Dərs vəsaitlərinin və digər tədris vasitələrinin elmi-metodiki monitorinqi şöbəsi

ərslik komplekti dərslikdən və müəllim üçün metodik vəsaitdən

Ədəbiyyat 6 ci sinif metodik vəsait pdf

Ədalət Məhəmmədəli oğlu Abbasov

1969-cu il oktyabrın 26-da Gədəbəy rayonunun Göyəlli kəndində anadan olmuşdur. 1977-ci ildə indiki Aytəkin Məmmədov adına Göyəlli kənd tam orta məktəbinin birinci sinfinə qəbul olunmuş, 1987-ci ildə həmin məktəbi müvəffəq qiymətlərlə bitirmişdir.

. 1991-1996-cı illər ərzində Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil almış, həmin fakültəni fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.

1997-2001-ci illərdə BDU-nun aspiranturasında təhsil almış, akademik Nizami Qulu oğlu Cəfərovun rəhbərliyi altında “Azərbaycan dilində müəyyən, ümumi və qeyri-müəyyən şəxsli cümlələrin sintaktik semantikası” adlı namizədlik dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 2001-2010-cu illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsinin “Azərbaycan dili və ədəbiyyatının tədrisi metodikası” və “Müasir Azərbaycan dili” kafedralarında müəllim vəzifəsində çalışmışdır.

2011-2012-ci tədris ilində Bakı Slavyan Universitetinin “Müasir Azərbaycan dili” kafedrasında baş müəllim vəzifəsində çalışmışdır. 2012-2015-ci illərdə isə Bakı Dövlət Universitetinin Filiologiya fakültəsinin dosenti vəzifələrində çalışmaqla yanaşı, Milli Aviasiya Akademiyasının “Dil və ədəbiyyat” kafedrasının saathesabı qaydada dosenti vəzifəsində işləmişdir.

2015-2018-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin “Azərbaycan dili” kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmışdır.

2018-ci ildən Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakültəsinin Azərbaycan dili və onun tədrisi texnologiyası kafedrasının dosentidir. ADPU–nun Müasir Azərbaycan dili kafedrasının elmlər doktoru hazırlığı üzrə dissertantıdır.Hazırda müdafiə ərəfəsindədir.Doktorluq dissertasiyasinı AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu nəzdindəki Dissertasiya Şurasına təqdim etmişdir.

Kitabları: 5 dərslik, 3 dərs vəsaiti və 1 metodik vəsait, 14 tədris proqramı nəşr edilmişdir. Bunlardan bir neçəsini göstərmək mümkündür.

1. Azərbaycan dilinin sadə cümlə sintaksisi (semantik təhlil), dərs vəsaiti./-Bakı: Bakı Universiteti, – 2006, – 80 s.
2. Sadə cümlə sintaksisinə dair praktikum, dərs vəsaiti. / – Bakı: Mütərcim, – 2011, – 100 s.
3. Abbasov Ə.,Həsənzadə N., Pənahova G. Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti ( dərslik), “Ecoprint” , Bakı-2016, – 255 s.
4. Abbasov Ə., Əliyev H. Qarabağın azad toponimikası (dərs vəsaiti)./ – ADPU-nun mətbəəsi, Bakı – 2021, – 414 s.

Məqalələri: Yerli və dünyanın nüfuzlu jurnallarında 150-ə qədər dilçiliyin müxtəlif sahələrilə bağlı məqalələri dərc edilmişdir.

Qrammatik kateqoriyalarla məntiqi kateqoriyaların qarşılıqlı münasibətinə dair // Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 88-ci ildönümünə həsr olunmuş II Beynəlxalq elmi konfransın materialları, I hissə, – Bakı-Gəncə: – 4-7 may, – 2011, – s. 12-17.

1. Yarımçıq cümlələrin struktur-semantik tiplərinin kommunikativ funksiyasına dair//Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş IV Beynəlxalq elmi konfransın materialları- Bakı, Azərbaycan: – 01-04 may, – 2013, – s. 20-22.
2. Структурно-семантические особенности обобщенно-личных предложений// – Пенза: Международный центр Научного сотрудничества «Наука и Просвещение» – 2016, № 1, – с. 64-67.
3. Structural and Semantic Peculiaritiv of Common Clouse // – Пенза: Международный Центр Научного Сотрудничества «Наука и Просвещение» – 2016, № 1, – с. 117-121.
4. Obrazlı nitqin sintaktik-semantik ifadə tərzi (sadə cümlə üzrə) // – Bakı: Bakı Avrasiya Universiteti, Sivilizasiya: elmi-nəzəri jurnal, – 2016, № 3, – s. 238-243.
5. Sadə cümlənin sintaktik-struktur sxemi: sintaktik-semantik təhlil//- Bakı: Bakı Avrasiya Universiteti, Sivilizasiya: elmi-nəzəri jurnal, – 2016, № 4, – s. 213-317.
6. Синтаксическая семантика неполных предложений // – Киев: Киевский Национальный Университет имени Тараса Шевченко, «Язык и Культура», – 2016, Том II, Выпуск 19 – с. 135-141.
7. Субъектно-предикативные связи в определенно личных предложениях // – Киев: Киевский Национальный Университет имени Тараса Шевченко, «Язык и Культура», – 2016. Том III, Выпуск 19, – с. 484-491.
8. Nitqin sintaktik-semantik strukturu (sadə cümlə üzrə) // – Bakı: Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi: elmi-metodik jurnal, – 2017, № 1, – s. 56-60.
9. Синтаксически-структурная семантика именных предложений // – Одесса: Науквıй Вıсник Международоного Гуманитарного Университетй, Зворник Наукoвих Праци – 2017, Выпуск 29, том , – с. 130-133.
10. Sadə cümlənin sintaktik semantikasının formalaşmasında fonetik vasitələrin rolu// – Bakı: Dil və ədəbiyyat. Beynəlxalq elmi-nəzəi jurnal, – 2017, № 1 (102) – s. 127-130.
11. Sual cümləsinin sintatkik-model semantikası // – Bakı: Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi: elmi-metodik jurnal, – 2017, № 2, – s. 35-39.
12. Müəyyən şəxsli cümlələrin üslubi-semantik xüsusiyytələri / – Bakı: Dil və ədəbiyyat. Beynəlxalq elmi-nəzəri jurnal, – 2018, № 3 (107), – s. 9-13.
13. Ümumi şəxsli cümlələrin sintaktik semantikasının formalaşmasında xəbərin morfoloji ifadə vasitələrinin rolu // – Bakı: Azərbaycan Hava Yolları, Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti, Milli Aviasiya Akademiyasının “Elmi məcmuələr” jurnalı, – 2018, № 4, – 80-83.
14. Qeyri-müəyyən şəxsli cümlənin üslubi-semantik xüsusiyyətləri / Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 95-ci ildönümünə həsr olunmuş IX Beynəlxalq elmi konfransının materialları – Bakı: 3-4 may, – 2018, – s. 4-7.
15. Səməd Vurğun yaradıcılığında istifadə edilən aforizmlərin sintaktik-semantik xüsusiyyətləri// – Bakı: Pedaqoji Unievrsitetin Xəbərləri, humanitar, icitmai və pedaqoji – psixoloji elmlər seriyası, – 2018, № 2, – 12-19.
16. P.Vaqif poeziyasında dil-üslub xüsusiyyətləri və sadə cümlə sintaksisi // – Bakı: pedaqoji Universitetin Xəbərləri, humanitar, ictimai və pedaqoji-psixoloji elmlər seriyası, – 2017, № 3, – 12-18.
17. Structural and Semantik Peculiaristies of common person clouse // – Applied Linguisti ev Oxford Unievrsity Press, – 2016, № 5, – 10156 -10161.
18. Structural and Semantik features of generalized personal suggestions // Oxford sity: The British Journal for the philosophy of sienxe, – 2017, № 4, — 1058-1065.
19. Structural and Semantik peculiarities of common person clouse // – Amerikan joumolo of Philology jonhnshopkin, universitypress, – 2016, № 4, – 1042-1049.
20. Söz-cümlənin sintaktik-semantik tipləri // – Bakı: Pedaqoji Universitetin Xəbərləri, Humanitar, ictimai və pedaqoji-psixoloji elmlər seriyası, – 2019, № 2, – s. 12-17.
21. Şəxssiz və müəyyən şəxsli cümlələrdə sintaktik-semantik əlamətlərin yaranmasında subyektin iştirakı // – Bakı: Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi: elmi-metodik jurnal, – 2019, № 2, – s. 55-61.
22. Çsintaktik-semantik baxımdan adlıq cümlələrin digər sadə cümlə növləri ilə müqayisəsinə dair // – Bakı: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu “Filologiya məsələləri” jurnalı, – 2019, № 15, – s. 19- Qeyri-müəyyən şəxsli cümlələrdə sintaktik-semantik məzmunun qeyri-müəyyənliyin dərəcəsinə görə formalaşması. Humanitar, ictimai və pedaqoji-psixoloji elmlər seriyası. Bakı2020. №2, s.9-18

25. Müəyyən şəxsli cümlələrdə struktur-semantik genişlənmə sintaktik və semantik amil kimi.Dil və ədəbiyyat jurnalı. Bakı 2020¸ №1, s.49-53

26. Yarımçıq cümlələrin sintaktik-semantik xüsusiyyətlərinin formalaş­masında onun səciyyəvi əlamətlərinin rolu. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası, M.Füzuli adına əlyazmalar institutu. 2021, s.74-82

27. Sadə cümlənin sintaktik-semantikasının formalaşmasında cümlə ilə bağlı xüsusiyyətlərin rolu. 2021, №3, P118-122

28. Müəyyən şəxsli sual cümləsinin semantikasında intonasiya. Linqvistika probelmləri. Beynəlxlq elmi jurnal. Bakı. 2021, №2

29. Sadə cümlənin sintaktik-semantik təsnifi prinsipləri. Uluslararası ilmi Araştırmalar Kongresi 30, Bakü Avrasiya Universiteti. 2021.s.93-100

Dərs vəsaitlərinin və digər tədris vasitələrinin elmi-metodiki monitorinqi şöbəsi

1.3.1. Kartoqrafik təsvirlərin müxtəlifliyini, əhəmiyyətini izah edir.

1.3.2. Kartoqrafik təsvirlər üzərində hesablamalar aparır.

Coğrafi məkan

. Coğrafi təbəqədə baş verən hadisə və proseslərin ekocoğrafi

nəticələrini mənimsədiyini nümayiş etdirir.

. Litosfer tavalarının hərəkətini müasir relyef formalarının

yaranması ilə əlaqələndirir.

2.1.2. Tektonik xəritələrdə litosfer tavalarının hərəkətinin nəticələrini

2.1.3. İqliməmələgətirən amilləri və dünyanın iqlimində baş verən

dəyişiklikləri izah edir.

2.1.4. Atmosfer hadisələrinə dair sxem və diaqramlar tərtib edir.

2.1.5. Dünya okeanında baş verən fiziki-kimyəvi və dinamik prosesləri

2.1.6. Okean sularının xüsusiyyətləri ilə bağlı hesablamalar aparır.

2.1.7. Biosferin digər təbəqələr ilə əlaqəsini şərh edir.

2.1.8. Təbii zonalar xəritəsini oxuyur.

əhalisinin müxtəlifliyinin səbəblərinə dair bilik və bacarıqlar

nümayiş etdirir.

Əhalinin təbii və mexaniki hərəkətinin səbəblərini izah edir.

Əhalinin təbii artımına görə hesablamalar aparır.

Cəmiyyətlə iqtisadiyyatın qarşılıqlı əlaqəsinə aid bilik və bacarıqlar

nümayiş etdirir.

Ölkələri inkişaf səviyyəsinə görə təhlil edir.

Xəritə üzərində ölkələri inkişaf səviyyəsinə görə qruplaşdırır.

Təsərrüfatın inkişafında təbii ehtiyatların rolunu qiymətləndirir.

Təbii ehtiyatların təsnifatı sxemini qurur.

problemlərin insan həyatına təsirini izah edir.

Məzmunun işlənməsi baxımından

2. Dil və yazı üslubu baxımından

3. Dizayn və bədii tərtibat baxımından

4. Tapşırıqların elmi-metodiki uyğunluğu baxımından

Müəllim üçün metodik vəsaitin (MMV-nin) məzmununun

işlənməsi baxımından

Ümumi təhsili həyata keçirən bütün təhsil

müəssisələrində istifadədə olan dərslik, dərs vəsaiti və

digər tədris vasitələrinin elmi-metodiki monitorinq

Ümumi təhsili həyata keçirən bütün təhsil müəssisələrində istifadədə

olan dərslik, dərs vəsaiti və digər tədris vasitələrinin elmi-metodiki

monitorinqi 5 parametr üzrə həyata keçirilir:

Dərsliyin strukturu

ərslik komplekti dərslikdən və müəllim üçün metodik vəsaitdən

ibarətdir. Dərslik 192 səhifədən ibarət olub, 10 tədris vahidi (“Coğrafi

kəşflərdən tədqiqatlara doğru”, “Xəritələr və onların üzərində

təsvir üsulları”, “Yerin hərəkəti və onun coğrafi nəticələri”, “Yerin

fəal tektonik təbəqəsi”, “Atmosfer”, “Yerin su təbəqəsi”, “Biosfer”,

“Dünya ölkələrinin təsnifatı”, “Əhali və təsərrüfatın ərazi təşkili”,

“Ekoloji mühit və onun mühafizəsi”) üzrə 57 mövzunu əhatə edir.

üzrə “Açar sözlər”, “Təhlil edək”, “Nə öyrəndik”,

“Mövzuya aid suallar”, “Özünüzü yoxlayın”, “Ev tapşırığı”, hər

tədris vahidinin sonunda “Ümumiləşdirici tapşırıqlar”, dərsliyin

isə “Terminlərin izahlı lüğəti” verilmişdir.

etmək lazımdır ki, Təhsil Nazirliyinin rəsmi müraciətinə

əsasən dərslik komplektinin qiymətləndirilməsi ilə bağlı Tələbə

Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyası tərəfindən hazırlanmış rəydə

göstərilən irad və təkliflərin xeyli hissəsi bu nəşrdə nəzərə

alınmışdır. Lakin bəzi iradlar olduğu kimi qalıb, əlavə və

dəyişikliklər zamanı isə yeni nöqsanlara yol verilmişdir.

Dərslikdə verilən materialların elmiliyi təmin olunsa da,

əlaqələndirilməsi prinsipləri yerinə yetirilməmiş, əyanilik, ekoloji,

biliklərin möhkəmləndirilməsi prinsipləri isə bəsit formada

Məzmunun işlənməsi baxımından

Məzmunun işlənməsi baxımından

Bəzi mövzularda yuxarı sinif fənn kurikulumunun alt standartlarına

Səhifə 13. “Açar sözlər”dəki “Siyasi coğrafiya” ifadəsi 10-cu

sinfin 3.2.1.

“Ölkələrin geosiyasi mövqeyini qiymətləndirir” və 3.2.2.

“Siyasi münaqişələrin xəritədə yaratdığı dəyişiklikləri qeyd edir” alt

standartlarının, “Ekoloji coğrafiya”, “Tibbi coğrafiya” və “Rekreasiya

coğrafiyası” terminləri isə 9-cu sinfin 3.2.5. “Ətraf mühitdə yaranmış

vəziyyəti qiymətləndirir” alt standartının məzmununa aiddir.

Səhifə 24. 6-cı tapşırıqdakı “Rekreasiya coğrafiyasının öyrəndiyi

sahələrə aid etmək olar:” şərti 9-cu sinfin 3.2.5. “Ətraf mühitdə

yaranmış ekoloji vəziyyəti qiymətləndirir” alt standartının məzmununa

Səhifə 28. “Tapşırıq” bölməsindəki bütün tapşırıqlar 11-ci sinfin

“Kartoqrafik təsvirlər əsasında hər hansı ərazinin fiziki-iqtisadi

təsvirini verir” alt standartının məzmununa aiddir və çox yüklüdür.

Məzmunun işlənməsi baxımından

Səhifə 133. Mövzuda “Ümumi Daxili Məhsul (ÜDM)”

haqqında verilən məlumat 11-ci sinfin 3.2.3. “Beynəlxalq iqtisadi

münasibətlərin ölkələrin inkişafındakı roluna dair təqdimatlar edir” alt

standartının məzmununa aiddir.

Səhifə 151. “Əhalinin təbii artımı və miqrasiyası” mövzusunda

“demoqrafik siyasət” anlayışları 9-cu sinfin 3.1.1. “Əhalinin artım

dinamikasını ölkənin inkişaf səviyyəsi ilə əlaqələndirir” alt standartının

Səhifə 155. “Hesablayın”da verilmiş tapşırıq 11-ci sinfin

“Mineral ehtiyatların istifadəsinin proqnozlarına dair

hesablamalar

aparır” alt standartının məzmununa aiddir.

Məzmunun işlənməsi baxımından

Səhifə 30. Səhifənin əvvəlində verilmiş “Sinoptik xəritə”də şərti

işarələrdə qeyd olunmuş bəzi terminlər haqqında əvvəlki mövzularda

məlumat verilməmişdir. Məsələn, “atmosfer cəbhələri” və s.

Səhifə 39. Sonuncu abzasda

“Paletka” üsulu ilə sahələrin

göstərilməmişdir. Hesablama qaydası

“Tam damaların sayı + yarım

damaların sayının 1/2-i” kimi

verilməlidir. Həmçinin bu üsul 8-ci

şagirdinin yaş səviyyəsinə

Məzmunun işlənməsi baxımından

Səhifə 43. “Qurşaq vaxtı”

“Beynəlxalq razılaşmaya əsasən

qurşaqların hesablanması hər hər

meridianından

cümləsindən “hər hər 15°-dən bir”

ifadəsinin çıxarılması tövsiyə edilir.

Məzmunun işlənməsi baxımından

Məzmunun işlənməsi baxımından

Səhifə 70. “Təhlil edək”də 2-ci bənddə “Materiklərin eyni

coğrafi enliklərində eyni xassələrə malik süxurların

tapılmasını

dəqiqləşdirilməlidir. Çünki süxurların əmələ gəlməsi coğrafi

enlikdən asılı deyil.

Səhifə 76. 1-ci azbasda “Troposferin ümumi fiziki

xassələrə (temperatura, rütubətliyə, təzyiqə və s) malik olan

və geniş əraziləri əhatə edən axınları hava kütlələri adlanır”

cümləsi redaktə edilməlidir. Çünki “hava kütlələri” “axınlar”

təqdim olunsa da, əslində hava kütləsi böyük hava həcmidir.

Səhifə 100. “Bilirsinizmi?”

bölməsində “Ekspedisiya müəyyən

etdi ki, okean

dibində dərinliyi 5000

metrdən çox olan çökəkliklər, dağlar

və sıra dağlar vardır” cümləsi

“Ekspedisiya müəyyən etdi ki, okean

dibində dərinliyi 5000 metrdən çox

çökəkliklər və hündürlüyü okean

yatağından hesablanan sualtı dağlar

və orta okean dağ silsilələri vardır” ilə

Məzmunun işlənməsi baxımından

Səhifə 106. Səhifənin sonunda “1 l dəniz suyunun tərkibində

duzların miqdarı” kimi verilmiş məlumatlar mövzuda əks

Məzmunun işlənməsi baxımından

Səhifə 149. “Hesablayın”da orta illik artım faizinin və orta illik

artımın hesablanmasına dair çalışmalar verilmiş, lakin mövzunun

izahında bu hesablamalara aid nümunələr göstərilməmişdir. Belə

nümunələrin mövzunun izahında verilməsi tövsiyə edilir.

Məzmunun işlənməsi baxımından

Hesablayın

ildə Azərbaycanda əhalinin sayı 5117 min nəfər,

ildə 7953 min nəfər olmuşdur. Əhalinin sayının orta

artım faizini tapın.

2. Dünyada 1970-ci

ildə əhalinin sayı 3635,0 mln. nəfər,

cı ildə 5235,0 mln. nəfər olmuşdur. Əhalinin sayının

artımının neçə nəfər olduğunu müəyyən edin.

ildə dünya əhalisinin sayı 6250 mln. nəfər

olmuşdur. Əhalinin sayının orta illik artımının 2% olduğunu

nəzərə alaraq 2015-ci ilə bu göstərici neçə nəfərə çata bilər?

Dil və yazı üslubu baxımından

Səhifə 17. 2-ci abzasın 3-cü cümləsindəki “Okeanlarda suların

axım istiqamətləri” ifadəsində “axım” sözü “axın” kimi

Səhifə 58. “Açar sözlər”dəki “qırılmalar” və “qırışıqlıqlar”

terminlərinin mətndə adları çəkilsə də, onların tam izahı

Səhifə 71. Səhifənin əvvəlində 1-ci şəkilaltı yazıda “Hazırkı

dövr” ifadəsinin “Müasir dövr” ilə əvəz edilməsi

Dil və yazı üslubu baxımından

Səhifə 171. Səhifənin sonundakı şəkilaltı yazı (“Sənaye

sularının təmizlənməsi qarşıda duran əsas vəzifələrdən

biridir”) şüar kimi göstərildiyindən, dəyişdirilməsi tövsiyə edilir.

Sənaye sularının təmizlənməsi qarşıda duran əsas vəzifələrdən biridir

Dərslikdə verilən bir çox xəritələrdə miqyasın yazılması düzgün

deyil. Səhifə 33, 68, 89, 98, 129, 145.

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 30. “Topoqrafik

plan”da olan məlumatlar aydın

Səhifə 33. “Nöqtələr üsulu

ilə kənd əhalisinin yerləşməsi və

sayının təsiri” xəritəsində nöqtələrin

ölçüləri eyni verilmişdir. Lakin

xəritədə verilmiş obyektlərin ərazi

üzrə yayılması və onların kəmiyyət

göstəricilərini fərqləndirmək üçün bu

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 35. “Dünyanın fiziki xəritəsi”ndə coğrafi obyektlərin

adının verilməsi tövsiyə edilir.

Səhifə 46. “Yerin

Günəş ətrafında hərəkəti”

aydın deyil. Belə ki,

qaranlıq, hansının işıqlı

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 39. Səhifənin

əvvəlində təqdim edilmiş

yerləşdiyi coğrafi enlik

şm.e)” xəritəsində

Səhifə 51. Səhifənin sonunda verilmiş “İşıqlanma qurşaqları”

xəritə- sxemində qurşaqların sərhəddi aydın deyil, rənglər bir-

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 56. 5-ci tapşırıqda verilən

nəyi ifadə etdiyi aydin deyil.

keyfiyyət fon üsulunda 3

rəngin çaları ilə verilməsi tövsiyə

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

əvvəlində verilmiş şəkilaltı yazı

“Süxurların nisbi yaşını canlı

orqanizmlərin

qalıqlarının ardıcıllığına görə

uğursuzdur. Çünki şəkildə çökmə

Səhifə 62. “Litosfer tavalarının hərəkəti sxemi”ndə “dərin

çökəkliyi (nov)” aydın verilməmişdir. Həmin sxemdə “Rift

dərəsi”nin materik yer qabığında, litosfer tavalarının sərhədindən

kənarda verilməsi düzgün deyil. Belə ki, səhifə 67-də 1-ci abzasda

“rift dərəsi”nin orta okean dağ silsilələrinin sərhədində olduğu yazılır.

uyğunsuzluq təşkil edir.

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 93. “Dünyanın iqlim xəritəsi”ndə rənglər çox qarışıq

olduğundan, şagirdin müstəqil fəaliyyətini təmin edə bilmir. Xəritənin

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 100 və 101. Hər iki səhifədə verilmiş şəkillər uğursuz

seçilmiş, həmçinin xronoloji baxımdan düzgün sıralanmamışdır.

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 103. “Okeanda dərinliyə doğru temperaturun

dəyişməsi” qrafikində dərinlik göstəricilərinin şaquli, temperatur

göstəricilərinin isə üfüqi xəttdə verilməsi məqsədəuyğundur.

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 116. “Coğrafi

sərhədləri”ndə

“Qabarma zonası” aydın

Dərslikdə bu ifadə

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 117. “Coğrafi təbəqənin inkişaf mərhələləri” kimi elmi

məlumatlar doğru deyil. Məsələn, ilkin dumanlığın “8 mlrd. il” əvvəl

yarandığı qeyd edilmişdir. Lakin ilkin dumanlıqların yaranması daha

əvvələ təsadüf edir. “Coğrafi təbəqənin inkişaf mərhələləri” ifadəsi

edilsə də, şəkil coğrafi təbəqənin inkişafına aid olmayıb, onun

yaranmasından daha əvvəlki mərhələləri əks etdirir. Həmçinin şəklin

ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 148. 1-ci diaqramın kənarlarında ölçü vahidləri və

diaqramdakı xətlərin hansının “əhalinin sayına”, hansının isə

“proqnoza” aid olması verilməlidir.

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 148. Səhifənin sonundakı “Azərbaycanda əhalinin sayının

artımı” qrafiki uğursuzdur. Belə ki, burada əhalinin artımı 2005-ci ilə

hər 5 ildən bir, sonra isə hər il üçün verilmişdir. Müxtəlif dövrlər

verilən bu rəqəmləri müqayisə etmək şagirdlər üçün çətinlik

Dizayn və bədii tərtibat baxımından

Səhifə 55. “Tapşırıq”dakı şəkil şagirddə tapşırığı həll etmək üçün

lazım olan təssəvürü tam formalaşdırmır. Şəklin dəyişdirilməsi

Tapşırıqların elmi-metodiki uyğunluğu baxımından

Səhifə 55. “Hesablayın”da verilmiş cədvəldə “Durban” şəhərinin şagirdlərə

tanış olan digər bir şəhərlə əvəz edilməsi tövsiyə edilir.

“Ümumiləşdirici tapşırıqlar”da 2-ci tapşırıqda “London (0

ifadəsinin “London (0

)” kimi verilməsi məqsədəuyğundur.

Tapşırıqların elmi-metodiki uyğunluğu baxımından

Qədim quru sahələrinin adlarını müvafiq olaraq yazın.

Səhifə 72. “Ümumiləşdirici tapşırıqlar”da 1-ci tapşırıqda “Qədim quru

sahələrinin adlarını müvafiq olaraq yazın” cümləsi qeyd edilmişdir. Lakin

şagirdə adları necə və harada yazmaq haqqında məlumat verilməmişdir.

Səhifə 73. “Ümumiləşdirici tapşırıqlar”da 7-ci tapşırığın şərtində (“Litosfer

tavalarını materik və okeanlarda yerləşməsinə uyğun olaraq qruplaşdırın”)

tavalarının materik və okeanda yerləşməsinə görə qruplaşdırılması tələb

cədvəldə tavaların qruplaşdırılması üçün 3 sütun (“Materik”, “Okean”,

“Materik və okean”) verilmişdir. Uyğunsuzluq aradan qaldırılmalıdır.

Tapşırıqların elmi-metodiki uyğunluğu baxımından

tavalarını materik və okeanlarda yerləşməsinə uyğun olaraq qruplaşdırın:

Şimali Amerika; 3. Sakit okean; 4. Ərəbistan; 5. Naska;

6. Kokos; 7. Antarktida; 8. Hind-Avstraliya; 9. Afrika; 10 Karib;

Cənubi Amerika; 12. Filippin.

Səhifə 72 və 73. “Ümumiləşdirici tapşırıqlar”da 5-ci və 9-cu

tapşırıqlar demək olar ki, eynidir. Tapşırıqlardan birinin dəyişdirilməsi

Tapşırıqların elmi-metodiki uyğunluğu baxımından

tavalarının parçalanması

ardıcıllığına əsasən sxemi

Uyğunluğu müəyyən edin:

“Müəllim üçün metodik vəsait”in (MMV-nin)

məzmununun işlənməsi baxımından

“Müəllim üçün metodiki vəsait” 176 səhifədən ibarətdir.

“Dərslik komplekti haqqında”, “Dərslik komplektinin

strukturu”, “VIII sinif üzrə məzmun standartları”, “Fənn üzrə

məzmun standartlarının və fənlərarası inteqrasiyanın

reallaşması cədvəli”, “Mövzuların illik planlaşdırılmasına dair

nümunə”, “Coğrafiya fənninin tədrisində istifadə olunan fəal

təlim formaları və üsulları”, “Şagirdlərin nailiyyətlərinin

qiymətləndirilməsinə aid tövsiyələr”, gündəlik planlaşdırma

nümunələri, sonda isə “İstifadə edilmiş ədəbiyyat” və hər tədris

vahidinin sonunda kiçik summativ

qiymətləndirmə üçün nəzərdə

tutulmuş tapşırıqlar da verilmişdir.

Bəzi mövzuların “Motivasiya” hissəsində (səhifə 56, 58, 83,

və s.) video süjetlərdən istifadə etmək qeyd edilsə də, müəllimə

kömək məqsədi ilə heç bir sayt və mənbə göstərilməmişdir.

“Müəllim üçün metodik vəsait”in (MMV-nin)

məzmununun işlənməsi baxımından

Səhifə 72. “Litosfer tavalarının hərəkətinin nəticələri”

“Litosfer tavalarının hərəkəti nəticəsində yaranan

formalarını xəritədə göstərir” məqsədində verilmiş

“xəritədə göstərir” ifadəsi “kontur xəritədə qeyd edir” kimi

Səhifə 87. “Tapşırıq” bölməsindəki cədvəldə siklon sütununda

“Saat əqrəbinin hərəkətinin əksi istiqamətində olur” fikrinə

düzəliş edilməsi məqsədəuyğundur. Çünki siklonların hərəkət

istiqaməti şimal və cənub yarımkürəsində müxtəlifdir.

“Müəllim üçün metodik vəsait”in (MMV-nin)

məzmununun işlənməsi baxımından

Səhifə 97 və 99. Səhifə 97-də “Dünya okeanın yaranması”

reallaşdırılması nəzərdə tutulan alt standart kimi 2.1.5.

“Dünya okeanında baş verən fiziki-kimyəvi və dinamik prosesləri təhlil

”, səhifə 99-da “Okeanların öyrənilməsi” mövzusunda isə 2.1.5.

“Dünya okeanında baş verən fiziki-kimyəvi və dinamik prosesləri təhlil

” və 2.1.6 “Okean sularının xüsusiyyətləri ilə bağlı hesablamalar

aparır” qeyd edilmişdir. Lakin bu mövzularda qeyd edilmiş müvafiq alt

standartların reallaşdırılması mümkün olmadığından, dəyişdirilməsi

Dostları ilə paylaş:

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət

Ədəbiyyat 6 ci sinif metodik vəsait pdf

Овны – несмотря на праздник, звёзды советуют воздержаться от переедания.

Телец (21/04 – 20/05)

Тельцы – наметьте дружеские мероприятия на первую половину дня, а вечер посвятите домашним делам.

Близнецы (21/05 – 21/06)

Близнецы – пригласите гостей. Пусть ваш праздник будет по-настоящему весёлым.

Рак (22/06 – 22/07)

Раки – благоприятный день для общения с родственниками и обсуждения новых идей.

Лев (23/07 – 23/08)

Львы – позаботьтесь о полноценном отдыхе и правильном питании.

Дева (24/08 – 23/09)

Девы – Звёзды рекомендуют быть активными и инициативными.

Весы (24/09 – 23/10)

Весы – позвольте себе выспаться и расслабиться, не уходите с головой в праздничную суету.

Скорпион (24/10 – 22/11)

Скорпионы – подключите фантазию и подумайте о планах на будущее.

Стрелец (23/11 – 21/12)

Стрельцы – вас посетят идеи, которые помогут достичь профессиональных высот.

Козерог (22/12 – 20/01)

Козероги – сегодня у вас будет возможность проявить свою щедрость и укрепить авторитет в семье.

Водолей (21/01 – 19/02)

Водолеи – от напряжения первой половины дня к вечеру не останется и следа.

Рыбы (20/02 – 20/03)

Рыбы – старайтесь не придавать большого значения чужому плохому настроению. Сохраняйте гармонию внутри себя.

Последние события Архив новостей

С 8 марта!

Ретро FM поздравляет всех женщин с праздником!

Юбилей Ретро FM!

Приглашаем на большой весенний концерт в честь 20-летия нашей радиостанции!

Аллея звезд Все звезды

Натали – популярная певица, участница фестиваля “Легенды Ретро FM 2016”

«Прям совсем-совсем другой есть желание стать у каждой артистки. Но здесь я, как взрослый, понимаю, что нельзя быть всегда в образе этой девочки, школьницы. Поэтому, несмотря на то, что я изменилась и внутренне, может быть, и внешне, я понимаю, что. »

Вечеринка Ретро FM

ВЕЧЕРИНКА РЕТРО FM – это танцы под хиты 70х-80х-90х, неповторимая видеодискотека от диджеев Ретро FM, выступления звезд, конкурсы с фирменными подарками, караоке. А главное – это уникальная атмосфера! Её невозможно описать словами, её нужно увидеть.

ВЕЧЕРИНКА РЕТРО FM проходит во многих городах вещания Ретро FM! Приходите! Танцуют все!

Плейлист Все песни

Гостевая книга

Анна 07:42, 01.03.23

Доброе весеннее утро, Саша и Рита! Мы очень рады просыпаться под ваши веселые голоса, шутки, позитивные вы наши колокольчики! Мне очень не хватало Риты, ждал её и соведущий Саша.
Рита, поздравляем Вас с долгожданным возвращением! Вы с Сашей – самые лучшие ведущие на самом лучшем радио на свете! Будьте здоровы и счастливы и радуйте нас своим присутствием в нашей жизни.

Елена 09:05, 13.01.23

Доброе утро Саша и Рита. С наступающим Старым Новым Годом Вас и всех сотрудников Ретро ФМ, а также слушателей! Сейчас прям настроение стало отличным после игры в слова из песен. Так вы помогали девушке, спасибо вам за вашу доброжелательность и желание, чтобы игрокам повезло�� Я как услышала первое слово “первого” – сразу узнала песню, только вчера ехали вечером, слушали радио в машине и звучала эта песня Абдулова, и я говорю – как люблю эту песню. Ещё раз благодарю всю команду самого веселого радио Ретро ФМ. Пусть все ваши мечты исполняются легко и быстро в новом 2023 году.

Елена 20:52, 31.12.22

Дорогой Илья! С Новым годом Вас! Спасибо за ваш труд и отличные эфиры! Мечтаю стать вашей коллегой и работать на Ретро FM.

Лариса 16:28, 15.12.22

Добрый вечер! Спасибо огромное ведущим за положительный настрой слушателей. Каждое утро с пяти часов начинаю свой день с ваших программ. Хорошая музыка заряжает энергией на весь день. На работе нет возможности слушать вас. Еще раз спасибо, что вы есть!