Google Diskdə yaddaş yerini necə boşalta bilərəm

Bir sözlə, müalicəvi həblər yetərincədir, lakin dərmanlara aludə olmaq xatalıdır, zira onların bir çoxu ziyansız deyil.

Yaddaş zəifliyinin səbəbləri və aradan qaldırılması yolları

Yuxusuzluq — Bütün gecə yataqda dönüb durandan sonra hamımız özümüzü dəli olmuş kimi hiss edərik. Həftə sonu yuxuya daha çox vaxt ayıracağınızı düşünərək, ya da bir neçə fincan qəhvə içərək bu təsirdən xilas olacağınızı düşünsəniz də uzun müddətli yuxusuzluq yaddaşınıza ciddi mənada təsir edər. Bəzi araşdırmalara görə, yatdığınız zaman beyninizin xatirələri və gündəlik hadisələri yığan qismi bu xatirələri uzun, davamlı yaddaşa keçirməyə başlayır. Bu ilin əvvəllərində edilən bir araşdırma isə, yuxu çatışmazlığının səhv xatirələr meydana gəlməsinə və adamın başını qarışdırmasına səbəb olduğunu ortaya qoymuşdur.

Çoxlu fotoşəkil çəkmək — Instagram və ya digər sosial media kanalları üçün fotoşəkil çəkmədiyimiz və yoldaşlarımızla paylaşmadığımız günlər yox deyiləcək qədər azdır. Bu fotoşəkillərin xatirələri yığmağa yaxşı gəldiyini söyləyə bilərik, amma həqiqətən elədirmi? Ən son xoşunuz gələn bir şeyə kamera linzaları istifadə etmədən, yalnız gözlərinizlə nə zaman baxdınız? Fairfield Universitetinin keçən il nəşr etdiyi bir araşdırmaya görə, obyektlərin fotoşəkillərini çəkən insanlar, yalnız baxan insanlara görə detalları xatırlamaqda çox daha çox çətinlik çəkir. Bu nəticə bizə beynin detalları və xatirələri necə tutduğunu və işlədiyini göstərir.

Həddindən artıq spirt istehlakı – Birləşmiş Krallıqda edilən bir araşdırmaya görə, orta yaşlarda qazanılan həddindən artıq spirt istehlakı vərdişi yaddaşı zəiflətməyə səbəb olar və irəli yaşlarda yaddaşınızı itirmə riskinizi ciddi mənada yüksəldər. Araşdırmaçılar orta yaşlardakı insanların 10 illik spirt istehlak vərdişlərini, spirt istifadə edən və ya çox az istifadə edən insanlar ilə müqayisə etmiş və yaddaş itkisi nisbətlərinin spirt istehlakıyla yüksəldiyini ortaya çıxarmışdır.

Stress altında olmaq – Təzyiq altında olduğunuz zaman bədəniniz kortizol deyilən bir hormon ifraz edir. Bu hormon kilo alışı, yüksək qan təzyiqi, ürək xəstəliyi və yaddaş itkisi kimi xəstəliklərlə əlaqələndirilər. Iowa Universitetində edilən bir araşdırmaya görə, həddindən artıq stress beyindəki ünsiyyəti qoparır və yaddaşımızın işlənməsinə mane olur.

Mütəxəssislər yaddaşı gücləndirmək üçün rasiona qızıl balıq, günəbaxan toxumu, çöl mərsini və yağsız ət daxil etməyi tövsiyə edirlər. Yaxşı bir omeqa 3 yağ turşusu qaynağı olan somon balığı eyni zamanda zülal anbarıdır. Kətan toxumu, qoz, somon balığı, soya paxlası, krevet, və qış balqabağı kimi qidalar da omeqa 3 yağ turşuları ehtiva edir.

Mütəxəssislər günəbaxan tumlarının E vitamini baxımından zəngin olduğu üçün yalnız 30 qramının gündəlik ehtiyacınızın yüzdə 30-unu qarşıladığını söyləyirlər. Ayrıca E vitamininin yaşa bağlı olaraq yaddaşın zəifləməsini azaltmağa köməkçi olduğu ifadə edilir. Digər E vitamini qaynağı yeməklər isə bunlardır: Buğda yağı, quru badam, aspir yağı, fındıq, yer fındığı əzməsi, ispanaq, brokoli kələmi, kivi və manqo. Bütün mərsin meyvələri sağlamlığa faydalı olduğu kimi, çöl mərsininin də yaddaşı gücləndirməyə təsiri var. Onun tərkibindəki maddələr yaşa bağlı yaddaş zəifliyini əngəlləməyə qadirdir. Yağsız ət də tərkibində olan dəmirə görə, yaddaşınızı inkişaf etdirməkdə faydalıdır. Ət istehlakının az olması vəziyyətində dəmir əskikliyi beyin funksiyalarına mənfi təsir edər, öyrənmə qabiliyyətini zəiflədər, hətta Alzheimer xəstəliyinin inkişaf riskini artırar.

