Press "Enter" to skip to content

Cinayət məcəlləsi120-ci maddə hökm

“Maddə 73-1. Mülkiyyət əleyhinə olan cinayətlərə görə cinayət məsuliyyətindən azad etmə

Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsində dəyişikliklər edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikasının Qanunu

Maddə 1. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsində (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2000, № 4, II kitab, maddə 251, № 5, maddə 323, № 12, maddə 835; 2001, № 1, maddə 24, № 7, maddə 455; 2002, № 1, maddə 9, № 5, maddələr 236, 248, 258, № 6, maddə 326, № 8, maddə 465; 2003, № 6, maddələr 276, 279, № 8, maddələr 424, 425, № 12, I kitab, maddə 676; 2004, № 1, maddə 10, № 4, maddə 200, № 5, maddə 321, № 8, maddə 598, № 10, maddə 762, № 11, maddə 900; 2005, № 1, maddə 3, № 6, maddə 462, № 7, maddə 575, № 10, maddə 904, № 11, maddə 994; 2006, № 2, maddələr 71, 72, 75, № 5, maddə 390, № 12, maddələr 1008, 1020, 1028; 2007, № 2, maddə 68, № 5, maddə 398, № 6, maddələr 560, 562, 579, № 8, maddə 757, № 10, maddələr 937, 941, № 11, maddələr 1049, 1080, 1090, № 12, maddə 1221; 2008, № 6, maddələr 454, 461, № 7, maddə 602, № 10, maddə 884, № 12, maddələr 1047, 1049; 2009, № 5, maddə 315, № 7, maddə 517, № 12, maddə 953; 2010, № 2, maddə 70, № 3, maddələr 171, 178, № 4, maddələr 275, 276, № 7, maddə 591; 2011, № 4, maddə 253, № 5, maddə 472, № 7, maddələr 587, 601, 621, № 11, maddə 980, № 12, maddə 1093; 2012, № 2, maddə 45, № 3, maddələr 193, 196, № 7, maddələr 666, 669, 673, № 11, maddə 1068, № 12, maddə 1223; 2013, № 1, maddə 14, № 2, maddə 102, № 4, maddə 364, № 5, maddələr 459, 479, 481, № 6, maddələr 594, 600, № 11, maddələr 1264, 1286, 1312, № 12, maddə 1492; 2014, № 2, maddələr 89, 95, № 4, maddə 327, № 6, maddələr 618, 622; 2015, № 4, maddələr 339, 359, 368, № 5, maddələr 504, 508, 510, № 6, maddələr 678, 690, 692, № 11, maddələr 1253, 1268, 1289, 1298, № 12, maddələr 1437, 1445; 2016, № 4, maddələr 634, 636, 638, 653, № 5, maddə 845, № 6, maddələr 993, 1001, № 12, maddələr 1983, 1999, 2008, 2019, 2038, 2048; 2017, № 2, maddə 161, № 3, maddə 330, № 5, maddələr 694, 697, 700, 702, 733, № 7, maddələr 1268, 1271, 1293) aşağıdakı dəyişikliklər edilsin:

1.1. 16.3-cü maddə aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“16.3. Əvvəllər törətdiyi cinayətə görə məhkum olunmuş, məhkumluğu götürülmüş və ya ödənilmiş, yaxud cinayət məsuliyyətindən azad olunmuş şəxs tərəfindən bu Məcəllənin eyni bir maddəsi ilə nəzərdə tutulmuş və ya həmin Məcəllənin Xüsusi hissəsində birbaşa göstərilən hallarda müxtəlif maddələri ilə nəzərdə tutulmuş cinayətin yenidən törədilməsi, cinayətin təkrar törədilməsi hesab edilmir.”;

1.2. 18.4-cü maddə üzrə:

1.2.1. 18.4.1-ci və 18.4.2-ci maddələrdə “cinayətlərə görə məhkumluqlar” sözləri “cinayətlər” sözü ilə əvəz edilsin;

1.2.2. 18.4.3-cü maddənin sonunda nöqtə işarəsi nöqtəli vergül işarəsi ilə əvəz edilsin və aşağıdakı məzmunda 18.4.4-cü maddə əlavə edilsin:

“18.4.4. azadlıqdan məhrum etmə ilə bağlı olmayan cəza təyin edilmiş cinayətlərə görə məhkumluqlar.”;

1.3. aşağıdakı məzmunda 42.0.9-1-ci maddə əlavə edilsin:

“42.0.9-1. azadlığın məhdudlaşdırılması;”;

1.4. 43.1-ci maddədə “saxlama,” sözündən sonra “azadlığın məhdudlaşdırılması,” sözləri əlavə edilsin;

1.5. 44.4-cü maddədə “islah işləri” sözlərindən sonra “, azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.6. 46.3-cü maddənin ikinci cümləsində “Bu cəza növünün” sözlərindən sonra “cərimə və” sözləri əlavə edilsin;

1.7. 47-ci maddə üzrə:

1.7.1. 47.1-ci maddənin ikinci cümləsi çıxarılsın;

1.7.2. 47.3-cü maddənin birinci cümləsində “hissəsini” sözündən sonra “azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin və ikinci cümlə aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“Bu zaman məhkumun ictimai işləri yerinə yetirdiyi müddət nəzərə alınır və çəkilməmiş dörd saat ictimai işə bir gün azadlığın məhdudlaşdırılması və ya səkkiz saat ictimai işə bir gün azadlıqdan məhrum etmə hesabı ilə hesablanır.”;

1.7.3. 47.4.3-cü maddədə “səkkiz” sözü “üç” sözü ilə əvəz edilsin və “qadınlara” sözündən sonra “, habelə üç yaşınadək uşağı təkbaşına böyüdən kişilərə” sözləri əlavə edilsin;

1.7.4. 47.4.5-ci maddədə “qulluqçulara” sözündən sonra “və hərbi qulluqçu hazırlayan xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrinin kursantlarına” sözləri əlavə edilsin;

1.8. 48-ci maddənin mətni aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“48.0. Ağır və ya xüsusilə ağır cinayət törətmiş şəxsin məhkum olunması zamanı məhkəmə cinayətin ictimai təhlükəliliyinin xarakterini və dərəcəsini, təqsirkarın şəxsiyyətini və işin digər hallarını nəzərə alaraq onun xüsusi və ya hərbi rütbədən, fəxri addan və dövlət təltifindən məhrum edilməsinin zəruriliyi nəticəsinə gəldikdə aşağıdakı qərarlardan birini qəbul edir:

48.0.1. müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilmiş ali xüsusi və ya ali hərbi rütbədən, yaxud fəxri addan və ya dövlət təltifindən məhrum edilməsi məsələsinə baxılması üçün bu barədə həmin orqana təqdimat göndərilməsi haqqında qərar;

48.0.2. digər dövlət orqanı tərəfindən verilmiş xüsusi və ya hərbi rütbədən, yaxud təltifdən məhrum edilməsi haqqında qərar.”;

1.9. 49-cu maddə üzrə:

1.9.1. 49.3-cü maddənin birinci cümləsində “hissəsini” sözündən sonra “azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin və ikinci cümlə aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“Bu zaman məhkumun islah işlərini yerinə yetirdiyi müddət nəzərə alınır və çəkilməmiş iki gün islah işlərinə bir gün azadlığın məhdudlaşdırılması və ya üç gün islah işlərinə bir gün azadlıqdan məhrum etmə hesabı ilə hesablanır.”;

1.9.2. aşağıdakı məzmunda 49.4-cü maddə əlavə edilsin:

“49.4. İslah işləri birinci qrup əlillərə və hərbi qulluqçulara təyin edilmir.”;

1.10. 50-ci maddə üzrə:

1.10.1. 50.1-ci maddədən hər iki halda “kontrakt (bağlaşma) əsasında hərbi xidmət keçən və” sözləri çıxarılsın;

1.10.2. 50.2-ci maddədə “qazancından” sözü “aylıq pul təminatından” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.10.3. aşağıdakı məzmunda 50.4-cü maddə əlavə edilsin:

“50.4. Hərbi xidmət üzrə məhdudlaşdırma müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olan hərbi qulluqçulara və hərbi qulluqçu hazırlayan xüsusi təyinatlı təhsil müəssisələrinin kursantlarına tətbiq olunmur.”;

1.11. aşağıdakı redaksiyada 52-1-ci maddə əlavə edilsin:

“Maddə 52-1. Azadlığın məhdudlaşdırılması

52-1.1. Azadlığın məhdudlaşdırılması cəzası məhkumun cəmiyyətdən tam təcrid olunmadan yaşayış yeri üzrə nəzarət altında saxlanılmasından ibarətdir. Məhkəmə azadlığın məhdudlaşdırılması cəzası təyin edilmiş məhkumun yaşayış yerini (tamamilə və ya günün müəyyən vaxtlarında) və müəyyən ərazi hüdudlarını tərk etməsinə məhdudiyyət qoyur.

52-1.2. Azadlığın məhdudlaşdırılması cəzasına məhkum edilmiş şəxs aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirməlidir:

52-1.2.1. yaşayış yerini tamamilə və ya günün müəyyən vaxtlarında tərk etməmək;

52-1.2.2. elektron nəzarət vasitəsini gəzdirmək və həmin vasitənin işlək vəziyyətdə saxlanılması üçün ona xidmət etmək;

52-1.2.3. məhkəmənin müəyyən etdiyi ərazi hüdudlarını tərk etməmək;

52-1.2.4. müvafiq məhkəmə qərarı olmadan yaşayış yerini dəyişdirməmək, habelə cəzanın icrasına nəzarət edən orqanı iş və ya təhsil yerinin dəyişdirilməsi barədə əvvəlcədən məlumatlandırmaq.

52-1.3. Məhkəmə məhkum üçün aşağıdakı əlavə vəzifələr müəyyən edə bilər:

52-1.3.1. kütləvi və digər tədbirlər təşkil etməmək və ya belə tədbirlərdə iştirak etməmək;

52-1.3.2. məhkəmənin müəyyən etdiyi ərazi hüdudları daxilində müəyyən yerlərə getməmək;

52-1.3.3. alkoqolizmdən, narkomaniyadan, toksikomaniyadan və ya zöhrəvi xəstəliklərdən müalicə kursu keçmək;

52-1.3.4. məhkumun islah olunmasına kömək edən digər vəzifələr.

52-1.4. Azadlığın məhdudlaşdırılması altı aydan beş ilədək müddətə təyin edilir.

52-1.5. Məhkəmənin müəyyən etdiyi vəzifələri mütəmadi və ya qərəzli olaraq yerinə yetirməkdən boyun qaçıran məhkumun cəzasının çəkilməmiş hissəsi cəzanın icrasına nəzarət edən orqanın təqdimatı əsasında məhkəmə tərəfindən müəyyən müddətə azadlıqdan məhrum etmə növündə cəza ilə əvəz edilir. Bu zaman iki gün azadlığın məhdudlaşdırılması bir gün azadlıqdan məhrum etmə hesabı ilə hesablanır.

