Goethe – Faust: kurze Zusammenfassung & Inhaltsangabe
Kurz darauf erfährt Gretchen, dass sie schwanger ist, es kommt zu einer Auseinandersetzung zwischen Faust und Valentin, Gretchens Bruder. Dieser will die Schande, die Faust über die Familie gebracht hat, nicht akzeptieren, und so fordert er den Doktor zum Duell heraus. Doch Mephisto beeinflusst den Kampf so, dass Faust Valentin tötet, und um dem Blutbann zu entkommen, fliehen die beiden auf den Blocksberg. Im Todeskampf sagt Valentin seiner Schwester derweil ein schändliches Ende voraus. Marthe rät ihm, sich nicht im Sterben liegend zu versündigen, doch Valentin will davon nichts wissen, er nennt sie ein „schändlich kupplerisches Weib“ und sagt, dass er als braver Soldat stirbt, an dessen Tod die eigene Schwester die Schuld trägt.
Иоганн Вольфганг Гёте (1749-1832)
Немис файласуфи Иоганн Вольфганг Гёте Франкфурт шаҳрида туғилиб ўсди. У 17 ёшида ҳуқуқни ўрганиш мақсадида Лейпциг шаҳрига жўнайди. Кейин Стасбургда таҳсил олади. 21 ёшида Иоганн Готфрид Гердер (1744-1803) билан учрашади.
1775 йилнинг 7 ноябрида ёш даҳо Гёте герцог Карл Август таклифига биноан Веймарга келади. У герцогнинг махфий маслаҳатчиси лавозимини адо этиб, маъмурий бошқарув санъатига доир мўъжизаларни намойиш этишга муваффақ бўлади. Қисқа вақт ичида мукаммал тартиб-интизом ўрнатиб, давлат хазинасини бойитади.
Гёте башоратчилик қобилиятига ҳам эга эди. У кўп воқеаларни олдиндан айтиб берган ва ҳеч қачон адашмаган. Гётенинг табиатида беқарорлик, жиззакилик, енгилтаклик каби хусусиятлар ҳам бўлганидан атрофдагилар уни бадфеъл одам деб ҳисоблашган.
Гёте 3000 дан зиёд шеърлар муаллифи. Унинг Веймарда чоп этилган асарлар тўплами 143 жилддан иборат. Қуйида уларнинг энг асосийларини санаб ўтамиз:
«Таврида ифигенияси» (1787), «Рим элегиялари» (1788), «Торквато Тассо» (1796), «Наботот эврилиши» (1790), «Фауст» (1808), «Сеҳрли сибизға», «Ранг ҳақида таълимот».
1797-1817 йилларда Гёте Веймар театрини бошқарган. 1794 йили Иоганн Фридрих Шиллер (1759-1805) билан танишган. 1808 йилда Наполеон билан учрашган. Гёте оғир сил хасталиги билан оғриган. Шундай вақтлар бўлганки, томоғидан қон қуюлиб келган, аммо шунга қарамай, у 83 йиллик умрини мутлақо соғлом одамдек яшаб ўтган. Саломатлигини мустаҳкамлаш ва табиатидаги нуқсонларни енгишда юксак иродасини, сабот-матонатини намойиш этиб, замондошларини ҳайратга солган.
Гёте ҳақидаги маълумотларнинг бизга тўлалигича етиб келишида унинг хонадонида ёрдамчи-котиб бўлиб ишлаган ёш адабиётшунос Иоганн Петер Эккерманнинг хизматлари катта.
Манбаларга кўра, Гёте қўл урмаган касб бўлмаган: у портретнавис, манзаранавис рассом, ҳайкалтарош, меъмор, танқидчи, хотиранавис, публицист, актёр, режиссёр, театр директори, муқовачи, заргар, кимёгар, анатом, ботаник, физик, геолог, оптик, файласуф, фалакшунос, муаррих, санъатшунос, давлат арбоби, молиячи, кутубхона мудири ҳам бўлган.
Инсоннинг тавба-тазарруга бўлган эҳтиёжи ҳеч қачон йўқолмайди.
Майда одамлар орасида майдалашасан. Катта одамлар орасида эса ўзинг ҳам ўсасан.
Инсон курашчи демакдир.
Яшашга ва эркинликка ҳар куни улар учун курашувчи одамгина лойиқдир.
Ўзим тўғримдаги билимсизлигим лаҳза сайин ошиб бормоқда.
Айтишларича, икки қарама-қарши фикр орасида ҳақиқат ётар эмиш. Асло бундай эмас, уларнинг орасида муаммо ётади.
Нафрат фаол норозилик туйғуси, ҳасад эса, аксинча, суст норозилик ҳиссидир. Шу боис ҳасаднинг қисқа фурсатда нафратга айланишидан ҳайратланмаслик керак.
Ҳаммага бирдек ёқиш истаги энг кулгили истакдир.
Чорак соат давомида товланиб турган камалакни пайқамай қўядилар.
