HTML dərsləri

İndi isə yazdıqlarımıza aydınlıq gətirim.
Kod
// İlk scriptimiz
echo “HELLO WORLD!”;
?>
Burada
Kod
?>
serverə php kodun başlandığını və bitdiyini bildirən teqləri görürük. İstənilən PHP scriptlərdə PHP kodlar
Kod
kodu ilə başalyır, bu kod ilə isə bitir:

HTML Dərslik

Bu Mövzuda mən sizə HTML dərs verəcəgəmHər yerdə dərsliyə başlayanda onun tarixi haqqında məlumat verirlər mən bezmişəm bu tarixi məlumat görməkdən odurki kiçik dərsliyimizə başlayıram bəyənsəniz ardı gələcək. istifadəçilərə phpdən bəzi şeyləri öyrətməkdi (belə böyük çıxmasın,mən özümdə dəhşət bilmirəm phpni). Nə isə başlayaq
YA ALLAH
PHP ilə ilk programımız
Php haqqında məlumat üçün phpinfo() funksiyasından istifadə edilir, aşağıdakı kodu mətn editoru ilə yazıb php.php adı ilə yaddaşa vurub sonar həmin faylı öz serverinizdə açsanız nəticəni görə bilərsiniz.

Və ilk php scriptimizi yazaq:
$deyisen = “PHP”;
print (“Salam $deyisen\n”);
?>
HTML ilə birgə
PHP, HTML tegləri arasında işlədilə bilər. Bu bənzərlik Asp dədə var. PHP və HTML in birləşməsi ilə əlaqədər bir misal göstərək;





Nick?

// Bu simvoldan sonra aciqlama setirleri yazmaq olar
// Adeten vebmasterler sonradan neyise unutmamaq ucun aciqlama setirlerinden istifade edirler
/* buda aciqlama sahesidi burda yazilan
Hec bir kod server terefinden oxunmayacaq
Bu sebebden bu saheye ne isteseniz yazmaq olar*/
echo ”


Dəyişənlər
Phpdə də hər bir programlaşdırma dilində olduğu kimi dəyişənlər var.Dəyişənləri baza kimi hesab etmək olar ona verilən dəyəri saxlayır,bir scriptdə bir dəyişənə bir neçə dəyər vermək olar. Ona görədə dəyişəni bir maşına bənzətmək olar sürücü kimdisə onu aparar. Fəqət digər dillərdəki kimi dəyişəni işlətmədən öncə onun növünü bildirmək lazım deyil. İstədiyimiz dəyişəni istədiyimiz an istifadə edə bilərik. Bütün dəyişənlər $ işarəsiylə başlayır.





$ad = “Gunduz”;
$yas = 24;
?>

echo “Salam $ad, sizin $yas yasiniz var”;
?>

Bu Proqramları tam funksional olaraq işlətmək və yoxlamaq üçün APTEK bölməsinə müraciət edin. Orada sizə lazım olan hər şey var.

1 ci olaraq ZEND Studio haqqında danışaq. ZEND studio hal hazırda, PHP editorlar arasında ən mükəmməlidir.UTF-8 dəstəyi,kod tamamlama,kod analizator,debaqqer,səhv kodun rənglənməsi və s. Bir sözlə 10 ballıq sistemlə 9 bal! 9 bal ona görə ki, kompyuteri demək olar ki çökdürür.Əgər sizin kompyüterinizdə RAM 512 dən az, Proçessor P4 2.6 dan aşağıdırsa,sizə bunu işlətmək bir az ağır olacaq.

2 ci isə EmEditor haqqında danışmaq istəyirəm.Əgər siz artıq PHP kodların çoxunu əzbər bilirsinizsə,səhvsiz yazmağı bacarırsınızsa,bu tam sizə uyğun utf-8 dəstəkli bir editordur.Çox yüngül,funksional bir editor. Mən bu editoru NotePad əvəzi istifadə edirəm. Mətn redaktorum budur.10 ballıq sistemlə 9 bal! Çünki, səhv kodu analiz edib,göstərə bilmir.Hazır kod şablonları yoxdur.