52-1.6. Azadlığın məhdudlaşdırılması hərbi qulluqçulara, əcnəbilərə və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə, habelə Azərbaycan Respublikası ərazisində daimi yaşayış yeri olmayan şəxslərə təyin edilmir.”;

1.12. 55.3-cü maddədə “və ya islah işləri” sözləri “, islah işləri və ya azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.13. 57.4-cü maddədən “beş” sözü çıxarılsın;

1.14. 58.1-ci maddənin ikinci cümləsində “növü” sözündən sonra hər iki halda “və ya həddi” sözləri əlavə edilsin;

1.15. 59-cu maddə üzrə:

1.15.1. 59.1.9-cu və 59.1.10-cu maddələr aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“59.1.9. cinayətin anlaqlılığı istisna etməyən psixi pozuntusu olan şəxs tərəfindən törədilməsi;

59.1.10. şəxsin könüllü gəlib təqsirini boynuna alması, cinayətin açılmasına, onun digər iştirakçılarının ifşa edilməsinə, cinayət nəticəsində əldə edilmiş əmlakın axtarışına və tapılmasına fəal kömək etməsi;”;

1.15.2. aşağıdakı redaksiyada 59.1.11—59.1.14-cü maddələr əlavə edilsin:

“59.1.11. cinayətin törədilməsindən bilavasitə sonra zərərçəkmiş şəxsə tibbi və ya digər yardım göstərilməklə onun həyat və sağlamlığına dəyə biləcək zərərin azaldılması;

59.1.12. zərərçəkmiş şəxslə və ya onun yaxın qohumu olan hüquqi varisi ilə barışıq əldə edilməsi;

59.1.13. cinayət nəticəsində dəymiş ziyanın könüllü olaraq tamamilə ödənilməsi və ya aradan qaldırılması;

59.1.14. cinayət nəticəsində dəymiş ziyanın qismən ödənilməsi və ya ziyanın azaldılması ilə nəticələnmiş digər hərəkətlərin edilməsi.”;

1.15.3. 59.2-ci maddədə “59.1.10-cu” sözləri “59.1.14-cü” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.16. 60-cı maddə üzrə:

1.16.1. maddənin mətni 60.1-ci maddə hesab edilsin və həmin maddədə “59.1.9 və 59.1.10-cu maddələrində göstərilən cəzanı yüngülləşdirən hallar olduqda” sözləri “59.1.8, 59.1.10—59.1.13-cü maddələrinin hər hansı birində nəzərdə tutulmuş bütün hallar mövcud olduqda” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.16.2. aşağıdakı məzmunda 60.2-ci maddə əlavə edilsin:

“60.2. Bu Məcəllənin Xüsusi hissəsinin müvafiq maddəsinin sanksiyasında ömürlük azadlıqdan məhrum etmə cəzası nəzərdə tutulduqda, bu Məcəllənin 60.1-ci maddəsində müəyyən edilmiş qayda tətbiq edilmir.”;

1.17. 61.1.7-ci maddədə “müqəssir” sözü “təqsirkar” sözü ilə, “müqəssirdən” sözü “təqsirkardan” sözü ilə əvəz edilsin;

1.18. 66-cı maddə üzrə:

1.18.1. 66.2-ci maddənin:

1.18.1.1. birinci cümləsində “yalnız böyük ictimai təhlükə törətməyən” sözləri “böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.18.1.2. ikinci cümləsi aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“Bu halda az ciddi cəzanı daha ciddi cəza ilə əhatə etmək yolu ilə təyin olunmuş qəti cəzanın müddəti və ya həcmi məcmuya daxil olan cinayətlərə görə ayrı-ayrılıqda təyin edilmiş cəzaların daha ağırından çox ola bilməz.”;

1.18.1.3. aşağıdakı məzmunda üçüncü cümlə əlavə edilsin:

“Cəzaların tamamilə və ya qismən toplanılması yolu ilə təyin edilmiş qəti cəzanın müddəti və ya həcmi azadlıqdan məhrum etmə növündə cəzaya münasibətdə böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayətlərə görə üç ildən, az ağır cinayətlərə görə on iki ildən, digər cəzalara münasibətdə isə bu Məcəllənin Ümumi hissəsində müvafiq cəza növü üçün müəyyən edilmiş yuxarı həddən artıq ola bilməz.”;

1.18.2. 66.3-cü maddədən “az ağır,” sözləri çıxarılsın;

1.19. 68-ci maddə üzrə:

1.19.1. aşağıdakı məzmunda 68.1.1-1-ci maddə əlavə edilsin:

“68.1.1-1. azadlığın məhdudlaşdırılmasının iki günü;”;

1.19.2. 68.2-ci maddədə “məhdudlaşdırma” sözündən sonra “, azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.20. 69-cu maddə üzrə:

1.20.1. 69.1-ci maddədə “işlərinin,” sözündən sonra “azadlığın məhdudlaşdırılmasının,” sözləri əlavə edilsin;

1.20.2. 69.3-cü maddədə “bir gün,” sözlərindən sonra “azadlığın məhdudlaşdırılması növündə cəzanın müddətinə bir günə iki gün,” sözləri əlavə edilsin;

1.21. 70.5-ci maddənin birinci cümləsində “yardım göstərmək” sözlərindən sonra “, elektron nəzarət vasitəsini gəzdirmək və həmin vasitənin işlək vəziyyətdə saxlanılması üçün ona xidmət etmək” sözləri əlavə edilsin;

1.22. 71-ci maddə üzrə:

1.22.1. 71.3-cü maddədə “boyun qaçırdıqda,” sözlərindən sonra “o cümlədən elektron nəzarət vasitəsini gəzdirməkdən imtina etdikdə, onu zədələdikdə və ya digər üsulla yararsız vəziyyətə saldıqda, yaxud həmin vasitənin işlək vəziyyətdə saxlanılması üçün ona xidmət etmədikdə,” sözləri əlavə edilsin, “çıxara bilər” sözləri “çıxarır” sözü ilə əvəz edilsin;

1.22.2. 71.4-cü maddəyə aşağıdakı məzmunda ikinci cümlə əlavə edilsin:

“Məhkəmə şərti məhkum etmənin ləğv edilməsi qənaətinə gəldikdə, şəxsə bu Məcəllənin 67-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydalar üzrə cəza təyin edir.”;

1.22.3. 71.5-ci maddənin ikinci cümləsi çıxarılsın;

1.23. 72.1-ci maddədə “İlk dəfə böyük” sözləri “Böyük” sözü ilə əvəz edilsin;

1.24. 72-ci maddəyə aşağıdakı məzmunda “Qeyd” hissəsi əlavə edilsin:

“Qeyd: Şəxs bu Məcəllənin 72 – 73-2 və 74-1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş qaydada cinayət məsuliyyətindən yalnız bir dəfə azad edilir.”;

1.25. 73-cü maddə üzrə:

1.25.1. maddənin mətni 73.1-ci maddə hesab edilsin və həmin maddədə “İlk dəfə böyük” sözləri “Böyük” sözü ilə əvəz edilsin;

1.25.2. aşağıdakı məzmunda 73.2-ci maddə əlavə edilsin:

“73.2. Bu Məcəllənin 127.1, 128, 129, 130, 131.2, 133.1, 134, 142.1, 143, 156.1, 157.1 və 158.1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməli (əməlləri) törətmiş şəxs zərərçəkmiş şəxslə barışdıqda və ona dəymiş ziyanı tamamilə ödədikdə cinayət məsuliyyətindən azad edilir.”;

1.26. aşağıdakı məzmunda 73-1-ci və 73-2-ci maddələr əlavə edilsin:

“Maddə 73-1. Mülkiyyət əleyhinə olan cinayətlərə görə cinayət məsuliyyətindən azad etmə

73-1.1. Bu Məcəllənin 178.1, 179.1, 186.1, 187.1, 187.2, 189-1.1 və 189-1.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməli (əməlləri) törətmiş şəxs zərərçəkmiş şəxslə barışdıqda və ona dəymiş ziyanı tamamilə ödədikdə cinayət məsuliyyətindən azad edilir.

73-1.2. Bu Məcəllənin 178.2, 179.2 186.2.1, 189-1.2-1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməli (əməlləri) törətmiş, zərərçəkmiş şəxslə barışmış və dəymiş ziyanı tamamilə ödəmiş şəxs, cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın bir misli miqdarında dövlət büdcəsinə ödəniş etdikdə cinayət məsuliyyətindən azad edilir.

73-1.3. Bu Məcəllənin 178.3, 178.4, 179.3 və 179.4-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməli (əməlləri) törətmiş, zərərçəkmiş şəxslə barışmış və dəymiş ziyanı tamamilə ödəmiş şəxs, cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın iki misli miqdarında dövlət büdcəsinə ödəniş etdikdə cinayət məsuliyyətindən azad edilə bilər.

Maddə 73-2. İqtisadi fəaliyyət sahəsində olan cinayətlərə görə cinayət məsuliyyətindən azad etmə

73-2.1. Bu Məcəllənin 209.1, 209.2.2 və 213-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməli (əməlləri) törətmiş şəxs cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanı tamamilə ödədikdə cinayət məsuliyyətindən azad edilir.

73-2.2. Bu Məcəllənin 192, 192-1, 193, 195, 195-1, 196, 197, 198, 202-2, 203, 203-1.1, 205-2, 209.2.1, 209.3, 210, 211, 212 və 213-2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməli (əməlləri) törətmiş və cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanı tamamilə ödəmiş və ya cinayət nəticəsində əldə edilmiş gəliri tamamilə dövlət büdcəsinə köçürmüş şəxs, bundan əlavə vurulmuş ziyanın (əldə edilmiş gəlirin) bir misli miqdarında dövlət büdcəsinə ödəniş etdikdə cinayət məsuliyyətindən azad edilir.”;

1.27. 74-cü maddədən “ilk dəfə” sözləri çıxarılsın;

1.28. aşağıdakı məzmunda 74-1-ci maddə əlavə edilsin:

“Maddə 74-1. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar cinayət məsuliyyətindən azad etmə

74-1.1. Bu Məcəllənin 234.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş cinayəti törətmiş, əməlində başqa cinayət tərkibi olmayan və narkomaniya xəstəliyinə düçar olmuş şəxs barəsində məhkəmə tərəfindən bu xəstəliklə əlaqədar stasionar qaydada tibbi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq edilir. Həmin şəxsin tam sağalması nəticəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlər ləğv edildikdə, məhkəmə şəxsi cinayət məsuliyyətindən azad edir.

