Evdə təhsil almaq hüququ verən xəstəliklərin siyahısının və evdə təhsilin təşkili Qaydalarının təsdiq edilməsi barədə

Avstraliya. Tələbə vizası ilə müraciət edənlərin hamısının işləməsinə icazə verilir. İşçi qüvvəsi çatışmazlığı baxımından ölkə bunu etmək məcburiyyətindədir.

İkinci vətəndaşlığı necə və harada almaq olar? – ŞƏRTLƏR

BAKU.WS xəbər verir ki, hər iki halda vətəndaşlar müəyyən prosedur keçməli və xarici ölkədən deportasiya olunmamaq üçün bəlli şərtlərə əməl etməlidirlər.

İkili vətəndaşlıq iki ölkə arasında rəsmi müqavilə əsasında reallaşır. İkili vətəndaşlığı olan insanlar hərbi xidmət keçmək üçün hansı ölkəni istəsə, seçə bilir, övladları doğum hüququ ilə iki pasport alırlar. Azərbaycanın heç bir ölkə ilə ikili vətəndaşlıq müqaviləsi yoxdur. Lakin rəsmi Bakı hər bir halda, ikili vətəndaşları olsa belə bu şəxsləri Azərbaycan vətəndaşı kimi tanıyır.

Əgər illər əvvəl hər hansı bir şəxs xaricdə yaşayıbsa, daha sonra oranın vətəndaşlığını alıbsa və Azərbaycana qayıdıbsa, hər bir halda rəsmi Bakı onları Azərbaycan vətəndaşı kimi tanıyır. Bunun üçün onların Azərbaycan vətəndaşı kimi qalmaları şərtdir. Amma qanunda göstərilir ki, xarici ölkənin vətəndaşlığını almış azərbaycanlı bir ay müddətində bunu Azərbaycanın müvafiq mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarına bildirməlidir.

Xaricdə yaşamaq üçün digər yollardan biri də ikinci vətəndaşlıqdır. Azərbaycan qanunvericiliyinə görə, ikinci vətəndaşlıq qanunsuzdur. İkinci vətəndaşlıq və ya daimi yaşayış icazəsi tələbi varlı insanlarla yanaşı, sadə vətəndaşları da maraqlandıran məsələlərdən biridir. Ənənəvi olaraq populyar istiqamətlər Kipr, Malta, Monako olsa da, siyahı bununla məhdudlaşmır.

Kiprdə vətəndaşlıq almaq proseduru olduqca sadə və başa düşüləndir. Əvvəlcə daşınmaz əmlaka 2 milyon avro investisiya qoyulur və dövlət fondlarına sənədlər təqdim edilir, yoxlamanın sonu gözlənilir və pasport alınır. Qeyd edək ki, ən azı 500.000 avro dəyərində daşınmaz əmlak ömrünün sonuna qədər satıla bilməz və qalan əmlak beş ildən sonra satıla bilər.

Malta pasportlarının verilməsi üçün böyük sərmayə tələb olunur – hökumət fonduna geri qaytarılmayan 650 min avro ödəniş edilməlidir. Həmçinin 350 min avro dəyərində daşınmaz əmlak alınmalıdır.

Monako ümumiyyətlə vətəndaşlıq almaq seçimini təmin etmir – yalnız yaşayış icazəsi verir. Bunun yeganə üstünlüyü əslində Monakoda yaşamaq və yalnız Şengen ölkələri daxilində vizasız səyahət imkanıdır.

Xarici ölkələrdə qanuni yaşamaq və heç bir hüquqi çətinliklə üzləşməmək üçün iş icazəsi almaq üsulu da var. İş icazəsi bir insanın işə düzəlməsinə imkan verən qanuni məcburi sənəd üçün müddətdir. Bu termin ən çox adama vətəndaşlığı olmayan bir ölkədə işləmək icazəsi verildiyi hallarda istifadə olunur.

İnsanlar öz ölkələrini tərk edərək vətəndaşlığını saxlamaq müqabilində digər ölkədə yaşamaq və eyni zamanda işləmək hüququ əldə edirlər. Ölkələrin təqdim etdiyi şərtlərə uyğun olaraq müəyyən iş tapmaq, konkret sahənin mütəxəssisi olmaq, sərmayə yatırmaq, təhsil proqramlarında iştirak etmək və digər yollarla işçi icazəsi almaq mümkündür.

