Fiziki nəzəriyyə

Suallara cavab verin • Topu yuxarı atanda nə baş verir? • Bəs maqnitə mismarı yaxınlaşdırdıqda nə olur? • Şaxtalı havada suya nə olur? • Ayağı ilişən insan hara yıxılır? • Gölməçələr yerdən niyə yox olur? Siz bunları haradan bilirsiniz? Həmişə belə olur, görmüşük Özümüz yoxlamışıq

Görkəmli fiziklər

Məşhur fiziklərin həyatı, elmi kəşfləri
Nyuton,Volta,Plank,Eynşteyn,Faradey,Hüygens kimi fiziklər haqda maraqlı məlumatlar.

Yaradılıb 8 fevral 2010 Topik 55 Abunəçi 28 Reytinq 35.83

Moderatorlar (0):
Moderator yoxdur

Torriçelli Evancelista

• Görkəmli fiziklər
• 20 avqust 2012, 09:10

Evancelista Torriçelli İtalyan fiziki və riyaziyyatçısı olub, Faentsedə anadan olmuşdur. Uşaq ikən atadan məhrum qalan Torriçelli əmisinin himayəsində qalmış və onun təklifi ilə dini-yezuit məktəbində oxumuşdur. Məktəbi bitirdikdən sonra o, riyazi təhsilini davam etdirmək üçün 1626-cı ildə Romaya gəlir, Qalileyin tələbəsi və dostu B.Kastelli (1577-1644) ilə tanış olur. Kastelli öz dövrünün qabaqcıl alimi olmuş və tələbəsi Torriçellini də elmi ideyalarla, xüsusən Qalileyin əsərləri ilə tanış etmişdir.
Qalileyin «iki elm haqqında müsahibə» əsərini Torriçellinin oxuması onun yaradıcılığına böyük təsir etmişdir. Bu əsərin təsiri altında o, «Təbii təcilli hərəkət haqqında» adlı əsərini yazmış və Kastelliyə göstərmişdir. Kastelli Romadan Venesiyaya gələrək bu əsəri Qalileyə göstərir. Həmin əsər Qalileyin xoşuna gəldiyindən Torriçellini yanına dəvət edir və 1641-cı ildən Torriçelli Qalileyin yanında işləyir.

Vavilov Sergey İvanoviç

• Görkəmli fiziklər
• 24 aprel 2016, 03:23

S.İ. Vavilov görkəmli Sovet fiziki, elm xadimi və akademikidir. Vavilov Moskvada ticarət qulluqçusu ailəsində anadan olub. O, ticarət məktəbini qurtardıqdan sonra kamal attestatı imtahanı vermək üçün müstəqil hazırlaşıb.
1909-cu ildə Vavilov Moskva universitetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olur. Bu dövrdən Vavilov elmi yaradıcılığa başlayır və elmi mövzu götürmək üçün P.N. Lebedevə müraciət edir. Lebedev Vavilovu öz köməkçisi P.P. Lazarevə həvalə edir. P.P.Lazarev ona fotokimya sahəsində işləməyi məsləhət görür.
S.İ.Vavilov 1914-cü ildə universiteti bitirir. Birinci dünya müharibəsi ona ardıcıl iş aparmasına mane olur. O, dörd il müharibədə iştirak edib. 1918-ci ildə ordudan tərxis olduqdan sonra P.P.Lazarevin təşkil etdiyi biofizika institutuna gəlir.
Davamı →

Volta Alessandro

• Görkəmli fiziklər
• 8 avqust 2011, 12:33

Dünyanın görkəmli fizikləri içəri­sində şərəfli yer tutan Volta — böyük mütəfəkkir və məşhur ixtiraçı olmuş­dur. Bacarıqlı və qeyri-adi eksperimentator olan Volta demək olar ki, bütün həyatını elektrik haqqında təlimin inkişafına sərf etmişdir.
Volta (18.2.1745-5.3.1827) məşhur İtaliyan fiziki, kimyaçısı və fizioloqudur. O, İtaliyanın kiçik Komo şəhərində anadan olmuşdur. Gənc Volta məktəbdə oxuyarkən əməksevərliyi ilə böyük istedada malik olduğunu büruzə verər, elektrik hadisələri ilə daha çox maraqlanardı. Volta L.Qalvaninin «Heyvan elektriki» nəzəriyyəsini təcrübədə yoxlayıb səhv olduğunu göstərmişdir.
Volta qəribə təcrübələr müəllifidir. O, müxtəlif metaldan olan iki pulun birini dilinin üstünə, o birisini isə dilinin altına qoyur. Sonra məftillə pulları birləşdirəndə turş dad duyardı. Belə dada səbəb dildən keçən elektrik cərəyanı olduğunu bilirdi. Volta elektrikin dadını duyan ilk alimdir.

