İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalari
hazırlanması, təhlili və gələcəkdə ötürülmə məqsədi üçün kommunikasiya vasitələrindən
Информационно-коммуникационные технологии
Информационно коммуникативные технологии — это совокупность способов, механизмов и средств, используемых для автоматизированного сбора, обработки, хранения и передачи информации.
С изобретением письменности человечество научилось хранить, извлекать и передавать информацию из поколения в поколение. Следующим толчком для становления современных ИКТ послужило возникновение книгопечатания в середине XVI века. После появления печатной книги, развитие информационных технологий прошло следующие эволюционные этапы:
- Появление «механической технологии» и изобретение электричества в конце XIX века. На этом этапе появляется телефонная связь, человечество знакомится с радио, диктофоном, пишущими машинками.
- Возникновение первых электронно-вычислительных машинок (ЭВМ), обеспечивших развитие научно-технического прогресса.
- Изобретение первого персонального компьютера, заменившего механические и электрические средства обработки информации.
- Первое употребление определения «информационные технологии» в его современном смысле в 1958 году в статье, опубликованной в Harvard Business Review. Конец XX века становится новой эпохой активного развития и распространения ИКТ.
Современный этап развития ИКТ характеризуется особенно сильным влиянием технологий на все процессы, протекающие в современном обществе. Обеспечивая мгновенное распространение информации, они образуют глобальное информационное пространство. ИКТ активно проникает в сферы человеческой деятельности, оптимизируя функционирование науки, образования, культуры, политики, бытовой отрасли, а также сферы экономической и национальной безопасности.
Осторожно! Если преподаватель обнаружит плагиат в работе, не избежать крупных проблем (вплоть до отчисления). Если нет возможности написать самому, закажите тут.
Что изучают с использованием информационно-коммуникационных технологий
Компьютеризация всех сфер жизнедеятельности современного человека требует подготовки специалистов, способных эффективно применять информационно-коммуникативные технологии в своей профессиональной деятельности. Базовая информационная компетенция в этих условиях становится универсальным навыком, необходимым в освоении большинства профессий.
Согласно Федеральному государственному образовательному стандарту общего образования (ФГОС), ИКТ используются в самом начале образования школьника в следующих форматах:
- овладение клавиатурным набором текста наряду с традиционным письмом;
- проведение опытов в изучении окружающего мира с помощью цифровых гаджетов при изучении материалов учебника;
- изучение современных видов искусства, таких как, например, фотография, вместе с классическими;
- активное использование интернета в преподавании остальных предметов.
Понятие ИКТ знакомо всем школьникам. Каждый ученик имеет представление о том, что такое интернет, электронные учебники, видео-уроки, интерактивные доски. Более того, использование ИКТ в школах является требованием Министерства образования.
Предмет «информатика» становится обязательным во всех современных школах и университетах. Уже после окончания 9 класса ученики имеют возможность выбрать этот предмет для сдачи. На информатике школьники могут изучить основы ИКТ и понять, как им применить их в жизни. В процессе обучения школьники и студенты учатся работать с информацией и коммуникационными технологиями, осваивают основы компьютерной грамотности и применяют свои знания в учебной и будущей профессиональной деятельности.
Средства ИКТ
Применение информационно-коммуникативных технологий осуществляется с использованием устройств вычислительной техники и систем телекоммуникации. К средствам, которые обеспечивают доступ к информационным ресурсам, относятся:
- ЭВМ;
- персональные компьютеры;
- информационные сети;
- средства хранения большого объема информации;
- локальные вычислительные сети;
- системы искусственного интеллекта;
- машинная графика;
- средства связи;
- электронные средства образовательного назначения.
В педагогической практике классификация средств ИКТ включает в себя:
- обучающие;
- тренажеры;
- информационно-поисковые и справочные;
- демонстрационные;
- имитационные;
- лабораторные;
- моделирующие;
- расчетные;
- учебно-игровые.
Виды информационно-коммуникационных технологии
Глобальное информационное пространство, в котором применяются ИКT очень масштабно и предполагает использование многочисленных принципов классификации технологий. К одним из базовых типов классификации видов ИКT относится классификация по предметной деятельности:
- Технологии организационного управления (реализации социально-экономической политики, системы организации ресурсов предприятия и т. д.).
