Facebookdakı Cinsi Kimlik Statusunu necə düzəltmək olar

Vətən müharibəsi ayrıca mövzudur. Mənə belə gəlir ki, damarlarında azərbaycanlı qanı axan hər kəs, xüsusən də, söhbət belə mühüm tarixi hadisədən gedəndə öz imkanları daxilində Vətəninə faydalı olmağı bacarmalıdır. Bu müharibədə bütün millət bir yumruq kimi səfərbər oldu. Mən də, təbii ki, kənarda qala bilməzdim. Axı müharibə təkcə ermənilər tərəfindən işğal edilmiş torpaqlarımızda deyil, həm də, sosial şəbəkələrdə gedirdi. Mən mətbuatı diqqətlə izləyirdim. Özü də təkcə Rusiya mətbuatını deyil, yalan-palanla qaynaşan erməni mətbuatını da. Həqiqətləri çatdırmaq lazım idi. Paylaşdığım materiallara şərhlərimdə həmişə əslində nələr baş verdiyindən yazır, bəzən uzaq tariximizdə baş vermiş hadisələr barədə məlumat verirdim. Bundan əlavə, dizaynerlərimizin, videoqraflarımızın və qrafika ustalarımızın işlərini #stoparmenianagression, #dontbelievearmenia, #armeniaagressor, #karabakhisazerbaijan hashtag-ləri ilə “Instagram” səhifəmdə bölüşürdüm.

“Facebook” Nəyə Görə Adını Dəyişdi?

“Facebook”-un “CEO”-su Mark Zukerberqin şirkətinin adını elmi fantastika yazıçısı Neill Stefensonun 1992-ci ildə yazdığı “Qar qəzası” romanından ilhamlanaraq Meta olaraq dəyişdirdiyini açıqlaması, virtual reallıq üçün baş verən ən böyük hadisələrdən ola bilər. Virtual kainatlar toplusu mənasına gələn “Metaverse” termini, texnologiya sənayenin diqqətini çəkən ən uyğun anlayışdır, belə ki, ən məşhur internet platformalarından biri futuristik ideyanı qəbul etdiyini bildirmək üçün rebrendinq edir. Bəs nədir virtual kainat?

“Spy Kids 3-D: Game Over”, “Matrix”, və ya “Real Player” filmləri sizə tanışdır? Bəs, sizə bu ssenarilərin uzaq gələcəkdən bəhs etmədiyi deyilsə nə düşünərsiniz? Pub-G və ya Roblox kimi hansısa bir video oyunu düşünün. Oyunçu komandalar və düymələrin köməyi ilə personajı və ya ekrandakı hadisələri idarə edir. Əgər oyunçu konsolda oturub ekranda oyunun gedişatını izləmək əvəzinə, oyunun içində ola bilsə, xaricdən deyil, onun daxilində bir xarakter kimi iştirak edə bilsəydi necə olardı? Virtual reallıq və virtual kainatlar günümüzün tətbiqi mümkün olan aktual mövzularındandır. Yəqin ki, virtual reallıq dedikdə söhbətin nədən getdiyini asanlıqla anladınız: insanların vasitə və ya cihazdan istifadə etməklə daxil ola biləcəyi və aktiv fəaliyyət göstərə biləcəyi rəqəmsal məkan: real həyatda gerçəkləşdirməyiniz əlçatan olmayan və ya sadəcə mümkünsüz hər şeyi düşünün, rəqəmsal dünyada edə biləcəklərinizin sərhədləri bu qədər genişdir.

İnformasiya sahəsi ilə yanaşı, əyləncə sahəsinin öncüləri də həmişə xəyali dünyalar yaratmaq, uydurma məkanlarda hekayələr qurmaq və görmə, toxunma kimi təməl sensorların manipulyasiya üsulları ilə maraqlanmışlar. Teatrın yaradıldığı qədim tarixlərdən bu yana yaşayış yerləri və ictimai məkanlar üçün rəsmlər vasitəsilə illüziya məkanları yaradılmışdır, 18-19-cu əsrlərin böyük panoramalarında isə bu tətbiq kulminasiya nöqtəsinə çatmışdır. Bu ənənə daha sonra 20-ci əsrdə oxşar vizual effektlərə nail olmaq üçün futuristik teatr dizaynları, 3-D filmlər və IMAX kinoteatrlarına qədər bir sıra medianın yaradılmasına təkan verdi.

