Cərrahlıq

is.
1. Xəstəliklərin operasiya üsulları ilə müalicəsi, habelə tibb elminin, xəstəlikləri operasiya yolu ilə müalicə üsullarından bəhs edən şöbəsi. Tibb institutunun cərrahlıq fakültəsi. Göz cərrahlığı (göz xəstəliklərinin operasiya üsulu ilə müalicəsi).
// Cərrahlığa aid olan, cərrahlıqla bağlı olan. Cərrahlıq təcrübəsi. Cərrahlıq klinikası. – Son dərəcə müxtəlif olan zədələnmələrin öyrənilməsi cərrahlıq sahəsinə aid olduğu üçün bu amillərin orqanizmə ancaq ümumi təsirini nəzərdən keçirək. “İnsan nədən xəstələnir”.
// Operasiya əməliyyatlarında istifadə edilən. Cərrahlıq alətləri. Cərrahlıq qayçısı.
// Operasiya ilə həyata keçirilməli olan; operasiyalıq.

Cerrahliq – Wikipedia

Cərrahiyyə (cərrahlıq) — xəstəliklərin açıq cərrahi üsulları ilə müalicəsi, habelə tibb elminin xəstəliklərin əməliyyat yolu ilə müalicə üsullarından bəhs edən şöbəsi.

Cərrahlar əməliyyat vaxtı

Mündəricat

• 1 Etimologiya
• 2 Tarix
• 3 Cərrahiyə bölmələri
• 4 İstinadlar
• 5 Xarici keçidlər
• 6 Həmçinin bax

Etimologiya

Bəzi dilçilər [1] “cərrah” sözünün ərəb dilindən gəldiyini və ərəbcə “cırma, yırtma, kəsmə” anlamına gəldiyini yazır. Ancaq “cır- / yar- / yırt-” kökü bütün türk dillərində də mövcuddur. [2]

Əsas məqalə: Cərrahiyyə tarixi

Azərbaycanda kliniki cərrahiyyənin ilk inkişaf tarixi Bakı Universitetinin və onun tibb fakültəsinin yaradılması (1920) ilə əlaqədardır. Universitetin təşkilində böyük əməyi olan professor V. İ. Razumovski Rusiyanın görkəmli klinisist cərrahı idi. Təhsil ocağına ilk tələbə qəbulu 25–30 nəfər olmuşdu. Cərrahiyyə üzrə təhsil isə 1922–1923-cü illərdə başlamışdır. Həmin dövrdə milli kadrlar olmadığından yaradılmış cərrahiyyə kafedralarının müdirləri Rusiyadan dəvət olunmuşdular (professorlar Okinşeviç, B.Finkelşteyn və s). Hospital cərrahiyyəsi kafedrasında (müdiri B.Finkelşteyn) birinci assistent azərbaycanlı M. Mirqasımov olmuşdur. İlk illər universitetin kliniki bazalarının yararsızlığı və eləcə də peşəkar cərrah kadrlarının azlığı geniş cərrahi xidmətin yaradılmasına imkan verməmişdir. Aparılan əməliyyatlar əsasən xroniki və kəskin kor bağırsağına və yırtıqlara görə olmuşdur. Mədə və öd yollarında icra edilən əməliyyatlar isə palliativ xarakter daşımışdır.

1930-cu ildə müstəqil Tibb İnstitutu və Bakı kliniki xəstəxanaların cərrahiyyə şöbələrinin yaradılması, onların cərrahiyyə kafedralarından kliniki bazalar kimi istifadə olunması bu sahənin inkişafına təkan verdi. Həmin dövrdə M. Mirqasımov və M. Topçubaşov artıq tibb elmləri doktorları idilər. İstər M. Mirqasımov, istərsə də M. Topçubaşov Azərbaycanda cərrahiyyənin inkişaf tarixində böyük xidmətləri olan alim-cərrahlardırlar.

Əziz Əliyev adına Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Urologiya və nevrologiya kafedralarının müdiri, akademik M. Cavadzadənin, ATU-nun II cərrahi xəstəliklər kafedrasının müdiri akademik B.Ağayevin, Moskva Stomatoloji İnstitutunun Travmatologiya kafedrasının müdiri professor A.İmaməliyevin cərrahiyyədə ilk praktik fəaliyyətə başlamaları da institutun qeyd olunan Hospital cərrahiyyə kafedrasında olmuşdur.

1945-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyası yaranır və onun ilk prezidenti professor Mirəsədulla Mirqasımov seçilir. M. Topçubaşov isə akademiyanın 16 həqiqi üzvündən biri olur. Azərbaycan Tibb İnstitutunun 2 professor-cərrahının respublika Elmlər Akademiyasına prezident və həqiqi üzv seçilmələri o dövrdə tibbin, habelə cərrahiyyənin yüksək səviyyədə olmasının göstəricisi idi.

1970-ci illərdə Tibb İnstitutunda cərrahiyyənin inkişaf sahələrinə uyğun olaraq onkologiya, urologiya, travmatologiya, neyrocərrahiyyə və anesteziologiya kafedraları yaradıldı. [3]

cərrahlıq

прил. см. cərrahiyyə II:

1. относящийся к хирургии, связанный с хирургией. Cərrahlıq təcrübəsi хирургическая практика, cərrahlıq klinikası хирургическая клиника

2. используемый при операциях. Cərrahlıq alətləri хирургические инструменты

Azərbaycanca-rusca lüğət. Dörd cilddə. Bakı, “Şərq-Qərb” . M.T.Tağıyev . 2006 .

• cərrahiyyədənsonrakı
• cərəyan

Смотреть что такое “cərrahlıq” в других словарях:

• cərrahlıq — is. 1. Xəstəliklərin operasiya üsulları ilə müalicəsi, habelə tibb elminin, xəstəlikləri operasiya yolu ilə müalicə üsullarından bəhs edən şöbəsi. Tibb institutunun cərrahlıq fakültəsi. Göz cərrahlığı (göz xəstəliklərinin operasiya üsulu ilə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• zoocərrahlıq — is. <yun. zoon və cərrahlıq> Heyvanlar üzərində cərrahlığa aid elm. V. İ. Vsevolodov (1790 1863) zoocərrahlığa . . dair əsərlərin müəllifi olmuşdur. «Ümumi zootexniya» … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• operasiya — <lat. operatio – təsir> Bəzi xəstəliklər, yaxud yaralanmalar zamanı müalicə məqsədilə icra edilən cərrahlıq əməliy yatı. Zeynal gözlərinin tezliklə operasiya olunmasını tələb edirdi. B. Bayramov. // dan. Cərrahlıq əməliyyatı vasitəsilə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• əməliyyat — is. <ər. «əməliyyə» söz. cəmi> 1. Müəyyən bir məqsəd güdən və bir biri ilə əlaqəli olan işlər. Təmizləmə əməliyyatı. – Qulu Bəhramın vasitəsilə bəzi əməliyyat yapmaq fikrində idi. Ç.. 2. tib. Bəzi xəstəliklər, yaxud yaralanmalar zamanı… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• cərahət — ə. 1) cərrahlıq; 2) yara … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
• cərrahi — sif. <ər.> Cərrahlığa aid olan, cərrahlıqla bağlı olan. Cərrahi əməliyyat. Cərrahi anatomiya. Cərrahi xəstə (cərrahlıq üsulu ilə müalicə olunmalı xəstə) … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• cərrahiyyə — is. <ər.> Cərrahlıq. Cərrahiyyə kafedrası. Cərrahiyyə şöbəsi. Cərrahiyyə əməliyyatı. Cərrahiyyə otağı – xəstəxanada, xəstələrin operasiya olunduğu otaq. Ağxalatlı həkim cərrahiyyə otağından çıxdı. (Qəzetlərdən) … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• qaynatmaq — f. 1. Bir mayeni od üstündə qaynama dərəcəsinə çatdırmaq, qaynama dərəcəsinə çatıncaya qədər qızdırmaq. Südü qaynatmaq. Suyu zərərsizləşdirməkdən ötrü ən sadə və ən əlverişli üsul onu qaynatmaqdır. // İçərisində maye qaynadılan qab haqqında.… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

CƏRRAHLIQ

is.
1. Xəstəliklərin operasiya üsulları ilə müalicəsi, habelə tibb elminin, xəstəlikləri operasiya yolu ilə müalicə üsullarından bəhs edən şöbəsi. Tibb institutunun cərrahlıq fakültəsi. Göz cərrahlığı (göz xəstəliklərinin operasiya üsulu ilə müalicəsi).
// Cərrahlığa aid olan, cərrahlıqla bağlı olan. Cərrahlıq təcrübəsi. Cərrahlıq klinikası. – Son dərəcə müxtəlif olan zədələnmələrin öyrənilməsi cərrahlıq sahəsinə aid olduğu üçün bu amillərin orqanizmə ancaq ümumi təsirini nəzərdən keçirək. “İnsan nədən xəstələnir”.
// Operasiya əməliyyatlarında istifadə edilən. Cərrahlıq alətləri. Cərrahlıq qayçısı.
// Operasiya ilə həyata keçirilməli olan; operasiyalıq.

On beş gün keçməmiş xəbər gəldi ki, Zahidin xəstəliyi bərkdir, cərrahlıq işi var. Mir Cəlal.

2. Cərrahın işi, peşəsi, sənəti, ixtisası. Cərrahlıqla məşğul olmaq. Cərrahlıq çətin sənətdir.

Digər lüğətlərdə

cərrahlıq

cərrahlıq Tam oxu »

CƏRRAHLIQ

сущ. 1. жерягьвал, хирургия; // жерягьвилин, хирургвилин; хирургиядин; cərrahlıq təcrübəsi жерягьвилин тежриба; 2 Tam oxu »

cərrahlıq

1) is. chirurgie f ; 2) sif. chirurgical, -e ; ~ sənəti profession m chirurgicale ; ~ təcrübəsi pratique f chirurgicale Tam oxu »

CƏRRAHLIQ

I. i. surgery II. s. surgical; ~ sənəti surgical profession; ~ təcrübəsi surgical practice Tam oxu »

CƏRRAHLIQ

I сущ. 1. см. cərrahiyyə; cərrahlıq fakültəsi факультет хирургии, cərrahlıq kafedrası кафедра хирургии 2 Tam oxu »