İdarəetmənin mənası
Bununla birlikdə, idarəetməyə mənfi təsir göstərdiyi hallar var, məsələn, bir hökumət böyük bir iqtisadi problemi həll etməkdə müvəffəq olmayanda və istehsal sektoruna təsir göstərən və ümumiyyətlə iqtisadiyyatı sabitləşdirən uyğunsuz tədbirlər görəndə, nəticədə vətəndaşlar narazı qalır və şikayət prosesi.
İdarəetmənin əsaslarını və hansı menecerləri öyrənin
İdarə nədir? Menecerlər nə edir ? Nasıl idarə edirəm? Bunlar bizim ən çox idarəçiliyində bir neçə dəfə soruşulan standart suallardır. Və bir dəfə soruşduğumuz suallar da karyeramızda. Burada, rəhbərlik, bir primer, İdarəetmə əsas bir nəzər. 101 .
İncəsənət və Elm
Rəhbərlik həm sənət, həm də elmdir. İnsanları sənsiz olmadan daha təsirli hala gətirmək sənəti.
Elm necə etdiyini necədir. Dörd əsas sütun var: planlaşdırır, təşkil edir, idarə edir və izləyir.
Onlara daha təsirli olun
Dörd işçi bir menecer olmadan 8 saatlıq bir növbədə 6 ədəd edə bilər. Onları idarə etmək üçün işə götürürəm və onlar hələ də gündə 6 ədəd təşkil edirlərsə, mənim işimə fayda vermək nədir? Digər tərəfdən, əgər gündə 8 ədəd təşkil etsələr, meneceriniz dəyər qazanır.
Eyni bənzərlik xidmətə, pərakəndə satışa və ya tədrisə və ya hər hansı digər işə aiddir. Qrupunuz sizinlə daha çox müştəri zəngləri edə bilərmi? Daha yüksək dəyərli mal satmaq? Məlumatı daha effektivləşdirmək? İdarəetmə dəyəri – fərdi bir qrupu daha təsirli hala gətirir.
Plan
İdarəetmə planlaşdırma ilə başlanır. Yaxşı idarə yaxşı planlaşdırma ilə başlayır. Düzgün əvvəlki planlaşdırma maneə törədir . yaxşı, bilirsiniz ki, qalanının hamısını bilirsiniz.
Bir plan olmadan, heç bir uğur qazana bilməzsiniz. Əgər məqsədinizə nail olmağı bacarsanız, bu, uğurlar və ya şanslar olacaq və təkrarlanmazdır.
Bunu bir flaş içərisində, bir gecəlik hissi halına gətirə bilər, ancaq müvəffəqiyyətin hansı müvəffəqiyyətlər edildiyini izah edə bilməyəcəksiniz.
Hedefinizin nə olduğunu təsəvvür edin (və ya müdirinizin söylədiyi zaman dinləyin). Sonra oraya çatmaq üçün ən yaxşı yolu anlayın. Hansı resurslarınız var? Nə əldə edə bilərsiniz?
Fərdlərin və digər resursların güclü və zəif tərəflərini müqayisə edin. Bir işçini 6 saat ərzində eyni vəzifəni yerinə yetirə biləcək bir maşını 14 saatdan çox işə götürən bir işə dörd işçi qoyacaqmı? 8-dən bir başlanğıcdan 10-ə qədər başlanğıcda dəyişiklik etsəniz, ikinci sürüşmə üçün əlavə şəxs işə götürməyinizə görə onlar erkən axşam sürətini idarə edə bilərlərmi?
Bütün ehtimal olunan ssenarilərə baxın. Onlar üçün plan. Bunun ən pis ssenarisini və planını həyata keçirin. Fərqli planlarınızı qiymətləndirin və ən yaxşı şəkildə qərar verin, ən yaxşı şəkildə işləyəcək və nə etməyəcəyinizi inkişaf etdirin.
- İPUCA : Ən çox nəzərə alınmamış idarəetmə planlaşdırma vasitələrindən biri ən effektivdir.Insanların işə girişini soruş.
Təşkil edin
İndi bir planınız var, bunu başarın. Qrupunuzun qarşısında hər şey hazırdırmı, buna görə doğru şeylər doğru zamanda qrupunuza gələcəkdir? Qrup planınızın bir hissəsini etməyə hazırdırmı? Aşağıdakı qurum sizin qrupunuzun nə üçün və nə vaxt gələcəyinə hazırdır?