74-1.2. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqindən yayınmış şəxs həmin tədbirlərin həyata keçirildiyi tibb müəssisəsinin müdiriyyətinin məlumatı əsasında bu Məcəllənin 75.1-ci maddəsində göstərilən müddət keçməmişdirsə, cinayət məsuliyyətinə cəlb edilir.”;

1.29. 76-cı maddə üzrə:

1.29.1. 76.1-ci maddənin birinci cümləsində “intizam xarakterli hərbi hissədə saxlama, hərbi xidmət üzrə məhdudlaşdırma və ya müəyyən müddətə” sözləri “hərbi xidmət üzrə məhdudlaşdırma, azadlığın məhdudlaşdırılması, intizam xarakterli hərbi hissədə saxlama, müəyyən müddətə azadlıqdan məhrum etmə və ya ömürlük” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.29.2. aşağıdakı məzmunda 76.3.1-1-ci maddə əlavə edilsin:

“76.3.1-1. ağır cinayət törətməyə görə təyin edilmiş cəza müddətinin ən azı üçdə iki hissəsini;”;

1.29.3. 76.3.3-cü maddədən “ağır və ya” sözləri çıxarılsın;

1.29.4. aşağıdakı məzmunda 76.4-1-ci maddə əlavə edilsin:

“76.4-1. Ömürlük azadlıqdan məhrum etmə növündə cəza çəkən şəxsin bu Məcəllənin 57.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad edilməsi zamanı onun cəza çəkdiyi dövrün son beş ili ərzində cəzanın çəkilməsi qaydalarına əməl etməsi halları nəzərə alınır.”;

1.29.5. 76.6.1-ci maddədə “qaçırdıqda” sözündən sonra “, o cümlədən elektron nəzarət vasitəsini gəzdirməkdən imtina etdikdə, onu zədələdikdə və ya digər üsulla yararsız vəziyyətə saldıqda, yaxud həmin vasitənin işlək vəziyyətdə saxlanılması üçün ona xidmət etmədikdə” sözləri əlavə edilsin;

1.29.6. 76.6.2-ci və 76.6.3-cü maddələr aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“76.6.2. ehtiyatsızlıqdan cinayət törətdikdə və ya qəsdən böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayət törətdikdə cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmənin ləğv edilməsi və ya saxlanılması barədə məsələ məhkəmə tərəfindən həll edilir (cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etmə ləğv edildiyi halda, cəza bu Məcəllənin 67-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydalar üzrə təyin olunur);

76.6.3. qəsdən az ağır, ağır və ya xüsusilə ağır cinayət törətdikdə, məhkəmə cəzadan şərti olaraq vaxtından əvvəl azad etməni ləğv edir və ona bu Məcəllənin 67-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydalar üzrə cəza təyin edir.”;

1.30. 79-cu maddə üzrə:

1.30.1. 79.1-ci maddədə (hər üç halda) və 79.3-cü maddədə “səkkiz” sözü “on dörd” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.30.2. 79.4-cü maddə aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“79.4. Şəxs cəzaçəkmənin təxirə salındığı müddətdə ehtiyatsızlıqdan cinayət törətdikdə və ya qəsdən böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayət törətdikdə cəzaçəkmənin təxirə salınmasının ləğv edilməsi və ya saxlanması barədə məsələ məhkəmə tərəfindən həll edilir. Məhkəmə cəzaçəkmənin təxirə salınmasının ləğv edilməsi qənaətinə gəldikdə, şəxsə bu Məcəllənin 67-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydalar üzrə cəza təyin edir.”;

1.30.3. aşağıdakı məzmunda 79.5-ci maddə əlavə edilsin:

“79.5. Şəxs cəzaçəkmənin təxirə salındığı müddətdə qəsdən az ağır, ağır və ya xüsusilə ağır cinayət törətdikdə, məhkəmə cəzaçəkmənin təxirə salınmasını ləğv edir və ona bu Məcəllənin 67-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydalar üzrə cəza təyin edir.”;

1.31. 83-cü maddə üzrə:

1.31.1. 83.2-ci maddədə “Cəzadan azad edilmiş şəxs” sözləri “Barəsində cəza təyin edilməməklə və ya təyin edilmiş cəzadan azad edilməklə əlaqədar ittiham hökmü çıxarılmış şəxs” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.31.2. 83.3-cü maddədə “hallarda” sözündən sonra “məhkumluq ödənilmiş hesab olunur” sözləri əlavə edilsin;

1.31.3. aşağıdakı məzmunda 83.3.1-1-ci, 83.3.1-2-ci və 83.3.2-1-ci maddələr əlavə edilsin:

“83.3.1-1. cəzanın çəkilməsi təxirə salınmış şəxslər barəsində — bu Məcəllənin 79.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada cəzadan və ya cəzanın çəkilməmiş hissəsindən azad edildikdə;

83.3.1-2. ittiham hökmü qanunla müəyyən edilmiş müddətdə icra edilməmiş şəxslər barəsində — bu Məcəllənin 80.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müddətlər keçdikdə;

83.3.2-1. böyük ictimai təhlükə törətməyən cinayət törətməyə görə azadlıqdan məhrum etməyə məhkum edilmiş şəxslər barəsində — onlar cəzanı çəkib qurtardıqları gündən bir il keçdikdə;”;

1.31.4. 83.3.3-cü maddədən “böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya” sözləri çıxarılsın, “üç” sözü “iki” sözü ilə əvəz edilsin;

1.31.5. 83.3.5-ci maddədən “məhkumluq ödənilmiş hesab olunur” sözləri çıxarılsın;

1.32. 85-ci maddə üzrə:

1.32.1. aşağıdakı məzmunda 85.1.3-1-ci maddə əlavə edilsin:

“85.1.3-1. azadlığın məhdudlaşdırılması;”;

1.32.2. 85.2-ci maddənin birinci cümləsində “çatmayan məhkuma” sözləri “çatmayana” sözü ilə əvəz edilsin;

1.32.3. 85.4-cü maddənin birinci cümləsində və 85.5-ci maddənin birinci cümləsində “çatmayan məhkumlara” sözləri “çatmayanlara” sözü ilə əvəz edilsin;

1.32.4. aşağıdakı məzmunda 85.4-1-ci maddə əlavə edilsin:

“85.4-1. Azadlığın məhdudlaşdırılması yetkinlik yaşına çatmayanlara iki aydan iki ilədək müddətə təyin edilir.”;

1.33. 90.0-cı maddədə “işlərinə” sözündən sonra “, azadlığın məhdudlaşdırılmasına” sözləri əlavə edilsin;

1.34. aşağıdakı məzmunda 90-1-ci maddə əlavə edilsin:

“Maddə 90-1.Yetkinlik yaşına çatmayanların cəzasının çəkilməmiş hissəsinin daha yüngül cəza növü ilə əvəz edilməsi

90-1.1. Böyük ictimai təhlükə törətməyən və ya az ağır cinayət törətməyə görə müəyyən müddətə azadlıqdan məhrum etmə növündə cəza çəkən yetkinlik yaşına çatmayan şəxsin cəzasını çəkdiyi dövrdə davranışını nəzərə alaraq, məhkəmə cəzanın çəkilməmiş hissəsini bu Məcəllənin 85.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş istənilən daha yüngül cəza növü ilə əvəz edə bilər. Bu halda şəxs tamamilə və ya qismən əlavə cəzadan da azad edilə bilər.

90-1.2. Yetkinlik yaşına çatmayanın cəzanın çəkilməmiş hissəsinin daha yüngül cəza növü ilə əvəz edilməsi, cəza müddətinin ən azı dörddə bir hissəsi çəkildikdən sonra tətbiq edilə bilər.”;

1.35. aşağıdakı məzmunda 93-1.3—93-1.7-ci maddələr əlavə edilsin:

“93-1.3. Bu Məcəllənin 74-1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş şəxslər barəsində narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar tibbi xarakterli məcburi tədbirlər müvafiq icra hakimiyyəti orqanının tibb müəssisələrində həyata keçirilir.

93-1.4. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq edilmiş şəxsin tam sağalması nəticəsində həmin tədbirlərin ləğv edilməsi zərurəti yarandıqda, yaxud davam etdirilməsinə ehtiyac olduqda həmin tədbirlərin tətbiqinin uzadılması və ya ləğv edilməsi məsələsi həkim-məsləhət komissiyasının rəyi əsasında müvafiq tibb müəssisəsinin müdiriyyətinin təqdimatı ilə həmin müəssisənin yerləşdiyi yer üzrə birinci instansiya məhkəməsi tərəfindən həll edilir.

93-1.5. Narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar barəsində tibbi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq edilmiş şəxs bu tədbirin tətbiqinin uzadılması və ya ləğv edilməsi məsələsinin həll edilməsi məqsədi ilə altı ayda bir dəfədən az olmayaraq həkim-məsləhət komissiyasında baxışdan keçirilməlidir. Həmin tədbirlərin uzadılması və ya ləğv edilməsi məsələsinə ilk dəfə müalicənin başlandığı gündən altı ay keçdikdən sonra baxılır.

93-1.6. Məhkəmə bu Məcəllənin 93-1.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş məsələlər üzrə qəbul edilmiş qərarları həmin tədbirləri tətbiq etmiş məhkəməyə göndərir.

93-1.7. Şəxs tibbi xarakterli məcburi tədbirlərdən yayındıqda həmin tədbirlərin həyata keçirildiyi tibb müəssisəsinin müdiriyyəti bu barədə həmin tədbirləri tətbiq etmiş məhkəməyə yazılı məlumat verir.”;

1.36. 121-ci maddənin sanksiyasında “üç” sözündən əvvəl “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.37. 122.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.38. 123-cü maddə üzrə:

1.38.1. 123.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.38.2. 123.2-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.39. 124.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.40. 127-ci maddə üzrə:

1.40.1. 127.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.40.2. 127.2-ci maddənin sanksiyasında “beş” sözündən əvvəl “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ildən” sözləri əlavə edilsin;

1.41. 128-ci maddə üzrə:

1.41.1. sanksiyada “bir ilədək müddətə islah işləri” sözləri “iki yüz qırx saatdan üç yüz altmış saatadək ictimai işlər və ya bir ilədək müddətə islah işləri və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.41.2. “Qeyd” hissəsi ləğv edilsin;

1.42. 129-cu maddə üzrə:

1.42.1. 129.1-ci maddənin sanksiyasında “eyni” sözü “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.42.2. 129.2-ci maddənin sanksiyasında “islah işləri” sözlərindən sonra “və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.43. 130-cu maddə üzrə:

1.43.1. maddənin adından “sağlamlığa ağır” (birinci halda) sözləri və “və ya az ağır” sözləri çıxarılsın;

1.43.2. 130.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.43.3. 130.2-ci maddədən “və ya az ağır” sözləri çıxarılsın;

1.43.4. 130.2-ci maddənin sanksiyasında “eyni” sözü “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.44. 131-ci maddə üzrə:

1.44.1. maddənin adından “az ağır və ya” sözləri çıxarılsın;

1.44.2. 131.1-ci maddə ləğv edilsin;

1.44.3. 131.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.45. 133.1-ci maddənin sanksiyasında “eyni” sözü “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.46. 134-cü maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.47. 140-cı maddə üzrə:

1.47.1. 140.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.47.2. 140.4-cü maddənin sanksiyasında “edilməklə” sözündən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.48. 141.3-cü maddənin sanksiyasında “edilməməklə” sözündən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.49. 142-ci maddə üzrə:

1.49.1. 142.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya bir ilədək müddətə” sözlərindən sonra “azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ilədək müddətə” sözləri əlavə edilsin;

1.49.2. 142.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.50. 143-1-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.51. 144-3.1-ci, 144-3.2-ci və 144-3.3-cü maddələrin sanksiyasında “bir ildən” sözlərindən əvvəl “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.52. 147.2-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.53. 156.2-ci maddənin sanksiyasında “edilməməklə” sözündən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.54. 157-ci maddə üzrə:

1.54.1. 157.2-ci maddənin sanksiyasında “eyni” sözü “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.54.2. 157.3-cü maddənin sanksiyasında “edilməklə üç” sözləri “edilməklə iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.55. 158-ci maddə üzrə:

1.55.1. 158.2-ci maddənin sanksiyasında “eyni” sözü “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.55.2. 158.3-cü maddənin sanksiyasında “edilməklə üç” sözləri “edilməklə iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.56. 160.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.57. 162.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri ilə” sözləri “işləri və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.58. 162-1-ci maddə üzrə:

1.58.1. 162-1.1-ci maddənin sanksiyasında “üç” sözü “iki ilədək müddətə islah işləri və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.58.2. 162-1.2-ci maddənin sanksiyasında “üç” sözündən sonra “ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya üç” sözləri əlavə edilsin;

1.58.3. “Qeyd” hissəsi üzrə:

1.58.3.1. mətni 1-ci bənd hesab edilsin və həmin bənddə “maddədə” sözü “Məcəllənin 162-1.1-ci maddəsində” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.58.3.2. aşağıdakı məzmunda 2-ci və 3-cü bəndlər əlavə edilsin:

“2. Bu Məcəllənin 162-1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş əməli törətmiş şəxs Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş qaydada işçiləri ilə əmək müqaviləsi bağladıqda və dövlət büdcəsinə ödəməkdən yayındırılmış vergiləri və məcburi dövlət sosial sığorta haqlarını tamamilə ödədikdə cinayət məsuliyyətindən azad edilir.