Birbaşa virtual reallığın tarixi isə yenə də hərbi texnologiyalar ilə bağlıdır. Fred Uoller və Ralf Uolker tərəfindən 1939-cu ildə Nyu-York Ümumdünya Sərgisi üçün icad edildiyi zaman daha sonra Cinerama adlanacaq periferik görmə və dərinlik anlayışlarının immersiv illuziya ilə tətbiqinə əsaslanan Vitarama geniş ekranlı film formatı, 1950-ci illərin ortalarına qədər kommersiya məqsədi ilə istifadə edilməsə də, Ordu Hava Korpusu tərəfindən II Dünya Müharibəsi zamanı sistemdən “Waller Flexible Gunnery Trainer” adı altında zenit təlimi üçün uğurla tətbiq edildi. Bu, sonradan virtual reallığın inkişafına təkan verəcək əyləncə texnologiyası ilə hərbi simulyasiya arasındakı əlaqənin real nümunəsidir.

Bu gün virtual reallıq adətən kompüter texnologiyalarından istifadə etməklə həyata keçirilir. Bu məqsədlə qulaqlıqlar, çox istiqamətli qaçış bantları və xüsusi əlcəklər kimi bir sıra sistemlər reallıq illüziyasını yaratmaq yolu ilə hisslərimizi birlikdə stimullaşdırmaq üçün istifadə olunur. Əslində bu, təsəvvür edə bildiyimizdən daha çətindir, çünki hisslərimiz və beynimiz bizə detallı şəkildə sinxronlaşdırılmış təcrübə təqdim etmək üçün təkamül etmişdir. Məsələn, insanın görmə sahəsi video kadra bənzəmir. Bizim görməmiz 180 dərəcə və periferikdir və bu xüsusiyyətlərin yoxluğu asanlıqla hiss edilə bilər. Eynilə, gözlərimiz və qulaqlarımızdakı vestibulyar sistem qeyri-sinxronluq hiss etdikdə, yol tutması deyilən hərəkət xəstəliyi vasitəsilə bizə siqnal ötürür. Bu səbəblə də, virtual reallıq texnologiyası bizim fiziologiyamızı nəzərə almağa məcburdur. Virtual reallıq -aparat, proqram təminatı və sensor sinxronluğun birləşməsini düzgün şəkildə əldə edə bilsə, mövcudluq hissi təmin edilmiş olur.Reallıqda bir şey etmək çox təhlükəli, bahalı və ya praktiki olmayan yerdə virtual reallıq ən effektiv cavab olmaqdadır. Təcrübəli döyüş pilotlarından tutmuş tibbi fəaliyyətlər üzrə təcrübəçi cərrahlara, meditasiyadan tutmuş sürücülük qabiliyyətinin artırılmasına qədər virtual reallıq bizə real dünya təcrübəsi qazanmaq üçün real itki və ya təhlükə olmadan sadəcə xəyali risklər götürməyimizə və nəticələrini öyrənməyimizə imkan verir. Virtual reallığın istehsalı genişləndikcə, qiyməti aşağı düşdükcə və daha çox istifadə olunduqca təhsil və ya məhsuldarlıq tətbiqləri kimi daha ciddi istifadələrin ön plana çıxacağını gözləmək olar. Virtual reallıq Memarlıq, İdman, Tibb, İncəsənət, Əyləncə kimi sahələrdə gündəlik həyatımıza təsir edən yeni və maraqlı kəşflərə səbəb ola bilər. Virtual reallıq və onun bənzəri olan artırılmış reallıq rəqəmsal texnologiyalarla əlaqə qurma tərzimizi əhəmiyyətli dərəcədə dəyişə bilər. Texnologiyanın insana yaxınlaşdırılması tendensiyası yolunda da virtual reallıq ən əhəmiyyətli vasitədir, çünki virtual reallıq, bizi bunun üçün lazım olan kainatla təmin edir.

Facebookdakı Cinsi Kimlik Statusunu necə düzəltmək olar

Facebook sosial şəbəkədə gender şəxsiyyətini seçmək və təqdim etmək üçün onlarla istifadəçiyə təklif edir, lakin bu variantlar tapmaq asan deyil.

İnsanlar adətən qeydiyyatdan keçirdikləri zaman onların cinsini seçirlər və şəxsi məlumatlarını Xronologiya səhifəsinin profil sahəsində doldururlar.

Uzun müddətdir ki, gender variantları kişi və ya qadınla məhdudlaşdı, əksəriyyəti isə artıq bir və ya digər setə malikdir.

Bəzi insanlar Facebookun qərarının yayılmaqda olan sosial şəbəkə istifadəçilərinə digər cinsi şəxsiyyətləri təqdim etmək qərarından sonra bu seçimi redaktə edə bilərlər.