3 cü yerdə isə DELPHİ for PHP gəlir.Bu hər iki editordan fərqli bir OOP dəstəkli bir proqramdır.Yəni ki, bu editorda siz həmçinin vizual görünüşləri dartıb öz səhifənizin üzərinə qoya bilərsiniz və funksionallıq verə bilərsiniz. 10 ballıq sistem ilə 8 bal.Çünki utf-8 dəstəkləmir və hələ ZEND ilə rəqabətə girəcək gücü yoxdur.

Hə,indi isə keçək ilk PHP scriptimizə.İLK script olduğundan bu çox asan bir kod olacaq.Biz HELLO WORLD (Salam Dünya) deyəcəyik. Yuxarıda adlarını çəkdiyim ilk 2 editordan birini açırıq və yeni faylda belə bir kod yazırıq.
Kod
// İlk scriptimiz
echo “HELLO WORLD!”;
?>
Sonra həmin faylı istədiyimiz adla saxlayırıq. ( Mən localhost da htdocs->kurs qovluğu yaradıb,onun içində index.php adı ilə bu faylı saxladım). Sonra XAMPP da APACHE serveri işə salırıq. Veb Səyyahda ( Brouserdə ) http://localhost/kurs/index.php yazıb ,enter düyməsini sıxırıq.
Sitat
QEYD: Brouserdə ünvan sizin faylı harada saxlmağınızdan asılı olaraq dəyişə bilər. Onu da qeyd edim ki, fayllar mütləq xampplite–>htdocs qovluğunun içində olmalıdır.Çünki,localhost deyə müraciət etdikdə, həmin qovluğun içi nəzərdə tutulacaq.Yəni ki, siz faylları htdocs qovluğunun içinə də yerləşdirə bilərsiniz və ya htdocs qovluğunun içində mövzudan asılı olaraq digər qovluq yaradıb,faylı onun içinə yerləşdirə bilərsiniz.(Bizim misalda olduğu kimi htdocs–kurs)
Və biz brouserdə
Kod
HELLO WORLD!
sözünü görəcəyik ( Təbii ki,əgər hər şeyi düz eləmişiksə).İndi isə maraqlı bir situasiya ilə qarşılaşacayıq. Brouserin həmin səhifəsində,mousun sağ düyməsini sıxıb,səhifənin HTML koduna baxaq.Belə bir yazı var:
HTML
HELLO WORLD!
Bəs yazdığımız kodlar hara yoxa çıxdı? Bax bu suala gələn kurslarımızda cavab tapacaqsınız.

İndi isə yazdıqlarımıza aydınlıq gətirim.
Kod
// İlk scriptimiz
echo “HELLO WORLD!”;
?>
Burada
Kod
?>
serverə php kodun başlandığını və bitdiyini bildirən teqləri görürük. İstənilən PHP scriptlərdə PHP kodlar
Kod
kodu ilə başalyır, bu kod ilə isə bitir:

Kod
?>
Sitat
QEYD: Bu cür də mümkündür.Bu cür yazılış qısa yazılış adlanır:

Kod
?>
Kod
// Bu isə şərhdir. 2 əyri xətt dən sonra yazılan yazı scriptin işində iştirak etmir.
# PHP də şərhlər 3 cür olur. Şərhlər brouzerdə görsənmir
/*
Yuxarıda gördüyünüz hər iki şərh növü
tək sətirli şərh yazmaq üçündür.Bu isə
çoxlu sətirli şərhdir.Əyri xətt və ulduz işarəsi
ilə başayır,ulduz və əyri xətt ilə bitir.
Bir daha qeyd edim ki,şərhlər scriptin işinə
təsir etmir və brouzerdə görsənmir.
Amma ki, proqramistin işini asanlaşdırır.
Məsələn:Yazdığın funksiyanın işini şərh
vasitəsi ilə göstərə bilərsən.
*/
Kod
echo “Brouzerdə görsənəcək yazılar və s.”;

Redaktə edən: Proqramist, son redaktə tarixi: 26/2/2009, 20:46, cəmi 1 dəfə

HTML dərsləri

HTML dersleri, Практика, Yeni bashlayanlara kodlar tetbiqi, Азербайджан dilinde.

