Gəlinqayada qoşa məzar

BQU. Bakı-2012. 1 ç/v.; Oxunun şüurluluğunun nəzəri və didaktik

Ağarəhim Əsərlər

danışıq dilinin öyrədilməsi proqramı. Maarif Nazirliyinin mətbəəsi.

Bakı-1988. 1,5 ç/v.; Onbirillik məktəblərin IV siniflərində Azər-

baycan dilindən didaktik materiallar. Maarif Nazirliyinin mətbəəsi.

Bakı-1988. 2,5 ç/v.; İbtidai siniflərdə sintaksisin səmərəli tədrisi.

Maarif Nazirliyinin mətbəəsi. Bakı-1989. 6,0 ç/v. İbtidai siniflərdə

sintaksisin tədrisinin bəzi məsələləri. Maarif Nazirliyinin mətbəəsi.

Bakı-1991. 3,5 ç/v.; İmla mətnləri (ibtidai siniflər üçün). «Maarif».

Bakı-1992, 8,5 ç/v.; Azərbaycan dili dərslərində sintaksisin tədrisi-

nin nəzəri və praktik əsasları. «Mütərcim». Bakı-1996. 13,5 ç/v.;

Azərbaycan dili dərslərində şagirdlərin monoloji nitqinin inkişafı.

«Çaşıoğlu». Bakı-1998. 8,5 ç/v.; İbtidai siniflərdə oxu təlimi. «Ça-

şıoğlu». Bakı-1999, 8,5 ç/v.; Ana dilinin tədrisi metodikası. «Nur-

lan». Bakı-2003. 27,5 ç/v.; «Azərbaycan dili» (IV sinif üçün dərs-

lik). Azərnəşr. Bakı-2003. 8,5 ç/v.; Müqayisə priyomundan istifadə

şagirdlərin şifahi nitqinin inkişafında mühüm vasitə kimi. BQU.

Bakı-2007. 8,2 ç/v.; Şifahi nitqin inkişafının elmi əsasları. BQU.

Bakı-2007. 42 ç/v.; Şifahi nitqin inkişafının praktik əsasları. BQU.

Bakı-2008. 2,5 ç/v.; Şifahi nitqin inkişafının imkanları. BQU. Bakı-

2008. 1,5 ç/v.; Oxu materiallarının öyrədilməsi yolları. BQU. Bakı-

2009. 2,2 ç/v.; Nitq inkişafının inkişaf dinamikası. BQU. Bakı-

2009. 2,2 ç/v.; İbtidai siniflərdə qrammatik təhlil bacarıqlarının öy-

rədilməsi. BQU. Bakı-2010, 2,2 ç/v.; Şagirdlərin nitqinin xüsusiy-

yətləri. BQU. Bakı-2010. 1,5 ç/v.; Elmi-kütləvi materialların öyrə-

dilməsi yolları. BQU. Bakı-2011. 4 ç/v.; İbtidai siniflərdə inşalar

üzərində işin təşkili. BQU. Bakı-2011, 6,2 ç/v.; İmla yazılar üzərin-

də işin təşkili. BQU. Bakı-2011. 1,5 ç/v.; İmla yazıların təshihi.

BQU. Bakı-2012. 1 ç/v.; Oxunun şüurluluğunun nəzəri və didaktik

əsasları. BQU. Bakı-2012. 1 ç/v. Cümlə üzərində işin təşkili. BQU.

Bakı-2013. 1,5 ç/v.; Bakı Qızlar Universitetinin formalaşdırılması

və inkişaf perspektivləri. BQU. Bakı-2014. 4 ç/v.; Özəl təhsil siste-

minin problemləri. BQU. Bakı-2014. 22 ç/v.; Azərbaycanda özəl

təhsil. BQU. Bakı-2014. 1,5 ç/v.; Bakı Qızlar Universiteti. BQU.

300-dən artıq qəzet və jurnal məqalələri (1973-2015-ci illər).

Ağarəhim Əsərlər

b) Bədii əsərlər (hekayə, povest, roman, pyes, ssenarilər,

seriallar, esselər, düşüncələr, portretlər, tərcümələr, müsahibə-

lər), əsərlərinin təhlilinə həsr olunan kitablar.