- Технологии управления технологическими процессами (управление технологическими устройствами, станками, автоматическими линиями).
- Технологии автоматизированного проектирования (моделирование, программирование).
- Образовательные технологии (оптимизация образовательного процесса).
В сфере образования информационно-коммуникационные технологии занимают все более значительную роль, подразделяясь на следующие виды:
- Программные продукты, которые обеспечивают качество разработки и эргономики (к примеру, офисные программы, позволяющие подготовиться к урокам, лекциям, семинарам).
- Специальные технологии, через которые осуществляются поиск и передача материала.
- Телекоммуникационные технологии, обеспечивающие коммуникацию между участниками образовательного процесса.
ИКТ оборудование
Применение информационно-коммуникативных технологий осуществляется на базе специального оборудования, которое используется для преобразования и хранения информации. К оборудованию для ИКТ относятся:
- оборудование систем связи (посылающие и передающие устройства, устройства связи, программное обеспечение и т. д.);
- средства измерения и управления (приборы для анализа и обработки информации, устройства диспетчерского контроля и т. д.);
- средства вычислительной техники (устройства для автоматизации процесса вычислений по заданному алгоритму, цифровые вычислительные машины);
- средства визуального и акустического отображения информации (видеосистемы, предназначенные для дистанционного отображения информации);
- средства хранения информации и т. д.
Таким образом, оборудованием ИКТ называются все средства, интегрированные с целью обработки, сбора и хранения информации. Изучить все средства ИКТ невозможно, но их значительную часть мы применяем ежедневно.
Преимущества ИКТ
Информация и коммуникация в современном мире являются настоящими стратегическими ресурсами, которые одинаково важны как в управлении маленьким предприятием, так и в организации управления целого государства. Информационно-коммуникационные технологии играют одну из главных ролей во всех сферах жизни, для функционирования которых необходим большой поток информации.
Уникальные возможности ИКТ в профессиональной, образовательной и повседневной деятельности человека проявляются в следующих преимуществах:
- Быстрая обратная связь между пользователями ИКТ.
- Архивное хранение больших объемов информации.
- Возможность мгновенной передачи информации.
- Автоматизация процессов вычислительной информационно-поисковой деятельности.
- Автоматизация обработки большого количества информации.
- Организация новых форм взаимодействия.
- Возможность прогнозирования ожидаемых результатов на основе автоматического анализа данных.
- Облегченный доступ к информации.
- Обеспечение цифровой грамотности пользователей.
- Стимулирующее влияние на развитие науки.
ИКТ в образовании
Одним из основных направлений процессов компьютеризации общества в современном мире является информатизация системы образования. Базовые навыки информационно-коммуникационных технологий, которые человек осваивает во время обучения, применяются не только в сфере его профессиональной деятельности, но и в повседневной жизни.
Сегодняшняя система образования требует активного внедрения ИКТ, позволяющих использовать качественно новые возможности образовательного процесса. Применение ИКТ становится обязательным условием и выводит процесс преподавания и обучения на более высокий уровень. В настоящее время у каждого преподавателя есть доступ к возможностям, которые предоставляют информационно-коммуникационные технологии. Среди большого количества инструментов, можно выделить три группы:
- Изучение и использованиеинформации из интернета: электронные учебники, специализированные образовательные сайты, справочники и словари, программы для практической деятельности и т. д.
- Интерактивная подача и хранение информации: презентации, транслирование видео-роликов для многостороннего освещения темы, голосовая или видеозапись лекций и семинаров, мгновенное распространение материала между студентами и т. д.
- Дистанционное образование и виды коммуникации: форумы, вебинары, чаты, онлайн конференции, электронная почта и т. д.
Перечисленные инструменты обеспечивают не только быстрое распространение информации, но и непрерывную связь студентов и преподавателей, что очень важно для педагогики. Использование ИКТ в обучении помогает педагогу:
- сформировать у учащихся устойчивую мотивацию;
- повысить скорость и качество овладения учебным материалом;
- активизировать способности студентов;
- использовать в преподавании современный материал и дополнительные современные ресурсы;
- повысить эффективность учебного процесса;
- дать учащимся основы самостоятельной работы в поиске и применении информации;
- способствовать повышению интереса к предмету.
İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalari
razılaşdırılmış ümumtəhsil sisteminin məqsədlərinin həyata keçirilməsinə xidmət edir.
