Gədəbəy sənayeləşmə
Sumqayıt Kimya Sənaye Parkı Prezident İlham Əliyevin 21 dekabr 2011-ci il fərmanı ilə yaradılıb. Sənaye istehsalının inkişafı üçün münbit şərait yaratmaq, bu sahədə sahibkarlığı dəstəkləmək, qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafını təmin etmək məqsədilə hələ 9 il əvvəl bu qərar verilərkən xam neftin qiyməti də indikindən azı 3 dəfə yüksək idi. Respublikamıza indikindən dəfələrlə artıq neft gəlirləri daxil olurdu. Lakin heç kim təsəvvür belə etmirdi ki, cəmi 3 ildən sonra qlobal iqtisadiyyat yendən çalxalanacaq, neftin qiymətləri çağdaş tarixin minimumuna düşəcək.
Gədəbəy
Древнее название Кедабека было Гетабак. Вардан Аревелци , историк 13 века, упоминает топоним во множественном числе Гетабаккʻ . [2] Согласно гипотезе немецкого ученого Генриха Хюбшмана топоним происходит от армянского языка и состоит из двух слов гет (գետ, «река») и бак (բակ, «двор»). [2]
История
В 19 веке на территории городища были обнаружены гробницы, относящиеся к бронзовому и железному векам. [3] Гетабак – название крепости, упоминаемой в армянских источниках еще в VII веке, видимо, в отличие от одноименного села, ставшего впоследствии Гедабеком. [3] Село Гетабак было опустошено в 1770-х годах и оставалось заброшенным до 1860-х годов, когда около двадцати армянских семей из Казахского уезда основали на месте заброшенного села два села: Хин Гетабак («Старый Гетабак») на западе. и Хайи Гетабак («Армянский Гетабак», также известный как Газах, Газахли или Газахашен) на севере. [ нужна ссылка ] Армянские источники предполагают, что в поселении проживало значительное армянское меньшинство или даже множество; в конечном счете, имеется не так много информации о переписях до советских времен. Это было место столкновений во время армяно-татарской резни 1905–1907 годов , в результате которой Айи Гетабак был разрушен. [ нужна ссылка ] В середине девятнадцатого века в районе были обнаружены месторождения медных руд, а в 1855–1856 годах местными предпринимателями был построен медный завод. Позже этот завод был куплен компанией Siemens Brothers & Comp. Ltd. (Лондон) и перестроен в 1865 году. Галакендский медный завод был построен фирмой Сименс в 1883 и 1879 годах. Между Гедабеком и Галакендом был построен Закавказский газопровод протяженностью 28 км. На этой железной дороге было 4 локомотива и 33 вагона. В 1883 году в поселке Галакенд на территории царской России была построена первая гидроэлектростанция, а на Галакендском медном заводе электролизом была выплавлена медь. [ нужна ссылка ] После того, как медная руда была исчерпана, Siemens & Comp. перешли на добычу серной руды. Кедабек сильно загрязнен в результате добычи полезных ископаемых. [ нужна ссылка ] Православный храм, построенный грузинским монахом Иларионом Джаши (ილარიონ ჯაში) в Кедабеке (тогда Кедабек), вместе с часовней в селе Славянка , служил христианским центром Грузинского экзархата Русской церкви в XIX веке. [4] По переписи 1989 года в Кедабеке проживало около 5000 человек. В том же году получил статус города. [ нужна ссылка ]
Демография
На момент переписи 2010 года население города составляло 9 161 человек. [ нужна ссылка ] . По переписи 2020 года в городе проживает 11 700 жителей. [5]
География и климат
Кедабек лежит у северного подножия Шахдагского хребта, на высоте 1460 метров, на берегу реки Мис. Город расположен в среднегорных и высокогорных районах Малого Кавказа (также называемого Малым Кавказом).
Известные туземцы
* Грикор Суни (1876–1939), выдающийся армянский композитор.
Ссылки
- ^“Государственный статистический комитет Азербайджанской Республики” .
- ^ ab Хюбшманн, Генрих (1904). Die Altarmenischen Ortsnamen.Mit Beiträgen zur Historischen Topographie Armeniens und Einer Karte . Verlag фон Карл Й. Трюбнер. п. 418.
- ^ аб Акопян, Т. Х .; Мелик-Бахшян, св. Т.; Барсегян, О.Х. (1986). Айастани ев харакиц` шрджаннери тегануннери баараран [ Топонимический словарь Армении и сопредельных территорий ] (на армянском языке). Том. 1. Ереванский государственный университет. стр. 841–842.