Последняя версия

13 мая 2016 г.
Разработчик
Google Play ID
Количество установок

App APKs

HTML dərslik APK

HTML dərsləri APP

HTML dersleri, Azerbaycanda Ени baslayanlara programlashdirma dillerini oyrenmek учун Курсы vesaiti.

Telebeler учун Numune kodlar, HTML chevirici, веб-дизайн, веб-programlashdirma, форума ishleme rejimi movcuddur

Бу derslik vasitesile веб Sayt haqqinda anlayishi olmayanlar да mueyyen bilikler Qazana biler.Bu hevesle bashqa dilleri де oyrene Biler.

Популярные запросы

LD Player – #1 Android Emulator

Лучший Эмулятор Андроида для ПК

Приложения · Hot

IronMeta One – Proxy Master IronMeta Studio · Инструменты

Google Play Маркет Google LLC · Инструменты

自由浏览 Greatfire.org · Связь

Instagram Instagram · Социальные

Читы на стандофф 2 на голду Tim_Dev · Книги и справочники

Популярные

MyStat mobile ITstep · Образование

ELSCHOOL АО «Башкирский регистр социальных карт» · Образование

Калькулятор в столбик Andrei Brusentsov · Образование

Интра 42 Paul Varry · Образование

O’zbekcha Ruscha Tarjimon BEST TRANSLATE APPS · Образование

Словарь WordHunt (Вордхант) OneDict · Образование

ОК ГДЗ – получи за домашку 5 SIA Ksenokss · Образование

Химический калькулятор safchemist · Образование

Англо – Русский Переводчик Suvorov-Development · Образование

ГДЗ: решебник по фото учебника Sfera LLC · Образование

APKCombo Installer

Порядок установки XAPK, APKS, OBB?

Html faylini yaratmaq html kodlari

İnkişaf tarixi 1989-cu ildə Oksford Universitetinin tələbəsi Tim Berners-Li tərəfindən hipermətnli sənəd sisteminin çıxarılması təklifi ilə başladı. 1990-cı ildə isə o bunu World Wide Web (Ümumdünya hörümçək toru) adlandırdı.
1995-ci ildə HTML dilinin birinci versiyası – HTML 1.0 yaradıldı. Yalnız 1995-ci ildə HTML 2.0 versiyasının işlənməsi başa çatdıqdan sonra, HTML dili standartlaşdı. O vaxta kimi HTML dilinin yeni versiyasını çox brauzerlər dəstəkləyirdi.1996-cı ildə artıq dilin HTML 3.2 versiyasını bütün brauzerlər dəstəkləyirdi. Bunun nəticəsində veb- dizayn yüksək səviyyəsinə yüksəldi. Dilin ən geniş istifadə olunan versiyası isə HTML 4.01 1999-cu ildə hazırlanıb.

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

HTML – sayt hazırlamaq üçün yaradılmış dildir. HTML dilindən başqa digər dillər də (PHP, CSS, ASP, ASPX, Java Script və s. dillər) mövcuddur. HTML dilindən istifadə edərək WEB (kompüter) və WAP (telefon) tipli saytları hazırlamaq olur.
Lakin HTML dilini öyrənməmişdən əvvəl Veb-Sayt haqqında vacib məlumatları

1. Kompüter üçünhazırlanmış.
2. Mobil Cihazlar[Telefon,Planşet,Tabletv.s]üçünhazırlanmış.

– Kompüter üçün yaradılmış saytlar tərkibində daha çox funksiyaları olan nisbətən böyük həcmli saytlardır və bu saytları açdıqda sayt gec yüklənir. Əsasən sayt adının qarşısında www. Işarəsi yazılır (məs: www.sayt.com ). Bu tip saytları açmaq üçün geniş ekran lazımdır. Ona görə bu saytlara kompüter ilə daxil olunur.
– Mobil Cihazlar (məs: telefon) üçün yaradılmış saytlar isə tərkibində az funksiya olan nisbətən kiçik həcmli saytlardır və bu saytları açdıqda sayt daha tez yüklənir Əsasən sayt adının qarşısında m. Işarəsi ya da wap. Işarəsi yazılır

(məs: m.sayt.com ya da wap.sayt.com).