3. Şəxs bu “Qeyd”in 2-ci bəndində nəzərdə tutulmuş qaydada cinayət məsuliyyətindən yalnız bir dəfə azad edilir.”;

1.59. 165.2-ci, 165-1.2-ci, 165-2.2-ci, 165-3.2-ci və 166.2-ci maddələrin sanksiyasında “üç” sözü “iki ilədək müddətə islah işləri və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.60. 169-cu maddə üzrə:

1.60.1. 169.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.60.2. 169.2-ci maddənin sanksiyasında “cərimə və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.61. 177-ci maddə üzrə:

1.61.1. 177.1-ci maddənin sanksiyası aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“üç yüz altmış saatdan dörd yüz səksən saatadək ictimai işlər və ya iki ilədək müddətə islah işləri və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.61.2. 177.2-ci maddənin sanksiyası aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ildən beş ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.61.3. 177.3-cü maddənin dispozisiyasında “Eyni” sözü “Bu Məcəllənin 177.1 və ya 177.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.61.4. 177.3.3-cü maddə ləğv edilsin və müvafiq olaraq 177.3.2-ci maddənin sonundakı nöqtəli vergül işarəsi tire işarəsi ilə əvəz edilsin;

1.61.5. 177.3-cü maddənin sanksiyasında “yeddi ildən on iki” sözləri “beş ildən on” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.61.6. aşağıdakı məzmunda 177.4-cü maddə əlavə edilsin:

“177.4. Bu Məcəllənin 177.1-177.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə –

on ildən on dörd ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.61.7. “Qeyd” hissəsi aşağıdakı redaksiyada verilsin:

1. Bu Məcəllənin 177.1, 178.1 və 179.1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş məsuliyyət əmlakın mülkiyyətçisinə və ya digər sahibinə beş yüz manatdan yuxarı, lakin beş min manatdan artıq olmayan məbləğdə ziyan vurulduğu hallarda yaranır. Bu Məcəllənin 177.2.1-177.2.3-2, 177.2.5 və 177.3.1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş məsuliyyət əmlakın mülkiyyətçisinə və ya digər sahibinə yüz manatdan yuxarı məbləğdə ziyan vurulduğu hallarda yaranır.

2. Bu Məcəllənin 177-182-ci, 185-187-ci və 189-1-ci maddələrində “xeyli miqdar” dedikdə, beş min manatdan yuxarı, lakin əlli min manatdan artıq olmayan məbləğ, “külli miqdar” dedikdə əlli min manatdan yuxarı, lakin beş yüz min manatdan artıq olmayan məbləğ, “xüsusilə külli miqdar” dedikdə beş yüz min manatdan yuxarı olan mәblәğ başa düşülür.

3. Bu Məcəllənin 177—183-cü, habelə 213-3, 217, 227, 232 və 235-ci maddələri ilə nəzərdə tutulmuş cinayətlərdən hər hansı birini və ya bir neçəsini törətmiş şəxs tərəfindən bu Məcəllənin 177—183-cü maddələri ilə nəzərdə tutulmuş cinayətlərin hər hansı birinin yenidən törədilməsi (bu Məcəllənin 16.3-cü maddəsində göstərilən hallar istisna olunmaqla) onların təkrar törədilməsi hesab olunur.”;

1.62. 178-ci maddə üzrə:

1.62.1. 178.1-ci maddənin sanksiyasında “islah işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.62.2. 178.2-ci maddənin sanksiyasında “üç ildən yeddi” sözləri “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ildən beş” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.62.3. 178.3-cü maddənin dispozisiyasında “Eyni” sözü “Bu Məcəllənin 178.1 və ya 178.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.62.4. 178.3.3-cü maddə ləğv edilsin və müvafiq olaraq 178.3.2-ci maddənin sonundakı nöqtəli vergül işarəsi tire işarəsi ilə əvəz edilsin;

1.62.5. 178.3-cü maddənin sanksiyasında “yeddi ildən on iki” sözləri “beş ildən on” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.62.6. aşağıdakı məzmunda 178.4-cü maddə əlavə edilsin:

“178.4. Bu Məcəllənin 178.1—178.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə —

on ildən on dörd ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.63. 179-cu maddə üzrə:

1.63.1. 179.1-ci maddənin sanksiyasında “ictimai işlər və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə islah işləri və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.63.2. 179.2-ci maddənin sanksiyasında “üç ildən yeddi” sözləri “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ildən beş” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.63.3. 179.3.3-cü maddə ləğv edilsin və müvafiq olaraq 179.3.2-ci maddənin sonundakı nöqtəli vergül işarəsi tire işarəsi ilə əvəz edilsin;

1.63.4. 179.3-cü maddənin sanksiyasında “yeddi ildən on iki” sözləri “beş ildən on” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.63.5. aşağıdakı məzmunda 179.4-cü maddə əlavə edilsin:

“179.4. Bu Məcəllənin 179.1—179.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə —

on ildən on dörd ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.64. 180-ci maddə üzrə:

1.64.1. 180.1-ci maddənin sanksiyasında “iki ilədək müddətə islah işləri” sözləri “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.64.2. 180.2-ci maddənin sanksiyasında “dörd ildən səkkiz” sözləri “üç ildən yeddi” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.64.3. 180.3-cü maddənin dispozisiyasında “Eyni” sözü “Bu Məcəllənin 180.1 və ya 180.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.64.4. 180.3.3-cü maddə ləğv edilsin və müvafiq olaraq 180.3.2-ci maddənin sonundakı nöqtəli vergül işarəsi tire işarəsi ilə əvəz edilsin;

1.64.5. 180.3-cü maddənin sanksiyasında “üç” sözü “iki” sözü ilə əvəz edilsin;

1.64.6. aşağıdakı məzmunda 180.4-cü maddə əlavə edilsin:

“180.4. Bu Məcəllənin 180.1—180.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə —

on iki ildən on beş ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.65. 181-ci maddə üzrə:

1.65.1. 181.1-ci maddənin sanksiyasında “üç” sözü “dörd” sözü ilə əvəz edilsin;

1.65.2. 181.2.4-cü maddədə “zərərçəkmiş şəxsə xeyli miqdarda ziyan vurmaqla” sözləri “xeyli miqdarda əmlak əldə etmək məqsədi ilə” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.65.3. 181.3-cü maddənin dispozisiyasında “Eyni” sözü “Bu Məcəllənin 181.1 və ya 181.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.65.4. 181.3.4-cü maddə ləğv edilsin və müvafiq olaraq 181.3.3-cü maddənin sonundakı nöqtəli vergül işarəsi tire işarəsi ilə əvəz edilsin;

1.65.5. aşağıdakı məzmunda 181.4-cü maddə əlavə edilsin:

“181.4. Bu Məcəllənin 181.1—181.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda əmlak əldə etmək məqsədi ilə törədildikdə —

on dörd ildən on səkkiz ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.66. 182-ci maddə üzrə:

1.66.1. 182.3-cü maddənin dispozisiyasında “Eyni” sözü “Bu Məcəllənin 182.1 və ya 182.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.66.2. 182.3.4-cü maddə ləğv edilsin və müvafiq olaraq 182.3.3-cü maddənin sonundakı nöqtəli vergül işarəsi tire işarəsi ilə əvəz edilsin;

1.66.3. aşağıdakı məzmunda 182.4-cü maddə əlavə edilsin:

“182.4. Bu Məcəllənin 182.1—182.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda əmlak əldə etmək məqsədi ilə törədildikdə —

on üç ildən on yeddi ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.67. 183.1-ci maddənin sanksiyasında “səkkiz” sözü “yeddi” sözü ilə əvəz edilsin;

1.68. 184-cü maddə ləğv edilsin;

1.69. 185-ci maddə üzrə:

1.69.1. 185.1-ci maddənin sanksiyasında “islah işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.69.2. 185.2-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.69.3. aşağıdakı məzmunda 185.4-cü maddə əlavə edilsin:

“185.4. Bu Məcəllənin 185.1—185.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə —

on ildən on iki ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.70. 186-cı maddə üzrə:

1.70.1. 186.1-ci maddənin sanksiyasında “cərimə və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.70.2. aşağıdakı məzmunda 186.3-cü maddə əlavə edilsin:

“186.3. Bu Məcəllənin 186.1 və 186.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə —

yeddi ildən on ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.71. 187-ci maddə üzrə:

1.71.1. 187.1-ci maddənin dispozisiyasında “ehtiyatsızlıqdan” sözü “odla və ya başqa yüksək təhlükə mənbəyi ilə ehtiyatsız davranma üzündən” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.71.2. 187.1-ci maddənin sanksiyasında “islah işləri və ya” sözlərindən sonra “altı ayadək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.71.3. 187.2-ci maddənin dispozisiyasından “odla və ya başqa yüksək təhlükə mənbəyi ilə ehtiyatsız davranma üzündən baş verdikdə və ya” sözləri çıxarılsın;

1.71.4. 187.2-ci maddənin sanksiyasında “altı ayadək” sözləri “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.71.5. aşağıdakı məzmunda 187.4-cü maddə əlavə edilsin:

“187.4. Bu Məcəllənin 187.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə —

bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ildən üç ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.71.6. “Qeyd” hissəsi ləğv edilsin;

1.72. 189-cu maddə ləğv edilsin;

1.73. 189-1-ci maddə üzrə:

1.73.1. 189-1.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.73.2. 189-1.2-ci və 189-1.3-cü maddələrin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.73.3. aşağıdakı məzmunda 189-1.2-1-ci maddə əlavə edilsin:

“189-1.2-1. Bu Məcəllənin 189-1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə —

üç ildən yeddi ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.73.4. 189-1.3-cü və 189-1.4-cü maddələrin dispozisiyasında “189-1.1 və ya 189-1.2-ci” sözləri “189-1.1-ci, 189-1.2-ci və ya 189-1.2-1-ci” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.73.5. 189-1.4-cü maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.73.6. “Qeyd” hissəsi ləğv edilsin;

1.74. 190-cı maddənin “Qeyd” hissəsində “192.2.1, 192.2.2, 192-1.3.2, 193.2.1, 193.2.2,” rəqəmləri “192-1.3.2,” rəqəmləri ilə əvəz edilsin, “artıq olan məbləğ” sözlərindən sonra “, 192.2.1, 192.2.2, 193.2.1 və 193.2.2-ci maddələrində “külli miqdar” dedikdə yüz min manatdan yuxarı, lakin beş yüz min manatdan artıq olmayan məbləğ, 192.3.1, 192.3.2, 193.3.1 və 193.3.2-ci maddələrində “xüsusilə külli miqdar” dedikdə beş yüz min manatdan yuxarı olan mәblәğ” sözləri əlavə edilsin;

1.75. 192-ci maddə üzrə:

1.75.1. 192.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “altı ayadək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.75.2. 192.2-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.75.3. aşağıdakı məzmunda 192.3-cü maddə əlavə edilsin:

“192.3. Bu Məcəllənin 192.1 və 192.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər:

192.3.1. xüsusilə külli miqdarda ziyan vurduqda;

192.3.2. xüsusilə külli miqdarda gəlir əldə etməklə törədildikdə —

üç ilədək müddətə müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum edilməklə və ya edilməməklə cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın (əldə edilmiş gəlirin) dörd misli miqdarında cərimə və ya beş ildən yeddi ilədək müddətə azadlıqdan məhrumetmə ilə cəzalandırılır.”;

1.75.4. “Qeyd” hissəsi ləğv edilsin;

1.76. 193-cü maddə üzrə:

1.76.1. 193.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “altı ayadək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.76.2. 193.2-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.76.3. aşağıdakı məzmunda 193.3-cü maddə əlavə edilsin:

“193.3. Bu Məcəllənin 193.1 və 193.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllər:

193.3.1. xüsusilə külli miqdarda ziyan vurduqda;

193.3.2. xüsusilə külli miqdarda gəlir əldə etməklə törədildikdə —

üç ilədək müddətə müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum edilməklə və ya edilməməklə cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın (əldə edilmiş gəlirin) dörd misli miqdarında cərimə və ya beş ildən yeddi ilədək müddətə azadlıqdan məhrumetmə ilə cəzalandırılır.”;

1.76.4. “Qeyd” hissəsi ləğv edilsin;

1.77. 194-cü maddə üzrə:

1.77.1. 194.1-ci maddənin sanksiyasında “cərimə” sözündən sonra “və ya üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.77.2. 194.2.3-cü maddə ləğv edilsin;

1.78. 195-ci maddə üzrə:

1.78.1. 195.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə islah işləri və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.78.2. 195.2-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.79. 196-cı maddə üzrə:

1.79.1. 196.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya üç” sözləri “və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.79.2. 196.2-ci maddənin sanksiyasında “üç ildən” sözləri “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ildən” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.80. 197-ci maddə üzrə:

1.80.1. 197.1-ci maddənin dispozisiyasından “təkrar törədildikdə və ya” sözləri çıxarılsın;

1.80.2. 197.1-ci maddənin sanksiyasında “bir” sözündən sonra “ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir” sözləri əlavə edilsin;

1.80.3. 197.2-ci maddənin sanksiyasında “üç ilədək” sözlərindən sonra “müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək” sözləri əlavə edilsin;

1.81. 198.2-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.82. 200-cü maddə üzrə:

1.82.1. 200.3-cü maddənin sanksiyasında “üç” sözü “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.82.2. “Qeyd” hissəsində “yüz” sözündən əvvəl “üç” sözü əlavə edilsin;

1.83. 200-1.1-ci maddə üzrə:

1.83.1. 200-1.1-ci maddənin sanksiyasına “cərimə və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.83.2. 200-1.2-ci maddənin sanksiyasına “edilməklə” sözündən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.84. 201.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.85. 202-1.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.86. 202-2.1-ci maddənin sanksiyasında “cərimə və ya” sözlərindən sonra “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.87. 203-1.1-ci maddənin sanksiyasında “cərimə və ya” sözlərindən sonra “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.88. 204.2-ci maddədən “və ya əvvəllər saxta pul və ya qiymətli kağızlar hazırlama, əldə etmə və ya satmağa görə məhkum olunmuş şəxs tərəfindən” sözləri çıxarılsın;

1.89. 206.2-ci maddədə “psixotrop maddələrin” sözlərindən sonra “və ya onların prekursorlarının” sözləri əlavə edilsin;

1.90. 208.1-ci maddənin sanksiyasında “üç” sözündən əvvəl “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.91. 209-cu maddə üzrə:

1.91.1. aşağıdakı məzmunda 209.3-cü maddə əlavə edilsin:

“209.3. Bu Məcəllənin 209.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda törədildikdə —

cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın dörd mislindən beş mislinədək miqdarda cərimə və ya iki ildən beş ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.91.2. “Qeyd” hissəsinin 2-ci bəndi ləğv edilsin, müvafiq olaraq 1-ci bəndindən “1” rəqəmi çıxarılsın və həmin bənddə “artıq olan” sözləri “yuxarı, lakin beş yüz min manatdan artıq olmayan məbləği, “xüsusilə külli miqdar” dedikdə beş yüz min manatdan yuxarı olan” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.92. 211-ci maddə üzrə:

1.92.1. 211.1-ci maddənin sanksiyasında “eyni” sözü “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.92.2. 211.2-ci maddənin sanksiyasında “iki ildən dörd” sözləri “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.93. 212.2-ci maddənin sanksiyasında “üç ilədək” sözləri “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.94. 213-cü maddə üzrə:

1.94.1. 213.2-ci maddənin sanksiyasında “yeddi” sözü “beş” sözü ilə əvəz edilsin;

1.94.2. aşağıdakı məzmunda 213.3-cü maddə əlavə edilsin:

“213.3. Bu Məcəllənin 213.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş əməllər xüsusilə külli miqdarda törədildikdə —

üç ilədək müddətə müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum edilməklə cinayət nəticəsində vurulmuş ziyanın (əldə edilmiş gəlirin) dörd mislindən beş mislinədək miqdarda cərimə və ya beş ildən yeddi ilədək müddətə azadlıqdan məhrumetmə ilə cəzalandırılır.”;

1.94.3. “Qeyd” hissəsinin birinci bəndində “artıq olan” sözləri “yuxarı, lakin beş yüz min manatdan artıq olmayan məbləğ, “xüsusilə külli miqdar” dedikdə beş yüz min manatdan yuxarı olan” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.94.4. “Qeyd” hissəsinin 2-ci bəndi ləğv edilsin və müvafiq olaraq 1-ci bəndindən “1” rəqəmi çıxarılsın;

1.95. 213-2-ci maddənin sanksiyasında “bir ildən üç” sözləri “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.96. 213-3.2-ci maddənin sanksiyasında “bir ildən üç” sözləri “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.97. 221-ci maddə üzrə:

1.97.1. 221.1-ci maddənin dispozisiyasında “vətəndaşlar” sözü “şəxslər” sözü ilə əvəz edilsin;

1.97.2. 221.1-ci maddənin sanksiyası aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“min manatdan üç min manatadək miqdarda cərimə və ya bir ilədək müddətə islah işləri və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.97.3. 221.2-ci maddənin sanksiyasında “beş” sözü “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ildən dörd” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.97.4. 221.3-cü maddə aşağıdakı redaksiyada verilsin:

“221.3. Bu Məcəllənin 221.1-ci və ya 221.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməllərin silahdan və ya silah qismində istifadə olunan əşyalardan istifadə edilməklə törədilməsi zərər çəkmiş şəxsə zor tətbiq olunması ilə, yaxud özgənin əmlakının məhv edilməsi və ya zədələnməsi ilə müşayiət olunduqda —

iki ildən altı ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.98. 222-1-ci maddə üzrə:

1.98.1. 222-1.1-ci maddənin sanksiyasında “edilməməklə” sözündən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.98.2. 222-1.2-ci maddənin sanksiyasında “bir ildən üç” sözləri “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.99. 223.1-ci maddənin sanksiyasında “edilməməklə üç” sözləri “edilməməklə iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.100. 224-2-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.101. 225.1-ci maddənin sanksiyasında “edilməməklə üç” sözləri “edilməməklə iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.102. 228-ci maddə üzrə:

1.102. 1. 228.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.102.2. 228.4-cü maddənin sanksiyasında “islah işləri və ya” sözlərindən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.103. 230-cu maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.104. 231-ci maddənin sanksiyasında “edilməməklə” sözündən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.105. 233-cü maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.106. 234-cü maddə üzrə:

1.106.1. 234.1-ci maddənin dispozisiyasında “əldə etmə və ya saxlama” sözləri “əldə etmə, saxlama, hazırlama, emal etmə, daşıma” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.106.2. 234.1-ci maddənin sanksiyasında “üç” sözündən əvvəl “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.106.3. aşağıdakı məzmunda 234.3-1-ci maddə əlavə edilsin:

“234.3-1. Yetkinlik yaşına çatmayanlara qanunsuz olaraq narkotik vasitələri və ya psixotrop maddələri satma, habelə bu Məcəllənin 234.2-ci və 234.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş əməlləri təhsil və ya səhiyyə müəssisələrində, eləcə də cəzaçəkmə müəssisələrində yaxud həbs yerlərində törətmə –

dörd ildən səkkiz ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.”;

1.106.4. 234.5-ci maddənin sanksiyasında “edilməklə” sözündən sonra “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.107. 235.4.4-cü maddə ləğv edilsin və müvafiq olaraq 235.4.3-cü maddənin sonundakı nöqtəli vergül işarəsi tire işarəsi ilə əvəz edilsin;

1.108. 236.1-ci maddənin sanksiyasında “iki” sözündən əvvəl “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.109. 237.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.110. 239-cu maddənin sanksiyasında “edilməməklə” sözündən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.111. 247-ci maddənin sanksiyasında “üç” sözündən əvvəl “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.112. 248-ci maddə üzrə:

1.112.1. 248.1-ci maddənin sanksiyasında “eyni” sözü “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.112.2. 248.2-ci maddənin sanksiyasında “beş” sözündən əvvəl “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.113. 249-cu maddə üzrə:

1.113.1. 249.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.113.2. 249.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.114. 250-ci maddə üzrə:

1.114. 1. 250.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.114. 2. 250.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.115. 251-ci maddə üzrə:

1.115.1. 251.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.115.2. 251.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.116. 252-ci maddə üzrə:

1.116. 1. 252.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.116. 2. 252.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.117. 253-cü maddə üzrə:

1.117.1. 253.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.117.2. 253.2-ci maddənin sanksiyasında “üç” sözündən əvvəl “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.118. 254-cü maddə üzrə:

1.118.1. 254.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.118.2. 254.2-ci maddənin sanksiyasında “eyni” sözü “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.119. 255-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.120. 256-cı maddə üzrə:

