 1950-ci ildə isə 50 min nəfər “könüllülük prinsipinə əsasən” Azərbaycana köçürülməli idi. Qərarın axırıncı, II maddəsində ayrıca göstərilirdi ki, Ermənistan SSR Nazirlər Sovetinə icazə verilsin ki azərbaycanlı əhalinin köçürülməsi ilə əlaqədar onların boşaltdıqları tikililərdən, yaşayış evlərindən xaricdən gələn erməniləri yerləşdirmək üçün istifadə etsinlər. O zaman Ermənistan SSR-də 400 mindən artıq azərbaycanlı yaşayırdı. 1948-ci ildə Ermənistan SSR-dən mütəşəkkil surətdə Azərbaycan SSR-ə 1799 təsərrüfat, 7747 nəfər köçürüldü. 429 ailə (2834 nəfər) müxtəlif təzyiqlərə məruz qaldığına görə pərakəndə halda Azərbaycana gəlməyə məcbur olmuşdu. 1948-ci ilin payızınadək deportasiyaya məruz qalanların sayı 10.584 nəfər idi. Azərbaycan SSR və Ermənistan SSR rəhbərləri arasında əldə olunmuş razılaşmaya görə, 1949-cu ildə 15713 nəfər (5420 nəfəri yazda, 10293 nəfəri isə payızda) və 3818 təsərrüfat köçürülməli idi. Lakin SSRİ Nazirlər Soveti Azərbaycan SSR və Ermənistan SSR hökumətləri arasında əldə edilmiş razılaşmanı təsdiq etmədi və SSRİ hökumətinin rəsmi nümayəndəsi S.Çeremuşin Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin sədri T.Quliyevdən Ermənistan SSR-dən Azərbaycana əvvəlcədən müəyyənləşdirilmiş 40000 nəfər azərbaycanlının köçürülməsini tələb etdi. Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti çıxılmaz vəziyyətə düşdüyündən məsələnin həlli üçün SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin müavini G.M.Malenkova müraciət edib bildirdi ki, bu qədər adamın köçürülməsi və yerləşdirilməsi üçün Azərbaycanın imkanı yoxdur. Müraciətdə 1949-1950-ci illər üçün əvvəllər müəyyən edilmiş köçürmə planlarına yenidən baxılması və “Ermənistan SSR-dən olan azərbaycanlı kolxozçuların və digər əhalinin 10 min nəfərinin 1949-cu ildə, 15 min nəfərinin isə 1950-ci ildə köçürülməsinə icazə verilməsi” xahiş edildi. Deportasiya tədbirləri Ermənistanın 22 rayonunu, əsasən, Basarkeçər, Zəngibasar, Noyemberyan, Mikoyan, Dilican, Aştarxan, Kirovakan rayonlarını əhatə edirdi. Bu rayonlar əsasən azərbaycanlıların yığcam şəkildə, yaxud ermənilərlə qarışıq halda yaşadıqları dağlıq və dağətəyi rayonlar idi. Erməni millətçiləri, ilk növbədə, azərbaycanlıları bu rayonlardan qovub çıxarmağa çalışırdılar. Ermənistandan deportasiya olunmuş azərbaycanlılar Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalığı və digər rayonlarında yerləşdirilərkən burada yaşayan ermənilər tərəfindən də təqib olunur və onlar barədə rəhbərliyə böhtan dolu məktub və teleqramlar göndərilirdi. Azərbaycan SSR Şamxor (indiki Şəmkir) rayon partiya və icra orqanlarında rəhbər vəzifə tutan ermənilər 150 nəfər azərbaycanlının öz təsərrüfatları ilə birlikdə rayondan sürgün edilməsi barədə qərarın qəbul edilməsinə nail olmuşdular. Ermənilərin Azərbaycanda bu özbaşınalığına respublikanın XDİN-də, partiya və sovet orqanlarında rəhbər vəzifə tutan Markaryan, Qriqoryan, Yemelyanov, Borşov və başqaları himayədarlıq edirdi. Onlar ermənilərin yığcam yaşadıqları DQMV və onun ətrafında yerləşən rayonlarda deportasiya olunanların yerləşdirilməsinə hər cür maneçilik törədir, M.C.Bağırova yalan və böhtanla dolu rəsmi arayışlar təqdim edirdilər. Köçkünlərin ermənilər tərəfindən sıxışdırılması barədə kollektiv imza ilə göndərilən ərizə və məktubları respublika Təhlükəsizlik Nazirliyinin rəhbəri Yemelyanov qəsdən M.C.Bağırova təqdim etdiyi arayışda “millətçilik”, “siyasi təxribat” kimi xarakterizə edirdi. 1949-cu ildə Ermənistandan Azərbaycanın Saatlı, Göyçay, Mirbəşir (indiki Tərtər), İmişli, Əli Bayramlı, Zərdab, Salyan, Kürdəmir, Xaldan, Sabirabad, Jdanov (indiki Beyləqan), Yevlax, Ucar, Gədəbəy və Bərdə rayonlarına 15276 adam köçürülmüşdü. 