C (proqramlaşdırma dili)
C dili 1969-1973-cü illərdə yaranmışdır. Adının C olması ilə bəzi imkanlarının B dilindən götürülməsi olmuşdur.
Yeni başlayanlar üçün C Proqramlaşdırma Dili
C, 1970-ci illərin əvvəllərində Dennis Ritchie tərəfindən əməliyyat sistemlərini yazmaq üçün bir dil kimi icad etdiyi bir proqramlaşdırma dilidir. C-nin məqsədi kompüterin tapşırığı yerinə yetirmək üçün həyata keçirə biləcəyi bir sıra əməliyyatları dəqiq müəyyənləşdirməkdir. Bu əməliyyatların əksəriyyəti rəqəmlərlə və mətnlə manipulyasiya etməyi əhatə edir, lakin kompüterin fiziki cəhətdən edə biləcəyi hər hansı bir şey C-də proqramlaşdırıla bilər.
Kompüterlərin heç bir zəkası yoxdur – tam olaraq nə ediləcəyi izah edilməli və bu istifadə etdiyiniz proqramlaşdırma dili ilə müəyyən edilir. Proqramlaşdırıldıqdan sonra addımları istədiyiniz qədər çox yüksək sürətlə təkrarlaya bilərlər. Müasir kompüterlər o qədər sürətlidirlər ki, saniyədə və ya iki saniyədə milyardı hesablaya bilirlər.
C proqramı nə edə bilər?
Tipik proqramlaşdırma tapşırıqları arasında məlumatların bir verilənlər bazasına qoyulması və ya çıxarılması, bir oyunda və ya videoda yüksək sürətli qrafiklərin göstərilməsi, PC-yə qoşulmuş elektron cihazların idarə edilməsi və ya hətta musiqi və / və ya səs effektlərinin çalınması daxildir. Hətta musiqi yaratmaq və ya bəstələməyinizə kömək etmək üçün proqram yaza bilərsiniz.
C ən yaxşı proqramlaşdırma dilidir?
Bəzi kompüter dilləri müəyyən bir məqsəd üçün yazılmışdır. Java, əvvəlcə tosterləri, Əməliyyat Sistemlərini proqramlaşdırma üçün C və Paskalda yaxşı proqramlaşdırma üsullarını öyrətmək üçün hazırlanmışdı, lakin C-nin tətbiqetmələri fərqli kompüter sistemlərinə köçürmək üçün istifadə edilə bilən yüksək səviyyəli bir yığma dili kimi olmasını nəzərdə tuturdu.
C-də edilə bilən bəzi işlər var, lakin çox asan deyil, məsələn tətbiqlər üçün GUI ekranlarının dizaynı. Visual Basic, Delphi və daha yaxınlarda C # kimi digər dillərdə GUI dizayn elementləri yerləşmişdir və bu tip tapşırıqlar üçün daha yaxşıdır. Ayrıca, MS Word və hətta Photoshop kimi tətbiqetmələrə əlavə proqramlaşdırıla təmin edən bəzi skript dilləri, C deyil, Basic variantlarında yerinə yetirilir.
Hansı kompüterlərdə C var?
Daha böyük sual hansı kompüterlərdir etmə C var? Cavab – demək olar ki, heç biri, çünki 30 illik istifadədən sonra demək olar ki, hər yerdə var. Xüsusilə məhdud miqdarda RAM və ROM ilə əlaqədar sistemlərdə faydalıdır. Hər növ əməliyyat sistemi üçün C kompilyatorları mövcuddur.
C ilə işə necə başlayıram?
Əvvəlcə bir C tərtibçisinə ehtiyacınız var. Ticarət və pulsuz olanlar çoxdur. Aşağıdakı siyahıda kompilyatorların yüklənməsi və quraşdırılması üçün təlimatlar var. Hər ikisi tamamilə pulsuzdur və tətbiqlərinizi düzəltməyinizi, tərtib etməyinizi və ayıklamağınızı asanlaşdırmaq üçün bir IDE daxildir.
- Microsoft-un Visual C ++ 2005 Express Edition proqramını yükləyin və quraşdırın
- Open Watcom C / C ++ Compiler yükləyin və quraşdırın
Təlimatlar ilk C tətbiqetmənin necə daxil ediləcəyini və tərtib edəcəyini də göstərir.
C Proqramlarını necə yazmağa başlayıram?
C kodu bir mətn redaktoru istifadə edərək yazılır. Bu, not defteri və ya yuxarıda sadalanan üç kompilyatorla təchiz edilmişlər kimi bir IDE ola bilər. Kompüter proqramını bir az riyazi düsturlara bənzəyən bir qeyddə bir sıra təlimatlar (deyilənlər deyilir) kimi yazırsınız.
