İkili standartlar: tərifi, nümunələri və nəticələri
Bir cəmiyyətdə ikili standartların olması həm onu tətbiq edən şəxs üçün, həm də digər tərəflər üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.
“Azərbaycanın parlaq qələbəsi nəticəsində ikili standartlar siyasəti dəf edildi” – MƏQALƏ
“Azərbaycanın parlaq qələbəsi nəticəsində ikili standartlar siyasəti dəf edildi” – MƏQALƏ Deputat Ermənistanın işğalçılıq siyasətinə göz yuman beynəlxalq qurumlarin ikili standartlar nümayiş etdirməsi ilə bağlı məqalə yazıb
1 İyun , 2021 19:19
https://static.report.az/photo/13f84420-d352-3bcc-b3ed-d2409ac3d53c.jpg
Nizami Səfərov
Milli Məclisin Hüquq siyasəti və dövlət quruculuğu komitəsinin üzvü, hüquq elmləri doktoru Nizami Səfərov 30 ilə yaxın bir müddətdə davam edən Ermənistanın işğalçılıq siyasətinə göz yuman beynəlxalq qurumların ikili standartlar nümayiş etdirməsi ilə bağlı məqalə yazıb. “Report” həmin məqaləni təqdim edir: 30 ilə yaxın bir müddətdə davam edən və artıq tarixə qovuşmuş Ermənistan – Azərbaycan münaqişəsinin illər öncə həll edilməsi üçün dövlətimiz diplomatik, dinc vasitələrə üstünlük versə də, uzun müddət ərzində beynəlxalq sülhü və təhlükəsizliyi təhdid edən, beynəlxalq hüquqa açıq-aşkar hörmətsizlik nümayiş etdirən, bəşəriyyəti sarsıdan ən ağır cinayətlər – soyqırım, insanlıq əleyhinə cinayətlər, müharibə cinayətləri törədən Ermənistana rəvac verən, onun işğalçılıq siyasətinə göz yuman beynəlxalq qurumlarin davranışı ikili standartların tətbiqinin bariz nümunəsi olub. ATƏT-in Minsk qrupu heç bir əməli fəaliyyət nümayiş etdirməyib, Azərbaycanın milli maraqlarına cavab verməyən status kvonun saxlanılmasına, münaqişənin həlli üçün qarşılıqlı kompromislərin qaçılmaz olduğu haqqında əhəmiyyətsiz çağırışlar etməyə üstünlük verirdi. Bu qurumun hansı məqsədlərə xidmət etdiyi 14 mart 2008-ci ildə BMT-nin Baş Assambleyası tərəfindən “Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində vəziyyət” adlanan 62/243 saylı qətnamənin qəbul edilməsi prosesində özünü qabarıq şəkildə göstərdi. BMT-nin Dağlıq Qarabağla əlaqədar qəbul etdiyi dörd qətnamədə ölkəmizin suverenliyi və ərazı bütövlüyü təsdiq edilməsinə, beynəlxalq sərhədlərin toxunulmazlığı və ərazilərin əldə edilməsi üçün güc tətbiqinin yolverilməzliyinin vurğulanmasına baxmayaraq, 62/243 saylı qətnamənin qəbulu zamanı Minsk qrupunun həmsədr dövlətlərinin təmsilçiləri bu mühüm sənədin qəbulunun əleyhinə səs vermişlər. Təəcüb doğuran məqam ondan ibarət idi ki, Baş Assambleyada müzakirəyə təqdim olunan qətnamədə Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq sərhədləri çərçivəsində suverenliyin və ərazi bütövlüyünün dəstəklənməsi, BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrində göstərilən işğalçı qüvvələrin Azərbaycanın ərazisindən “dərhal, tamamilə və qeyd-şərtsiz çıxarılması”, heç bir dövlət tərəfindən işğal nəticəsində yaranmış vəziyyətin tanınmaması və belə vəziyyətin davam etməsinə səy göstərməməsi və s. mühüm məsələlər əksini tapmışdır. Beləliklə, işğalçı Ermənistana təzyiq etmək, beynəlxalq hüquqdan irəli gələn sanksiyalar tətbiq etmək, təcavüzkarı sülhə məcbur etmək əvəzinə, beynəlxalq təşkilatlar və bəzi dövlətlər yalnız seyrçi mövqeyi tutmağa üstünlük vermişlər. Həmçinin qeyd etmək lazımdır ki, Ermənistanın silahlı qüvvələri tərəfindən çoxsaylı təxribatların törədilməsi müharibəni qaçılmaz etdi. Belə şəraitdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında qəhrəman Ordumuzun beynəlxalq hüquqa əsaslanan qətiyyətli cavabı dövlətimizin ərazi bütövlüyünün və suverenliyinin bərpasi ilə nəticələndi. De fakto və de jure beynəlxalq hüquq döyüş meydanında bərpa olundu, fəaliyyət qabiliyyəti nümayiş etdirməyən beynəlxalq təşkilatlar və beynəlxalq birlik ölkəmizin gücünə şahidlik etdi.