- ↑ Духовний вестники Грузинскаго Экзарксата, Тифлис, 1899, N18, с. 2
- ^ Самадов (www.anarsamadov.net), Анар. “Азербайджан əхалиси” . Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi (на азербайджанском языке) . Проверено 1 июля 2022 г. .
Gədəbəy sənayeləşmə
Prezidentin illər öncə müəyyən etdiyi hədəflər mövcud çətinliklərə qarşı etibarlı sipərdir
Sumqayıt Kimya Sənaye Parkı Prezident İlham Əliyevin 21 dekabr 2011-ci il fərmanı ilə yaradılıb. Sənaye istehsalının inkişafı üçün münbit şərait yaratmaq, bu sahədə sahibkarlığı dəstəkləmək, qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafını təmin etmək məqsədilə hələ 9 il əvvəl bu qərar verilərkən xam neftin qiyməti də indikindən azı 3 dəfə yüksək idi. Respublikamıza indikindən dəfələrlə artıq neft gəlirləri daxil olurdu. Lakin heç kim təsəvvür belə etmirdi ki, cəmi 3 ildən sonra qlobal iqtisadiyyat yendən çalxalanacaq, neftin qiymətləri çağdaş tarixin minimumuna düşəcək.
Müasir texnologiyalara əsaslanan rəqabətqabiliyyətli müəssisələr yaradılıb
Son illər dünya iqtisadiyyatında baş verən proseslər Prezident İlham Əliyevin iqtisadi inkişafla bağlı müəyyən etdiyi hədəflərin nə qədər uzaqgörən olduğunu təsdiq edir. Xüsusən Azərbaycanda sənayeləşmə istiqamətində atılan addımlar beynəlxalq maliyyə böhranlarının və neftin qiymətlərinin düşməsi fonunda İlham Əliyevin illər öncəki iqtisadi təşəbbüslərinin nə qədər doğru olduğunu, dövrün çağırışlarına çevik cavab verdiyini, ən əsası ölkənin yeni mərhələdə inkişafına xidmət etdiyini göstərir.
Ümumiyyətlə, yaxın tariximizdə həyata keçirilən sürətli sənayeləşmə tədbirləri çərçivəsində neft-qaz, qızıl və digər hasilat sahələrində əldə edilmiş uğurlarla yanaşı, sənayenin diversifikasiyası genişləndirilib, yeni istehsal gücləri istifadəyə verilib, müasir texnologiyalara əsaslanan rəqabətqabiliyyətli müəssisələr yaradılıb.
Alüminium və polad istehsalı komplekslərinin yaradılması, Bakıda Gəmiqayırma zavodunun fəaliyyətə başlaması, Gədəbəy və Daşkəsəndə qızıl-mis emalı zavodlarının qurulması, Sumqayıtda neft-kimya sənayesində modernizasiya işlərinin aparılması, Sumqayıtda karbamid və yüksəksıxlıqlı polietilen zavodlarının açılması respublikamızda həyata keçirilən iri sənaye layihələrinin yalnız bir qismidir. Azərbaycanda ənənəvi sənaye sahələri ilə yanaşı, əvvəllər mövcud olmamış hərbi sənaye, kosmik və alternativ enerji sahələri yaradılmış və hazırda bu yeni sənaye sahələrinin inkişafı istiqamətində işlər davam etdirilir.
Müasir texnologiyalara və qabaqcıl təcrübəyə əsaslanan yeni müəssisələrin yaradılması ilə Azərbaycanda istehsal edilən sənaye məhsullarının çeşidi və rəqabətqabiliyyətliliyi də sürətlə artıb. Hazırda ölkəmizdə fəaliyyət göstərən sənaye müəssisələrində müxtəlif tikinti materialları, avtomobil, kompüter, günəş batareyaları, elektrik avadanlıqları, ərzaq məhsulları, mebel və s. istehsal olunur, bir çox sənaye məhsulları üzrə Azərbaycan özünü təmin edir. Azərbaycanda ənənəvi sənaye sahələri ilə yanaşı, əvvəllər mövcud olmamış hərbi sənaye, kosmik və alternativ enerji sahələri yaradılmış və hazırda bu yeni sənaye sahələrinin inkişafı istiqamətində işlər davam etdirilir.
Pandemiya şəraitində müsbət dinamika
İnnovativ və yüksək texnologiyalar əsasında rəqabətqabiliyyətli sənaye istehsalının inkişafının gücləndirilməsi, tələbatın ödənilməsində yerli məhsulların payının artırılması, ixrac potensialının yüksəldilməsi, ümumilikdə neft-qaz amilindən asılılığın daha da azaldılması, əhalinin istehsal sahəsində məşğulluğunun artırılması üçün sənaye parklarının yaradılması ilə bağlı təşəbbüslər, bu istiqamətdə 9 il əvvəl atılan ilk addımlar da bütövlükdə, ölkənin gələcək inkişafına yönəlmişdi. Sumqayıt Kimya Sənaye Parkından sonra əldə olunan uğurlu nəticələr Mingəçevirdə, Pirallahıda və Qaradağda da sənaye parklarının yaradılmasını şərtləndirdi. Hazırda bu sənaye parklarında müxtəlif güzəştlər tətbiq edilir, işin səmərəli təşkili üçün müxtəlif xidmətlərin göstərilməsi kimi tədbirlər nəzərdə tutulur. Sənaye parklarının rezidentləri qeydiyyata alındığı tarixdən 10 il müddətinə əmlak, torpaq, mənfəət vergilərindən və idxal olunan texnika, texnoloji avadanlıqlar və qurğulara görə ƏDV-dən azad olunurlar. Bundan əlavə, sənaye parklarının rezidentləri idxal olunan texnika, texnoloji avadanlıqlar və qurğulara görə 7 il müddətinə gömrük rüsumlarından azad olunurlar.
Sentyabrın 14-də Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının nəzdində Peşə Təhsil Mərkəzinin açılışı zamanı səslənən fikirlər Azərbaycanda yaradılan sənaye parklarının qeyri-neft sektorunun inkişafında nə qədər böyük rol oynadığını göstərir. Qeyd edək ki, hazırda Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında məhsul istehsalı və ixrac istiqamətində müsbət dinamika mövcuddur. Ötən il burada 823 milyon manatlıq məhsul istehsal edilib ki, bunun da 276 milyon manatı – təqribən 33 faizi ixrac olunub. 2020-ci ilin ilk 6 ayı ərzində 534 milyon manatlıq məhsul istehsalı ilə Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının ölkə sənayesinin qeyri-neft sektorunda (5,7 milyard manat) xüsusi çəkisi 9,3 faiz, 182 milyon manatlıq ixracla ölkə üzrə qeyri-neft sənaye məhsullarının ixracında (910 milyon manat) xüsusi çəkisi 20 faiz təşkil edib. Hazırda parkda fəaliyyət göstərən müəssisələrdə 5500-dən çox insan daimi işlə təmin olunub.
Bu rəqəmlərin hər biri Prezident İlham Əliyevin iqtisadi inkişaf və sənayeləşmə siyasətinin nailiyyətlərini özündə əks etdirir. Nəticə etibarilə isə bu uğurlar Azərbaycanın iqtisadi inkişafının nümunəsidir. Ən mühümü isə odur ki, pandemiya şəraitində belə sənaye müəssisələrinin müsbət dinamika ilə fəaliyyəti Azərbaycan Prezidentinin həyata keçirdiyi iqtisadi siyasət xəttinin dərin məzmunundan xəbər verir.
Prezident İlham Əliyev Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında bir sıra tapşırıq və tövsiyələrini də verdi. İxracyönümlü və idxalı əvəzləyə biləcək istehsalat sahələrinin yaradılması qarşıda duran əsas vəzifələrdir. Ölkəmizin hazırkı iqtisadi siyasətinin mahiyyəti də bunu tələb edir. Dövlət başçısının bununla bağlı tapşırıqlarına əsasən, bu təşəbbüslərlə çıxış edən şirkətlərə həm rezident statusu veriləcək, eyni zamanda, dövlət tərəfindən onlara digər köməkliklər göstəriləcək, o cümlədən güzəştli kreditlər ayrılacaq.
Hər bir uğur Azərbaycanın inkişafının və güclü dövlətə çevrilməsinin nümunəsidir
Əgər bir neçə il əvvəl, xüsusən, sənayeləşmə istiqamətində bu addımlar atılmasaydı, sənaye parkları yaradılmasaydı, bugünkü qlobal problemlər Azərbaycan iqtisadiyyatına daha ciddi təsir edə bilərdi. Lakin Prezident İlham Əliyevin regional inkişaf siyasəti, qeyri-neft sektorunun yüksəlişinə yol açan təşəbbüsləri bugünkü beynəlxalq iqtisadi çətinliklər fonunda sənaye sahəsindəki uğurlarımızı təmin edir. Dövlət başçısının məqsədyönlü siyasəti nəticəsində Azərbaycan postpandemiya dövründə yenidən sürətli iqtisadi inkişaf yoluna qədəm qoyacaq, regionun ən güclü sənaye mərkəzinə çevriləcək.