Bu bir mətn sənədində qeyd olunur və daha sonra çalışdıra biləcəyiniz maşın kodunu yaratmaq üçün tərtib edilir və bağlanır. Bir kompüterdə istifadə etdiyiniz hər bir tətbiq belə yazılmış və tərtib edilmiş olacaq və bunların çoxu C dilində yazılacaqdır. Açıq mənbə olmadıqca, adətən orijinal mənbə kodundan istifadə edə bilməzsiniz.
C açıq mənbə varmı?
Bu qədər yayılmış olduğundan, çox açıq mənbə proqramı C-də yazılmışdır, mənbə kodunun bir müəssisəyə məxsus olduğu və heç vaxt istifadəyə verilmədiyi ticari tətbiqlərdən fərqli olaraq, açıq mənbə kodu hər kəs tərəfindən görünə və istifadə edilə bilər. Kodlaşdırma üsullarını öyrənmək üçün əla bir yoldur.
Proqramlaşdırma işi əldə edə bilərəmmi?
Xoşbəxtlikdən, orada bir çox C işi var və yeniləməyə, saxlamağa və bəzən yenidən yazmağa ehtiyac duyacaq çox sayda kod var. Üç ayda bir keçirilən Tiobe.com sorğusuna görə ən populyar proqramlaşdırma dillərinin ilk üçü Java, C və C ++ dır.
Oyunlarınızı özünüz yaza bilərsiniz, ancaq bədii olmalı və ya sənətçi dostunuz olmalıdır. Ayrıca musiqi və səs effektlərinə ehtiyacınız olacaq. Oyun inkişafı haqqında daha çox məlumat əldə edin. Quake 2 və 3 kimi oyunlar C dilində yazılmışdı və kodu öyrənmək və öyrənmək üçün pulsuz onlayn mövcuddur.
Bəlkə də peşəkar 9-5 karyerası sizə daha yaxşı uyğun gəlir – peşəkar karyera haqqında oxuyun və ya nüvə reaktorlarını, təyyarələri, kosmik raketləri və ya digər təhlükəsizlik üçün vacib olan sahələri idarə etmək üçün proqram mühəndisliyi yazı proqramına daxil olmağı düşünün.
C (proqramlaşdırma dili)
C proqramlaşdırma dili (si kimi tələffüz olunur) 1970-ci illərin əvvəllərində Denis Ritçi və Ken Tompson tərəfindən UNIX əməliyyat sistemi üçün yaradılmış proqramlaşdırma dil. C proqramlaşdırma dili “A” və “B” dilinin inkişafı məqsədilə yaradılmışdır.
Hazırda C proqramlaşdırma dili digər əməliyyat sistemlərində də geniş istifadə olunur. Müasir dövrdə bu dil sistem proqramramlaşdırması üçün ən güclü proqramlaşdırma dillərindən biri hesab olunur. Windows, Linux, Unix, FreeBSD və s. əməliyyat sistemləri məhz C-də yazılıb.
C proqramlaşdırma dili bir çox digər proqramlaşdırma dillərinin yaranmasına və inkişafına təkan vermişdir. Belə ki, C++, Objective-C, Perl, Java, PHP, JavaScript, AWK, D (proqramlaşdırma dili) və digər dillərinin yaranmasında C-nin çox böyük rolu olmuşdur. Buna görə də bu dillərə “C kimi sintaksisə” malik dillər deyilir.
C proqramlaşdırma dilinin tədris üçün yaradılmamasına baxmayaraq hazırda bir çox universitetlərdə C dili tədris olunur. Bir çoxları C-ni bütün güclü proqramçıların bilməli olduğunu söyləyirlər.
Mündəricat
Yaranma tarixi [ redaktə ]
C dili 1969-1973-cü illərdə yaranmışdır. Adının C olması ilə bəzi imkanlarının B dilindən götürülməsi olmuşdur.
C dili əvvəllər PDP-11 maşınında UNIX əməliyyat sistemində işlədilmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Lakin sonrala C çox populyarlaşdı. Hazırda C-ni proqramlaşdırma dillərinin “moster”i adlandırırlar.
ANSİ C [ redaktə ]
C məşhurlaşandan sonra C-nin bir çox yeni kompilyatorları meydana gəldi. Kompilyatoru yazanlar istəklərinə uyğun yeni imkanlar yaradır, bəzi dəyişikliklər edirdilər. Nəticədə bir çox hallarda kompilyatorda uğurla kompilyasiya olunan proqram digər kompilyatorda işləmirdi. Bu isə kompilyatorlar arasında seçim etməkdə çox çətinlik törətdi.