1950-ci il martın 14-də və avqustun 25-də Azərbaycan və Ermənistan respublikalarının Nazirlər Sovetləri həmin ilin yazında və payızında müvafiq olaraq Azərbaycana 3419 təsərrüfatın və 14361 nəfər adamın köçürülməsi barədə qərar qəbul etmişdilər. Lakin köçürülmə, daha doğrusu, mütəşəkkil deportasiya planı erməni millətçilərin istədikləri sürətlə həyata keçirilmirdi. Bu, qeyri-insani tədbirin planlaşdırılmış şəkildə həyata keçirilməsinə bir sıra obyektiv və subyektiv səbəblər mane olurdu. Deportasiya olunanların sosial və məişət problemləri lazımınca həll edilmirdi (respublikanın qısa müddətdə bu yerlərdə kifayət qədər mənzil tikmək imkanı yox idi). Yerlərdə buna süni maneələr də yaradılırdı. Bunun nəticəsi olaraq, 1950-ci ildə Azərbaycandan Ermənistana – öz keçmiş yaşayış yerlərinə qayıtma prosesi başlanmışdı. Köçkünlər içərisindən çıxılmaz vəziyyətə düşənlərin bəziləri əlacsız qalaraq Mərkəzi hökumətə şikayət və etiraz məktubları göndərirdilər. Lakin bu şikayət və etirazlar heç bir nəticə vermirdi. 1950-ci ildə Ermənistandan Azərbaycana 2907 təsərrüfat və ya 12332 adam köçürülmüşdü. Bu, əvvəlki illərlə müqayisədə ən yüksək göstərici idi. Lakin erməni millətçiləri və onların mərkəzi hökumətdəki himayədarları SSRİ Nazirlər Sovetinin 1947-ci il 23 dekabr və 1948-ci il 10 mart tarixli qərarlarının yerinə yetirilməsi vəziyyətindən qəti narazı idilər. Onların təkidi ilə 1951-ci il fevralın 28-də SSRİ Nazirlər Soveti “1951-ci ildə köçürülmə planı haqqında” 605 saylı məxfi qərar qəbul etmişdi. Bu rəsmi sənəddə köçürmə prosesinin sürətləndirilməsi tələb olunurdu. Lakin görülən sərt inzibati tədbirlər də öz lazımi nəticəsini vermədi. Əksinə, hətta 1951-ci ildə erməni millətçilərinin istəyinin əksinə olaraq, köçürülənlərin geriyə qaytarılması halları çoxaldı. Belə ki, Ermənistan SSR Nazirlər Soveti yanında Köçürmə İdarəsinin rəisi 1951-ci mayın 27-də verdiyi məlumatda 36 azərbaycanlı ailəsinin geriyə qayıtdığını göstərirdi. 1952-53-cü illərdə Ermənistandan daha 3155 təsərrüfat və 1376 nəfər azərbaycanlı deportasiya edildi. Lakin geri qayıdanların sayı da artdı. 1954-cü ildə Azərbaycan SSR kənd təsərrüfatı nazirinin müavini M.Poladovun rəhbərliyi ilə Ermənistana ezam edilmiş xüsusi komissiya müəyyən etdi ki, köçürülənlərin geriyə qayıtmalarının başlıca səbəbi Azərbaycanın Kür-Araz ovalığında elementar yaşayış şəraitinin olmamasıdır. Bu səbəbdən də Azərbaycandan Ermənistana 1115 ailə geri qayıtmışdı. Geri qayıdanlar Ermənistanda qeydə alınmır və adi vətəndaş hüquqlarından məhrum edilirdilər. Deportasiya prosesi 1956-cı ilə qədər davam etdirildi. 1954-1956-cı illərdə 1316 təsərrüfat və 5876 nəfər Ermənistandan deportasiya olunmuşdu. Ümumiyyətlə, Ermənistan SSR-də etnik təmizləmənin bu mərhələsində 100 min nəfərdən çox azərbaycanlı zorla köçürülmüş və ya köçməyə məcbur edilmişdir. Onların hər üç nəfərindən biri yeni şəraitə, isti, quru iqlimə, məişət təminatsızlığına uyğunlaşa bilməyib, aclıq və xəstəlikdən həlak oldu. 1948-1956-cı illərdə Ermənistan SSR-dən, öz tarixi etnik torpaqlarından deportasiya edilən azərbaycanlıların bu faciəsi hüquqi cəhətdən 1948-ci ildə BMTnin İnsan Hüquqları Komissiyasının qəbul etdiyi qərarın II maddəsinə uyğun olaraq soyqırım və etnik təmizləmə kimi qiymətləndirilməlidir. Zaqafqaziyada hökumətin yeritdiyi antiazərbaycan siyasətinin bir təzahürü də Ermənistan və Gürcüstandakı qədim Azərbaycan torpaqlarında toponimlərin özgələşdirilməsinə, azərbaycanlılara məxsus abidələrin məhv edilməsinə geniş rəvac verilməsi idi.