İşçilər təlim keçirdilərmi? Onlar motivasiya edirmi? Onlar lazım olan avadanlıqları varmı? Avadanlıq üçün ehtiyat hissələri varmı? Satın aldıqdan sonra maddi sifariş verdinizmi?
Doğru şeylər mi? Müvafiq cədvəl üzrə buraya gedəcəkmi?
Planı yerinə yetirmək üçün lazım olan hər şeyə ehtiyac duyulduğundan əmin olmağınız üçün hazırlıqlı olun. Hər kəs öz rolunu və ümumi uğurda rollarının əhəmiyyətini anladığından əmin olun.
Birbaşa
İndi “ON” düyməsini çevirin. İnsanlara nə etmələri lazım olduğunu deyin. Biz bu hissəni orkestr keçirmək kimi düşünmək istərdik. Orkestrdə hər kəsin qarşısında musiqi var. Hansı parçanın hansı parça və zaman oynandığını bilirlər. Onlar nə vaxt gələcəklərini, nə oynayacağını və yenidən dayandırılacağını bilirlər. Dirijor musiqinin baş verməsi üçün hər bölməni nəzərdə tutur. Buradakı iş. Bütün musiqiçilərinizə (işçilərinizə) hesabatı musiqi (plan) verdiniz. Hər bölmədə (şöbədə) hüququ olan musiqiçilərinizə (işçilərinizə) sahibsiniz və musiqidə ən yaxşı səslənəcək şəkildə (işinizi təşkil etdiniz) səhnədə bölmələr düzəldiniz.
İndi yalnız diqqəti çəkmək və itmək vermək üçün baton ilə podium dokunmaq lazımdır.
Ekran
İndi hərəkət etdiyiniz hər şey var, hər şeyə diqqət yetirməliyik. Hər şeyin plana uyğun olduğuna əmin olun. Plana uyğun gəlmədikdə, orkestr şefinin tempi tənzimləyəcəyi kimi, plana addımlamaq və planlaşdırmaq lazımdır.
Problemlər yaranacaq. Kimsə xəstə olacaq. Bir hissəsi vaxtında çatdırılmayacaq. Əsas müştəri iflas edəcək. Buna görə bir fəlakət planı hazırladıq. Menecer olaraq, hər şeyin nə qədər yaxşı olduğunu bilmək üçün lazım olan düzəlişləri edə bilərsiniz.
Bu təkrarlanan bir prosesdir. Bir şey senkronizasyondan kənarlaşdıqda, bir düzəliş planlaşdırmalısınız, işləmək üçün resursları təşkil edin, bunu baş verəcəkləri insanları birbaşa idarə edin və dəyişmənin təsirini izləmək üçün davam edin.
İdarəetmə çox mükafatlandırıcı bir təcrübə ola bilər
İnsanları idarə etmək asan deyil. Ancaq bu müvəffəqiyyətlə edilə bilər. Və çox mükafatlandırıcı bir təcrübə ola bilər. Başqa bir bacarığa bənzər ki, rəhbərlik təhsil və təcrübə ilə inkişaf edə biləcəyiniz bir şeydir.
İdarəetmənin mənası
İdarəetmə siyasi təşkilatlar və vətəndaş cəmiyyəti aktyorları arasındakı koordinasiya, əməkdaşlıq və anlaşmaya aiddir birlikdə bir hökumətin hərəkətlərini mümkün edir.
Bu səbəbdən idarəetmənin vəziyyəti, tarazlığa və siyasi sistemin sosial tələblərə təsirli cavab qabiliyyətinə bağlıdır.
Bununla birlikdə, idarəetmə aşağıdakı kimi bir neçə amildən də asılıdır:
- Hökumətin və onun nümayəndələrinin cəmiyyət tərəfindən qəbul edilməsi və qanuniləşdirilməsi.
- Ölkənin sabit iqtisadi vəziyyəti.
- Xüsusi təşkilatların hökumət və cəmiyyət qarşısında mövqeyi və hərəkətləri.
- Digərləri ilə yanaşı müxalifət sektorları tərəfindən görülən tədbirlərin nəzərə alındığı məsuliyyətli bir siyasi sistemə sahib olun.
