Dünyanın iqtisadi coğrafiyası (test)

95. Ölkədə əhalinin sayı 20 milyon nəfərdir. Təbii artım 12 nəfərdirsə, il ərzində ümumi artım sayını tapın:
A) 200 min nəfər B) 120 min nəfər
C) 240 min nəfər D) 1,6 min nəfər
E) 4,5 min nəfər

Dünyanın iqtisadi və sosial coğrafiyası

46. Avrasiyada taxıl istehsalına görə fərqlənən ölkələr:
A) Özbəkistan, Monqolustan, Gürcüstan
B) Fransa, Almaniya, Norveç
C) Qazaxıstan, Hindistan, Çin
D) Türkiyə, Azərbaycan, Tacikistan
E) Rusiya, Vyetnam, Livan

54. Qərbi Avropada suvarma əkinçiliyinin inkişaf etdiyi ölkələr:
A) Fransa, Böyük Britaniya
B) Bolqarıstan, Polşa
C) İspaniya, İtaliya
D) Yunanıstan, Danimarka
E) Almaniya, Portuqaliya

60. Ölkədə əhalinin ümumi sayı 8 milyon nəfərdir. Təbii artım 6 nəfər olarsa, ümumi illik artım sayını tapın:
A) 60 min nəfər B) 13 min nəfər
C) 48 min nəfər D) 80 min nəfər
E) 84 min nəfər

64. Federativ və monarxiya ölkələrini müəyyən edin.
A) Kanada, Avstriya, CAR
B) Nigeriya, Myanma, Nepal
C) Böyük Britaniya, Küveyt, Yaponiya
D) ABŞ, Braziliya, Venesuela
E) Belçika, İspaniya, Malayziya

68. Ölkədə əhalinin ümumi sayı 6 milyon nəfərdir. Təbii artım 14 nəfər olarsa, ümumi illik artım sayını tapın.
A) 48 min nəfər B) 60min nəfər C) 84 min nəfər
D) 14 min nəfər E) 2,5 min nəfər

72. Qərb yarımkürəsində yerləşən federativ ölkələr:
A) ABŞ, Kanada, Peru
B) Çili, Meksika, Braziliya
C) Argentina, Kolumbiya, Çili
D) Kuba, Yamayka, Meksika
E) Meksika, Venesuela, Argentina

77. Ölkədə əhalinin sayı 8 milyon nəfərdir. Hər ildə ümumi artım 48 min nəfər olarsa, təbii artımı təyin edin.
A) 4 nəfər B) 8 nəfər C) 6 nəfər
D) 4,8 nəfər E) 32 nəfər

82. Şimali, Orta, Cənubi Avropada yerləşən monarxiya ölkələrinin müvafiq ardıcıllığını müəyyən edin.
A) Norveç, Belçika, Portuqaliya
B) Danimarka, Avstriya, İspaniya
C) Belçika, İspaniya,İsveç
D) Andorra, Monako, Vatikan
E) İsveç, Niderland, Monako

86. Ölkədə əhalinin ümumi sayı 6 milyon nəfərdir. Hər il əhalinin sayının 84 min nəfər artdığını nəzərə alaraq təbii artımı təyin edin:
A) 8,4 nəfər B) 6 nəfər C) 14 nəfər
D) 9 nəfər E) 84 nəfər

91. Cənubi Avropa regionuna daxil olan mikrodövlətlər:
A) Malta, Lixtenşteyn, Andorra
B) Andorra, Lüksenburq, Qətər
C) Niderland, Portuqaliya, Çexiya
D) Vatikan, Lüksenburq, Lixtenşteyn
E) Vatikan, San-Marino, Monako

95. Ölkədə əhalinin sayı 20 milyon nəfərdir. Təbii artım 12 nəfərdirsə, il ərzində ümumi artım sayını tapın:
A) 200 min nəfər B) 120 min nəfər
C) 240 min nəfər D) 1,6 min nəfər
E) 4,5 min nəfər

100. Şərqi, Cənub-Şərqi, Cənubi Asiya regionlarına daxil olan monarxiya ölkələrinin müvafiq ardıcıllığını təyin edin.
A) Cin, İndoneziya, Hindistan
B) Yaponiya Pakistan, Vyetnam
C) Koreya, Kamboca, Şri-Lanka
D) Nepal, Kamboca, Yaponiya
E) Yaponiya, Malayziya, Nepal

104. Ölkədə əhalinin sayı 20 milyon nəfərdir. Hər il ölkə əhalisi 240 min nəfər artırsa, təbii artımı tapın.
A) 20 nəfər B) 24 nəfər C) 12 nəfər
D) 16 nəfər E) 18 nəfər

108. Asiya qitəsində yerləşən federativ respublikalar:
A) Gürcüstan, BƏƏ, Əfqanıstan
B) Çin, İndoneziya, İran
C) İraq, Pakistan, Yaponiya
D) Hindistan, Səudiyyə Ərəbistanı, Nepal
E) Hindistan, Pakistan, Myanma

112. Ölkədə 16 milyon əhali qeydə alınmışdır. Bir il ərzində əhalinin sayı 80 min nəfər artmışsa, təbii artımı hesablayın:
A) 6 nəfər B) 8 nəfər C) 5 nəfər
D) 4 nəfər E) 12,8 nəfər

114. Qazaxıstan Respublikasının digər Mərkəzi Asiya Türk Respublikalarından fərqli xüsusiyyətləri:
1. Materik daxili mövqeyə malikdir.
2. Avropa və Asiya qitələrində yerləşir.
3. Şimalında çöl zonası landşaftı və qara torpaqlar geniş yayılmışdır.
4. Qrup kənd forması ilə yanaşı dağınıq kənd tipli yaşayış məntəqələri xarakterdir.
5. RF ilə geniş quru sərhəddinə malikdir.
6. Ərazisində ekstermal sahələr mövcuddur.
A) 1, 3, 5 B) 1, 4, 5 C) 2, 5, 6
D) 2, 3, 5 E) 1, 3, 6

116. Cənub-Qərbi Asiyanın mütləq monarxiya ölkələri:
A) İraq, İran, Əfqanıstan
B) İordaniya, Suriya, Küveyt
C) Bəhreyn, Bruney, Pakistan
D) Səudiyyə Ərəbistanı, İran, Küveyt
E) Bəhreyn, Səudiyyə Ərəbistanı, Oman

121. Tükənən, bərpa edilən təbii ehtiyatlar qrupu:
A) şirin su, torpaq, daş kömür
B) neft, təbii qaz, torf
C) torpaq, şirin su, meşə
D) Dünya okeanı, qabarma və çəkilmə
E) meşə, günəş enerjisi, hidroenerji

128. Dünya okeanında tropik enliklərdə üzvü aləmin kasıb olması nə ilə əlaqədardır?
A) dərinliyin az olması ilə
B) soyuq cərəyanların geniş yayılması ilə
C) suyun temperaturunun aşagı olması ilə
D) suyun duzluluğunun yüksək olması ilə
E) qabarma hadisələrinin tez-tez təkrarlanması ilə

136. Üzvi mənşəli mineral ehtiyatlar qrupu.
A) neft, qızıl, dəmir filizi
B) əhəng daşı, almaz, polimetal
C) daş kömür, torf, əhəng daşı
D) təbii qaz, daş kömür, uran
E) molibden, volfram, qalay

154. Urbanizasiya deyilir?
A) kənd əhalisinin sürətlə artmasına
B) şəhər əhalisinin və ərazisinin sayının kəskin azalmasına
C) şəhər əhalisinin kəndə axımı hesabına azalmasına
D) şəhər əhalisinin sayının kənddən gələnlər hesabına artmasına
E) kənddə əhalinin sənaye sahələrində çalışmasına

178. Cənub-Şərqi Asiya regionunda yerləşən ölkələri müəyyən edin:
A) Misir, Liviya B) Livan, İsrail
C) Malayziya Nepal D) Filippin, Qazaxıstan
E) Vyetnam, İndoneziya

180. Pambığın becərilməsi üçün tələb olunur:
A) isti, rütubətli hava şəraiti
B) dağlıq relyef, terraslaşmış dağ yamacları
C) mülayim, rütubətli hava şəraiti, suvarma
D) isti, quru hava şəraiti və suvarma
E) düzən relyef, soyuq, quru iqlim

186. Cənub Qərbi Asiya regionunda yerləşən ölkələri müəyyən edin:
A) Misir, Liviya B) Livan, İsrail
C) Malayziya Nepal D) Filippin, Qazaxıstan
E) Vyetnam, İndoneziya

188. Şəkər qamışının becərilməsi üçün tələb olunur:
A) isti, rütubətli hava şəraiti
B) dağlıq relyef, terraslaşmış dağ yamacları
C) mülayim, rütubətli hava şəraiti, suvarma
D) isti, quru hava şəraiti, daglıg relyef
E) düzən relyef, soyuq, quru iqlim

194. Cənubi Asiya regionunda yerləşən ölkələri müəyyən edin:
A) Misir, Liviya B) Livan, İsrail
C) Pakistan Nepal D) Filippin, Qazaxıstan
E) Vyetnam, İndoneziya

196. Şəkər çuğundurunun becərilməsi üçün tələb olunur:
A) isti, rütubətli hava şəraiti
B) dağlıq relyef, terraslaşmış dağ yamacları
C) mülayim, rütubətli hava şəraiti
D) isti, quru hava şəraiti, suvarma
E) düzən relyef, soyuq, quru iqlim

202. Şimali Avropa regionunda yerləşən ölkələri müəyyən edin:
A) Fransa, Polşa B) Norveç, Finlandiya
C) Ukrayna, Çexiya D) Finlandiya, İtaliya
E) Böyük Britaniya, İspaniya

204. Çəltik bitkisinin becərilməsi üçün tələb olunur:
A) isti, rütubətli iqlim şəraiti, düzənlik relyef
B) dağlıq relyef, terraslaşmış dağ yamacları, quru iqlim
C) mülayim, rütubətli hava şəraiti, düzənlik relyef
D) isti, quru hava şəraiti, suvarma şəraiti
E) düzən relyef, soyuq, quru iqlim şəraiti

210. Cənubi Avropa regionunda yerləşən ölkələri müəyyən edin:
A) Fransa, Polşa B) Norveç, Finlandiya
C) Ukrayna, Çexiya D) Yunanıstan, İtaliya
E) Böyük Britaniya, İspaniya

212. Kofe və kakao bitkilərinin becərilməsi üçün tələb olunur:
A) isti, rütubətli iqlim şəraiti, düzənlik relyef
B) dağlıq relyef, terraslaşmış yamaclar, quru iqlim
C) mülayim, rütubətli hava şəraiti, düzənlik relyef
D) isti, quru hava şəraiti, suvarma şəraiti
E) düzən relyef, soyuq, quru iqlim şəraiti

218. Şimali Afrika regionunda yerləşən ölkələri müəyyən edin:
A) Misir, Mozambik B) Efiopiya, Nigeriya
C) Liviya, İspaniya D) Əlcəzair, Tunis
E) Mərakeş, Konqo

220. Banan və ananas bitkilərinin becərilməsi üçün tələb olunur:
A) isti, rütubətli iqlim şəraiti, düzənlik relyef
B) dağlıq relyef, terraslaşmış yamaclar, quru iqlim
C) mülayim, rütubətli hava şəraiti, düzənlik relyef
D) isti, quru hava şəraiti, düzən relyef
E) düzən relyef, soyuq, quru iqlim şəraiti

226. Orta Avropa regionunda yerləşən ölkələri müəyyən edin:
A) Fransa, Polşa B) Norveç, Finlandiya
C) Ukrayna, Çexiya D) Yunanıstan, İtaliya
E) Böyük Britaniya, Almaniya

228. Xurma bitkisinin becərilməsi üçün tələb olunur:
A) isti, rütubətli iqlim şəraiti
B) dağlıq relyef, quru iqlim
C) mülayim, rütubətli hava şəraiti
D) dağlıq relyef, suvarma şəraiti
E) düzən relyef, isti, quru iqlim şəraiti

dünyanın iqtisadi coğrafiyası (test)

##book_id=410//book_name= Dünyanın iqtisadi və sosial coğrafiyası // ##fk=106//ks=04//fn=410// sumalltest= 300 // ##Fakültənin adı: Coğrafiya və ÇH ##İxtisas: Coğrafiya müə llimliyi ##Bölmə : Az ə rbaycan ə yani, qiyabi ##Qrup: 401, 402, 403 ##F ə nnin ad ı: Dünyanın iqtisadi və sosial coğrafiyası ##Müəllimin adı: dos . K. B. Bayramov, m. N. İ . Zamanova ##Kafedra müdiri: dos . O. K. Alxasov ##M Ü N D Ə R İ C A T ##Mövzu: 1 . ABŞ – ın iqtisadi coğrafi mövqeyi , t əbii şə raiti v ə ehtiyatları , ə halisi 1 – 6 ## Mövzu:2 . ABŞ – ın iqtisadiyyatı , xarici ə laq ə l ə ri v ə daxili f ə rql ə ri 6 – 11 ## Mövzu:3 . Kanadanın iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si 11 – 13 ##Mövzu:4 . Q ərbi Avropanın Orta hiss əsinin ümumi sə ciyy ə si 13 – 17 ## Mövzu:5 . Fransanın iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si 17 – 18 ## Mövzu:6 . Almaniyanın iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si 18 – 21 ## Mövzu:7 . Böyük Britanıyanın iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si 21 – 23 ## Mövzu:8 . Q ərbi Avropanın Şimal hissəsinin ümumi sə ciyy ə si 23 – 28 ## Mövzu:9 . Q ərbi Avropanın Cə nubi hiss əsinin ümumi sə ciyy ə si 28 – 33 ## Mövzu:10 . İtaliyanın iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si 33 – 35 ## Mövzu:11 . Şərqi Avropanın Baltikyanı ölkə l ərinin ümümi sə ciyy ə si, Polşanın iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si 35 – 38 ## Mövzu:12 . Şərqi Avropanı n iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si 38 – 43 ## Mövzu:13 . Şərqi Avropanın Mə rk ə zi hiss əsinin ümumi sə ciyy ə si, Çexiya və 43 – 46 Macarıstanın iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si ## Mövzu:14 . Ukraynanın iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si 46 – 47 ##Movzu15. Belorus v ə Moldavanın iqtisadi coğrafi sə ciyy ə si 48 – 50

Post on 22-Jul-2016

Documents

• ##book_id=410//book_name= Dnyann iqtisadi v sosial corafiyas // ##fk=106//ks=04//fn=410// sumalltest= 300 // ##Fakltnin ad: Corafiya v H ##xtisas: Corafiya mllimliyi ##Blm: Azrbaycan yani, qiyabi ##Qrup: 401, 402, 403 ##Fnnin ad: Dnyann iqtisadi v sosial corafiyas ##Mllimin ad: dos. K. B. Bayramov, m. N. . Zamanova ##Kafedra mdiri: dos. O. K. Alxasov ##M N D R C A T ##Mvzu: 1. AB – n iqtisadi corafi mvqeyi, tbii raiti v ehtiyatlar, halisi 1 – 6 ## Mvzu:2. AB – n iqtisadiyyat, xarici laqlri v daxili frqlri 6 – 11 ## Mvzu:3. Kanadann iqtisadi corafi sciyysi 11 – 13 ##Mvzu:4. Qrbi Avropann Orta hisssinin mumi sciyysi 13 – 17 ## Mvzu:5. Fransann iqtisadi corafi sciyysi 17 – 18 ## Mvzu:6. Almaniyann iqtisadi corafi sciyysi 18 – 21 ## Mvzu:7. Byk Britanyann iqtisadi corafi sciyysi 21 – 23 ## Mvzu:8. Qrbi Avropann imal hisssinin mumi sciyysi 23 – 28 ## Mvzu:9. Qrbi Avropann Cnubi hisssinin mumi sciyysi 28 – 33 ## Mvzu:10. taliyann iqtisadi corafi sciyysi 33 – 35 ## Mvzu:11. rqi Avropann Baltikyan lklrinin mmi sciyysi, Polann iqtisadi corafi sciyysi 35 – 38 ## Mvzu:12. rqi Avropann iqtisadi corafi sciyysi 38 – 43 ## Mvzu:13. rqi Avropann Mrkzi hisssinin mumi sciyysi, exiya v 43 – 46 Macarstann iqtisadi corafi sciyysi ## Mvzu:14. Ukraynann iqtisadi corafi sciyysi 46 – 47 ##Movzu15. Belorus v Moldavann iqtisadi corafi sciyysi 48 – 50
• ##num= 1// level= 1// sumtest=27 // name= B – n iqtisadi corafi mvqeyi, tbii raiti v ehtiyatlar, halisi // 1. AB – n Byk hisssind aqroiqlim raitinin knd tsrrfat n yararsz olduu tatlar: A) Alyaska, Havay B) Oklahoma, imali Dakota C) Kanzas, Texas D) imali Karolina, Kaliforniya E) Arkanzas, Corciya 2. AB – da faliyyt gstrn sas partiyalar: A) Demokratlar v Respublikalar B) Sosial Demokratlar v Yeni Amerika C) Respublikalar v Liberallar D) Demokratlar v Hmkarlar E) Yeni ngiltr v nkiaf Partiyas 3. AB – n razisind tundra v me – tundra yaylmdr: A) Alyaskada B) Havay adalarnda C) Kolorado yaylasnda D) Uillamet vadisind E) Yuxar Gl Blgsind 4. span mnli corafi adlar AB – n sasn hans hisssind yaylmdr: A) qrb v cnub – qrb B) mrkz v cnub – rq C) imal – rq v cnub D) imal v imal – qrb E) qrb v mrkz 5. imali Amerikann hans lklrind ingilis dilinin dvlt dili kimi ilnmsini sein: 1 – Meksika;
• 2 – AB; 3 – Panama; 4 – Kanada; 5 – Beliz. A) 2, 4 B) 1, 2 C) 2, 3 D) 3, 4 E) 4, 5 6. Bunlardan hans AB – n tatlar deyil: 1 – Manitoba; 2. Oklahoma; 3. Kvinslend; 4. Vayominq; 5. Viktoriya; 6. Ayova; 7. Yuta; 8. Kanzas; 9. Arkanzas. A) 1, 3, 5 B) 4, 6, 7 C) 2, 4, 7 D) 5, 6, 9 E) 3, 8, 9 7. AB – n Atlantik okean sahilind yerln tatlar: 1 – Merilend; 2. Kanzas; 3. Florida; 4. Oklahoma; 5 . imali Karolina; 6. Ayova; 7. Yuta; 8. Vayominq; 9. Kvinslend; 10. Pensilvaniya; 11. Montana A) 1, 3, 5 B) 2, 4, 6 C) 7, 8, 9 D) 3, 6, 7 E) 2, 10, 11 8. AB – n nqliyyat hmiyyti byk olan aylarn qeyd edin: 1 – Ohayo; 2. Missisipi; 3. Missuri; 4. Parana; 5. Kolorado; 6. Rio – Qrande; 7. Arkanzas; 8. Hudzon; 9. Kolumbiya; 10. Makkenzi; 11. Yukon; 12. Kolorado A) 1, 2, 3
• B) 1, 3, 4 C) 5, 6, 7 D) 8, 9, 12 E) 1, 10, 11 9. AB – n Meksika krfzi sahilind yerln tatlar: 1 – Florida; 2. Alabama; 3. Vainqton; 4. Viktoriya; 5. Missuri; 6. Corciya; 7. Vayominq; 8. Men; 9. Texas; 10. Luiziana; 11. Kanzas; 12. imali Dakota; 13. Oreqon; 14. Miiqan A) 1, 9, 10 B) 2. 8, 11 C) 3. 7, 12 D) 1. 6, 13 E) 4, 5, 14 10. AB – da halinin aborigen qrupuna aid olan xalqlar: 1 – Hindy; 2. Benqal; 3. Masai; 4. Eskimos; 5. Pncab; 6. nklr; 7. Vikinqlr; 8. Bumenlr; 9. spanlar; 10. ngilislr; 11. Saxallar ; 12. Aleytlar. A) 1, 4, 12 B) 2, 3, 4 C) 1, 5, 11 D) 6, 7, 8 E) 9, 10, 12 11. Son dvrlrd AB – da halinin trkibind. . . 1 – Qeyri – avropallarn say artmdr; 2. Yallarn say srtl azalmdr ; 3. Knd halisinin pay artmdr ; 4. Ali thsil alanlarn say xeyli azalmdr; 5. Hindu xalqlarnn xsusi kisi xeyli artmdr ; 6. Tbii artm oxalmdr A) 1, 6 B) 1, 2 C) 3, 6 D) 5, 6 E) 1, 5
• 12. AB – n tatlar verilmi sran qeyd edin: 1 – Nebraska; 2. Kanzas; 3. ndiana; 4. Corciya; 5. Vayominq; 6. Viskonsin; 7. Arkanzas; 8. Pensilvaniya; 9. Norfolk; 10. Manitoba; 11. Alabama; 12. Kvinslend; 13. Alberta; 14. Minnesota. A) 1, 6, 14 B) 2, 7, 13 C) 3, 8, 10 D) 4, 9, 12 E) 5, 10, 11 13. Meksika mnli hali AB – n hans tatlarnda daha ox yaayr: 1 – Texas; 2. Arizona; 3. Miiqan; 4. Kentukki; 5. Corciya; 6. Vainqton; 7. imali Karolina; 8. Florida; 9. Kaliforniya; 10. Viktoriya; 11. Manitoba; 12. Nyu – York; 13. Nyu – Meksika; 14. Kvinslend A) 1, 2, 9, 13 B) 1, 5, 8, 10 C) 3, 7, 11, 12 D) 1, 2. 4, 14 E) 5, 6, 12, 13 14. AB – n Avropa v Kanadallar halisinin nisbi paynn oxdan aza doru olan variant tapn: 1 – Holland; 2. Polyak; 3. Italyan; 4. ngilis; 5. rland; 6. Alman; 7. otland; 8. Fransz A) 6, 5, 4 B) 1, 4, 5 C) 2, 4, 7 D) 8, 6, 5 E) 3, 6, 7 15. AB – n iri aqlomerasiyalarn halisinin sayn oxdan aza dzn: 1 – Hyuston; 2. Vainqton; 3. ikaqo; 4. Los – Anceles; 5. Nyu – York; 6. San – Fransisko; 7. Filadelfiya; 8. Boston; 9. Dallas. A) 5, 4, 3
• B) 1, 5. 2 C) 9, 6, 8 D) 8. 3, 5 E) 6. 4, 5 16. AB – n meqapolislrinin trkibibndki aqlomerasiyalarn sayn oxdan aza doru dzn: 1 – Gllrtraf; 2. imal – rq; 3. Kaliforniya. A) 2, 1, 3 B) 1, 2, 3 C) 3, 2, 1 D) 1, 3. 2 E) 3, 1, 2 17. AB – da tatlarn Federasiyaya daxil olma ardcll il dzn: 1 – Nyu – Meksika; 2. Corciya; 3. imali Karolina; 4. Pensilvaniya; 5. Kaliforniya; 6. Arizona; 7. Alyaska; A) 2, 3, 4, 1 B) 6, 2, 3, 5 C) 7, 1, 2, 3 D) 5, 1, 2, 4 E) 1, 2, 3, 4 18. Aadak meqapolislr daxil olan hrlrin uyun olaraq hans cavabda dzgn gstrildiyini tapn: I – Bosva; II. San – San; III. ipits 1 – Nyu – York; 2. Vainqton; 3. Los – Ancelos; 4. Klivlend; 5. Boston; 6. ikaqo; 7. Pitsburq; 8. San – Dieqo; 9. San – Fransisko A) I – 1, 2, 5, II – 9, 3, 8, III – 6, 4, 7 B) I – 1, 4, 5, II – 2, 8, 9, III – 4, 6, 7 C) I – 2, 3, 5, II – 2, 8, 9, III – 3, 4, 6 D) I – 3, 8, 9, II – 6, 4, 7, III – 1, 2, 5 E) I – 1, 4, 7, II – 6, 4, 7, III – 1, 3, 5
• 19. AB – n hans tatnda halinin sxl azdr v bunun sbbi: I – Kaliforniya; II – Alyaska; III – Havay; 1 – lknin sas hisssindn knarda yerlmsi; 2. Dalq relyef; 3. Ekstermal tbii rait; 4. qlimin quraq olmas; A) II – 3 B) I – 2 C) III – 4 D) II – 2 E) I – 4 20. AB razisind ispan v rus mnli adlarn yayld tatlar mvafiq olaraq qeyd edin: I – span; II – Rus 1 – Kaliforniya; 2. Luiziana; 3. Corciya; 4. Nyu – York; 5. Havay; 6. Alyaska; 7. Miiqan; 8. imali Karolina; 9. Texas A) I – 1; II – 6 B) I – 2; II – 9 C) I – 3; II – 8 D) I – 4; II – 7 E) I – 5; II – 6 21. Bu xsusiyytlr AB – n hans tatlar n sciyyvidir: I. Alyaska; II . Sakit okean sahili. 1 ekstermal tbii rait malikdir; 2 – kosmik – raket, aviasiya snayesi zr ixtisaslamlar; 3 – hali mskunlamas srtlidir; 4 – hali zif mskunlamdr ; 5 neft qaz ehtiyatlar il zngindir ; 6 – kino snayesinin sas mrkzidir A) I – 1, 4, 5; II – 2, 3, 6 B) I – 1, 2, 3; II – 4, 5, 6 C) I – 1, 3, 6; II – 2, 4, 5 D) I – 1, 4, 6; II – 3, 5, 6 E) I – 2, 3, 6; II – 1, 4, 5 22. AB – da tatla uyun olaraq dzn:
• I – Atlantik sahili; II – Sakit okean sahili; III – Meksika krfzi sahili 1 – Virciniya; 2. Oreqon, 3. Luiziana; 4. Texas; 5. Men; 6. Kaliforniya; 7. imali Karolina; 8. Missisipi; 9. Vainqton A) I – 1, 5, 7; II – 2, 6, 9; III – 3, 4, 8 B) I – 1, 6, 7; II – 2, 5, 9; III – 3, 4. 8 C) I – 1, 4, 5; II – 3, 6, 7; III – 2, 8, 9 D) I – 3, 7, 9; II – 5, 6, 8; III – 1, 2, 5 E) I – 4, 5, 6; II – 2, 3, 7; III – 1, 8, 9 23. AB – n razisin gln immiqrantlar qrupladrn: I – Birinci mrhld; II – Hazrda 1 – Latn Amerikallar; 2. rlandlar; 3. ngilislr; 4. Asiya – Sakit okean regionundan olanlar; 5. otlandlar A) I – 2, 3, 5; II – 1, 4 B) I – 2. 4, 5; II – 1. 3 C) I – 2, 3, 4; II – 1, 5 D) I – 4, 5; II – 1, 2, 3 E) I – 1, 3; II 2, 4, 5 24. AB – da halinin qruplara ayrlmasna uyundur: I – Amerikanlar; II – Aborigenlr; III – mmiqrantlar v keid dvrnd olanlar 1 – Avropa v Kanadadan glnlr; 2. Havaylar; 3. Aleutlar; 4. Afroamerikanlar; 5. Ispandillilr; 6. Hl vtndalq almayanlar; 7. Yeni gln immiqrantlar; 8. Eskimoslar A) I – 1, 4, 5; II – 2, 3, 8; III – 6. 7 B) I – 1. 2. 3; II – 4, 5. 8; III – 6. 7 C) I – 1, 4, 5; II – 6, 8; III – 2, 7 D) I – 1, 6, 7; II – 5, 8; III – 2, 3 E) I – 1, 2, 5; II – 3, 4. 8; III – 6, 7 25. AB – n halsinin inkiaf mrhllrin uyundur: I – Birinci; II – kinci; III – cnc.
• 1 – mmiqrasiya il yana tbii artm da yksk olmudur; 2. Doum v tbii artm nisbtn azalm, immiqrasiya is n yksk hddin atmdr; 3. halinin artm rekord hdd atmdr; 4. Doum v tbii artm kskin aa dmdr; 5. Sabitlm dvr olmudur; 6. halinin artm hr il 3 mln nfr olmu v dvlt trfindn stimulladrlmdr; 7. Doum v tbii artm lknin btn tarixi rzind n aa hdd olmudur. A) I – 1; II – 2; III – 7 B) I – 1; II – 2; III – 5 C) I – 1; II – 5; III – 7 D) I – 1; II – 3; III – 6 E) I – 1; II – 4; III – 5 26. AB – n dvlt kimi razilrinin formalamas: I – Birinci mrhl; II – kinci mrhl; III – nc mrhl 1 – Avropallarn mstmlkiliyi il balamdr; 2. XIX srin vvllrind balamdr; 3. AB – n mstqillik qazanmas il balamdr; 4. XIX srin vvllrindk davam etmidir; 5. AB – n msqillik qazanmasnadk davam etmidir; 6. XIX srin sonunda qurtarmdr A) I – 1, 5; II – 3, 4; III – 2, 6 B) I – 1, 5; II – 3. 5; III – 4, 6 C) I – 1, 3; II – 4, 6; III – 2, 5 D) I – 3, 6; II – 4, 5; III – 1, 2 E) I – 3, 4; II – 5, 6; III – 1, 2 27. Btvlkd AB – n v Kanadann razisi hesab olunan adalar mvafiq olaraq qeyd edin: I – AB; II – Kanada 1 – Aleut; 2 – Nyufaundlend; 3 – Havay; 4 – Vankuver; 5 – Kadyak; 6 – Prins Eduard A) I – 1, 3, 5; II – 2, 4, 6
• B) I – 1, 4, 5; II – 2, 3, 6 C) I – 1, 2, 5; II – 3, 4, 6 D) I – 1, 3, 4; II – 2, 5, 6 E) I – 2, 4, 6; II – 1, 3, 5 ##num= 2// level= 1// sumtest=26 // name= AB – n iqtisadiyyat, xarici laqlri v daxili frqlri // 1. AB – da polad istehsalnn aa dmsin tsir gstrmir: A) i qvvsinin azl B) Yerli dmir filizi ehtiyatnn tknmsi C) irkli istehsaln EO – lr krlmsi D) Metal tutumlu istehsaln azalmas E) Snayenin idxal xammala ynlmsi 2. AB – n daha srtl inkiaf edn iqtisadi rayonu v onun ixtisaslama sahlri: A) Qrb: avia – kosmik, elektrotexnika B) Mrkz: me v aac emal, elektrotexnika C) imal – qrb: turizm v me snayesi D) Cnub: avtomobil v neft – kimya snayesi E) imal: qara v lvan metallurgiya 3. Alyaska v Havay tatlar hans iqtisadi blgy daxildir: A) Qrb B) imal – rq C) Cnub D) Orta qrb E) Cnub – rq 4. AB – n neft – qaz ehtiyatlar il zngin blglrini sein: 1 – Meksika krfzi sahili; 2. Havay; 3. Kaliforniya; 4. Alyaska ; 5. imali Dakota; 6. Byk Kanyon; 7. Appala hvzsi; 8. lm drsi A) 1, 3, 4 B) 1, 5, 6
• C) 1, 2, 3 D) 1, 3, 5 E) 1, 3, 7 5. AB – da neft hasilat hans tatlarda aparlr: 1 – Qrbi Virciniya; 2. Texas; 3. Tennesi; 4. Cnubi Dakota; 6. Alyaska; 7. Luiziana; 8. Kaliforniya; 9, imali Dakota; 10. Kentuki A) 2, 6, 7, 8 B) 1, 2, 7, 10 C) 1, 3, 4, 10 D) 2, 3, 4, 8 E) 2, 6, 9, 10 6. Bunlardan hans AB – n srtli inkiafna tsir edn amillrdndir: 1 – halinin etnik v irq trkibinin mxtlifliyi ; 2. Byk daxili bazar ; 2 – Texnikann srtli inkiaf ; 4. Latn Amerikasna yaxn olmas; 5. Allar axn; 6. lk razisind feodal mlkiyyt formasnn olmamas ; 7. halinin hrlrd yaamas. A) 2, 3, 5, 6 B) 2, 4, 5. 6 C) 4, 5, 6, 7 D) 1, 2, 3, 4 E) 1, 4, 6, 7 7. AB – n Gllrtraf rayonunun ixtisaslad snaye sahlri: 1 toxuculuq; 2 metallurgiya; 3 neftxarma; 4 kimya ; 5 avtomobilqayrma; 6 aviasiya A) 2, 5 B) 1, 2 C) 5, 6 D) 3, 4 E) 2, 3
• 8. AB – da da kmr hasilat hans tatlarda aparlr: 1 – Kentuki; 2. Texas; 3 Qrbi Virciniya; 4. Luiziana; 5. Vayominq; 6. Pensilvaniya ; 7. Alyaska; 8. Tennesi; 9, Nyu – York; 10. Florida; 11. Aydaho; 12. Kolorado; 13. Missuri; A) 1, 3, 5, 6 B) 1, 2, 4, 7 C) 2, 8, 9, 10 D) 4, 11, 12, 13 E) 5, 6, 8, 9 9. AB – n balca turizm rayonlar: 1 Havay; 2 Cnubi Dakota; 3 Kaliforniya; 4 Florida; 5 Arizona; 6 Kanzas A) 1, 3, 4 B) 2, 3, 4 C) 1, 2, 3 D) 2, 4, 6 E) 4, 5, 6 10. AB – n neft – qaz snayesind faliyyt gstrn iri irktlr: 1 – Eksson; 2. Opel; 3. Kraysler; 4. Mobil; 5. Teksako 2 – General Motors; 7. Nippon A) 1, 4, 5 B) 2, 3, 5 C) 2, 3, 6 D) 4. 5, 7 E) 1, 2, 7 11. AB – da ykdama ardcllna gr nqliyyat dzn: 1 – hava 2 – dmir yolu 3 – avtomobil
• 4 – dniz 5 – boru nqliyyat A) 2. 3. 4. 5. 1 B) 1. 2. 3. 4. 5 C) 2. 3. 1. 4. 5 D) 3. 4. 5. 2. 1 E) 3. 2. 4. 1. 5 12. AB – n hans tatlarnda qaz hasilat aparlr: 1 – Kentuki; 2. Qrbi Virciniya; 3. Kanzas; 4. Alabama5. Arkanzas ; 6. Corcia ; 7. Florida; 8. Kaliforniya; 9. Texas; 10. Luiziana; 11. Oklahoma ; 12. Cnubi v imali Dakota tatlarnda A) 9. 10, 11 B) 1, 2. 9 C) 3, 4. 6 D) 5, 7, 8 E) 8, 10, 12 13. AB – n knd tsrrfat n sciyyvi olanlar sein: 1 – kinilik heyvandarlqdan stndr ; 2. razisinin byk hisssi knd tsrrfatna yaraszdr; 3. Masir aqrotexnikadan istifad olunur ; 4. Mhsuldarlq ykskdir ; 5. Heyvandarlq kinilikdn stndr ; 6. halinin 10% – i knd tsrrfatnda alr; 7. Knd tsrrfat oxsahlidir A) 3, 4, 5, 7 B) 1, 3, 4, 5 C) 1, 3, 4, 6 D) 1, 2, 6, 7 E) 1, 2, 5, 6 14. AB – n aadk iqtisadi rayonlarna sas ixtisaslaman qeyd edin: I – imal – rq; II – Cnub 1 – Metallurgiya; 2. Tropik kinilik; 3. Kimya; 4. Neft – qaz xarma; 5. Kmr hasilat; 6. Neft emal; 7. Pambqlq
• A) I – 1, 3, 5; II – 2, 4. 6, 7 B) I – 1, 3. 6; II – 2. 4, 5, 7, C) I – 3, 4, 7; II – 1, 2, 5, 6 D) I – 1, 2, 3; II – 4, 5, 6, 7 E) I – 5, 6. 7; II – 1, 2, 3, 4 15. AB – n quraqlarna uyun gln tatlar sein: I – Qarl quraq; II – Gnli quraq 1 – Texas; 2. Nyu – York; 3. llinoys; 4. Kaliforniya; 5. Pensilvaniya; 6. Florida A) I – 2, 3, 5; II – 1, 4, 6 B) I – 2, 4, 5; II – 1, 3. 6 C) I – 1, 2. 3; II – 4. 5. 6 D) I – 2, 3, 4; II – 1, 5. 6 E) I – 4, 5. 6; II – 1. 2. 3 16. AB – n neft – kimya, avtomobilqayrma v aviaraket – kosmik paytaxtlarn qeyd edin: I – Neft – kimya; II – Avtomobilqayrma; III – Aviareket – kosmik 1 – Hyuston; 2. Los – Ancles; 3. Detroyt A) I – 1; II – 3; III – 2 B) I – 3; II – 2; III – 1 C) I – 1; II – 2; III – 3 D) I – 2; II – 3; III – 1 E) I – 3; II – 1; III – 2 17. AB – n balca kmr v neft – qaz yataqlarn mvafiq olaraq qeyd edin: I – Kmr; II – Neft – qaz 1 – Kentukki; 2. Texas; 3. Qrbi Vircinya; 4. Liuziana; 5. Kaliforniya; 6. Alyaska; 7. imali Dakota; 8. ndiana; 9. Kolorado ; 10. Alabama A) I – 1, 3; II – 2, 4 B) I – 5, 8; II – 1, 2 C) I – 1, 9; II – 2, 10
• D) I – 2, 6; II – 3, 7 E) I – 1, 5; II – 8, 9 18. AB – n iqtisadi rayonlar hans snaye sahlri il frqlnirlr: I – Qrb; II – Orta Qrb 1 – Elektron; 2. Metaltutumlu, manqayrma; 3. Aviakosmik; 4. Avtomobilqayrma A) I – 1, 3; II – 2, 4 B) I – 1, 4; II – 2, 3 C) I – 2, 3; II – 1, 4 D) I – 1, 2; II – 3, 4 E) I – 2, 4; II – 1, 3 19. AB – n dmir filizi v neft hasilat aparlan tatlarn uyunladrn : I – Dmir filizi; II – Neft 1 – Luiziana; 2. Kaliforniya; 3. Minnesota; 4. Alyaska; 5. Miiqan; 6. Vayominq A) I – 3, 5, 6; II – 1, 2. 4 B) I – 3, 4. 5; II – 1, 2, 6 C) I – 1, 4. 5; II – 2, 3, 6 D) I – 2, 4. 6; II – 1, 3. 5 E) I – 1, 2. 4; II – 3. 5. 6 20. AB – n imal – rq v Cnub iqtisadi rayonlarnda yerln hrlr: I – imali – rq; II – Cnub 1 – Detroyt; 2. Hyuston; 3. ikaqo; 4. Nyu – Orlean A) I – 1, 3; II – 2, 4 B) I – 1, 2; II – 3, 4 C) I – 1, 4; II – 2, 3 D) I – 2, 3; II – 1, 4 E) I – 2. 4; II – 1, 3 21. AB – n idxal v ixrac mhsullarn uyun olaraq dzun: I – dxal; II – xrac
• 1 – Neft; 2. Kofe; 3. Man v avadanlqlar; 4. Balq; 5. Qardal; 6. Soya; 7. Buda A) I – 1. 2. 4; II – 3. 5. 6. 7 B) I – 1. 3. 4; II – 2. 5. 6. 7 C) I – 1, 6. 7; II – 2, 3, 4, 5 D) I – 1, 5. 6; II – 2, 3, 4, 7 E) I – 3, 5, 6, 7; II – 1, 2, 4 22. AB – da knd tsrrfatnn ixtisaslamasnn uyunluunu tapn: I – Qrb hissd; II – Cnubda; III – imal – rqd 1 – Pambqlq; 2. Sdlk heyvandarlq; 3. Trvz v meyvilik A) I – 3; II – 1; III – 2 B) I – 2; II – 1; III – 3 C) I – 1; II – 3; III – 2 D) I – 1; II – 2; III – 3 E) I – 2; II – 3; III – 1 23. AB – da Kolumbiya v Kolorado aylar trafnda alminium snaye mssislrinin tmrkzlmsinin sbbi: A) ucuz elektrik enerjisinin ox olmas B) alminiuma tlbatn ox olmas C) boksit ehtiyatlarnn yerlmsi D) ixtisasl ii qvvsinin bolluu E) manqayrma snayesinin gcl olmas 24. AB – da n zngin neft yataqlar haradadr: A) Meksika krfzind B) AB – n rqind C) Byk gllr trafnda D) AB – n imalnda E) Kordilyer dalarnn tklrind 25. AB – n neft emal mssislri sasn hans tatlarda yerlmidir: A) Texas, Luiziana
• B) Alyaska, Pensilvaniya C) Arizona, Corciya D) Texas, imali Dakota E) Oklahoma, Montana 26. AB – da n iri da kmr yataqlar yerlir: A) Appala hvzsind B) Kaliforniyada C) Mrkzi Dznliklrd D) Yuxar Gl blgsind E) Luiziana tatnda ##num= 3// level= 1// sumtest=13 // name= Kanadann iqtisadi corafi sciyysi // 1. Bu xsusiyytdn hans Kanadann srtli inkiafna tsir gstrn amil deyil: A) ngilis mnli halinin stnlk tkil etmsi B) AB – la qonu olmas C) Texnikann srtli inkiaf D) Kapital axn E) Tbii resursla yax tmin olunmas 2. Fransz mnli Kanadallarn stnlk tkil etdiyi yalt: A) Kvebek B) Ontario C) Nunavut D) m. Dakota E) Yukon 3. Kanadann knd tsrrfatnda istehsal olunan mhsullar: A) buda, qardal, ktan B) cut, pambq, banan C) buda, kr qam, ltik D) kartof, ltik, kr qam
• E) kr uunduru, ay, kakao 4. Kanada tsrrfatnn nnvi sahsi hesab olunur: A) aac – emal sellloz kaz B) neft kimya, elektrotexnika C) qara metallurgiya, avtomobilqayrma D) aviaraket kosmik, hrbi snaye E) yeyinti, kimya 5. Kanadann etnik trkibind oxluq tkil edn xalqlar sein : 1 – talyan; 2. Taciklr; 3. Polyak; 4. Almanlar; 5. spanlar; 6. Ruslar A) 1. 3, 4 B) 1, 2, 3 C) 4, 5, 6 D) 1, 2, 5 E) 3, 5, 6 6. Kanadann imal Buzlu okeanna x olan razi v yaltlrini sein: 1 – Ontario; 2. Kvebek; 3. Britaniya Kolumbiyas; 4. Yuta; 5. Alberta; 6. Manitoba; 7. Saskaevan A) 1, 2, 4, 6 B) 1, 2, 3, 4 C) 2, 3, 4, 5 D) 4, 5, 6, 7 E) 2, 3. 5. 7 7. Kanadann da – mdn snayesind hasil olunan mhsullarn ardclln tapn: 1 – Tbii qaz; 2. Mis; 3. Neft; 4. Kmr A) 3, 1, 2, 4 B) 2, 3, 4, 1 C) 1, 2, 3, 4 D) 3, 2, 4, 1 E) 4, 3, 1, 2
• 8. Kanadann yaltlrinin da – mdn snayesind payna gr ardcl dzn: 1 – Britaniya Kolumbiyas; 2. Ontario; 3. Alberta; 4. Kvebek A) 3, 2, 1, 4 B) 1, 3, 2, 4 C) 3, 4, 1, 2 D) 1, 2, 3, 4 E) 3, 1, 4, 2 9. Kanadann Sakit v Atlantik okean sahilind yerln razi v yaltlrini mvafiq olaraq qeyd edin: I – Sakit; II – Atlantik okean 1 – Nyu – Bransk; 2. Britaniya Kolumbiyas; 3. Yeni otlandiya; 4. Yukon A) I – 2, 4; II – 1, 3 B) I – 1, 3; II – 2, 4 C) I – 4, 1; II – 2, 3 D) I – 2, 3; II – 1, 4 E) I – 3, 4; II – 1, 2 10. Aada veriln hrlr uyun olanlar qrupladrn: I – Ottava; II – Kalqari; III – Toronto; IV – Monreal 1 – Fransz mdniyyti paytaxt; 2. Siyasi mrkz; 3. ngilis mdniyyti v maliyy, fond , AB v Avropa il ticart mrkzi; 4. Energi resurslar ticartinin maliyy mrkzi A) I – 2; II – 4; III – 3; IV – 1 B) I – 1; II – 4; III – 3; IV – 2 C) I – 3; II – 2; III – 4; IV – 1 D) I – 2; II – 1; III – 4; IV – 3 E) I – 4; II – 3; III – 2; IV – 1 11. Milli aviasiya v me snayesinin Kanadann hans hisssind olmasn uyun olaraq sein: I – Milli aviasiya; II – Me snayesi 1 – Kvebek; 2. Britaniya Kolumbiyas; 3. Ontario
• A) I – 1; II – 1, 2, 3 B) I – 1, 2; II – 2, 3 C) I – 1, 3; II – 2, 3 D) I – 1, 2, 3; II – 1 E) I – 2, 3; II – 1, 2 12. Kanadann aadak minerallarn hasilatna gr dnyada yerini uyun dzn: I – Birinci yer; II – kinci v nc yer 1 – Uran; 2. Nikel; 3. lkin almunium; 4. Kalium duzu; 5. Kobalt; 6. Asbest A) I – 1, 4, 6; II – 2, 5, 3 B) I – 1, 2, 5; II – 3, 4, 6 C) I – 1, 2, 3; II – 4, 5, 6 D) I – 2, 3, 4; II – 1, 5, 6 E) I – 1, 5, 6; II – 2, 3, 4 13. Kanadann milyonu hrlri hanslardr: 1 – Toronto; 2. Kvebek; 3. Monreal; 4. Ottava; 5. Qalifaks; 6. Vankuver A) 1, 3 B) 1. 4 C) 2, 4 D) 3, 5 E) 2. 6 ##num= 4// level= 1// sumtest=21 // name= Qrbi Avropann Orta hisssinin mumi sciyysi // 1. Avropada byk da kmr ehtiyatna malik lklr: A) RF, AFR, Byk Britaniya B) Fransa, AFR, Pola C) Ukrayna, RF, spaniya D) Grcstan, Moldova, taliya E) Fransa, Niderland, Belika
• 2. Qrbi Avropada bzi yataqlarnda dmir filizi hasilatnn dayandrlmasnn sbbi: A) inkiaf etmkd olan lklrdn alnan daha ucuz baa gln zngin filizlrdn istifad B) hasilat razilrind ekoloji vziyytin grginlmsi C) hasilat texnologiyasnn zif inkiaf etmsi D) srt tbii raitin hasilat tinldirmsi E) bu hvzlrd hasil ediln filizlrin maya dyrinin ox aa dmsi 3. Danimarkann dnya bazarna xard knd tsrrfat mhsullar: A) yumurta, ya, pendir B) balq, taxl, zeytun C) pendir, bal, kartof D) zm, taxl, gnbaxan E) portaal, zm, ltik 4. Corafi, tarixi v tsrrfat frqlrin gr Qrbi Avropa blnr: A) Orta, imali v Cnubi B) rqi, imali v Orta C) Qrbi, rqi v Cnubi D) Orta, imali v Qrbi E) Qrbi, rqi v Cnubi 5. Orta Avropa xalqlar sasn hans dil qrupunda danrlar: A) german v roman B) trk v roman C) slavyan v german D) fars v bantu E) roman v fin 6. Avporada paytaxt olmayan, lakin byk siyasi mrkzlr hesab ediln hrlr hanslardr: A) Strasburq, Haaqa, Cenevr B) Nyu – York, Madrid, stanbul C) Qlazqo, Neapol, Lissabon
• D) Badad, Qahir, Rio – de – Janeyro E) Marsel, Roma, Vyana 7. Orta Avropa lklrinin beynlxalq turizm mrkzlrin evrilmsinin sas amillri: A) lverili tbii rait, qdim hrlr v tarixi mdniyyt abidlri B) halinin sx mskunlamas C) qlim v relyefin mrkkbliyi D) relyefin mxtlifliyi, zngin srvtlri E) snayenin inkiaf, mhsuldar torpaqlar 8. Turulu yalarn tsirin daha ox mruz qalan melrin yerldiyi lklr: 1 Braziliya; 2 AFR; 3 Byk Britaniya; 4 ndoneziya; 5 Zair 6 Qabon; 7 Fransa ; 8 Monqolustan A) 2. 3. 7 B) 1. 3. 5 C) 3. 4. 6 D) 4. 7. 8 E) 5. 6. 7 9. Qrbi Avropada knd tsrrfatnn mtlik xarakteri izah olunur: 1 qn yumaq, yayn mlayim olmas il 2 daxili tlbatn byk olmas il 3 xarici tlbatn byk olmas il 4 knd tsrrfatnn snayelmsi il 5 iqtisadi corafi mvqeyin lverili olmas il A) 1. 4 B) 2. 5 C) 2. 3 D) 3. 5 E) 2. 4
• 10. Avropa dnyada halinin sx mskunlad regionlardan biri olduu halda, hm d gcl immiqrasiya regionudur. Bunun sbblri: 1 tbii artmn zifliyi 2 – hali artmnn ikinci tipin aid olmalar 3 yal halinin yksk xsusi kisi 5 da – mdn snayesinin srtli inkiaf 6 inkiaf etmi oxsahli tsrrfat strukturunun olmas A) 1. 3. 6 B) 2. 4. 6 C) 2. 3. 4 D) 1. 5. 6 E) 3. 4. 5 11. Orta Avropaya neft ixrac edn lklri sein: 1 – lczair; 2. Sudiyy rbistan; 3. AB; 4. Rusiya; 5. Anqola; 6. Liviya; 7. Nigeriya; 8. Trkiy; 9. Belorusiya A) 1, 2, 4, 5, 6, 7 B) 1, 2, 3, 4. 5, 6 C) 2, 3, 4, 5, 6, 8 D) 3, 4, 5, 7, 8, 9 E) 1, 4, 5, 6, 7, 8 12. Orta Avropa lklrini halisinin sayna gr ardcl dzn: 1 – Avstriya; 2. Byk Britaniya; 3. Nideland; 4. Belika; 5. Almaniya A) 5, 2, 3, 4, 1 B) 1, 2, 4, 5, 3 C) 3, 4, 5, 2, 1 D) 5, 3, 4, 2, 1 E) 5, 4, 3, 1, 2 13. Aadak lklri DM – un hcmin gr oxdan aza doru ardcl dzn: 1 – Niderland; 2. AFR; 3. Avstriya; 4. Byk Britaniya; 5. rlandiya
• A) 2, 4, 1, 3, 5 B) 1, 2, 4, 5, 3 C) 2, 3, 4, 5, 1 D) 2, 1, 4, 3, 5 E) 2, 1, 3, 4, 5 14. Niderlandn hrlrini uyun olaraq sein: I – Amsterdam; II – Haqa; III – Rotterdam 1 – Dniz qaps; 2. Tarixi paytaxt, maliyy v mdni mrkz; 3. Hkumtin, parlamentin v diplomatik korpusun yerldiyi yer. A) I – 2; II – 3; III – 1 B) I – 3; II – 2; III – 1 C) I – 1; II – 3; III – 2 D) I – 2; II – 1; III – 3 E) I – 3; II – 14; III – 2 15. Orta Avropada I – Bir rsmi dili olan lklr; II – ki dilli lk; III – Drd rsmi dili olan lklri qrupladrn: 1 – Niderland; 2. Belika; 3. Fransa; 4. sver; 5. AFR; 6. Avstriya A) I – 1, 3, 5, 6; II – 2; III – 4 B) I – 1, 4; II – 2, 3; III – 5, 6 C) I – 1, 5; II – 2, 3, 6; III – 4 D) I – 1, 3, 6; II – 2, 5; III – 6 E) I – 5, 6; II – 3, 2; III – 1, 4 16. Orta Avropada I – Birmilltli; II – kimilltli; III – milltli dvltlri aadaklardan uyun olaraq sein: 1 – sver; 2. Almaniya; 3. Avstriya; 4. Belika A) I – 2, 3; II – 4; III – 1 B) I – 1; II – 4; III – 2, 3
• C) I – 3; II – 2, 4; III – 1 D) I – 2; II – 3; III – 1, 4 E) I – 4; II – 2, 3; III – 1 17. Aadak lklr uyun aqlomerasiyalar dzn: I – Byk Britaniya; II – Belika; III – Fransa 1 – Lids; 2. Byk Manester; 3. Lill; 4. Antverpen A) I – 1, 2; II – 4; III – 3 B) I – 1, 3; II – 4; III – 2 C) I – 4; II – 1, 2; III – 3 D) I – 3; II – 4; III – 1, 2 E) I – 1; II – 2, 3; III – 4 18. Avropada texnoparklarn yaranma mrhllrin uyun olanlar sein: I – Birinci mrhl; II – kinci mrhl; III – nc mrhl 1 – Texnoparklar elmi institut v laboratoriyalarda, universitetlrd v, baqa elm mrkzlrind, paytaxtlarda yaranr; 2. Thsil v snaye mrkzlrindn ayrlma prosesi gedir; 3. Texniki mrkzlr khn snaye rayonlarnda yaranmaa balayr. A) I – 1; II – 3; III – 2 B) I – 2; II – 3; III – 1 C) I – 2; II – 1; III – 3 D) I – 1; II – 2; III – 3 E) I – 3; II – 1; III – 2 19. Aada gstriln lklr uyun kompaniyalar sein: I – Niderland; II – AFR; III – Fransa 1 – Simens; 2 – Nestle; 3 – Total A) I – 2; II – 1; III – 3
• B) I – 1; II – 2; III – 3 C) I – 1; II – 3; III – 2 D) I – 3; II – 1; III – 2 E) I – 2; II – 3; III – 1 20. Aada veriln lklr uyun metalurgiya rayonlarn sein: I – AFR; II – Byk Britaniya; III – Belika 1 – Reyn – Rur; 2 – Lyej – arlerua; 3 – Midlend A) I – 1; II – 3; III – 2 B) I – 2; II – 3; III – 1 C) I – 3; II – 2; III – 1 D) I – 1; II – 2; III – 3 E) I – 3; II – 1; III – 2 21. Aada verilnlri uyunladrn: I – Dniz x yoxdur; II – Orta Avropa lklri il qonu olsa da imali Avropaya aiddir; III – ki rsmi dili vardr 1 – Danimarka; 2 – Avstriya; 3 – Belika A) I – 2; II – 1; III – 3 B) I – 2; II – 3; III – 1 C) I – 3; II – 1; III – 2 D) I – 2; II – 3; III – 1 E) I – 3; II – 2; III – 1
• ##num= 5// level= 1// sumtest=10 // name= Fransann iqtisadi corafi sciyysi // 1. Fransada atom elektrik stansiyalarnn ox olmasnn sbbi: A) energetika bazasnn zif, enerjiy tlbatn ox olmas B) ixtisasl kadrlara ehtiyacn olmamas C) tikintisinin qsa mddt v ucuz baa glmsi D) hidroenerji potensialnn yksk olmas E) byk v ehtiyatlarnn v iri metallurgiya bazalarnn olmas 2. Fransaya aid olan xsusiyytlri myyn edin: 1 – Yanacaq – energetika balansnn sasn yerli xammala saslanan neft hasilat tkil edir ; 2. halisinin sayna gr Orta Avropada birinci yerddir; 3. qtisadi chtdn fal halinin ksriyyti qeyri – maddi istehsal sahsind alr; 4. German dil qrupuna aiddir; 5. Bu lk n halinin tbii artmnn I tipi xarakterikdir ; 6. lkd knd tsrrfatnn inkiaf intensiv xarakter dayr; 7. Elektrik enerjisinin byk ksriyyti AES – lrd istehsal olunur. A) 3, 5, 6, 7 B) 4, 5, 6, 3 C) 1, 2, 3, 5 D) 3, 4, 6, 7 E) 3, 4. 5. 6 3. Fransann iri turizm lksi olmas n il laqdardr: 1 – lkd bol rekresiya ehtiyatlar; 2. Avropann n inkiaf etmi lksi olmas; 3. Tarixi abidlrin olmas ; 4. lkd kral idaretm usulunun saxlanlmas il; 5. Bu lknin Avropann mrkzind yerlmsi il laqlidir; 6. lkd tropik melrin yaylmas il laqlidir; 7. Lacivrd sahillr v il boyu lverili iqlim. A) 1, 3, 7 B) 1, 2, 7 C) 2, 3, 7 D) 3, 5, 6 E) 4, 5, 6 4. Aadaklardan hans Fransaya aiddir:
• 1 – Avropada su enerji ehtiyatlarna gr yalnz Norve v svedn geri qalr; 2. He bir milli problemi yoxdur; 3. Lion iri aqlomerasiyas ona mxsusdur; 4, qtisadiyyat oxmrkzlidir; 5. zm istehsalsdr. A) 1, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 2, 4, 5 D) 1, 4, 5 E) 3, 4, 5 5. Fransann xarici yalt v departamentlrini sein: 1 – Marian; 2. Yeni Kaledoniya; 3. Qvadelupa; 4. Fici; 5. Martiniki; 6. Haiti A) 2, 3, 5 B) 2, 4, 5 C) 1, 2, 5 D) 1, 2, 3 E) 3, 4, 5 6. Fransada halini dilin uyun dzn: I – Elzasllar; II – Bretanlar; III – Korsikallar; IV – Flamandlar 1 – Kelt; 2. Alman; 3. talyan dilinin dialekti; 4. Holand dili A) I – 2; II – 1; III – 3; IV – 4 B) I – 3; II – 2; III – 4; IV – 1 C) I – 2; II – 3; III – 1; IV – 4 D) I – 4; II – 1; III – 3; IV – 2 E) I – 1; II – 3; III – 2; IV – 4 7. Fransada knd tsrrfatnda aparc sahlri uyun sein: I – Heyvandarlq; II – kinilik 1 – Gllk; 2. Sdlk – tlik; 3. Taxllq; 4. zmlk; 5. Qoyunuluq; 6. tlik – sdlk A) I – 6; II – 3 B) I – 3; II – 4
• C) I – 4; II – 2 D) I – 5; II – 3 E) I – 2; II – 4 8. Bu xsusiyytlr Avropann hans mikrodvltin aiddir: 1 okeana x yoxdur 2 Fransa v Almaniya il hmsrhddir 3 Adambana polad istehsalna gr dnyada birinci yeri tutur A) Lksemburq B) Lesoto C) Monako D) Malta E) Lixtenteyn 9. Benilks lklri hansdr: 1 – Lksemburq; 2. Fransa; 3. Niderland; 4. Belika; 5. AFR ; 6. Avstriya A) 1, 3, 4 B) 1, 3. 5 C) 1, 2, 6 D) 2, 3, 4 E) 3, 4, 6 10. Orta Avropa lklrin uyun kompaniyalar sein: I – Fransa; II – Almaniya; III – Byk Britaniya 1 – Opel; 2. Daymler – Bens; 3. Pejo; 4. Sitroyen; 5. Briti – Leylnd; 6. Reno A) I – 3, 4, 6; II – 1, 2; III – 5 B) I – 3, 4, 5; II – 1; III – 2, 6 C) I – 4, 5, 6; II – 1, 2; III – 3 D) I – 3, 6; II – 2, 4; III – 1, 5 E) I – 3, 4; II – 1, 2, 6; III – 5
• ##num= 6// level= 1// sumtest=15 // name= Almaniyann iqtisadi corafi sciyysi // 1. Almaniya hans beynlxalq rolu damaa iddiadr: A) BMT – in Thlksizlik urasnn daimi zv olmaa B) NATO – nun sas qrargahnn yerldiyi yer olmaa C) BMT – in ba qrargahnn bu lkd yerlmsin D) A – in btn msllrinin hll olunduu lk olmaa E) A – nin genilndirilmsi hququnun ona verilmsin 2. Almaniyann razisindn ken mhur gmiilik kanal: A) Kil B) Panama C) Volqa – Don D) Svey E) Byk Kanal 3. Almaniyann rqi il Qrbi arasnda sosial – iqtisadi frqin olmasnn sbbini sein: 1 – rq hiss sosialist sistemind olanda iqtisadi inkiaf geri qalmdr; 2. rq hissnin inkiafna tbii imkan yoxdur; 3. Qrb hiss mhribdn az zrr kmidir; 4. rq hiss SSR – nin tsiri altnda qapal iqtisadiyyata malik idi; 5. Qrb hiss mnbit torpaqlara malikdir. A) 1, 4 B) 1, 3 C) 1, 2 D) 3, 4 E) 2, 3 4. Almaniyada AES – lrin 2021 – ci il qdr istifafdn xarlmas qrarnn sbbi ndir: 1 – AES – in ekoloji chtdn thlklidirlr; 2. AES – ehtiyac yoxdur; 3. AES – i istismar etmk n lkd yanacaq yoxdur; 4. Yaponiyadak ekoloji flakt AES – lrin ox thlkli olduunu gstrdi; 5. lkd enerji istehsal artql yaranmdr; 6. lknin btn AES – i z istismar dvrn baa vurur. A) 1, 4 B) 2, 4
• C) 3, 6 D) 1, 5 E) 2, 5 5. Almaniyann kompaniyalarn sein: 1 – Bayer; 2. Reno; 3. Ba; 4. Opel; 5. Fiat; 6. Simens; 7. Filips; 8. Nokia; 9. Nestle A) 1, 3, 4, 6 B) 1, 2, 5, 6 C) 1, 4, 6, 8 D) 3, 4. 8, 9 E) 3, 4, 6. 7 6. Almaniyann tbii qaz ald lklri sein: 1 – Rusiya; 2. Rumniya; 3. Niderland; 4. sve; 5. Norve; 6. Bolqarstan; 7. ran A) 1, 3, 5 B) 1, 4, 6 C) 2, 5, 7 D) 1, 4, 5 E) 3, 5, 7 7. rqi v Qrbi Almaniya n vaxt birlmidir v bunun sbbini uyun olaraq sein: I – 1990 – c ild; II – 1949 – cu ild; III – 1945 – ci ild; IV – 1993 – c ild 1 – Sosialist sisteminin ziflmsi; 2. Mharibnin qurtarmas; 3. SSR daldndan mane yox idi. A) I – 1 B) II – 2 C) III – 2 D) IV – 3 E) I – 3 8. Almaniya aadak verilmi hans sahlr gr Avropada I – Birinci; II – kinci yerddir:
• 1 – Sd istehsal; 2. halinin say; 3. Alminum; 4. Enerji; 5. Polad; 6. Klk enerjisi A) I – 1, 2, 4, 5; II – 3, 6 B) I – 1, 2; II – 3, 4, 5, 6 C) I – 3, 4; II – 1, 2, 5, 6 D) I – 5, 6; II – 1, 2, 3, 4 E) I – 2, 3; II – 1, 4, 5, 6 9. Almaniya bu sahlr zr hans lklrdn geridir: I – Alminum istesal; II – Klk enerjisi istehsal 1 – Fransa; 2. Norve; 3. Avstriya; 4. Danimarka; 5. Belika; A) I – 2; II – 4 B) I – 3; II – 5 C) I – 5; II – 4 D) I – 2; II – 3 E) I – 4; II – 1 10. Almaniyann aadak verilnlr gr sas mrkzlrini sein: I – ay liman; II – Hava liman; III – Dniz liman 1 – Frankfurt – na – Mayn; 2. Hamburq; 3. Dyusburq A) I – 3; II – 1; III – 2 B) I – 1; II – 2; III – 3 C) I – 2; II – 3; III – 1 D) I – 1; II – 3; III – 2 E) I – 3; II – 2; III – 1 11. Almaniyann aadk verilnlr uyun srhdlri olan razilrini sein: I – Baltik dnizi; II – imal dnizi; III – Avstriya 1 – Bavariya; 2. Aa Saksoniya; 3. Maklenburq – n Pomeraniya A) I – 3; II – 2; III – 1 B) I – 2; II – 3; III – 1 C) I – 1; II – 2; III – 3
• D) I – 3; II – 1; III – 2 E) I – 2; II – 1; III – 3 12. Almaniyaya qonu dvltlri imaldan balamaqla saat qrbi istiqamtind ardcl dzn: 1 – Pola; 2, Danimarka; 3. sver; 4. Belika A) 2, 1, 3, 4 B) 3, 4, 2, 1 C) 1, 2, 3, 4 D) 2, 3, 4, 1 E) 4, 3, 1, 2 13. Almaniyann hrlrini halisinin sayna gr oxdan aza doru dzn: 1 – Mnhen; 2. Hamburq; 3. tutqrt; 4. Frankfurt – na Mayn A) 2, 1, 4, 3 B) 1, 2, 3, 4 C) 2, 3, 4, 1 D) 4, 1, 3, 2 E) 2, 4, 1, 3 14. Almaniyann federal torpaqlarndan hansnn I – Bir hrdn ibartdir; II – Federal razidir – sein: 1 – Hessen; 2. Bremen; 3. Branderburq; 4. Berlin; 5. Hamburq; 6. Saar A) I – 2, 4, 5; II – 1, 3, 6 B) I – 1, 3, 5; II – 2, 4, 6 C) I – 2, 3, 5; II – 1, 4, 6 D) I – 3, 4, 6; II – 1, 2, 5 E) I – 1, 4, 6; II – 2, 3, 5 15. Almaniyann yanacaq enerji balansnda aada gstrilnlrin oxdan aza doru payn myynldirin: 1 – Kmr; 2. Neft; 3. Tbii qaz; 4. Atom A) 2, 1, 3, 4
• B) 1, 2, 3, 4 C) 3, 4, 2, 1 D) 2, 3, 1, 4 E) 3, 2, 1, 4 ##num= 7// level= 1// sumtest=15 // name= Byk Britanyann iqtisadi corafi sciyysi // 1. Byk Britaniyada ilk dmir yolu hans hrlr arasnda kilmidir: A) Manester – Liverpul B) Liverpul – Birminqem C) Liverpul – London D) London – Edinburq E) London – Manester 2. Byk Britaniyann balca neft ehtiyatlar haradadr: A) imal dnizind B) Atlantik okeannda C) La – Man trafnda D) Biskay krfzind E) Norve dnizind 3. imali rlandiyann Byk Britaniyada milli problemlrin grgin olduu razi saylmasnn sbbi : A) burada yerli irlandlarla yana glm ingilis v otlandlar arasnda milli grginlik vardr B) ngilislr glm irlandlarn burada yaamasn istmirlr C) ingilislr burada otlandlarn yaamasn istmirlr D) bel problem yoxdur E) ingilislr razini Byk Britaniyaya birldirmk istyirlr 4. kinci Dnya Mharibsindn sonra Byk Britaniyann iqtisadi inkiafnn ziflmsinin sas sbbi: A) geni mstmlk razilrini itirmsi B) tbii ehtiyatlarnn tknmsi
• C) lkd iqtisadiyyatn mharibdn sonra brpa edilmmsi D) lknin kinci Dnya Mharibsi dvrnd Almaniya trfindn ial E) lkd dzgn idaretmnin olmamas 5. Byk Britaniyann iri aqlomerasiyalar : A) Manester v Liverpul B) Hamburq v Antiverpen C) Qlazqo v Dyusburq D) Birminqem v Dublin E) Dublin v Qlazqo 6. Byk Britaniya tarixi – corafi razilrini sein: 1 – ngiltr; 2. Saksoniya; 3. otlandiya; 4. Manester; 5. Uels; 6. Olster; 7. Bremen A) 1, 3, 5, 6 B) 1, 2, 5, 6 C) 1, 2, 3, 4 D) 3, 4, 5. 6 E) 1, 3, 4, 5 7. Byk Britaniyada limandr: 1 – Liverpul; 2. Dyusburq; 3. Qlazqo; 4. Marsel; 5. Hamburq; 6. Rotterdam A) 1, 3 B) 3. 4 C) 2, 3 D) 5, 6 E) 1, 4 8. Byk Britaniyada yun para toxunmas n xammal hans lklrdn gtirilir: 1 – Avstraliya; 2. Rusiya; 3. Yeni Zelandiya; 4. Pakistan; 5. CAR; 6. Mrake A) 1, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 1, 3, 4
• D) 1, 2, 5 E) 2, 3, 5 9. Byk Britaniyann dmir filizini idxal etmsinin sbbi : 1 – lkd dmir filizi tknib; 2. lkd dmir filizi ehtiyatlar saxlanlr; 3. lk dnyada n iri metallurgiya zavodlarna malik olduu n; 4. Xaricdn gtirmk ucuz baa glir. A) 1, 4 B) 1, 3 C) 2, 3 D) 3, 4 E) 1, 2 10. Byk Britaniyann hrlrini uyun olaraq dzn: I – otlandiya; II – ngiltr; III – Uels; 4. – imali rlandiya 1 – Belfast; 2. Aberdin; 3. Birminhem; 4. Kardif A) I – 2; II – 3; III – 4; IV – 1 B) I – 1; II – 2; III – 4; IV – 3 C) I – 4; II – 3; III – 1; IV – 2 D) I – 3; II – 4; III – 2; IV – 1 E) I – 2; II – 4; III – 3; IV – 1 11. Byk Britaniyada tarixi razilr uyun razilri gstrin: I – ngiltr; II – Uels; III – otlandiya; IV – imali rlandiya 1 – 79 min km2; 2. 130. 4 min km2; 3. 14 min km2; 4. 21 min km2 A) I – 2; II – 4; III – 1; IV – 3 B) I – 3; II – 4; III – 2; IV – 1 C) I – 1; II – 2; III – 4; IV – 3 D) I – 4; II – 3; III – 1; IV – 2 E) I – 3; II – 2; III – 1; IV – 4 12. Byk Britaniyada razilrd uyunluu tapn: I – ngiltr; II – otlandiya; III – Uels; IV – imali rlandiya 1 – Kamberlend da; 2. Lox – Ney gl; 3. Ben – Nevis da; 4. Anqlsi adas
• A) I – 1; II – 3; III – 4; IV – 2 B) I – 2; II – 3; III – 1; IV – 4 C) I – 3; II – 4; III – 1; IV – 2 D) I – 1; II – 2; III – 4; IV – 3 E) I – 4; II – 1; III – 3; IV – 2 13. Byk Britaniyann dniz limanlarn yk dama gcn gr ardcl dzn: 1 – Birminhem; 2. Liverpul; 3. Redkar; 4. Sauthempton; A) 2, 4, 1, 3 B) 1, 2, 3, 4 C) 2, 3, 1, 4 D) 2, 1, 4, 3 E) 1, 2, 4, 3 14. Byk Britaniyann hrlrini halisinin sayna gr ardcl dzn: 1 – Liverpul; 2. Birminhem; 3. Qlazqo A) 2, 3, 1 B) 3, 2, 1 C) 1, 2, 3 D) 2, 1, 3 E) 1, 3, 2 15. Byk Britaniyann halisinin trkibind payna gr aadak etnik qruplar dzn: 1 – Karib lklrindn glnlr; 2. Hindistanllar; 3. rlandlar; 4. Pakistanllar A) 2, 4, 3, 1 B) 2, 3, 4, 1 C) 2, 1, 3, 4 D) 3. 4, 2, 1 E) 4, 3, 2, 1
• ##num= 8// level= 1// sumtest=27 // name= Qrbi Avropann imal hisssinin mumi // 1. Boksit ehtiyatlarnn olmamasna baxmayaraq imali Avropa lklrind alminium istehsalnn ox olmasnn sbbi: A) byk miqdarda ucuz elektrik enerjisi istehsal etmlri B) alminiuma tlbatn bu lklrd ox yksk olmas C) yksk ixtisasl kadrlarn oxluu D) alminium istehsalnn mk v sututmlu olmas E) ucuz ii qvvsinin bu lklrd ox olmas 2. qarka Kars dnizi Barens dnizi Norve dnizi imal dnizi London marrutu il hrkt edn iri gmilrin sas yk ndir: A) me materiallar v taxta alban B) uran C) neft v neft mhsullar D) da kmr E) avtomobillr 3. Norvein sasn XX srin ikinci yarsnda yaam syyah: A) T. Heyerdal B) J. Kusto C) F. Nansen D) R. Amundsen E) V. Berinq 4. Hans razini Avropa Texas adlandrrlar: A) imal dnizi B) Baltik dnizi C) Aralq dnizi D) rland dnizi E) Liquriya dnizi 5. imali Avropa lklrind adambana dn elektrik enerjisi istehsalnn ox olmasnn sbblri:
• 1 zngin me ehtiyatlarna malik olmalar ; 2 – halinin saynn az olmas ; 3 dalq relyef v bolsulu aylara malik olmalar; 4 nqliyyat bksinin sx olmas; 5 elektrik enerjisinin sas ixrac mhsulu olmas A) 2. 3 B) 1. 5 C) 2. 4 D) 1. 3 E) 4. 5 6. Orta v imali Avropa lklrinin oxar xsusiyytlri: 1 inkiaf etmi lklrdir ; 2 me v aac emal snayesi ixtisaslama sahlridir; 3 – hali artmnn I tipin aiddirlr ; 4 – razilrinin ox hisssi srt iqlim malikdirlr ; 5 emaledici snaye sahlri stnlk tkil edir A) 1. 3. 5 B) 1. 2. 3 C) 2. 3. 4 D) 3. 4. 5 E) 1. 4. 5 7. imali Avropa regionuna aid olmayan xsusiyytlri myyn edin: 1 – halinin byk ksriyyti Altay dil ailsin aiddir; 2. Admabana daha ox elektrik enerjisi istehsal edirlr; 3. hali orta hyat sviyysind yaayr; 4. Aac emal zr ixtiaslamlar; 5. halinin etnik trkibi yekcinsdir A) 1, 3 B) 2, 3 C) 4. 5 D) 2. 4 E) 1, 5 8. Bu xsusiyytlrdn hansn imali Avropa lklrin aid etmk olmaz: 1 – halinin ya strukturunda uaqlar v gnclr stnlk tkil edir; 2. Bu qrup lklr n hali artmnn masir tipi sciyyvidir; 3. Urbanizasiya sviyysi ykskdir; 4. Hyat sviyysi aadr; 5. halinin savadllq sviyysi ykskdir ; 6. Suburbanizasiya prosesi geni yaylmdr.
• A) 1, 4 B) 1, 3 C) 2. 4 D) 5. 6 E) 1, 5 9. Norvein me materiallar n n tknmir: 1 – Qrlm melr yenidn brpa olunur; 2. Me materiallar vzin sni materiallar ildilir; 3. ox az me material ildilir; 4. lk baqa lklrdn me materiallar gtirir; 5. lknin melri tknmk zrdir; 6. Melr geni razi tuturlar. A) 1, 6 B) 1, 2 C) 3, 4 D) 5. 6 E) 1, 5 10. Finlandiyann iqtisadi inkiafna kmk edn sbblri sein: 1 – razisinin 32% – i bataqlqlardr; 2. lverili corafi mvqey malikdir; 3. Rusiya il qonudur; 4. lk bzi metal filizlri, bzi tikinti materiallarnn byk ehtiyatna malikdir; 5. Me snayesinin inkiafna imkan vern me ehtiyatna malikdir; 6. Gl v aylar nqliyyat v aylar enerji hmiyytin malikdir. A) 2, 4, 5, 6 B) 1, 3, 4, 5 C) 2, 4, 3, 6 D) 2, 3, 4, 6 E) 1, 4, 5, 6 11. Finlandiyann hans hisslri daha ox mskunlamdr: 1 – imal; 2. Cnub; 3. Qrb; 4. Cnub – Qrb; 5. rq; 6. imal – rq A) 2, 4 B) 3, 4 C) 1, 4
• D) 2, 6 E) 1, 5 12. Aada verilnlr uyun olanlar dzn: I – imali Avropada tsrrfatn sas sahlrindn birdir; II – slandiyann razisind daimi donuluqdur. 1 – Balqlq; 2. zmlk; 3. Qoyunuluq; 4. Meyvilik; 5. 20%; 6. 10%; 7. 40%; 8. 50% A) I – 1; II – 6 B) I – 3; II – 8 C) I – 4; II – 5 D) I – 2; II – 7 E) I – 1; II – 5 13. Elektrik enerjisinin hans tip stansiyalarda daha ox istehsal edildiyi uyun lklri myyn edin: I Fransa II Norve 1 SES 2 AES 3 ES A) I 2; II – 1 B) I 1; II 2 C) I 3; II 1 D) I 2; II 3 E) I 2; II 2 14. Norve aid xsusiyytlri uyun dzn: I – Norvein knd tsrrfat kinlrin yararl torpaqlar ne faizdir; II – Norvein razisinin ne faizi melrl rtlb; III Norvein elektrik enerjisi istehsalnda SES – in pay: 1 – 90% – dn ox; 2. 3%; 3. 23% A) I – 2; II – 3; III – 1
• B) I – 3; II – 2; III – 1 C) I – 1; II – 3; III – 2 D) I – 1; II – 2; III – 3 E) I – 2; II – 1; III – 3 15. Aadaklar uyun olaraq dzn: I – imali Avropann neft – kimya mssislrinin yerldiyi sas hrlr; II – Milyonu hrlr 1 – Kopenhagen; 2 . Stavanger; 3. Stokholm; 4. Oslo A) I – 2, 4; II – 1, 3 B) I – 3, 4; II – 1, 2 C) I – 1, 4; II – 2, 3 D) I – 1, 3; II – 2, 4 E) I – 2, 3; II – 1, 4 16. imali Avropa lklrinin dil ailsin gr dzn: I – Hind – Avropa; II – Ural dil ailsi 1 – Norve; 2. Finlandiya; 3. sve; 4. Danimarka A) I – 1, 3, 4; II – 2 B) I – 3, 4; II – 1, 2 C) I – 1, 4; II – 2, 3 D) I – 1, 2; II – 3, 4 E) I – 2, 4; II – 1, 3 17. imali Avropann lklrin uyun olanlar sein: I – sve; II – Norve; III – Finlandiya; IV – Danimarka 1 – Filiz; 2. Yanacaq resurslar A) I, III – 1; II, IV – 2 B) I, II – 1; III, IV – 2 C) II, III – 1; I, IV – 2 D) II, IV – 1; I, III – 2 E) I, IV – 1; II, III – 2
• 18. imali Avropa lklrin uyun olanlar sein: I – Danimarka; II – Finlandiya; III – sve 1 – Me materiallar istehsal v hazr mhsullarnn ixrac; 2. Dqiq v zrif manqayrma; 3. Metaltutumlu manqayrma. A) I – 2; II – 1, 3; III – 1 B) I – 1; II – 1, 2; III – 3 C) I – 3; II – 1, 2; III – 1 D) I – 1; II – 2; III – 1, 2, 3 E) I – 1; II – 1, 3; III – 2 19. imali Avropa lklrind knd tsrrfatna yararl razilri sein: I. Danimarka; II – Norve; III – slandiya 1 – 3%; 2. 60%; 3. 1% A) I – 2; II – 1; III – 3 B) I – 3; II – 1; III – 2 C) I – 1; II – 2; III – 3 D) I – 2; II – 3; III – 1 E) I – 1; II – 3; III – 2 20. imali Avropa lklrinin ixracna uyun olanlar sein: I – slandiya; II – Norve; III – sve; IV – Danimarka 1 – Dniz gmilri; 2. Balq v balq konservlri; 3. rzaq mhsullar; 4. Sellloz – kaz; 5. Filiz v onlarn konsentratlar A) I – 2; II – 1, 4, 5; III – 1, 4, 5; IV – 1, 3 B) I – 1; II – 2, 5; III – 3, 4; IV – 4, 5 C) I – 2; II – 1, 3, 5; III – 2, 5; IV – 1 D) I – 3; II – 1, 4, 5; III – 1, 2; IV – 3 E) I – 1; II – 2, 4, 5; III – 1, 4. 5; IV – 3 21. Aadak lklr uyun glnlri yazn: I – Norve; II – slandiya; III – Finlandiya; IV – Danimarka
• 1 – Ada v yarmadada yerlmidir; 2. razisind 26 faliyytd olan vulkan vardr; 3. razisind 60 min gl vardr; 4. Sahillri fyord v krfzlrl kskin paralanmdr. A) I – 4; II – 2; III – 3; IV – 1 B) I – 3; II – 2; III – 4; IV – 1 C) I – 4; II – 3; III – 1; IV – 2 D) I – 2; II – 1; III – 4; IV – 3 E) I – 1; II – 4; III – 2; IV – 3 22. imali Avropann lklrini halisinin sayna gr ardcl dzn: 1 – sve; 2. Norve; 3. Danimarka; 4. Finlandiya; 5. slandiya A) 1, 3, 4, 2, 5 B) 1, 5, 3, 4, 2 C) 1, 3, 5, 4, 2 D) 1, 4, 5, 3, 2 E) 5, 3, 4, 1. 2 23. imali Avropa lklrini razisin gr ardcl dzn: 1 – sve; 2. Norve; 3. Danimarka; 4. Finlandiya; 5. slandiya A) 1, 2, 4, 5, 3 B) 1, 4, 5, 2, 3 C) 1, 3, 4, 5, 2 D) 1, 2, 3, 4, 5 E) 3, 4, 5, 1, 2 24. imali Avropa lklrini DM – in hcmin gr ardcl dzn: 1 – sve; 2. Norve; 3. Danimarka; 4. slandiya; 5. Finlandiya A) 1, 2, 3, 5, 4 B) 1, 3, 4, 5, 2 C) 1, 4, 5, 3, 2 D) 2, 1, 3, 4, 5 E) 2, 3, 5, 1, 4
• 25. Skandinaviya yarmadasn imaldan balayaraq saat qrbinin ksi istiqamtind hat edn dnizlri ardcl dzn: 1 – Baltik dnizi; 2. Norve dnizi; 3. imal dnizi; 4. Barens dnizi A) 4, 2, 3, 1 B) 4, 3, 2, 1 C) 1, 4, 2, 3 D) 3, 1, 2, 4 E) 1, 3, 2, 4 26. halisinin sayna gr Norve hrlrini ardcl dzn: 1 – Stavanqer; 2 – Berqen; 3 – Tronheym A) 2, 1, 3 B) 3, 2, 1 C) 1, 2. 3 D) 2, 3, 1 E) 3, 1, 2 27. slandiyann halisini mul olduu sahlrin nisbi payna gr dzn: 1 – Balqlq; 2. Snaye v sntkarlq; 3. Ticart v nqliyyat; 4. Baqa sahlr; 5. Knd tsrrfat A) 3, 1, 2, 5, 4 B) 1, 2, 4, 5, 3 C) 2, 3, 4, 5, 1 D) 3, 2, 1, 4. 5 E) 1, 2, 3, 5, 4 ##num= 9// level= 1// sumtest=33 // name= Qrbi Avropann Cnubi hisssinin mumi sciyysi // 1. Cnubi Avropa lklrinin knd tsrrfatnn beynlxalq ixtisaslama sahlri: A) sitrus meyviliyi, zeytunuluq, zmlk B) ltikilik, sitrus meyviliyi, zeytunuluq C) sitrus meyviliyi, qardal, zmlk
• D) qardal, zeytunuluq, sitrus meyviliyi E) ltikilik, zeytunuluq, tropik bitkilr 2. Avropada urbanizasiya sviyysi nisbtn zif lklr: A) Albaniya, Portuqaliya, spaniya B) Fransa, taliya, Yunanstan C) Avstriya, Danimarka, Lksemburq D) Belika, Niderland, Almaniya E) Norve, sve, Finlandiya 3. Bu fikirlrdn hansn Cnubi Avropaya aid etmk olmaz: A) ixracatnda hasilat snayesi mhsullar stnlk tkil edir B) dniz nqliyyat yax inkiaf edib C) dmiryolu v ay nqliyyat zif inkiaf edib D) dnyann n byk turizm regionlarndadr E) region lklri sasn ada v yarmadalarda yerlir 4. spaniyada Basklarn lkd grginlik yaratmasnn sbbi: A) spaniyadan ayrlmaq istyirlr B) onlar daha yax yaamaq istyirlr C) onlar z dillrind danmaq istyirlr D) onlar spaniyann Federativ lk olmasn istyirlr E) onlar Kataloniya il birlmk istyirlr 5. Maltada iqtisadiyyatda sas glir mnbyi: A) turizm B) knd tsrrfat C) snaye D) nqliyyat E) tikinti 6. San – Marinoda hans idaretm formas mvcuddur: A) Respublika
• B) Monarxiya C) Mtlq monarxiya D) Konstitusiyal monaqrxiya E) Teokratik monarxiya 7. Cnubi Avropada becrilmyn bitkilr: A) qhv, kakao, cut B) pambq, zm, kr uunduru C) ktan, zeytun, zm D) ktan, pambq, zeytun E) zeytun, pambq, kr uunduru 8. Cnubi Avropa regionunun tsrrfatna aid olan xsusiyyt: A) knd tsrrfatnda kinilik stnlk tkil edir B) regiondak btn lklr Byk yeddilr qrupuna aiddir C) btn snaye sahlri yerli xammalla tmin olunmudur D) knd tsrrfatnda heyvandarlq stnlk tkil edir E) tsrrfatn btn sahlrind ii atmamazl var 9. Bu xsusiyytlrdn hans spaniyaya aid deyil: A) unitar respublikadr B) Qrbi Avropann tiki fabrikidir C) Aralq dnizi sahilinddir D) roman dil qrupuna aiddir E) federativ monarxiyadr 10. Cnubi Avropa lklrinin iqtisadi corafi mvqelri n xarakterikdir: 1 – dniz xn olmas; 2 mhm ay yollar v kanallarn mvcudluu; 3 mhm nqliyat v ticart yollar zrind yerlmsi; 4 materik daxili mvqeyin olmas ; 5 srt tbii raitin mvcudluu A) 1. 3 B) 2. 4 C) 3. 4
• D) 1. 5 E) 2. 5 11. Cnubi Avropa lklrinin knd tsrrfatnn beynlxalq ixtisaslama sahlri: 1 ltikilik; 2 sitrus meyviliyi ; 3 zeytunuluq; 4 qardal ; 5 tropik bitkilr; 6 zmlk A) 2, 3, 6 B) 1, 2, 3 C) 2, 4, 6 D) 2, 3, 4 E) 1, 3, 5 12. Cnubi Avropa lklrinin iqtisadi – corafi mvqelri n xarakterikdir: 1 dniz xn olmas 2 mhm ay yollar v kanallarnn mvcudluu 3 mhm nqliyyat v ticart yollarnn zrind yerlmsi 4 materik daxili mvqeyin olmas 5 srt tbii raitin mvcudluu A) 1, 3 B) 2, 4 C) 3, 4 D) 1, 5 E) 2, 5 13. Qrbi Avropa lklrinin ksriyytind rzaq probleminin olmamasnn sbblri: I – Ar snayenin yksk inkiaf II – Yeyinti snayesinin yksk inkiaf sviyysi III – Dnli bitki kinlrinin geni sah tutmas IV – Knd tsrrfatnn intensiv inkiaf yolu V – lklrin inzibati razi quruluu A) II, IV
• B) I, IV C) I, III D) II, V E) III, V 14. Cnubi Avropa lklrinin beynlxalq turizm mrkzlrin evrilmsinin sas amillri: A) lverili tbii rait, qdim hrlr v mdniyyt abidlri B) halinin sx mskunlamas C) iqlim v relfeyin mrkkbliyi D) zngin srvtlr, relyefin mxtlifliyi E) mhsuldar torpaqlar, lverili iqlim raiti 15. Cnubi Avropa lklri hans yarmadalarda yerlirlr: 1 – Apennin; 2. Yutlandiya; 3. Balkan; 4. Anadolu; 5. Pireney A) 1, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 2, 3, 5 D) 1, 4, 5 E) 2, 4, 5 16. Avropann hans lklrind sni suvarmadan daha ox istifad olunur v bunun sbbi: I – spaniya, taliya, Yunanstan; II – Almaniya, Fransa, Avstriya; III – Norve, sve, Portuqaliya; IV – Pola, Estoniya, Latviya 1 – Mlayim kontinental iqlim; 2. Yay aylarnda yantnn olmamas; 3. Rtubtsevn bitkiiliyin olmas; 4. Aralq dnizi iqlim tipi A) I – 2, 4 B) II – 2, 3 C) III – 1 D) IV – 3, 4 E) II – 3 17. Aadak dvltlri dil aillrin gr uyun dzn:
• I – spaniya; II – Malta; III – taliya 1 – Hind – Avropa; 2. Semi – Hami A) I, III – 1; II – 2 B) II, III – 2; I – 1 C) I, II – 2; III – 1 D) I, II – 1; III – 2 E) II, III – 1; I – 2 18. Aada veriln lklr uyun olanlar mvafiq dzn: I – spaniya; II – Portuqaliya; III – Vatikan; IV – Malta 1 – BMT – nin zv deyil; 2. halinin artm ykskdir; 3. Madeyra adas ona mxsusdur; 4. Balear adalar ona mxsusdur A) I – 4; II – 3; III – 1; IV – 2 B) I – 2; II – 3; III – 1; IV – 4 C) I – 3; II – 2; III – 4; IV – 1 D) I – 1; II – 4; III – 3; IV – 2 E) I – 4; II – 2; III – 3; IV – 1 19. Aada gstriln lklr uyun aqlomerasiyalar dzn: I – taliya; II – spaniya; III – Yunanstan 1 – Afina; 2. Milan; 3. Neapol; 4. Madrid; 5. Turin; 6. Barselona A) I – 2, 3, 5; II – 4, 6; III – 1 B) I – 3, 4, 5; II – 1; III – 2, 6 C) I – 1, 2, 3; II – 5, 6; III – 4 D) I – 2, 4; II – 3, 6; III – 1, 5 E) I – 2, 5; II – 3, 4; III – 1, 6 20. Aadak xsusiyytlr uyun yarmadalar sein: I – Pireney; II – Apennin; III – Balkan 1 – Onu Afrikadan 14 km – lik msaf ayrr; 2. Formaca uzunboaz kmy oxayr; 3. razisind Qrbi Avropa il yana rqi Avropa lklri d yerlir. A) I – 1; II – 2; III – 3
• B) I – 3; II – 2; III – 1 C) I – 1; II – 3; III – 2 D) I – 2; II – 1; III – 3 E) I – 2; II – 3; III – 1 21. Aadak lklrdn hans razilr ayrlmaq istyir: I – Fransa; II – spaniya; III – taliya 1 – Padan; 2. Korsika; III – Basklar lksi A) I – 2; II – 3; III – 1 B) I – 2; II – 1; III – 3 C) I – 1; II – 3; III – 2 D) I – 3; II – 1; III – 2 E) I – 3; II – 2; III – 1 22. Aada veriln yarmadalara uyun olanlar sein: I – Apennin; II – Balkan; III – Pireney 1 – Karst maaralarnn ad buradak maaralarla zngin olan Karst yaylasnn adndan gtrlmdr; 2. razisind qaynar bulaqlar, vulkan konuslar v kraterlr cmlnmidir; 3. ndlus dalar burada yerlir A) I – 2; II – 1; III – 3 B) I – 2; II – 3; III – 1 C) I – 3; II – 1; III – 2 D) I – 3; II – 2; III – 1 E) I – 1; II – 2; III – 3 23. Aadak adalarn hans dvltlr aid olduunu mvafiq sein: I – Portuqaliya; II – spaniya; III – Yunanstan 1 – Azor; 2. Kanar; 3. Madeyra; 4. onik. A) I – 1, 3; II – 2; III – 4 B) I – 1; II – 2, 3; III – 4 C) I – 1, 4; II – 3; III – 2 D) I – 2, 4; II – 1; III – 3
• E) I – 3; II – 1, 2; III – 4 24. Aadak lklri qonularna uyun sein: I – San – Marino; II – Portuqaliya; III – Monako 1 – taliya; 2. Fransa; 3. spaniya A) I – 1; II – 3; III – 2 B) I – 1; II – 2; III – 3 C) I – 2; II – 3; III – 1 D) I – 3; II – 1; III – 2 E) I – 3; II – 2; III – 1 25. Aadak xsusiyytlr gr lklri uyun dzn: I – Malta; II – taliya; III – Yunanstan 1 – Son illr iqtisadi tnzzll zlmidir; 2. razisind ay v gllri yoxdur; 3. imal il cnubu arasnda inkiaf chtdn ciddi frq vardr. A) I – 2; II – 3; III – 1 B) I – 1; II – 2; III – 3 C) I – 3; II – 1; III – 2 D) I – 2; II – 1; III – 3 E) I – 3; II – 2; III – 1 26. spaniyann hlisinin trkibind payna gr aadak etnik qruplar ardcl dzn: 1 – Basklar; 2. Katalonlar; 3. Qalisiyallar. A) 2, 3, 1 B) 1, 3, 2 C) 2, 1, 3 D) 3, 1, 2 E) 3, 2, 1 27. Cnubi Avropa lklrini halisinin sayna gr dzn: 1 – spaniya; 2. taliya; 3. Malta; 4. Yunanstan; 5. San – Marino A) 2, 1, 4, 3, 5
• B) 1, 3, 4, 5, 2 C) 2, 3, 1, 4, 5 D) 3, 4, 5, 2, 1 E) 1, 3, 5, 4, 2 28. Cnubi Avropa lklrini razisin gr ardcl dzn: 1 – taliya; 2. spaniya; 3. Portuqaliya; 4. Yunanstan; 5. Malta A) 2, 1, 4, 3, 5 B) 1, 2, 3, 4, 5 C) 2, 3, 4, 5, 1 D) 3, 4, 1, 2, 5 E) 1, 3, 5, 4, 2 29. Cnubi Avropa lklrini DM – in hcmin gr ardcl dzn: 1 – Malta; 2. Yunanstan; 3. Potruqaliya; 4. taliya; 5. spaniya A) 4, 5, 2, 3, 1 B) 3, 4, 5, 2, 1 C) 4, 5, 3, 2, 1 D) 3, 4, 5, 1, 2 E) 4, 5, 2, 1, 3 30. Aadak xsusiyytlr uyun yarmadalar sein: I – Pireney; II – Apennin; III – Balkan 1 – Onu Afrikadan 14 km – lik msaf ayrr; 2. Formaca uzunboaz kmy oxayr; 3. razisind Qrbi Avropa il yana rqi Avropa lklri d yerlir. A) I – 1; II – 2; III – 3 B) I – 3; II – 2; III – 1 C) I – 1; II – 3; III – 2 D) I – 2; II – 1; III – 3 E) I – 2; II – 3; III – 1 31. Cnubi Avropada yerln mikrodvltlri razisin gr ardcl dzn: 1 – Monako; 2. Malta; 3. San – Marino; 4. Andorra; 5. Vatikan
• A) 4, 2, 3, 1, 5 B) 1, 2, 3, 5, 4 C) 3, 4, 1, 2, 5 D) 1, 4, 2, 3, 5 E) 2, 4, 5, 1, 2 32. taliyan hat edn dnizlri rqdn balamaqla saat qrbi istiqamtind ardcl dzn: 1 – Liquriya; 2. onik; 3. Tirren; 4. Adriatik A) 4, 2, 3, 1 B) 1, 3. 4, 2 C) 2, 3, 4, 1 D) 4, 3, 2, 1 E) 3, 1, 2, 4 33. spaniyann hans lklrdn sonra razisin gr Avropada drdnc yerd olduunu ardcl dzn: 1 – Fransa; 2. Ukrayna; 3. Rusiya A) 3, 2, 1 B) 1, 2, 3 C) 2, 3, 1 D) 3, 1, 2 E) 1, 3, 2 ##num= 10// level= 1// sumtest=15 // name= taliyann iqtisadi corafi sciyysi // 1. taliya tsrrfatna aid olan xsusiyyt: A) snaye mssislri lknin imal hisssind yerlir B) knd tsrrfatnda heyvandarlq stnlk tkil edir C) iri xammal ixtacatsdr D) neft emal mssislri yerli xammalla tam tmin olunmudur E) yerli xammal sasnda alminium snayesi inkiaf etmidir 2. taliyann imalnda yerln snaye mrkzlri:
• A) Milan, Turin, Triyest B) Milan, Hamburq, Stavanger C) Venesiya, Stavanger, Genuya D) Turin, Barselona, Lion E) Bordo, Dnkerk, Genuya 3. taliyada iqtisadi inkiaf proqramna daxildir: A) lknin cnub rayonlarnn snayeldirilmsi B) hasilat snayesinin ixracat hmiyytini artrmaq C) material v mktutumlu snaye sahlrinin genilndirilmsi D) xarici lklrdn turist axnnn genilndirilmsi E) imal rayonlarnda istehsaln azaldrlmas 4. taliya Aralq dnizi hvzsind hans lkdn sonra ox sitrus bitkilri toplayr: A) spaniyadan B) Fransadan C) Yunanstandan D) Portuqaliyadan E) Maltadan 5. taliyaya mxsus adalar sein: 1 – Elba; 2. Korsika; 3. Sardiniya; 4. Azor; 5. Krit; 6. Lipar A) 1, 3, 6 B) 1, 2, 5 C) 2, 4, 6 D) 4, 5, 6 E) 1, 4, 6 6. taliyann mhur firmalarn sein: 1 – Opel; 2. Olivetti; 3. Nestle; 4. Benetton; 5. koda A) 2, 4 B) 2, 5
• C) 3, 4 D) 1, 4 E) 2, 3 7. taliyann n inkiaf etmi snaye buca hans hrlr arasndadr: 1, Roma; 2. Venetsiya; 3. Milan; 4. Florensiya; 5. Turin; 6. Neapol; 7. Genuya A) 3, 5, 7 B) 3, 6, 7 C) 2, 3, 5 D) 1, 3. 7 E) 1, 4, 6 8. taliya dniz srhddi olan lklri sein : 1 – Yunanstan; 2. Trkiy; 3. Xorvatiya; 4. erniqoriya; 5. Albaniya; 6. Bosniya v Herseqovina A) 1, 3, 4, 5 B) 1, 2, 3, 5 C) 2, 3, 4, 6 D) 1, 3, 4, 6 E) 2, 3, 5, 6 9. Aadaklara uyun glnlri mvafiq dzn: I – taliyann Fiat irktinin mrkzi hans hrdir; II – taliya hans knd tsrrfat bitkisinin istehsalna gr dnyada birinci yerddir; III – taliya elektrik enerjisini sasn hans tip stansiyalarda istehsal edir. 1 – Naringi; 2. zm; 3. Soya; 4. ES; 5, SES; 6. AES; 7. Trin; 8. Genuya; 9. Neapol A) I – 7; II – 2; III – 4 B) I – 6; II – 1; III – 3 C) I – 3; II – 5; III – 8 D) I – 8; II – 3; III – 4 E) I – 5; II – 4; III – 7 10. taliyada halini mul olduu sahy gr uyun olaraq dzn:
• I – Snaye; II – Knd tsrrfat; III – Xidmt sahlri 1 – 65%; 2. 31%; 3. 4% A) I – 2; II – 3; III – 1 B) I – 3; II – 2; III – 1 C) I – 1; II – 2; III – 3 D) I – 3; II – 1; III – 2 E) I – 1; II – 3; III – 2 11. taliyann toxuculuq snayesini aadak lklrdn gtirdiyi xammala gr uyun dzn: I – Yun; II – Pambq 1 – zbkistan; 2. Avstraliya; 3. Fransa; 4. CAR; 5. AB; 6. Trkmnistan A) I – 2, 3, 4; II – 1, 5, 6 B) I – 3, 5, 6; II – 1, 2, 4 C) I – 1, 3, 5; II – 2, 4, 6 D) I – 2, 4, 5; II – 1, 3. 6 E) I – 3, 4, 5; II – 1, 2, 6 12. taliyann adalarn aadak xsusiyytlr gr mvafiq dzn: I – Sardiniya; II – Siciliya 1 – razisi25. 5 min km2 – dir; 2. razisi 24. 1 min km2 – dir; 3. halisi 1. 6 mln; 4. halisi 5 mln. nfrdir. A) I – 2, 3; II – 1, 4 B) I – 3, 4; II – 1, 2 C) I – 2, 4; II – 1, 3 D) I – 1, 2; II – 3, 4 E) I – 1, 3; II – 2, 4 13. taliyann aadak hrlrini halisinin sayna gr ardcl dzn: 1 – Florensiya; 2. Genuya; 3. Venetsiya; 4. Triyest A) 2, 3, 1, 4 B) 1, 3, 4, 2
• C) 2, 3, 4, 1 D) 3, 2, 1, 4 E) 4, 1, 2, 3 14. taliyann aqlomerasiyalarn halisinin sayna gr dzn: 1, Turin; 2, Roma; 3. Milan; 4. Neapol A) 3, 2, 4, 1 B) 2, 3, 4, 1 C) 4, 1, 3, 2 D) 1, 2, 3, 4 E) 2, 4, 1, 3 15. taliyada halinin trkibind oxluq tkil edn milli azlqlar ardcl dzn: 1 – Albanlar; 2. Rumnlar; 3. inlilr; 4. imali Afrikallar. A) 2, 4, 1, 3 B) 2, 3, 4, 1 C) 3, 4, 1. 2 D) 2, 3, 1, 4 E) 4, 1, 2, 3 ##num= 11// level= 1// sumtest=22 // name= rqi Avropann Baltikyan lklrinin mmi sciyysi, Polann iqtisadi corafi sciyysi // 1. Estoniyada yanacaq snayesinin sasn n tkil edir: A) Yanar istlr B) Uran C) Neft D) Tbii qaz E) Kmr 2. Latviya A – y n vaxt daxil olub: A) 2004 – c ild B) 2005 – ci ild
• C) 1999 – cu ild D) 2000 – ci ild E) 1995 – ci ild 3. Baltikyan lklr regionunda yerln portlar : A) Qdansk, etsin, Klaypeda B) Qdnya, Riqa, Marsel C) Hamburq, Tallin, Stavanger D) Hessen, Bremen, Riqa E) Milan, Dila, Riqa 4. Kemi SSR – nin trkibindn xan birinci lk: A) Estoniya, Latviya, Litva B) Moldova, Latviya, litva C) Azrbaycan, Grcstan, Ermnistan D) Estoniya, Belarus, Litva E) Ukrayna, Belarus, Litva 5. Baltikyan lklr aid olmayan lamt: A) zngin neft – qaz yataqlarna malikdirlr B) Baltik dnizinin sahilind yerlirlr C) lverili iqtisadi – corafi mvqey malikdirlr D) dznlik relyef malikdirlr E) gmiilik, balqlq, toxuculuq yax inkiaf etmidir 6. Mstqillik ld edndn sonra Estoniyann iqtisadiyyatnn dirldilmsind hans amillrin rolu olmudur: 1 – Zngin tbii ehtiyatlara malikdir; 2. SSR – y birldirildiyi n 1940 – c illrd xarici banklarda dondurulan 100 mln – dan ox pulunu almas; 3. nkiaf etmi lklrin kmyi; 4. Rusiyann kmyi; 5. Xarici kredit v borclar. A) 2, 3, 5 B) 3, 4, 5 C) 2, 4, 5
• D) 1, 3, 5 E) 1, 2, 3 7. Litvaya aid xsusiyytlri sein: 1 – Xammal bazas zngindir; 2. nfilyasiya aadr; 3. Bazar iqtisadiyyatna uurla kemidir; 4. Xidmtlr balans msbtdir. A) 2, 3 B) 3, 4 C) 1, 3 D) 2, 4 E) 2, 1 8. Latviyann iqtisadiyyatnda zif chtlri sein: 1 – Enerji tminat neft v qaz idxalndan asldr; 2. Xammal bazas yoxdur; 3. lmy hali atmr; 4. sizlik ykskdir; 5. Borcu oxdur; 6. Kapital artql yaranmdr. A) 1, 2, 4, 5 B) 1, 3, 4, 5 C) 2, 3, 4, 6 D) 1, 2, 3, 4 E) 1, 2, 4, 6 9. Latviyada halinin trkibind n ox olan etnik qruplar sein: 1 – Polallar; 2. Moldovanlar; 3. Ruslar; 4. Beloruslar; 5. Almanlar; 6. Ukraynallar A) 1, 3, 4. 6 B) 1, 2, 4, 6 C) 1, 3, 4, 5 D) 3, 4, 5, 6 E) 2, 3, 4, 6 10. Latviyaya aid hrlri sein: 1 – Mogilyev; 2. Liepeya; 3. Lodz; 4. Dauqavpils; 5. Vilns; 6. Yurmala A) 2, 4, 6
• B) 2, 3, 5 C) 1, 3, 6 D) 1, 4, 6 E) 3, 4, 5 11. Polada Kmr aparan v Filiz aparan dmir yollarn sein: 1 – Ukraynadan olan yol; 2. Belorusiyadan gln yol; 3. Katovia – Qdnya yolu; 4. Estoniyadan gln yol; 5. Almaniyadan gln yol A) 1, 3 B) 2, 4 C) 3, 5 D) 2, 5 E) 1, 2 12. Aadak lklri halisin uyun dzn: I – Estoniya; II – Latviya; III – Litva 1 – 3. 6 mln. ; 2 – 1. 3 mln. ; 3 – 2. 3 mln. A) I – 2; II – 3; III – 1 B) I – 3; II – 2; III – 1 C) I – 2; II – 1; III – 3 D) I – 1; II – 2; III – 3 E) I – 1; II – 3; III – 2 13. rqi Avropann imalndak dvltlri DM – in hcmin uyun dzn: I – Belorusiya; II – Litva; III – Estoniya 1- 21. 8 mlrd. ; 2 – 77. 8 mlrd. ; 3 – 49. 4 mlrd. dol. A) I – 2; II – 3; III – 1 B) I – 3; II – 2; III – 1 C) I – 2; II – 1; III – 3 D) I – 3; II – 1; III – 2 E) I – 1; II – 3; III – 2 14. Estoniyada halinin milli trkibini uyun olaraq dzn:
• I – Ukraynallar; II – Ruslar; III – Beloruslar; IV – Finlr 1 – 0. 8%; 2 – 1. 1%; 3 – 25. 4%; 4 – 2. 0% A) I – 4; II – 3; III – 2; IV – 1 B) I – 3; II – 2; III – 4; IV – 1 C) I – 2; II – 4; III – 1; IV – 3 D) I – 1; II – 2; III – 4; IV – 3 E) I – 2; II – 1; III – 3; IV – 4 15. Aadak lklr uyun tbii ehtiyatlar sein: I – Latviya; II – Belorusiya; III – Estoniya; IV – Pola 1 – Yanar ist; 2. Torf; 3. Mis; 4. Kalium duzu; 5. Me A) I – 2, 5; II – 2, 4, 5; III – 1; IV – 3, 4, 5 B) I – 3; II – 3, 4, 5; III – 1; IV – 1, 2, 3 C) I – 4; II – 2; 1; III – 3; IV – 1, 4, 5 D) I – 1; II – 3, 4; III – 5; IV – 1, 2, 4 E) I – 3; II – 1, 5; III – 1, 3; IV – 1, 4 16. Aadak corafi razilri lklr uyun dzn: I – Pola; II – Belorusiya 1 – Belovejskaya pua; 2. sudet dalar; 3. Polesye bataql; 4. Karpat dalar. A) I – 2, 4; II – 1, 3 B) I – 3, 4; II – 1, 2 C) I – 1, 4; II – 2, 3 D) I – 1, 2; II – 3, 4 E) I – 2, 3; II – 1, 4 17. Aadak lklrin mstqillik tarixini uyun olaraq dzn: I – Litva; II – Latviya; III – Estoniya 1 – 21 avqust 1991 – ci il; 2. 6 sentyabr 1991 – ci il; 3. 20 avqust 1991 – ci il. A) I – 2; II – 1; III – 3 B) I – 1; II – 2; III – 3
• C) I – 3; II – 2; III – 1 D) I – 2; II – 3; III – 1 E) I – 3; II – 1; III – 2 18. Aada veriln lklr uyun hrlri mvafiq dzn: I – Pola; II – Belorusiya 1 – Brest; 2. etsin; 3. Qomel; 4. Poznan; 5. Vitebsk; 6. Qdansk; 7. Qrodno; 8. Krakov A) I – 2, 4, 6, 8; II – 1, 3, 5, 7 B) I – 2, 3, 5, 6; II – 1, 4, 7, 8 C) I – 1, 2, 3, 4; II – 5, 6, 7, 8 D) I – 3, 4, 7, 8; II – 1, 2, 5, 6 E) I – 4, 5, 7, 8; II – 1, 2, 3, 6 19. Litvann hrlrini halisinin sayna gr ardcl dzn: 1 – yaulyay; 2. Kaunas; 3. Vilns; 4. Klaypeda. A) 3, 2, 4, 1 B) 1, 2, 4, 3 C) 2, 3, 4, 1 D) 3, 4, 1, 2 E) 1, 3, 2, 4 20. Litva halisinin irisind azlqda olan etnik qruplar sayna gr dzn: 1 – Ruslar; 2. Beloruslar; 3. Polallar; 4. Ukraynallar; 5. Yhudilr A) 3, 1, 2, 4, 5 B) 1, 3, 2, 4, 5 C) 2, 3, 1, 5, 4 D) 4, 1, 3, 5, 2 E) 2, 3, 4, 5, 1 21. Estoniyann hrlrini halisinin sayna gr ardcl dzn: 1 – Tartu; 2. Tallin; 3. Narva A) 2, 1, 3
• B) 3, 1, 2 C) 2, 3, 1 D) 3, 2, 1 E) 1, 3, 2 22. rqi Avropann imal hisssinin lklrini razisin gr ardcl dzn: 1 – Latviya; 2. Estoniya; 3. Pola; 4. Litva; 5. Belorusiya A) 3, 5, 4, 1, 2 B) 5, 4, 2, 1, 3 C) 4, 3, 2, 1, 5 D) 4, 3, 1, 2, 5 E) 1, 2, 3, 5, 2 ##num= 12// level= 1// sumtest=31 // name= rqi Avropann iqtisadi corafi sciyysi // 1. Macar dili hans dil ailsin aiddir: A) Ural B) Hind – Avropa C) Semit – Hamit D) Qafqaz E) in – Tibet 2. Avropada hans lk zn mrkzd hesab edir: A) exiya B) Avstriya C) Rumniya D) Belorusiya E) Estoniya 3. Slovakiyada turistlrin ox gldiyi yer: A) Tatra da B) Baloton gl
• C) Monblan da D) Pireney dalar E) Balkan dalar 4. exoslovakiya n vaxt iki dvlt blnb: A) 1993 – c ild B) 1990 – c ild C) 1995 – ci ild D) 2000 – ci ild E) 2005 – ci ild 5. Mrkzi Avropa regionunda yerln aqlomerasiyalar: A) Ostrava – Karvin, Praqa – Plezen, Brno B) Reynland – Pfalts, Hamburq, Meklenburq C) Potsdam, Drezden, Olster D) Dnkerk, Lion, Bordo E) Havr, Turin, Triyest 6. Mrkzi Avropann manqayrma mssislrind istehsal olunur: A) karus avtobuslar koda avtomobillri B) neft istehsal avadanlqlar C) Boinq tyyarlri, hrbi v kosmik raketlr D) elektrik naqillri, Reno avtomobillri E) EHM cihazlar, boru prokat 7. exiyann hri deyil: 1 – Brno; 2. Lodz; 3. KarlovVar; 4. Ostrava; 5. Marianskie Lazn A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 1
• 8. Mrkzi Avropa lklrini myyn edin: 1 Albaniya; 2 Xorvatiya; 3 exiya; 4 Slovakiya; 5 Sloveniya; 6 Macarstan; 7 Bolqarstan; 8 Rumniya A) 3, 4, 5, 6 B) 1, 2, 3, 4 C) 1, 2, 7, 8 D) 2, 4, 6, 8 E) 2, 3, 4, 7 9. Macarstann iqtisadiyyatnda zif chtlri sein: 1 – Smrli vergi sistemi; 2. halinin glirlrindki byk frq; 3. Daxili inkiafdak byk frq; 4. Brokratiyann enmsi; 5. xraca saslanan sabit artm; 6. Kifayt qdr enerji istehsann olmamas. A) 1, 4, 5 B) 1, 3, 4 C) 2, 4, 6 D) 3, 4, 5 E) 1, 3, 6 10. Slovakiynn iqtisadiyyatnn stn chtlrini sein: 1 – A lklrin olan ixracn glirliliyi; 2. Az borcunun olmas; 3. Xarici investisiyann azl; 4. Aa kasblq sviyysi; 5. Yuxar infilyasiya; 6. Turizm perspektivlrinin olmas. A) 1, 2, 4, 6 B) 2, 3, 5, 6 C) 1, 3, 4, 6 D) 2, 4, 5, 6 E) 1, 4, 5, 6 11. Sloveniyann iqtisadiyyatnn stn chtlrini sein: 1 – Rqabtqabiliyytli emal snayesi; 2. Yksk sviyyd borcunun olmas; 3. Gcl ixrac; 4. A lklrin ticartin artm perspektivi; 2 – zllmnin zif tempi.
• A) 1, 3, 4 B) 1, 2, 3 C) 2, 4, 5 D) 1, 3, 5 E) 2, 3, 4 12. Slavakiyann iqtisadiyyatnn zif chtlrini sein: 1 – Xarici investisiyalarn artm; 2. lknin rq hisssinin kasb olmas; 3. Xarici ticartdn asllq; 4. stehsaln inkiaf; 5. Snayenin rqabt qabiliyyti olmayan mhsullar buraxmas. A) 2, 3, 5 B) 1, 2, 3 C) 2, 4, 5 D) 1, 3, 4 E) 1, 3, 5 13. Slovakiyada yaayan nisbtn ox sayl milltlri sein: 1 – Beloruslar; 2. Macarlar; 3. inlilr; 4. Almanlar; 5. Latviyallar; 6. Ukraynallar; 7. Qaralar; 8. Polallar. A) 2, 4, 6, 7, 8 B) 1, 2, 4, 5, 6 C) 1, 3, 5, 6, 7 D) 4, 5, 6, 7, 8 E) 2, 3, 4, 5, 8 14. Slovakiyaya qonu nolan lklri sein: 1 – taliya; 2. Macarstan; 3. Avstriya; 4. Almaniya; 5. Belorusiya; 6. Ukrayna; 7. Pola A) 2, 3, 6, 7 B) 2, 3, 5, 6 C) 1, 4, 6, 7 D) 1, 2, 3, 5 E) 3, 4, 6, 7
• 15. Sloveniyada halini milli trkibin uyun dzn: I – Xorvatlar; II – Serblr; II – Etnik mslmanlar 1 – 1, 4%; 2. 2, 4%; 3. 2, 8% A) I – 3; II – 2; III – 1 B) I – 2; II – 1; III – 3 C) I – 2; II – 3; III – 1 D) I – 3; II – 1; III – 2 E) I – 1; II – 3; III – 2 16. Aadak lklrin tsrrfatnn yerlmsini uyun olaraq yazn: I – exiya; II – Macarstan; III – Slovakiya; IV – Sloveniya 1 – Birmrkzli; 2. Qarq; 3. oxmrkzli A) I – 3; II – 1; III – 2; IV – 2 B) I – 2; II – 1; III – 1; IV – 3 C) I – 3; II – 2; III – 1; IV – 3 D) I – 1; II – 3; III – 2; IV – 1 E) I – 1; II – 2; III – 3; IV – 3 17. Aadak lklr uyun olan mhur turizm razilrini dzn: I – Macarstan; II – Slovakiya; III – exiya 1 – Karlov – Var; 2. Balaton gl; 3. Marianskie Lazn; 4. Tatra dalar A) I – 2; II – 4; III – 1, 3 B) I – 1; II – 3; III – 2, 4 C) I – 3; II – 2; III – 1, 4 D) I – 2; II – 3, 4; III – 1 E) I – 2, 3; II – 1; III – 4 18. Aadak lklrd snaye sahlrinin yerlmsini uyun dzn: I – exiya; II Slovakiya; III – Macarstan 1 – Ostrava – Karvin hvzsi; 2. Karpat dalar tklrind; 3. Bratislava rayonunda. A) I – 1; II – 3; III – 2
• B) I – 2; II – 3; III – 1 C) I – 3; II – 2; III – 1 D) I – 2; II – 1; III – 3 E) I – 1; II – 2; III – 3 19. Aadak lklr uyun faydal qazntlar sein: I – Ukrayna; II – exiya; III – Macarstan 1 – Boksit; 2. Dmir filizi; 3. Kmr A) I – 2, 3; II – 3; III – 1 B) I – 1, 2; II – 3; III – 2 C) I – 3; II – 1, 2; III – 3 D) I – 2; II – 1, 3; III – 1 E) I – 1, 3; II – 2; III – 2 20. Aada veriln lklr uyun olanlar sein: I – Macarstan; II – exiya; III – Sloveniya 1 – n hndr zirvsi Snejkodur; 2. Dniz x vardr; 3. zmlklr byk razi tutur. A) I – 3; II – 1; III – 2 B) I – 2; II – 1; III – 3 C) I – 3; II – 2; III – 1 D) I – 1; II – 2; III – 3 E) I – 1; II – 3; III – 2 21. Aadak lklr uyun olanlan dil aillrini sein: I – Macarstan; II – Slovakiya; III – Sloveniya 1 – Hind – Avropa; 2. Ural A) I – 2; II – 1; III – 1 B) I – 1; II – 2; III – 2 C) I – 2; II – 1; III – 2 D) I – 1; II – 2; III – 1 E) I – 2; II – 2; III – 1
• 22. Aadak lklr uyun hrlri sein: I – exiya; II – Slovakiya 1 – Trnav; 2. Olomous; 3. Jilin; 4. Brno A) I – 2, 4; II – 1, 3 B) I – 2, 3; II – 1, 4 C) I – 1, 2; II – 3, 4 D) I – 1, 4; II – 2, 3 E) I – 2, 1; II – 1, 3 23. Slovakiyann halisinin trkibini uyun olaraq dzn: I – Macarlar; II – Qaralar; III – exlr 1 – 1, 4%; 2. 1, 2%; 3. 10, 9% A) I – 3; II – 1; III – 2 B) I – 2; II – 3; III – 1 C) I – 1; II – 3; III – 2 D) I – 3; II – 2; III – 1 E) I – 1; II – 2; III – 3 24. rqi Avropann Mrkzi hisssinin lklrini halisinin sayna gr ardcl dzn: 1 – Sloveniya; 2. Macarstan; 3. exiya; 4. Slovakiya A) 3, 2, 4, 1 B) 4, 1, 3, 2 C) 1, 4, 2, 3 D) 1, 2, 3, 4 E) 4, 3, 2, 1 25. rqi Avropann Mrkzi hisssinin lklrini razisin gr ardcl dzn: 1 – exiya; 2. Slovakiya; 3. Macarstan; 4. Sloveniya A) 3, 1, 2, 4 B) 2, 3, 1, 4 C) 1, 3, 4, 2
• D) 2, 4, 3, 1 E) 3, 2, 4, 1 26. rqi Avropa lklrini DM – in hcmin gr ardcl dzn: 1 – Slovakiya; 2. exiya; 3. Macarstan; 4. Sloveniya A) 3, 2, 1, 4 B) 2, 3, 4, 1 C) 3, 4, 2, 1 D) 2, 4, 1, 2 E) 1, 3, 4, 2 27. exiyada baqa milltlri sayna gr dzn: 1 – Vyetnamlar; 2. Slovaklar; 3. Ukraynallar; 4. Ruslar A) 3, 2, 1, 4 B) 2, 3, 4, 1 C) 3, 4, 2, 3 D) 2, 4, 1, 3 E) 4, 3, 2, 1 28. Macarstann halisinin irisind olan milli azlqlar ardcl dzn: 1 – Qaralar; 2. Yhudilr; 3. Rumnlar; 4. Almanlar A) 4, 1, 2, 3 B) 2, 4, 3, 1 C) 1, 4, 2, 3 D) 3, 4, 1, 2 E) 2, 1, 3, 4 29. Sloveniyann halisinin trkibind payna gr milli azlqlar ardcl dzn: 1 – Xorvatlar; 2. Serblr; 3. Bosniyallar. A) 2, 1, 3 B) 2, 3, 1 C) 3, 1, 2
• D) 3, 2, 1 E) 1, 3, 2 30. exiya v Slovakiyaya aid olan hadislri ardcl dzn: 1 – Slovakiya v exiya iki respublika kimi federasiyada birlmilr; 2. Slovakiya il exiya birlrk exoslovakiya dvltini yaratmlar; 3. Praqa yaz A) 2, 3, 1 B) 3, 1. 2 C) 2, 1, 3 D) 3, 2, 1 E) 1, 3, 2 31. Sloveniyann hrlrini halisinin sayna gr ardcl dzn: 1 – Maribor; 2. Lyublyana; 3. ele A) 2, 1, 3 B) 1, 2, 3 C) 3, 1, 2 D) 2, 3, 1 E) 3, 2, 1 ##num= 13// level= 1// sumtest=21 // name= rqi Avropann Mrkzi hisssinin mumi sciyysi, exiya v Macarstann iqtisadi corafi sciyysi // 1. Serbiyann hazrda zif iqtisadiyyata malik olmasnn sbbi deyil: A) lk hl d sosializm sisteminddir B) NATO qvvlrinin lkni 1999 – cu ild bombardman etmsi C) Kemi Yuqoslaviya lklri arasnda olan laqlrin qrlmas D) Avropa lklri trfindn uzun iqtisadi sanksiyalar E) Yuqoslaviyann dalmas 2. Rumniyada hans tbii ehtiyatlar oxdur: A) Neft v polimetal filizlri B) Dmir filizi v tuf C) Mineral sular v polimetal filizlri
• D) Da kmr v polimetal filizlri E) Da duz v kalium duzu 3. N n erniqoriya avronu pul kimi iltdiyi halda onu z ap ed bilmz: A) lk avrozonann zv deyil B) Ona el d ox pul lazm deyil C) erniqoriyann yalnz avrozona lklri il ticart etdiyin gr D) Buna Serbiya imkan vermir E) lknin lav milli valyutas da vardr 4. Bosniya v Herseqoviniyann dvlt quruluu: A) lkd yumaq konfederasiyadr B) Unitar lkdir C) Xsusi Ferderasiyadr D) Federasiyadr E) ttifaq lksidir 5. Serbiyada hans elektrik stansiyasnn tikilmsi qadaandr: A) AES B) SES C) ES D) GeoES E) KES 6. Cnub – rqi Avropada yerln oxmilltli lklri sein: 1 – Moldoviya; 2. Serbiya; 3. Ukrayna; 4. erniqoriya; 5. Bolqarstan A) 2, 4 B) 3, 5 C) 1, 3 D) 3, 4 E) 1, 5 7. Cnub – rqi Avropann n iri hrlrini sein:
• 1 – Buxarest; 2. Tirana; 3. Xarkov; 4. Odessa; 5. Kiyev; 6. Yalta A) 1, 3, 5 B) 1, 4, 6 C) 1, 2, 3 D) 3, 4, 5 E) 3, 4, 6 8. Bu xsusiyytlrdn hans Bolqarstana aid deyil: 1 – Ttn v siqaretin iri ixracatsdr; 2. Aralq dnizi sahilinddir; 3. Qzlgl ya istehsalna gr dnyada birinci yeri tutur; 4. Burada yaayan trklr mnasibt yaxdr; 5. Meyv – trvz konservlri ixrac edir. A) 1, 4 B) 2, 5 C) 3, 4 D) 2, 3 E) 1, 5 9. Cnub – rqi Avropada olan lklr uyun olanlar sein: I – Birmilltlidir; II – kimilltlidir; III – oxmilltlidir 1 – Bosniya v Herseqovinya; 2. Albaniya; 3. Makedoniya; 4. Serbiya; 5. erniqoriya A) I – 2; II – 3; III – 1, 4, 5 B) I – 3; II – 1; III – 2, 4, 5 C) I – 4; II – 5; III – 1, 2, 3 D) I – 5; II – 2; III – 1, 3, 4 E) I – 1; II – 4; III – 2, 3, 5 10. Yuqoslaviyadan ayrlma formalarna gr aadak lklri qrupladrn: I – ernoqoriya; II – Makedoniya; III – Bosniya v Herseqovinya; IV – Xorvatiya 1 – Mharib yolu il; 2. Referendum yolu i; 3. Slh yolu il A) I – 2; II – 3; III – 1 B) I – 3; II – 2; III – 1 C) I – 1; II – 3; III – 2
• D) I – 2; II – 1; III – 3 E) I – 3; II – 1; III – 2 11. Aada verilnln lklr uyunluu tapn: I – Rumniyada rumnlardan sonra ikinci millt; II – Bolqarstann sayna gr ikinci millti. III – erniqoriyada sayna gr ikinci millt 1 – Turklr; 2. Serblr; 3. Moldovanlar; 4. Macarlar; 5. Xorvatlar; 6. Ukraynallar A) I – 4; II – 1; III – 2 B) I – 3; II – 2; III – 5 C) I – 3; II – 5; III – 4 D) I – 2; II – 4; III – 6 E) I – 5; II – 6 ; III – 2 12. Aadak lklr uyun limanlar sein: I – Ukrayna; II – Xorvatiya; III – Bolqarstan; IV – Rumniya 1 – Split; 2. Nikolayev; 3. Konstansa – Nevodar; 4. Sevastapol; 5. Burqas A) I – 2, 4; II – 1; III – 5; IV – 3 B) I – 1, 3; II – 2; III – 5; IV – 4 C) I – 4; II – 3; III – 2, 5; IV – 1 D) I – 3; II – 1, 2; III – 4; IV – 5 E) I – 1, 4; II – 2; III – 3; IV – 5 13. Aadak lklr uyun turizm rayonlarn sein: I – Xorvatiya; II – Ukrayna; III – Bolqarstan 1 – Qara dniz sahillri; 2. Adriatik dnizi sahillri; 3. Varna; 4. Yevpatoriya A) I – 2; II – 1, 4; III – 1, 3 B) I – 3; II – 1, 2; III – 3, 4 C) I – 1; II – 2, 4; III – 3, 4 D) I – 4; II – 1, 3; III – 1, 2 E) I – 2; II – 3, 4; III – 1, 2 14. Aada veriln lklr uyun turizm mrkzlrini sein: I – Xorvatiya; II – Bolqarstan; III – Ukrayna
• 1 – Qzl Qumlar; 2. Dubrovnik; 3. Karpat dalar; 4. Opatiya A) I – 2, 4; II – 1; III – 3 B) I – 1, 2; II – 3; III – 4 C) I – 1, 3; II – 4; III – 2 D) I – 2, 4; II – 3; III – 1 E) I – 1, 4; II – 2; III – 3 15. Cnub – rqi Avropa lklrini halisinin sayna gr ardcl dzn: 1 – Xorvatiya; 2. erniqoriya; 3. Rumnya; 4. Bolqarstan; 5. Albaniya A) 3, 4, 1, 5, 2 B) 2, 3, 4, 5, 1 C) 3, 2, 1, 5, 4 D) 4, 5, 1, 3, 2 E) 3, 5, 2, 3, 1 16. Cnub – rqi Avropa lklrini razisin gr ardcl dzn: 1 – Rumniya; 2. Xorvatiya; 3. Moldoviya; 4. Bolqarstan; 5. Makedoniya A) 1, 4, 2, 3, 5 B) 1, 2, 3, 5, 4 C) 3, 4, 2, 1, 5 D) 2, 4, 3, 5, 1 E) 4, 5, 3, 2, 1 17. Cnub – rqi Avropa lklrini DM – in hcmin gr dzn: 1 – Bolqarstan; 2. Rumniya; 3. Xorvatiya; 4. Albaniya; 5. erniqoriya A) 2, 1, 3, 4, 5 B) 1, 2, 3, 4, 5 C) 2, 4, 5, 1, 3 D) 3, 4, 1, 2, 5 E) 3, 2, 1, 4, 5 18. Xorvatiyann qonularn imaldan balamaqla saat qrbi istiqamtind ardcl dzn:
• 1 – Bosniya v Herseqovina; 2. Macarstan; 3. Serbiya; 4. Adriatik dnizi A) 2, 3, 1, 4 B) 1, 3, 2, 4 C) 4, 1, 2, 3 D) 2, 1, 4, 3 E) 3, 2, 4, 1 19. erniqoriyada halinin trkibind payna gr milltlri ardcl dzn: 1 – Bosniyallar; 2. Serblr; 3. Albanlar; 4. Xorvatlar A) 2, 1, 3, 4 B) 2, 4, 3, 1 C) 1, 3. 4, 2 D) 4, 2, 3, 1 E) 3, 2, 4, 1 20. Albaniyann qonularn imaldan balamaqla ardcl dzn: 1 – Makedoniya; 2. Serbiya; 3. erniqoriya; 4. Yunanstan A) 2, 1, 4, 3 B) 1, 3, 4, 2 C) 2, 3, 4, 1 D) 1, 3, 2, 4 E) 3, 4, 2, 1 21. Kemi Yuqoslaviya lklrini mstqillik qazanmalarna gr ardcl dzn: 1 – Monteneqro; 2. Makedoniya; 3. Bosniya v Herseqovina. A) 2, 3, 1 B) 3, 1, 2 C) 1, 3, 2 D) 2, 1, 3 E) 1, 2, 3
• ##num= 14// level= 1// sumtest=11 // name= Ukraynann iqtisadi corafi sciyysi // 1. Ukraynann manqayrma snayesin aid olan xsusiyyt: A) metal v mk tutumlu sahlr inkiaf etmidir B) sasn elmtutumlu sahlr inkiaf etmidir C) btvlkd idxal xammala saslanr D) mssislr texnopolis

Dünyanın iqtisadi coğrafiyası

İqtisadi coğrafiyaya aid yeni dərslik

Azərbaycan elminin müasir inkişaf mərhələsində onun elmi – metodiki tədrisinin davamlı olaraq yeniləşdirilməsi dövlət siyasətinin tərkib hissəsidir. Bu baxımdan dövrün tələblərinə cavab verən dərsliklərin, müxtəlif vəsaitlərin hazırlanması və tədris prosesində istifadə edilməsi zəruri məsələ kimi qarşıda durur . Bu istiqamətlə aparılan araşdırmalar və yazılan tədris vasitələrinin önəmə gətirilməsi vacibdir . Azərbaycan iqtisadi coğrafiya elminin inkişafında bu sahədə yazılan və çap olunan sanballı və elmi-metodiki cəhətdən hərtərəfli əhatə mövzuya malik dərsliklərin rolu az deyil .

Bu baxımdan, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi, professor T.G.Həsənovun redaktorluğu və həmmüəllifliyi ilə çapdan çıxmış �Dünyanın iqtisadi coğrafiyası ( Postsovet ölkələri)� dərsliyi aktuallığa malikdir . Ali məktəblərdə müstəqil fənn kimi tədris edilən �MDB ölkələrinin iqtisadi coğrafiyası�na dair , demək olar ki , tamlığını özündə əks etdirən sanballı dərsliyi olmadığından yeni dərs vəsaitlərinin yaranması zərurət olmuşdur .

Dərsliyin məziyyətlərindən biri son illərdə praktikada qəbul edilən iqtisadi-coğrafi termin və ifadələrindən yaradıcılıqla istifadə edilməsidir.

Dərsliyin � Postsovet � termini altında ifadə olunması düzgündür və metodiki tələblər baxımından məqbul hesab edilməlidir.

Məsələnin dəyəri ondan ibarətdir ki , SSRİ dağılandan sonra 15 müstəqil dövlət yaranmışdır. Vahid coğrafi məkanda yerləşən bu ölkələr sonrakı (� post � lat . sonra – yəni sovet quruluşundan sonra deməkdir) illərdə müstəqil iqtisadi-siyasi inkişaf yolunu seçmişlər. Dərsliyin əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki , postsovet ölkələri ilə bağlı bütün əsas siyasi , iqtisadi və sosial bölmələrin elmi-metodiki istiqamətlərini ehtiva edir .

Dərsliyin yazılmasında müəlliflər iqtisadi coğrafiya elminin daha dolğun və obyektiv öyrənilməsi məntiqindən çıxış edərək nəzəri-metodiki təhlillərə � üstünlük veriblər. Ənənəvi iqtisadi coğrafiya elmi təhlillərindən fərqli olaraq postsovet ölkələrinin təsərrüfat sahələrinin ərazi təşkili, ölkələrin resurs imkanları və eləcə də siyasi-iqtisadi əlaqələrinə dair kompleks yanaşmaları kitabda yer alıb. Postsovet ölkələrinin öyrənilməsi, tələbə və magistrlərdə coğrafi görüş dairəsinin formalaşması dərslikdə verilən materialların əsas hədəfini təşkil edir .

Dərsliyin dəyərli məqamlarından biri də postsovet ölkələrinin iqtisadi inkişafı uçün kreativ sahələrin müəyyən edilməsi və buna uyğun iqtisadi-coğrafi istiqamətində təsnifatların aparılmasıdır. Ümumi daxili məhsulun (ÜDM) həcminə görə önəmini özündə əks etdirən ölk ələrin inkişaf səviyyəsinin iqtisadi-coğrafi xarakteristikasını göstərə bilərik. Coğrafiya ixtisası üçün tərtib edilən �Dünyanın iqtisadi coğrafiyası ( Postsovet ölkələri)� dərsliyi kompleks tədris proqramına uyğun mövzuların əsasında qurulub . Coğrafi yerləşməsinə, qonşuluq dərəcəsinə və geosiyasi potensial mövqeyinə görə aparılan təsnifatlar elmi-metodiki cəhətdən düzgündür .

Ölkələr beş qrupa bölünür və hər bir qrupun iqtisadi-coğrafi və siyasi mövqeyi elmi düşüncə tərzi ilə araşdırılır. Qeyd etmək yerinə düşər ki , indiyə qədər heç bir dərslik və ya dərs vəsaitində bu istiqamətlərdə təhlillər aparılmayıb. Bu onu göstərir ki , müəlliflər dərsliyin hazırlanmasında ən yeni materiallara və təhlil metodikasına üstünlük vermiş və buna da nail olmuşlar .

Dərslikdə Azərbaycanın iqtisadi coğrafiyasına dair verilən materiallar , qoyulan məsələlər öz tamlığı və məzmununa görə yenidir . Burada ölkənin davamlı inkişafını özündə əks etdirən təklif və təhlillər geniş oxucu kütləsi, eləcə də tələbələr üçün faydalı sayıla bilər.

�Dünyanın iqtisadi coğrafiyası ( Postsovet ölkələri)� dərsliyi ensiklopedik xarakteri ilə seçilir . Dərslikdə ölkələrin iqtisadi-coğrafi elmi təhlil metodikası əsasında əldə edilmiş geniş miqyaslı ən yeni nailiyyətlərə dair məlumatları özündə birləşdirməklə yanaşı, digər tərəfdən, orijinal və yeni konseptual yanaşma müstəvisində qurulması da diqqətəlayiqdir. Bununla yanaşı, müəllif təhlili zamanı öz şəxsi tədqiqatlarından, ideya və təkliflərindən də istifadə edir .

Dərslik iqtisadi-coğrafi dəyərlərlə yanaşı, postsovet ölkələr üçün spesifik olan problemlərin də öyrənməsi metodikasına toxunub . Müəlliflər düzgün olaraq belə bir önəmə diqqət yetiriblər ki , müasir dövrdə postsovet ölkələri müstəqil iqtisadi inkişaf mərhələsində bir – biri ilə optimal səviyyədə inteqrasiya üzrə inkişaf edirlər. Belə ki , bu ölkələr üçün yeni coğrafiya elmi biliklərin əldə olunması istiqamətində axtarışların mütəşəkkil surətdə həyata keçirilməsi və alman nəticələrdən ölkələrinin praktiki ehtiyaclarının ödənilməsi üçün istifadə olunması mühüm yer tutur . Bu yeni meyillərin öyrənilməsində �Dünyanın iqtisadi coğrafiyası ( Postsovet ölkələri)� dərsliyinin elmi-praktiki əhəmiyyəti inkaredilməzdir. Bu dərslik postsovet ölkələrinin iqtisadi-siyasi coğrafiyasını düzgün dəyərləndirilməsinə və müvafiq nəticələr çıxarılmasına imkan verir . �Dünyanın iqtisadi coğrafiyası ( Postsovet ölkələri)� dərsliyi ali məktəblərin coğrafiya və coğrafiya müəllimliyi ixtisası olan bakalavr pilləsi üçün nəzərdə tutulmuşdur . Dərslik, müəllimlər və postsovet ölkələri ilə tanış olmaq istəyən mütəxəssislər üçün faydalı mənbədir.

Ağazeynal Qurbanzadə,

Azərbaycan Kooperasiya Universitetinin

�Ekologiya və coğrafiya� kafedrasının

professoru, coğrafiya elmləri doktoru

Azərbaycan müəllimi.- 2018.- 26 oktyabr.- S.12.