50 Gender Seçimləri

LGBT qrupları tərəfindən sadəcə kişi və ya qadın kimi təsvir etməyən şəxslərə saytın daha səmərəli olmasına cəhd etmək məqsədilə, Facebook fevral 2014-cü ildə 50-ə qədər müxtəlif cins seçimi həyata keçirdi.

Yalnız istifadəçilər “bigender” və ya “cinsi maye” kimi kateqoriyalardan cinslərini müəyyən etməklə kifayətlənməyəcəklər, lakin Facebook həm də istədikləri cinsiyyət seçimi ilə əlaqəli olmaq istədikləri hər zamana qərar verir.

Seçimlər məhdud olsa da. Bu, ya qadın, kişi, ya da Facebookun “neytral” deyir və üçüncü şəxslərə “onlardan” kimi çoxluq təşkil edir.

Facebook bir blog yazısında, xüsusi gender seçimlərini inkişaf etdirmək üçün LGBT təşkilatının bir qrupu olan Support Network ilə işlədiyini söylədi.

Facebook Gender Seçimlərini tapmaq

Yeni cins seçimlərinə daxil olmaq üçün Xronika səhifənizi ziyarət edin və profil şəklinizin altındakı “Haqqında” və ya “Məlumatı yeniləyin” bağlantısını axtarın. Hər iki link sizi təhsil, ailə və bəli, cinsiyyət də daxil olmaqla, sizin haqqında məlumatlarla dolu profil sahəsində aparmalıdır.

Cinsi məlumatları ehtiva edən “Əsas Məlumat” qutusunu ailə vəziyyəti və doğum tarixi ilə birlikdə tapmaq üçün aşağı diyirləyin. “Əsas məlumat” qutusunu tapa bilmirsəniz, “Haqqınızda” bölməsini axtarın və sizinlə əlaqəli daha çox əlavə kateqoriyalar tapmaq üçün “Daha çox” bağlantısını basın.

Nəhayət, “Əsas Məlumat” qutusunu tapa bilərsiniz. Daha əvvəl seçdiyiniz cinsiyyət şəxsiyyətini və ya heç bir zaman seçmədiyinizi siyahıya salır, “Sosial əlavə et” deyə bilər.

Əgər ilk dəfə əlavə etdiyseniz və ya əvvəlcədən seçilmiş cinsinizi dəyişmək istəyirsinizsə yuxarı sağdakı “Düzenle” düyməsinə basarsanız, “Cinsi Əlavə et” düyməsini basın.

Gender variantlarının heç bir siyahısı avtomatik olaraq görünməyəcək. Aradığınız şey haqqında fikir sahibi olmalısınız və sözün ilk bir neçə sözünü axtarış qutusuna yazın, sonra bu məktublarla uyğun olan mövcud gender seçimləri bir açılır menyuda görünəcəkdir.

Misal üçün “trans” yazın və “Trans Qadın” və “Trans Kişi” digər seçimlər arasında açılacaqdır. “A” yazın və “androgynous” pop up görmək lazımdır.

Seçmək istədiyiniz cinsi seçimini basın, sonra “Saxla” düyməsini basın.

2014-cü ildə təqdim olunan Facebook-un bir çox yeni variantları arasında:

• agender
• adrongynous
• bigender
• cis
• cis qadın
• cis kişi
• cinsi maye
• cinsi sorgu
• kişi – qadın
• trans
• trans qadın
• trans kişi
• transseksual şəxs
• transseksual
• transseksual qadın
• transseksual kişi
• iki ruh

Facebook-da gender vəziyyəti üçün auditoriyanın seçilməsi

Facebook sizin cins seçməyinizi kimin görə biləcəyini məhdudlaşdırmaq üçün tamaşaçı seçmə funksiyasından istifadə etməyə imkan verir.

Bütün yoldaşlarınızın bunu görməsinə icazə verməyin. Siz Facebook-un xüsusi dostlar siyahısının funksiyasını istifadə edə bilərsiniz, sonra onu seçə bilərsiniz. Müəyyən statusu yeniləmələri üçün edə biləcəyiniz bir şeydir – siyahı seçərək onu kimin görə biləcəyini göstərin.

Cahid Şahbazov: “Mən super qəhrəman deyiləm!” – FOTO

Sosial şəbəkədə ən populyar azərbaycanlı həkim olan Cahid Şahbazov uşaqlıqda necə diktor “işlədiyindən”, ulduza çevrildiyindən, şou-biznes dostlarından, sevinc göz yaşlarından və həkimlərin ilahi gücündən bəhs edib.

Gözəl həkimlərinin həyatı Oxu.Az-da yeni rubrikadır. Amma bu rubrika dərmanlar və mütərəqqi müalicə üsulları barədə deyil, bir növ “portretə əlavə olunan ştrixlərdir”. Burada oxucular peşəsinin ustası olan həkimlərlə “qeyri-rəsmi” şəraitdə tanış olurlar.