Ақл билан муҳаббат ўртасида ҳеч қандай умумийлик йўқ!
Яхшиликни йўқотиш – кам йўқотиш, номусни йўқотиш – кўп йўқотиш, мардликни йўқотиш – ҳамма нарсани бой бериш демакдир.
Яшаш учун ғалаба қозонишни ўрган.
Дадил фикрлар шашка ўйинидаги олдинги қатор доналари вазифасини бажаради: улар ҳалок бўлса-да, ғалабани таъминлайди.
Вақт нафақат одамлар, балки ёдгорликлар устидан ҳам ҳукмронлик қилади.
Инсон учун фақат биргина бахтсизлик мавжуд. У ҳам бўлса, ҳаётга ҳеч бир фойдаси тегмайдиган ёки меҳнатдан чалғитадиган ғоя билан банд бўлиш.
Ҳамма нарсани зудлик билан қайтадан бошлаш истаги инсоннинг ўзига хос хусусиятидир.
Ҳар бир фаолиятни у узоқ давом этиши ва ҳатто орзуга, ҳаёт тарзига айланиши керак бўлган тақдирда ҳам байрам билан бошламаслик жоиз. Фақат эсон-омон ниҳоясига етказилган ишнигина байрам қилинг. Ишни тантана билан бошлаш иштиёқимизни оширувчи ва кейинги саъй-ҳаракатларимизда йўлдош бўлувчи ғайрат ҳамда куч-қувватимизни сўндиради.
Энг қийин нарса нима? Бу сиз учун энг осон туюладиган иш: яъни шундоққина кўз олдингизда турган нарсаларни кўришдир.
Goethe – Faust: kurze Zusammenfassung & Inhaltsangabe
Mephisto (eigentlich Mephistopheles), der Teufel, der nicht an des Menschen Treue zu Gott glaubt, bietet dem Allmächtigen im Himmel eine Wette an. Er, Mephisto, behauptet, dass auch der gelehrteste unter den Menschen, Dr. Faust, Gott nicht vollständig treu sein kann. Faust, der an sich und der Welt verzweifelt, spielt zu dieser Zeit mit dem Gedanken, sich das Leben zu nehmen, und als er gerade neuen Lebensmut schöpft, erscheint ihm Mephisto, der ihm den Vorschlag macht, dass Mephisto Faust im Diesseits und Faust dem Mephisto im Jenseits dienlich sein möge.
Johann Wolfgang Goethe – Faust
Faust willigt ein, er und Mephisto besiegeln den Pakt mit Blut. Mephisto führt Faust danach in Auerbachs Keller in Leipzig, und die dort vorherrschende ausgelassene Stimmung heiter den Doktor schnell auf. Doch ist nun, da er ihn erst genau betrachtet, Mephisto über Fausts Alter erschrocken, weswegen er ihm einen Trunk verabreicht, der Faust schlagartig verjüngt. Schnell tut der Zaubertrank seine Wirkung, da Faust sich unsterblich in Gretchen verliebt, die er auf der Straße sieht.
Mephisto erkennt die günstige Gelegenheit und bringt mit Hilfe von Gretchens Nachbarin Marthe, die eine Kupplerin ist, Faust und Gretchen zusammen. Gretchen gesteht Faust ihre Liebe, und in einem Gartenhaus küssen sich die beiden, bis Mephisto dazwischen geht. Weil Faust aber erkennt, dass er Gretchen unglücklich machen wird, befindet er sich da bereits in einem inneren Zwiespalt. In einem Wald erscheint Mephisto dem Faust erneut, und Faust ist wütend auf den Leibhaftigen. Mephisto aber verhöhnt und verspottet ihn, gleichzeitig gibt er ihm zu verstehen, dass Gretchen voller Sehnsucht auf Faust warte. „Und nenne nicht das schöne Weib!“, ruft Faust erzürnt, weil er es nicht aushält, dass er Gretchen allein mit höllischen Mächten für sich gewonnen hat und schon ahnt, dass er und die Geliebte in letzter Konsequenz zugrunde gehen werden. Unterdessen sitzt Gretchen in ihrem Zimmer am Spinnrad und verzehrt sich nach dem Geliebten. Als sie dann zusammentreffen, stellt sie ihm die berühmte Gretchenfrage: „Nun sag, wie hast du’s mit der Religion?“ Faust antwortet ausweichend, worauf ihm Gretchen den Glauben abspricht. Sie verabreden sich für den Abend bei Gretchen, doch da ihre Mutter, bei der sie wohnt, einen leichten Schlaf hat, gibt ihr Faust ein Schlafmittel mit, doch die Mutter stirbt daran.
