Çağdaş azrbaycan nsrinin inkişaf meyllri

нареч. всесторонне. Hərtərəfli əsaslandırmaq всесторонне обосновать, hərtərəfli tədqiq etmək всесторонне исследовать

Yeniliklərə abunə olun

İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyinin fəaliyyəti ilə əlaqəli yeniliklər emailinizə gəlsin.

Fəaliyyət istiqamətləri

Dövlət qurumları
Biznes qurumları
Vətəndaşlar

Dövlət orqanlarının vahid ideya portalı

Lisenziyaların verilməsi və yenilənməsi

Dövlət Xidmətləri Portalı

Dövlət xidmətləri ilə bağlı vahid məlumat portalı

Dövlət və biznes qurumlarının elektronlaşdırılmış xidmətləri

Elektron Kənd Təsərrüfatı İnformasiya Sistemi

Elektron satınalma sistemi

Vətəndaşların şəxsi kabineti

Tikintiyə İcazə Sistemi

Ekspertizası tələb olunmayan tikinti obyektlərinin tikintisinə və istismarına icazələr

Vətəndaşların şəxsi kabineti

Lizensiyaların verilməsi və yenilənməsi

Dövlət qurumlarının elektronlaşdırılmış xidmətləri

ASAN ödəniş sistemi

Cərimə və ödəniş xidmətləri

Maliyyə təşkilatlarının dövlət informasiya ehtiyatlarına çıxışını təmin edən sistem

Dövlət və biznes qurumlarının elektronlaşdırılmış xidmətləri

ASAN ödəniş sistemi

Cərimə və ödəniş xidmətləri

Əcnəbilər üçün elektron və yerində viza xidmətləri

Vətəndaşların şəxsi kabineti

Layihələr

Technest Təqaüd Proqramı –>

“Technest” təqaüd proqramı 2021-ci ilin oktyabr ayından Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin təşəbbüsü ilə İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf agentliyinin nəzdində yaradılmışdır. Məqsəd ölkədə İKT sahəsində kadr bankının yaradılması prosesinə töhfə vermək və əmək bazarındakı kadr ehtiyaclarını qarşılamaqdır. Proqram fəaliyyətinin ilk ili olan 2021-2022 tədris ilində 600-dən çox gəncə təhsil üçün təqaüd ayırmışdır və onların gələcəyin peşəsinə yiyələnməyinə təkan vermişdir. Fəaliyyətinin ikinci ilində qarşıya qoyulan məqsəd təqaüdçü sayını 3000 nəfərə qaldırmaqdır.

Rəqəmsal Azərbaycana doğru –>

“Rəqəmsal Azərbaycana doğru” layihəsi regionlarda rəqəmsal savadlılığın artırılması, İKT üzrə bilik və bacarıqların inkişaf etdirilməsi, regionun İKT sahəsində mövcud potensialının ölçülməsi, daimi monitorinqə əsasən tədbirlərin görülməsi və inkişafa dəstək göstərilməsi məqsədilə həyata keçirilir.

Texnopark –>

İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi texnoparka müraciət, müraciətlərin dəyərləndirilməsi və rezidentliyin verilməsi prosesini həyata keçirir. Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən 30 dekabr 2022-ci il tarixində İKT sektoru ilə bağlı qəbul olunmuş, müvafiq qanunlarda və məcəllələrdə dəyişiklikləri və onların tətbiqini nəzərdə tutan bir sıra sənədlər imzalanmışdır. 1 yanvar 2023-cü ildən qüvvəyə minən yeni dəyişikliklər texnoparka rezidentlik alan hüquqi və fiziki şəxslərə şamil edilir.

Relokasiya proqramı –>

Dünyada İKT sahəsinin sürətli inkişafı və bu istiqamətdə rəqabətin artması üçün, ölkə siyasətlərində relokasiya proqramlarının yaradılmasına başlanılıb. Məhz bu səbəbdən Relokasiya layihəsi 2022-ci ildən etibarən fəaliyyətə başlamışdır. Layihə, İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyinin yerli ekosistem mühitinin inkişaf startegiyalarına əsasən ərsəyə gəlmişdir. Yüksək səviyyəli mütəxəssislər və startaplarda innovativ layihələri ilə relokasiya etdikdən sonra müvafiq şərtlərə cavab verdikləri təqdirdə texnoparka rezidentlik əldə etmək üçün müraciət edə biləcəklər.