Birinci yazımızın qəhrəmanı da, daim birinci olmağı bacaran şəxslərdən biridir. Onun “Instagram”da təqribən 300 min izləyicisi var. Tez-tez reytinqləri aşan tok-şouların qonağı olur.

Ən populyar idman, biznes və şou-biznes ulduzları onun dostları sırasındadır. O, bütün stereotipləri qıraraq zəmanəmizin qəhrəmanına çevrilib. İlk dəfədir sosial şəbəkədə belə bir həkim görürük: O, insanların gözlərinə nur gətirməklə, onlara hər cür kömək etməklə, peşəsindən ağızdolusu danışmaqla bərabər, kadr arxasında qalanları – necə istirahət və səyahət etdiyini də, abunəçiləri ilə bölüşür, onlara həyat eşqi bəxş edir! Bütün bunlar tanınmış oftalmoloq Cahid Şahbazov barəsində deyə biləcəklərimizin heç də hamısı deyil. Amma qoy özü barədə elə qəhrəmanımızın özü danışsın!

– Cahid, jurnalistlik təcrübəmdə az da olsa, elə hallar olub ki, mən bir insandan çox danışmaq istəmişəm. Onu necə gördüyümdən danışmaq istəmişəm. KİV-lərin diqqətində olmanıza baxmayaraq, sizinlə bağlı məni maraqlandıran ( ümidvaram ki, təkcə məni deyil) heç bir suala cavab tapa bilməmişəm. İş bunda da deyil. Yazılarda bəzən yanlış məqamlar qabardılır. Nədənsə portretinizi özüm cızmaq istədim.

Bu gün siz “Instagram”da ən populyar azərbaycanlı həkimsiniz. Bunu rəqəmlər də parlaq nümayiş etdirir, bəzən səhifənizin statistikasını paylaşırsınız. Mən çoxdan səhifənizdə size izləyirəm. Şəbəkədə bütün həyatınız göz qabağındadır. Siz təkcə işinizdən, sevinc və kədərinizdən deyil, həm də, cəmiyyətimizdə baş verənlərə münasibətinizindən danışırsınız. Biz sizin övladlarınızla harada və necə istirahət etdiyinizə tamaşa edirik, əlqərəz, bir növ “Cahid TV”yə baxırıq.

Necə oldu ki, “Instagram” ulduzuna çevrildiniz?

– Əslində, bunu qarşıma məqsəd qoymamışdım, sadəcə belə alındı. Bəlkə də sosial şəbəkələrin, xüsusən də “Instagram”ın gücünü hamıdan tez başa düşdüm. Bir də mənə elə gəlir ki, şəbəkədəki populyarlığımın sirri abunəçimə kifayət qədər yaxın olmağımdan, ona tam səmimi münasibətimdən irəli gəlir: o, məni evdə, işdə, dostlarımın əhatəsində, uşaqlarımın yanında da görür. “Instagram” mənim bir növ dünya ilə əks əlaqəmdir. O, xəstələrimlə, köməyə və məsləhətə ehtiyacı olanlarla rahat əlaqə saxlamağıma kömək edir.

Nə üçün məhz bu proqramı bəyəndim? Məsələ bundadır ki, uşaqlıqdan “TV-də olmaq” istəmişəm. Maqnitofonun səsyazma funksiyasını işə salıb aparıcı kimi “veriliş” hazırlayırdım (gülür). Hər bir proqramımın sonunda mütləq “hava proqnozu”nu deyirdim (gülür). Hələ bu harasıdır? Ev heyvanlarının əhatəsində “dinləyicilərimə” dördayaqlı dostlarımıza qulluq etməyin sirlərini öyrədirdim. Babamın böyük kitabxanası var idi. Oradan müxtəlif sorğu kitabçaları və ensiklopediyalar götürüb gah üzüm sortları, gah da, insan orqanizminin quruluşu barədə məlumat verirdim. Mənim öz “Səyyahlar klubum” və “Heyvanlar aləmində” verilişlərim vardı. Bu gün “Instagram” sayəsində həmin bu uşaqlıq arzumu qismən gerçəkləşdirmişəm.

– Bəs necə oldu ki, teleaparıcı birdən-birə dönüb oftalmoloq oldu? Ümumiyyətlə, nəslinizdə həkim olubmu?

