Həndəsə dərslik yüklə

XIX əsrin ortalarına doğru Azərbaycan dilinin tədrisi sahəsində elmi-pedaqoji tələblərə müvafiq yeni dərsliklər meydana gəldi. Bu dərsliklər içərisində Kazan Universitetinin professoru Mirzə Kazımbəyin “Türk-tatar dilinin qrammatikası” (1839), Tiflis gimnaziyasının Azərbaycan və fars dili müəllimi L.R.Budaqovun “Türk-tatar dilinin əlifbası” (1844), Tiflis gimnaziyasının müəllimləri Mirzə Şəfi Vazeh və İ.Qriqoryevin “Kitabi-türki” (1855) adlı dərslikləri xüsusi yer tuturdu. XIX əsrdə Azərbaycanda və bütövlükdə Zaqafqaziyadakı dövlət məktəblərində təhsil alan məktəblilərin bütöv bir nəsli həmin kitablardan Azərbaycan dilini öyrənmişlər. Bu ənənəsonralar Süleyman bəy Vəlibəyovun “üsuli-cədidi-lisani-fars” və Mahmud bəy Mahmudbəyovun səs üsulu ilə yazılan “Yeni əlifba” kitabı ilə davam etdirilmiş, dərsliklər Süleyman Sani Axundov, Fərhad Ağazadə, Abdulla Əfəndizadə, Hacı Kərim Sanılı, Əhməd Seyidov kimi müəllim-metodistlər tərəfindən daha da təkmilləşdirilmişdir.

Dərsliklər/Azərbaycan dilində dərsliklərin tarixi/XIX əsrdə ana dili dərslikləri

XIX əsrin ortalarına doğru Azərbaycan dilinin tədrisi sahəsində elmi-pedaqoji tələblərə müvafiq yeni dərsliklər meydana gəldi. Bu dərsliklər içərisində Kazan Universitetinin professoru Mirzə Kazımbəyin “Türk-tatar dilinin qrammatikası” (1839), Tiflis gimnaziyasının Azərbaycan və fars dili müəllimi L.R.Budaqovun “Türk-tatar dilinin əlifbası” (1844), Tiflis gimnaziyasının müəllimləri Mirzə Şəfi Vazeh və İ.Qriqoryevin “Kitabi-türki” (1855) adlı dərslikləri xüsusi yer tuturdu. XIX əsrdə Azərbaycanda və bütövlükdə Zaqafqaziyadakı dövlət məktəblərində təhsil alan məktəblilərin bütöv bir nəsli həmin kitablardan Azərbaycan dilini öyrənmişlər. Bu ənənəsonralar Süleyman bəy Vəlibəyovun “üsuli-cədidi-lisani-fars” və Mahmud bəy Mahmudbəyovun səs üsulu ilə yazılan “Yeni əlifba” kitabı ilə davam etdirilmiş, dərsliklər Süleyman Sani Axundov, Fərhad Ağazadə, Abdulla Əfəndizadə, Hacı Kərim Sanılı, Əhməd Seyidov kimi müəllim-metodistlər tərəfindən daha da təkmilləşdirilmişdir.

Dərslik yaradıcılığı tarixində Firudin bəy Köçərli (“Vətən dili”), Rəşid bəy Əfəndiyev (“Uşaq bağçası”), Seyid Əzim Şirvani (“Məcmuəyi-asari-Hacı Seyid Əzim Şirvani”) kimi ədiblərimiz xüsusi fəaliyyət göstərmiş, Azərbaycan dilinin öyrənilməsinə xidmət edən mükəmməl dərsliklər yarada bilmişlər. Ana dili dərsliklərinin hazırlığı sahəsində yaranmış təcrübə sovet dövrünə qədər inkişaf etdirilərək müasir dərsliklərin təməli kimi qiymətli mənbə olmuşdur.

XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində yeni fəaliyyətə başlayan məktəblərdə uşaqların hansı dərsliklərlə təhsil alması dövrün maarifçilərini həmişə düşündürmüş və mühüm problemlərdən biri olmuşdur. Azərbaycanın görkəmli maarifpərvərləri Mirzə Fətəli Axundov, Həsən bəy Zərdabi, Məmməd Tağı Sidqi, Sultan Məcid Qənizadə, Firudin bəy Köçərli, Haşım bəy Vəzirov, Rəşid bəy Əfəndiyev, Mahmud bəy Mahmudbəyov, Cəlil əmmədquluzadə, Nəriman Nərimanov, Abbas Səhhət və başqaları məktəblərdə keyfiyyətli dərsliklərin olmasını tələb edirdilər. Həsən bəy Zərdabi yazırdı: “Uşaqların yaşlarına və bilik səviyyəsinə uyğun olan dərs kitabı yoxdur. Uşaqlar şairlərin kitablarını oxuyurlar. Bunlar ana dili təliminə yaramır. Ona görə dərs kitabları yaratmaq lazımdır. Heç olmazsa, başqa xalqlarda mövcud olan dərs kitablarından istifadə və tərcümə etməklə onları hazırlayaq”.