Xaricdə təhsil almaq istəyən xeyli sayda namizəd təhsil aldığı müddətdə və ya sonra işləmək istəyir. İnkişaf etmiş ölkələrdə iş tapmaq çətin deyil, amma hər şey deyildiyi kimi sadə deyil. Müəyyən bir gərginlik dövrünün olacağını nəzərə almaq lazımdır. Vərdiş etmək, dil təcrübəsi, ətraf mühitlə tanış olmaq, qanun və qaydaları anlamaq üçün vaxt tələb olunacaq və bu müddət aralığı hər bir namizəd üçün fərqlidir.

İş icazəsi verən ölkələrdə bunlara diqqət etməlisiniz:
1. Əvvəlcə işləmək istədiyiniz ölkənin dilini yaxşı səviyyədə öyrənməyiniz lazımdır. Başlamağa dair böyük ümidləriniz yoxdursa, orta səviyyəli dil biliyiniz olsa belə sadə və təməl işi həll etməyə hazır olacaqsınız.
2. Xaricdə oxuyarkən işləmək istəyən namizədlər öz işlərini tapmaqda tərəddüd etsələr, “məşğulluq xidməti” təklif edən məktəbləri seçmək faydalıdır.
3. Xaricdə işləməyə icazə çətin prosesdir. Çünki dünyada xaricilərin işləmədiyi ölkə, demək olar ki, yoxdur. Avropa və digər inkişaf etmiş ölkələrə milyonlarla insan iş üçün üz tutur.
4. Unutmayın ki, bir ölkədən iş icazəsi almaq üçün əvvəlcə bu ölkədə olmalı və iş tapmalısınız. Əks halda bu icazəni almaq mümkünsüz olur.

Tələbələrə iş icazəsi verən ölkələr:

İngiltərə. Dil məktəbi şagirdlərinin qanuni iş icazəsi yoxdur. Universitet tələbələrinin isə bir hissəsinin iş icazəsi olur.

Bu, o deməkdir ki, vergi ödəməlisən və sosial təminat mükafatına pul qoymalısan, heç bir hökumət öz ölkəsində bir iş tapmış və işləməyə hazır olan bir namizədi asanlıqla informasiyaya məcbur edə bilməz.

ABŞ. Tələbə vizalarının sahibləri (F-1) kampusda iş icazəsi alırlar. 9 aylıq peşə təhsili olan namizədlər OPT (optimal təcrübə təhsili) hüququna malikdirlər. Demək olar ki, bütün universitetlərdə karyera xidmətləri var və mentorlardır.

Kanada. Universitet vizası olan namizədlərin iş icazəsi var. Dil məktəbində iştirak edən namizədlərin iş icazəsi yoxdur. Dil öyrənməyi planlaşdıran və öz işlərini tapa bilməyəcəyini düşünən namizədlər universitet/kollec daxilində əməkdaşlıq proqramı təklif edən və ya ingilis dilini öyrənən məktəblərə üstünlük verə bilərlər.

Avstraliya. Tələbə vizası ilə müraciət edənlərin hamısının işləməsinə icazə verilir. İşçi qüvvəsi çatışmazlığı baxımından ölkə bunu etmək məcburiyyətindədir.

Malta. 24 həftə ərzində iş icazəsi üçün qeydiyyat icazəsi verilir. Turizm adası olduğundan iş qıtlığı çoxdur və iş tapan və sonra iş icazəsi (ehtiyac olduqda) alacaq bir çox namizəd var.

İrlandiya. Tələbə vizası ilə gedən namizədlərə işləmək üçün icazə verilir. İş tapa bilməyən namizədlər çoxluq təşkil etdiyi halda getdiyi həftədən işə başlayan namizədlər də var.

Yeni Zelandiya. Tələbə vizası və IELTS 5.0 balı olan tələbələrə yarım gün işləməyə icazə verilir. Demək olar ki, hər sahədə işçi qüvvəsi intensiv tələb olunduğu ölkədir.