Hekayələr: Canavar balası (1996); Kimdir günahkar (1996);

Əlvida məhəbbətim (1996); Xəyal (1996); Teleqram (1996); Nida

(1996); Fısqırıq (1996); Xəzinə (1996); Sədaqət (1996); Get tullan,

təhkimçi (1996); Şalvar axtarışı (1996); Üçlük (1996); Pişik boğuş-

duranlar (1996; Şalvar həngaməsi (1997); Qeybalının arzusu

(1997); Sərsəri Şüküralının sevinci (1997); Toy əhvalatı (1997);

Hikkəbaz Gülsənəm (1997); Bu ki komediyadı (1997); Əcəb işə

düşdük (1997); Şorgöz Məmiş (1997); Duet (1997); Cinayətkar pi-

şikdi, yoxsa Abdulla (1997); Həkim, qonağı özünə arvad elə

(1997); Salamat aparıb, ölü qaytardılar (1997); Naxırçı Novruz

(1998); Fazilənin kələyi (1998); Sağ ol səni, usta Mədəd (1998);

Təzə dərs hissə müdiri (1998); Zibidi kar (1998); Fətullahın sərgü-

zəşti (1998); Göyüşün toyu (1998); Alimə layiq yemiş (1998); Şıl-

laq yıxan evi… (1998); Qotur Məmməd (1998); Öləcəm, ancaq…

(1998); Qoşa yatıb, qoşa qarıyasız (1998); Hədiyyə (1998); Hüquq

tələbi (1998); Riyakarlar (1998); O dünyada bağışlaram (1998);

Diplomat (1999); Tüllab (1999); Çox mübarək (1999); Xatirat ge-

cəsi (1999); Yuxu (1999); İntihar (1999); Ya barışıq, ya ölüm

(1999); Daşla qayanın qarşılaşması (1999); Qəsd (1999); Dığır Şə-

kəralı (1999); Ölüm fərzdi (1999); Çaqqal qara, yoxsa qara çaqqal

(1999); Təşəkkür (1999); Övlad dərdi (2000); Təsadüfi görüş

(2000); Oğullu-qızlı olsunlar (2000); Bic balalar (2000); Əbədi gö-

rüş (2000); Kişilik erası (2000); Ər donu biçmək (2000); Göndərin

istirahətə (2001); Ölüm hökmü (2001); Oğrudan oğruya halaldı

(2001); Üzüqara gedəcəksən (2002); Xətalı gözlər (2002); Sübut

elə (2002); Kişilərin adları varmış (2002); Sevgi bəlası (2003); Nə-

və dərsi (2003); Oğurluq uşaq əməliyyatı (2003); Mirzəqulu istira-

hətdə (2003); İstintaq sirri (2003); Lətifin sevinci (2003); Qarışıq ət

(2003); Qisas yerdə qalmaz (2003); Əhdi-peyman (2003); Meşə

cəngavəri (2004); Namərd (2004); Qarının bir anlıq xatirəsi (2004);

Ölsək xərcimizi çəkərsənmi? (2004); Kor sözünün qabağını görmə-

Ağarəhim Əsərlər

yəndi (2004); Qarının televiziya çıxışı (2004); Satqın aqibəti

(2005); Əfəl direktor (2005); Sirrini saxlamağı bacar (2005); Toyuq

Teymur (2005); Nər Balaş (2005); Enerji (2005); Çox şeylər zad

olacaq (2006); Xilaskar (2006); Müsamirə konserti (2006); Şəxsi

və məxfi (2006); Belində çöpdən dirək (2006); Dostum Vüsal

(2006); Mütəcəb və dartan (2006); Əvəzin ev arzusu (2006); Qor-

xan gözə çöp düşər (2006); Çökədən də var, gərdən də (2006); Bin-

nətin zinət sevdası (2006); İki kişiyə bir ağıl (2006); Yer balığı

dadlı olar (2006); Metro əhvalatı (2006); Donuz Hüsüylə (2006);

Əlləri pulla oynayır (2007); Behiştin təzə rəisi (2007); Dublyor

(2007); Üç dost (2007); Diplom bazarı (2007); Keçi can hayında

(2007); Yaxşı yol (2007); Nə əkərsən… (2007); Ölüm şirinliyi

(2008); Aslanın səhvi (2008); Balaca Nicat (2008); Mərhəmət

(2008); Kimə təpik atarsan… (2009); Namərd həmişə namərddir

(2009); Doğum günü (2009); Uğurlu yol (2010); İki cibgir (2010);