– Mən ailəmizdə artıq üçüncü nəsil göz həkimiyəm. Həmişə bilirdim ki, oftalmoloq olacağam. Hələ uşaq bağçasında “qəbuluma düşmək” üçün uşaqları növbəyə düzürdüm, onların gözlərini müayinə edir, dərmanlar məsləhət görür, reseptlər yazırdım. Elə uşaqlığım da oftalmologiya klinikasında keçib. Xoşbəxtəm ki, bütün məşhur həkimləri, bu sahənin korifeylərini görmüşəm. Hələ ibtidai sinif şagirdi olanda böyük auditoriyalarda oturub mühazirələrə qulaq asırdım. Özü də, bu mühazirələr təkcə oftalmologiya ilə bağlı deyildi. Məsələn, elə götürək sonralar Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinə başçılıq etmiş Zəhra Quliyevanın mühazirələrini. Başqa heç nə barədə düşünmürdüm – mən göz həkimi olmaq üçün dünyaya gəlmişəm. Məktəbə gedəndə də, bilirdim ki, yolum Tibb Universitetinədir. Beləcə, addımbaaddım öz arzuma doğru gedirdim.

– Necə bilirsiniz, həkim olurlar, yoxsa doğulurlar? Bu bir işdir, yoxsa fitri qabiliyyət?

– Yox, iş deyil! Əsla. Mən buna dərindən inanıram. Necə ki, anadangəlmə musiqiçi, müğənni və ya şairlik istedadı var, bizim peşəmizdə də, fitri istedad olmalıdır. Həkimlik iş ola bilməz – bu, ilahidən verilmiş bir qabiliyyətdir. Sadəcə bunu hamı başa düşmür. Hər kəsə nəsib olan xoşbəxtlik də deyil. Axı bəziləri üçün həkimlik elə iş deməkdir.

– Mənim üçün yaxşı həkim sanki bir az bu dünyanın adamı deyil və mən onlara ilahidən insanlara şəfa bəxş etmək payı verilmiş insanlar kimi baxıram. Amma o da, məlumdur ki, həkimlər, alimlər, ümumiyyətlə elm adamları çox vaxt ateist olurlar. Mən sizin Tanrıya münasibətinizi bilmək istərdim. Həqiqətən də, kimin görə biləcəyi, kimin görə bilməyəcəyi göylərdəmi həll olunur?

– Dərhal deyim ki, ateist deyiləm. Tanrıya müəyyən bir enerji, qüdrət, lap istəsəniz alqoritm kimi inanıram. Haqlısınız, bəzən hər şey həkimdən asılı olmur. Məsələn, 100 faiz əminsən ki, konkret bir əməliyyat müvəffəqiyyətlə keçəcək, çünki problemlə yaxından tanışsan, onu necə həll edəcəyini yaxşı bilirsən və 5-10 dəqiqəliyə əməliyyata girirsən. O isə uzanır. Sanki hər şey gün kimi aydın idi. Amma yox. Oturub özünə sual verirsən. Axı bu necə ola bilər? Bəzən isə əksinə olur – çox çətin bir əməliyyat göz açıb-yumunca bitir, xəstənin görmə qabiliyyəti tamamilə bərpa olunur. Hərçənd əvvəlcə buna əmin deyildin. Buna görə də, bəzən mənə elə gəlir ki, şəfa bəxş edənlər bu dünyanın adamı deyillər. Çoxlu insan həyatı xilas etmiş həkimlərimiz isə heç şübhəsiz, Tanrının bizə göndərdiyi elçilərdir.

– Bir halda ki, söhbət göylərdən getdi, onda maraqlandığım bir məsələ var. Siz, öz peşənizin ulduzu olan bir adamsınız və tez-tez şou-biznes ulduzları ilə görüşürsünüz. Yaxın əhatənizdə artistlərin sayı az deyil. Kənardan bir balaca qəribə görünür. Axı məncə, sizin xəmirinizin mayası tamamilə başqadır. Məgər onlarla ünsiyyət sizə belə maraqlıdır? Axı sizi yaxınlaşdıran nədir?

– Siz indicə onları ulduz adlandırdınız, mənim isə buna gülməyim gəlir. Onlar tamaşaçılar üçün ulduzdur, mənim üçünsə dostlardır! Lakin ətrafımda şou-biznesdən olmayan adamlar da, az deyil. Mənim səhifəmdə onları da, görə bilərsiniz. Məni çoxları tanıyır, lakin ünsiyyət saxlayıb dostluq etdiklərim, mənə ruhən doğma olanlar isə tək-tükdür. Həyat bizi qarşılaşdırır, bir-birimizlə təmas qurub ünsiyyət saxlayırıq – mənə maraqlı gəlməyənlər, yaxud məni maraqlı hesab etməyənlər isə ələnib gedir.