Evdə təhsil almaq hüququ verən xəstəliklərin siyahısının və evdə təhsilin təşkili Qaydalarının təsdiq edilməsi barədə

“Sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin təhsili (xüsusi təhsil) haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2001-ci il 19 iyul tarixli, 540 nömrəli Fərmanının icrasını təmin etmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti qərara alır:

1. “Evdə təhsil almaq hüququ verən xəstəliklərin siyahısı və evdə təhsilin təşkili Qaydaları” təsdiq edilsin (əlavə olunur).

2. Bu qərar imzalandığı gündən qüvvəyə minir.
Evdə təhsil almaq hüququ verən xəstəliklərin siyahısı və evdə təhsilin TƏŞKİLİ QAYDALARI
I. Ümumtəhsil məktəbinin proqramı ilə
Somatik xəstəliklər

Fasiləsiz residivlənən aktiv fazada olan gedişli revmatizm (stasionardan evə yazıldıqdan sonra uşaqların bir – iki il fərdi məşğələlərə ehtiyacı vardır).

Pankardit (stasionar və ya sanatoriyadan evə yazıldıqdan sonra uşaqların bir və ya iki il fərdi məşğələlərə ehtiyacı vardır).

Subkompensasiya və dekompensasiya mərhələlərində olan ürəyin anadangəlmə qüsurları.
Tez-tez baş verən təngnəfəslik sianoz tutmaları ilə gedən ağır dərəcəli Fallo tetradası.
Prosesin yayılması və nəzərə çarpan intoksikasiya ilə gedən III dərəcəli xronik pnevmoniya.
Tez-tez təkrarlanan ağır tutmalar və ya uzunmüddətli asmatik vəziyyətlə gedən bronxial astma.
Nevrotik sindromla gedən xroniki qlomerulonefrit.
Böyrək çatışmazlığı simptomları müşahidə edilən xronik diffuz qlomerulonefrit.
Residivləşən gedişli və böyrək çatışmazlığı simptomları ilə gedən xronik pielonefrit.
Assitlə müşayiәt olunan xroniki hepatit və qara ciyərin sirrozu.
Mikovissidozun ağır formaları.
Hemofiliyanın ağır forması (hərəkətin məhdudlaşması ilə müşayiət olunan).

Hərəkətin məhdudlaşması, oynaqların kobud morfofunksional pozğunluqları ilə müşayiət olunan revmatoid artriti.

Şəkərli diabetin ağır formaları.
İrsi koaqulopatiyalar (vilimbrant xəstəliyi, trombasteniya).
İmmun trombastenit purpura xəstəliyinin xroniki forması.
X – histnositozlar (Hend-Süller-Krissen, Tatarinov).
Toplanma xəstəlikləri (Toze, Niman-Pik, Landinq, Volman, Tandasir).
Hemorraqik hematomezenximae displaziya.
Talassemiyanın ağır formaları.
Anadangəlmə sferositar anemiyanın ağır formaları.
Hipoplastik anemiya.
Qazanılma immunçatışmazlığı sindromu (QİÇS) və insan immunçatışmazlığı virusu ilə yoluxanlar (IIV).
Xondrodistrofiya və xondrodisplaziya.
Nevroloji xəstəliklər

Miopatiya, anadangəlmə və irsi mənşəli torzion distoniya və digər davamlı hipergenetik sindromlar zamanı dayaq-hərəkət aparatının funksiyasının pozulması.

Keçirilmiş poliomielitdən sonra dayaq-hərəkət aparatının ağır pozulmaları.
Keçirilmiş ensefalomielit və poliradikulonevritdən sonra ağır qalıq əlamətləri.
Cərrahi xəstəliklər

Aşağı ətrafların iflici və çanaq orqanlarının funksiyalarının pozulması ilə müşayiət olunan onurğa beyni dəbəliyi (yırtıcı).

Uşaq serebral iflici (təhsilini bitirənədək).
Anusun arteziyası nəcis saxlaya bilməməklə (enkoprez).
Müxtəlif xəstəliklər zamanı aşağı ətrafların iflici.

Koksit gips sarğısında olarkən dayaq-hərəkət sisteminin xroniki xəstəlikləri (xroniki ostiomielit, sümük – oynaq vərəmi).

