Azeringilisce Blog

Nümunələr:

İngilis Dilində Qrammatika

İngilis dili qrammatikası dedikdə, əslində bir çox mövzunu əhatə edən bir başlıqdan bəhs edirik. İngilis dilinin qrammatika mövzuları, dilin necə istifadə edildiyi, cümlə və söz quruluşları kimi əsas və əvəzolunmaz qrammatika qaydaları deməkdir.

İNGİLİZCE ÖĞRENMENİN KOLAY YOLU

Wordly’nin kullandığı özel yöntemle kolayca kelime öğrenin. ŞİMDİ ÜCRETSİZ DENEYİN!

Nazrin Akhundova Mən Nəzrin Axundova 1998-ci il sentyabr ayında Bakıda anadan olmuşam.İlk təhsilim Azərbaycanda olsa da, ali təhsilimi İstanbul şəhərində almağa başlamışam.2016-ci ildə İstanbul Universiteti Ədəbiyyat Fakültəsinə daxil olmuşam.Mənim dillərə marağım məni ingilis, türk, rus, italyan dillərini öyrənməyə həvəs yaradıb.5ildən artıqdır ki,ingilis dilində müxtəlif mətn və məqalələri,oçerkləri,esseləri tərcümə edirəm.Bu işdən zövq alıram.Ən böyük istəyim,arzum bundan yararlanana bilən insanlara kömək etməkdir.

İngilizce Kelime Ezberlemek Artık Çok Kolay

✓ Uygulamayı Ücretsiz İndir; Her gün yeni kelimeler telefonuna gelsin

✓ Örnek cümle ve anlamlarını öğren

✓ Hatırlatmalarla pratik yap, kalıcı öğren, unutma

A-dan Z-ə İngilis Dili Qrammatikası

Pulsuz qrammatika dərsləri vermək və Azəringiliscə İngilis dili təhsilinin asan və praktik tədris metodu haqqında bir fikir əldə etmək üçün veb saytımızda İngilis dili qrammatika bölməsi hazırlanmışdır. Bundan əlavə, ingilis dilini öyrənən insanlar üçün qısa bir qrammatika işi yaradılmışdır. İngilis dili qrammatika mövzuları veb saytımızda xülasə olunur və izahı asandır. Xüsusilə onlarla, zaman, nümunə, nümunə cümlə və qrammatika suallarına nümunələr verilir. İngilis dili təhsil dəstlərimizdəki asan və praktik izahlardan istifadə edərək yaradılan bu xülasə qrammatika məlumatları ilə İngilis dilini öyrənməyiniz çox asandır. Bəs, siz, İngillis dili qrammatikasının əsasını təşkil edən mövzuları qısa və ətraflı şəkildə öyrənmək istəyirsiniz? Müxtəlif qarışıq qaynaqlar arasında itmisiniz? Bu zaman, bu bloq yazımızdan faydalanaraq İngilis dili qrammatikasının əsasını təşkil edən mövzularla tanış ola bilər və onlar haqqında qısa, dəqiq, ətraflı məlumat ala bilərsiniz.

Ən Vacib İngilis Dili Qrammatika Mövzuları Hansılardır?

İngilis dilində vacib qrammatika mövzuları saytımızda mövcuddur. Aşağıda qrammatika mövzusunun bəzi hissələrinin nümunələrini görə bilərsiniz. Aşağıda İngilis dili qrammatikası üçün əsaslı olan mövzulara başlıqlar açacayıq və onları qısa və ətraflı şəkildə sizlərə anladacayıq.

İngiliscə İsmi Cümlələri Nədir?

• This is a book. – Bu bir kitabdır.
• This is a good book. – Bu yaxşı bir kitabdır.
• Flowers are in the garden. – Çiçəklər baxçadadır. ; kimi cümlələr isim cümlələrdir.
• She is not a good teacher. – O, yaxşı müəllimə deyil.
• They are not children. – Onlar, uşaq deyil.

İngilis dilində gördüyünüz ən sadə cümlələr və ismi xəbərdən (xəbərin kökü isimdən) ibarət cümlələr ismi cümlələrdir

Pozitif İsmi Cümlələr

Adından da göründüyü kimi pozitif cümlələrdir yəni cümlə inkarlıq bildirmir, sadə nəqli cümlə şəklində olur.

• This is Cara. – Bu Caradır.
• She is a doctor. – O, həkimdir.
• This is a book. – Bu, kitabdır.
• Flowers are in the garden. – Çiçəklər baxçadadır.
• Phones are on the table. – Telefonlar stolun üstündədir.

Daha çox pozitiv cümlə nümunələri üçün İngilis Dilində Təsdiq Cümlələri yazımıza keçid ala bilərsiniz.

Neqativ İsmi Cümlələr

Neqativ ismi cümlələr isə inkarlıq bildirən söz və ya şəkilçilərlə qurulur. Köməkçi felə “not” əlavə edilir. Gəlin, nümunələrə baxaq:

Azəringiliscə proqramı ilə ingilis dilinizi inkişaf etdirin.

• This is not a pen. – Bu, qələm deyil.
• She is not a doctor. – O, həkim deyil.
• It is not a good book at all. – Bu, elə də yaxşı kitab deyil.
• Flowers aren’t in the garden. – Çiçəklər baxçada deyil.
• Phones are not on the table. – Telefonlar masanın üstündə deyil.

Daha çox neqativ cümlə nümunələri və istifadə qaydası üçün İngilis Dilində İnkar Cümlələri yazımıza klikləyə bilərsiniz.

It, This, That (O, Bu) İstifadəsi

It, This	Bu
That	O

İşarə əvəzlikləridir. “That” işarə edilən əşyanın uzaq məsafədə olduğunu qeyd edərkən, “this” yaxın məsafədəki əşyanı bildirir. “It” isə ümumi olaraq istifadə olunur, əşyanın məsafə uzaqlığı qeydə alınmır.

• This is a book. – Bu bir kitabdır.
• That is a phone. – O, telefondur.
• No, it is not a pen. – Xeyr, bu qələm deyil.
• It is a horse. – Bu atdır.
• That is not a cat. – O, pişik deyil.

İngiliscə Şəxs Əvəzlikləri

My	Mənim
Your	Sənin
His	Onun (kişi)
Her	Onun (qadın)
Its	Onun (heyvan və ya əşya üçün)
Our	Bizim
Your	Sizin
Their	Onların

• This is my book. – Bu mənim kitabımdır.
• My father is a doctor. – Mənim atam həkimdir.
• Your teacher is in İstanbul. – Sənin müəllimin İstanbuldadır.
• His mother is at home. – Onun anası evdədir.
• Her book is on the table. – Onun kitabı masanın üzərindədir.

İngilis Dilində Zamanlar

Simple Past (Sadə Keçmiş Zaman)

Simple Past Tense, İngilis dilində keçmiş zamanı təsvir edən bir zamandır. Bu vaxt belə izah edilə bilər. Keçmişdə müəyyən bir vaxtda bir iş görülmüşsə, bu cümlə Simple Past Tense ilə izah olunur. Bu xüsusi vaxt çox köhnə və ya bir neçə dəqiqə əvvəl ola bilər.

Formullar:

1. POSITIVE: (+): I, you, he, she, it, we, you, they + verb2
2. NEGATIVE (-): I, you, he, she, it, we, you, they + didn’t + verb1
3. QUESTION (?): Did + I, you, he, she, it, we, you, they + verb1?
4. NEGATIVE QUESTION (-?): Didn’t + I, you, he, she, it, we, you, they + verb1?

Nümunələr:

• I saw Ayşe yesterday. – Dünən Ayşəni gördüm.
• I didn’t play football when I was young. – Gənc ikən futbol oynamadım.
• I swam everyday in my last vacation. – Son tətilimdə hər gün üzürdüm.
• I played with him yesterday. – Dünən onunla oynadım.
• Did she see me? – O, məni gördü?

Simple Past ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Past Continuous (Keçmiş Davamedici Zaman)

Keçmiş Davamedici Zaman keçmişdə davam edən hadisələrdir. Keçmiş davamedici zaman, keçmişdə başlayan və müəyyən bir müddət ərzində davam edən işləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Başqa sözlə, “Keçmiş davamedici zaman cümlələri bir müddətdir bir işin edildiyini bildirir” deyə bilərik.

Formullar:

1. POSITIVE (+): I, he, she, it + was + verb-ing / we, you, they + were + verb-ing
2. NEGATIVE (-): I,he,she,it + was not (wasn’t)verb-ing / You,we,they + were not (weren’t) + verb-ing.
3. QUESTION (?): Was + I, he, she, it + verb-ing ? / Were we, you, they + verb-ing?
4. NEGATIVE QUESTION (-?): Wasn’t + I, he, she, it + verb-ing ? / weren’t + we, you, they + verb-ing?

Nümunələr:

• I was having a terrifying dream when the alarm clock went off at six o’clock this morning. – Bu səhər saat altıda zəngli saat sönəndə dəhşətli bir yuxu görürdüm.
• While we were playing tennis, it started to rain. – Tennis oynayarkən yağış yağmağa başladı.
• I was listening to my music, so I didn’t hear the phone ring. – Musiqimə qulaq asırdım, ona görə telefonun səsini eşitmədim.
• While she was sleeping, someone took her phone. – O yatarkən kimsə onun telefonunu götürdü.
• I was making dinner when he arrived at my house this evening. – Bu axşam evimə gələndə nahar edirdim.

Past Continuous ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Past Perfect Tense (Keçmiş Bitmiş Zaman)

Past Perfect Tense, İngilis dilində keçmiş zamanı təsvir edən başqa bir zamandır. Keçmişdə bir tarixdən əvvəl bir işin edildiyini izah etmək istəsək, bu zamanı istifadə etməliyik. Past Perfect Tense cümlələrində görülən iş göstərilən tarixə qədər bitməlidir. Bu səbəbdən, cümlələri çox vaxt Sadə keçmiş zaman cümləsi ilə birlikdə istifadə olunur. Bu zamana İngilis dilində əvvəlki keçmiş zaman və ya keçmiş zamanın hekayəsi də deyə bilərik.

Formullar:

1. POSITIVE (+): I, you, we, they + had + verb3 / he, she, it + had + verb3
2. NEGATIVE (-): I, you, we, you, they + hadn’t + verb3 / he, she, it + hadn’t + verb3
3. QUESTION (?): Had + I, you, you, they + verb3 ? / Had + he, she, it, we + verb 3?
4. NEGATIVE QUESTION (-?): Hadn’t + I, you, we, you, they + verb3 ? / Hadn’t + he, she, it + verb3?

Nümunələr:

• After Sofie had finished her work, she went to lunch. – Sofie işini bitirdikdən sonra nahara getdi.
• I washed the floor when the painter had gone. – Rəssam gedəndə döşəməni yudum.
• Harold had known about it for a while. – Harold bir müddət əvvəl bu barədə məlumatlı idi.
• I didn’t say anything until she had finished talking. – Söhbəti bitirənə qədər heç nə demədim.
• After she had moved out, I found her notes. – Evdən köçdükdən sonra qeydlərini tapdım.

Past Perfect ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Past Perfect Continuous Tense (Keçmiş Bitmiş Davamedici Zaman)

Keçmiş Bitmiş Davamedici zaman keçmişdə davam etmiş bir işi təsvir edən zamandır. Bir işin keçmişdə edildiyini və müəyyən bir müddət davam etdiyini izah edir.

Formullar:

1. POSITIVE (+): I, you, we, they, he, she, it + had been + verb-ing
2. QUESTION (?): had + I, you, we, they, he, she, it + been + verb-ing?
3. NEGATIVE (-): I, you, we, they, he, she, it + hadn’t been + verb-ing

Nümunələr:

• He had been drinking milk out the carton when Mom walked into the kitchen. – Ana mətbəxə girəndə kartondan süd içmişdi.
• I had been working at the company for five years when I got the promotion. – Təqdimat alanda şirkətdə beş il işləyirdim.
• Martha had been walking three miles a day before she broke her leg. – Marta ayağını sındırmazdan əvvəl gündə üç mil yol getmişdi.
• The program that was terminated had been working well since 1945. – Xitam verilən proqram 1945-ci ildən bəri yaxşı işləyirdi.
• Cathy had been playing the piano for 35 years when she was finally asked to do a solo with the local orchestra. – Cathy, 35 ildir ki, yerli orkestrlə solo etməsi istənəndə piano çalırdı.

Past Perfect Continuous ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Simple Present Tense (Sadə İndiki Zaman / Geniş Zaman)

Simple Present Tense İngilis dilində ən vacib zamandır. Bir işin həmişə edildiyini söyləyir. Azərbaycan dilində Geniş Zaman deyilir. Bu Onları belə bir təriflə izah etmək olar. Bir iş həmişə olduğu kimi ifadə edilirsə, bu cümlə indiki zamandır. Yəni Simple Present Tense bir cümlədir. Bu Onlar bəzi İngilis dili qrammatika kitablarında Present Simple Tense adı ilə göstərilir.

Formullar:

1. POSITIVE (+): I, you, he, she, it, we, you, they + verb2
2. NEGATIVE (-): I, you, he, she, it, we, you, they + didn’t + verb1
3. QUESTION (?): Did + I, you, he, she, it, we, you, they + verb1 ?
4. NEGATIVE QUESTION (-?): Didn’t + I, you, he, she, it, we, you, they + verb 1?

Nümunələr:

• I play tennis. – Mən tennis oynayıram.
• She does not play tennis. – O, tennis oynamır.
• Does he play tennis? – O, tennis oynayır?
• The train leaves every morning at 8 AM. – Qatar hər səhər 8-də yola düşür.
• The train does not leave at 9 AM. – Qatar səhər 9-da yola getmir.

Simple Present ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Present Continuous Tense (İndiki Davamedici Zaman)

İndiki Davamedici Zaman indiki vaxtı təsvir edən zamandır. Danışıq anında bir işin edildiyini söyləyir. Bu zamanı belə bir təriflə izah etmək olar; Hal-hazırda bir iş görülürsə, bu cümlə indiki davamedici zamandır.

Formullar:

1. POSITIVE (+): Subject + BE (am is are) + verb-ing
2. NEGATIVE (-): Subject + BE NOT (am not isn’t aren’t) + verb-ing
3. QUESTION (?): BE (am is are) + Subject + verb-ing?
4. NEGATIVE QUESTION (-?): BE NOT (isn’t aren’t) + Subject + verb-ing?

Nümunələr:

• I am writing articles on different topics. – Müxtəlif mövzularda məqalələr yazıram.
• He is reading various kinds of books. – Müxtəlif növ kitablar oxuyur.
• They are playing football now. -İndi futbol oynayırlar.
• She is drinking coffee. – O, qəhvə içir.
• He is going to the library. – O, kitabxanaya gedir.

Present Continuous ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Present Perfect Tense (İndiki Bitmiş Zaman)

Present Perfect Tense, İngilis dilində birmənalı olmayan keçmişi təsvir edən zamandır. Bu zaman istifadə olunduğu yerdə çox vacib olan zamandır. Harada istifadə ediləcəyi və keçmişi də izah edən Simple Past Tense ilə qarışdırılmamalıdır. Present Perfect Tense keçmişdə hər hansı bir qeyri-müəyyən vaxtda bir iş edildiyini ifadə edir. Başqa sözlə, keçmişdə icra edilmiş hərəkətləri Present Perfect Tense ilə izah etməyin uyğun olduğunu deyə bilərik.

Formullar:

1. POSITIVE (+): I, you, we, they + have + verb3 / he, she, it + has + verb3
2. NEGATIVE (-): I, you, we, you, they + haven’t + verb3 / he, she, it + hasn’t + verb3
3. QUESTION (?): Have + I, you, you, they + verb3 ? / Has + he, she, it + verb3?
4. NEGATIVE QUESTION (-?): Haven’t + I, you, we, you, they + verb3 ? / Hasn’t + he, she, it + verb3?

Nümunələr:

• She has lived here all her life. – Ömrü boyu burada yaşayır.
• They have written three letters already. – Artıq üç məktub yazmışlar.
• I have worked here since I graduated school. – Məktəbi bitirəndən bəri burada işləmişəm.
• He has finished his homework. – Ev tapşırığını bitirdi.
• We have been to Canada. – Kanadada olmuşuq.

Present Perfect ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Present Perfect Continuous (İndiki Bitmiş Davamedici Zaman)

İndiki Bitmiş Davamedici Zaman keçmiş və indiki zamanda davamlılığı təsvir edən zamandır. İndiki və ya keçmiş zamandakı bir işi təsvir etmək üçün Present Perfect Continuous Tense cümləsi hazırlamalıyıq.

Formullar:

1. POSITIVE (+): I, you, we, they + have been + verb-ing / he, she, it + has been + verb-ing
2. QUESTION (?): have + I, you, we, they + been + verb-ing? / has + he, she, it + been + verb-ing?
3. NEGATIVE (-): I, you, we, they + haven’t been + verb-ing / he, she, it + hasn’t been + verb-ing

Nümunələr:

• I have been writing articles on different topics since morning. – Səhərdən bəri müxtəlif mövzularda məqalələr yazıram.
• He has been reading the book for two hours. – İki saatdır kitabı oxuyur.
• They have been playing football for an hour. – Bir saatdır futbol oynayırlar.
• She has been finding the dress since morning. – Paltarı səhərdən bəri axtarır.
• He has been studying in the library for three hours. – O, üç saatdır kitabxanada oxuyur.

Present Perfect Continuous ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Simple Future Tense (Sadə Gələcək Zaman)

Gələcək zaman gələcəyi ifadə edən və gələcəkdə planlaşdırılan hərəkətlərdə istifadə olunan bir mənadır.

Formullar:

1. POSITIVE (+): I, you, he, she, it, we, you, they + will + verb
2. NEGATIVE (-): I, you, he, she, it, we, you, they + will not (won’t) + verb
3. QUESTION (?): Will + I, you, he, she, it, we, you, they + verb?
4. NEGATIVE QUESTION (-?): Won’t + I, you, he, she, it, we, you, they + verb?

Future Simple ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Nümunələr:

• I will write articles on different topics. – Fərqli mövzularda məqalələr yazacağam.
• Robert will read various kinds of books. – Robert müxtəlif növ kitablar oxuyacaq.
• They will play football in that field. – O sahədə futbol oynayacaqlar.
• April will prefer coffee to tea. – Aprel çaydan daha çox qəhvəyə üstünlük verəcəkdir.
• Bob will go to the library tomorrow. – Bob sabah kitabxanaya gedəcək.

Future Continunous Tense (Gələcək Dacamedici Zaman)

Gələcək Davamedici Zaman, Gələcək Zamandakı Davamlılığı təsvir edən onluqlardır. Bir işin gələcəkdə də davam edəcəyini ingilis dilində izah etmək istəyiriksə, Future Continuous Tense ilə bir cümlə qururuq. Beləliklə, Gələcək Davamedici Zaman bir işin gələcəkdə davamlı və ya müəyyən bir müddət ərzində ediləcəyini söyləyir. Başqa sözlə, gələcəkdəki davamlılığı göstərir.

Formullar:

1. POSITIVE(+): I, you, he, she, we, you, they + will be + verb-ing
2. NEGATIVE(-): I, you, he, she, we, you, they + won’t be + verb-ing
3. QUESTION(?): Will + I, you, he, she, we, you, they + be + verb–ing
4. NEGATIVE QUESTION(-?): Won’t + I, you, he, she, we, you, they + be + verb–ing?

Nümunələr:

• Michael will be running a marathon this Saturday. – Michael bu şənbə günü bir marafon çalıştıracak.
• Eric will be competing against Michael in the race. – Eric yarışda Michael ilə yarışacaq.
• I will be watching Michael and Eric race. – Michael və Eric yarışlarını izləyəcəyəm.
• I will be working at 10am. – Səhər 10-da işləyəcəm.
• You will be lying on a beach tomorrow. – Sabah bir çimərlikdə uzanacaqsan.

Future Continuous ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Future Perfect Tense (Gələcək Bitmiş Zaman)

Gələcək Bitmiş Zaman, Gələcək Zamanında tamamlanacağı deməkdir. Gələcəkdə bir işin mütləq başa çatacağını demək istəyiriksə, Future Perfect Tense-dən istifadə etməliyik. Başqa sözlə, Future Perfect Tense, danışdığımız andan gələcəkdə müəyyən bir zamana qədər edəcəyimiz işlərdən bəhs edir.

Bu zamanla qurulmuş cümlələrdə buna diqqət yetirək. Gələcəkdə görüləcək işlərin müəyyən bir vaxta qədər tamamlanması vacibdir. Başqa sözlə, Future Perfect Tense-də işin nə zaman ediləcəyi, nə vaxt başa çatacağı dəqiq deyil.

Formullar:

1. POSITIVE (+): I, you, he, she, it, we, you, they + will have + verb3
2. NEGATIVE (-): I, you, he, she, it, we, you, they + won’t have + verb3
3. QUESTION (?): Will + I, you, he, she, it, we, you, they + have + verb3
4. NEGATIVE QUESTION (-?): Won’t + I, you, he, she, it, we, you, they + have + verb3?

Future Perfect ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Nümunələr:

• I will have finished this book. – Bu kitabı bitirmiş olacağam.
• You will have studied the English tenses. – İngilis zamanlarını öyrənmiş olacaqsınız.
• She will have cooked dinner. – Yemək bişmiş olacaq.
• He will have arrived. – O, gəlmiş olacaq.
• We will have met Julie. – Julie ilə tanış olmuş olacağıq.

Future Perfect Continuous Tense (Gələcək Bitmiş Davamedici Zaman)

Gələcək Bitmiş Davamedici zaman, Gələcək Zamanında davam edəcək bir işi izah edən zamandır. Başqa sözlə, bir işin gələcəkdə də davam edəcəyini qeyd etmək istəyiriksə, cümləni Future Perfect Continuous Tense ilə qururuq.

Formullar:

1. POSITIVE (+): I, you, we, they + will + have been + verb-ing / he, she, it + has been + verb-ing
2. QUESTION (?): have + I, you, we, they + will + been + verb-ing? / has + he, she, it + been + verb-ing?
3. NEGATIVE (-): I, you, we, they+ will + haven’t been + verb-ing / he, she, it + hasn’t been + verb-ing

Nümunələr:

• In November, I will have been working at my company for three years. – Noyabr ayında üç ildir şirkətimdə işləyəcəyəm.
• At five o’clock, I will have been waiting for thirty minutes. – Saat beşdə otuz dəqiqə gözləyirdim.
• When I turn thirty, I will have been playing piano for twenty-one years. – Otuz yaşıma çatanda iyirmi bir ildir ki, fortepiano çalmış olacağam.
• On Thursday, I will have been knowing you for a week. – Cümə axşamı artıq bir həftədir səni tanımış olacağam.
• On Thursday, I will have known you for a week. – Cümə axşamı səni artıq bir həftə tanımış olacağam.

Future Perfect Continuous ilə bağlı ətraflı məlumat üçün yazıya klikləyin.

Gerunds Nədir?

Bəzən İngilis dilindəki fellər cümlələrdə fel əvəzinə isim, sifət və ya zərf kimi istifadə olunur. Məsələn, yazmaq, yazış, gəliş, gələrək kimi sözlərə ingilis dilində gerund deyilir.

İngilis dilində -ing etiketli fellər bunu edir. Bir felin sonuna -ing əlavə edərək, eyni yazılışı və tələffüzü, lakin fərqli mənaları olan üç söz əldə edilir.

1- writing: yazma, yazış (isim olaraq istifadə olunur.)

2- writing: yazan (sifət olaraq istifadə olunur.)

3- writing: yazarak (zərf olaraq istifadə olunur.)

• My writing is better than your writing. – Mənim yazılarım sizin yazılarınızdan daha yaxşıdır.
• Ali is good at writing letters. – Əli məktub yazmağı yaxşı bacarır.
• Are you interested in singing songs? – Mahnı oxumaqla maraqlanırsınız?
• Fat people prefer sitting to running. – Şişman insanlar oturmaqdan qaçmağa üstünlük verirlər.
• She is the girl who writing this letter. – Bu məktubu yazan qızdır.

Şərtli Cümlələr

İngiliscə şərtli cümlələr Conditional Sentences olaraq keçir. Bəs şərtli cümlə nə deməkdir? Əslində, Azərbaycan dili qrammatikası ilə qarşılaşdırda eyni funksiyalara malik olan qrammatik mövzudur. İngilis dilində qurulan şərtli cümlələrin quruluş qaydası ilə Azərbaycan dilində şərtli cümlələrin quruluş qaydası eynidir. Ona görə də, bu mövzunu oxuyarkən sizə çətinlik törətməyəcəyinə əminlik verə bilərik. Belə ki, şərtli cümlələr iki müstəlif cümlələrin bir-birinə “if” ilə bağlanmasından əmələ gəlir. Cümlənin özünə görə verdiyi məna isə; hər hansı bir şərt altında bir hərəkətin icra ediləcəyini göstərir. “If”-in yazıldığı cümlə budaq cümlə, digər tərəf isə baş cümlə olur. Yəni, “if” yazılan cümlə özü ayrı bir fikri ifadə etsə də, bir cümlə kimi müstəqil bir fikri ifadə edə bilmir və buna görə də, baş cümləyə ehtiyac duyur. Bir də, şərtli cümlələr üçün istifadə olunan zamanlar vardır, istədiyimiz hər zamanı şərtli cümlələrdə istifadə edə bilmərik. Gəlin, dediklərimizi nümunələrlə sizlərə daha aydın başa salaq.

Budaq cümlə	Baş cümlə
Simple Present Tense	Future Tense
Simple Past Tense	Conditional
Past Perfect Tense	Past Conditional

• If it had rained, you would have gotten wet. – Yağış yağsaydı, islanardın.
• You would have gotten wet if it had rained. – Yağış yağsaydı islanardın.
• You would have passed your exam if you had worked harder. – Daha çox çalışsaydınız imtahanınızı verərdiniz.
• If you had worked harder, you would have passed your exam. – Daha çox çalışsaydın, imtahanından keçərdin.
• I would have believed you if you hadn’t lied to me before. – Daha əvvəl mənə yalan danışmasaydın sənə inanardım.

Əlavə ətraflı məlumat üçün İngilis Dilində “If” İstifadəsi yazısına klikləyə bilərsiniz.

Active – Passive (Məlum – Məçhul) Cümlələr Nədir?

Active cümlə nədir?

Aktive (məlum) növ cümlələrdə hərəkəti icra edən bir-başa verilir. Mübtəda açıq-aşkar cümlədə bariz olur və ya hərəkəti icra edən cümlədə bir-başa mübtəda rolunda çıxış edir.

• Harry ate six shrimp at dinner. – Harry axşam yeməyində altı karides yedi.
• Beautiful giraffes roam the savannah. – Savannada gözəl zürafələr dolaşır.
• Sue changed the flat tire. – Sue təkəri dəyişdirdi.
• We are going to watch a movie tonight. – Bu axşam bir film izləyəcəyik.
• I ran the obstacle course in record time. – Maneə rekord müddətində qaçdım.

Passive (məçhul) cümlə nədir?

Passive (məçhul) növdə isə cümlədə hərəkəti icra edən bariz bəlli olmur, “tərəfindən” cümləsi ilə hərəkəti icra edən dolayı yolla göstərilir və ya cümlənin mübtədası rolunda çıxış etmir. Hərəkəti icra edən şəxsin etdiyi hərəkət (subyet deyil, obyekt) cümlənin mübtəda rolunda çıxış edir. Və ən önəmlisi, xəbər məçhul növ şəkilçisi ilə (-ldi, edildi, yazıldı və s.) yazılır. Gəlin, eyni cümlələri məçhul növdə analiz edək.

• At dinner, six shrimp were eaten by Harry. – Yeməkdə, altı karides Harry tərəfindən yeyildi.
• The savannah is roamed by beautiful giraffes. – Savanna gözəl züfarələr tərəfindən dolaşılıb.
• The flat tire was changed by Sue. – Düz təkər Sue tərəfindən dəyişdirildi.
• A movie is going to be watched by us tonight. – Bir film bu gecə biz tərəfindən izləniləcək.
• The obstacle course was run by me in record time. – Maneə rekord müddətini mən qaçdım.

Passive Voice üçün əlavə məlumata yazıya klikləyərək çata bilərsiniz.

Tag Questions Nədir?

Tag Questions mövzusunun tərcümə olaraq Azərbaycan dilində qarşılığı “elə deyilmi?”-dir. Bir sualı verib, üzərinə verilən sualı təsdiqləmə və ya inkarlama məqsədilə vurğulanması üçün “elə deyilmi?, elə?” tərzində suallar sual cümləsinin sonuna əlavə edilir. Gəlin, İngilis dilində bu tərz cümlələr necə istifadə olunu nəzər yetirək.

1) Pozitiv suallarda əlavə vurğulanan sual neqativ, neqativ suallarda əlavə vurğulanan sual pozitiv olur:

• You go to school, don’t you? – Siz məktəbə gedirsiniz, elə deyil?
• You don’t go to school, do you? – Siz məktəbə getmirsiniz, eləmi?

2) Cümlədə köməkçi fel varsa, əlavə vurğulanan sual köməkçi fellə istifadə olunar:

• He has gone, hasn’t he? – O getdi, elə deyil?
• He hasn’t gone, has he? – O getmədi, eləmi?

3) Cümlə hansı zamanda istifadə olunubsa, əlavə vurğulanan sual o zamanla yazılır:

• He went yesterday, didn’t he? – O dünən getdi, elə deyil?
• He didn’t go yesterday, did he? – O dünən getmədi, elə?

Direct – Indirect (Dolaysız – Dolaylı) Cümlələr Nədir?

Direct (dolaysız) cümlə necə olur?

Bir söz o sözü söylənən şəxsin ağzından çıxdığı kimi ifadə edilirsə, bu zaman cümlə direct (dolaysız) şəkildə yazılır. Burada əsas ünsur, cümlədə şəxsin dediyi söz olduğu kimi dırnaq içində yazılmasıdır.

• “You’ll never guess what I’ve just seen!” said Sam, excitedly. – “İndiyə qədər gördüklərimi heç vaxt təxmin edə bilməzsən!” – deyə Sam həyəcanla dedi.
• “What’s that?” asked Louise. – “Bu nədir?” – deyə Louise soruşdu.
• “Our teacher has a broomstick and a black pointy hat in the back of her car. Maybe she’s a witch!” said Cara. – “Müəllimimizin maşınının arxasında süpürgə çubuğu və qara sivri papaq var. Bəlkə də cadugərdir!” – deyə dedi Cara.

Indirect (dolaylı) cümlə necə olur?

Birisinin söylədiyi söz başqa biri tərəfindən ötürülərsə bu zaman dolaylı cümlə olur. Burada dırnaq olmur, X şəxsi Y şəxsinin dediyi sözü Z şəxsinə ötürür. Indirect cümlədə şəxs başqasının söylədiyi sözü öz kəlimələri ilə başqasına ötürür.

• He told me he was going to call Alan. – Mənə Alana zəng edəcəyini söylədi.
• They told her they would arrive a little late. – Ona bir az gec gələcəklərini dedilər.
• You told us you’d already finished the order. – Sifarişi artıq başa çatdırdığınızı söylədiniz.

Bu mövzu ilə bağlı əlavə məlumata Direct / Indirect Speech Nədir? yazısına klikləyərək çata bilərsiniz.

Azəringiliscə proqramı ilə ingilis dilinizi inkişaf etdirin.

Elvir İsayev

Mətin bölməsi hər kəs üçün ən problemli məsələdir. Gəlin mətni detallı şəkildə gözdən keçirək.

İlk olaraq sualları – sonra mətni gözdən keçirin .

Bütün mətni oxumaqla başlamayın .

1. İlk olaraq mətnin birinci abzasının ilk cümləsini və sonuncu abzasının son cümləsini geniş şəkildə oxuyaraq dərhal

( variant qarışıq ) gözdən keçirin. Çünki verilən sualların cavabı əsasən ilk və son abzasda gizli olur. Ən əsas məsələ

isə mətni sualda yox , sualı mətndə axtarın. Mütləq şəkildə birinci sualları və hər sualın öz variantlarını A- dan E -ə

qədər hamısı oxuyun. Bəzi hallarda cavab elə sualın içində gizli olur. Çünki, sualı və variantı qarışıq şəkildə oxusanız

mətnin əslində nədən bəhs etdiyini rahatlıqla anlaya bilərsiniz. Tələbələrin etdiyi ən böyük texiniki səhv isə mətni

oxuyur, detallı şəkildə anlamağa çalışır, hətta tərcümə edir. Bu zaman belə bir sual ortaya çıxır. Mətni oxuduqdan

sonra suallara geri qayıtdığın zaman yenidən mətnə baxmaq ehtiyacı duyurusan . Yaxşı o zaman mətni niyə oxuyurdun,

göründüyü kimi məsələ əslində oxumaq yox düzgün analiz etməkdən gedir.

2. Sualdakı cümlənin mətndəkindən tam fərqli şəkildə yəni dəyişdirilmiş olacağını unutmayın, – “paraphrase digər

adıyla desək restatement – yenidən fikri ifadə etmək vəya cümləni başqa sözlərlə açıqlamaq, şərh etmək, dəyişdirərək

yazmaq” – kimi istifadə edilən bir termindir. Beləki sinonimlərlə əvəz edilməsi, məchulun məlumla, məlumun

məchulla əvəz edilməsi halları isə qaçılmazdır. Ən əsası eyni oxşarlıqlar axtarmayın bu sizi mətindən tam olaraq

uzaqlaşdıra bilər. Çünki tam eyni sözləri axtarsanız belə tapmayacağınıza sizi tam olaraq əmin edə bilərəm. Məsələn:

– “The government asked the USA army to protect the park” – Gəlin bu cümləni yenidən ifadə edək.

– “The USA army was requested to preserve the park by the government.”

Gördüyünüz kimi əslində məlumu məchula, sözləri isə öz sinonimləri ilə əvəz etdik.

Başqa bir nümunə :

Mətndə 1950-ci il olaraq istifadə edilən tarix, sualda qarşınıza “ in the middle of the XX century” kimi çıxa bilər.

The United States / Canada = North America

Diffficult = not easy

Cheap= not costly

Worthless= not worthy

Umimportant= not necessary

Wide= not narrow

Unutmayın : “ invaluable, priceless” (qiymətəgəlməz, çox qiymətli, qiyməti olmayan) müsbət sözlərdir mənfi yox .

3. Choose the wrong statement according to the passage:

– Mətnlə bağlı yanlış fikirləri seçin başlığı ilə verilmiş suallarda yanlış olan variant əsasən aşağıdakı sözlərin olduğu