Azərbaycan Kibertəhlükəsizlik Mərkəzi (Technion) –>

İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi İsrailin Technion universiteti ilə birgə 3 il ərzində Azərbaycanda 1000- ə yaxın şəxsə kibertəhlükəsizlik təlimləri keçirilməsi nəzərdə tutulub.

IDDA Awards –>

“IDDA AWARDS” İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyinin innovasiyalar sahəsində həyata keçirdiyi mükafatandırma mərasimidir. Əsas məqsəd ekosistemin ən perspektivli innovatorlarını tanıtmaq və fəaliyyətinə dəstək olmaq, ölkə innovasiyasının inkişafında aktiv iştirak edən oyunçular arasında rəqabət mühiti yaratmaq və bu sahəyə olan marağı artırmaqdır.Müraciət ictimaiyyətə açıqdır. Hər kəs hər bir nominasiya üzrə meyarlara cavab verən məlumatları təqdim etməklə nominasiyada iştirak üçün müraciət edə bilər.

Ekosistem xəritəsi –>

Ekosistem xəritəsi Azərbaycanın innovasiya ekosisteminin bütün iştirakçılarını və onlar haqqında məlumatları əks etdirən məlumat səhifəsidir. Ekosistem xəritəsi Azərbaycanın innovativ inkişafı haqqında məlumatların təkcə ölkə daxilində deyil, hüdudlarından kənarda da yayılması məqsədinə xidmət edir. Ekosistem xəritəsinin bir hissəsi olmaq istəyən fiziki və hüquqi şəxslər öz layihəsinin janna daxil edilməsi üçün müraciət etmək imkanı əldə edəcəklər.

Nüvə Tədqiqatları Departamenti –>

Milli Nüvə Tədqiqatları Mərkəzi Azərbaycan Respublikasında nüvə elmləri və nüvə texnologiyaları sahəsində icraçı dövlət qurumu kimi yaranıb

Caucasus Ventures –>

İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi, “PAŞA Holdinq” Şirkətlər Qrupu və özəl fərdi investorların iştirakı ilə birgə innovasiya ekosisteminin inkişafı üçün “Caucasus Ventures” vençur fondu təsis edilib. Fond fəaliyyəti üzrə toxum sonrası böyümə və “A” mərhələsində olan startaplara sərmayə yatırır. Sözügedən fondun nizamnamə kapitalı 11.3 milyon manat təşkil edir. “Paşa Holdinq” Şirkətlər Qrupu fonda 5 milyon manat və fərdi sahibkarlar 1.3 milyon manat vəsait ayırmaq haqqında razılığa gəliblər. Eyni zamanda İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi özəl tərəfdaşların təşəbbüsünə dəstək göstərərək “Caucasus Ventures”ə əlavə 5 milyon manat vəsait ayırıb.

inkişaf

1. процесс роста, созревания, совершенствования кого-, чего-л. Fiziki inkişaf физическое развитие, təbii inkişaf естественное развитие, sosial inkişaf социальное развитие, tarixi inkişaf историческое развитие, qanunauyğun inkişaf закономерное развитие, rüşeymin inkişafı развитие зародыша, bitkilərin inkişafı развитие растений, uşağın inkişafı развитие ребенка, inkişafını tezləşdirmək kimin, nəyin ускорять развитие кого, чего, inkişafına mane olmaq kimin, nəyin препятствовать, мешать развитию кого, чего

2. процесс духовного, умственного, культурного созревания. Əqli (zehni) inkişaf умственное развитие, psixiki inkişaf психическое развитие, istedadın inkişafı развитие таланта, intellektual inkişaf интеллектуальное развитие, mənəvi inkişaf духовное развитие

3. процесс расцвета, процветания. Mədəni inkişaf культурное развитие, hərtərəfli inkişaf всестороннее развитие, incəsənətin inkişafı развитие искусства

4. процесс развертывания, движения. Xalq təsərrüfatının inkişafı развитие народного хозяйства, sənayenin inkişafı развитие промышленности; inkişaf etmək развиваться, развиться; inkişaf etdirmək развивать, развить

развитие, расцвет, развертывание. inkişaf eləmək (etmək) развиваться, процветать.
1. обратное развитие; увядание
2. мед. инволяция
1
глаг. составить, поставить в козлы. Tüfəngləri çatmaq составить (поставить) ружья в козлы
2
глаг. вьючить, навьючивать, навьючить:
1. нагрузить вьюками. Dəvələri çatmaq навьючить верблюдов