İstifadə olunmuş ədəbiyyat

• Azərbaycan tarixi 7 cild. Bakı, 2003
• Paşayev A. Köçürülmə. Bakı, 1995.
• Nəcəfov B. Deportasiya. Bakı, 1998.
• Azərbaycan Respublikasının Milli Arxiv İdarəsi. Azərbaycanlıların Ermənistan SSR-dən deportasiyası (1948-1953-cü illər) (Sənədlər toplusu). Bakı, 2013.
• Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. Azərbaycan. Xüsusi cild, tarix bölməsi. Bakı, 2007.

Müəllif: Tarix İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, “Azərbaycan Respublikası tarixi” şöbəsinin müdiri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Qərbi Kaspi Universitetinin fəxri professoru Cəbi Əmirvar oğlu Bəhramov.

Bəxtiyar Hacıyev 1 ay 20 gün müddətinə həbs olunub /YENİLƏNİB/

Bakı/09.12.22/Turan: Dekabrın 9-da Xətai Rayon Məhkəməsi ictimai fəal Bəxtiyar Hacıyevi istintaq müddətinə – 1 ay 20 gün müdd&#6 .

Turan News Agency – turan.az https://turan.az

https://turan.az/img/turanlogo.gif

Bakı/09.12.22/Turan: Dekabrın 9-da Xətai Rayon Məhkəməsi ictimai fəal Bəxtiyar Hacıyevi istintaq müddətinə – 1 ay 20 gün müddətinə həbs edib, bu barədə jurnalistlərə onun vəkili Aqil Layıc bildirib. Fəal Cinayət Məcəlləsinin 221 (xuliqanlıq) və 289-cu (məhkəməyə hörmətsizlik) maddələri ilə təqsirli bilinib. O, 3 ilədək azadlıqdan məhrum edilə bilər. Hacıyev məhkəmədə çıxışında irəli sürülən ittihamları qəbul etməyib, siyasi fəaliyyətinə, o cümlədən beynəlxalq forumlarda hakimiyyəti tənqid etdiyinə görə təqib olunduğunu bildirib. Müdafiə tərəfi məhkəmə qərarı ilə razı deyil və həbsdən apellyasiya şikayəti vermək niyyətindədir. 06B * * * 2022 Dekabr 09 (Cümə) 14:41:46 Fəal Bəxtiyar Hacıyev saxlanılıb Bakı/09.12.22/Turan: İctimai fəal Bəxtiyar Hacıyev ona qarşı cinayət işi ilə əlaqədar saxlanılıb. O, qətimkan tədbiri seçilməsi üçün Bakının Xətai rayon məhkəməsinə aparılır, bu barədə Turan-a vəkil Aqil Layıcov bildirib. Hacıyev teleaparıcı Ülviyyə Alovlunun şikayəti ilə xuliqanlıqda ittiham olunur. Hacıyev və Alovlu arasında çoxdan münaqişə var və onlar qarşılıqlı olaraq bir-birini böhtanda ittiham edirdilər. Məhkəmə proseslərindən birində onlar arasında sözlü atışma başlayıb və davaya çevrilib. Bundan sonra Hacıyevə qarşı cinayət təhqiqatı başlayıb. * Bəxtiyar Hacıyev hakimiyyətin kəskin tənqidçisi kimi məşhurdur. O, dəfələrlə saxlanılıb və repressiyalara məruz qalıb. Bu ilin avqustunda o, Prezident Administrasiyasına hüquqlarının pozulması ilə əlaqədar Azərbaycan vətəndaşlığından imtina etməsi haqqında ərizə yazıb. Alovlu ilə Hacıyev arasında münaqişə onların pişiklərinin