Beləliklə, XIX əsrdə ana dili dərsliklərinin tərtibi tarixini iki mərhələyə bölmək olar. I mərhələ XIX əsrin 80-ci illərini əhatə edir. Azərbaycanda və Zaqafqaziyanın bir sıra şəhərlərində təsis edilən dövlət məktəblərində Azərbaycan dilinin müstəqil fənn kimi tədris edilməsi, bu dilin bütün Qafqazda böyük rol oynaması ana dilində ilk dərsliklərin və vəsaitlərin (əlifba, oxu kitabı, sərf-nəhv və sair) meydana gəlməsinə əlverişli şərait yaradırdı. II mərhələdə, yəni XIX əsrin sonlarında K.D.Uşinskinin “Vətən dili” dərsliyi Azərbaycan dilində eyniadlı dərsliyin meydana gəlməsinə əhəmiyyətli təsir göstərmişdi. Bu sahədə İrəvan qəza məktəbinin Azərbaycan dili müəllimi Məmməd Elxanov ilk təşəbbüs göstərərək “Vətən dili” adlı dərslik yazmış, lakin həmin əsər çap olunmamışdır. Zaqafqaziya Müəllimlər Seminariyası Azərbaycan şöbəsinin müdiri Aleksandr Osipoviç çernyayevskinin “Əlifba” kitabı isə çox mühüm bir hadisə idi. “Kəşkül” qəzeti Aleksey Osipoviç çernyayevskinin “Vətən dili” kitabına yüksək qiymət verir və qeyd edirdi ki, çernyayevski nəinki bizim çoxdan arzu etdiyimiz ana dilində dərs kitabı yaratmış, o, həm də ana dilində dərs deyən müəllimlər üçün dərsliklərin yenidən tərtibi məsələləri ilə ciddi məşğul olmuşdur.

Aleksey Osipoviç çernyayevskinin “Vətən dili” dərsliyi sövti üsul əsasında azərbaycanlılar üçün nəşr edilmiş ilk Azərbaycan dili dərsliyi idi. “Vətən dili” özündən sonra yazılan əlifba və ilk oxu kitabları üçün örnək olmuş, Azərbaycan ziyalılarının böyük bir nəsli bu dərslik üzrə savada yiyələnmişdir. Firudin bəy Köçərli onun “Vətən dili” dərsliyi ilə əlaqədar yazırdı: “Bizim əqidəmizə görə, Uşinskinin “Rodnoye slovo” (“Ana dili”) dərsliyi rus məktəbləri üçün hansı əhəmiyyətə malikdirsə, çernyayevskinin “Vətən dili” dərsliyi də azərbaycanlılar üçün elə bir əhəmiyyətə malikdir.

Həndəsə dərslik yüklə

Microsoft Word – Programı öyrənmək üçün dərslik. Dərslik Microsoft Word 2000 üçün yazılsa da lazımlı məlumatlar tapa bilərsiniz.
Microsoft Excel – Programını öyrənmək üçün DOC formatında azəri dilində dərslik. Düzdü dərslik Excel programının köhnə versiyası üçün nəzərdə tutulub, amma dərslikdən çox şey öyrənə bilərsiniz.

Dərs1. Excel proqramı ilə işə başlanması.
Dərs 2. Sətir və sütunlar ilə əməliyyatlar.
Dərs 3. MəК№lumatın formatı.
Dərs 4. Mətn ilə əməliyyatlar.
Dərs 5. Sadə düsturlar.
Dərs 6. Daha bir neçə funksiya.
Dərs 7. Cədvəlin düzlənməsi.
Dərs 8. Diaqram.
Dərs 9. Avtomatik süzgəc (AutoFilter).
Dərs 10. Cədvəl forması.
Dərs 11. Adlar ilə hesablamalar.
Dərs 12. IF funksiyası.
Dərs 13. Cədvəlin çapı.

. Yüklə Excel.
Boxca

Word proqramı ilə işin başlanması. Mətnin seçilməsi.
Mətnin yaddaşda saxlanılması. Floppy-disklərin istifadə qaydaları.
Yaddaşda olan mətnin açılması. Səhifənin qurulması.
Sahələrin qurulması. Ölçü vahidləri.
Səhifələrin nömrələnməsi. Header/Footer. Səhifə başlıqları.
Sətirlərin nömrələnməsi. Mətnin surətinin çıxardılması və yerinin dəyişilməsi.
Şriftlər. Sətirlərin yerləşmə üsülları. Registirin dəyişilməsi. İndekslər.
İşarələr. Sütunlar. ClipArt qalereyası. Şəklin ölçüləri.
Şəkil və mətnin münasibəti. Drawing alətləri. WordArt ? fiqurlu başlıqlar.
Sənədlərin birləşməsi. Cari vaxtın və tarixin mətnə daxil edilməsi.
Avtomatik əvəzetmə. Ümumi əvəzetmə. Tabulyasiya
Alətlər (düymələr) sıraları. Printerdə çapetmə. Cədvəllər
Cədvəl düsturları. Word sənədində riyazi düsturların yaradılması.
Mətnin yazılışının yoxlanılması. Başqa sənədlər ilə əlaqə

. Yüklə Word.
Boxca
Detallı məlumat

• Bölmə Elektron kitablar
• Həcmi 1.3 Mb
• Uyğun sistem Windows XP/Vista/7
• Proqramın dili Azəricə
• Dəyəri Pulsuz

KİTABLAR

Axtardığınız dərslikləri rahat tapa bilmək üçün yuxarıdakı filterlərdən istifadə edin.

0. sinif

1. sinif

2. sinif

3. sinif

4. sinif

5. sinif

6. sinif

7. sinif

8. sinif

9. sinif

10. sinif

11. sinif

Logo

BİZİ İZLƏYİN

E-DƏRSLİK

ƏN ÇOX BAXILAN

YENİ ƏLAVƏ OLUNAN

• Всеобщая история – 10
• Ümumi tarix – 10
• Русский язык – 10
• Русский язык – 10

ZƏNGİN DƏRSLİKLƏR

• Riyaziyyat – 8
• Biologiya – 8
• Fizika – 8
• Bütün zəngin dərsliklər

Təhsil sisteminin informasiyalaşdırılmasının sürətli prosesi təhsildə elektron dərsliklərin istifadəsi üçün yol açır. Elektron dərsliklər hər şagirdə təhsil prosesində fəal iştirak etmək, onların öyrənmə prosesini fərdiləşdirmək üçün şərait yaradır.