İnsan fəaliyyətinin müxtəlif sahələrində İKT-nin istifadə edilməsi ictimaiyyətimiz üçün həlledici
əhəmiyyət daşıyır ki, ümumtəhsil sistemi şagirdi milli və ümumbəşər dəyərlərin daşıyıcısı, azad
şəxsiyyət kimi formalaşdırmaq üçün əlverişli şərtlər yaratsın. Elə bir şəxsiyyət yetişdirsin hansı ki,
insanlar və insan qrupları arasında fərqlərə ləyaqətlə yanaşsın; onlarla bəhrəli əməkdaşlıq etməyə
və onları anlamağa çalışsın.
Dərs prosesində İKT-nin rolu və məqsədləri
Biz hər gün informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından istifadə edirik: mobil telefondan
istifadə edirik, elektron poçt vasitəsilə bir-birimizlə əlaqə saxlayırıq, internetdə informasiyalar
axtarırıq, başqaları ilə informasiya mübadiləsini həyata keçiririk. Bizim gündəlik və ya peşəkar
fəaliyyətimiz İKT biliyi və istifadəsini, rəqəmsal texnoloji təhsili daha çox tələb edir. Bunlardan
sonuncusu funksiyamızı yerinə yetirə bilmək məqsədilə rəqəmsal texnologiyaların, kommunikasiya
vasitələrinin və ya şəbəkənin etik şəkildə, məsuliyyətlə istifadə bacarığını, informasiyanın əldə
edilməsi, saxlanılması, bir-biri ilə əlaqələndirilməsi, qiymətləndirilməsi, təhlil edilməsi, yenidən
hazırlanması və gələcəkdə ötürülməsi imkanları üçün müəyyən edilə bilər.
Buna uyğun olaraq, İKT-nin inteqrallaşdırılmış kursu etik, məlumat, qanuna tabe və texnoloji
nailiyyətlərdən effektiv şəkildə istifadə etmək bacarığı olan şəxsin tərbiyəsinə xidmət edir.
İnformasiyanı sərbəst şəkildə əldə edə bilən, idarə edə bilən, onu yenidən işləyib hazırlayan,
qiymətləndirən, təhlil edən və ona əsaslanaraq sərbəst şəkildə qərar qəbul edə bilən şəxs ölkənin
maraqları, ənənələri və dəyərlərinə doğru məsuliyyətini hiss edəcək ki, dəyərləri özü yaratsın və
cəmiyyətdə öz işlərini yerinə yetirsin.
Digər dərs fənlərinə uyğun olaraq, İKT-nin inteqrallaşdırılmış kursunun məqsədlərindən biri odur
ki, təşkil və qrup işləri cəhətdən cəmiyyətin gələcək üzvünün ümumi kommunikasiya vərdiş-
bacarıqlarını inkişaf etdirsin və eləcə də Gürcüstanın dövlət dili ana dili olmayan insanlar informasiya
əldə edə bilsinlər.
İKT-nin inteqrallaşdırılmış kursu şagird üçün elə bir şərtlərin yaradılması və imkanlarla tanışlığı
məqsədini daşıyır ki, şagird öz imkanlarını və maraqlarını üzərə çıxarıb həyata keçirə bilsin.
İKT kursu tədrisin növbəti pilləsində ixtisaslar və ya peşəkar fəaliyyət arasında seçim etmək
məqsədilə şagirdlərə yeni bilik və vərdiş-bacarıqlar verməlidir, hansıları ki, şagirdlər gələcəkdə
inkişaf etdirməyi bacaracaqlar; həm ölkə daxilində, eləcə də onun hüdudlarında öz imkanlarını
maksimal şəkildə gerçəkləşdirə biləcəklər.
İKT kursunda texnologiyaların tətbiqinin insana, cəmiyyətə və ətraf mühitə göstərdiyi təsirinə
İnformasiya və kommunikasiya
texnologiyaları
xüsusi yer ayrılır. Şagirdlər ilk öncə, İKT-nin məsuliyyətlə istifadəsi haqqında, eləcə də təbii
mühitin saxlanılması və qorunması cəhətindən məlumatlı olmalıdırlar. Uşaq bilməlidir ki, hansı
təbii mühitdə yaşayır, texnoloji tullantılarla zibilləmə ətraf mühitə hansı ziyanı vura bilər, ətrafı
necə qoruya və müdafiə edə bilər.