1983-cü ildə ANSI(American National Standarts İnstitute) C-nin standartını tərtib etməyi qərara aldı. 1988-ci ildə ANSI X3.159-1989 “Programming Language C” adlı standart qəbul oldu. Və bu standarta uyğun kompilyator daha yaxşı kompilyator sayılır.
C++ dərsləri [ redaktə ]
I.Ders [ redaktə ]
Diqqət yazacaqımız proqramlar console wizard rejiminde isleyir.Yəni exe fayl yaranır. C++ da her hansı bir yazini ekrana cixarmaq lazimdir. Bu proqram asagidaki kimi qurulur.
#include #include #include using namespace std; int main(int argc,char *argv[])
Indi ise bu proqramı izah edək. Proqramda verilen #include < >burada kitabxanalar elan olunur.yaradailacaq proqramın növündən asılı olaraq bu kitabxanalar dəyişir. Proqramda verilən “using namespace std;” uniti yaradır. Butun proqramlar main funksiyası ilə başlayır. Burada verilən < bir növ pascalda olan begin-dir. "cout" salam dunya yazisini ekrana cixarir. Onun kitabxanası iostream-dir. Burada getch(); proqramı sonlandırır. Getchin kitabxanası conio-dur. Və beləliklə ilk proqramımız hazırdır.
II.dərs [ redaktə ]
Indi isə hər hansı kicik hesablamaları yerine yetirə biləcək hesablama masınının proqramını yazaq.
#include #include #include using namespace std; int main(int argc,char *argv[]) < int x,y,z; cout>x; cout>y; z=x+y; cout III dərs[redaktə]
Biz bu dərsimizdə qalıqın hesablanması proqramını yazacayıq.
#include #include #include using namespace std; int main(int argc,char *argv[]) < int x,y,z; cout>x; cout>y; z=x%y; cout IV dərs[redaktə]
Bu dərsimizdə ekranı təmizləmək və ona rəng əlavə etməyi göstərəcəyik.
#include #include #include using namespace std; int main(int argc,char *argv[]) < int x,y,z; system("color 9f"); cout>x; system(“cls”); cout>y; system(“cls”); z=x+y; cout
Sintaksisi[redaktə]
C-nin sintaksisini Brayan Kerniqanın(Brian Kernighan) ənənəsini davam etdirərək Hello World proqramı ilə başlayaq.
#include main()
Yəqin ki, özünüz başa düşdünüz. Bu proqram “Hello World!” kəlməsini çap edir. Bu sadə proqramda #include haqqında bir az sonra danışacağıq. “\n”-ə isə Cyə oxşar dillərdə çox rast gəlmək olar. “\n” növbəti sətrə keçməyi bildirir. Əgər
printf("Hello\nWorld!");
yazmış olsaydıq. Birinci sətirdə Hello ondan sonrakı sətirdə isə World! sözləri yazılardı.
Proqramın quruluşu [ redaktə ]
C-də yazılmış hər hansı bir proqramın mətninə diqqət yetirsək orada
#include main() < getchar(); //getchar sozu proqrama ilk baxiş etdikdə // onun görüntüsünün qorunub saxlamasini temin edir. >
sətirlərini görmüş olarıq. Bəs nəyə görə bütün proqramlarda main funksiyası olur? Ona görə olur ki, main funksiyası digər funksiyalar kimi müraciət olunanda yox, susmaya görə həmişə icra olunur. Yəni main funksiyasına proqramın gövdəsi demək olar. #include stdio.h başlıq faylını bu proqrama birləşdirir. Çünki çap “operatoru” olan printf() daxiletmə operatoru scanf() və digər müəyyən funksiyalar məhz bu faylın içərisində yerləşir. Başlıq fayllarını özümüz də düzəldə bilərik. Bir yenifunk.h adlı fayl yaratsaq və orada yazsaq:
int fact(int n)< /* Faktorialı hesablayan funksiya */ int i,s; s=1; for (i=1;i
daha sonra proqramımızda
#include #include main()
yazmaq olar. Bu zaman yenifunk.h faylı bizim proqramımızın mətni ilə birləşir və orada olan istənilən funksiyanı istifadə etmək mümkün olur.
Bunu belə də yazmaq olar:
#include int fact(int n) < /* Faktorialı hesablayan funksiya */ int i,s; s=1; for (i=1;i<=n;i++) s=s*i; return s; >main()
İstinadlar [ redaktə ]
- Ceferov Vusal. Komputer Elmleri.