2. погрузить какую-л. поклажу куда-л., на кого-л. Baqajı (yükü) atlara çatmaq навьючить багаж на лошадей, ağır tayları çatmaq haraya, nəyə навьючить тяжелые вьюки куда, на кого, arabaları çatmaq навьючить арбы

3
1. доходить, дойти:

1) двигаясь, направляясь куда-л., достигнуть какого-л. места, добраться, доехать. Evə çatmaq дойти до дома, iki saata çatmaq дойти за два часа

2) становиться, стать известным. Müdiriyyətə çatmaq дойти до начальства, bizə belə bir söz-söhbət çatıb ki, … до нас дошли слухи, что …

3) проникнуть в сознание, стать ясным. Dinləyiciyə çatmaq дойти до слушателя, şagirdlərə çatdı дошло до учащихся, tədricən çatır постепенно доходит

4) сохраняться, сохраниться до какого-л. времени. Gələcək nəsillərə çatmaq дойти до будущих поколений, zəmanəmizə gəlib çatmaq дойти до наших дней (до нашего времени), əlyazması şəklində çatmaq дойти в рукописи

5) достигнуть какого-л. предела, уровня. Hərarət 40° çatır температура доходит до 40° (тепла), dərinliyi nəyin 10 m-ə çatır глубина чего доходит до 10 метров, çəkisi bir tonadək çatır вес доходит до одной тонны

6) быть доставленным, прибыть в место назначения. Məktub çatdı kimə письмо дошло до кого, teleqram çatdı kimə телеграмма дошла до кого

2. прибывать, прибыть (приехать, приплыть, прилететь). Qatar saat neçədə çatır? во сколько прибывает поезд? Bir saat gec çatdıq мы приехали с опозданием на один час, çatdıq! уже приехали!

3. догонять, догнать:

1) двигаясь за кем-л., настигнуть, нагонять, нагнать. Maşına çatmaq догнать машину, kimə çatmaq догнать кого, piyada onun dalından çatmaq mümkün deyil пешком его не догонишь

2) стать равным в чём-л. с опередившим в успехах, достижениях и т.п. Rəqibinə çatmaq догнать соперника, liderə çatmaq догнать лидера, inkişaf etmiş ölkələrə çatmaq догнать развитые страны, nəyin səviyyəsinə çatmaq догнать по уровню что, iqtisadi inkişaf səviyyəsinə görə çatmaq догнать по уровню экономического развития

4. достигать, достигнуть:

1) дойти, доехать до какого-л. места, предела. Sahilə çatmaq достигнуть (достичь) берега, çətinliklə çatmaq достигнуть с трудом

2) доходить, дойти по своим размерам, весу до какого-л. предела. Yüksək səviyyəyə çatmaq достигнуть высокого уровня, yüz faizə çatmaq достигнуть ста процентов, temperatur qırx dərəcəyə çatdı температура достигла сорока градусов

3) приобрести своими усилиями, добиться чего-л. Məqsədinə çatmaq достигнуть (добиться) цели, arzusuna çatmaq добиться желаемого, kamilliyə çatmaq достигнуть совершенства

4) доживать, дожить до какого-л. возраста. Həddibüluğa çatmaq достигнуть совершеннолетия, … yaşına çatmaq достигнуть какого-л. возраста

5. успевать, успеть (оказаться в состоянии сделать что-л. за определённый промежуток времени, прибыть куда-л. к сроку). Başlanğıcına çatmaq nəyin успеть к началу чего, açılışına çatmaq nəyin успеть к открытию чего, qatara çatmaq успеть к поезду (на поезд), dərsə çatmaq успеть на урок

6. наставать, настать (подходить, подойти). Növbəniz çatdı ваша очередь подошла, vaxtı çoxdan çatıb nəyin давно подошло (настало) время чего

7. хватать, хватить, быть достаточным для кого-л., чего-л. Gücü çatar kimin nəyə сил хватит у кого на что, neçə manat çatar nəyə сколько манатов хватит на что, bütün kəndə çatar хватит всей деревне, qışadək çatar хватит до зимы, maaşadək çatar хватит до зарплаты, bir aya (aylığa) çatar хватит на один месяц

8. дожить (достигнуть какого-л. возраста). Yüzə çatmaq дожить до ста, işıqlı günlərə çatdıq дожили до светлых дней

9. причитаться (подлежать уплате, следовать к получению). Sizə nə qədər çatacaq? сколько вам причитается? Ona yüz min manat çatacaq ему причитается сто тысяч манатов

10. доставаться, достаться:
1) перейти, поступить в распоряжение, в собственность. Hamıya çatacaq (çatar) всем достанется