Anadangəlmə xəstəliklər və zədələnmələrlə əlaqədar dayaq-hərəkət aparatındakı cərrahi əməliyyatlardan sonrakı vəziyyət (müalicənin sonunadək hərəkətin çətinləşməsi baş verən hallarda).

Hərəkətin mümkünsüzlüyü ilə gedən dayaq-hərəkət aparatının pozulması (oxuduğu məktəbin nəzdində 6 aydan 1 ilədək).

Mədə-bağırsaq traktında aparılan ağır cərrahi əməliyyatlardan sonra baş verən bağırsaq fistulları (1 il müddətinə).

Dəri xəstəlikləri
Kəskinləşmiş vəziyyətdə olan yayılmış ekzemalar.
Psoriatik eritrodermiyalar.
Aztropatik psoriaz.
Herb prurioqosu.
Dyurinq dermatiti (kəskinləşmə dövründə),
İxlioz formalı eritrodermiya.
Bulloz epidermoliz (ağır formaları).
Enterpatik akrodermatit (ağır formaları).
Kəskin qırmızı qurdeşənəyi.
Şiddətli yayılmış sklerodermiya.
Piqmentli kseroderma ağır xroniki gedişli.
Psixonevroloji xəstəliklər
Epilepsiya kəskinləşmə mərhələsində, tez-tez qıcolma əlamətləri ilə.

Nevrozların ağır formaları, o cümlədən enkoprez, gündüz enurezi, dekompensasiya mərhələsində olan kəkələmə.

Ruhi xəstəliklər (şizofreniya, psixozlar), kəskinləşmə mərhələsində.
Müxtəlif etiologiyalı (infeksion, somatik) ensefaloastenik əlamətlər.
2. Xüsusi təhsil məktəbinin proqramı ilə
Aşağıdakı sindromlarla kəskinləşmiş debillik mərhələsində olan oliqrofreniya:
a) tez-tez baş verən gündüz epilepsiya tutmaları;
b) ağır ensefaloastenik vəziyyət;
c) enkoprez və gündüz enurezi;
ç) hərəkət oyanıqlığı sindromu;
d) reaktiv vəziyyət.
Ağıl azlığı ilə olan epilepsiya (tez-tez gündüz tutmaları ilə).
Üzvi proseslər kəskinləşmə mərhələsində.
3. Somatik, psixonevroloji xəstəlikləri olan şagirdlərə
sadələşdirilmiş rejimin yaradılması (əlavə istirahət günü, bəzi
dərslərdən azad olunma, natamam fərdi təhsilə keçirilməsi)
Somatik xəstəliklər
Anadangəlmə eferositar anemiya (ağır və orta dərəcədə).
Hemofiliya.
Hipoplastik anemiya.

Göz xəstəliklərinin ağır forması (göz əzələlərinin iflici, göz almasının çıxarılması, cərrahi əməliyyatdan sonrakı vəziyyət).

Psixonevroloji xəstəliklər
Ruhi xəstəliklər (şizofreniya, müxtəlif etnologiyalı psixozlar), natamam kompensasiya mərhələsində.
Epilepsiya – kəskinləşmə mərhələsində (tutmaların tezləşməsi, distrofiyanın olması).
Beyində cərrahiyyə əməliyyatı aparıldıqdan sonra serebral çatışmazlığı.
Ağır kəllə zədələnməsindan və ağır keçən infeksiyalardan sonra baş verən ensefaloastenik vəziyyət.
II. Evdə təhsilin təşkili qaydaları

1. “Sağlamlıq imkanları məhdud olan şəxslərin təhsili (xüsusi təhsil) haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 1.0.14 maddəsinə əsasən, evdə təhsil – sağlamlıq vəziyyətinə görə təhsil müəssisəsində təhsil almaq imkanı olmayan şəxslərin müvafiq təhsil-müəssisəsinin pedaqoji işçiləri vasitəsilə ümumtəhsil proqramlarını evdə mənimsəməsidir.

2. Evdə fərdi qaydada təhsil alan şagirdlər müvafiq təhsil müəssisəsinə xəstəxanaların, poliklinikaların, dispanserlərin təqdim etdiyi sənədlə əsasında rayon, şəhər psixoloji-tibbi-pedaqoji komissiyaların qərarı ilə qəbul olunurlar.