Vüsalənin qətiyyəti (2010); Qisas qiyamətə qalmır… (2010); Nişan

taxtı (2010); İt itin ayağını basmaz (2011); Duyğuların ağuşunda

(2011); Ziqzaqlar (2011); Etiraf (2011); Xəta baş verəndə…

(2011); Uğursuz addım (2012); Heyf səndən, Gülya (2012); Sabun-

lansa yaxşıdı (2013); Arvadım ölümümə sevinir (2013); Torbada-

yıq (2013); Axtarış (2013); Üz sırmaqlayan dünya (2013); İradəsi-

nin ziddinə (2013); Küçə aldı əlimdən (2013); Qeyrət mücəmməsi

(2013); Sayıqlama (2013); Qotur bulaq (2013); Qeyrət-namus mə-

sələsi (2013); Cavan oğlan və qoca (2013); Direktorun ləbbehləri

(2013); Sibir əhvalatı (2013); Təhlükəli rəylər (2013); Hoqqultu

(2013); Süleymana qalmayan dünya… (2013); Kor atın kor nal-

bəndi (2013); Namus oğrusu (2013); İxtiyar qocanın duyğuları

Miniatürlər: 600-dən artıq mətn.

Povestlər: Ulu kəndim (1998); Mənim qəribə taleyim (2007);

Əcəl təri (2008); Gəlinqayada qoşa məzar (1998); Fırıldaqçı Niftul-

la (1998); Bank əməliyyatı (2007); Taleyin hökmü (2007); Meteor

parçası (2008); Gül balalar (silsiləsindən) (2008); General (2008);

Tənha çinarın pıçıltıları (2013); Bir ömrün akkordları (2014).

Ağarəhim Əsərlər

Romanlar: Qoşa qanad (1997); İkili dünyam (1998); Ovlaq ke-

çidi (1998); Səfalət (1999); Girdab (2004); Cinayət və etiraf

(2007); Təxribat (2008); Mürdəşirlər adası (2013); Yaddaşda yaşar

xatirələr (1997-2003); Kabus (2014); İmtina (2014); Qasırğa

(2015); Nişan üzüyü (2015); Qisas (2015).

Pyeslər: Canavar balası (1996); Xəyanət (1998); Haray (1999);

Əl əli yuyar… (2000); Maska (2001); Məhəbbət və cinayət (2001);

Nə tökərsən aşına… (2002); Bir bezin qıraqları (2003); Qatillər

(2013); Əsgər anası (2003); Vicdan məhkəməsi (2004); Dünyanın

beş günü (2008); Əcaib macəranın nadürüst tipləri (2004); Cinayət

yox, qətl (2008); Daşqala əməliyyatı (2008); Düdəməli qalmaqalı

(2008); Qadın hikkəsi (2008); İblisin oyunu (2008); Xəcalət

(2009); Çələkəsənlər (2009); Şərikli uşaq (2009); Namərd körpüsü

(2009); Xanımın desant batalyonu (2011); Qızıl əllər (2012).

Kinossenarilər və kinoseriallar: Canavar balası (1996); Qır-

mızı qar (1998); Bazar həngaməsi (2012); Kələkbazlar (2012); Ala

qarğa (2009); Quzğun (2009); Qəzəb (2013); Kabus (2015); Sevgi

axtarışları (2014); Qana qan (2012); Hörümçək toru (2014); Uçu-

Esselər: Allahla ünsiyyət (1997); Qüdrətdən doğan nur (1998);

Ölüm və ölməzlik (1998); Zəka simfoniyası (1998).

Düşüncələr: Mən dənizin oluram (1998); Mənim əziz qonağım

(1998); Əlvida… Əlvida… Yenə əlvida! (1999); Eşqim, məhəbbə-

tim var (1999); Satılan satılıbdı (1999); Yıxılıb ayaq alta (1999);

İnsanlıq dünyasına (1999); Tövbə etməli oldu (1999); İnsanlar var

dünyada (1999); Göylərin cəlalı (1999); Siyasət (2000); Xəyali sev-

gim mənim (2000); Dünyanın işinə sən bax (2000); Duyub anlam

(2001); Budur insan xilqəti (2001); Olaram mən yanında (2003);

Sədaqəti əsirgəmə mən kimsədən (2003); Yaman dünya, yalan dün-

ya (2004); Əsrarlı qəlbimin əks-sədası (2004); Mübhəm duyğula-

rım (2005); İddialılar (2006); Qulamın kəşfi (2006); Yaşamaq da

oyundu (2006); Səslər mənim özüməm (2007); Qocalıqdan gəncli-

yə bir mesaj (2007); Bəsirətli sözlər (2007).