İkili standartlar: tərifi, nümunələri və nəticələri
The ikili standart Bir şəxs müəyyən bir vəziyyətə müəyyən qaydaları tətbiq etdikdə, digərində isə əksinə olduqda özünü göstərir. Bu davranış meydana gəldikdə, bəzi fərdlərə digərlərindən daha çox hərəkət sərbəstliyi verilir, bu da bir qrup insanı digərlərindən üstün tutur.
Bu gündəlik həyatda yayılmış bir tətbiq olsa da, qınanması lazım olduğu düşünülür, çünki qanun qarşısında bütün fərdlər eyni meyarlar altında və eyni şəkildə mühakimə olunmalıdırlar.
İkiqat standartlar müxtəlif səviyyələrdə baş verə bilər: gündəlik xırda-xuruşluqlardan tutmuş bəzən ortaya çıxan bir şeyə görə kimisə mühakimə etməkdən tutmuş vergidən yayınma və ya qanunsuz işçilərin işə götürülməsi kimi vergi məsələlərinə qədər.
Evdə dəyərlər erkən yaşlarda aşılandığı kimi, ikili standartlar da zəif təhsilin nəticəsi kimi özünü göstərə bilər.Qərəz meyarları altında böyüdülən bir uşaq, fürsət düşən kimi bənzər qərarlar verməyə meyllidir.
Tərif
İkili standartlar əsaslandırılmadan qaydaların qismən tətbiqi kimi müəyyən edilə bilər; başqa sözlə, bir qrup insana eyni vəziyyətlərdə digərinə münasibətdə fərqli münasibət göstərdikdə aydın olur.
Bu təcrübə, müxtəlif meyarlara görə mühakimə olunduqları üçün haqsızlığı və təsirə məruz qalan insanlara qarşı qərəzsizliyi təmsil etdiyi üçün etik dəyərlərə ziddir.
Digər bir ikili standart anlayışı, kimsə bir vəziyyət və ya məsələ ilə əlaqədar müəyyən bir mövqedə olduğunu iddia etdikdə və bunun tam əksini göstərən hərəkətlər etdikdə sübut olunur.
Pis niyyət ola bilər və ya olmaya da bilər
İkili standartlar müxtəlif səbəblərdən yarana bilər və bütün hallarda bunu tətbiq edənlər tərəfindən pis niyyətlər olmamalıdır, baxmayaraq ki bu onun tətbiq edilməsinə əsas vermir.
Məsələn, bir qayda tətbiq etməsi lazım olan biri, qarşıdurma olduğu başqa bir insanın əksinə qiymətləndirdiyi birini müsbət hesab edə bilər. Bəzən bu meylin hətta şüurlu deyil, sırf fərdin subyektivliyinə söykənməsi mümkündür. Lakin, zəif və qərəzli bir meyarın əksidir.
Bir şəxs ikili standartların tətbiqində olduqda, onları əhatə edən sosial dairədən və cəmiyyətin qalan hissəsindən tənqid almamaq üçün hərəkətlərinə haqq qazandırmağa çalışan münasibətlər göstərməyə meyllidirlər.
Bu da ola bilər ki, bu adam tənqid oluna biləcəyi vəziyyətləri deyil, yalnız ona üstünlük verən vəziyyətləri xatırlayır.
Nümunələr
Gündəlik həyatda ikili standartların mövcud olduğu vəziyyətləri tapmaq çox asandır, çünki tətbiqi müxtəlif ümumi ssenarilərdə baş verə bilər. Aşağıdakı bəzi nümunələri təsvir edəcəyik:
– İnsanın etdiyi bir işə görə kimisə mühakimə et. Məsələn, bir fərd digərini xəyanət etdiyinə görə tənqid edir: hər iki tərəf də vicdansızlıq etdilər, lakin tərəflərdən biri digərini aldatdığına görə tənqid edərsə, özünə aid olmayan meyarlardan istifadə edərək onu mühakimə edir.
– İstehlakçılığa qarşı olduğunuzu söyləyin, lakin tez-tez baş verən bütün texnologiyaları yeniləyin, hər buraxılışda elektron cihazları dəyişdirin və ya lazımsız əşyalara pul xərcləyin.
– Müəyyən bir cinsdən birini dəstəkləyin, cinsi cəhətdən çox açıq olduqlarını və çox sayda ortağının olduğunu alqışlayın və tam olaraq eyni şeyi etdikdə qarşı cinsi tənqid edin.
– Pornoqrafiya sahəsindəki aktyor və aktrisaları tənqid edin, amma bunun daimi istehlakçısı olun.
– Ətraf mühitin təkrar emalı və qayğısına qalmağın tərəfdarı olduğunu söyləyin və bunu prioritet hesab etməyən başqa bir insanı tənqid edin və eyni zamanda zəmini yerə atın və ya gəzinti və ya çimərliyə gəzinti kimi açıq hava işləri edərkən tullantı qoyun. .
– Vergidən yayınma barədə hakim qərar verin, lakin mühasibat “fəndləri” və ya uyğun olandan daha aşağı bəyannamələr vermək və daha çox fayda əldə etmək üçün hər hansı bir manevr etmək üçün bir yol tapın.
– Mənşə ölkəsinə gələn və qeyri-qanuni işləyən immiqrantların əleyhinə olun və eyni zamanda, hüquqi statuslarına görə, ölkə vətəndaşı sənədləri ilə alacağından daha aşağı maaş almağa razı olan xarici işçiləri işə götürməyə qarşı olun. qaydada.
– Bir insanın həyata keçirdiyi müəyyən bir praktikanı tənqid edin və tam olaraq eyni işi görən sevilənə haqq qazandırın və dəstəkləyin. Məsələn, başqalarının övladlarının davranışlarını tənqid edən bir ana, özləri də bənzər bir şəkildə davranır.
– Ən möhtaclara və pul ianələrinə dəstək olmağın tərəfdarı olduğunu iddia etmək, ancaq öz pulları ilə eqoist olmaq və gəliri yalnız şəxsi zövqləri ödəmək üçün ayırmaq.
Nəticələr
Bir cəmiyyətdə ikili standartların olması həm onu tətbiq edən şəxs üçün, həm də digər tərəflər üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.
Kim öz ikili standartını göstərən bir hərəkət həyata keçirirsə, ümumiyyətlə cəmiyyət tərəfindən etik və dəyərlərlə əlaqəli bir günah hesab edildiyi üçün güclü bir şəkildə tənqid olunur.
Eyni şəkildə, kimsə bir anda ikili standart mühakimə göstərsə, cəmiyyət tərəfindən rədd edilə bilər və insanların hörmət və etibarını itirə bilər; Bu, ziddiyyətli davranışların nümayişi və bu səbəbdən ədalətsiz olan az sayda qərəzsizlik meyarının tətbiqi sayəsindədir.
Eynilə, bir qayda olaraq bəzi insanlara tətbiq olunan qaydalar, tətbiq olunan qaydalar tərəfindən zərər görənlərdən inciklik və qəzəb yarada bilər.
Bu insanlar öz narahatlıqlarını ümumiyyətlə faydalanan insanlar qrupuna və əsasən qərəzsiz qərarı çıxaran şəxsə yönəldirlər.
Bir qrup üzvləri arasında yarana biləcək qıcıqlanma və inciklik çox dərinləşə bilər və nəticədə qrupun bölünməsinə, birlik və qardaşlıq və hörmət münasibətlərinin pozulmasına səbəb ola bilər.
İstinadlar
- Klaus, P. (2010). Qadınlar və ikili standart ofis davranışı. 14 Mart The New York Times-dan alındı: nytimes.com
- Damiano, F. (2012). Fəaliyyətdə ikili standartlar: gələcək işçilərin bədəninin sosial mübahisəsinə eksperimental yanaşma. 14 Martda Kosta Rika Universitetindən alındı: ts.ucr.ac.cr
- Vilchez, Y. (2012). Mənəvi və etik. 14 mart tarixində Dialnet Fondundan alındı: dialnet.unirioja.es
- Caballero, N. (2018). İkili standartlar və onların mənşəyi. 14 Martda La Prensa’dan alındı: prensa.com
- Yujeong, K., Eunmi, L., Haeyoung, L. (2019). Cənubi Koreyadakı Universitet Tələbələri arasında Cinsi İkili Standart, Tanışlıq Zorakılığının Tanınması və Cinsi Şəxsiyyət. 14 Mart tarixində Asiya Tibb bacısı Araşdırması: asian-nursingresearch.com saytından alındı
Ikili standartlar nəticə
30 il ərzində torpaqlarımızın işğal altında olması böyük ədalətsizlik idi. Torpaqlarımızın işğalı beynəlxalq hüququn bütün norma və prinsiplərinə zidd olan bir vəziyyət idi. Təəssüflər olsun ki, 30 il ərzində Minsk qrupu bu məsələnin çözülməsinə yaxınlaşmadı, fəaliyyəti oldu, amma nəticə olmadı. Nəticə sıfıra bərabər idi və Azərbaycan xalqının ümidləri tam tükənmişdi.
İkili standartlar beynəlxalq ədalətsizlikdir. Xocalı soyqırımı dünyanın gözü qarşısında baş verdi. Bu, yaxın tarixin hadisəsidir. Ancaq bunu bir çox ölkələr görmək istəmirlər və cəmi 13 ölkə Xocalı qətliamını soyqırımı kimi tanıyıb. Biz son illər ərzində bir çox müttəfiq qazandıq. Ancaq o saxta “soyqırımı” tanıyan ölkələr Xocalı soyqırımını tanımaq istəmirlər. Onlar saxta tarixi qəbul edirlər.
Son illər ərzində dəfələrlə bəyan olunurdu ki, Azərbaycan xalqı mövcud vəziyyətlə heç vaxt barışmayacaq, nəyin bahasına olursa-olsun öz doğma torpaqlarını işğalçılardan azad edəcək və belə də oldu. Azərbaycan Qurtuluş savaşına başlayaraq öz tarixi torpaqlarını işğalçılardan azad etdi, tarixi ədaləti bərpa etdi, işğalçıları bizim torpaqlardan qovdu və öz ərazi bütövlüyünü, torpaq bütövlüyünü bərpa etdi.
Məsuliyyətli ölkə olaraq Azərbaycan müharibəni ləyaqətlə aparıb. Azərbaycan Ordusunun məsuliyyəti və peşəkarlığı nəticəsində Ermənistan tərəfində mülki əhali arasında itkilər çox az olub. Təqribən 30 nəfər civarında və onların böyük əksəriyyəti savaşda iştirak edənlərdir.
Azərbaycan Ordusu böyük qəhrəmanlıq və peşəkarlıq nümayiş etdirmişdir. Ermənistan altı xətt istehkam qurmuşdu, müdafiə zolağı qurmuşdu və oranı keçmək böyük məharət, qəhrəmanlıq tələb edirdi. Bizim hərbçilərimiz ölümə gedirdilər. Eyni zamanda, o bölgənin coğrafiyası, relyefi də onlar üçün əlverişli idi. Çünki onlar dağlarda yerləşmişdilər, bütün yüksəklikləri götürmüşdülər, biz isə aşağıdan getməli idik.
Torpaqlarımızın işğaldan azad olunması xalq qarşısında, tarix qarşısında, gələcək nəsillər qarşısında bizim borcumuz idi və biz bu borcu şərəflə yerinə yetirdik.Şuşa, əlbəttə ki, hər bir azərbaycanlı üçün doğma, əziz şəhərdir, böyük rəmzi məna daşıyır. Təsadüfi deyil ki, Şuşa Azərbaycanın Mədəniyyət Paytaxtı elan edildi.
Xalqın barışmaz ruhu Qələbəmizi təmin edən əsas amillərdən biridir.Qələbənin əldə olunmasındabir çox amillər rol oynadı. İlk növbədə, əlbəttə ki, xalqımızın əzmi, barışmaz mövqeyi və dövlətin rəsmi siyasəti. Müharibə üçün düzgün zaman seçilməli idi. Çünki bu, tarixi məsuliyyətdir və ona görə zamanında atılan addımlar bax, belə nəticəyə gətirib çıxardı. Çünki biz Qarabağı unutmadıq.
Danışıqlar prosesi çərçivəsində Ermənistan daim bizə qarşı hərbi təxribatlar törədirdi. Müzakirə prosesinin müxtəlif dövrlərində fərqli xarakterli təxribatlar baş verirdi. Danışıqlar prosesində bir az tərəqqi olan kimi dərhal hərbi təxribat törədilirdi, mülki əhaliyə hücum edirdi və danışıqları pozurdu. Ermanistanın ballistik raketlərlə və artilleriya qurğuları ilə daim bizim şəhər və kəndlərimizi atəşə tutmağının nəticəsində 100-dən çox mülki şəxs, o cümlədən qadınlar və uşaqlar həlak oldular. Gəncə, Bərdə, Ağdam, Goranboy, Naftalan, Tərtər, Füzuli və digər bölgələrimizi hər gün atəşə tuturdular. Tərtər şəhərinə 20 minə yaxın raket düşmüşdür. Ancaq Azərbaycan xalqının iradəsini qıra bilmədilər.
Türkiyə Azərbaycana hərtərəfli dəstək oldu. İlk növbədə, İkinci Qarabağ savaşının ilk saatlarında Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın qətiyyətli açıqlamaları çox böyük və müsbət rol oynadı. O demişdir ki, Türkiyə Azərbaycanın yanındadır və Azərbaycanın haqq işində Türkiyə Azərbaycana siyasi və mənəvi dəstək verir və verəcəkdir.
YAP Naftalan şəhər təşkilatının Aparat rəhbəri
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.