Sərlövhədən göründüyü kimi, İKT tədrisi dərs intizamından müstəqil şəkildə, onun kontekstindən
ayrılmış şəkildə tədris edilmir. İKT tədris planı hər bir dərs intizamında həyata keçirilməlidir.
Daha doğrusu, bu ləvazimatla əsas dərs intizamlarının bir-biri ilə effektiv inteqrasiyası
İKT-nin inteqrallaşdırılmış məktəb kursuna dəstək göstərən əsas vərdiş-bacarıqları
Milli Tədris Planında fənn intizamlarının tədrisi onlar arasında həm informasiya, eləcə də ümumi
vərdiş-bacarıqlar baxımından sıx inteqrasiya ilə nəzərdə tutulubdur. Əgər hər bir fənn şagirdlər
arasında spesifik vərdiş-bacarıqlar və yanaşmaları inkişaf etdirirsə, o zaman inteqrasiyanın təyinatı
bu fənləri bir-birinə yaxınlaşdıran ümumi vərdiş-bacarıqların ayrılmasını nəzərdə tutur. Milli Tədris
Planı dərsin sinifdənxaric fəaliyyəti birliyini nəzərdə tutur.
Buna uyğun olaraq, ümumtəhsil məktəbində informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının
müxtəlif tədris intizamlarında inteqrasiyası şagirdlər üçün növbəti vərdiş-bacarıqlar və düşüncə
növlərinin inkişafı məqsədini daşıyır, hansıları biz İKT tərəfindən müzakirə edirik.
Anlamaq bacarığı –
İKT vasitələri və onların funksiyaları haqqında faktlar, məlumatlar və
ideyalar biliyini, onların təyinatlarının şərh edilməsi və müqayisəsini nəzərdə tutur.
Kommunikasiya bacarığı –
İKT vasitələrinin informasiya əldə etmək və mübadilə etmək
məqsədilə istifadəsini bildirir.
Analitik düşüncə bacarığı –
İKT vasitələrinin artıq verilmiş və əldə edilmiş informasiyaya
əsasən qiymətləndirilməsini; onlar arasında qanunauyğunluqların təyin edilməsini, tərkib
komponentlərinin təyin edilməsini, fraqmentlərin təşkil edilməsini nəzərdə tutur.
Sintez düşüncə bacarığı –
İKT vasitələri ilə informasiyanın böyük həcminn lazımi
parçalarının seçilməsi, onların məqsədyönlü şəkildə əlaqələndirilməsi və formalaşdırılması
vərdişini nəzərdə tutur. Belə ki, əldə edilən nəticə həm şagird üçün, həm də başqaları üçün
tətbiq edilən və aydın olsun.
Yaradıcılıq düşüncəsi –
İKT-nin vasitələrindən istifadə etməklə, reallıqldan irəli gələn
problemlərin həlli üçün effektiv yolların tapılması, yeni sualların verilməsi və onlara
cavabların axtarılmasını nəzərdə tutur.
Tənqidi düşüncə bacarığı –
artıq verilmiş və əldə edilmiş informasiyanın qiymətləndirilməsinin
məzmunu, təyinatı və səviyyəsinə əsasən onun istifadə hüdudlarının təyin edilməsini nəzərdə
Milli Tədris Planında müəyyən edilən əsas prinsiplər
Təhsil prosesinin mərkəzində hər bir şagird və əldə edilən nəticələr durur. (
müəllim nəyi
öyrətmək istədiyi yox, şagirdin nəyi öyrəndiyi əsasdır).
Şagirdin fiziki, psixoloji imkanları və yaş uyğunluluğu maraqları nəzərdə tutulur.
İnformasiya və kommunikasiya
texnologiyaları
Təhsil informasiyanın toplanılması, vərdiş-bacarıqların və yanaşmaların inkişafını
Təhsildə bir konkret yolun keçilməsi deyil, eləcə də müəllim və şagird tərəfindən birgə seçilən
optimal variantın axtarışı nəzərdə tutulur. Məktəbin səlahiyyəti vardır ki, öz şagirdlərinə
fərqli yollar təklif etsin.