Bu mənada, bu amillər cəmiyyətlə, məsələn, dövlət və ya özəl sektor nümayəndələri ilə bir razılığa gəldikdə, hökumət digər təşkilatlarla birlikdə fəaliyyət planları tərtib edib inkişaf etdirə bilər. Başqa sözlə, idarəetmə mümkün olur və ictimai qayda qurulur.
Beləliklə, bir çox hallarda idarəetmə, bir hökumətin iş birliyi axtarmaq və ümumilikdə siyasi sistem ilə cəmiyyət arasında mürəkkəb bir əlaqə yaratmaq üçün sahib olduğu keyfiyyət olaraq başa düşülür.
Bununla birlikdə, idarəetmə sabit və balanslı vəziyyət bir hökumətə sahib olan və imkan verən siyasət tətbiqetmə və problem həllini həyata keçirmək sosial, siyasi, iqtisadi və mədəni qanuni və təsirli.
Hökümətə də baxın.
İdarəetmə sabitliyi
Artıq qeyd edildiyi kimi, idarəetmə onun sabitliyini müəyyənləşdirən bir neçə amildən asılıdır. Bununla birlikdə, ən vacib amil dövlət və özəl sektor qurumlarının texnoloji və iqtisadi inkişafını təşviq edən məhsuldarlıq və siyasi strategiyalarla birlikdə iqtisadi fəaliyyətdir.
Bu səbəbdən, hökumətin iqtisadi və məhsuldar sektor ətrafında həyata keçirdiyi tədbirlərin ən uğurlu olması çox vacibdir, çünki bu yolla cəmiyyətin ehtiyacları da qarşılanır və balanslı bir idarəetmə həyata keçirilir. ölkənin və vətəndaşlarının davamlı inkişafına nail olur.
Bununla birlikdə, idarəetməyə mənfi təsir göstərdiyi hallar var, məsələn, bir hökumət böyük bir iqtisadi problemi həll etməkdə müvəffəq olmayanda və istehsal sektoruna təsir göstərən və ümumiyyətlə iqtisadiyyatı sabitləşdirən uyğunsuz tədbirlər görəndə, nəticədə vətəndaşlar narazı qalır və şikayət prosesi.
Bu hallarda idarəetmə çətindir, çünki həm cəmiyyət, həm də müxtəlif dövlət və ya özəl qurumlar və ümumilikdə siyasi sistem bir razılığa gəlmir və ya danışıqlar aparmır.
Bu səbəbdən böhran səviyyələri artmaqla yanaşı hökumətə qarşı narazılıqlar da artmaqdadır. Tarix boyu iqtisadi vəziyyətin bir millətin idarəetməsini necə dağıdan və sarsıtdığına dair bir neçə nümunə var.
Bu səbəbdən siyasi sistemin, qurumların və iqtisadiyyatın sabitliyi tənzimləyəcək və yaxşı idarəetmə fəaliyyətinə imkan verən şeylərdir.
İdarəetmə və idarəetmə
İdarəetmə və idarəetmə iki fərqli şərtdir. Artıq qeyd edildiyi kimi, idarəetmə balanslaşdırılmış siyasət və idarəetmə üsullarını həyata keçirmək bacarığından bəhs edir.
İdarəetmə, öz növbəsində, hökumətin bir ölkənin müxtəlif sosial, siyasi və iqtisadi ehtiyaclarına verdiyi cavabı ifadə edir. Başqa sözlə, idarəetmə idarəetmə üsuludur və idarəetməyə təsir edir.
TƏHSİL MÜƏSSƏLƏRİNDƏ İDARƏETMƏNİN ƏSAS FUNKSİYALARI
Məktəb rəhbərinin idarəetmə mədəniyyəti onun peşə-pedaqoji mədəniyyətinin bir hissəsidir. Son illərdə pedaqoji mədəniyyət problemləri sahəsində psixoloji-pedaqoji tədqiqatlar aparılır. Pedaqoji mədəniyyət anlamı pedaqoji dəyərlər, pedaqoji texnologiya və pedaqoji yaradıcılıq kateqoriyalarında açılır.
Məktəb rəhbərlərinin idarəetmə mədəniyyəti özünü müxtəlif növ idarəetmə fəaliyyətində, məktəbi idarəetmə də dəyərlərin və texnolo-giyaların mənimsənilməsində, ötürülməsində və yaradılmasında göstərir. Bu mənada idarəetmə mədəniyyətinə aksioloji, texnoloji və şəxsiyyət-yaradıcı komponentlər daxildir.