1.120.1. 256.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.120.2. 256.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.120.3. 256.3-cü maddənin sanksiyasında “cərimə və ya” sözlərindən sonra “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.121. 257-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.122. 258-ci maddə üzrə:

1.122.1. 258.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.122.2. 258.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.122.3. 258.3-cü maddənin sanksiyasında “cərimə və ya” sözlərindən sonra “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.123. 259-cu maddə üzrə:

1.123.1. 259.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.123.2. 259.2-ci maddənin sanksiyasında “cərimə və ya” sözlərindən sonra “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.123.3. 259.3-cü maddənin sanksiyasında “cərimə və ya” sözlərindən sonra “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin və “iki ildən beş ilədək” sözləri “üç ildən altı ilədək” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.124. 260-cı maddə üzrə:

1.124.1. 260.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.124.2. 260.1-1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.124.3. 260.2-ci maddənin sanksiyasında “edilməməklə” sözündən sonra “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.125. 261-ci maddənin sanksiyasında “işləri ilə” sözləri “işləri və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.126. 262-ci maddə üzrə:

1.126.1. 262.1-ci maddənin sanksiyasında “iki ilədək müddətə islah işləri” sözləri “beş min manatdan yeddi min manatadək miqdarda cərimə və ya iki ilədək müddətə islah işləri və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.126.2. 262.2-ci maddənin sanksiyasında “iki” sözündən əvvəl “üç ilədək müddətə müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum edilməklə” sözləri əlavə edilsin;

1.126.3. 262.3-cü maddənin sanksiyasında “beş” sözündən əvvəl “üç ilədək müddətə müəyyən vəzifə tutma və ya müəyyən fəaliyyətlə məşğul olma hüququndan məhrum edilməklə” sözləri əlavə edilsin;

1.127. 263-cü maddə üzrə:

1.127.1. 263.1-ci maddənin sanksiyasında “islah işləri” sözlərindən sonra “və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.127.2. 263.1-1-ci maddənin sanksiyasında “məhrum edilməklə” sözlərindən sonra “bir ildən üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.127.3. “Qeyd” hissəsi üzrə:

1.127.3.1. mətni 1-ci bənd hesab edilsin və həmin bənddə “maddədə” sözü “Məcəllənin 263.1-ci maddəsində” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.127.3.2. aşağıdakı məzmunda 2-ci bənd əlavə edilsin:

“2. Bu Məcəllənin 263.1 və ya 263.1-1-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş cinayəti törətmiş şəxs zərərçəkmiş şəxslə barışdıqda və ona dəymiş ziyanı tamamilə ödədikdə cinayət məsuliyyətindən azad edilir. Bu halda şəxsin əməllərində inzibati xəta tərkibinin əlamətləri olduqda o, Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyətə cəlb edilir.”;

1.128. 264-cü maddənin sanksiyasında “edilməklə” sözündən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.129. 268.1-ci maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.130. 269-cu maddənin sanksiyasında “və ya” sözlərindən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.131. 285-ci maddənin sanksiyasında “üç” sözündən əvvəl “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.132. 286.3-cü maddənin sanksiyasında “edilməklə” sözündən sonra “üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.133. 292.1-ci maddənin sanksiyasında “iki” sözündən sonra “ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki” sözləri əlavə edilsin;

1.134. 294.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.135. 296.2-ci maddənin sanksiyasında “üç ildən səkkiz” sözləri “iki ildən dörd ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ildən beş” sözləri ilə əvəz edilsin;

1.136. 297.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.137. 302.3-cü maddənin sanksiyasında “müddətə” sözündən sonra “azadlığın məhdudlaşdırılması və ya üç ilədək müddətə” sözləri əlavə edilsin;

1.138. 306-cı maddə üzrə:

1.138.1. 306.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri” sözündən sonra “və ya üç ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.138.2. 306.2-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “üç ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.138.3. aşağıdakı məzmunda “Qeyd” hissəsi əlavə edilsin:

“Qeyd: Bu Məcəllənin 306.1 və ya 306.2-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əməlləri törətmiş şəxs qanuni qüvvəyə minmiş məhkəmə qətnaməsini, hökmünü, qərardadını, qərarını və ya əmrini məhkəmə tərəfindən hökm çıxarılanadək tam icra etdikdə cinayət məsuliyyətindən azad edilir.”;

1.139. 308.2-ci maddənin sanksiyasında “səkkiz” sözü “yeddi” sözü ilə əvəz edilsin;

1.140. 309.2-ci maddənin sanksiyasında “yeddi” sözü “səkkiz” sözü ilə əvəz edilsin;

1.141. 314-cü maddə üzrə:

1.141.1. 314.1-ci maddənin sanksiyasında “islah işləri” sözlərindən sonra “və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması” sözləri əlavə edilsin;

1.141.2. 314.2-ci maddənin sanksiyasında “beş” sözündən əvvəl “iki ildən beş ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.142. 319.1-ci maddənin sanksiyasında “müddətə” sözündən sonra “azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək müddətə” sözləri əlavə edilsin;

1.143. 324-cü maddənin sanksiyasında “bir” sözündən əvvəl “iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin;

1.144. 326-cı maddə üzrə:

1.144.1. 326-cı maddənin adında, 326.1 və 326.2-ci maddələrin dispozisiyalarında “oğurlama” sözü “talama” sözü ilə əvəz edilsin;

1.144.2. 326.1-ci maddənin sanksiyasında “işləri və ya” sözlərindən sonra “bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya” sözləri əlavə edilsin.

Maddə 2. Keçid müddəaları

2.1. Bu Qanunun azadlığın məhdudlaşdırılması cəzası ilə bağlı müddəaları həmin cəzanın icrası və elektron nəzarət vasitələrinin tətbiq edilməsi qaydalarının müəyyən edilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Cəzaların İcrası Məcəlləsində ediləcək dəyişikliklərlə eyni gündə qüvvəyə minir.

2.2. Bu Qanunun narkomaniya xəstəliyi ilə əlaqədar cinayət məsuliyyətindən azad etməyə dair müddəaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanının narkomaniya xəstəliyi ilə bağlı tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin həyata keçirildiyi tibb müəssisəsinin fəaliyyətə başladığı gündən qüvvəyə minir.

2.3. Bu Qanunun digər müddəaları 2017-ci il dekabrın 1-dən qüvvəyə minir.

2.4. Bu Qanunun 1-ci maddəsinə əsasən cinayət hesab olunmayan əməllərə görə bu Qanun qüvvəyə minənədək məhkum edilmiş və hazırda cəzasını çəkən şəxslər cəzadan azad olunurlar. Onlar, habelə bu Qanunla cinayət hesab olunmayan əməllərə görə əvvəllər məhkum edilmiş və cəzasını çəkmiş şəxslər məhkumluğu olmayan hesab edilirlər.

2.5. Bu Qanun qüvvəyə minənədək məhkum edilmiş və hazırda cəzasını çəkib qurtarmamış şəxslərin məhkum edildiyi cinayətə görə bu Qanunla daha yüngül sanksiya tətbiq edilməsi nəzərdə tutulmuşdursa, həmin şəxslərin cəza müddətləri bu Qanuna əsasən tətbiq edilməli olan sanksiyanın yuxarı həddindən çox olduğu halda cəza müddətləri həmin həddə qədər azaldılır.

2.6. Bu Qanun qüvvəyə minənədək məhkum edilmiş və hazırda cəzasını çəkən və ya cəzasını çəkmiş, lakin məhkumluğu olan şəxslərin vəziyyəti bu Qanunla yaxşılaşdırılırsa, həmin məsələlərə, habelə bu Qanunun 2.4 və 2.5-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş məsələlərə hökm çıxarmış məhkəmə və ya məhkumun cəza çəkdiyi yer üzrə məhkəmə tərəfindən cəzanı icra edən müəssisə və ya orqanın təqdimatı və ya məhkumun ərizəsi əsasında Azərbaycan Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsi ilə nəzərdə tutulmuş hökm və ya məhkəmənin digər yekun qərarının icrası qaydasında baxılır.

2.7. Bu Qanunun 1-ci maddəsinə əsasən cinayət hesab olunmayan əməllərə dair məhkəmələrin, ibtidai istintaq və ya təhqiqat orqanlarının icraatında olan cinayət işləri və materiallara əməlin cinayət olmasını aradan qaldıran yeni qanunun qüvvəyə minməsi ilə əlaqədar cinayət məsuliyyətindən azad edilmə əsasları ilə xitam verilir və ya cinayət təqibinin başlanması rədd edilir və bu əməllərin inzibati məsuliyyətə səbəb olması məsələsi araşdırılır.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 20 oktyabr 2017-ci il.

Cinayət məcəlləsi120-ci maddə hökm

Azərbaycanın İrandakı Səfirliyinə qarşı törədilən terror aktı ilə bağlı cinayət işi başlanılıb.

“Qafqazinfo” xəbər verir ki, bu barədə Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti məlumat yayıb.

Bildirilib ki, bu gün Bakı vaxtı ilə səhər saat 08:30 radələrində Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasındakı Səfirliyinə silahlı hücum edilib.

Hücumu edən şəxs “Kalaşnikov” markalı avtomat silahla mühafizə postunu yararaq Səfirliyin mühafizə xidmətinin rəisi Əsgərov Orxan Rizvan oğlunu qətlə yetirməklə yanaşı, daha iki mühafizəçiyə xəsarət yetirib. Bununla belə, Səfirliyin əməkdaşları cinayətkarı tərksilah etməklə onun cinayət əməllərini dayandırıblar.

Faktla bağlı Azərbaycan Respublikası Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətində Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 12.2, 120.2.1, 12.2, 120.2.4, 12.2, 120.2.11, 12.2, 29, 120.2.7, 12.3, 214.2.1, 12.3, 214.2.3 və 12.2, 228.2.1-ci maddələri ilə cinayət işi başlanılmışdır. Hazırda istintaq-əməliyyat tədbirləri həyata keçirilir.

İran İslam Respublikasının aidiyyəti qurumlarına aparılan araşdırmalarla bağlı zəruri məsələlərin həllinə dair müraciət edilib.

Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasındakı Səfirliyinə qarşı törədilmiş terrorçuluq əməlləri ilə bağlı bütün halların tam və hərtərəfli araşdırılması təmin ediləcək və bu barədə ictimaiyyətə əlavə məlumat veriləcək.

Qeyd edək ki, Azərbaycan Cinayət Məcəlləsinin 12-ci maddəsi cinayət əməli Azərbaycan Respublikası ərazisindən kənarda törədilən cinayətlərə şamil edilir. Başlanmış cinayət işində də Cinayət Məcəlləsinin 12.2 və 12.3-cü maddələri tətbiq edilib.

12.2-ci maddəyə əsasən əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarına, Azərbaycan Respublikasının maraqlarına (mənafelərinə) qarşı cinayət törətdikləri halda, habelə Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş hallarda və bu cinayətə görə xarici dövlətdə məhkum olunmadıqda, Azərbaycan Cinayət Məcəlləsi əsasında cinayət məsuliyyətinə cəlb edilə bilərlər.