Əsas tərəf göstərən biliyin miqdarı yox, onun keyfiyyətinin miqdarıdır. Şagirdin təkcə
nəyi öyrəndiyi deyil, eləcə də necə öyrəndiyi və həmin biliyini necə istifadə edə bilməsi
İKT-nin əsas vasitələri və əldə edilən nəticələr
Əldə edilən nəticələrin, texnoloji vasitələrə sahib olma və istifadə cəhətdən informasiya-
kommunikasiya texnologiyaları (İKT) dərs intizamlarının inteqrasiyası planında altı istiqamətə
ayrılıbdır. Şagird İKT-nin hər növ vasitəsi ilə tanış olur və ondan istifadə edir. Şagird aşağıda
ayrıca verilən indikatorlara əsaslanaraq vasitələrin hər birinin istifadəsini nümayiş etdirir. Həmin
çərçivədən istifadə etməklə sadalanan məqsədlərin (nəticələrin) məqsədəuyğun gediş prosesinin
qiymətləndirilməsi və həmin məqsədlərə nail olmağın nəticəsinin ölçülməsi (indikatorları) baş verir.
İKT-nin vasitələrini dərs intizamlarında tətbiq etmək üçün, həmin vasitələrlə dərs intizamlarının
bir-biri ilə inteqrasiyaya yönəlmiş fəallıqları, dərs planını və kurrikulumu yaratmaq üçün məktəblər
və konkret olaraq müəllimlər qarşıdakı sənəddən istifadə edə bilərlər. Çərçivə şagirdin tələblərini
nəzərə alan və onun maraqlarına uyğun olan, şagirdin dərs prosesində həyat vərdiş-bacarıqlarının
inkişaf etdirilməsi və formalaşdırılmasına şərait yaradan məzmun və materialın yaradılmasına
dəstək göstərmək məqsədini daşıyır.
Aşağıda altı əsas istiqamət və hər bir istiqamətə əsasən əldə edilən nəticələr verilmişdir. Nəticələr
tədrisin birinci (ibtidai), ikinci (baza məktəbi) və üçüncü (orta məktəb) pillələrdə fərqlənmir. Tədrisin
müxtəlif pillələrində nəticələrin nailiyyət dərəcəsi və dərinliyi fərqlidir, indikatorlar nəticələrə əsasən
əks etdirirlər. İndikatorların böyük hissəsi iki və ya çox nailiyyətin səviyyəsini ölçür, tez-tez bir
konkret nəticəyə diqqət yetirir.
Tədrisin hər pilləsində əldə edilən nəticələr
Əsas anlayışlar və əməllər
İKT vasitələrinin təyinatı və onların hərəkətinin əsas prinsiplərinin anlanılmasını
nümayiş etdirir. (kompüteri qoşmaq, yükləmək, söndürmək).
–nin vasitələri ilə yanaşmadan düzgün istifadə edir, həmin vasitələrin uğurlu fəaliyyət
göstərməsi üçün (maus, klaviatura, monitor, printer və s.) qurğulardan düzgün istifadə
vasitələrindən bacarıqla istifadəni nümayiş etdirir.
Sosial, etik, mühitin mühafizəsi və insan amilləri ilə əlaqədar problemlər
vasitələrinin istifadəsinin etika, mədəni və mühit mühafizəsi ilə əlaqədar problemlərini
Etika və mövcud qanunvericiliyə riayət etməklə
İKT vasitələrindən, informasiya və proqram
İnformasiya və kommunikasiya
texnologiyaları
təminatından istifadə edir.
vasitələrinin həm əməkdaşlıq, eləcə də özünün biliyinin dərinləşdirilməsi, maraqlara
və nailiyyətlərə olan meylinin həyata keçirilməsi üçün alətlə səmərəli işin müsbət tərəflərini
Təhsilinin yaxşılaşdırılması və yaradıcılıq prosesinin həvəsləndirilməsi üçün İKT-dən
Sinif yoldaşları ilə birlikdə texnoloji cəhətdən təkmilləşdirilmiş modelləri hazırlayarkən İKT
vasitələrindən istifadə edir; nəşriyyat işləri və digər yaradıcılıq işlərində (məs., fotoşəkillərin
internet-səhifəsində sərgisi), elektron formatda orijinal işlər hazırlayır və göstərir;
Kommunikasiyanın texnoloji vasitələri
Həmyaşıdları, müəllimləri və digərləri ilə ünsiyyət zamanı müxtəlif növ xəbərdarlıqları,
elanları dərc etmək üçün İKT vasitələrindən istifadə edir.