Kurz darauf erfährt Gretchen, dass sie schwanger ist, es kommt zu einer Auseinandersetzung zwischen Faust und Valentin, Gretchens Bruder. Dieser will die Schande, die Faust über die Familie gebracht hat, nicht akzeptieren, und so fordert er den Doktor zum Duell heraus. Doch Mephisto beeinflusst den Kampf so, dass Faust Valentin tötet, und um dem Blutbann zu entkommen, fliehen die beiden auf den Blocksberg. Im Todeskampf sagt Valentin seiner Schwester derweil ein schändliches Ende voraus. Marthe rät ihm, sich nicht im Sterben liegend zu versündigen, doch Valentin will davon nichts wissen, er nennt sie ein „schändlich kupplerisches Weib“ und sagt, dass er als braver Soldat stirbt, an dessen Tod die eigene Schwester die Schuld trägt.
Beim Hexentanz auf dem Blocksberg tanzen Faust und Mephisto mit Hexen, bis Faust, sich ekelnd, entfernt. Stattdessen besuchen sie die Aufführung „Walpurgistraum“. Dann erfährt Faust, dass Gretchen das neugeborene, gemeinsame Kind umgebracht hat, weswegen sie hingerichtet werden soll. Mephisto verlangt von ihm, Gretchen zu retten, er werde die nötigen Zauberpferde besorgen und den Wächter einschläfern, doch aus der Zelle befreien muss Faust Gretchen selbst. Als Faust schließlich im Kerker vor ihr steht, weigert sie jedoch sich, mit ihm die Flucht zu ergreifen, und eine himmlische Stimme ertönt, die Gretchen als erlöst bezeichnet. Faust und Mephisto ergreifen in diesem Moment die Flucht, und erst hier offenbart sich die ganze Bedeutung der Gretchenfrage: Während Gretchen Gottes Gnade findet, flüchtet Faust mit dem Teufel.
Yohan Volfqanq Höte-Faust
Alman ədəbiyyatının ensiklopediyası sayılan Faust faciəvi əsəri alman şair dramaturqu Yohan Volfqanq Höte tərəfindən 1774-cü ildə yazılmağa başlamış və Hötenin ölümündən bir il öncə yəni,1831 ci ildə bitmişdir.
Faust bilik uğrunda bütün ömrünü hədər vermiş lakin bundan heç bir nəticə əldə edə bilməmiş bir qocadır.O artıq tam başqa sahədə bilik əldə etmək qərarına düşür və cadugərliklə məşğul olmağa başlayır.
Elə bu zaman göydə Tanrı və şeytan arasında mübahisə gedir.Şeytan asanlıqla insanı əyri yola çəkə biləcəyini iddia edir.Tanrı isə insanın yaradılış etibarilə yaxşı olduğunu,bəzən səhv etdiyini yalnız bütün bunlara baxmayaraq şeytanın yoluna düşmədən doğru yola tapa biləcəyini söyləyir.Buna görə də şeytana Faust üzərində sınaq aparmağa icazə verir.
Faust artıq həyatdan bezir.Və cadugərlilkə məşğul olarkən ruh çağırmağa başlayır.Bu zaman Mefistofel peyda olur.Mefistofel ona parlaq vədlər verir.Onların arasında bir səaziş bağlanır.Faust deyir:əgər mən bütünlüklə xoşbəxt olsam və desəm ki:”Zaman dur keçmə,sən nə gözəlsən”,elə bu zaman mən ölməyə hazır olacağam.
Bunda sonra Mefistofel işə başlayır.Ömür boyu kitabların içində qapalı halda qalmış Faustu bütün böyük və kiçik aləmlərdə dolaşdırır.Ən səfil meyxanalardan tutmuş,ən dəbdəbəli saraylara qədər onu gəzdirir.İçkilərə öyrəşdirir.Bir cadugərin hazırladığı eşq içkisini Fausta içirdərək qarşısına məsum Marqaritanı çıxardır.Faust 25 yaşındakı gənc kimi sevməyə başlayır.Qız da öz saf hissləri ilə bu sevgiyə cavab verir.Tək qalmaqları üçün Faust ona bir içki verir ki,anasına içirdib yuxuya getsin.Lakin Mefistofel onu aldadıb zəhər verir.Anası ölür.Marqarita Faustdan olan uşağını boğur.Mefistofel Faustu azdıraraq onu Marqaritanın qardaşını öldürməyə məcur edir.Hamı elə bilir ki,bunu Marqarita edir.Faust onu həbsxanadan qurtara bilmir.
Sonra araya yunan gözəli Yelena girir.Lakin Faust öz xoşbəxtliyini yenə də tapa bilmir.Bu zaman o İncildən olan bir söz haqqında düşünür.Görəsən yaradılışın ilk əsəri sözdür,mənadır,yoxsa fəaliyyətdir? Faust bəşəri xoşbəxtliyi fəaliyyətdə tapır.Öz istədiyinə nail olduqda deyir:”Zaman dur keçmə,sən nə gözəlsən”.Bu zaman da dünyasını dəyişir.
Lakin mələklər Mefistofelə Faustun ruhunu ələ keçirtməyə imkan vermirlər.
- Teqlər:
- Yohan Volfqanq Höte
- , Faust
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.