Dərslik

◊ özünü göstərmək: 1. показаться где-л. кому-л.; 2. проявлять себя (в каком-л. отношении, с какой-л. стороны); dişlərini göstərmək скалить зубы; əsl üzünü (simasını) göstərmək показать своё настоящее лицо; yumruq göstərmək показывать кулак; qapını göstərmək kimə показывать, указывать на дверь кому; barmaqla göstərmək kimi показывать пальцем на кого, указывать пальцем; nümunə göstərmək: 1. показывать пример; 2. показывать как пример; dilini göstərmək показывать язык (дразнить); yol göstərmək показывать путь; öz yerini göstərmək kimə указывать на своё место кому

dərslik

упрямство, упорство; tərslik eləmək (etmək) упрямиться; упорствовать, артачиться; tərsliyi tutmaq заартачиться.

сущ. упрямство, упорство. Bu nə tərslikdir? что за упрямство такое?; tərslik etmək упрямиться, заупрямиться, упрямствовать, артачиться, заартачиться; tərsliyinə salmaq (tərsliyi tutmaq) заупрямиться, заартачиться; tərsliyini yerə qoymamaq продолжать упрямствовать

◊ işin tərsliyindən как назло, как на беду

сущ. учебник. Ədəbiyyat dərsliyi учебник литературы, rus dili dərsliyi учебник русского языка, ibtidai siniflər üçün dərsliklər учебники для начальных классов

сущ. совместная с кем-л. учеба
глаг. понуд. nəyi заставить:

1. купить. Çörək aldırmaq kimə заставить кого купить хлеб, dərslik aldırmaq kimə заставить кого купить учебник

2. брать, взять, получать, получить что-л.
1. показывать, показать:

1) давать смотреть на кого-л., что-л., представлять для рассматривания. Kitabı göstərmək показать книгу, albomu göstərmək показать альбом, fotoşəkli dostuna göstərmək показать фотокарточку другу

2) предъявлять для просмотра, проверки. Sənədlərini göstərmək показать документы, buraxılış vərəqəsini göstərmək показать пропуск, arayışı göstərmək показать справку, şeyləri nəzarətçiyə göstərmək показать вещи контролёру

3) представлять кого-л., что-л. для осмотра, оценки, заключения и т.п. Uşağı həkimə göstərmək показать ребёнка врачу, rəyi müəllifə göstərmək показать рецензию автору, məkələni redaktora göstərmək показать статью редактору

4) демонстрировать, делать что-л. перед зрителями, перед аудиторией. Tamaşaçılara kinofilm göstərmək показать кинофильм зрителям, televiziya ilə tamaşa göstərmək показать спектакль по телевидению, fəndlər göstərmək показывать приёмы

5) знакомить с чем-л., давая пояснения. Qonaqlara muzeyi göstərmək показать гостям музей, şəhəri turistlərə göstərmək показать город туристам

6) движением, жестом и т.п. указывать, обращать внимание на кого-л., что-л. Barmağı ilə dayanacağı göstərmək показывать пальцем остановку, başı ilə elanı göstərmək кивком головы показать на объявление, əli ilə o tərəfi göstərmək рукой показывать в ту сторону

7) проявлять, обнаруживать какое-л. свойство, качество и т.п. Öz xasiyyətini göstərmək показать свой характер, igidlik göstərmək показать (проявить) мужество, dərin bilik göstərmək показать глубокие знания

8) достигать, добиваться каких-л. результатов. Yaxşı nəticə göstərmək показать хороший результат

9) отмечать, фиксировать (время, температуру и т.п. ). Saat gecəyarısını göstərir часы показывают полночь, termometr otuz dərəcə istilik göstərir термометр показывает тридцать градусов тепла

2. указывать, указать:

1) движением, жестом и т.п. обращать чьё-л. внимание на кого-л., что-л. Yolu göstərmək указывать на дорогу, barmaqla göstərmək указывать пальцем, əli ilə göstərmək указывать рукой

2) отмечая что-л., обращать на это чьё-л. внимание. Nöqsanları göstərmək указывать на недостатки, səhvləri göstərmək указывать на ошибки