Məktəbi effektli idarə etmək üçün hazırda böyük əhəmiyyət kəsb edən biliklər, ideyalar, konsepsiyalar pedaqoji dəyərlər kimi çıxış edir.
Pedaqoji sistemləri idarəetmə dəyərləri müxtəlifdir. Onlar aşağıdakılar ola bilər:
1) dəyərlər-məqsədlər. Onlar iyearxiyanın müxtəlif səviyyələrində tam pedaqoji idarəetmənin məqsədinin əhəmiyyəti və mənasını açıb göstərir.
Bu məqsədlərə daxildir:
təhsil sistemini idarəetmə məqsədi;
məktəbi idarəetmə məqsədi;
pedaqoji və şagird kollektivini idarəetmə məqsədi;
şəxsiyyətin özünütərbiyəsini və özünüinkişafını idarəetmə məqsədi və s.
Dəyərlər-məqsədlər idarəetmə fəaliyyətinin özünəməxsus tənzimləyicisidir;
2) dəyərlər-biliklər. İdarəetmə sahəsində biliklərin əhəmiyyəti və mənasını açır. Buraya idarəetmənin metodoloji əsasları, məktəbdaxili rəhbərlik, pedaqoji prosesin idarə olunmasının effektiv meyarlarını bilmək və s. daxildir.
3) dəyərlər-münasibətlər. Pedaqoji prosesin iştirakçıları arasında qarşılıqlı münasibətlərin, özünə münasibətin, özünün peşə fəaliyyətinə münasibətin, pedaqoji və şagird kollektivlərində şəxsiy-yətlərarası münasibətlərin, bu kollektivlərin məqsədyönlü formalaşdırılması və idarə olunmasının əhəmiyyətini açır;
4) dəyərlər-keyfiyyətlər. İdarəetmənin subyekti olan məktəb rəhbərinin-menecerin müxtəlif fərdi, kommunikativ, davranış keyfiyyətlərini açır. Bu keyfiyyətlər xüsusi qabiliyyətləri əks etdirir: öz fəaliyyətini proqnozlaşdırmaq və onun nəticələrini qabaqcadan görməyi bacarmaq qabiliyyəti; öz məqsəd və hərəkətinin başqalarının məqsəd və hərəkəti ilə əlaqələndirmək qabiliyyəti; əməkdaşlıq etmək və əlbir idarə etmək qabiliyyəti və s.
Məktəb direktorunun idarəetmə mədəniyyətinin texnoloji komponenti idarəetmə qaydalarını və priyomlarını özündə birləşdirir. Məktəbdaxili idarəetmənin texnologiyası spesifik pedaqoji vəzifələri həll etməyi nəzərdə tutur. Bu vəzifələrin həlli pedaqoji prosesin təhlili və planlaşdı-rılması, təşkili, nəzarət və tənzimləmə sahəsində rəhbərin bacarıqlarına əsaslanır. Direktorun idarəetmə mədəniyyətinin səviyyəsi yuxarıda göstərdiyimiz tipdə olan vəzifələrini həll etmək priyormlarına və qaydalarına yiyələnmək səviyyəsindən asılıdır.
Şəxsiyyət-yaradıcılıq komponenti məktəb direktorunun idarəetmə mədəniyyətini yaradıcı akt kimi açıb göstərir. İdarəetmənin alqoritmik (alqritm-eyni tip vəzifələri həll etmək üçün əməliyyatların həyata keçirilmə ardıcıllığını dəqiq müəyyənləşdirən göstərişlərdir olmasına baxmayaraq, məktəb direktorunun fəaliyyəti yaradıcı fəaliyyətdir. Rəhbər-menecer idarəetmə dəyərlərinə və texnologiya-larına yiyələn-dikcə onları yeniləşdirir, onları interpretasiya (özü başa düşdüyü kimi aydınlaşdırmaq) edir. Bu, həm rəhbərin şəxsiyyət xüsusiyyətləri, həm də idarəetmənin obyektinin xüsusiyyətləri ilə müəyyən olunur. Məktəb direktoru idarəetmə fəaliyyətində bir şəxsiyyət, bir rəhbər kimi, bir təşkilatçı və tərbiyəçi kimi özünü realizasiya edir.