balalarını paylaşa bilmədiklərinə görə baş verən mübahisədən sonra başlayıb. Məişət mübahisəsi qarşılıqlı ittihamlara keçib və məhkəmə təhqiqatı başlayıb. Bəxtiyar Hacıyev dəfələrlə hakimiyyətin tənqidə görə ondan qisas almaq üçün bu faktdan istifadə etdiyini bildirib. DİN-dən Hacıyevin Bakı Şəhər baş Polis İdarəsində CM-in 221 (xuliqanlıq) və 289-cu (məhkəməyə hörmətsizlik) maddələri ilə başlamış cinayət işi ilə əlaqədar saxlanıldığını təsdiq ediblər. O, qətimkan tədbiri seçilməsi üçün bu gün məhkəməyə göndərilib, deyə nazirliyin mətbuat xidmətindən bildiriblər. Qeyd edilən maddələrlə o, pul cəriməsi və ya 3 ilədək azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum edilə bilər.06B

Bəxtiyar Nəcəfov

Nəcəfov Bəxtiyar Ağaqulu oğlu 6 iyun 1960-cı ildə Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası) Sisian rayonu Ağudi kəndində müəllim ailəsində anadan olmuşdur. 1977-ci ildə orta məktəbi, 1982-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Fizika fakültəsini “Atom və molekulların kvant mexanikası” ixtisası üzrə bitirmişdir. Əmək fəaliyyətinə 1982-1984-cü illərdə təyinatı üzrə Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində başlamışdır. 1984-cü ildə Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının (indiki Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası) Radiasiya Tədqiqatlar Bölməsinin (indiki Radiasiya Problemləri İnstitutu) əyani aspiranturasına daxil olmuşdur. 1992-ci ildə “Hidrogenləşmiş nazik təbəqəli silisium birləşmələrində elektron, optik proseslər və onların tətbiq perspektivləri” mövzusunda namizədlik və həmin mövzunu davam etdirərək 2013-cü ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Hazırda AMEA Radiasiya Problemləri İnstitutunda “Yarımkeçiricilərin Radiasiya fizikası” laboratoriyasında aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır. Fizika elmlər doktoru, professordur.

Mündəricat

• 1 Elmi fəaliyyəti
• 2 Elmi nailiyyətləri
• 3 Mükafatlar
• 4 Nəşrlər
• 5 Elmi əsərləri
• 6 İstinadlar

Elmi fəaliyyəti

Bəxtiyar Nəcəfovun elmi fəaliyyətinə nazik təbəqəli silisium birləşmələrinin alınması (maqnetron çökmə, plazma-kimyəvi metodlarla) və aşqarlanması, nazik təbəqəli silisium birləşmələrinin (elektrik, termoelektrik, fotoelektrik, fotolyuminessensiya) müxtəlif xassələrinin tədqiq edilməsi, nazik təbəqəli silisium birləşmələrinin əsasında elektron cihazlarının hazırlanması və nazik təbəqəli silisium birləşmələrində hidrogenləşmə prosesinin (yəni təbəqə daxilində effuziya və diffuziya) öyrənilməsi daxildir.