Nikola Tesla-dahilər dahisi

• Görkəmli fiziklər
• 17 iyun 2011, 12:50

Teslanın adı çəkiləndə elektrotexnika və radiotexnika sahəsində ixtiraları, beynəlxalq maqnit induksiyası vahidi xatırlanır, fırlanan maqnit sahəsi hadisəsinin təsvirini verən, çoxfazalı elektrik maşınlarını və çoxfazalı cərəyanların paylanma sxemlərini işləyib hazırlayan insan, yüksək tezlikli texnika və radiotele avtomatika sahəsinin pioneri xatirimizdə canlanır. 20-ci əsr energetikasının onun kəşfləri sahəsində meydana gəldiyini öyrənirik. Onun kosmik proseslərin elmi təhlilini vermək qabiliyyətindən qürur duyuruq. Nikola Tesla dəyişən cərəyan, enerjinin məftilsiz ötürülməsi problemlərini həll etmiş, ilk elektrik saatlarını, turbinanı, günəş enerjisi ilə işləyən mühərriki ərsəyə gətirmişdir. Tesla bir neçə onilliklər bütün kainat enerjisinin problemi üzərində işləmişdir. O, Günəşi və digər səma cisimlərini hansı enerjinin hərəkətə gətirməsini də öyrənməklə məşğul olmuşdur. Kosmik enerjini idarə etməyi də öyrənməyə, kainatın müxtəlif cisimləri arasında rabitə yaratmağa çalışmışdır. Biləndə ki, onun kəşflərindən bütün bəşəriyyətin geniş istifadə etməsinə baxmayaraq, adı və əməlləri az qala unudulmuşdur, əslində bütün dövrlərin çox böyük alimi kimi şöhrət tapmış bu alimin barəsində yol verilmiş ədalətsizlikdən əndişələnirsən.
Davamı →

Georq Rixman

• Görkəmli fiziklər
• 24 fevral 2012, 11:29

Georq Rixman Estoniyanın Pernov şəhərində anadan olub. O, təhsilini artırmaq üçün Almaniyaya gedib Qalle universitetinə daxil ol­muş və bir qədər oxuduqdan sonra məktəbi yarımçıq qoyaraq işləmək üçün Peterburqa gəlmişdir. Rixman Peterburqda bir qraf ailəsində tərbiyəçi işləməklə yanaşı mütaliə etmiş və beləliklə biliyini artırmağa çalışmışdır. Öz üzərində inamla çalışmasına görə Rixman 1735-ci ildə Peterburq Elmlər Akademiyası nəzdindəki universitetə daxil olur. Yaxşı oxumasına və tədqiqatçılıq bacarığına görə Rix­man 1740-cı ildə akademiyada adyunktluğa və 1741-ci ildə isə, professorluğa keçirilir.

Daniil Bernulli

• Görkəmli fiziklər
• 4 sentyabr 2010, 10:05

Daniil Bernulli (Daniel Bernoulli) 1700-cü ildə Niderlandın şimal-şərqindəki Qroningen şəhərində anadan olub. Daniil böyük qardaşı Nikolayın yanında riyaziyyat elmini öyrənmişdir. O, təhsilini 1716-cı ildə Bazel universitetində başa vurur və 1725-ci ildə qardaşı Nikolay ilə birlikdə Peterburqa gedir. O vaxt Rusiyada elmi inkişaf etdirmək məqsədi ilə Pyotrun islahatları əsasında bir çox xarici ölkə alimləri Rusiyaya dəvət edilirdi. Bernulli qardaşları da Rusiyaya dəvət olunanlardan idi. Peterburqda 8 ay işlədikdən sonra Nikolay ölür. Artıq o vaxt Bernulli riyaziyyat professoru idi. O, 1725-ci ildən 1733-cü ilə kimi Peterburq EA-da işləmişdir. Bernulli Peterburq EA-da əvvəlcə fiziologiya ilə məşğul olub, 1730-cu ildən riyaziyyat kafedrasına, 1733-cü ildə Bazelə qayıdaraq orada anatomiya və botanika kafedrasına, 1750-ci ildən isə təcrübi fizika kafedrasına rəhbərlik etmişdir.
Davamı →