Təhsil müəssisələrini rəhbər şəxslərinin funksional vəzifələri ümumtəhsil məktəbinin və ya digər təhsil müəssisəsinin nizamnaməsi ilə müəyyən olunur. Təhsil müəssisəsinə rəhbərliyi direktor və onun müavinləri həyata keçirirlər. Təhsil-tərbiyə prosesinin idarə olunmasında direktor əsas yer tutur.
Ümumtəhsil müəssisəsinin direktoru aşağıdakı funksional vəzifələri yerinə yetirir:
1) təhsil-tərbiyə prosesini planlaşdırır və təşkil edir, onun gedişinə və nəticələrinə nəzarəti həyata keçirir, tədris müəssisəsinin işinin keyfiyyəti və effektliyi üçün cavab verir;
2) dövlət və ictimai orqanlarda tədris müəssisəsinin mənafeyini təmsil edir;
3) sinifdənxaric və məktəbdənkənar işlərin təşkili üçün lazımi şəraiti yaradır;
4) özünün müavinlərini seçir, onların funksional vəzifələrini müəyyən edir, tədris müəssisəsinin pedaqoji kadrlarını yerləşdirir;
5) tədris müəssisəsinin pedaqoji, inzibati, tədris-tərbiyəvi və xidmətçi heyətini işə qəbul edir və işdən azad edir;
6) tədris müəssisəsinə ayrılmış büdcə vəsaitinin müəyyən olunmuş qaydada rasional istifadə olunmasını təşkil edir;
7) tədris müəssisəsinin pedaqoji işçilərinin yaradıcı inkişafı üçün təhsil-tərbiyənin qabaqcıl forma və metodlarını tətbiq etmək, pedaqoji eksperimentlər keçirmək üçün onlara şərait yaradır;
8) təhsili idarəedən müvafiq orqanlar qarşısında öz fəaliyyəti üçün məsuliyyət daşıyır.
Şagird özünüidarəsi, peşəyönümü, valideynlərlə işlə əlaqədar məsələlər məktəb direktorunun diqqət mərkəzində olur.
Məktəbdə işlərin ayrı-ayrı istiqamətlərinə rəhbərlik direktorun müavinlərinə həvalə olunur. Bu vəzifələr aşağıdakılardır:
tədris-tərbiyə işləri üzrə direktor müavini, sinifdənxaric və məktəbdənkənar iş üzrə təşkilatçı, elmi-tədqiqat işi üzrə direktor müavini (bəzi məktəblərdə bu vəzifə təsis olunub), ayrı-ayrı fənləri dərindən öyrənən siniflər üzrə direktor müavini, təsərrüfat işləri üzrə direktor müavini (köməkçisi).
Direktorun tədris-tərbiyə işi üzrə müavini pedaqoji prosesin təşkilinə, təhsil proqramlarının və dövlət təhsil standartlarının yerinə yetirilmə-sinə cavab verir; şagirdlərin biliklərinin keyfiyyətinə və onların davranışına nəzarəti həyata keçirir; müəllimlərin və şagirdlərin tədris yükünü tənzimləyir; tədris məşğələlərinin cədvəlini tərtib edir;məktəbdə metodik işə, pedaqoji innovasiyaların tətbiqinə rəhbərlik edir; müəllimləri pedaqoji mədəniyyətlərini yüksəltdiklərinə görə stimullaşdırır.
Direktorun müavinlərinin vəzifələri məktəbin nizamnaməsində müəyyən olunmuşdur. Bu sənəddə tədristərbiyə üzrə iş bir neçə müavin arasında funksional vəzifələrin bölüşdürülməsi əsaslandırılmışdır.
Direktorun idarəetmə fəaliyyətinin effektliyi məktəbin inzibati aparatında hüquqların və vəzifələrin məqsədəuyğun dəqiq bölüĢdürülməsindən çox asılıdır. Məktəb direktoru lazım gəldikdə instruktiv və operativ müşavirələr, pedaqoji şuranın iclaslarını keçirir.
Rəhbərlik metodları haqqında məsələ iş üslubu haqqında məsələ ilə sıx bağlıdır. Üslub idarəetmə fəaliyyəti prosesində meydana çıxan bu və ya digər vəzifələrin və problemlərin həlli üçün həmin şəxs üçün daha çox tipik olan metodların məcmuyudur.
İdarəetmə nəzəriyyəsi və sosial psixologiya sahəsində mütəxəssislər rəhbərlik üçün xas olan üç əsas üslubu fərqləndirirlər:
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.