Özü tərəfindən hazırlanan informasiyanın ictimaiyyətlə mübadiləsi məqsədilə fərqli
formatlardan istifadə edir.
Texnoloji təhlil vasitələri
Şagird müxtəlif mənbələrdən informasiyanın alınması, onların gələcəkdə qiymətləndirilməsi
və təhlili üçün İKT vasitələrindən (məs., axtarıcı sistem) istifadə edir.
informasiyanın saxlanılması, göstəricilərin işlənib hazırlanması və təhlili üçün, gələcəkdə
nəticənin başqalarına ötürülməsi məqsədilə İKT vasitələrindən istifadə edir.
Qarşıda duran məsələyə uyğun olaraq İKT sahəsində mövcud yenilikləri (məs., yeni
proqramla təminat) və resursları dəyərləndirir və onlardan effektiv şəkildə istifadə edir.
Problemlərin həllində və qərar qəbulunda texnoloji vasitələr
Problemin həllində və düşüncəli qərar qəbulunda/seçimində İKT vasitələrindən və elektron
formatda olan informasiyadan istifadə edir.
Məişət məsələlərinin həlli, real vəziyyətə aid problemlərin həlli yollarının planlaşdırılması
və həyata keçirilməsi məqsədilə İKT vasitələrindən istifadə edir.
İnformasiya və kommunikasiya
texnologiyaları
İndikatorlar
İbtidai pillə (1-6 siniflər)
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
İKT ilə qarşılıqlı hərəkət çağırışından istifadə edir.
Şagird İKT vasitələrinin fəaliyyəti üçün daxil etmək (maus, klaviatura) və çıxarmaq
qurğularından (monitor, printer) istifadə edir. (1)
Müəllim tərəfindən keçirilən və ya sərbəst dərs fəallıqları zamanı İKT-nin vasitələrindən
istifadə edir. (1, 3)
Müxtəlif İKT-nin vasitələrini təyin edir və adlandırır və onlar haqqında söhbət aparan zaman
düzgün terminologiyadan istifadə edir. (1)
Tədris prosesində internetdə həmin yaş dövrü üçün mövcud olan uyğun resurslardan (məs.,
təhsil proqramları, interaktiv kitablar, şəkillər və s.) istifadə edir. (1)
İKT-nin vasitələrindən istifadə zamanı qrupda həm sinif yoldaşları ilə, eləcə də sinif otağından
kənarda valideynlər və müəllimlərlə əməkdaşlıq edir. (elektron poçt). (2)
istifadə edərkən, məktəbin yerli şəbəkəsi və internetdən faydalanan zaman müsbət
sosial və etik davranışı nümayiş etdirir. (2)
İKT-nin vasitələri və proqram təminatının etik şəkildə istifadəsi haqqında müzakirə aparır.
