Facebook: Görmək istəmədiyiniz reklamları necə blok etmək olar

Yuxarıda adları sayılanlar klassik marketinq nəzəriyyəsinin əsaslarını təşkil edirdi və demək olar ki, “Marketing Tools” olaraq istifadə olunan vasitələr idi. Ancaq, müasir dövrdə bu siyahı Word of Mouth Marketing, Guerilla Marketing, Mobile Marketing və s. ilə uzanıb və genişlənib. Bu siyahının uzunluğuna baxmaq üçün İnternetdən istifadə edə bilərsiniz.

Reklam, Marketinq və Satışa fərqli baxış

“Marketing Communication” və ya Azərbaycan dilində Marketinq Əlaqələri dediyimiz anlayış öz içərisində əsasən beş vasitəni birləşdirir. Bu beş vasitə, Reklam, Satış Kampaniyaları, PR, Fərdi Satış və Birbaşa Marketinq olaraq adlandırılır. Bəs bunlara niyə “vasitə” deyirik? Çünki, yuxarıda adlarını saydığımız bütün anlayışlar məhsulla, marka ilə, firma ilə və s. istehlakçı və ya müştəri arasında əlaqələrin qurulması üçün vasitədir.

Reklam müştəriyə çatdırılmaq istənilən fikrin vizual, səsli və ya yazılı media vasitəsilə istehlakçılara çatdırılmasıdır. Satış kampaniyaları, müştərinin diqqətini çəkmək, onunla firma və ya marka arasında bir əlaqə qurmaq üçün lazım olan vasitədir. Fərdi Satış, firma təmsilçisinin tək-tək müştərilərlə görüşərək onlara firmanı və ya markanı tanıtması, ona mal satmağa çalışması və s. prosesidir. Yəni, bu da vasitədir.

Yuxarıda adları sayılanlar klassik marketinq nəzəriyyəsinin əsaslarını təşkil edirdi və demək olar ki, “Marketing Tools” olaraq istifadə olunan vasitələr idi. Ancaq, müasir dövrdə bu siyahı Word of Mouth Marketing, Guerilla Marketing, Mobile Marketing və s. ilə uzanıb və genişlənib. Bu siyahının uzunluğuna baxmaq üçün İnternetdən istifadə edə bilərsiniz.

Reklam müəyyən məbləğ ödənərək hər hansı bir məlumatın, hər hansı bir media vasitəsilə istehlakçılara çatdırılmasıdır.
Reklamın məqsədi firmanın müştərilərinə çatdırmaq istədiyi fikri, mesajı və ya məlumatı kodlar vasitəsilə açıq və ya qapalı şəkildə müştərilərə çatdırmaqdır. Ancaq, bu cümləni oxuyan kimi fikirləşməyin ki, “gündə əlli dənə reklam görürük amma heç birinin nə demək istədiyini başa düşmürük”. Başa düşmürük çünki, ya içərisində kodlanmış hər hansı bir fikir yoxdur, ya da kod çətindir biz onu aça bilmirik. Kod nədir? Kod reklam verənin çatdirmaq istədiyi fikri qısa bir şəkildə müştəriyə göndərməsidir. Əslində bu kodların çətinliyi və asanlığı özü də digər bir məqalənin mövzusudur, ancaq yazını çox uzatmamaq üçün hələlik bu mövzuya toxunmuruq. Təəssüf ki, son dövrlərdə Azərbaycanda yayımlanan elə bir reklam yoxdur ki, onu əla reklam nümunəsi olaraq xatırlayaq. Ancaq, bir neçə gün əvvəl efirdə görünən bir “Porsche” reklamı barədə danışmaq istəyirik. Bu reklamda evdən qaçaraq çıxan bir qız göstərilir. Rahatlıqla başa düşülür ki, harasa tələsir. Dar küçədə saxlayan “Porsche”ni görüb yanında dayanır. Əllərini sürtür avtomobilə və yan-yörəsinə diqqətlə baxdıqdan sonra (ətrafda insan olub-olmadığına baxır), ətrafda heç kimin olmadığını görüb köynəyinin yaxasını açır və vücüdunu avtomobilə göstərir. Sonra tez yaxasını bağlayıb yoluna davam edir. Bəli, hər bir reklamda mesaj bu qədər açıq və dəqiq olmalıdır.