Google Diskdə silinmiş bir sənəd və ya qovluğu necə bərpa etmək olar

Videonuz: Silindiyini düşündüyünüz keçmiş əslində silinməyib!

MəZmun

Google Drive, istifadəçilərinə 15 GB pulsuz bulud anbarı və Google Sənədlər, Google Sheets və Google Slaydlar kimi bir çox pulsuz proqram təminatı ilə təmin edən əla bir xidmətdir.

İstifadəçilər bu proqramlarda sənədlər yaratdıqda və digər mənbələrdən yüklədikdə, yer boşaltmağa ehtiyac hiss edə bilərlər. Bununla birlikdə, hər hansı bir yaddaş mühitində olduğu kimi, bir şeyi təsadüfən sildiyinizi tapa bilərsiniz. Bu səhifə Google Diskdən sildiyiniz medianı necə bərpa edəcəyinizi göstərir.

Google Diskdə bir fayl və ya qovluğu necə bərpa etmək olar

Google Diski açın. İstənirsə, Google hesabınıza daxil olun.
Ekranın sol tərəfində basın Zibil seçim.

Bərpa etmək istədiyiniz faylı və ya qovluğu tapın və sağ basın.

Eyni anda birdən çoxunu seçərək birdən çox faylı və ya qovluğu bərpa edə bilərsiniz. Birdən çox maddənin seçilməsində kömək üçün baxın: Birdən çox fayl və qovluğu necə seçmək və ya vurğulamaq.

Seçin Bərpa edin görünən açılır menyudan.

Ekranın sol tərəfində basın Mənim sürücüm seçim.

İndi bərpa edilmiş faylı və ya qovluğu görməlisiniz (bu halda, Kompüter Ümid qovluğu).

Yaddaşı necə bərpa etməli?

İşdə həyəcanla düşünürsən ki, evdə ütünü və ya qaz pilətəsini söndürmüsənmi? Evə gəlib televizora baxmaq istəyirsən, amma eynəyinin yeri yadına düşmür. Və yaxud ən vacib və ya dramatik məqamda ən önəmli söz hafizəndən sanki silinir, yada salmaq cəhdlərin heç bir fayda vermir.

Hesab edilir ki, insan yaşlandıqca yaddaşı zəifləyir. Amma son zamanlar yaddaş zəifliyindən şikayət edənlərə, hafizənin pozulmasına artıq gənclər arasında da rast gəlinir. Əslində, yaddaşın pisləşməsi beynin stressə qarşı müdafiə reaksiyasıdır. Bəs unutqanlığın öhdəsindən gəlmək, yaddaşı bərpa etmək olarmı?

Beynin “arxivi”

Yaddaş və yaxud hafizə – beynin funksiyalarından biri və çox mürəkkəb mexanizmdir. Beynin bu psixi və yaxud zehni funksiyasına, fəaliyyət növünə informasiyanın toplanması, saxlanılması və yenilənməsi daxildir. Yaddaşın xüsusiyyətləri bunlardır: dəqiqlik, həcm, sürət, təzələnməyə hazırlıq və yaddan çıxarmanın sürəti.

Yaddaşın o qədər tipi və növü var ki: sensor, səs, görüntü (viziual), ağrı və s. Hətta dad yaddaşımız da var.

Bundan başqa, yaddaş obrazlı, məntiqi, emosional, deklarativ, uzunmüddətli, qısamüddətli, aralıq, epizodik və s. ola bilir.

Risk faktorları

Həm fizioloji, həm də psixi faktorlar yaddaşa öz təsirini göstərir. Bizim unutqanlığımız eyni dərəcədə həm birinci, həm də ikinci faktorlarla bağlı ola bilər.

Psixiloji səbəblərə aşağıdakılar aid ola bilər:

– Xroniki stress üzündən diqqəti toparlamaq, fikri cəmləşdirmək qabiliyyətinin olmaması;

– Tələskənlik vəziyyəti və avtomatik davranış – bu zaman fikrimiz başqa şeylərlə məşğul olduğu üçün avtomatik etdiyimiz hərəkətlər hafizəmizdə qalmır;

– Apatiya (halsızlıq) və ya əksinə, çılğın emosional hal diqqətin olmamasına, fikrin dağınıqlığına və unutqanlığa aparır.