Ən Populyar Proqramlaşdırma Dilləri
Bu gün ən populyar peşələrdən biri, şübhəsiz ki, proqram mühəndisliyidir. Çoxlu müxtəlif proqram dillərinin mövcud olduğu müasir dünyada hansı proqramı öyrənmək vacib suallardan biridir. Python bu gün ən çox istifadə edilən proqramlaşdırma dillərindən biridir. Bunun ən böyük səbəbi öyrənilməsi və başa düşülməsi asan olmasıdır. Öyrənmədə təklif etdiyi rahatlıqlara əlavə olaraq; Onun hərtərəfli dəstək modulları, icma dəstəyi və veb xidmətləri ilə asan inteqrasiya kimi xüsusiyyətləri diqqəti cəlb edir. Açıq mənbəli proqramlaşdırma dili olan Python süni intellekt sahəsində uğurlu dillərdən biridir.
1.PYTHON
Python yalnız süni intellekt üçün deyil, həm də bir çox dizayn alətlərinin proqramlaşdırılması üçün istifadə olunur. Bu dil Blender, Inkscape və Autodesk kimi 2D təsviri və 3D animasiya proqramlarını inkişaf etdirmək üçün istifadə olunur. Bununla belə, video oyun bölməsində də görünür. Civilization IV, Vegas Trike və Toontown kimi oyunlar Python ilə hazırlanıb. Bu proqramlaşdırma dili ilə FreeCAD və Abacus kimi elmi hesablama proqramları hazırlanmış və o, YouTube, Quora, Pinterest və Instagram kimi sosial media kanallarının inkişafında iştirak etmişdir.
Python asanlıqla öyrənilən proqramlaşdırma dilidir. Veb və masaüstü proqramlar yaratmaq üçün istifadə olunur. O, çevik, intuitiv oxu və kitabxana genişliyi kimi üstünlüklər gətirir. Sözügedən proqramlaşdırma dili həm təhsil, həm də kommersiya məqsədləri üçün geniş istifadə olunur.
2.JAVA
Oracle Corporation tərəfindən hazırlanmış Java ən populyar kompüter dillərindən biridir. Java ümumi təyinatlı dillərdən biridir və obyekt yönümlü bir quruluşa malikdir. Bir çox cihaz Java proqramlaşdırma dilini dəstəkləyir. Java proqramları ilə işləyən 3 milyarddan çox cihazın olduğu təxmin edilir. Sözügedən proqramlaşdırma dili veb və proqramların hazırlanmasında geniş istifadə olunur. Ancaq Google, Amazon, Twitter və YouTube kimi əhəmiyyətli internet saytlarının arxasında istifadə edildiyi görülür.
Java öyrənmək ümumiyyətlə orta çətinlikdədir. Buna baxmayaraq, dilin böyük icması o deməkdir ki, kömək lazım olduqda asanlıqla dəstək tapa bilərsiniz. Proqramlaşdırma veb, mobil və masaüstü platformalarda edilə bilər. Bununla belə, o, fayl sistemi və qrafiklərin göstərilməsində də uğurludur.
Bu dili JavaScript ilə qarışdırmaq olmaz. Bu gün istifadə edilən ən populyar dillərdən biri olan JavaScript internet saytlarında tez-tez istifadə olunur. Xüsusilə Front-end janrında uğurlu işlər görür. Bundan əlavə, müxtəlif oyunların istehsalında istifadə edildiyi görüldü. Ancaq daha çox veb saytlarda istifadə olunur.
3.JAVASCRIPT
JavaScript, tərtibatçıların interaktiv veb səhifələr yaratmaq üçün istifadə etdiyi proqramlaşdırma dilidir. JavaScript xüsusiyyətləri sosial media lentlərini yeniləməkdən tutmuş animasiyalar və interaktiv xəritələrin nümayişinə qədər veb-saytın istifadəçi təcrübəsini təkmilləşdirə bilər. JavaScript, client tərəfi skriptlərini hazırlamaq üçün istifadə olunan proqramlaşdırma dilidir. Məsələn, internetdə gəzərkən gördüyünüz şəkil karuseli, klikləmək üçün açılan menyular və veb səhifədəki elementlərin dinamik olaraq dəyişən rəngləri JavaScript ilə edilir.
JavaScript veb proqramlarını daha dinamik etmək üçün brauzer tərəfi texnologiyası kimi yaranmışdır. Bundan istifadə edərək, brauzerlər istifadəçi qarşılıqlı əlaqəsinə cavab verə və veb səhifədəki məzmunun yerini dəyişə bilər.