Bu reklam gözəl və əla reklamdır. Niyə? Gözəl reklamdır çünki, səviyyəsiz seksuallıq istifadə olunmayıb və insanın çox xoşuna gələ biləcək bir kadrdır. Demək olar ki, bu reklama baxan heç kim uzun müddət onu unutmaz. Əla reklamdır çünki, “Porsche”nin müştərilərinə çatdırmaq istədiyi fikir budur; Porsche ilə çox cazibədarsınız və qadınlar sizin qarşınızda dayana bilmir. Reklam kadrlarında bir dənə də olsun söz işlədilmir. Ancaq, fikri başa düşməyən bir dənə də olsun müştəri yoxdur. Diqqətli olun, “başa düşməyən müştəri” ilə “başa düşməyən insan” arasında çox böyük fərq var. Reklam verən firma bilməlidir ki, bu reklamı kimlər üçün hazırlayır, onun müştəriləri kimlərdir, fikri çatdırmaq istədiyi insanlar kimlərdir, onların təhsilləri hansı səviyyədədir, kodu aça biləcəklərmi və s. Bəlkə də “Porsche”nin reklamındakı kodu Marketinqlə maraqlanmasaydım mən də başa düşməzdim, ancaq əmin olun ki, Amerikadakı (reklam ABŞda yayımlanıb) “Porsche” müştəriləri bunu gözəl başa düşüblər.

Prosesi qısa olaraq yazsaq belədir; firma vermək istədiyi fikri kodlayır, media vasitəsilə müştəriyə çatdırır, müştəri reklamı eşidir və ya görür eyni zamanda, onu açır və ya açmır. Reklamın təsirlərindən bəhs etməyəcəyimizə görə, davamını yazmırıq.
Çünki reklamlardakı mesajların formatı, qısalığı-uzunluğu, azlığı-çoxluğu özü ayrıca bir məqalədir. Bəs, “yaxşı reklam” və “pis reklam” nədir? Bunu qarışıqlıq olmasın deyə maddələrlə göstəririk.
Yaxşı reklam;

1. fikiri qısaca çatdırır
2. fikri açıq çatdırır, kodu açmaq çətin deyil
3. kimə müraciət etdiyi bilinir
4. niyə müraciət elədiyini və məqsədinin nə olduğu bilinir
5. görüntü və ya səs etibarı ilə diqqət çəkir və yadda qalır
6. bezdirici deyil
7. inandırıcıdır

Pis reklam;

1. yaxşı reklamda olanların heç biri pis reklamda olmur
2. nə demək istənildiyi başa düşülmür

Bunlar qısa və kobud şəkildə yazılsa da, onu deyək ki, bir neçə yüz səhifəlik Reklam Strategiyaları kitabları mövcuddur. Yəni, reklam bizim yazdığımız qədər sadə deyil. Əgər sadə olsaydı, bütün şirkətlərin uğurlu reklamları və reklam strategiyaları olardı. Azərbaycanda isə bir dənə də olsun “yaxşı reklam” nümunəsi yoxdur. Ancaq, inanırıq ki, ən qısa zamanda olacaq.

Marketinq və Satışa ümumi baxış

“Marketinq və satış arasındakı fərq nədir?” sualına cavab verməzdən əvvəl, cavab verməli olduğumuz iki əsas sual var; Marketinq nədir? Satış nədir?

Marketinqin nə olduğu haqqında mən əminəm ki, məndən əvvəl bu jurnalda çox dəyərli Marketoloqlar tərəfindən cavablar verilib. Həmçinin də, satış haqqında bunu demək olar.
Ancaq, məsələyə daha sadə yöndən yanaşaraq daha çox ikisi arasında ortaq və fərqli cəhətlərə toxunacağıq.

Marketinq bir prosesdir. Müştəri üçün dəyər yaratmaq, onunla əlaqələr qurmaq və qarşılığında da dəyər əldə etmək prosesidir. Bu daha çox müasir marketinq fikrinin sahibi Filip Kotlerə aid bir yanaşma tərzidir.

