Elbrus Ezizov – Wikipedia

DIALEKTOLOGIYA (dialekt va … logiya) — tilshunoslik sohasi. Tilning mavjud lahjalari, shevalarini o’rganadi. Unda lahja va shevalarning fonetik, morfologik, sintaktik va leksik xususiyatlari tavsif qilinadi. Milliy tilning paydo bo’lishi va rivojida shevalarning tutgan o’rni, milliy tilga asos bo’lgan shevalar aniqlanadi. Shevalararo, shuningdek, adabiy til va qardosh tillar bilan ularning munosabatlari belgilanadi. Shevalarning tarqalish chegaralari — lingvistik geografiya tomonidan o’rganiladi. Bu jihatdan Dialektologiya ikkiga: 1) tasviriy (yoki dialektografiya); 2) tarixiyga ajraladi. Birinchisida mahalliy lahja va shevalarning fonetik tuzilishi, grammatik qurilishi, leksik tarkibi haqida mufassal ma’lumot beriladi. Ikkinchisida tilning dialektal xususiyatlarini qayd etish bilan birga, ularning kelib chiqishi, rivojlanishi va shakllanish tarixi o’rganiladi. Dialektologiya tadqiqotlari tilning grammatik, leksik, orfografik va orfoetik me’yorlarini belgilashda muhim ahamiyatga ega. Dialektologiya tilshunoslik, etnogrofiya, folklor va boshqalar bilan jips aloqada rivojlanadi. F. Abdullaev, G’ozi Olim Yunusov, A. K. Borovkov, Sh. Shoabdurahmonov va boshqa o’zbek Dialektologiyasi rivojiga sezilarli hissa qo’shgan. Ad.: Reshetov V. V., Shoabduraxmonov Sh., O’zbek dialektologiyasi, T., 1962.

DIALEKTOLOGIYA

DIALEKTOLOGIYA (dialekt va … logiya) — tilshunoslik sohasi. Tilning mavjud lahjalari, shevalarini o’rganadi. Unda lahja va shevalarning fonetik, morfologik, sintaktik va leksik xususiyatlari tavsif qilinadi. Milliy tilning paydo bo’lishi va rivojida shevalarning tutgan o’rni, milliy tilga asos bo’lgan shevalar aniqlanadi. Shevalararo, shuningdek, adabiy til va qardosh tillar bilan ularning munosabatlari belgilanadi. Shevalarning tarqalish chegaralari — lingvistik geografiya tomonidan o’rganiladi. Bu jihatdan Dialektologiya ikkiga: 1) tasviriy (yoki dialektografiya); 2) tarixiyga ajraladi. Birinchisida mahalliy lahja va shevalarning fonetik tuzilishi, grammatik qurilishi, leksik tarkibi haqida mufassal ma’lumot beriladi. Ikkinchisida tilning dialektal xususiyatlarini qayd etish bilan birga, ularning kelib chiqishi, rivojlanishi va shakllanish tarixi o’rganiladi. Dialektologiya tadqiqotlari tilning grammatik, leksik, orfografik va orfoetik me’yorlarini belgilashda muhim ahamiyatga ega. Dialektologiya tilshunoslik, etnogrofiya, folklor va boshqalar bilan jips aloqada rivojlanadi. F. Abdullaev, G’ozi Olim Yunusov, A. K. Borovkov, Sh. Shoabdurahmonov va boshqa o’zbek Dialektologiyasi rivojiga sezilarli hissa qo’shgan. Ad.: Reshetov V. V., Shoabduraxmonov Sh., O’zbek dialektologiyasi, T., 1962.

Elbrus Ezizov – Wikipedia

Elbrus Əzizov — Azərbaycan dilçisi, dialektoloq, türkoloq.

Elbrus Əzizov
Doğum tarixi	25 noyabr 1947 (75 yaş)
Doğum yeri	Lənbəran, Bərdə rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	SSRİ → Azərbaycan
Elm sahələri	türkologiya, dialektologiya, dil tarixi
Elmi dərəcələri	filologiya elmləri doktoru, professor
İş yerləri	Bakı Dövlət Universiteti, Türkologiya kafedrası
Təhsili	Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi

Mündəricat

Elbrus Əzizov 1947-ci il noyabrın 25 –də Azərbaycan Respublikası Bərdə rayonunun Lənbəran kəndində anadan olub. 1954-1957-ci illərdə Ağdam rayonunun Mahrızlı kənd orta məktəbində oxuyub. 1957-1963-cü illərdə Yevlax şəhərində M.Ə.Sabir adına 2 saylı orta məktəbdə oxuyub. 1963-1965-ci illərdə Yevlax şəhərində M.F.Axundov adına 1 saylı onbirillik orta məktəbdə oxuyub və həmin məktəbi qızıl medalla bitirib. 1965-1970-ci illərdə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb. 1971-1974-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin türkologiya kafedrasının aspirantı olub. 1974-cü ildə “Azərbaycan dili dialekt və şivələrində saitlər ahəngi” mövzusunda namizədlik, 1990-cı ildə “Azərbaycan dilinin tarixi dialektologiyası (Dialekt sisteminin təşəkkülü və inkişafı)” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.

Pedaqoji fəaliyyəti

1974-cü ildən Bakı Dövlət Universitetində işləyir. 1994-cü ildən Türkologiya kafedrasının professorudur. Azərbaycan dialektologiyası, Azərbaycan dilinin tarixi dialektologiyası, müasir türk dilləri fənlərindən dərs deyir.

2006-2011-ci illərdə Bakı Dövlət Universiteti filologiya fakültəsinin dekanı olmuşdur.

• 2004, „Əmsali-türkanə” məcmuəsindəki atalar sözlərinin dil xususiyyətləri haqqında
• 2005, Dialektizm anlayışı və bəzi dialektizmlər haqqında
• 2005, Dialektologiyanın əsas anlayışları və terminləri haqqında
• 2005, Müasir türk dilləri (proqram)
• 2005, Azərbaycan dilinin tarixi dialektologiyası (proqram)
• 2005, Türk dillərinin dialektologiyası (proqram)
• 2006, Qədim türk əfsanəsi və Azərbaycan folkloru (ingilis dilində)
• 2006, Çuvaş dili haqqında
• 2006, Azərbaycan dialektologiyasına qiymətli töhfə
• 2006, Bədii dildə dialektizmlərin yeri
• 2007, Azərbaycan dilinin inkişaf məsələləri
• 2007, Azərbaycan dilçiliyində dialektologiyanın əsas anlayışları və terminləri məsələsi
• 2008, Mir Cəlalın bədii dilə münasibəti və onun üslubu haqqında
• 2008, Azərbaycan dilinin tətbiqində və dövlət dili kimi təsbit edilməsində Heydər Əliyevin rolu
• 2008, Ə.Əylislinin üslubu haqqında
• 2008, Qədim türk əfsanəsi və Azərbaycan folkloru (Azərbaycan və Koreya dillərində)
• 2008, Təbriz dialekti haqqında qiymətli əsər
• 2008, „Kitabi-Dədə Qorqud” abidəsinin oğuz dilləri kontekstində tədqiqi
• 2008, Azərbaycan dialektologiyası (proqram)
• 2008, Türk dillərindən biri: Müasir türk dili (proqram)

• 1995, Söz xəzinəsi (Söz haqqında araşdırmalar)
• 1999, Azərbaycan dilinin tarixi dialektologiyası (Dialekt sisteminin təşəkkülü və inkişafı).

100-dən çox məqalənin, 2 monoqrafiyanın, 4 kitabın müəllifidir.