– Sizə elə gəlmirmi ki, çoxları, o cümlədən ulduzlar sizin yaxşı münasibətinizdən istifadə edir? Siz varlı, nüfuzlu adamsınız, əldən tutub kömək edə bilərsiniz.

– Yox belə hesab etmirəm. İşim çətindir, çoxlu güc və enerjimi alır, bəzən isə “yaralayır”. Televizor ekranında, şəbəkədə Yeni il yolkası kimi parıldamaq üçün enerji lazımdır. Bu yaralardan qurtulmağıma dostlarım, onlardan aldığım enerji kömək edir. Bəlkə mən özüm onların yaxşı münasibətindən, qəhqəhələrindən, mehribanlığından güc alıram.

– Niyə belə xeyirxahsınız?

– Bunu sizə kim dedi? (gülür)

– Məgər özüm bilmirəm? Uzağa getmək lazım deyil, bu yaxınlarda Xoşqədəm Hidayətqızı “Səni axtarıram” verilişində bütün ölkəyə elan etdi ki, onun yardım çağırışına məşhur həkim Cahid Şahbazov səs verib və xəstə uşağın müalicəsinə 1000 manat ianə edib. Siz dostlarınızla birlikdə Vətən müharibəsi veteranlarına evlər tikdirirsiniz. Belə misallar çoxdur – siz fiziki imkanları məhdud olan gəncin toy mərasimini təşkil etmisiniz, pensiyaçı və müəllimləri pulsuz müalicə edirsiniz, qiymətləriniz çox aşağıdır, klinikanızda böyük güzəştlər var.

– Xoşqədəmlə bağlı əhvalat ümumiyyətlə maraqlıdır. İş elə gətirdi ki, o, efirdə xəstə uşaqdan öz ad günündə danışdı. Mən də bir ekspert kimi bu proqramda iştirak edib onu təbrik etməliydim, sonra yeni xəstələr barədə danışmalıydıq. Düşündüm ki, ən gözəl gül buketi 1000 manata başa gələcək. Bəli, bir-iki gün göz oxşayacaq – sonra nə olacaq? Solub gedəcək. Həm də ad günündə onu təbrik edənlər çox olacaq. Ona görə də qərara gəldim ki, yaxşı olar ki, bu pulları xəstə uşağın müalicəsinə sərf edim. Elə də etdim. Verilişə gəlib dedim ki, bu gün hədiyyəssiz gəlmişəm, amma əliboş deyiləm. Xoşqədəm çox sevindi, təşəbbüsüm onun ürəyincə oldu və elə o dəqiqə efirdən elan etdi ki, ona gül, bahalı hədiyyə-filan almaq lazım deyil, həmin pulları xəstə uşağın müalicəsinə vermək daha düzgündür. Beləcə, lazımi məbləğ toplandı. Əməliyyat uğurlu keçdi. İndi həmin uşaq tamamilə sağlamdır, yaşayıb həyatdan zövq alır.

Vətən müharibəsi ayrıca mövzudur. Mənə belə gəlir ki, damarlarında azərbaycanlı qanı axan hər kəs, xüsusən də, söhbət belə mühüm tarixi hadisədən gedəndə öz imkanları daxilində Vətəninə faydalı olmağı bacarmalıdır. Bu müharibədə bütün millət bir yumruq kimi səfərbər oldu. Mən də, təbii ki, kənarda qala bilməzdim. Axı müharibə təkcə ermənilər tərəfindən işğal edilmiş torpaqlarımızda deyil, həm də, sosial şəbəkələrdə gedirdi. Mən mətbuatı diqqətlə izləyirdim. Özü də təkcə Rusiya mətbuatını deyil, yalan-palanla qaynaşan erməni mətbuatını da. Həqiqətləri çatdırmaq lazım idi. Paylaşdığım materiallara şərhlərimdə həmişə əslində nələr baş verdiyindən yazır, bəzən uzaq tariximizdə baş vermiş hadisələr barədə məlumat verirdim. Bundan əlavə, dizaynerlərimizin, videoqraflarımızın və qrafika ustalarımızın işlərini #stoparmenianagression, #dontbelievearmenia, #armeniaagressor, #karabakhisazerbaijan hashtag-ləri ilə “Instagram” səhifəmdə bölüşürdüm.