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

WEB tipli – kompüter üçün yaradılmış sayt
HTML – İLK ANLAYIŞLAR

WAP tipli – telefon üçün yaradılmış sayt

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

Veb Sayt yaratmaq üçün 1-Domen, 2-Hosting lazımdır.

1. Domen – sayt adının sonunda yazılır. Əsasən 2, 3 ya da 4 hərfdən ibarət olur (məs: .az .com .info).

Domenlər mənasına görə 2 növə bülünür. 1) Saytın nə məqsədlə istifadə edildiyini bildirmək üçün, 2) Hansı ölkənin, regionun olduğunu göstərmək üçün istifadə olunur. Məsələn:
-Məqsədə görə domenlər:

.tv — televiziya üçün

.edu — təhsil üçün

.info — məlumat üçün

-Ölkə, region bildirmək üçün:

.az — Azərbaycan domeni

.ru — Rusiya domeni

Bundan başqa beynəlxalq domenlər də [.com .net .org v.s] vardır.

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

Domenlər quruluşuna görə də 2 növə bölünür. 1-Əsas domenlər, 2-alt domenlər.
-Əsas domenlər bayaq sadaladığımız [.com .org .az .tv .ru .info və.s tipli ] domenlər əsas (orijinal) domenlərdir

və pul ilə alınır və bu domenlərdən istifadə etdikdə saytın tam sahibi siz olursunuz. Nümunə: www.menimsaytim.com və yaxud www.wordpress.org və s.

Alt domenlər (subdomen) isə hər hansı saytın adını özündə təşkil edən pulsuz domenlərdir. Məsələn biz www.wordpress.org saytında pulsuz olaraq sayt yaratdıqda oz saytımız adı:

www.menimsaytim.wordpress.com olacaq. Burada gördüyünüz .wordpress.com alt domen (subdomen) adlanır. Axırda işlənən .com isə orijinal əsas domen sayılır.
Buradan bir nəticəyə gəlmək olar ki, www.menimsaytim.wordpress.com saytının adında olan “menimsaytim” sozu saytımız adıdır və wordpress.org saytının bir səhifəsidir. Yəni ki, bu saytı biz işlətsək belə bu sayt wordpress.org saytının tərkibində yerləşdiyinə görə biz bu saytın tam hüquqi sahibi deyilik. Tam sahib olmağımız üçün [.org .com .net və s. tipli] əsas domen almağımız vacibdir. Əsas domen ilə sayt aldıqda saytımızın adı:
www.menimsaytim.org olacaq və biz bu saytda sub domen yaratmaq istəsək yeni səhifə açdıqda bu: www.yeni-sayt.menimsaytim.com kimi olacaq. Burada olan “yeni-sayt” saytın adı, .menimsaytim.com isə alt domen (subdomen) adlanacaq.

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

1. Hosting – saytın yaddaşı deməkdir. Yəni sadə şəkildə saytın içində olan şəkillər, yazılar, html faylları və s. Hosting serverdə saxlanılır. Yadda saxlamaq lazımdır ki, sayt hazırladıqda təkcə saytın adı və domen (məs: saytim.az) kifayət etmir. Sayt adı ilə yanaşı sayt yaddaşı (hosting) lazımdır. Əgər təkcə sayt adını sifariş edib götürsək həmin sayta daxil olduqda sayt açılmayacaq. Çünkü, onun yaddaşı (hosting) yoxdur.