3. Evdə fərdi təhsilə ümumtəhsil məktəblərinə) cari ilin I sentyabrınadək 6 yaşı tamam olan, xüsusi məktəblərdə isə (əqli cəhətdən qüsurlu) 7 yaşı tamam olan səlahiyyətinə görə ümumtəhsil məktəblərində oxuya bilməyən uşaqlar cəlb olunur.

4. Evdə fərdi təhsilə cəlb edilən şagirdlər məktəbə aşağıda adları qeyd olunan sənədlərə əsasən qəbul olunurlar:

məktəb direktorunun adına ərizə;
doğum haqqında şəhadətnamənin surəti;
müvəffəqiyyət cədvəli (ilk dəfə təhsilə cəlb edilənlər istisna olunmaqla);
şagirdlərin şəxsi işi (ilk dəfə təhsilə cəlb edilənlər istisna olunmaqla);
yaşayış yerindən arayış;
psixoloji-tibbi-pedaqoji komissiyanın göndərişi.

5. Evdə fərdi qaydada təhsil alan şagird evdə məktəbə və ya ərazidəki yaxın məktəbə cəlb olunur və onun təlim-tərbiyəsinin təşkili həmin məktəbə həvalə olunur.

6. Azərbaycan Respublikasının Təhsil Qanununa uyğun olaraq evdə təhsil üç pillədən ibarətdir:
ibtidai (I-IV siniflər);
əsas (V-IX siniflər);
orta (X-XI siniflər).
7. Şagirdlərin evdə təhsilə qəbulu il boyu aparılır.
8. Məşğələlər bir qayda olaraq sentyabrın 1-də başlayır və mayın 25-də başa çatır.

9. Dərs ili müddətində tətillər “Azərbaycan Respublikası ümumtəhsil məktəbinin nümunəvi Əsasnaməsi” əsasında verilir.

10. Evdə dərs məşğələləri ümumtəhsil proqramı ilə 45, xüsusi təhsil proqramı ilə 40 dəqiqə müəyyən edilir.

11. Gündəlik dərslərin miqdarı I pillədə 2, II və III pillədə 3 saatdan artıq ola bilməz.

12. Fərdi təlim planları hazırlanarkən psixoloji–tibbi-pedaqoji komissiyanın rəyinə üstünlük verilir.

13. II pilləni müvəffəqiyyətlə başa vuran şagirdlərə əsas məktəbi bitirmək barədə şəhadətnamə, III pillənin məzunlarına orta təhsil haqqında attestat verilir.

14. Evdə fərdi məşğul olan şagirdlərin dərs cədvəli oxuduğu məktəbin sinif rəhbəri tərəfindən valideyn və müəllimlərlə razılaşdırılaraq direktor tərəfindən təsdiq olunur.

15. Evdə fərdi məşğul olan şagirdlər ümumtəhsil və ya xüsusi məktəblərin (şagirdin inkişaf xüsusiyyətinə müvafiq) Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin təsdiq etdiyi tədris planı əsasında təhsil alırlar.

16. Evdə fərdi məşğul olan şagirdin dərs məşğələlərinə sinif rəhbəri, proqram materiallarının yerinə yetirilməsi və həmin prosesdə tətbiq edilən metodiki işə təlim-tərbiyə işi üzrə direktor müavini, bütün prosesini gedişinə isə direktor məsuliyyət daşıyır.

17. Evdə təhsil alan şagirdlərin biliyi ardıcıl olaraq rüblər üzrə sinif jurnalında qeyd olunur. Onların sinifdən-sinfə keçirilməsi, məktəbi bitirməsi də müvafiq qaydada sinif jurnalında öz əksini tapır.

18. Evdə fərdi təhsilə cəlb olunan uşaqlar buraxılış və sinifdən-sinfə keçirilmə imtahanlarından psixoloji-tibbi-pedaqoji komissiyanın qərarı ilə azad oluna bilərlər.

19. Evdə fərdi məşğul olan şagirdlərin ev dəftəri, gündəliyi tərtib olunur. Burada müəllimin qeydi, yoxlama işlərinə dair yazdığı qiymətlər öz əksini tapır.