Çox əhəmiyyətli fikirləri olan P. Druckerin fikrincə isə “Marketinqin məqsədi müştərini yaxşı tanımaq və onu öyrənməkdir ki, onun üçün özü-özünü sata bilən məhsul istehsal etsin”. Yəqin ki, buradan Marketinqin nə olduğunu bir az da dəqiqləşdirdik. Yəni, müasir marketinq konsepsiyasında bütün startegiyaların başında müştəri faktoru dayanır. Bunun nəticəsidir ki, artıq əvvəllər “mass marketing” deyilən anlayışın yerini artıq “individual customers” anlayışı alıb. Mass Marketing və ya Azərbaycan dilində kütləvi marketinq anlayışında, istehsal mühüm amil idi. İstehsalçı bir məhsulu istehsal edirdi və bütün marketinq fəaliyyətlərini istehsal etdiyi həmin malın müştərilərə tanıdılması, onların inandırılması və nəticədə də malın alınması istiqamətində yoğunlaşdırırdı. İndividual Customers və ya Azərbaycan dilində Müştəri fərdləri anlayışında isə istehsalçı əvvəlcə müştəri qruplarının ehtiyaclarını müəyyənləşdirir. Onun nə istədiyini tam olaraq öyrənir və ondan sonra məhsulu istehsal edir. Məhz bunun nəticəsidir ki, hazırda marketlərin rəflərində milyon çeşid məhsul görürük. Hətta, daha yaxın bir nümunə verək; Mobil telefonlar. Gözlərinizi yumub bir dəqiqə fikirləşsəniz, ağlınıza yəqin ki, ən az 10-15 fərqli model gələr.

İndi isə satış və marketinqin fərqlərinə keçək. Ayırmamışdan əvvəl birləşdirək ki, ayırandan sonra nəyi nədən ayırdığımızın fərqinə vara bilək. Satış marketinqin başının tacıdır. Bunu bu qədər sadə bir şəkildə birləşdirmək olar. “Coca-Colanın əfsanəvi Marketinq Müdüri” olaraq bilinən Sergio Zymanın fikrincə, marketinqin əsas vəzifəsi “mümkün olan ən baha qiymətə, mümkün olan ən çox miqdarda və mümkün olan ən sıx aralıqlarla satmaqdır”. Bəli, bütün növ Marketinq fəaliyyətlərinin tək məqsədi var; pul qazanmaq. Pul qazanmağın da bir yolu var, satmaq.

Bəs, Marketinq və Satışı bir-birindən necə ayırmaq olar?

Marketinq bir yol tapıb müştərini marketə qədər gətirir, hətta marketin içinə girməsini də o təmin edir. Elə buradaca satışın işi başlayır. Satış malı müştəriyə satır. Müştəri marketdən çıxdıqdan sonra yenə marketinqin işi başlayır. Marketinq öyrənməlidir ki, o müştəri yediyi dondurmadan, satıcının onunla rəftarından, marketin içinin dizaynından və s. razıdır yoxsa yox?

Bir cümlə ilə, başqa çox mühüm bir fərqə toxunmaq istəyirəm. Marketinqlə məşğul olan Marketoloqlarla, Satışla məşğul olan Satış Menecerləri (satış müdürləri və kordinatorları nəzərdə tutulur) arasındakı ən böyük fərq ondadır ki, Marketoloqlar müştərini məmnun edərək həmişə satmağı, Satışçılar isə ən qısa zamanda necə və nə yolla olur-olsun satmağı fikirləşirlər. Ən əsas fərqlərdən biri də budur.

Çox dəyərli oxucularımız arasında satışla birbaşa əlaqəli olanlar bəlkə də bununla razılaşmayacaq, ancaq onu da deməliyik ki, bunun belə olması da təbiidir, çünki firma rəhbəri ondan ancaq satış tələb edir.

Unutmayın, Marketinq bir şirkət üçün o qədər mühümdir ki, onu bir marketinq şöbəsinin öhdəsinə buraxmaq olmaz. Əmin olun ki, bu fikirlə razılaşmayan marketoloq yoxdur.

Mənbə Marketinq jurnalı

Facebook: Görmək istəmədiyiniz reklamları necə blok etmək olar?

Yəqin ki, Facebook-da sizin istifadəçi “profiliniz” ilə üst-üstə düşməyən və ya sadəcə olaraq, görmək istəmədiyiniz reklamlarla rastlaşmısınız.

Gillian Brockell adlı bir qadın da rastlaşıb. O, hamilə olarkən hamiləliyi ilə bağlı məzmunlar oxumaq və ya “baby shower” qonaqlığından şəkillər paylaşmaq üçün sosial mediadan istifadə edərmiş. Lakin körpəsini itirdikdən sonra vəziyyət dəyişir. Anidən uşaq məhsulları və hamiləlik geyimləri haqqındakı reklam postları bezdirici hal alır.