Hosting almaq üçün — bir çox saytlar vardır (məs: www.hostgator.com www.hosting.net v.s).

Bu saytlara daxil olub qeydiyyatdan keçməklə siz öz saytınız üçün hosting (yaddaş) ala bilərsiniz.
Hostinglər yaddaş tutumuna görə 1GB, 2GB, 10GB, 50 GB, 100GB, 500 GB və limitsiz (hədsiz) yaddaşa sahib olurlar. Bu hostingləri almaq üçün pul tələb olunur. Lakin bəzi hosting təklif edən saytlar aşağı yaddaş ölçülü (1GB, 2GB, 5GB) hostingləri sizə 1 illiyə pulsuz olaraq təklif edir.
Hosting xidmətləri sizə hostingi müəyyən vaxta qədər (1 illik, 2 illik, 5 illik v.s) istifadə etməyi təklif edir. Bu müddət bitdikdən sonra saytınıza daxil olduqda “404 not found error”, “sayt borcdan bağlıdır” və s. kimi yazılar ekrana gələcək. Bunun pis cəhəti ondadır ki, əgər hostingin pulunu vaxtında ödəməsəniz saytın daxili sturukturu (şəkillər, videolar, html faylları və s.) silinə bilər. Bu isə zəhmətinizin boşa çıxması deməkdir.

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

Bundan başqa saytın adını ifadə etmək üçün URL ünvanlardan, Protokollardan istifadə olunur.

1. URL ünvan (URL adress) dedikdə saytın adı nəzərdə tutulur. Məsələn menimsaytim.com

m.menimsaytim.com — mobil cihazlar (planşet, tablet və s.) üçün
URL ünvanın (sayt) adında yalnız İngilis (latın) hərfləri və rəqəmlər işlənə bilər. Azərbaycan əlifbasında olan

hərfləri (Ə, Ö, Ğ, Ü, Ç, I, Ş . Hərflərini) URL ünvanında (saytın adında) istifadə etmək qadağandır!

1. PROTOKOL(HTTP,HTTPS) URL ünvanından əvvəl saytın protokolu yazılır. Məs: http://menimsaytim.com ya da https://menimsaytim

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

HTTP protokolu – HyperText Transfer Protocol (Hiper Mətnlərin Köçürülməsi

Protokolu)
saytın daxilində olan HTML faylını kompüterə yükləmək üçün istifadə olunan prototokol növüdür. Yəni biz hər hansı sayta daxil olduqda onun ilk əsas HTML faylı (məs: ana_sehife.html) saytın hostingindən (yaddaşından) kompüterə yüklənir. Bu proses internetdən fayl yükləmə prosesi ilə eynidir.
Yəni internetdən mahnı, şəkil və s. Yüklədikdə onu internetdən HTTP protokolu vasitəsilə yükləyirik. Həmçinin də HTML özü də bir fayl olduğundan saytın daxilini (HTML faylını) kompüterə yükləmək üçün HTTP:// protokolundan istifadə olunur.
HTTPS protokolu – HyperText Transfer Protocol Security deməkdir və buradakı “Security” sözü təhlükəsizlik mənasını verir. Bu protokolu daha çox sertifikatlı saytlarda (Facebook, Twitter, Youtube və s. Saytlarda) istifadə edirlər.

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

1. VebBrauzerlər – İnternetə daxil olmaq üçün istifadə etdiyimiz proqramlar (Google Chrome, Opera, Mozilla, Safari, Explorer və s.)

yox HTML fayllarını açmaq üçün nəzərdə tutulub.

Yəni internetdə hər hansı sayta daxil olduğunuzda (məs: facebook.com) brauzer ilk əvvəl HTTPS:// protokolu ilə saytın əsas baş HTML faylını (esas sehife.html faylını) kompüterin yaddaşına yükləyir daha sonra həmin Html faylını açır HTML kodlarını maşın koduna çevirərək kompüterdə emal edir və alınan nəticə hazır şəkildə ekrana çıxır, sayt görsənir.
İnternet sürəti güclü olsa belə hərdən saytların gec açılması bu html faylındakı kodların emal edillməsinin gecikməsi ucbatından baş verir.
Bundan başqa biz internet olmasa belə bu brauzerlərin köməyi ilə kompüter və ya telefon yaddaşındakı saxlanılmış saytları (html fayllarını) aça bilərik.