Elmi nailiyyətləri

1. Aşağı temperaturlarda sıçrama mexanizmi öyrənilmişdir.

2. Sıçrama enerjisi, sıçrama məsafəsi, lokallaşmış halda dalğa funksiyası və hal sıxlığı silisium birləşmələri üçün müəyyən edilmlşdir.

3. Silisium birləşmələrində hydrogen atomunun konsentrasiyası müəyyən etmək üçün düstur verilmlşdir.

4. Çox qatlı günəş elementlərinin hazırlanması üçün struktur verilmişdir.

Bəxtiyar Nəcəfov, eyni zamanda, nazik təbəqəli silisium birləşmələrində aşağı temperaturlarda (T=150) sıçrama mexanizmini, sıçrama enerjisini, sıçrama məsafəsini, lokallaşmış halda dalğa funksiyası, qaranlıqda elektron və deşiklərin yürüklüyü, hal sıxlığının müəyyən edilməsi, eyni zamanda hidrogen atomunun təbəqə daxilində konsentrasiyasını müəyyən etmək üçün düstur vermişdir.

N s = x N ( ε k ) k T ( x ≈ 3 ; T ≤ 80 K )

J s , w = ∫ ( α / ω ) d ω ; N H = A ∫ ( α / ω ) d ω _=A\int (\alpha /\omega )d\omega >

O, nazik təbəqəli (amorf, polikristallar, mikrokristallar, nanokristallarda) silisium birləşmələrində işığın əksolunma,sınma və təbəqədən keçmə əmsalı əsasında udulma üçün yeni bir formula da almışdır:

Alim nazik təbəqəli silisium birləşmələri əsasında elektron cihazlarının, yəni çox qatlı günəş elementləri və ionlaşdırıcı şüaların dozasının(radiasiya) qeyd edilməsi üçün detektorların nəzəri modelini hazırlamışdır.

Mükafatlar

B.Nəcəfov 2014-cü ildə Rusiya Təbiət elmləri Akademiyasının müxbir üzvü, 2016-cı ildə isə akademiki seçilmişdir. Rusiya Təbiət elmləri Akademiyasının “Rusiyanın Qızıl kafedrası” – diplomu və döş nişanı – «Золотая кафедра России», Rusiya Təbiət elmləri Akademiyasının “Labore et scientia”- “Bilik və əməyə” görə ordeni, Rusiya Təbiət elmləri Akademiyasının “PRİMUS İNTER PARES”- “Bərabər olanların arasında birinci” ordeni, Rusiya Təbiət elmləri Akademiyasının “Təhsil və əməkdar elm xadimi”- «Заслуженный деятель науки и образования», Rusiya Təbiət elmləri Akademiyasının 20 illik yubileyi münasibəti ilə rus elminin inkişafında qazandığı nailiyyətlərə və etdiyi kəşflərə görə, həmçinin onun inkişaf etdirilməsində əməyinə görə rus alimi «В.И. Вернадского» medalı ilə təltif edilmişdir.

B.Nəcəfov “İctimai –Siyasi, Beynəlxalq Hüquq Qəzeti” tərəfindən “Fədakar elm adamı” diplomu və Müstəqil Milli Mükafatla təltif olunmuşdur.

B. Nəcəfov 50-yə yaxın beynəlxalq elmi konfransların iştirakçısı olub.120 elmi əsərin və 2 monoqrafiyanın (Almaniyada dərc edilmiş) müəllifidir. 80 elmi məqaləsi beynəlxalq jurnallarda dərc olunub. Alimin, beynəlxalq elmi bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda 60 elmi məqaləsi çap olunub.

B.Nəcəfovun beynəlxalq elmi konfranslarda və jurnallarda dərc olunan 12 məqaləsi sertifikata layiq görülmüşdür.

Elmi əsərləri

1. Najafov B.A, Bakirov M.Y, Mamedov V.S. and Andreev A.A. Optical properties of amorphous hydrogenated amorphous a-Si0,90Ge0,10:Hx. // Phys. Stat. Solids, 1991, K 119-127.

2. Наджафов Б.А. Электрические свойства аморфных пленок твердого раствора Ge0,90Siо,10:Hх. // Физ. и Техн. Полупроводников, т. 34, в.11, 2000, c. 1383-1385.