Prezident İlham Əliyevin Sumqayıt Kimya Sənaye Parkında söylədiyi “Bu gün biz Sumqayıt Kimya Sənaye Parkının timsalında yeniləşən, güclənən Azərbaycanı görürük” cümləsi isə bütövlükdə Azərbaycanın müasir inkişaf tarixinə verilən qiymət idi. Bəli, Ulu Öndər Heydər Əliyevin xilas etdiyi, yenidən qurduğu və inkişaf yoluna çıxardığı Azərbaycan bu gün İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə tarixinin ən qüdrətli dövrünü yaşayır. Dağılmış müəssisələrin yerində yaradılan modern Sumqayıt Kimya Sənaye Parkı kimi, Azərbaycanın bütün şəhər və rayonları da yenidən qurulub, inkişaf edib. Mövcud iqtisadi çətinliklərə baxmayaraq, indi də hər yerdə quruculuq davam edir, xüsusən heç bir sosial layihə dayandırılmır. Bu baxımdan Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qazanılan uğurlar Azərbaycanın həm inkişafının, həm də güclü bir dövlətə çevrilməsinin nümunələridir.
Sənayeləşmə və kollektivləşmə
Yeni iqtisadi siyasətə keçid (1921-ci il) nəticəsində ölkə və respublika daxilində nisbi və iqtisadi sabitlik əldə edildi. Nəticədə, bolşevik istəyinə uyğun olmayan iqtisadi və siyasi proseslər başlandı. Sovet hakimiyyəti əsas diqqətini iqtisadiyyatın tənzimlənməsində inzibati üsulların gücləndirilməsinə yönəltdi.
ÜİK(b)P-nin XIV qurultayında (1925-ci il) Yeni iqtisadi siyasət prinsiplərini möhkəmləndirmək kursu təsdiq edilsə də, artan iqtisadi çətinliklər iqtisadiyyatda inzibati metodların tətbiqini labüd etdi.
1926-cı ilin fevralında respublikada sənayeləşdirmə üzrə xüsusi komissiya yaradıldı. Komissiyanın tərkibinə Q.Musabəyov (sədr), H.Sultanov və b. daxil oldu. Respublikanın əlaqədar orqanları Azərbaycan sənayesinin 1926-30-cu illər üçün inkişaf planını hazırladılar. Sənayeləşdirmənin başlanması ərəfəsində heç də bütün sənaye sahələri bərpa edilmədi. Belə ki, neft hasili, dəmir emalı, ipəkçilik sənayesi və s. bərpa işi başa çatdırılmadı.
Artıq 20-ci illərin sonları üçün Azərbaycan sənayesində nəzərə çarpacaq dəyişikliklər var idi. Neft sənayesində mühüm nailiyyətlər əldə edilmişdi. 1928-ci ildə Yeni Qaraçuxur mədəninin istismarı başladı. 1928-ci ildə SSRİ miqyasında ilk dəfə olaraq Bakıda güclü trubalı kerosin-benzin zavodu, sulfat turşusu, karbid və yağ zavodu tikildi.
Maşınqayırma sahəsində də mühüm nailiyyətlər əldə edildi. 1927-ci ildə Leytenant Şmidt (indiki Səttarxan) adına zavodda ilk elektrik poladəritmə sobası işə salındı.
Bu dövrdə, Gəncə Azərbaycanın ikinci sənaye mərkəzinə çevrildi. 1928-ci ildə Gəncədə əyirici toxuculuq kombinatı və pambıqtəmizləmə zavodu işə düşdü, Ucar və Yevlaxda pambıqtəmizləmə zavodları tikildi, Şəki və Xankəndində baramaaçma müəssisələrinin tikintisinə başlandı.
1927-1928-ci illərdə respublikanın elektrikləşdirilməsi sahəsində mühüm nailiyyətlər əldə edildi. Bu dövrdə, Salyan, Füzuli, Nuxa istilik elektrik stansiyalarının tikilişi başa çatdırıldı.
Sənayeləşmə dövründə Azərbaycan xalqı çox ağır çətinliklərlə üzləşməli oldu. Sənayeləşdirməni maliyyələşdirmək üçün dövlət kütlələrin olan-olmaz vəsaitini talan etdi. Bu dövrdə, bir-birinin ardınca keçirilən 3 sənayeləşdirmə istiqrazı xalqın vəziyyətini daha da pisləşdirdi. Fəhlələr bəzən bir, yaxud 2 aylıq əmək haqqını sənayeləşmə fonduna keçirməli olurdular. Sənayeləşdirmə xəttinin həyata keçirilməsi üçün Sovet dövləti günahsız məhkum edilmiş insanların fıziki əməyindən istifadə etməkdən çəkinmirdi.
Ümumiyyətlə, Azərbaycanda sənayeləşmə xətti 2 sahəni neft sənayesini və elektrikləşməni əhatə etdi. Azərbaycan Sovet imperiyasının xammal bazasına çevrildi. Sənayeləşdirmə xətti ağır sənayenin inkişafını nəzərdə tutduğu halda, respublikada yüngül sənaye daha sürətlə inkişaf etmişdi.
Bütün bunlara baxmayaraq sənayeləşmə respublikanın iqtisadiyyatında müsbət dəyişikliklərlə nəticələndi. Belə ki, sənayeləşmə illərində fəhlələrin sayı artıb, 47 min nəfərdən 208 min nəfərə çatdı. Azərbaycan aqrar respublikadan aqrar-sənaye respublikasına çevrildi.
1929-cu ilin may ayında keçirilən SSRİ-nin V Sovetlər qurultayında xalq təsərrüfatının inkişafı üzrə birinci beşillik plan (1928/29-1932/33) qəbul edildi. Əsasən, ağır sənayenin inkişafını nəzərdə tutan bu beşillik plan Azərbaycanda neft, kimya, toxuculuq sənayesinin inkişafını, kənd təsərrüfatının sosialist əsasları üzrə yenidən qurulmasını nəzərdə tuturdu. Beşillik ərzində Azərbaycanda 35 yeni sənaye müəssisəsi işə düşdü, bir sıra sənaye müəssisəsi yenidən quruldu və istehsalı genişləndirildi. Respublikada kimya, tikinti materialları, yüngül, yeyinti və s. sənaye sahələri üzrə yeni obyektlər işə salındı. I beşillikdə nəqliyyat inkişaf etdirildi. Ələt stansiyasından Culfaya 409 km uzunluğunda dəmiryol xəttinin çəkilişi başa çatdırıldı. Hava yolları, aeroportların tikintisinə başlandı.
Beşillik dövründə Azərbaycanın yeni sənaye mərkəzləri Gəncə, Xankəndi, Nuxa və s. inkişaf etməyə başladı.
1920-ci illərin sonu 30-cu illərin əvvəllərində Azərbaycanın inzibati-ərazi quruluşunda da dəyişikliklər baş verdi.
1929-cu ilin aprelində keçirilmiş VI Ümumazərbaycan Sovetlər qurultayının qərarı ilə respublikada 13 qəza ləğv edildi, onun yerinə 8 mahal (Bakı, Quba, Lənkəran, Şirvan, Muğan (Salyan), Zaqatala-Nuxa, Gəncə və Qarabağ) yaradıldı. Lakin 1930-cu il iyulun 23-də SSRİ MİK və XKS «Mahallann ləğv edilməsi haqqında» qərar qəbul etdiyindən mahallar ləğv edildi. Onun yerinə 63 inzibati rayon yaradıldı. Lakin 1932-ci ildə rayonlar böyüdüldü və onlann sayı 47-ə endirildi.
Kollektivləşmə:
Azərbaycanda kollektiv təsərrüfat formalarının inkişafını şərti olaraq 5 mərhələyə bölmək olar:
- 1921-1922-ci illər: Bu illərdə kollektiv təsərrüfatlar içərisində əsas yeri kommunalar və artellər tuturdu.
- 1922-1924-cü illər: Yeni iqtisadi siyasət nəticəsində əvvəlcədən tələm-tələsik yaradılmış kommunalar dağıldı. 1924-cü ildə respublikada 1 kommuna və 2 kənd təsərrüfatı arteli yaradıldı.
- 1924-1926-cı illər: Bu illərdə ən çox yoldaşlıq cəmiyyətləri və nepmanlar yaranır.
- 1927-ci il: Kəndə təsir forması kimi maşın şirkətlərinin fəaliyyətinə geniş yer verilir.
5. 1928-ci il və sonrakı illər: Bu dövrdə ÜİK(b)P-nin XV (1927-ci il) qurultayının kənd təsərrüfatının kollektivləşdirilməsi haqqında qərarı qəbul edilir və kolxoz hərəkatının inkişafında yeni mərhələ başlayır. Qolçomaqlar üzərinə hücum kəndlərdə siyasi vəziyyəti kəskinləşdirir.
Qolçomaqların bir sinif kimi ləğvi məsələsi İ.V.Stalinin 1929-cu ildə Ümumittifaq aqrar-marksistlərin konfransında etdiyi «SSRİ-də aqrar siyasət məsələsinə dair» nitqində qəti şəkildə irəli sürüldü.
Qolçomaqların bir sinif kimi ləğvi məsələsi partiya qərarlarında ilk dəfə 1930-cu il yanvarın 5-də ÜİK(b)P MK-nın «Kollektivləşmənin sürəti və kolxoz quruculuğuna dövlət tərəfındən yardım edilməsi tədbirləri haqqında»kı qərarında elan olundu.
Qolçomaqlar üç kateqoriyaya bölünürdü:
-
- Əksinqilabçı, terror aktlarının təşkilatçısı, kolxoz əleyhinə çıxışların təşkilatçısı hesab edilənlərə qarşı həbs və sürgün cəzası tətbiq edilirdi;
- İkinci kateqoriyaya daxil edilənlər siyasi idarə xətti ilə başqa yerlərə köçürülməli;
- Kolxozlardan kənarda yeni ərazilərə köçürülməli.
Tətbiq edilən cəza tədbirləri SSRİ-nin digər yerlərində olduğu kimi Azərbaycanda da ciddi əks-səda doğurdu.
1930-cu ilin yazında Naxçıvan, Nuxa-Zaqatala bölgəsində qiyam baş verdi. Lakin bu qiyam amansızlıqla yatırıldı. Respublikanın Gəncə, Qarabağ, Quba, Cəbrayıl, Lənkəran, Biləsuvar və s. yerlərində müqavimət dəstələri fəaliyyət göstərirdi.
Ölkədə vəziyyətin ağırlığını görən rəhbərlik çıxış yolu axtardı. 1930-cu il martın 17-də «Kolxoz hərəkatında partiya xəttini əymək hallarına qarşı mübarizə haqqında» partiya qərarı qəbul edildi.
Artıq bu vaxt Şimali Qafqazın dağlıq rayonlarında üsyançılar bəzi aulları ələ keçirib Kislovodskiyə çatmışdılar. İş o yerə çatmışdı ki, Qazaxstandan Stalinin adına daxil olan teleqramda kütləvi çıxışlara qarşı ordu hissələrindən istifadə etməyə icazə istənilirdi.
Belə vəziyyət Azərbaycanda da yarandı. Nuxa-Zaqatalada hərbi hissələr üsyançılara qarşı əməliyyat apardı, 80-ə qədər üsyançı öldürüldü.
Naxçıvanda əhali Sovet hakimiyyətini devirib yerli hökumət yaratdı. Yalnız Sovet qoşunlarının ciddi təzyiqindən sonra Naxçıvanda Sovet hakimiyyəti bərpa edildi.
1930-cu ildə (mart) Gəncə qəzasında hökumət qoşunları ilə xalq arasında toqquşma baş vermiş, günahsız qanlar axıdılmışdı.
Kollektivləşməyə qarşı xalqın ümumi narazılığı İttifaq miqyasında elə bir vəziyyət yaratdı ki, Sovet hökumətinin taleyi hansı xətti götürəcəyindən asılı idi. Elə bu vaxt – 1930-cu il aprelin 2-də MK «Partiya xəttinin əyilməsinə qarşı mübarizə ilə əlaqədar olaraq kolxoz hərəkatının vəzifələri» adlı xüsusi məktub qəbul etdi. Yeridilən siyasətə bəraət qazandırılan bu məktubda hesab edildi ki, baş verənlər partiya xəttini əyənlərin günahı ucbatındandır.
Miqyasına və sayına görə böyük qurbanlarla nəticələnən kollektivləşmə siyasətindən partiya imtina etmədi.Müəllif: professor F.F.İbrahimli, Dosent B.O.Əziz
- Teqlər:
- Azərbcaycan tarixi
- , Sovet dövrü
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.