3) называть, сообщать, делать известным, доводить до чьего-л. сведения. Ünvanı göstərmək указывать адрес, səbəbini göstərmək указывать причину, yaşını göstərmək указывать возраст

3. проявлять, проявить (обнаруживать наличие каких-л. качеств, свойств). Bacarığını göstərmək проявлять умение, etinasızlıq göstərmək проявлять безразличие, nəzakətsizlik göstərmək проявлять бестактность, nəciblik göstərmək проявлять благородство, diqqət göstərmək kimə, nəyə проявлять внимание к кому, к чему, dəyanət göstərmək проявлять стойкость, выдержку, qəhrəmanlıq göstərmək проявлять героизм, insanpərvərlik göstərmək проявлять гуманность, qayğı göstərmək проявлять заботу, təşəbbüs göstərmək проявлять инициативу, maraq göstərmək проявлять интерес, müdriklik göstərmək проявлять мудрость, inadkarlıq göstərmək проявлять настойчивость, prinsipiallıq göstərmək проявлять принципиальность, laqeydlik göstərmək проявлять равнодушие, zəiflik göstərmək проявлять слабость, qorxaqlıq göstərmək проявлять трусость, hörmət göstərmək проявлять уважение, tərslik göstərmək проявлять упрямство, soyuqqanlılıq göstərmək проявлять хладнокровие, səy göstərmək проявлять старание (стараться)

4. оказывать, оказать. Müqavimət göstərmək оказывать сопротивление, təzyiq göstərmək оказывать давление, etimad göstərmək оказывать доверие, kömək göstərmək оказывать поддержку, köməklik göstərmək оказывать содействие

◊ özünü göstərmək: 1. показаться где-л. кому-л.; 2. проявлять себя (в каком-л. отношении, с какой-л. стороны); dişlərini göstərmək скалить зубы; əsl üzünü (simasını) göstərmək показать своё настоящее лицо; yumruq göstərmək показывать кулак; qapını göstərmək kimə показывать, указывать на дверь кому; barmaqla göstərmək kimi показывать пальцем на кого, указывать пальцем; nümunə göstərmək: 1. показывать пример; 2. показывать как пример; dilini göstərmək показывать язык (дразнить); yol göstərmək показывать путь; öz yerini göstərmək kimə указывать на своё место кому

1. изнашиваться, износиться:

1) приходить, прийти в негодность от носки, снашиваться, сноситься, истрепаться. Ayaqqabı köhnəlib обувь износилась, palto köhnəlib пальто износилось

2) приходить, прийти в негодное состояние от продолжительной работы (о механизме, машине, оборудовании), срабатываться, сработаться. Maşınlar köhnəlib машины износились

2. стареть, устаревать, устареть (переставать, перестать соответствовать современным требованиям). Bu dərslik köhnəlmişdir этот учебник устарел, üsul köhnəlmişdir метод устарел

1. глухонемой (лишённый слуха и способности речи). Lal-kar uşaq глухонемой ребёнок
2. перен. безмолвный, молчаливый

в знач. сущ. глухонемой, глухонемая, мн. ч. глухонемые. Lal-karlar məktəbi школа для глухонемых, lal-karlar üçün dərslik учебник для глухонемых

нареч. молча, не издавая звуков. Lal-kar dayanmaq стоять молча, lal-kar oturmaq сидеть молча
◊ lal-kar olmaq перен. не выражать своего отношения к происходящим вокруг событиям
сущ. навигация:
1. судоходство, мореплавание. Müstəqil naviqasiya sistemi автономная система навигации

2. время, в течение которого по местным климатическим условиям возможно судоходство. Navigasiyanın açılması открытие навигации, naviqasiya dövrü период навигации

3. наука о способах проведения корабля точно по намеченному курсу с помощью навигационных приборов. Navigasiyadan dərslik учебник по навигации

прил. навигационный:
1. относящийся к навигации. Navigasiya mövsümü навигационный сезон

2. предназначенный, служащий для навигации. Navigasiya atlası навигационный атлас, naviqasiya ölçüləri навигационные измерения

1. иллюстрированный, с иллюстрациями, с картинками. Rəsmli dərslik иллюстрированный учебник
2. рисунчатый, с рисунками

1. постоянный (не прекращающийся, не меняющийся, непрерывный, неизменный). физ. Sabit cərəyan постоянный ток, sabit sürət постоянная скорость, sabit temperatur постоянная температура, sabit təzyiq постоянное давление, sabit gərginlik постоянное напряжение, sabit həcm постоянный объем, хим. sabit valentlik постоянная валентность, sabit çəki постоянный вес; мат. sabit kəmiyyət постоянная величина, sabit vuruq постоянный множитель; гидро геол. sabit codlug постоянная жесткость; экон. sabit kapital постоянный капитал, sabit gəlirlər постоянные доходы, sabit məsrəflər постоянные затраты

2. устойчивый, стабильный (не поддающийся, не подверженный колебаниям, постоянный, твердый). Sabit inkişaf устойчивое развитие, sabit yüksəliş устойчивый подъем, sabit iqtisadi şərait устойчивые экономические условия, sabit valyuta устойчивая валюта, sabit qiymət стабильная цена, sabit məzənnə устойчивый курс, sabit əmək haqqı стабильная заработная плата, sabit dəyər устойчивая стоимость, sabit maaş устойчивый оклад; пед. sabit dərslik стабильный учебник; лингв. sabit söz birləşmələri устойчивые словосочетания

3. константный (неизменный, постоянный). Sabit model константная модель, sabit formalar константные формы

4. неподвижный (не передвигающийся, остающийся в одном и том же положении). лингв. Sabit vurğu неподвижное ударение; строит. sabit ox неподвижная ось

5. стационарный (постоянный, не передвижной). Sabit avadanlıq стационарное оборудование, sabit qurğu стационарная установка, sabit ticarət şəbəkəsi стационарная торговая сеть, sabit stansiya стационарная станция

предик. твёрд (о том, кто является стойким, твердым, непреклонным, непоколебимым в своих убеждениях, намерениях и т.п. ). O, öz mövqeyində sabitdir он тверд в своей позиции

сущ. физ. постоянная. Böhran sabiti критическая постоянная, vaxt sabiti временная постоянная, qaz sabiti газовая постоянная, dinamik sabit динамическая постоянная, Günəş sabiti солнечная постоянная; sabit qalmaq оставаться, остаться постоянным, устойчивым, твердым; sabit olmaq быть постоянным, устойчивым, стабильным, твердым

прил. стабильный (постоянный, устойчивый, не изменяющийся). Stabil qiymətlər стабильные цены, stabil dərslik стабильный учебник

См. также в других словарях:

• tərslik — is. Tərs adamın xasiyyəti; inadcıllıq, inadçılıq, inadkarlıq, höcətlik. Kolxoz sədri Qara kişinin tərsliyini bilirdisə də, yenə bir şey deməkdən özünü saxlaya bilmədi. Ə. Ə.. Tərslik eləmək (etmək) – inad etmək, inadkarlıq göstərmək. <Lütfəli… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• dərslik — is. Hər hansı bir fənnə dair dərs kitabı. Ədəbiyyat dərsliyi. Əlifba dərsliyi. Sabit dərslik … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• dəlilik — is. 1. Ağlı başından çıxmış adamın halı. Dəlilik əlamətləri. 2. məc. Ağılsız iş və hərəkət, ağılsız söz; tərslik. Dəlilik etmək – ağılsız iş görmək, mənasız hərəkət etmək; tərslik etmək. <Səlim:> Qızım, dəlilik etmə! Ayın beş gün qaranlığı… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• sitallıx — (Qəbələ, Şuşa, Tovuz) 1. tərslik. – Oqtayın sitallıxda tayı yoxdu, nə dedi gərəx’ o ola (Tovuz) 2. nadinclik 3. həyasızlıq, sırtıqlıq. – Əhməd sitallıxnan iş görür (Qəbələ) ◊ Sitallıx eləməx’ (Əli Bayramlı, Şuşa) – 1. tərslik etmək; 2. sırtıqlıq… … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
• acıq — is. Hirs, hiddət, qeyz, qəzəb. Acığın cana ziyanı var. (Ata. sözü). <Əziz bəy:> Bir güzgüyə bax, gör gözlərin acığından qan çanağına dönübdür. M. F. A.. İçərimdə zəhərli ilan kimi bir acıq və kin qıvrılırdı. M. İ.. Cəmil . . güləndə… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• ayaq — 1. is. 1. İnsan və heyvanın yeriməsinə xidmət edən bədən üzvü. Balaca ayaq. Qarın üstündə heyvan ayağının izi var. Ayaq barmaqları. – Təkərlərin səsi, atların ayaqlarının tappıltısı meşələrə səs salırdı. N. N.. Fərraşlar Məşədi Həsəni yıxıb… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• inad — 1. sif. Əsassız olaraq dediyini yeritməyə çalışan, heç bir güzəştə getmək istəməyən; tərs, höcət. İnad adam. İnad xasiyyət. – <Qulu> xəsis, tamahkar, heç bir şeyə güzəştə getməyən, tərs və inad bir adam idi. A. Ş.. <Böyükxanım:> Bax,… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• ləclik — is. Tərslik, kəclik, inadkarlıq. Ləclik etmək. Ləclik göstərmək. Ləcliyinə salmaq – inad göstərmək, tərslik eləmək. <Qoca:> Ey pəhləvan, ləcliyinə salma, gəl otur, çörəyini ye. (Nağıl) … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• tərs — is. və sif. 1. Bir şeyin əks tərəfi, arxası, dalı. Nəzarətçi söyüş söydü və sağında dayanmış növbətçinin qırmızı yanağına əlinin tərsi ilə ağır bir şillə vurdu. M. Hüs.. <Veys> . . səliqəsiz qara bığlarını əlinin tərsi ilə silib, borc və… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• gəkgirrix’ — (Hamamlı) tərslik. – Gəkgirrix’ eləmə ə:, yekə oğlansaη … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
• inahat — (Salyan) tərslik, inadkarlıq. – Onsuzza Səlim inahatın yeridəcəg, pissig sə: qalacağ … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti

Dərslik

Dərsliklərin elektron formatda hazırlanaraq www.e-derslik.edu.az portalına yerləşdirilməsi prosesi davam etdirilir. Artıq Azərbaycan və rus bölmələri üzrə portalda mövcud olan 2-ci sinif dərsliklərinin hamısı və hər iki bölmə üzrə 3-cü sinif dərsliklərindən 12-si, 4-cü sinif dərsliklərindən 8-i və 8-ci sinif dərsliklərindən 4-ü olmaqla ümumilikdə 39 dərslik yeniləri ilə əvəzlənib.

Modern.az xəbər verir ki, hazırda portalda 233 elektron dərslik, 22 metodik vəsait və 2 sinifdənxaric oxu materialı olmaqla ümumilikdə 257 elektron vəsait mövcuddur. Video, qrafika, səs və digər multimedia vasitələri ilə zənginləşdirilmiş dərsliklərin sayı 27-yə çatdırılıb.

Qeyd edək ki, www.e-derslik.edu.az elektron dərslik portalı cari tədris ilinin əvvəlindən bu günədək ölkə üzrə saytların reytinq cədvəlində 85 pillə yüksələrək 46-cı olub. Bu müddət ərzində portala giriş sayı 512 748-ə, səhifələrə ümumi baxış sayı isə 3 790 938-ə çatıb. Ötən ilin müvafiq dövründə isə portala giriş sayı 326 821, səhifələrə ümumi baxış sayı isə 2 254 474 olub.

Oktyabr ayı ərzində portala gündəlik ortalama giriş sayı 12 500 olub. Bu dövr ərzində portala ən çox müraciət edən ilk 5 ölkə Azərbaycan, Rusiya, Türkiyə, Gürcüstan və ABŞ-dır. Portalda ən çox müraciət edilən 5 dərslik isə ardıcıl olaraq riyaziyyat (6-cı sinif), ingilis dili (7-ci sinif), ingilis dili (5-ci sinif), riyaziyyat (7-ci sinif) və coğrafiya (6-cı sinif) olub.

Xatırladaq ki, cari ilin ilk 9 ayı ərzində e-derslik portalına giriş sayı 1 754 280, səhifələrə ümumi baxış sayı isə 14 625 792 olub. 2018-ci ildə isə bu rəqəmlər müvafiq olaraq 1 037 849 və 8 163 538 təşkil edib.