3. Najafov B.A. Absorption, photoconductivity and current-voltage characteristics of amorphous Ge0,90Siо,10:H solid solutions. // Укр. Физ. журн., 2000, т. 45, №10, c. 1221-1224.

4. Наджафов Б.А., Исаков Г.И., Фигаров В.Р. Оптические свойства гидрогенизированных аморфных пленок твердого раствора a-Ge0,85Siо,15:H. // Прикладная физика, 2004, №4, с. 107-114.

5. Наджафов Б.А. ЭПР и ИК спектры поглошения аморфных пленок a-Sii-хGex:H. // AMEA-nın Xəbərləri, 2005, № 2, c. 139-144

6. Наджафов Б.А. Солнечные преобразователи на основе а-Si0,80Ge0,20:Hх. // Прикладная физика, 2005, с.97-102.

7. Najafov B.A. Solar cells based on a-Si0,80Ge0,20:H amorphous films. // Укр. Физ. журн., 2005, т. 50, № 5, р. 477-482.

8. Najafov B.A. and Isakov G.I. Electrical properties of amorphous Siо,60Ge0,40:Hx films. // Inorganic Materials, 2005, №7, vol. 41, p. 787-791.

9. Наджафов Б.А., Исаков Г.И. Оптические свойства аморфных пленок твердого раствора а-Si1-xGex:H c различной концентрацией водорода. // Журнал прикладной спектроскопии, 2005, т.72, № 3, c. 371-376.

10. Najafov B.A. Photovoltaic effects in a–Si0,80Ge0,10:Hx films. // Letters in International Journal for Alternativ Energy and Ecology, 2005, № 1, p. 36-38.

11. Наджафов Б.А., Исаков Г.И. Получение пленок а-Si1-хGeх:H, изменение ее параметров от состава. // ISIAEE Solar Energy, 2006, № 4, (36), p. 51-55.

12. Фиговский О.А., Наджафов Б.А., Исаков Г.И. Рост нанокристаллических структур аморфно гидрированных пленок кремния (а-Si:H). // Вестник Дома Ученых Хайфы, Специальный выпуск, Хайфа, 2008, с.14-23.

13. Najafov B.A. and Isakov G.I. Properties of аmorphous Sii-xGex:H (x=0-1) films. // Inorganic Materials, 2009, vol. 45, № 7. p. 713-718.

14. Najafov В.А., Fiqarov V.R. Hydrogen content evaluation in hydrogenated nanocrystalline silicon and its amorphous alloys with germanium and carbon. // International Journal of Hydrogen Energy, 35, 2010, р. 4361-4367.

15. Najafov B.A. and Isakov G.I. Optical and Electrical Properties of аmorphous Si1-xCx:H films. // Inorganic Materials, 2010, №,6, vol. 46, p. 624-630.