Sinif yoldaşlarının, müəllimin və ya valideynin köməyi ilə onun yaş qrupu üçün uyğun
multimediya məhsulunu hazırlayır. (3)
Məsələlərin həlli, anlayışların, ideyaların və tarixi hadisələrin əyani şəkildə təqdim edilmə
məqsədilə İKT-nin informasiya resurslarından istifadə edir (məs., vizual material, dərs
oyunları). (3, 4, 5, 6)
İnformasiyanı əldə edir və kommunikasiya vasitələrindən istifadə etməklə onu başqaları
eləcə də, sinif yoldaşları, müəllimi və ya valideynin yardımı ilə mübadilə edir.(4)
İnformasiya və kommunikasiya
texnologiyaları
Baza məktəbi (7-9 siniflər)
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
İKT-nin uğurlu çalışması və effektiv şəkildə istifadəsi üçün daxil etməkdən, klaviaturadan
(maus, idarə pultu və sairə) və çıxarılma qurğularından (monitor, printer), eləcə də müxtəlif
növ adapterlərdən (USB) istifadə edir (1)
İKT-dən istifadənin gündəlik nümunələrindən istifadə edir; onların üstünlükləri və çatışmayan
cəhətləri barədə, istifadə hüdudlarını müzakirə edir. (1, 2)
İKT vasitələrini və informasiyanın etik istifadə problemlərini müzakirə edir və şəxsi və ya
başqalarının təcrübələri əsasında (məs., informasiya mediyası və ya məktəb şəbəkəsindən
sanksiyasız istifadə) qeyri-etik istifadə nəticələrini qeyd edir. (2)
Ümumi bacarıqlarını təkmilləşdirmək və əsas dərs intizamında öz nailiyyətlərini
yaxşılaşdırmaq üçün İKT vasitələri və qlobal şəbəkədə mövcud informasiyadan istifadə
edir. (3)
Fərdi və qrup işi üçün (multimediyanın işlənib hazırlanma vasitələri, proqram təminatı,
təqdimat və internet səhifələrin redaktorları, skaner) elektron formatda çapı, kommunikasiyanı,
nəşriyyat və yaradıcılıq işləri məqsədini daşıyan İKT vasitələrindən istifadə edir, hansı ki,
həm məktəbin daxilində, eləcə də onun kənarında (bədii layihələr) təhsil dəyəri olan məhsulu
yaratmaqdan ibarətdir. (3, 4)
Distansion informasiyanın əlçatılması, həmin informasiyanın saxlanılması, işlənib
hazırlanması, təhlili və gələcəkdə ötürülmə məqsədi üçün kommunikasiya vasitələrindən
istifadə edir ki, birbaşa və ya vasitəsiz şəkildə şagirdə dərs prosesində və ya şəxsi maraqlarının
və meyllərinin həyata keçirilməsində yardım etsin. (4)
Yaş xüsusiyyətlərinə uyğun maraqları, meylləri həyata keçirmək, problemləri həll etmək,
başqaları ilə ünsiyyət saxlamaq və əməkdaşlıq etmək məqsədilə İKT vasitələrindən və qlobal
şəbəkədən (elektron poçt, açıq forumlar, internet) istifadə edir; eləcə də geniş auditoriya
üçün ayrılan işi yaratmaq məqsədilə. (4, 5)
Məsələnin həlli, problemin həlli və digər sinif və ya sinifdənxaric akademik nailiyyətlər
üçün İKT-nin resurslarından (kalkulyator, göstəriciləri toplayan qurğular, audio və video
dərs materialı) və elektron informasiyadan istifadə edir. (5, 6)
İKT vasitələrinin istifadəsinin nə zaman effektiv və məqsədəuyğun olmasını müzakirə edir;
uyğun vasitəni seçir və başqa-başqa tapşırıqların yerinə yetirilməsində və qarşıya qoyulan
məqsədlərin həyata keçirilməsində ondan istifadə edir. (5, 6)
Elektron formatda verilən resursları, informasiyanın dəqiqliyini, obyektivliyini, onun
məqsədəuyğun olmasını və təyin edilənlə uyğunluğunu dəyərləndirir. (6)
Orta məktəb, 10-12 siniflər
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
İKT-nin uğurlu çalışması və effektiv şəkildə istifadəsi üçün daxil etməkdən, klaviaturadan
(maus, idarə pultu və sairə) və çıxarılma qurğularından (monitor, printer), eləcə də müxtəlif
növ adapterlərdən (USB) istifadə edir (1)
Müasir və qabaqcıl İKT vasitələrinin imkanlarını, onların istifadə hüdudlarını seçir və təyin
İnformasiya və kommunikasiya
texnologiyaları
edir, İKT-nin vasitələrindən uyğununu seçir və məqsədəuyğun şəkildə şəxsi və ya dərs
prosesinin tələblərindən irəli gələrək ondan istifadə edir. (2)
İKT resursları və xidmətinin eyni və ya müxtəlif vasitələri arasında düzgün seçim edir.