Robert Huk

• Görkəmli fiziklər
• 4 sentyabr 2010, 09:59

Robert Huk (Robert Hooke) görkəmli ingilis fiziki və ixtiraçısıdır. O, Uayt adasında anadan olub. Huk Oksford universitetində oxumuş və Robert Boylun assistenti olmuşdur. O, London Kral cəmiyyətinin (1663) üzvü və 1677-83-cü illərdə katibi olmuşdur.
Onun ən böyük elmi xidməti 1660-cı ildə təcrübi yolla yayın elastiklik qüvvəsinin onun uzanması ilə mütənasib olduğunu öyrənməsidir. Lakin qanun 1678-ci ildə elan edilmişdir. Huk qanununun riyazi ifadəsi F=-kx; x-uzanma, k- mütənasiblik əmsalıdır.Huk 1662-ci ildə Kral cəmiyyətinin eksperimentçisi olmuş və R.Boylla birlikdə Herikin hava nasosunu təkmilləşdirmişdir. O,1665-ci ildə Hüygenslə birlikdə termometrin sabit nöqtələrini-buzun ərimə nöqtəsi və suyun qaynama nöqtəsini təyin etmişdir.
Davamı →

Aristotel

• Görkəmli fiziklər
• 1 okyabr 2010, 09:53

Ərəstun adı ilə xalq arasında tanınmış Aristotel (E.ə. 384-322) Qədim Yunanıstanın ən görkəmli filosofu və alimidir. O, Yunanıstanın Stagir koloniyasının indiki Xalkis şəhərində anadan olmuşdur. Aristotel e.ə. 367-ci ildə Afinaya gələrək Platonun şagirdi olub. Platonun məktəbi Afina yaxınlığında qədim Yunan əfsanəvi qəhrəmanı olan Akademin heykəli yanında yerləşirdi. Orada kölgəli bağda Platon öz şagirdlərinə mühazirə oxuyub, söhbətlər edirdi. Buna görə də onun məktəbi xalq arasında Akademiya (Platon Akademiyası) adlandırılmışdır. Akademiya sözü də oradan götürülmüşdür. Aristotel 20 il Platon «akademiyası»nda iştirak etmişdir.

Bolsman Lüdviq

• Görkəmli fiziklər
• 8 iyun 2011, 12:45

Bolsman dahi Avstriya nəzəriyyəçi fiziki, molekulyar-kinetik nəzəriyyənin əsasını qoyanlardandır. Bu nəzəriyyə ilk dəfə Bolsmanın əsərlərində ardıcıl fiziki nəzəriyyə şəklini almışdır.
Bolsman ( Ludwig Eduard Boltzmann) 1844-cü ildə Vyanada anadan olub. Gimnaziyanı bitirdikdən sonra Vyana universitetinə daxil olur və fizika elminə ürəkdən vurulur. Onun müəllimlərindən biri məşhur fizik Y.Stefan olub. Tələbə olarkən öz müəllimləri Y.Loşmidt və Y.Stefanla dostluq etmişdir. Şüalanmaya aid Stefanın elmi işini ölümündən sonra Bolsman davam etdirib.

Rentgen Vilhelm

• Görkəmli fiziklər
• 16 yanvar 2011, 15:23

Fizika tarixində XIX əsrin sonu bir sıra görkəmli kəşflərin edilməsi ilə əlamətdardır ki, bu kəşflər bəzi fiziklərin dünyagörüşlərində elmi inqilab yaratdı. Rentgen şüalarının kəşfi məhz belə kəşflərdəndir.
1895-ci il noyabrın 8-də alman fiziki Rentgen gözə görünməyən qəribə xassəli şüalar kəşf edir.
Qazların elektrik keçirməsinin və katod şüalarının tədqiqi, rentgen şüalarının kəşfinə səbəb oldu. Rentgen seyrəldilmiş qazlardan elektrik cərəyanı keçərkən qazın işıqlanmasını öyrənirdi. O, nasosla borunun havasını sorub, boru ilə çox yüksək gərginlikli cərəyan buraxarkən qaz işıqlanırdı.