İstinadlar

1. Nəcəfov Bəxtiyar Ağaqulu oğlu
2. Наджафов Бахтияр Агагулу оглы

Avqust 26, 2021
Ən son məqalələr

Bell AH-1Z Viper

Bell AH-1 SuperCobra

Bell V-22 Osprey

Bell iflici

Belloa

Bellona

Bella Axmadulina

Bella Beletskaya

Bella Davidoviç

Bella Moretti

Ən çox oxunan

Əbdüləli bəy Əmircanov

Əbdüləli mirzə Ehtişamüddövlə

Əbdülətif Şənər

Əbdüləziz Cərad

Əbdüləziz Fərmanfərmaiyan

bəxtiyar, nəcəfov, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, nəcəfov, bəxtiyar, ağaqulu, oğlu, iyun, 1960, ildə, qərbi, azərbaycanın, indiki, ermənistan, respublikası, sisian, rayon. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Necefov Bextiyar Agaqulu oglu 6 iyun 1960 ci ilde Qerbi Azerbaycanin indiki Ermenistan Respublikasi Sisian rayonu Agudi kendinde muellim ailesinde anadan olmusdur 1977 ci ilde orta mektebi 1982 ci ilde ise Azerbaycan Dovlet Universitetinin indiki Baki Dovlet Universiteti Fizika fakultesini Atom ve molekullarin kvant mexanikasi ixtisasi uzre bitirmisdir Emek fealiyyetine 1982 1984 cu illerde teyinati uzre Dagliq Qarabag Muxtar Vilayetinde baslamisdir 1984 cu ilde Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin indiki Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Radiasiya Tedqiqatlar Bolmesinin indiki Radiasiya Problemleri Institutu eyani aspiranturasina daxil olmusdur 1992 ci ilde Hidrogenlesmis nazik tebeqeli silisium birlesmelerinde elektron optik prosesler ve onlarin tetbiq perspektivleri movzusunda namizedlik ve hemin movzunu davam etdirerek 2013 cu ilde doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir Hazirda AMEA Radiasiya Problemleri Institutunda Yarimkeciricilerin Radiasiya fizikasi laboratoriyasinda aparici elmi isci vezifesinde calisir Fizika elmler doktoru professordur Mundericat 1 Elmi fealiyyeti 2 Elmi nailiyyetleri 3 Mukafatlar 4 Nesrler 5 Elmi eserleri 6 IstinadlarElmi fealiyyeti RedakteBextiyar Necefovun elmi fealiyyetine nazik tebeqeli silisium birlesmelerinin alinmasi maqnetron cokme plazma kimyevi metodlarla ve asqarlanmasi nazik tebeqeli silisium birlesmelerinin elektrik termoelektrik fotoelektrik fotolyuminessensiya muxtelif xasselerinin tedqiq edilmesi nazik tebeqeli silisium birlesmelerinin esasinda elektron cihazlarinin hazirlanmasi ve nazik tebeqeli silisium birlesmelerinde hidrogenlesme prosesinin yeni tebeqe daxilinde effuziya ve diffuziya oyrenilmesi daxildir Elmi nailiyyetleri Redakte1 Asagi temperaturlarda sicrama mexanizmi oyrenilmisdir 2 Sicrama enerjisi sicrama mesafesi lokallasmis halda dalga funksiyasi ve hal sixligi silisium birlesmeleri ucun mueyyen edilmlsdir 3 Silisium birlesmelerinde hydrogen atomunun konsentrasiyasi mueyyen etmek ucun dustur verilmlsdir 4 Cox qatli gunes elementlerinin hazirlanmasi ucun struktur verilmisdir Bextiyar Necefov eyni zamanda nazik tebeqeli silisium birlesmelerinde asagi temperaturlarda T 150 sicrama mexanizmini sicrama enerjisini sicrama mesafesini lokallasmis halda dalga funksiyasi qaranliqda elektron ve desiklerin yurukluyu hal sixliginin mueyyen edilmesi eyni zamanda hidrogen atomunun tebeqe daxilinde konsentrasiyasini mueyyen etmek ucun dustur vermisdir N s x N e k k T x 3 T 80 K displaystyle Ns xN varepsilon k kT x approx 3 T leq 80K J s w a w d w N H A a w d w displaystyle Js w int alpha omega d omega N H A int alpha omega d omega w s w displaystyle omega s w O nazik tebeqeli amorf polikristallar mikrokristallar nanokristallarda silisium birlesmelerinde isigin eksolunma sinma ve tebeqeden kecme emsali esasinda udulma ucun yeni bir formula da almisdir Alim nazik tebeqeli silisium birlesmeleri esasinda elektron cihazlarinin yeni cox qatli gunes elementleri ve ionlasdirici sualarin dozasinin radiasiya qeyd edilmesi ucun detektorlarin nezeri modelini hazirlamisdir