İnsan fəaliyyətinin sahələrində və ümumiyyətlə müasir cəmiyyətdə İKT-nin geniş və artan
istifadəsinin üstünlüyü və çatışmayan cəhətlərini təhlil edir və müzakirə edir. (2)
İKT vasitələri və informasiyanın etik istifadə problemlərini müzakirə edir və şəxsi və
ya başqalarının təcrübələri əsasında (məs., informasiya mediyası və ya məktəb şəbəkəsi
sanksiyasız istifadə) qeyri-etik istifadə nəticələrini qeyd edir. (2)
Gündəlik həyatda, informasiyanın idarəsi və kommunikasiya üçün (maliyyə informasiyası,
cədvəl, ünvanlar, elektron poçtla yazışmavə sairə) İKT vasitələrindən istifadə edir. (3, 4)
İKT-yə əsaslanan distansion və bölünən tədris imkanları ilə tanış olur, onları qiymətləndirir
və tədrisin növbəti mərhələsi üçün hazırlıq prosesində onlardan istifadə edir. (5)
Başqaları ilə əməkdaşlıq etmək, təhsil təyinatlı materialın təhlili, nəşri, kommunikasiya və
cəmiyyətdə öz işini başqa forma ilə daxil etmək üçün sistematik və effektiv şəkildə elekton
resurslarından istifadə edir (məs., bədii layihələr).(4, 5, 6)
Dərs intizamlarında təhlil, informasiyanın analizi, problemin həlli məqsədilə İKT vasitələrini
seçir və istifadə edir (məs., elektron cədvəllər). (4,5)
Başqa-başqa server-xidmət növü, simulyasiya proqramları (məs., virtual laboratoriya,
riyaziyyatda və təbiət fənlərində apletlər) ilə tanış olur və dəyərləndirir; real, hadisəyə uyğun
vəziyyət üçün onları axtarır və istifadə edir. (3, 5, 6)
Məzmunla əlaqədar milli resursların axtarılması, onların elektron formatda hazırlanması,
yaranması, nəşr edilməsi və yayılması məqsədilə İKT vasitələrindən istifadə etməklə sinif
yoldaşları, müəllim və digər maraqlı şəxslərlə əməkdaşlıq edir. (4, 5, 6)
Çərçivənin realizasiyası məqsədini daşıyan proqram təminatının natamam siyahısı
(Edu-Buntu, RedHat Linux, Fedora və ya digər distributivlər).
Veb-brauzer, internet-səhifələrinin redaktə edilməsi üçün aid edilən proqramlar
Bluefish (brauzer və və redaktor)
Netscape (brauzer və və redaktor – Composer)
Internet Explorer və sairə.
İnformasiya və kommunikasiya
texnologiyaları
Mətni redaktorlar
Open Office.org Writer
Google- tərəfindən əldə edilən və təkmilləşdirilən Writely
TextPad (Windows sistemi üçün ayrılan pulsuz çoxtəyinatlı redaktor)
MS Word və sairə.
Təqdimat redaktorları
Open Office.org Impress
Open Office.org Calc
MS Excel və sairə.
Göstəricilər bazası (yalnız məktəbin idarə prosesi üçün istifadə)
Open Office.org Base.
İctimai elmlər (veb-resurslar)
Gürcü ədəbiyyatı, “Maral sıçrayışı”nın layihələri
Gürcüstan tarixi
İngilisdilli ədəbiyyat
Qutenburq layihəsinin rəsmi internet səhifəsi
İnformasiya və kommunikasiya
texnologiyaları
Rusdilli ədəbiyyat
Edu-Buntu-ya analoq olan əlavə edu-paket
KMessedWords –hərflərin ardıcıllığı
Kletters – əlifbanın dərs proqamı
KHangMan- sözlərin təyin edilməsinə dair oyun
KLatin- latının təkrarı və sairə.
KmPlot – funksiyanın qrafiklərinin vizualizasiya proqramı
Kbruch- kəsr əməlləri
Kpercentage –faiz üzərində əməllər
Kig – (2D) İnteraktiv həndəsə, planimetriya
K3Dsurf – (3D) riyazi məkan modelləri
Təbiət elmləri
Kalzium-kimyəvi elementlərin dövri sistemi
Kstart – virtual planetarium
Faydalı internet resurslar
The Iridium Project – kimyanın virtual laboratoriyası , Karneqi Meloun Universitetinin
İnformasiya və kommunikasiya
texnologiyaları
Kimya üzrə virtual tədqiqatlar – Oksford Universitetinin internet-səhifəsi
Peter Falstadın internet səhifəsi – Fizikanın apletləri
Ktouch – klaviatura üzərində “kor tərtibat” dərs proqramı
Dostları ilə paylaş:
Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2023
rəhbərliyinə müraciət
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.