O, bu barədə Facebook – və başqa böyük texnologiya şirkətlərinə – açıq məktub ünvanlayır və şirkətin reklam üzrə vitse-prezidentindən cavab alır.

“İtkinizə görə kədərləndim və məhsullarımıza görə yaşadığınız xoş olmayan təcrübəyə görə üzr istəyirəm. Reklamları bloklaya biləcəyiniz tənzimləmələrimiz mövcuddur. Kifayət qədər inkişaf etməsələr də, üzərində işləyirik və fikirlərinizi yüksək qiymətləndiririk”.

Müəyyən reklamları bloklaya biləcəyinizdən xəbərdarsınızmı?

Qadın isə cavabında reklamları bloklamak kimi variant haqqında bildiyini, amma bunu tapmağın çətin olduğunu deyir.

Sosial şəbəkələrin “İnternetdə maraq əsaslı reklam” adlandırdığı bir anlayış var ki, sizə maraqlı olan məzmunun reklamını çatdırmaq mənasına gəlir.

Alqoritmlər həmişə düzgün işləmir, amma çarələri təqdim edirik.

Müəyyən tipli reklamları görmək istəmirsinizsə, sizə addımbaaddım izahını veririk.

A variantı: “Bunu görmək istəmirəm”

Facebook-u gözdən keçirən zaman sizi narahat edən və ya görmək istəmədiyiniz müəyyən bir reklamı həmin an silə bilərsiniz. Bunun üçün həmin reklamın yuxarı sağ küncündəki “x” işarəsini sıxmaq kifayətdir.

Sonra isə “Hide ad” (Reklamı gizlət) yazısını seçin və reklam dərhal itəcək.

Əgər hər hansısa reklamı görmək istəmirsinizsə, onu gizlədin

Əgər hər hansısa reklam sizi narahat edirsə, onu sosial şəbəkəyə şikayət etmək imkanınız da var, amma səbəbini izah etmək lazımdır. Bir neçə variant mövcuddur:

• Uyğun olmayan və ya təhqiramiz seksual məzmun
• Şiddət
• Qadağan edilmiş məzmun
• Spam
• Yanlış xəbər
• Saxta və ya yalan məlumat
• Siyasi namizədlər və ya siyasi məsələlər

B variantı: Seçimlərinizi dəyişdirin

Facebook-un “Reklam seçimləri” variantında bu sosial şəbəkənin sizə “Facebook-dan kənardakı internet səhifələri və tətbiqetmə proqramlardan istifadə əsasında” və eləcə də “sizin offline fəaliyyətiniz əsasında partnyorlarımızdan əldə etdiyimiz məlumatlar əsasında” təqdim olunan məzmunu idarə edə bilərsiniz.

Sosial şəbəkə üzvləri sizə şəbəkəndən istifadə edərkən və etməyərkən məlumat ötürməyə qadirdirlər. əlbəttə ki, siz istəyirsinizsə.

“Bu variantları istədiyiniz vaxt gözdən keçirə bilərsiniz,” Facebook deyir.

Bunun üçün üç addımı icra etmək lazımdır:

1. Facebook-un sağ küncünü basın və “parametrləri” (settings) seçin

2. “Reklamlar” (ads) seçin

3. Aşağıda “reklam parametrləri” (ad settings) seçin

Həmçinin reklamın seçimlərindən “Niyə bunu görürəm?” variantını seçib, onu gizlədə bilərsiniz.

C variantı: Reklam mövzularını gizlədin

Eyni menyuda “Reklam parametrləri”-nin aşağısında sizə müəyyən mövzuları altı aylıq, birillik və ya qeyri-müəyyən müddətə bağlaya biləcəyiniz variant da təqdim olunur.

Hələlik Facebook üç növ reklamı gizlətmək imkanı verir:

• Alkoqol
• Atalıq
• Ev heyvanları

Lakin sosial şəbəkə istifadəçilərin görmək istəmədiyi mövzu təkliflərinə də açıqdır.

Hələlik Facebook üç növ reklamı gizlətmək imkanı verir

Bəs heç bir reklam görmək istəmirəmsə, necə?

Hələ ki, belə bir seçim yoxdur.

“Facebook-da reklamları tamamilə bloklamaq olmur. Məhz reklamlar sayəsində Facebook pulsuzdur. Bunda əlavə, biz yalnız sizə uyğun və maraqlı reklamları önə çıxarmağa çalışırıq,” sosial şəbəkə izah edir.

Milli.Az