12.3-cü maddəyə əsasən isə sülh və insanlıq əleyhinə cinayətlər, müharibə cinayətləri, insan alveri, terrorçuluq, terrorçuluğu maliyyələşdirmə, hava gəmisini qaçırma, girov götürmə, işgəncələr, dəniz quldurluğu, narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsi, saxta pul və ya qiymətli kağızları hazırlama və ya satma, beynəlxalq müdafiədən istifadə edən şəxslərə və ya təşkilatlara hücum etmə, radioaktiv materiallarla əlaqədar cinayətlər, habelə cəzalandırılması Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdən irəli gələn digər cinayətlər törətmiş Azərbaycan Respublikası vətəndaşları, əcnəbilər və ya vətəndaşlığı olmayan şəxslər, cinayətlərin törədilməsi yerindən asılı olmayaraq, Azərbaycan Cinayət Məcəlləsi əsasında cinayət məsuliyyətinə cəlb edilir və cəzalandırılır.

Terror aktı ilə bağlı başlanan cinayət işinin maddələrinin açılışı:

– 12.2, 120.2.1-ci maddə – Bir qrup şəxs, qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs, mütəşəkkil dəstə və ya cinayətkar birlik (təşkilat) tərəfindən adam öldürmə;

– 12.2, 120.2.4-cü maddə – Xüsusi amansızlıqla və ya ümumi təhlükəli üsulla adam öldürmə;

– 12.2, 120.2.11-ci maddə – Quldurluq, hədə-qorxu ilə tələb etmə, terrorçuluq və ya banditizmlə əlaqədar adam öldürmə;

– 12.2, 29, 120.2.7-ci maddə – İki və ya daha çox şəxsi öldürməyə cəhd

– 12.3, 214.2.1-ci maddə – Terrorçuluq, qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs, mütəşəkkil dəstə və ya cinayətkar birlik (cinayətkar təşkilat) tərəfindən törədildikdə;

– 12.3, 214.2.3-cü maddə – Terrorçuluq, odlu silahdan və silah qismində istifadə olunan predmetlərdən istifadə etməklə törədildikdə;

– 12.2, 228.2.1-ci maddə – Qanunsuz olaraq silah, onun komplekt hissələrini, döyüş sursatı, partlayıcı maddələr və qurğular əldə etmə, başqasına vermə, satma, saxlama, daşıma və gəzdirmə, qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə.

Cinayət məsuliyyəti

Hüquq normalarının pozulmasında təqsirli olan şəxslərə tətbiq edilən dövlət məcburiyyəti hüquqi məsuliyyətin müxtəlif formalarında ifadə olunur. Onlardan biri də cinayət məsuliyyətidir.
Hüquqi məsuliyyətin digər formalarından o, yüksək ağırlığı ilə fərqlənir ki, bu da cinayət işləri üzrə hökmün həmişə dövlət adından çıxarılması növündə cəzanın tətbiqi ilə başa çatır.
Cinayət məsuliyyəti cinayət – hüquq münasibətləri çərçivəsində həyata keçirilir (əmələ gəlir, reallaşır, xitam olunur). Cinayət hüquq münasibətləri – cinayət törətmiş şəxslərlə dövlət arasında qanunla tənzim olunan münasibətlərdir. Cinayət hüquq münasibətləri cinayətin törədilməsi anından əmələ gəlir. Məhz bu andan cinayət törətmiş şəxslərin və dövləti təmsil edən ədalət mühakiməsi orqanlarının hüquq və vəzifələri meydana çıxır: dövlətin təqsirli şəxslərə cinayət məsuliyyətini təşkil edən məcburetmə tədbirlərini tətbiq etmək hüququ yaranır. Bununla belə, təqsirli şəxslərə cinayət qanunu ilə müəyyən edilmiş hədlərdə konkret təyin edilməsi onun vəzifəsidir. Öz növbəsində, təqsirli şəxslərin məsuliyyət daşımaq vəzifəsi yaranır.
Ancaq bu şəxslər cəzanın, törətdikləri cinayətlərin xarakterinə və dərəcəsinə müvafiq olaraq təyin edilməsində hüquqa malikdirlər. Cinayət məsuliyyətinin müəyyən fəaliyyət hüdudları var. Cinayət hüquq münasibətləri, şəxslərin cinayət törətdikləri andan dərhal, geniş miqyasda cinayət məsuliyyətinin əmələ gəlməsi ilə əlamətdar olan və ancaq tədricən realizə olunan hüquq münasibətləridir. Cinayət məsuliyyətinin faktiki olaraq reallaşdırılması şəxslərin ibtidai istintaq mərhələsində müttəhim qismində cəlb edilməsi anından başlayır. Cinayət məsuliyyəti işə məhkəmə baxışı ittiham hökmünün çıxarılması mərhələsində davam edir, o həm də təyin olunmuş məhkəmə cəzasının real icrası mərhələsində də mövcud olur. Cinayət məsuliyyəti, cinayət hüquq münasibətlərinin aradan qaldırılmasının aşağıda göstərilmiş hallarında xitam olunur: Cəzanı çəkib qurtarma, cinayət məsuliyyətindən azad etmə, amnistiya və yaxud əfv etmə haqqında akta görə.

Cinayət məsuliyyətinin əsaslarının müəyyən edilməsinə qanunvericilik və cinayət hüquq nəzəriyyəsi iki aspektdən yanaşır: hüquqi və faktiki əsaslar. Cinayət Məcəlləsinin 3-cü maddəsinə əsasən, yalnız cinayət qanunu ilə nəzərdə tutulmuş cinayət tərkibinin bütün əlamətlərinin mövcud olduğu əməlin (hərəkət və ya hərəkətsizliyin) törədilməsi cinayət məsuliyyəti yaradır. Buradan belə nəticə çıxır ki, cinayət məsuliyyətinin vacib və yeganə əsasları törədilmiş əməldə qanunda göstərilmiş cinayət tərkibinin mövcud olmasıdır. Belə ki, şəxsi əqidə, niyyət və baxışlarına (sonuncular əgər törədilmiş əməldə ifadə olunmursa) görə cinayət məsuliyyətinə cəlb etmək olmaz. Bununla belə, əməl ictimai-təhlükəli olmalı, yeni ictimai münasibətlərə ziyan vurmalıdır. Əgər subyektin davranışının müəyyən forması cinayət məsuliyyətinin faktiki əsasları hesab olunursa, onda törədilmiş əməldə qanunda nəzərdə tutulan konkret cinayət tərkibinin mövcud olması onun hüquqi əsaslarını təşkil edir.
Cinayət tərkibi – konkret ictimai-təhlükəli əməli cinayət kimi xarakterizə edən əlamətlərin cinayət qanunu ilə müəyyən edilmiş məcmusudur.
Cinayət hüquq nəzəriyyəsində cinayət tərkibini xarakterizə edən əlamətlər dörd qrupa bölünür: obyekt və obyektiv cəhəti xarakterizə, edən əlamətlər (bunlar cinayət tərkibinin obyektiv əlamətləri adlanır) və subyekt və subyektiv cəhəti xarakterizə edən əlamətlər (subyektiv əlamətlər).
Cinayətin obyektini cinayət qanunu ilə mühafizə edilən o ictimai münasibətlər təşkil edir ki, onlara cinayət nəticəsində mühüm ziyan yetirilir və yaxud yetirilə bilər.
Cinayətin obyektiv cəhətinə törədilmiş əməlin (hərəkət və yaxud hərəkətsizliyin) xüsusiyyətləri, bu əməlin nəticələri, yəni vurulmuş ziyan və cinayətin zahiri tərəfini xarakterizə edən digər əlamətlər, məsələn: yeri, vaxtı, üsulu, vasitəsi, şəraiti və s. aiddir.
Obyektiv cəhətin əlaməti kimi əməl, iki formada çıxış edir: cinayətkar hərəkət və cinayətkar hərəkətsizlik.
Cinayətkar hərəkət – cinayət qanunu ilə qadağan olunan, fəal ictimai – təhlükəli davranış aktıdır. Məsələn, qəsdən adam öldürmə (Cinayət Məcəlləsinin 120 maddəsi), qəsdən sağlamlığa ağu zərər vurma (maddə 126) və s.
Cinayətkar hərəkətsizlik – cinayət qanunu ilə qadağan olunan, passiv ictimai-təhlükəli davranış aktıdır, yəni ziyanlı nəticələrin qarşısının alınması üçün şəxsin, müəyyən hərəkətləri etməli olduğu halda onu etməməsidir. Cinayətkar hərəkətsizlik şəraitində hər şeydən əvvəl müəyyən qaydada hərəkət etmək vəzifəsini təyin etmək lazımdır. Hərəkət etmək vəzifəsi aşağıdakı əsaslardan irəli gəlir: bilavasitə qanundan, məsələn, qanunvericiliyə və ya xüsusi qaydalara müvafiq olaraq xəstəyə kömək etməyə borclu olan tibb işçisi tərəfindən üzrlü səbəblər olmadan xəstəyə tibbi yardım göstərilməməsi (maddə 142); təqsirli şəxsin xidməti mövqeyindən, məsələn, vəzifəli şəxsin öz vəzifəsini yerinə yetirməməsi; qohumluq münasibətindən, məsələn, uşaqlara və ya valideynlərə kömək göstərməkdən qərəzli boyun qaçırma (maddə 176).
Cinayətkar hərəkət və yaxud hərəkətsizlik – insan davranışının iradəvi aktıdır, buna görə də hərəkətsizlik zamanı məsuliyyətin təyin edilməsi üçün həmçinin bu və ya digər şəxsin tələb olunan hərəkətləri etməsinin real imkanlarını, yəni konkret şəraitdə göstərilən hərəkətlərin edilməsinin faktiki imkanlarını müəyyən etmək lazımdır. Belə ki, fiziki məcburiyyət, lazımi ixtisasın, istehsal təcrübəsinin olmaması, qarşısı alınmaz qüvvə (təbii hadisələr, məsələn, zəlzələ, sel, daşqın və s.) və s-nin təsiri altında şəxsin hərəkətsizlik etməsi cinayət məsuliyyətini istisna edən hallardır.
Obyektiv cəhətin əlamətlərinə ictimai-təhlükəli əməl ilə baş verən ictimai – təhlükəli nəticə arasında səbəbli əlaqə aiddir.
Cinayətin subyektiv cəhəti – əqli, iradi və motivasiya (motivlərin formalaşması və inkişaf prosesi) proseslərinin üzvü vəhdətindən ibarət olub, cinayətin törədilməsi ilə bilavasitə əlaqədar olan şəxsin psixi fəaliyyətidir. Təqsir, motiv və məqsəd cinayətin subyektiv cəhətini xarakterizə edən hüquqi əlamətlərdir.
Təqsir – şəxsin törətmiş olduğu ictimai-təhlükəli əmələ qəsd və yaxud ehtiyatsızlıq formasında ifadə olunan psixi münasibətidir. Təqsir – cinayətin subyektiv cəhətinin vacib əlaməti, məsuliyyətin yaranmasının zəruri şərtidir.
Motiv – subyektin cinayət törətdiyi zaman rəhbər tutduğu, dərk olunmuş daxili arzusunun şərtləndirilmiş tələbatı və maraqlarıdır.
Məqsəd – şəxsin cinayət törətdiyi zaman gələcək nəticənin əldə edilməsi üçün göstərdiyi cəhdin təfəkkür modelidir.
Təqsir əqli və iradi elementləri özündə əks etdirən psixoloji məzmuna malikdir. Təqsirin əqli elementi iki amillə xarakterizə olunur: əməlin ictimai – təhlükəli xarakterinin dərk edilməsi və onun ictimai-təhlükəli nəticələrinin qabaqcadan görülməsi. İradi element cinayətin subyektinin psixikasında baş verən iradəvi proseslərlə xarakterizə olunur: şəxs ictimai-təhlükəli nəticələrin baş verməsini arzu edir və ya şüurlu surətdə onlara yol verir, yaxud da ictimai-təhlükəli nəticələrin qarşısının alınmasına yüngül fıkirliliklə ümid bağlayır.
Subyektin psixikasında baş verən əqli və iradi proseslərin intensivliyi və məzmunundakı fərq, təqsirin forma və növlərə bölgüsünə əsaslanır. Təqsirin forması dedikdə, şəxsin psixikasında baş verən və onun, cinayətin obyektiv xüsusiyyətlərinə münasibətini aşkara çıxaran əqli və iradi proseslərin qanunvericilik tərəfindən əlaqələndirilmiş anlayışı başa düşülür. Cinayət qanunvericiliyi təqsirin iki formasını – qəsd və ehtiyatsızlıq formalarını fərqləndirir. Öz növbəsində, nəzəriyyə və praktikada qəsdin birbaşa və dolayı, ehtiyatsızlığın isə, cinayətkarcasına özünə güvənmə və cinayətkarcasına etinasızlıq növlərinə rast gəlinir.
Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 25-ci maddəsinin 2-ci hissəsinə əsasən, şəxs öz əməlinin (hərəkət və ya hərəkətsizliyinin) ictimai-təhlükəli olduğunu dərk etmiş, onun ictimai təhlükəli nəticələrini qabaqcadan görmüş və bunları arzu etmişdirsə, bu halda cinayət bir-başa qəsdlə törədilmiş hesab olunur. Məsələn, qəsdən adam öldürmə, oğurluq, soyğunluq və s.
Cinayət Məcəlləsinin yuxarıda göstərilən maddəsinin 3-cü hissəsinə əsasən, şəxs öz əməlinin (hərəkət və ya hərəkətsizliyinin) ictimai-təhlükəli olduğunu dərk etmiş, onun ictimai-təhlükəli nəticələrini qabaqcadan görmüş, lakin bunları arzu etməmiş və belə nəticələrin baş verməsinə şüurlu surətdə yol vermişdirsə, bu halda cinayət dolayı qəsdlə törədilmiş hesab olunur. Məsələn, içkili şəxs (xuliqan) çox adamlı küçədə atəş açır və nəticədə bir neçə adam ölür.
Cinayət Məcəlləsinin 26-cı maddəsində təqsirin ehtiyatsızlıq formasının iki növü: cinayətkarcasına özünə güvənmə və cinayətkarcasına etinasızlıq növlərindən bəhs olunur.
Şəxs öz əməlinin (hərəkət və ya hərəkətsizliyinin) ictimai-təhlükəli nəticələr verə biləcəyi imkanını qabaqcadan görmüş, lakin kifayət qədər əsas olmadan onların qarşısını alacağını güman etmişdirsə, bu əməl (hərəkət və ya hərəkətsizlik) cinayətkarcasına özünəgüvənmə nəticəsində törədilmiş cinayət hesab olunur. Məsələn, sürücü öz sürücülük məharətinə güvənərək maşını qadağan edilmiş sürətlə sürərkən qəfildən yoldan keçən piyada ilə qarşılaşır və ehtiyatsızlığı üzündən ona ağır bədən xəsarəti yetirir.
Şəxs öz əməlinin (hərəkət və ya hərəkətsizliyinin) ictimai-təhlükəli nəticələr verə biləcəyi imkanmı lazımi diqqət və ehtiyatlılıq göstərərək qabaqcadan görməli olduğu və görə biləcəyi halda, onları görməmişdirsə, bu əməl (hərəkət və ya hərəkətsizlik) cinayətkarcasına etinasızlıq nəticəsində törədilmiş cinayət hesab olunur. Məsələn, əgər tibb bacısı diqqətsizliyi ucbatından dərman əvəzinə öldürücü zəhəri inyeksiya edirsə, yəni iynə ilə dəri altında yeridirsə, dərmanın müəyyən edilməsinin mümkün olması sübut olunduğu təqdirdə ehtiyatsızlığa görə cinayət məsuliyyətinə cəlb edilir.
Cinayətkarcasına etinasızlığı hadisədən (kazusdan) fərqləndirmək lazımdır. Hadisə onunla xarakterizə olunur ki, şəxs öz hərəkətlərinin ictimai-təhlükəli nəticələr törətdiyini şəraitdən asılı olaraq qabaqcadan görmür və ya görməməlidir, yaxud da qabaqcadan görə də bilməz. Burada cinayət məsuliyyəti tamamilə istisna olunur. Belə ki, küçədəki səkidə sürüşüb yıxılarkən digər, insanları da, ağır bədən xəsarəti yetirməklə yıxan şəxsin hərəkətində cinayət məsuliyyəti yoxdur.

Cinayət subyekti yalnız fiziki şəxslər ola bilər. Hüquqi şəxslər cinayət məsuliyyəti daşımırlar. Ancaq fiziki şəxslərin də hamısı deyil, yalnız fiziki, psixoloji və sosial inkişafın müəyyən səviyyəsinə çatan, öz hərəkətlərinin ictimai əhəmiyyətini kifayət qədər dəqiq dərk edən, ətraf mühitin hadisə və təzahürlərində düzgün istiqamət alan şəxslər cinayət məsuliyyətinin yaranması üçün zəruri olan bu keyfiyyət şəxsin anlaqlı olması və onun qanunla müəyyən edilən yaş həddinə çatması ilə müəyyən olunur.
Anlaqlılıq – şəxsin öz hərəkətlərini ölçüb-biçmək və onlara rəhbərlik etmək qabiliyyətinin olmamasında, yəni ictimai-təhlükəli əməli törətdiyi zaman xəstəlik vəziyyətində olmasında ifadə olunur.
Cinayət Məcəlləsinin 21-ci maddəsinin 1-ci hissəsinə əsasən ictimai təhlükəli əməli (hərəkət və ya hərəkətsizliyi) törətdiyi zaman anlaqsız vəziyyətdə olmuş, yəni xroniki psixi xəstəlik, psixi fəaliyyətin müvəqqəti pozulması, kəmağıllıq və ya sair psixi xəstəlik nəticəsində öz əməlinin (hərəkət və ya hərəkətsizliyinin) faktiki xarakterini və ictimai təhlükəliliyini dərk etməyən və ya onu idarə edə bilməyən şəxs cinayət məsuliyyətinə cəlb edilmir. Əslində belə şəxslərə cəzanın tətbiq edilməsi ədalətsizlik olardı, çünki öz hərəkətlərinin mənasını başa düşmək və onlara rəhbərlik etmək qabiliyyətinin olmaması nəticəsində bu şəxslər, tətbiq edilən cəzanın da mahiyyətinin dərk etmək imkanına malik deyillər. Onlara məhkəmənin təyinatına əsasən tibbi xarakterli məcburi tədbirlər tətbiq edilə bilər: psixoloji xəstəxanalarda yerləşdirmə, məcburi həkim nəzarəti altında qohumların və ya qəyyumların himayəsinə vermə.
Qüvvədə olan cinayət qanunvericiliyi patoloji sərxoşluq istisna olmaqla, fizioloji (adi) sərxoşluq vəziyyətində cinayət törətmiş şəxsləri anlıqlı hesab edir.
Cinayət Məcəlləsinin 23-cü maddəsinə əsasən, səbəbindən asılı olmayaraq (alkoqollu içkilərin qəbulu, narkotik vasitələrdən və ya digər güclü təsir edən maddələrdən istifadə nəticəsində) sərxoş halda cinayət törətmiş şəxs cinayət məsuliyyətindən azad olunmur. Demək, adi sərxoşluq vəziyyətində cinayət törətmiş şəxs (dərəcəsindən asılı olmayaraq) anlaqlı hesab olunduğuna görə, cinayət məsuliyyəti daşıyır.
Cinayət subyekti, qeyd edildiyi kimi, cinayət törətdiyi zaman qanunla müəyyən edilən yaş həddinə çatan şəxs hesab olunur. Azərbaycan cinayət qanunvericiliyi tarixində cinayət məsuliyyətinə cəlb etməyə imkan verən minimal yaş həddinin dəfələrlə dəyişməsinə rast gəlinir. Qüvvədə olan cinayət qanunvericiliyi yetkinlik yaşana çatmayanların cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsi üçün bu yaş həddini artırmışdır. Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 20-ci maddəsinin 1-ci hissəsinə əsasən cinayət törədənədək on altı yaşı tamam olmuş şəxs cinayət məsuliyyətinə cəlb edilir. Lakin yetkinlik yaşına çatmayanların törətdikləri əməllərin ictimai – təhlükəliliyini, onun xarakter və mahiyyətini dərk etmələrini nəzərə alaraq qanun, bu şəxslər üçün məhdud qaydada daha erkən yaş həddi müəyyən etməklə bu qaydalardan istisnalara yol verir. Qanunvericilikdə 14 yaşından 16 yaşına qədər şəxslərin törədə biləcəkləri cinayətlərin konkret siyahısı müəyyən edilmişdir. Belə ki, Cinayət Məcəlləsinin 20.2.- ci maddəsində göstərilir ki, on dörd yaşı tamam olmuş şəxs yalnız qəsdən adam öldürməyə, qəsdən sağlamlığa az ağır və ya ağır zərər vurmağa, adam oğurlamağa, zorlamağa, seksual xarakterli zorakılıq hərəkətlərinə, oğurluğa, soyğunçuluğa, quldurluğa, hədə – qorxu ilə tələb etməyə, talama məqsədi olmadan qanunsuz olaraq avtomobil və ya başqa nəqliyyat vasitəsi ələ keçirməyə, ağırlaşdırıcı hallarda əmlakı qəsdən məhv etməyə və ya zədələməyə, terrorçuluğa, adamları girov götürməyə, ağırlaşdırıcı hallarda xuliqanlığa, odlu silahı, döyüş sursatını, partlayıcı maddələri və qurğuları talamağa və ya hədə – qorxu ilə tələb etməyə, narkotik vasitələri və ya psixotrop maddələri talamağa və ya hədə – qorxu ilə tələb etməyə, nəqliyyat vasitələrini və ya yolları yararsız vəziyyətə salmağa görə cinayət məsuliyyətinə cəlb edilir.
Bu maddənin məzmunundan belə nəticə çıxır ki, 14 yaşından 16 yaşına qədər yetkinlik yaşına çatmayanlar qəsdən törədilən cinayətlərə görə məsuliyyət daşıyırlar. Bununla belə, bir sıra cinayətlərə görə cinayət məsuliyyəti şəxsin yalnız 18 yaşına çatması ilə əmələ gəlir. Məsələn, hərbi xidmət keçməkdən boyun qaçırma (Cinayət Məcəlləsinin mad. 321) və s.

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.