İnformatika/İnformatika elminin predmeti haqqında ümumi məlumat

Kompyuterlarning rivojlanishidagi umumiy tendentsiyalarni ajratib ko‘rsatish mumkin. :

Informatika 5-sinf Mavzu: INFORMATIKA fani haqida

Ushbu atamaning inglizcha versiyasi keng tarqalgan – “Сomputer science” , bu so‘zma-so‘z “kompyuter ilmi” degan ma’noni anglatadi.

Hisoblash texnikasini rivojlanish tarixi

Kompyuterlarning rivojlanishidagi umumiy tendentsiyalarni ajratib ko‘rsatish mumkin. :

Birlik maydoniga elementlar sonining ortishi

O‘lchamlarini

Ish tezligini

kichikroq qilish

Dasturiy ta’minotni ishlab chiqish

Tannarxini kamaytirish

Hisoblash texnikasini rivojlanish tarixi

“ Elektron mashinalargacha bo’lgan davr –

Birinchi avlod

Elektron lampalarga asoslangan kompyuterlar

Hisoblash texnikasini rivojlanish tarixi

Ikkinchi avlod

Uchinchi avlod

Integral sxemali kompyuterlar

DEC kompaniyasining PDP kompyuteri

DEC kompaniyasining PDP-11 kompyuteri

Hisoblash texnikasini rivojlanish tarixi

To‘rtinchi avlod. Katta integral mikrosxemalardagi kompyuterlar

70-yillarning oxirlari va 80-yillarning boshlarida Stiv Djobs va Stiv Voznyak tomonidan ishlab chiqilgan Apple kompyuterlari mashhur bo‘ldi.

Keyinchalik Intel protsessoridagi shaxsiy kompyuter IBM PC ni ommaviy ishlab chiqarish boshlandi.

Informatika fanining asosiy vazifalari :

Tadqiqot natijalari asosida axborot texnologiyalari, ma’lumotlarni qayta ishlash texnologiyasini yaratadi;

Eng so‘nggi ma’lumotlarni qayta ishlash texnologiyalari va zamonaviy avlod texnologiyalaridan foydalangan holda aniq vazifalarni bajaradi

Jarayonlarni o‘rganadi

Informatika fani boshqa fanlar va sohalarda ko‘p o‘zgarishlarga olib keldi

Muhandislik

To‘qimachilik

Kimyo va fizika

İnformatika/İnformatika elminin predmeti haqqında ümumi məlumat

İnsanın informasiyaya münasibəti informasiya emalının avtomatlaşdırılması mümkünlüyündən sonra kökündən dəyişməyə və inkişaf etməyə başlamışdır. Bunun da nəticəsində yaradıcı və mütəxəssis insanların intelektual fəaliyyətinin məhsulu kimi informasiya ehtiyatları sürətlə çoxalmağa başlanmışdır.

İnformatika – kompyuterlərdən və şəbəkələrdən, xüsusən İnternetdən istifadə etməklə bağlı olan yeni fənn və yeni informasiya sənayesi sahəsidir. “İnformatika” fənn və elmi istiqamət kimi kompyuterlərin köməyi ilə informasiyanın yığılması, emalı və ötürülməsinin metod, prinsip və qanunlarını öyrənir.

İnformatikanın fundamenti (əsası) – hesablama prosesləri və hesablama maşınları, sistemləri, şəbəkələrinin təşkili haqqında olan hesablama elmləridir. Akademik B.M.Qluşkovun və B. S. Mixaleviçin fikrinə görə informatika kompyuterləşdirilmiş informasiya sistemlərinin fəaliyyətinin layihələşdirilməsinin, işlənilməsinin, yaradılmasının, səmərəliliyinin qiymətləndirilməsinin, onun müxtəlif sahələrdə tətbiqinin və təsirinin bütün aspektlərini öyrənən kompleks elmdir.

“İnformatika” bir elm sahəsi kimi əsasən son onilliklərdə formalaşmışdır. İnformasiya və avtomatika sözlərindən yaranmış İnformatika (ingiliscə Informatics) terminini ilk dəfə fransızlar (1960-ci il) avtomatlaşdırılmış informasiya emalı sahəsini adlandırmaq üçün istifadə etmişlər. “İnformatika” termini bəzi hallarda “Kompyuter elmləri” (Computer science) termini ilə eyniləşdirilir. Hazırda “İnformatika” elmi informasiya emalı proseslərinin (informasiyanın toplanması, ötürülməsi, saxlanması, dəyişdirilməsi, ləğvi və s.) kompyuter texnikası vasitələri ilə avtomatlaşdırılmasından bəhs edən elm sahəsi kimi formalaşmışdır. İnformasiya (latınca informatio) ifadə olunma formasından asılı olmayaraq insanlar, canlılar, cansızlar, faktlar, hadisələr, proseslər və s. haqqında olan məlumat və biliklərdir Biliklər isə müəyyən faktlar və onlar arasındaki asılılıqlar şəklində ifadə olunur. İnsanlar min illər ərzində çox boyük həcmli informasiyalar toplamış və onları müxtəlif üsul və vasitələrlə saxlamışlar.

• İnformasiyanın 1) faydalılıq, 2) tamliq, 3) həqiqilik, 4) qiymətlilik, 5) təzəlilik və s. kimi xassələri vardır.
• İnformasiyalar yaranmasına, qəbul edilməsinə, ötürülməsinə, ifadə formalarına və vasitələrinə, istifadəsinə və s. görə müxtəlif cür qruplaşdırıla bilər.
• İnformasiyaları hər hansı əlifba simvollarının köməyi ilə ifadə etmək və onu digər əlifbaya da keçirmək olar.

İnformatikada fakt, məlumat, xəbər terminləri çox vaxt “verilənlər” sözü ilə ifadə olunur. “Verilənlər” (ingiliscə data) texniki vasitələrlə qəbul edilməsi, saxlanması, emal edilməsi və ötürülməsi üçün formal şəkildə təsvir olunan (kodlaşdırılan) məlumatdır. İnformasiyanı ölçmək üçün ən minimal informasiya vahidi kimi bit (ingiliscə binary digit sözundən) qəbul edilmişdir. Praktikada isə əsasən aşağıdakı daha böyük informasiya ölçü vahidləri işlədilir:

• 1 Bayt=8 bit;
• 1 Kb = 1024 bayt = 2 10 bayt;
• 1 Mb= 1024 Kb = 2 20 bayt;
• 1Gb= 1024 Mb = 2 30 bayt;
• 1Tb = 1024 Gb = 2 40 bayt.