Torpaqlarımızın azad edilməsi uğrunda qəhrəmancasına savaşan əsgərlərimizi dəstəkləmək üçün bir aylıq məvacibimi Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinə Yardım Fondunun hesabına köçürdüm, müharibə başa çatandan sonra isə Vətənimizin ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizədə zərər çəkmiş şəhid ailələrinə və yaralılara yardım məqsədi ilə yaradılmış YAŞAT Fonduna.
Veteranlara gəlincə. Onlar Masallıdan iki qardaş idi. Hər ikisinin görmə qabiliyyətində ciddi problem vardı. Onlar Xoşqədəm Hidayətqızına müraciət edərək kömək istəmişdilər, o da mənim yanıma göndərmişdi. Mən onları qəbul etdim, müayinə etdim, lakin. Təəssüf ki, kömək edə bilmədim. Travmaları çox dərin idi, müalicə olunmaları mümkün deyildi. Müayinə zamanı öyrəndim ki, qardaşlar atalarını tez itiriblər, onları əmiləri tərbiyə edib, öz evləri də, yoxdur. Bunu dostlarıma danışdım və biz onlara bir ev hədiyyə etməyi qərara aldıq…

Siz mənə suallar verirsiniz, mən onlara cavab verməli oluram. Lakin gördüyüm işlərdə fövqəltəbii heç nə görmürəm – mən super qəhrəman deyiləm. Həyat paylaşdıqca gözəldir. Bütün bunlar ruhun çağırışı, bir növ tələbat, müharibə iştirakçılarına minnətdarlıq əlamətidir. Eyni şeyləri şəhidlərimizin ata-anaları barəsində də deyə bilərəm. Biz onlar arasından təqribən 30 xəstəni müalicə edib sağ-salamat evlərinə göndərdik.

Qiymətlərin ucuz olmasına gəlincə. Bəli, etiraf edim ki, daha çox qazana bilərdik. Lakin bu mənim şəxsi təşəbbüsümdür. Qarşıma məqsəd qoymuşam ki, xidmətlərimizdən cəmiyyətimizin bütün təbəqələri istifadə etməlidir. Özü də, klinikamızda Avropanın, eləcə də ABŞ-ın ən yaxşı klinikalarında işlədilən ən müasir avadanlıqdan istifadə etməyimizə baxmayaraq. Odur ki, bazar qiymətləri barədə heç bir təsəvvürü olmayan xəstə deyəndə ki, qiymətlərimiz niyə bahadır? Az qala özümü asmaq istəyirəm! Çünki mənim xidmətlərimin qiyməti artıq 10 ildir yerində sayır və bazar qiymətlərindən çox aşağıdır. Mənim klinikamda VIP-xidmətlər yoxdur, yəni statusundan, geyimindən və pul kisəsinin ölçüsündən asılı olmayaraq, bütün xəstələrimiz üçün şərtlərimiz eynidir. Əgər növbəyə durmaq lazımdırsa, hamı durmalıdır, burada heç kimə görüm-baxım edilmir…

– Bəs neçə saat yatırsınız? Mənim üçün həqiqətən də, maraqlıdır, çünki bəzən mənə elə gəlir ki, heç yatmırsınız. Məsələn, biz sizi “Stories”də görürük, evə gecədən xeyli keçmiş qayıdırsınız, ertəsi gün səhər tezdən artıq trenajor zalında idman edirsiniz və hər gününüz belə keçir…

Adətən dörd saat, ən yaxşı halda altı saat yatıram. Başqa cür alınmır. Əks halda çatdıra bilmərəm. İstəsək də istəməsək də həyat bizi çox sərt çərçivələrə sığdırır. Yuxu mənə istirahət üçün deyil, gücümü toplayıb yolumu davam etdirmək üçün lazımdır. Mən işdən ən yaxşı halda saat 20:00-da çıxıram, sonra idmana gedirəm, dostlarımla görüşürəm, yalnız bundan sonra evə dönürəm. Yuxuya getməzdən əvvəl mütləq nə isə oxuyuram. Demək olar ki, hər günüm beləcə keçib gedir.

– Buna görə də, övladlarınızla harasa istirahətə gedəndə, mən çox sevinirəm. Öz-özümə deyirəm ki, nəhayət ki, istirahət edir. Düz sözümdür.

– Siz bunu mənə deyən birinci adam deyilsiniz. Bilirsiniz, əvvəlcə həyatımın işlə bağlı olmayan fraqmentlərini “Instragram”da paylaşmağımın doğru olduğuna şübhə edirdim. Axı məni müxtəlif adamlar izləyir və harasa səyahət etmək üçün heç də, hamının imkanı yoxdur. Sonra düşündüm: axı onların arasında kəndlərdə yaşayan cavanlar, uşaqlar var. Elə həmin ABŞ onlar üçün əlçatmaz bir arzudur. Mən bu arzunu onlara göstərmək, yalnız jurnallarda gördükləri yerlərə bir növ toxunmaq imkanı yaratmaq istədim. Qoy bu videolar onların arzularına təkan versin, çünki yalnız bilik və zəhmətlə hər bir işdə peşəkar ola bilərsən və yalnız bu peşəkarlıq, sənin işinə olan tələbat bütün qapıları üzünə taybatay açıb xəyallarını gerçəkləşdirə bilər.