20. Müəllimin əmək haqqı tabelik qaydasında, rayon (şəhər) təhsil şöbələri tərəfindən yerinə yetirilən proqram materialları əsasında təsdiq olunmuş stavkaya uyğun ödənilir. Şagirdin psixoloji inkişaf xüsusiyyəti sinif rəhbəri və məktəbin psixoloqu tərəfindən işlənir, ailə üzvlərinin xəstəyə baxması üçün şərait və ya fasilələr yaradılır.

21. Evdə fərdi qaydada təhsil alan şagirdlərlə işləyən pedaqoji işçinin, mütəxəssisin seçilməsində könüllülük prinsipinə əməl olunmalı, həmin kateqoriyadan olan uşaqlarla işləyəcək müəllimlərin arzusuna üstünlük verilməlidir.

22. Şagirdlərin evdə müstəqil təhsil almalarına, bədii ədəbiyyatla təmin olunmalarına, xəstəliyin xüsusiyyətinə uyğun olaraq gələcəkdə müəyyən peşə öyrənmələrinə pedaqoji kollektivlər şərait yaratmalı, onların hərtərəfli inkişafına qayğı və diqqətlə yanaşmalıdırlar.

23. Məktəb rəhbərləri hər il mayın 25-dən iyunun 25-dək evdə təhsil alan şagirdlərin həmin məktəblərdə və yaxud başqa məktəblərdə təhsillərini davam etdirmək üçün siyahılarını psixoloji-tibbi-pedaqoji komissiyanın təsdiqinə təqdim etməlidirlər.

Evd thsilin tşkili qaydaları haqqında mr

Bəşər tarixində ilk şəhid Həzrət Adəmin (ə) oğlu Həzrət Habildir (ə). Əbədi ölməzlik və kamil şəhidlik zirvəsi isə İmam Hüseynə (ə) məxsusdur.

1. 2.Axirət baxımından şəhidlik (Şəhidi-uxrəvi). Onlar kamil şəhidliyin tələb etdiyi şərtlərdən birinin olmaması səbəbilə yuyulub kəfənlənəndən sonra dəfn edilənlərdir. Suda boğulanlar, yanğın və uçqunda ölənlər, elm uğrunda və tibbin aciz qaldığı xəstəlik səbəbindən dünyasını dəyişənlər və s.

Peyğəmbərimiz (s) də şəhidlik mərtəbəsinin ucalığına işarə edərək buyurmuşdur: “Allaha and içirəm ki, Onun yolunda döyüşüb öldürülməyi, sonra dirildilib yenə öldürülməyi, sonra təkrar-təkrar dirildilərək öldürülməyi nə qədər də çox istəyirəm”.

Şəhidlik, eyni zamanda, insanın edə biləcəyi ən yaxşı əməldir ki, bunun vasitəsilə günahları bağışlanıb axirət səadətinə qovuşa bilər.

Şəhadət məktəbində şəhid olan insanları Allah yüksək qiymətləndirir. Dinimizdə təcavüzlə şəhid adı almaq mümkün deyil. Bir şəxs ki, digər ölkələri zəbt edərkən həlak olur, onu şəhid adlandırmaq olmaz. İslamın bu cür hərəkətlərə rəğbəti yoxdur.

Böyük Türk milləti “Ölsəm şəhid, qalsam qazi”, “Torpaq – uğrunda ölən varsa, Vətəndir” şüarları ilə tarixdə zəfərlər qazanmışdır. Tarix boyunca şəhidlik xalqımızın mənliyində yaşayan yüksək əxlaqi keyfiyyət olmuşdur. Xalqımız Vətən və müqəddəs dəyərlər naminə həmişə döyüşmüş, bu yolda ölməyi yaşamaqdan üstün tutmuşdur.

Ulu babalarımız döyüşə gedərkən şəhid olmaq üçün Allaha yalvarırdılar, bu uca məqama nail olmadıqda isə qəhrəmanlıq şərəfi ilə təsəlli tapırdılar. “Şəhadət şərbətini içmək” onların sarsılmaz imanı idi.

Vətənimizin müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü və suverenliyi uğrunda canlarını fəda etmiş şəhidlərimizin əziz xatirələrini yaşatmaq, ruhlarına dualar oxumaq hər azərbaycanlının vətəndaş borcudur.