2) явиться, оказаться каким-л. для усвоения, овладения, преодоления; даться. Bu elm ona asanlıqla çatmadı нелегко досталась ему эта наука

11. равняться:

1) сопоставляя с кем-л., с чем-л., признавать равным. Sən ona bilikdə çata bilməzsən ты не можешь равняться с ним в знаниях

12. поравняться (приблизившись, оказаться рядом с кем-чем-л.)
13. доноситься, донестись:
1) достигнуть чьего-л. слуха (о звуках). Qulağına çatmaq kimin донестись до слуха чьего, кого

2) дойти до сведения, стать известным (о слухах, известиях и т.п. ). Kimin ölüm xəbəri çatdı kimə известие о смерти кого, чьей донеслось до кого

14. соединиться, связаться, слиться друг с другом. Sevgilisinə çatmaq соединиться с любимой (возлюбленной), добиться её руки; başa çatmaq завершаться, завершиться; dadına çatmaq подоспеть на выручку; gücü çatmaq kimə, nəyə одолеть, осилить кого, что, справиться с кем, с чем; muradına (murazına) çatmaq осуществить мечту, добиться желаемого

4
глаг. разводить, развести, разжигать, разжечь (огонь, костёр и т.п. )

прил. см. çoxtərəfli; многосторонний, многогранный ( охватывающий различные стороны чего-л., разносторонний, многообразный). Çoxcəhətli fəaliyyət многосторонняя (многогранная) деятельность, çoxcəhətli yaradıcılıq многогранное творчество, çoxcəhətli istedad многогранный талант, çoxcəhətli inkişaf многостороннее развитие

нареч. многосторонне, многогранно, разносторонне, многообразно. Çoxcəhətli inkişaf etmək развиваться многосторонне

прил. всесторонний (охватывающий все стороны чего-л., рассматривающий что-л. со всех сторон, обращающий внимание на все стороны чего-л.). Hərtərəfli inkişaf всестороннее развитие, hərtərəfli hazırlıq всесторонняя подготовка, hərtərəfli əlaqələri inkişaf etdirmək развивать всесторонние связи, hərtərəfli əməkdaşlıq всестороннее сотрудничество, hərtərəfli yardım всесторонняя помощь

2. разносторонний (имеющий разнообразные интересы, способности, знания). Hərtərəfli bilik разносторонние знания, hərtərəfli maraq разносторонний интерес, hərtərəfli təhlil разносторонний анализ

нареч. всесторонне. Hərtərəfli əsaslandırmaq всесторонне обосновать, hərtərəfli tədqiq etmək всесторонне исследовать

◊ hərtərəfli ölçüb-biçmək взвесить за и против, тщательно обдумать

1. гармоничный. Boyaların ahəngdar uyğunlaşması гармоничное сочетание красок, ahəngdar düzülüş гармоничное расположение чего-л.

2. гармонический, соразмерный. Ahəngdar tərbiyə гармоническое воспитание, ahəngdar inkişaf гармоническое развитие

3. благозвучный. Ahəngdar musiqi aləti благозвучный музыкальный инструмент
4. ритмичный. Ahəngdar rəqs ритмичный танец
5. созвучный. Zəmanəmizlə ahəngdar созвучный нашему времени
6. мелодичный. Ahəngdar səs мелодичный голос
7. музыкальный, стройный, согласованный
1. гармонично
2. гармонически
3. благозвучно
4. ритмично
5. созвучно
6. мелодично
7. музыкально

1. доводить, довести до сведения кого-л., сообщать, сообщить кому-л. о чём-л. Radio ilə bildirmək сообщить по радио, ünvanını bildirmək сообщить адрес, nəticəsini bildirmək nəyin сообщить (объявить) результат чего, yenilikləri bildirmək сообщить новости

2. извещать, известить; оповещать, оповестить; уведомлять, уведомить кого-л. о чём-л.

3. заявлять, заявить. Fikrini bildirmək заявить о своем мнении, hər iki tərəf münəsibətlərin inkişaf etdirilməsinin zəruriliyini bildirmişlər обе стороны заявили о необходимости развития отношений, jurnalistlərə bildirdilər ki, … журналистам заявили, что …

3. называть, назвать. Adını bildirmək назвать имя

прил. биологический. Bioloji aktivlik биологическая активность, bioloji proses биологический процесс, bioloji qanun биологический закон, bioloji inkişaf биологическое развитие, bioloji izolyasiya биологическая изоляция, bioloji amil биологический фактор, bioloji aşınma почв. , геол. биологическое выветривание, bioloji təmizlənmə биологическая очистка, bioloji kimya биологическая химия, bioloji oksidləşmə биологическое окисление, bioloji üsul биологический метод

прил. односторонний:

1. имеющий лицевую сторону и изнанку. Birtərəfli parça односторонняя ткань, birtərəfli lövhəcik тех. односторонняя пластинка

2. охватывающий, затрагивающий только одну сторону. Birtərəfli inkişaf одностороннее развитие, birtərəfli iflic односторонний паралич; birtərəfli dəbəlik односторонняя грижа, birtərəfli absorbsiya хим. односторонняя абсорбсия, birtərəfli deformasiya физ. односторонняя деформация

3. совершаемый только в одну сторону, в одном направлении. Birtərəfli hərəkət одностороннее движение, birtərəfli rabitə односторонняя связь

4. совершаемый одной стороной (лицом). Birtərəfli müqavilə односторонний договор; birtərəfli əqd односторонная сделка

5. перен. однобокий. Birtərəfli analiz односторонний анализ, birtərəfli izah одностороннее толкование

нареч. односторонне, однобоко. Birtərəfli yanaşmaq односторонне подходить (к какому-л. вопросу)

1) бушующий, бурлящий. Coşqun dəniz бурное море, coşqun dalğalar бурные волны, coşqun axın бурное течение, бурный поток; coşgun çay бурная (буйная) река

2) перен. стремительно, бурно протекающий. Coşqun inkişaf бурное развитие, coşqun yüksəliş бурный рост, coşqun fəaliyyət бурная деятельность

3) полный событий, волнующий, крайне беспокойный. Coşqun dövr бурное время (бурная эпоха), coşqun həyat бурная жизнь, coşqun cavanlıq (gənclik) бурная молодость (юность)

4) безудержный, неистовый; полный страсти, сильных эмоций. Coşqun qəzəb бурное негодование, coşqun etiraz бурный протест, coşqun nümayiş бурная демонстрация, coşgun sevinc бурная радость

1) дерзкий, разгульный, лихой. Coşqun mahnılar буйные песни
2) бурный, порывистый, сильный. Coşqun küləklər буйные ветры
3. пылкий. Coşqun gənc пылкий юноша, coşqun qəlb пылкая душа, coşgun təxəyyül пылкое воображение
4. страстный, горячий, пламенный:

1) проникнутый сильным чувством. Coşqun nitq страстная (пламенная) речь, coşqun həyat eşqi страстная жажда жизни, coşqun arzu страстное желание, coşqun hisslər страстные чувства

2) исполненный любовной страсти. Coşqun məhəbbət страстная любовь, coşqun baxışlar страстный взгляд
5. безудержный, необузданный. Coşqun fantaziya безудержная фантазия
6. пламенный:
1) пылкий, страстный. Coşqun vətənpərvərlik пламенный патриотизм, coşgun ehtiras пламенная страсть
2) исполненный страсти, подъема, воодушевления. Coşqun (alovlu) şeirlər пламенные стихи

7. вдохновенный (исполненный вдохновения, творческого подъема). Coşqun (ilhamlı) əmək вдохновенный труд

8. задорный (полный горячности, пыла). Coşqun mahnılar задорные песни
9. темпераментный:
1) очень живой, горячий, энергичный. Coşqun aktyor темпераментный актер

2) выполняемый, производимый с темпераментом. Coşqun rəqslər темпераментные пляски; физ. coşqun hərəkət бурное движение, coşgun qaynama бурное кипение; хим. coşqun reaksiya бурная реакция; геол. coşgun fontan бурный фонтан

1. бурно. Coşqunluqla inkişaf etmək бурно развиваться
2. страстно. Coşqunluqla sevmək страстно любить; coşqunluqla danışmaq страстно говорить
3. темпераментно, с азартом. Coşqunluqla oynamaq танцевать с азартом
4. патетически, патетично, с патетикой. Coşqunluqla demək патетически (с патетикой) произносить
5. с воодушевлением, вдохновенно, с вдохновением

прил. многосторонний, разносторонний, многогранный. Çoxşaxəli istedad многогранный (разносторонний) талант, çoxşaxəli yaradıcılıq многостороннее творчество, çoxşaxəli fəaliyyət многосторонняя деятельность, çoxşaxəli əlaqələr многосторонние связи

нареч. многосторонне, разносторонне, многогранно. Çoxşaxəli inkişaf etmək развиваться многосторонне
1

1) находиться в вертикальном положении, не двигаясь с места. Ayaq üstə dayanmaq стоять на ногах, növbədə dayanmaq стоять в очереди, üz-üzə dayanmaq стоять лицом к лицу, çiyin-çiyinə dayanmaq стоять плечом к плечу, yan-yana dayanmaq стоять рядом, qarşısında dayanmaq kimin, nəyin стоять перед кем, перед ч ем

2) стоять, опираясь на какую-л. часть тела. Əlləri üstə dayanmaq стоять на руках, dizi üstə dayanmaq стоять на коленях

3) выполнять какую-л. работу, связанную с пребыванием на ногах. Qarovulda dayanmaq стоять на карауле
4) быть неподвижным, не двигаться. Qatar stansiyada dayanıb поезд стоит на станции
2. останавливаться, остановиться:

1) перестать двигаться, не работать. Dəzgah dayandı станок остановился, saat dayandı часы остановились, konveyer dayandı konveyer остановился

2) прекратиться, приостановиться (о течении, ходе, развитии и т.п. ). İş dayandı работа остановилась, inkişaf dayandı остановился рост, nəfəsi dayandı дыхание остановилось

3) уделять особое внимание чему-л. Məruzəçi xarici siyasət məsələləri üzərində dayandı докладчик остановился на вопросах внешней политики

3. переставать, перестать; прекращаться, прекратиться (о дожде, снеге и т.п. ). Yağış dayandı дождь перестал

4. перен. устоять:
1) выдержать напор чего-л., отстоять свои позиции. Düşmən qarşısında dayanmaq устоять перед врагом

2) остаться стойким, не подпасть под влияние. Kimin tələbləri qarşısında dayanmaq устоять против требований кого; в пове лит. форме: dayan, dayanın стой, стойте, постой, постойте:

1) подожди, подождите, прекрати, прекратите. Dayan, düz nağıl etmirsən постой, ты неправильно рассказываешь

2) выражение, употребляемое для припоминания чего-л. Dayan, mən onu haradasa görmüşəm постой, где-то я его видел; gözü önündə dayanmaq стать, стоять перед глазами; ayaq üstə zorla dayana bilmək еле стоять на ногах; sözünün üstündə dayanmaq стоять на своём; haqsızlıqlara (qarşı) dayanmaq терпеть несправедливость

2
глаг. разг.
1. опираться, опереться на что-л., упираться, упереться во что-л. Stola dayanmaq опереться на стол
2. прислоняться, прислониться к чему-л. Divara dayanmaq (söykənmək) прислониться к стене
3. облокачиваться, облокотиться на что-л., обо что-л. Sürahiyə dayanmaq облокотиться о перила

4. перен. упираться, упереться (наталкиваться на какие-л. затруднения, препятствия – о деле, вопросе и т.п. )

сущ. демократизм:

1. признание и осуществление демократии. Partiyadaxili demokratizm внутрипартийный демократизм, hakimiyyət strukturlarında demokratizmi inkişaf etdirmək развивать демократизм в структурах власти

2. свойства, качества демократического, черты демократии в чём-л. Mövqelərin demokratizmi демократизм позиций

1. тихий, спокойный:
1) отличающийся спокойствием характера, уравновешенный. Dinc adam спокойный человек

2) не причиняющий беспокойства окружающим, смирный; кроткий, не шумливый. Dinc qonşular спокойные соседи, dinc uşaq спокойный ребёнок

3) протекающий в спокойствии, безмятежный, мирный. Dinc həyat тихая (спокойная) жизнь
1) не военный. Dinc əhali мирное население, dinc yolla мирным путём

2) протекающий в обстановке мира. Dinc quruculuq illəri годы мирного созидания, dinc məqsədlər üçün для мирных целей, в мирных целях; dinc əmək мирный труд, dinc inkişaf dövrü период мирного развития

1. тихо, спокойно, смирно; безмятежно. Dinc oturmaq сидеть спокойно
2. мирно. Dinc yanaşı yaşamaq мирно сосуществовать

◊ dinc qoymamaq kimi беспокоить кого, не давать покоя кому; dincini almaq: 1. отдыхать, отдохнуть; 2. передохнуть, перевести дух; dinc buraxmaq, dinc qoymaq: 1. nəyi не трогать; 2. kimi не тревожить, не беспокоить, оставить в покое; dinc durmamaq шалить; qulağı dinc olmaq отдыхать, отдохнуть от кого-л., чего-л.; əli dinc durmamaq всё трогать, всех тревожить; əli dinc durmur kimin руки чешутся у кого; dincə qoymaq почв. оставлять под залежь; dincə qoyulmaq быть оставленным под залежь

1

1. оборот, виток (полный круг, совершаемый при движении вокруг чего-л.). Bir dövr один оборот, dövrlər sayğacı счетчик оборотов, dövr etmək делать обороты

2. время, пора, период (промежуток, с которым связаны какие-л. процессы, явления). Məsul dövr ответственная пора, o dövrdə в то время, в тот период, в ту пору, uşaqlıq dövrü пора детства, inkişaf dövrü период развития, ən qızğın dövrü nəyin самая горячая пора, разгар чего, indiki dövr настоящий период, bizim dövrümüzdə в наше время

3. эпоха, эра, век. Daş dövrü каменный век, feodalizm dövründə в эпоху феодализма, İntibah dövrü эпоха Возрождения

4. стадия, ступень, фаза. Pambığın çiçəklənmə dövrü стадия цветения хлопчатника, xəstəliyin birinci dövrü первая стадия болезни

5. строит. цикл. İşin dövrü цикл работы; dövr etmək: 1. совершать, совершить круг; 2. кружиться (делать, описывать круги); 3. просуществовать некоторое время; 4. прохаживаться, пройтись где-л.; dövrə çıxmaq прогуливаться, прогуляться где-л.; dövrü keçib kimin, nəyin прошло время чье, кого, чего, изжило себя что

2
сущ. разг. почётное место в комнате, помещении, в компании

нареч. безостановочно, непрерывно, беспрерывно, неуклонно, постоянно. Durmadan işləmək безостановочно работать, durmadan hərəkət etmək безостановочно двигаться, durmadan danışmaq беспрерывно говорить, durmadan artmaq непрерывно (неуклонно) расти, durmadan inkişaf etmək неуклонно развиваться

прил. правильный:

1. не отступающий от правил, норм, установленного порядка. Düzgün tələffüz правильное произношение, düzgün fiziki inkişaf правильное физическое развитие

2. соответствующий установленным правилам. Düzgün istismar правильная эксплуатация, nədən düzgün istifadə правильное пользование ч ем, düzgün rejim правильный режим

3. верный, истинный, соответствующий действительности. Düzgün cavab правильный ответ, düzgün qiymət правильная оценка, düzgün qərar правильное решение

4. настоящий; такой, какой нужен, хороший. Düzgün məsləhət правильный совет, düzgün hərəkət правильный поступок, düzgün təlim правильное обучение

5. соответствующий действительным потребностям, приводящий к нужным результатам. Düzgün siyasət правильная политика, əməyin düzgün təşkili правильная организация труда, düzgün yol правильный путь

6. справедливый. Düzgün tənqid правильная критика, düzgün tələblər правильные требования
7. удовлетворяющий правилам пропорции и симметрии. Üzünün düzgün cizgiləri правильные черты лица
8. разг. точный. Düzgün tərəzi правильные весы, düzgün saat правильные часы

1. правильно, верно. Düzgün qiymətləndirmək правильно оценивать, düzgün yazmaq правильно писать, məsələni düzgün qoymaq верно поставить вопрос, düzgün demək (danışmaq) правильно говорить, düzgün başa düşmək правильно понимать, düzgün əməl etmək точно исполнять, düzgün bölmək правильно делить, düzgün müəyyən etmək правильно (точно) определять, düzgün əks etdirmək правильно отражать; физ. düzgün hərəkət правильное движение, düzgün olmayan rəqs неправильное колебание, düzgün çiçək бот. правильный цветок, мат. düzgün çoxbucaqlı правильный многоугольник, düzgün kəsr правильная дробь

◊ düzgün yol göstərmək указать правильный путь; düzgün yola çəkmək звать на правильный путь; düzgün addım atmamaq сделать неверный шаг

1) единица измерения дуг и углов, равная 1/360 окружности. Üçbucağın bucaqlarının cəmi 180 dərəcəyə bərabərdir сумма углов треугольника равна 180 градусам

2) единица измерения температуры (воздуха, воды, тела и т.п. ). Otuz altı dərəcə istilik тридцать шесть градусов тепла, on dərəcə şaxta десять градусов мороза (ниже нуля)

3) единица измерения плотности, крепости, давления. Tündlüyü qırx dərəcə olan крепостью в сорок градусов