– Cahid, bilirsinizmi, mən sizin yubileyiniz üçün bir ssenari düşünmüşəm. Doğrudur, həmin günə hələ çox var, amma bununla belə, həmin gün “Səni axtarıram” verilişinin xüsusi buraxılışının efirə çıxmasını, dostlarınız, həmkarlarınız və doğmalarınızdan başqa, yardım əli uzatdığınız, pulsuz sağaltdığınız insanların da sizi təbrik etmək üçün studiyaya gəlmələrini istərdim. Əminəm ki, onlardan hər birinin sizinlə bağlı öz təsirli hekayəsi var…

– Əgər indi “Səni axtarıram” verilişinin redaktorları sizi eşitsəydi sadəlövhlüyünüzə gülərdilər. Biz bir vaxtlar birgə xeyriyyə aksiyası keçirdik – 100 xəstəni pulsuz əməliyyat edərək sağaltdıq. Başladığımız işi davam etdirmək və ikinci aksiyanı elan etmək istəyirdik. Televiziya işçilərinə hesabat üçün birinci aksiyanın qəhrəmanları lazım idi. Bəlkə də, inanmazsınız, amma 100 sağalmış xəstədən studiyaya gəlmək xahişinə cəmi 18 adam razılıq verdi. Qalanları isə televiziya işçilərini demək olar, axırıncı sözlərlə təhqir edərək efirə çıxmayacaqlarının, nəyəsə ehtiyaclarının olduğunu insanların bilməsini istəmədiklərini dedilər. Hələ bu harasıdır, biz həmişə bayram günlərində xeyriyyə aksiyaları təşkil edirik, xəstəxanamıza xəstələr gəlir, biz onları müayinə edirik və onların arasından təcili yardıma ehtiyacı olan 100 nəfəri seçirik. Bu seçimdən kənarda qalan xəstələr isə əsl şou düzəldirlər. Mən də, əməkdaşlarım da daha nələr eşitmirik? Səyyar aksiyalar təşkil edəndə isə “incik düşmüş” xəstələr bahalı avadanlığı sındıra, çığır-bağır sala, hətta əməkdaşımızı vura bilərlər. Buna görə də, təşəkkür gözləmirəm. Xeyirxahlıq etmək və dərhal da unutmaq lazımdır.

– Bəs işinizdə nədən güc alırsınız?

– Çox şeydən. Məsələn, bu yaxınlarda yanıma görmə qabiliyyətini tamamilə itirmiş bir qoca gətirdilər. Məlum oldu ki, iki ildən çoxdur ki, bu vəziyyətdədir. Övladları çoxdur, Naxçıvanda kənddə yaşayır. Problemləri beş il əvvəl başlayıb. Oğulları nə qədər həkimə aparmağa çalışsalar da, boyun qaçırıb. İnanmayıb ki, ona kömək edə bilərlər. Bir gün televizorda səsimi eşidib və oğullarına deyib ki, məni Cahid həkimin yanına aparın. Mən onun bir gözünü əməliyyat etdim. Bakıda oğlunun yanında qaldı. Bir ay sonra ikinci əməliyyata gələndə mənə bunları danışdı: “Bilirsiniz, doktor, mənim üzlərini görmədiyim nəvələrim var. Tezliklə Naxçıvana gedib onları görəcəyəm. Çox sağ olun, doktor!”. Mən də, göz yaşlarımı saxlaya bilmədim.
Sizə daha bir misal çəkim. Çəpgözlükdən əziyyət çəkən qız uşağı əməliyyata gəlir. Onu müalicə edirsən, necə dəyişdiyini görürsən. Özü də, bu dəyişiklik təkcə zahirən baş vermir. Qızcığaz öz kompleksindən azad olandan sonra daha utanmır, insanlardan gizlənməyə çalışmır. Onun üçün yeni həyat başlayır. O, mənə öz fotoşəkillərini göstərərək deyir ki, sosial şəbəkədə özünə səhifə açıb, burada fotoşəkillərini, videolarını paylaşır. Birdə görürsən ki, kabinetinin qapısı açılır və gözləri fərəhdən par-par yanan sağlam uşaq qaçaraq içəri girir. Bax onların təbəssümünü və sevincini görmək, gülüşünü eşitmək mənim üçün ən böyük xoşbəxtlikdir.

Seymur Zəkəryəyev