Fizioloji səbəblərə aiddir:

– kəllə-beyin zədələri və ya nə vaxtsa keçirilmiş kəskin xəstəliklər;

– ürək-damar, endokrin sistemi (ateroskleroz, qipoterioz) xəstəlikləri;

– qeyri-düzgün maddələr mübadiləsi;

– əsəb sistemi və ya beynin patologiyası;

– qeyri-düzgün və yetərincə yeməmək;

– pis vərdişlərin olması;

– qan dövranı sisteminin pozulması.

Depressiya hafizəni pozur

Unutqanlığın və yaddaşın zəifləməsinin səbəbləri dəqiq aşkara çıxarılarsa, hafizənin möhkəmləndirilməsi üçün daha tez çarə tapıla bilər. Yaddaşı bərkitmək üçün yetərincə sadə və əlçatan üsullar var.

Bəri başdan deyək ki, yaddaşın zəifləməsi insanın yaşından daha çox, onun düşdüyü pis əhval-ruhiyyə ilə bağlıdır. Odur ki, unutqanlığa qarşı daha gözəl şeyləri yad etməklə də mübarizə aparmaq olar. Elm artıq sübut edib ki, müsbət emosiyalar möcüzə yaradır, yaddaşa da pozitiv təsir göstərir. Həkimlər diqqəti buna cəlb edirlər ki, qəm-kədər, apatiya, stress içində olanlar unutqanlıqdan xüsusilə əziyyət çəkirlər. Buna görə də, ilk növbədə depressiyadan qaçmaq lazımdır.

Biz gündəlik həyatımızda – işdə və ya evdə stress yaradan situasiyalarla üzləşirik. Belə xoşagəlməz durumlardan qaçmağa çalışın və ya bu cür hallara, fors-major vəziyyətlərə sakit yanaşmağa çalışın.

Qeyd edək ki, insan depressiyaya düşdükdə onda xüsusi stress hormonunun – kortizolun miqdarı artır. Minnesota (ABŞ) və Lankasterdən (Böyük Britaniya) olan bir qrup aşkara çıxarıb ki, stress göz yaşları ilə orqanizmdən çıxa bilir. Ümumiyyətlə, artıq sübut olunub ki, insanların 88,8%-i ağladıqdan sonra özünü daha yaxşı hiss edir. Ağlamaq nəfəsi dərin alıb verməklə müşayiət olunur və bu zaman orqanizmdə kortizolun səviyyəsini aşağı düşür. Kortizoldan yaxa qurtarmaq həm də yaddaşa dinclik verir.

Yaddaşın da öz qidası var

Yaddaş üçün düzgün qidalanmağın önəmi var. Bizim beynimiz qeyri-düzgün qidalanmadan mədəmizdən az əziyyət çəkmir. Yaddaşın keyfiyyəti və intellektual həyatın davamlılığı isə məhz balanslaşdırılmış qidadan asılıdır.

Beyin, bəlli olduğu kimi, boz maddələrdən ibarətdir. Onun molekullarını isə öz növbəsində o elementlər təşkil edir ki, həmin elementlər də yediyimiz qidalarda var.

İlk növbədə menyumuzda əsas yağ turşuları yer tutmalıdır. Qeyd edək ki, beynin strukturunun üçdə biri lipoidlərdən (doymamış yağ turşusu – doymamış yağ turşuları “yaxşı” xolesterin yaratdığı üçün “yaxşı” turşular sayılır) ibarətdir. Əgər onlar yetərli deyilsə və ya pis keyfiyyətlidirlərsə, neyronlar – beynin özünəməxsus “kərpicləri” öz funksiyasını pis yerinə yetirir.

Bu zaman neyronlar hətta tamamilə yox ola və öz arxalarınca bizim xatirələrimizi də dartıb apara bilərlər. Lipoid turşuları qan dövranına əla təsir göstərir. Öz növbəsində qan dövranı nə qədər yaxşı işləyərsə, daha çox qidalandırıcı maddələr beyin hüceyrələrinə düşür.

Orqanizm üçün yağ turşularının tədarükçüləri balıq yağı və bir sıra bitki yağlarıdır (zeytun, günəbaxan, qoz və s.).

Yaddaş üçün az ət yeyib, daha çox balıq əti (siyənək, tuna, skumbriya və s.) yemək faydalıdır. Ümumiyyətlə, dəniz məhsulları yaddaşı möhkəmləndirir.

Orqanizmdə qlüsid-karbohidratlarının çatışmazlığı yaddaş üçün pis göstəricidir. Onlar beyin neyronları üçün “yanacaq” sayılır. “Tədrici” qlüsidləri biz çörəkdən, kartofdan və makoron məmulatlarından alırıq. “Sürətli” qlüsidlər isə şəkərin çox olduğu konfetlərdə və pirojnalarda olur. Lakin şirniləri izafi istehlak etmək hafizəyə mənfi təsir göstərə bilər.