Mukafatlar RedakteB Necefov 2014 cu ilde Rusiya Tebiet elmleri Akademiyasinin muxbir uzvu 2016 ci ilde ise akademiki secilmisdir Rusiya Tebiet elmleri Akademiyasinin Rusiyanin Qizil kafedrasi diplomu ve dos nisani Zolotaya kafedra Rossii Rusiya Tebiet elmleri Akademiyasinin Labore et scientia Bilik ve emeye gore ordeni Rusiya Tebiet elmleri Akademiyasinin PRIMUS INTER PARES Beraber olanlarin arasinda birinci ordeni Rusiya Tebiet elmleri Akademiyasinin Tehsil ve emekdar elm xadimi Zasluzhennyj deyatel nauki i obrazovaniya Rusiya Tebiet elmleri Akademiyasinin 20 illik yubileyi munasibeti ile rus elminin inkisafinda qazandigi nailiyyetlere ve etdiyi kesflere gore hemcinin onun inkisaf etdirilmesinde emeyine gore rus alimi V I Vernadskogo medali ile teltif edilmisdir B Necefov Ictimai Siyasi Beynelxalq Huquq Qezeti terefinden Fedakar elm adami diplomu ve Musteqil Milli Mukafatla teltif olunmusdur Nesrler RedakteB Necefov 50 ye yaxin beynelxalq elmi konfranslarin istirakcisi olub 120 elmi eserin ve 2 monoqrafiyanin Almaniyada derc edilmis muellifidir 80 elmi meqalesi beynelxalq jurnallarda derc olunub Alimin beynelxalq elmi bazalarda referatlasdirilan ve indekslesdirilen jurnallarda 60 elmi meqalesi cap olunub B Necefovun beynelxalq elmi konfranslarda ve jurnallarda derc olunan 12 meqalesi sertifikata layiq gorulmusdur Elmi eserleri Redakte1 Najafov B A Bakirov M Y Mamedov V S and Andreev A A Optical properties of amorphous hydrogenated amorphous a Si0 90Ge0 10 Hx Phys Stat Solids 1991 K 119 127 2 Nadzhafov B A Elektricheskie svojstva amorfnyh plenok tverdogo rastvora Ge0 90Sio 10 Hh Fiz i Tehn Poluprovodnikov t 34 v 11 2000 c 1383 1385 3 Najafov B A Absorption photoconductivity and current voltage characteristics of amorphous Ge0 90Sio 10 H solid solutions Ukr Fiz zhurn 2000 t 45 10 c 1221 1224 4 Nadzhafov B A Isakov G I Figarov V R Opticheskie svojstva gidrogenizirovannyh amorfnyh plenok tverdogo rastvora a Ge0 85Sio 15 H Prikladnaya fizika 2004 4 s 107 114 5 Nadzhafov B A EPR i IK spektry poglosheniya amorfnyh plenok a Sii hGex H AMEA nin Xeberleri 2005 2 c 139 1446 Nadzhafov B A Solnechnye preobrazovateli na osnove a Si0 80Ge0 20 Hh Prikladnaya fizika 2005 s 97 102 7 Najafov B A Solar cells based on a Si0 80Ge0 20 H amorphous films Ukr Fiz zhurn 2005 t 50 5 r 477 482 8 Najafov B A and Isakov G I Electrical properties of amorphous Sio 60Ge0 40 Hx films Inorganic Materials 2005 7 vol 41 p 787 791 9 Nadzhafov B A Isakov G I Opticheskie svojstva amorfnyh plenok tverdogo rastvora a Si1 xGex H c razlichnoj koncentraciej vodoroda Zhurnal prikladnoj spektroskopii 2005 t 72 3 c 371 376 10 Najafov B A Photovoltaic effects in a Si0 80Ge0 10 Hx films Letters in International Journal for Alternativ Energy and Ecology 2005 1 p 36 38 11 Nadzhafov B A Isakov G I Poluchenie plenok a Si1 hGeh H izmenenie ee parametrov ot sostava ISIAEE Solar Energy 2006 4 36 p 51 55 12 Figovskij O A Nadzhafov B A Isakov G I Rost nanokristallicheskih struktur amorfno gidrirovannyh plenok kremniya a Si H Vestnik Doma Uchenyh Hajfy Specialnyj vypusk Hajfa 2008 s 14 23 13 Najafov B A and Isakov G I Properties of amorphous Sii xGex H x 0 1 films Inorganic Materials 2009 vol 45 7 p 713 718 14 Najafov V A Fiqarov V R Hydrogen content evaluation in hydrogenated nanocrystalline silicon and its amorphous alloys with germanium and carbon International Journal of Hydrogen Energy 35 2010 r 4361 4367 15 Najafov B A and Isakov G I Optical and Electrical Properties of amorphous Si1 xCx H films Inorganic Materials 2010 6 vol 46 p 624 630 Istinadlar RedakteNecefov Bextiyar Agaqulu oglu Nadzhafov Bahtiyar Agagulu oglyMenbe https az wikipedia org w index php title Bextiyar Necefov amp oldid 4485725, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.