4.C#
Microsoft tərəfindən hazırlanmış və obyekt yönümlü proqramlaşdırma növündən istifadə edən C# 2000-ci illərdə şöhrət qazanmışdır. C# dilinin yaradıcısı Anders Hejlsberg bildirmişdir ki, bu dil Java-dan daha çox C++ dilinə bənzəyir. Microsoft Visual C++ dəstəyinə sahib olduğu üçün Windows, Android və iOS-da tətbiqlər üçün əlverişli seçim kimi gəldi. Mobil və korporativ proqram proqramlarında tez-tez istifadə edilən bu proqramlaşdırma dili sürətli və açıq mənbəlidir. Bu şəkildə, proqram təminatı ilə əlaqəli bir çox kitabxana mövcuddur. Xüsusilə Microsoft tərəfindən dəstəklənməsi bu dilin inkişafına və proqramçılar tərəfindən ona üstünlük verilməsinə səbəb olmuşdur.
5.C/C++
C proqramlaşdırma dili ən qədim və ən çox istifadə edilən proqramlaşdırma dillərindən biridir. Bu dil C#, Java və JavaScript proqramlaşdırma dillərinin köküdür. C++ C proqramlaşdırma dilinin təkmilləşdirilmiş versiyasıdır. Bu gün bir çox tərtibatçılar C++ inkişaf dilinin öyrənilməli olduğunu bildirirlər. Hər iki dil proqramlaşdırmada aparıcı adlardır.
C və C++ dilləri yüksək performanslı dillər hesab olunur. Bu səbəbdən müştəri/server proqramlarında, Firefox və Adobe kimi kommersiya məhsullarında, video oyunlar kimi performans yönümlü proqramlarda aparıcı dillərdən biridir.
6.SWIFT
Swift proqramlaşdırma dili Apple tərəfindən hazırlanmış bir dildir. 2014-cü ildə Linux və Mac proqramları üçün hazırlanmış bu proqramlaşdırma dili ümumi məqsədlər üçün hazırlanmış bir dildir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, o, digər proqramlaşdırma dilləri ilə müqayisədə daha az kodlaşdırma bacarığı tələb edir. Bu dil məşhur iOS proqramlarında, həmçinin WordPress, Mozilla Firefox, SoundCloud proqramlarında istifadə edilmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq, digər proqramlaşdırma dilləri ilə müqayisədə yeni bir dildir.
7.GO
Go 2007-ci ildə Google tərəfindən API və veb proqramları üçün hazırlanmışdır. Bu dil sadəliyinə görə tövsiyə edilsə də, çoxnüvəli şəbəkə sistemləri üçün nəzərdə tutulub. Bundan əlavə, böyük kod bazalarını idarə etmək qabiliyyəti ilə seçilir. Golanq kimi də tanınan Go dili böyük layihələrdə çalışan proqramçıların ehtiyaclarını ödəmək üçün yaradılmışdır. Onun sadə və müasir strukturu İT şirkətləri arasında populyarlıq qazanmışdır. Bu dildən istifadə edən şirkətlərə Google, Uber, Twitch və Dropbox daxildir. Go dilinin çevikliyi və performansı onun proqram təminatçıları arasında sürətlə yayılmasına səbəb olmuşdur.
8.PHP
1990-cı ildə açıq mənbəli proqramlaşdırma dili kimi ortaya çıxan PHP bir çox internet saytlarında rast gəlinir. Facebook və Yahoo kimi internet saytları da daxil olmaqla internetdəki saytların 80%-də istifadə olunur. Daha çox server tərəfində istifadə edilən bu dil adətən veb servislərdə ön plana çıxır. Öyrənilməsi asan kimi göstərilən PHP öz icması sayəsində dəstək alır və yeni öyrənənlər asanlıqla dəstək tapa bilirlər. Görünür, bu dil getdikcə istifadə kimi populyarlığını itirib. Bununla belə, platformalarda uzun müddət qalacağı gözlənilir.
9.RUBY
1990-cı illərdə hazırlanmış və insana uyğun sintaksisə malik olan Ruby obyekt yönümlü bir dildir, lakin çevik işləyir. Bu dili yazan istifadəçilər bildirirlər ki, onu öyrənmək asandır və yazmaq rahatdır. Bununla belə, onun böyük icması sayəsində, söhbət edən kimi soruşa biləcəyiniz bir çox insan var. Bununla belə, onun auditoriyası digər dillərə nisbətən çox dardır. Bu proqramlaşdırma dili Web platformasında tez-tez istifadə olunur.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.