1) сравнительная величина, мера чего-л. Dəqiqlik dərəcəsi степень точности, inkişaf dərəcəsi степень развития, hazırlıq dərəcəsi kimin, nəyin степень готовности кого, чего, məhsuldarlıq dərəcəsi nəyin степень продуктивности чего, zədələnmə dərəcəsi nəyin степень повреждения чего, dağılma dərəcəsi nəyin степень разрушения чего, yoluxma dərəcəsi степень заражения, qohumluq dərəcəsi степень родства

2) мера проявления какого-л. качества, состояния, действия. Yüksək dərəcə высшая (высокая) степень, yüksək dərəcədə в высшей степени, xeyli dərəcədə в значительной степени, az dərəcədə в меньшей степени, artıq dərəcədə в большей степени, son dərəcə в высшей (наивысшей) степени, kifayət dərəcədə в достаточной степени, lazımi dərəcədə в нужной (необходимой) степени, müəyyən dərəcədə в определенной степени, в некоторой степени, eyni dərəcədə в одинаковой степени, əhəmiyyətsiz dərəcədə в незначительной степени, o dərəcədə в такой степени

3) ступень, подразделение в чём-л., имеющем градацию (разряд, категорию, класс, стадию и т.д. чего-л.). Birinci dərəcə первая степень, ikinci dərəcə вторая степень

4) ученое звание. Elmi dərəcə учёная степень, namizədlik dərəcəsi кандидатская степень, doktorluq dərəcəsi докторская степень, elmi dərəcə vermək присудить учёную степень, elmi dərəcə almaq получить учёную степень, elmi dərəcəsi olmaq иметь учёную степень

5) лингв. степень сравнения. Sifətin müqayisə dərəcəsi сравнительная степень прилагательного, azaltma dərəcəsi уменьшительная степень, sifətin adi dərəcəsi положительная степень прилагательного

3. мера (предел охвата какого-л. явления). Eyni dərəcədə в равной мере, az dərəcədə по меньшей мере, lazımi dərəcədə в нужной мере, dərəcəsini bilmək знать меру

1) степень производственной квалификации. Dərəcə almaq üçün imtahan vermək сдать экзамен на разряд
2) ступень спортивного мастерства. İdman dərəcəsi спортивный разряд

5. категория (разряд однородных лиц, выделяемых по каким-л. признакам). Yaş dərəcəsi возрастная категория, çəki dərəcələri весовые категории

6. ранг (степень отличия в чине). Yüksək dərəcə высший ранг, diplomatik dərəcələr (rütbələr) дипломатические ранги, bir dərəcə yüksək (yuxarı) рангом выше

1. градусный. Dərəcə toru геогр. градусная сетка (сетка градусов долготы и широты для географических карт)

2. разрядный (относящийся к разряду). Dərəcə normaları разрядные нормативы (нормы); dərəcə qrupları разрядные группы; hədsiz dərəcədə бесконечно, беспредельно, безгранично

См. также в других словарях:

• inkişaf — is. <ər.> İrəliyə doğru tərəqqi etmə, artma, yüksəlmə; tərəqqi, yüksəliş. Ölkənin inkişafı. Sənayenin inkişafı. Kənd təsərrüfatının inkişafı. – Həsən bəy Zərdabi Azərbaycanı feodal geriliyindən qurtarıb yeni yola, Avropa inkişafı yoluna… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• inkişaf — is., esk., Ar. inkişāf 1) Gelişme, gelişim Kocam, hadiselerin inkişafını beklemek lazımdır diyor. H. E. Adıvar 2) mat. Açınım Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller inkişaf etmek inkişaf ettirmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
• inkişâf — (A.) [ فﺎﺸﮑﻥا ] 1. ortaya çıkma. 2. gelişim, gelişme. ♦ inkişaf bulmak gelişmek. ♦ inkişaf etmek gelişmek … Osmanli Türkçesİ sözlüğü
• inkişaf etmek — gelişmek Yazıya istidadım epeyce inkişaf etmişti. Y. K. Beyatlı … Çağatay Osmanlı Sözlük
• inkisaf — ə. Günəşin tutulması … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
• inkişaf — ə. irəliləmə, qabağa getmə … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
• İNKİSAF — (Küsuf. tan) Parlaklığı sönme. Güneş tutulması … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
• İNKİŞAF — Açılma. Meydana çıkma. * Yetişme. * Terakki etme, ilerleme. * Gizli sırların bilinmesi … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
• inkişaf — açılma; gelişme; gelişim; açınım … Hukuk Sözlüğü
• inkişaf ettirmek — geliştirmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
• tərəqqi — ə. inkişaf, irəliləmə … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti