Duygusal Zəka

Daniel Goleman “Duygusal Zəka” adlı kitabıyla yeni bir anlayış ortaya atdı. Uzun zamandır müvəffəqiyyətli olmanın dərəcəsi IQ ilə ölçülərdi. Edilən son araşdırmalara görə “Duygusal zəka” (EQ) insanların fərdi və peşə mənada müvəffəqiyyətli olmalarını IQ’ dan çox daha çox təsirləndiyini göstərdi. Duygusal zəka ilə insanların ortaq duyğuları ünsiyyət bacarıqları insanlıq anlayışları incəlik zəriflik nəzakətlilik nəzakət vs. kimi qabiliyyətləri təyin olunmaqdadır.
Duygusal zəka özümüzlə və başqalarıyla olan əlaqələrimizi doğrudan təsir edər. Yəni Duygusal zəka bir tərəfdən öz inkişafımızı və yetkinləşməmizi digər tərəfdən də qabiliyyətlərimiz ilə digər insanlarla aramızda olan əlaqələri təriflər.
Duygusal zəka üçün xüsusilə aşağıdakı yetkinliklər təyin edicidir:

Emosional Zəka “Daniel Goleman” PDF

Amerikalı psixoloq, emosional zəka sahəsində məşhur ekspert olan Daniel Goleman, ailə və iş həyatında uğur qazanmağımızda hisslərimizin mühüm rol oynadığını hesab edir. Bəs, “emosional zəka” nədir? Onu ölçmək olarmı? “Adi” zəka “emosional” zəkadan nə ilə fərqlənir? Keşməkeşli həyat yollarında “adi” zəkalı insan “emosional” zəkaya sahib insandan nə üçün geri qalır? Kədərin, qəzəbin, depressiyanın, qorxunun, həyəcanın, stressin, utancaqlığın, bədbinliyin öhdəsindən necə gəlmək və uğur qazanmaq olar? Bu və digər mühüm suallara cavab tapmaq istəyirsinizsə, məşhur psixoloq, emosional zəka nəzəriyyəsinin banilərindən biri Daniel Golemanın qələmindən çıxmış bu kitabı oxuyun. Emosional zəka” kitabı yalnız tələbələr və müəllimlər üçün deyil, valideynlər üçün də faydalıdır.

IQ (intelligence quotient) – İntellekt əmsalı. Hər bir insanın fərdi və cəmiyyətə nisbətən sahib olduğu intellekt səviyyəsinin kəmiyyət göstəricisi.

Bu anlayış çoxlarımıza tanışdır. Məktəb illərində hər zaman İQ rəqəmi barədə testlər aparılıb, bir çox sahələrdə, şirkətlər, qurumlar işə qəbul zamanı İQ səviyyəsini əsas götürüb. Ancaq. Artıq dövr və düşüncə dəyişir. Sadəcə məntiqi zəka kifayət etmir, emosional zəka da həlledici sayılır.

EQ (Emotional intelligence) – Emosional zəka. İnsanın özünün yaxud başqalarının emosiyalarını anlamaq, qabaqcadan görmək, idarə etmək və yönləndirmək qabiliyyətinin, qabiliyyətinin və qabiliyyətinin ölçülməsini müəyyən edir.

Daniel Goleman, məşhur bestsellerində “EQ”nün “İQ”dən daha vacib olduğunu sübut edir, emosional zəkamızı artırmaq, idarə etmək, əzm kimi bir çox məsələdə köməklik göstərir. Hər yaşda insan üçün olduqca öyrədici olan kitab, insan münasibətlərinizi yenidən quracaq.

Duygusal Zəka

Hər zaman C.I. bir insanın həyatda müvəffəq olub olmadığını bilmək həlledici idi, bir sınaq akademik və peşə müvəffəqiyyətlərinin gələcəyini göstərə bilər. Bununla birlikdə, iş dünyası həyatda uğur qazanmaq üçün başqa bacarıqların lazım olduğunu başa düşdükdən bir neçə il keçdi. Və bunlar heç bir zəka testi ilə ölçülməmişdir. PsicologíaOnline-dan, konsepsiyasını təqdim etmək istəyirik Duygusal Zəka bu məqalə vasitəsilə.

Zəka və Duygusal Zəka

Gündəlik həyatda duyğuların əhəmiyyəti barədə bir an düşünün və çox vaxt bütün qərarlarımızı demək olar ki, fərqinə varmadan qeyd etdiklərini tez başa düşəcəksiniz. Gəlirlilik hesablamaları apararaq avtomobilinizi alırsınız? Partnyorunuzu obyektiv olaraq ən yaxşı seçim olduğu üçün seçdiniz? Sizə ən yaxşı maaş təklif etdiyi üçün işinizi seçdiniz? Qərarlarımızın əksəriyyəti rənglərdir (hakim deyilsə) duyğular.

Bunu nəzərə alaraq etiraf etmək lazımdır duyğu həyatına digərlərindən daha çox nəzarət edən insanlar var. Və klassik Zəka ilə Duygusal Zəka arasında az bir əlaqə olduğunu görmək maraqlıdır. Həddindən artıq vəziyyət intellektual bir maşın olan, ancaq fəlakətli emosional həyatı olan tipik “nerd” olacaqdır.

Digər tərəfdən, ibtidai məktəbi keçməmiş, lakin uğurlu bir həyat sürən, nizamlı və həsəd aparıcı bir həyat sürən insanlarla tanış ola bilərik. Bu həddindən artıq hallar ümumi deyil, ancaq bunu dərk etmək lazımdır bu tip bacarıqlara daha çox diqqət yetirməliyik həyatımızı C.I.-dən çox və ya daha çox işarələyə bilər.

Emosional zəkanın komponentləri

Daniel Goleman’a görə emosional zəkanın əsas komponentləri bunlardır:

• Duygusal özünüdərk (və ya özünüdərk) : Bu, öz duyğularımızın və onların bizə necə təsir etdiyini bilmək üçündür. Ruh vəziyyətimizin davranışımızı necə təsir etdiyini, güclü və zəif tərəflərimizi bilmək çox vacibdir. Özümüz haqqında nə qədər az şey bildiyimizə təəccüblənərdik.
• Duygusal özünü idarə etmə (və ya özünü tənzimləmə): Öz-özünə nəzarət bizə anın hissləri ilə əsirgəməməyimizə imkan verir. Böhranda nəyin müvəqqəti olduğunu və nəyin davam etdiyini necə tanımağı bilməkdir. Yoldaşımıza əsəbləşməyimiz mümkündür, ancaq hər zaman öz istəklərimizi özümüzə aparsaq, davamlı olaraq məsuliyyətsiz davranıb sonra bunun üçün üzr istəyərdik.
• Özünü motivasiya : Hissləri bir hədəfə yönəltmək bizə motivasiya olmağımıza və diqqətimizi maneələrə deyil hədəflərə yönəltməyimizə imkan verir. Bunun üçün müəyyən bir nikbinlik və təşəbbüs dozası lazımdır ki, sahibkar olaq və geriləmələr qarşısında müsbət davranaq.
• Başqalarının duyğularının (və ya empatiyasının) tanınması: Sosial münasibətlər çox vaxt başqalarının şüursuzca yaydığı və əksər hallarda şifahi olmayan siqnalları necə şərh edəcəyini bilməyə əsaslanır. Başqalarının duyğularını, başqalarının hiss etdiklərini və üzün ifadəsi, jestlə, pis cavabla ifadə edilə bilənləri tanımaq ətrafımızdakı insanlarla daha real və davamlı əlaqələr qurmağımıza kömək edə bilər. Təəccüblü deyil ki, başqalarının duyğularını tanımaq, onlarla başa düşmək və onları müəyyənləşdirmək üçün ilk addımdır.
• Şəxslərarası münasibətlər (və ya sosial bacarıq): Hər kəs anlaya bilər ki, başqaları ilə yaxşı münasibətlər həyatımızda və işimizdə ən vacib şeylərdən biridir. Və yalnız bizə dost kimi görünənlərə, dostlarımıza, ailəmizə münasibət göstərməyin. Üstəlik üstün mövqedə olanlarla, müdirlərimizlə, düşmənlərimizlə necə uğurla davranacağınızı da bilin .

İşdə duyğusal zəka

Hal-hazırda çoxdur İşçilərini Duygusal Zəkada yetişdirmək üçün çox pul yatıran şirkətlər. Bu da ona görədir ki, müvəffəqiyyətin açarı, satışın açarı bir şirkətin işçilərinin duyğularını bilmə və idarə etmə səviyyəsində olduğunu və müştərilərin hisslərini tanıya bildiklərini anladıqlarına görədir.

Xalqa münasibətdə bacarıqları olmayan bir satıcı, şirkətinin motivasiyasız bir təşəbbüskar və ya özünə nəzarət etmədən danışıq edən bir şəxsin vəziyyətini düşünün. Bu insanlar üçün Harvardda bir magistr dərəcəsi onlara heç bir fayda gətirməyəcək, çünki işlərini korlamaq çox vaxt çəkməyəcəkdir duyğularınızı pis bilmək.

İşə qəbulda namizədlərin reaksiyasını görmək üçün narahat və ya stresli vəziyyətə salma meyli getdikcə artdığını unutmayın. Sadə test və tədris proqramının vaxtları tarixə keçib, çünki fərdin işlərində tapacaqları əsas vəziyyətlərə necə reaksiya verdiyini görmək lazımdır.

Bu məqalə sadəcə məlumatlandırıcıdır, Psixologiya-Onlayn-da diaqnoz qoymaq və ya müalicə tövsiyə etmək gücümüz yoxdur. Xüsusi işinizi müalicə etmək üçün sizi psixoloqa getməyə dəvət edirik.

Bənzər daha çox məqalə oxumaq istəyirsinizsə Duygusal Zəka, Duyğular kateqoriyamıza girməyinizi məsləhət görürük.

Duygusal Zəka (EQ)

Daniel Goleman “Duygusal Zəka” adlı kitabıyla yeni bir anlayış ortaya atdı. Uzun zamandır müvəffəqiyyətli olmanın dərəcəsi IQ ilə ölçülərdi. Edilən son araşdırmalara görə “Duygusal zəka” (EQ) insanların fərdi və peşə mənada müvəffəqiyyətli olmalarını IQ’ dan çox daha çox təsirləndiyini göstərdi. Duygusal zəka ilə insanların ortaq duyğuları ünsiyyət bacarıqları insanlıq anlayışları incəlik zəriflik nəzakətlilik nəzakət vs. kimi qabiliyyətləri təyin olunmaqdadır.
Duygusal zəka özümüzlə və başqalarıyla olan əlaqələrimizi doğrudan təsir edər. Yəni Duygusal zəka bir tərəfdən öz inkişafımızı və yetkinləşməmizi digər tərəfdən də qabiliyyətlərimiz ilə digər insanlarla aramızda olan əlaqələri təriflər.
Duygusal zəka üçün xüsusilə aşağıdakı yetkinliklər təyin edicidir:

1. Özünü tanımaq
Adamın öz duyğularını ehtiyaclarını hədəflərini tanıması seçimlərini edə bilməsi və sahib olduğu şəxsi gücünün və qaynaqlarının fərqində olması mənasını verər. Özünü tanımaqla insanlar müəyyən mövqelərdə necə hərəkət edəcəklərini neyə ehtiyac duyduqlarını və ya özlərində nə kimi dəyişiklik etmələri lazım olduğunu fərq edərlər.
Özünü idarə etmək- Adamın sahib olduğu duyğu və düşüncələrini nəzarət edərək istiqamətləndirməsi. Bu bacarıq ilə duyğularımızın əsiri olmaqdan xilas olub onları istiqamətləndirə bilirik. Məsələn: bir hadisə bizi çox hirsləndirdiyində öz özümüzü sakitləşdirərək səhv bir qərar verməkdən və ya səhv bir davranışda olmagdan qaçınarıq.

2. Motivasiya
İnsanın özünü motivasiya edə bilməsi daim bacarma istəyinə və həyəcanına sahib olması deməkdir. Bu qabiliyyət xüsusilə çətinliklərin çıxmasında və ya işlərin istənilənin xaricində inkişafı vəziyyətlərində çox faydalı olar. Özünü motivasiya ədəbilən insan çətinliklər qarşısında qorxmadan özündə davam etmə gücünü tapar daha metanetli olarlar.

3. Empati
Adamın başqa insanların duyğularını ehtiyaclarını qayğılarını anlaya bilməsi özünü onların yerinə qoya bilməsi deməkdir. Söz mövzusu olan onlar kimi düşünə bilib davrana bilmək onları olduqları kimi qəbul edə bilmək və hal və hərəkətlərinə hörmət göstərməkdir.

4. İctimai Yetkinlik
İctimai Yetkinlik insanların başqalarıyla əlaqə qura bilməsi və bu əlaqələrin uzun müddət etibarlılığını qoruya bilməsi bacarıqlarını əhatə edər. İnsanlar arası yaxşı əlaqələrin yanında bir sıra meydana gətirə bilmə komanda/dəstə ruhunu təmin edə bilmə və bu komanda/dəstəs(n)i idarə etmə bacarığını göstərmə də bu yetkinlik ilə olar.

5. Ünsiyyət Bacarığı
Duygusal zəka üçün yaxşı ünsiyyət qura bilmə bacarığı imtina edilməz ünsürlərindəndir. Bu iki cür açıqlana bilər. Birincisi insanın özünü açıq və dəqiq olaraq ifadə edə bilmə bacarığı digər tərəfdən də başqalarını diqqətli dinləmə və nə söylədiklərini tam və doğru olaraq anlaya bilmə bacarığıdır.

Duygusal zəkanın bizə gətirdikləri nələrdir?
Duygusal zəkası yüksək insanlar peşə mənada başqa insanlar ilə yaxşı ünsiyyət qura bildiklərindən və idarə etmə bacarığına sahib olduqlarından ümumiyyətlə çox müvəffəqiyyətli olarlar.
Gündəlik həyatda Duygusal zəka insanların iş yoldaşları və ailə fərdləri ilə yaxşı razılaşa bilmələrini təmin etdiyi üçün özləri və ətrafındakılar ilə əlaqədar problemləri tez təhlil ediyər.
Duygusal zəkalı insanlar digər insanları olduğu kimi qəbul edib onları dinləyib anladıqları üçün sevilərlər və yoldaşlıq əlaqələri daha güclü olar.
Ümumiyyətlə özləri ilə barışıq və asan məmnun olarlar.

Belə bir bacarığa sahibsinizmi deyilsinizmi?
Əgər psixoloji testlərdən keçməyi sevsəniz öz özünüzdə qiymətləndirərək Duygusal zəka haqqında məlumat sahibi ola bilərsiniz. Belə bir testdən yola çıxaraq özünüzü tənqidin və səviyyənizi təyin etmək üçün nümunə olaraq aşağıdakı sualları özünüzə verin.

* Özümü nə qədər yaxşı tanıyıram? Bəzi hallarda necə və niyə/səbəb bu şəkildə hərəkət etdiyimi bilirəmmi?
* İradəm güclümü yoxsa duyğularımın əsirimi oluram?
* Kin nifrət xoşbəxtlik bəyənmə vs. kimi duyğularla necə baş edə bilərəm?
* Ünsiyyət qurma bacarığım necə?
* Özümü açıq və dəqiq olaraq ifadə edə bilirəmmi?
* Başqa insanları yaxşı dinləyə bilirəmmi?
* Digər insanlar ilə yaxşı razılaşa bilirəmmi?
* Başqalarını motivasiya edə bilirəmmi?
* Başqalarıyla işlə/çalışmaqdan zövq alır ammı?
* Başqalarına fikir verə bilərəmmi?
* İdarə edə bilmə qabiliyyətim varmı?
* Başqaları tərəfindən sevilirəmmi?
* Başqaları mənimlə birlikdə olmaqdan zovg alir mi?
* Axtarılan biriəmmi?
* Məndən fikir istəyirlərmi?

Bütün bu suallar nümunə üçün düşünülmüşdür. Duygusal zəkanın ardında gizli olanı kəşf etdiyinizdə özünüzə soruşacağınız sualları da tapa bilərsiniz və beləcə əskik olan tərəflərinizi də öyrənərək özünüzü inkişaf etdirə bilərsiniz.