Portretlər: İlk müəllimim (1998); Ləyaqətlə yaşanan ömür

Ağarəhim Əsərlər

(1998); Şərəfli ömrün rayihəsi (1999); Dost sözü (1999); Özü getdi,

izi qaldı (2000); Professor Rövşən Xəlilov kimdir? (2000); Təmən-

nasız insan (2001); Bənzərsiz ömrün çalarları (2003); Ürək sözüm

(2004); El ağsaqqalı (2004); Gəlimli-gedimli dünya (2004); İste-

dadlı alim, gözəl insan (2004); Fədakar ana, görkəmli alim (2006);

Müdrik insan, gözəl alim (2006); Böyük şəxsiyyət, görkəmli alim

(2006); Ağır olur dost itkisi (2006); 60 ilin həndəvərində və ya qo-

şa talelər (2009); Həqiqət carçısı (2014); İnam (2014); Görkəmli

alim, böyük insan (2014); Səmimi insan və istedadlı alim (2014).

Tərcümələr: Anxieties of the sensitive heart (2011); Creator

(2011); Faresuell to Mu Love (Rossen dale Boors, 2012); Stories

(2012); Short stories (Rossendale Boors, 2012); Мать солдата

(2012); Modern Azerbaijanian prose (2012); Общение с богом

(2013); Нищета (2014); Shine from the (2015).

Müsahibələr (2006 – 2014).

20 cilddə əsərlər.

Əsərlərinin təhlilinə həsr olunan monoqrafiyalar: İsmayıl

Kazımov, Xəlil Xəlilov. Yazıçı karyerası: dilin və sənətin işığında

(2013, BQU); Əlizadə Əsgərli. Sənət və şəxsiyyət (2013, BQU);

Əlizadə Əsgərli. Sözün divanı və vətəndaş yanğısı (2007, BQU);

Nizami Tağısoy. Nəsrin axarı: zaman və məkan konteksti (2008,

BQU); Ağasən Bədəlzadə. Qələmin ucu, qılıncın gücü (2008,

BQU); Ağasən Bədəlzadə. Zamanın üzü, yazıçının sözü (2006,

BQU); Ağarəhim Rəhimov yaradıcılığında deyimlər və duyumlar

(1999, Çaşıoğlu); Əlizadə Əsgərli. Bir nəsrin poetikası (2013,

BQU); Bədirxan Əhmədli. Dramaturq: sənət və həqiqət (2011,

BQU); Tehran Əlişanoğlu. Nəsrdə Qarabağ müharibəsinin aspekt-

ləri (2013, BQU); Əlizadə Əsgərli. Kökün və sözün yaddaşı (2002,

«Azər»); İsmayıl Kazımov, Xəlil Xəlilov. Ağarəhim Rəhimov bədii

nəsrinin dil və üslub özəlliyi (2010, «E.L.»).

Ağarəhim Əsərlər

I fəsil. Ana dilinin tədrisinin tarixinə dair…………………..3

1. Ana dili tədrisi 1830-1920-ci illərdə………………………. 3

2. Ana dili tədrisi 1921-2000-ci illərdə………………………. 7

II fəsil. İbtidai siniflərdə ana dili tədrisinin ümumi

1. Ana dili tədrisinin predmeti, əhəmiyyəti və yeri…………..11

2. Ana dili tədrisinin məqsəd və vəzifələri…………………. 13

3. Ana dili tədrisi metodikasının əlaqədə olduğu elm sahələri.14

III fəsil. Savad təlimi metodikası………………………….. 18

1. Savad təliminin vəzifələri………………………………….18

2. Savad təlimi dövründə oxu vərdişlərinin yaradılması……..19

3. Səs təhlil-tərkib üsulu……………………………………. 21

4. Savad təlimi dövründə şagirdlərdə oxu vərdişləri aşılanması

prosesində yol verilən nöqsanlar………………………….. 29

6. Yazı üçün hazırlıq işləri……………………………………36

7. Yazı prosesində yaranan psixoloji cəhətlər………………. 37

8. Hüsnxətt təliminin yolları………………………………….38

1. Oxu təliminin məqsəd və vəzifələri………………………..41

2. Oxu təlimi üzrə işlərin nəzəri və didaktik əsasları…………42

3. Oxu vərdişlərinin təkmilləşdirilməsi……………………….48

4. Oxu sürətinin artırılması…………………………………. 50

7. Söz, ifadə və cümlələrin mənasının açılması………………57

8. Oxu materiallarının obrazlı dili üzərində işin təşkili………67

9. Oxunun müxtəlif növlərindən istifadə……………………..84

10. İntonasiyanın gözlənilməsi ifadəli oxunun əsası kimi…. 95

11. Oxu materiallarının planının tərtibi……………………..111

12. Obrazların xarakteristikasının müqayisəli tərtibi………. 116

Ağarəhim Əsərlər

13. Oxu materiallarının məzmununun nağıl edilməsi……… 124

15. Sinifdənxaric oxunun təşkili…………………………….147

V fəsil. Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası……………156

1. Azərbaycan dili tədrisinin məqsəd və vəzifələri………….156

2. Azərbaycan dili tədrisinin məzmunu……………………..157

3. Azərbaycan dili tədrisinin prinsip və tələbləri……………162

4. Azərbaycan dili tədrisinin metod və priyomları………….164

5. Azərbaycan dili üzrə şagirdlərdə anlayışların yaradılması.166

6. Azərbaycan dilindən çalışmalar sistemi…………………170

7. Azərbaycan dilindən təhlilin aparılması yolları…………..174

8. Azərbaycan dilinin tədrisində müstəqil işlər……………. 203

9. Azərbaycan dili dərslərində əyanilik……………………..209

10. Azərbaycan dili dərsləri…………………………………211

11. Azərbaycan dili dərslərinin tipləri………………………226

12. Azərbaycan dilindən biliklərin hesaba alınması və

13. Azərbaycan dilindən əsas mövzuların tədrisi…………. 237

14. Söz kökündə bəzi hərflərin yazılışı. 262

Əvəzliyin tədrisi………………………………………. 285

Feillərin zamana və şəxsə görə dəyişməsi. 292

16. Sintaksisin tədrisi………………………………………..299

17. Sadə cümlələrin tədrisi. 304

18. Cümlə üzvlərinin tədrisi…………………………………317

Cümlənin baş üzvlərinin (mübtəda və xəbər) tədrisi. 318

Ağarəhim Əsərlər

Cümlənin ikinci dərəcəli üzvlərinin tədrisi. 321

19. Cümlədə sözlər arasındakı əlaqələrin müəyyənləşdi-

20. Cümlənin həmcins üzvlərinin tədrisi. 332

21. Mürəkkəb cümlənin tədrisi. 338

23. Azərbaycan dili təlimi sistemində orfoqrafiya üzrə

işlərin yeri və əhəmiyyəti………………………………..361

24. Azərbaycan dili orfoqrafiyasının prinsipləri…………….362

25. Orfoqrafik rejim…………………………………………363

26. Orfoqrafiya təliminə verilən tələblər……………………363

27. Yazılışı çətin sözlər üzərində iş………………………. 366

28. Orfoqrafik çalışmalar……………………………………367

29. İmlalar və onların aparılması yolları…………………….369

30. Mətndə dəyişiklik aparmaqla yazdırılan imlalar. 379

Yaradıcı imla. 382

Yaddaş üzrə yazı. 383

Lüğət üzrə imla. 384

Yoxlama imla. 384

31. Yoxlama yazılarda yol verilən səhvlərin xarakteri……. 386

32. Səhvlərin baş vermə səbəbləri. 388

33. Səhvlər üzərində işin təşkili……………………………..389

34. Səhvlərə qarşı mübarizədə şagirdlərlə aparılan işlər……393

VI fəsil. Rabitəli nitqin inkişafı……………………………396

3. Monoloji nitqin inkişafı üzrə işin məzmunu…………….. 398

4. Altı yaşlıların monoloji nitqinin xüsusiyyətləri…………..406

Ağarəhim Əsərlər

5. Təsviri xarakterli monoloji nitq…………………………..410

a) Müşahidə monoloji nitqin inkişafının əsası kimi…………411

b) Şəkil monoloji nitqin inkişafının mühüm vasitəsi kimi…..425

6. Nağıl xarakterli monoloji nitq…………………………….436

a) Oxunmuş mətnin məzmununun nağıl etdirilməsi monoloji

şifahi nitqin inkişafının mühüm vasitəsi kimi…………….437

b) Şəxsi təcrübə üzrə şagirdlərin yaradıcı fəaliyyətinin

monoloji şifahi nitqin inkişafına təsiri…………………. 449

7. Mühakimə xarakterli monoloji nitq………………………453

8. İnşaların kollektiv müzakirəsinin monoloji nitqin

Elmi-pedaqoji və bədii əsərlərinin siyahısı……………….461

Ağarəhim Əsərlər

Ağarəhim (Nüsrət oğlu Rəhimov)

Bakı, BQU, 2015, 470 səh.

Korrektorlar:

Kamal Sərvəroğlu

Nəşriyyat direktoru: Qasım Abdurəhimov

Nəşriyyat redaktoru: Aləmzər Fətəliyeva

Rəssam: Xəlil Xəlilov

Yığıcı: Sevda Quliyeva

Yığılmağa verilib: 02.08.2015

Çapa imzalanıb: 16.09.2015

Həcmi: 30 ç.v. Format: 70×100

Telefonlar: 050-392-60-85; 012-594-69-86