FİZİKİ́

sif.
1. Fizikaya aid olan. Fiziki nəzəriyyə. Fiziki elmlərin müasir vəziyyəti.
2. Fizikanın məşğul olduğu hadisələr sahəsinə aid olan. Torpağın fiziki xassələri. Fiziki proseslər. Əsas fondların fiziki aşınması.
3. İnsan orqanizminə aid olan; cismani. Fiziki nöqsan.
// Bədən hissləri ilə bağlı olan. Fiziki əzab.
4. Əzələ, damar fəaliyyətinə aid olan; qeyri-zehni. Fiziki məşqlər. Fiziki əmək.

– Dərs hazırlamağa oturmamışdan əvvəl fiziki işlə məşğul olmaqdan İkramın xoşu gəlirdi. Ə.Əbülhəsən.

…Qərib isə o dünyalıqdı, mənən saf və təmiz olan bu insanın fiziki qüvvəsi tükəndi. İ.Məlikzadə.

◊ Fiziki kimya – kimyəvi hadisələri fiziki üsullar vasitəsilə öyrənən, fizika ilə kimyanı birləşdirən elm.
Fiziki coğrafiya – Yerin səthini, iqlimini, bitki və heyvanat aləmini öyrənən elm. Fiziki coğrafiyanın ümumi nəzəriyyəsinin inkişafı üçün Vernadskinin tədqiqatları böyük əhəmiyyətə malikdir.

Sinonimlər (yaxın mənalı sözlər)

Antonimlər (əks mənalı sözlər)

• FİZİKİ FİZİKİ – ZEHNİ Eyni zamanda insanın ümumi tonusu, fiziki və zehni iş qabiliyyəti yüksəlir

a d a k i Fiz nm r

Fizika hansı hadisələri öyrənir: Bütün bu hadisələr necə adlanır?

Fiziki hadisələr Mexaniki Işıq Səs Istilik Maqnit Elektrik Fiziki hadisələrin nümunələri Cədvəli düzgün doldurun Işıqforun Sobadan rənglərinin elektrik Dovşan tullanır Maqnitlərin Nağaranın cazibəsi səsi Çayın Tonqalın Saatın Quş soyuması uçur zəngi alovu cərəyanı dəyişməsi keçməsi

Suallara cavab verin • Topu yuxarı atanda nə baş verir? • Bəs maqnitə mismarı yaxınlaşdırdıqda nə olur? • Şaxtalı havada suya nə olur? • Ayağı ilişən insan hara yıxılır? • Gölməçələr yerdən niyə yox olur? Siz bunları haradan bilirsiniz? Həmişə belə olur, görmüşük Özümüz yoxlamışıq

Fizikada öyrənmə metodları Hadisə Müşahidə Problem sual Fərziyyə (hipotez) Eksperiment Nəzəriyyə Metod (yunanca «methodos» ) Eksperiment (yunanca yol, dərketmə deməkdir «eksperimentum» ) sınaq, təcrübə, Nəzəriyyə (yunanca «theoria» ) sübutetmə deməkdir təsvir, tədqiqat deməkdir

İnsan ətraf aləmi dərk etmək üçün təbiət hadisələrini öyrənir. Bu zaman o, müxtəlif metodlardan istifadə edir. Həmin metodlar təbii-elmi metodlar adlanır. Fizikada eksperimental tədqiqat metodunu ilk dəfə italyan alimi Qalileo Qaliley tətbiq etmişdir. Ilk fiziki nəzəriyyə ingilis fiziki İsaak Nyutonun müəyyən etdiyi «Klassik mexanika» adlanır. Fizika alimləri Fizika – təbiəti öyrənən elmlərin ən mühümüdür. Albert Qalileo İsaak Aristotel Eynşteyn Nyuton Qaliley M. Lomonosov

Öyrəndiklərinizi yoxlayın Fizikada öyrənmə metodları Açar sözlər Fərziyyə Müşahidə Nəzəriyyə Hadisə Eksperiment Problem sual

Uyğunluğu yaradın Müşahidə Problem sual eksperiment

Ev tapşırığı Paraqraf Layihə 3 (səhifə 18). ilə tanış olun və fərziyyə irəli sürmək üzərində düşünün.