Təbii ki, amin turşularının (foli) olduğu proteinlər də yaddaş üçün önəmlidir. Orqanizm bu turşunu özü istehsal edə bilmir. Protein balıq məhsullarında, tərəvəzdə, düyüdə, qırmızı lobyada və s.-də boldur.

Beyin və yaddaşı vitaminlərlə də bərkitməyə ehtiyac var.

Burada şəriksiz lider B qrupu vitaminləridir. Məsələn, B1 vitamini beyin və sinir sistemi hüceyrələri arasında fasiləsiz rabitəyə “cavabdehdir”. B1 vitamini çörəkdə, pendirdə, noxudda, lobyada, qarabaşaqda, fındıqda var. Yağsız süddə və yoqurtda bol olan B2 vitamini də hafizə üçün faydalıdır.

Yaddaş üçün kalium və kalsiuma da ehtiyac var ki, bu elementlər də bananda, quru meyvələrdə, kişmişdə, qozda, kələmdə, süddə və almada boldur.

Təbii ki, yaddaşı gücləndirən xeyli sayda xüsusi dərman preparatları var. Üstəlik, qlobal farmasevtika hər il yenilərini satışa çıxarır. Estrogenlərdən, hormonlardan hazırlanan dərmanlar hafizəyə pozitiv təsir göstərir.

Bir sözlə, müalicəvi həblər yetərincədir, lakin dərmanlara aludə olmaq xatalıdır, zira onların bir çoxu ziyansız deyil.

Bir fincan qəhvə

Kofein zehni fəalliyyəti gücləndirir, diqqəti artırır.

Kofein qəhvədə boldur və bir fincan qəhvə içmək zehni işi yaxşı stimullaşdırır, xüsusilə də qəhvə şirindirsə. Çünki həm kofeinin, həm də qlükozanın yaddaşın möhkəmləndirilməsi prosesində öz rolu var.

Amma izafi şəkər ziyansız deyil. Həmçinin kofein də mədə-bağırsaq traktına neqativ yan təsir göstərə bilir.

Ötən saylarımızda yaddaşı bərkidən bitkilər barədə ara-sıra məlumatlar vermişik. Təkrarın biliyin anası olduğunu nəzərə alaraq onların bəzilərini yada salaq:

– Qırqovul və fərə əti fəhmi artırır;

– Yasəmən, nərgiz və şamama iyləmək, mərzə çeynəmək yaddaşsızlığa qarşı çox yaxşıdır. Heyva iyləmək beyni və əhval-ruhiyyəni yaxşılaşdırır;

– Püstə, əncir, mixək, fındıq və qabaq beyni gücləndirir;

– Gül yağı baş və beyin üçün olduqca münasibdir. Buruna gülab çəkmək huşsuzluğa qarşı faydalı olmaqla, beyni və diqqəti möhkəmləndirir;

– Zəncəfil hafizəni, zəfəran diqqəti qüvvətləndirir;

– Xiyar iyləmək beyni açır, kəklikotu çiçəyinin mürəbbəsi zehni qüvvətləndirir.

Sağlam həyat tərzi

Yaddaşın ümumi vəziyyəti düzgün həyat tərzi ilə bilavasitə bağlıdır. Beynin oksigenlə yetərincə təmin edilməsi nəticəsində qanın intensiv dövranı bu ali orqanın funksiyalarına və yaddaşa pozitiv təsir göstərir.

Ona görə də təmiz havada daha çox olmağa, həftədə bir neçə dəfə idmanla məşğul olmağa, yuxudan əvvəl bir saat civarında piyada gəzməyə və istirahət günlərində təbiət qoynunda gəzintiyə çıxmağa səy göstərmək lazımdır.

İnsan tam yuxusunu almalıdır və bu onun üçün həyati önəmə malikdir. Əgər müntəzəm olaraq 1-2 saat az yatırıqsa, yuxudan doymuruqsa, bu, gec və ya tez yorulmuş beynin müdafiə reksiyasını – unutqanlığı işə salmasına səbəb olur.

7-8 saat yuxu insanın əsəb sistemi ilə beynini gərginlikdən çıxarır, hafizənin möhkəmlənməsinə kömək edir, həmçinin maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırır və piylənmənin qarşısını alır.

Təbii ki, spirtli içkilər və siqaret çəkmək kimi zərərli vərdişlər yaddaşa mənfi təsir göstərir. Onlarla mübarizə yalnız yaddaşı möhkəmləndirmək üçün deyil, həm də həyat tərzinin keyfiyyətini artırmaq üçün lazımdır.