Ancaq burada bizə artıq Http:// protokolu lazım olmayacaq. Çünkü artıq biz internetdən istifadə etmədən html faylını açırıq. Ona görə bizə internet protokolu (http://) lazım olmur. Bunun əvəzinə lokal yaddaş protokolu

file:// protokolu lazımdır. Çünkü html faylını internet hostingdən yox

kompeter (telefon) yaddaşından yükləyəcəyik.

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

1. File:// protokolu – lokal yaddaş protokolu. Bu protokol istənilən faylı (html faylını da) daxili yaddaşdan proqrama yükləmək üçün istifadə olunur. Yəni ki, internet olmadan belə html faylını brauzerə (məs: google chrome proqramına) yükləmək üçün bu protokol lazım olur.

bu yazı Ana sehife.Html faylını Kompüter yaddaşından götürmək üçün istifadə olunur. Bu yazını Google Chrome-da sayt yazılan yerə (URL ünvanı daxil olunan yerə) yazsaq onda Google Chrome internet olmadan belə kompüter yaddaşındakı Ana sehife.html faylını (saytı) açacaq.
Buradakı
file:// ———————- Lokal yaddaş protokolu

C:/ ———————— Yaddaş qurğusu (C diski) Qalareya/Sayt/ ——– C:/ dikində olan qovluqlar Ana Sehife.html ——– Html fayl (saytın özü)

HTML – İLK ANLAYIŞLAR

File:// protokolu ilə internet olmadan belə kompüter yaddaşındakı big.az saytının html faylını açılmaq

HTML – FAYLINI YARATMAQ

Html faylını yaratmaq üçün ilk əvvəl kompüterdə İş Masasında mətn faylı yaratmalıyıq. Bunun üçün siçanın sağ düyməsini basırıq Yeni (New, создать) Əmrini seçib Mətn sənədi (Text document Текст документ variantini seçirik. Ekranda yeni mətn faylı yaranacaq. Enter basıb faylı açırıq və HTML dilində kodlar yazırıq.

HTML – FAYLINI YARATMAQ

Yaratdığımız yeni mətn sənədini açdıqdan sonra bu Html kodlarını yazırıq və Fayl bölməsindən Fərqli Saxla как) əmrini seçirik. Bu zaman kodlaşdırma növünü siyahıdan dəyişib ANSI yox UTF-8 edirik. Çünkü ANSI kodlaşdırmasında Azərbaycan qrafikalı [ə,ğ,ö,ü,ş,ı,ç ] hərfləri dəstəklənmir. Əgər biz kodlaşdırma növünü ANSI olaraq saxlasaq onda [ə,ğ,ö,ü,ş,ı,ç ] hərflərinin yerinə qeyri adi-simvollar

( Ế ế Ẽ Ɗ Ƌ ƌ və s.) yazılacaq və saytımızdakı yazılar natamam görünəcək.

HTML – FAYLINI YARATMAQ

Faylı saxladıqdan sonra onun adını

dəyişib Yeni.html yazmaq lazımdır.
Bunu etdikdə yaratdığınız mətn (.txt) faylı HTML (.html) faylına çevrilir və faylın təsvir şəkli dəyişərək Brauzer şəkli görsənir.
Daha sonra yaratdığınız html faylının üzərinə basaraq onu asanlıqla brauzerdə aça bilərsiniz.

HTML – FAYLINI YARATMAQ

Html faylını açdıqda brauzerdə açılmış pəncərənin görünüşüdür. Istənilən saytın html kodlarını öyrənmək üçün brauzerinizdə siçanın sağ düyməsinə basıb

Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət