Mavzu va informatika vazifalari. informatika asosiy tushunchalar. Informatika maqsadi

Axborot jarayonlarida mavjud bo’lgan qonuniyatlarni o’rganish (tarqatish, qayta ishlash, to’plash);

Informatika darsliklari. Informatika fanidan 5-11-sinflar uchun electron darsliklar

5-11-sinflar uchun informatika fanidan darsliklarning electron variantini qabul qiling.

Mazkur darsliklar informatika fani uchun elektron darslik hisoblanadi. Ushbu o’zbek sinflari uchun mo’ljallangan kitoblar Xalq ta’limi vazirligining axborot ta’lim portalidan olindi.

Nnformatika fanidan elektron darsliklar yuklab olish

5-sinflar uchun Informatika va axborot texnologiyalari darsligi – yuklab olish

6-sinflar uchun Informatika va axborot texnologiyalari darsligi – yuklab olish

7-sinflar uchun Informatika va axborot texnologiyalari darsligi – yuklab olish

8-sinflar uchun Informatika va axborot texnologiyalari darsligi – yuklab olish

9-sinflar uchun Informatika va axborot texnologiyalari darsligi – yuklab olish

10-sinflar uchun Informatika va axborot texnologiyalari darsligi – yuklab olish

11-sinflar uchun Informatika va axborot texnologiyalari darsligi – yuklab olish

Informatika va boshqa barcha fanlardan electron darsliklar to’plami

Barcha sinflar uchun maktab darsliklarini yuklab olishni istasangiz ushbu sahifaga o’ting: Barcha fanlardan maktab darsliklari 1-11-sinf

Получите электронную версию учебников по информатике для 5-11 классов.

Эти учебники представляют собой электронные учебники по информатике. Учебники, предназначенные для этих узбекских классов, были взяты с информационно-образовательного портала Министерства народного образования.

Скачать электронные учебники по информатике

Учебник по информатике и информационным технологиям для 5 класса — скачать

Учебник по информатике и информационным технологиям для 6 класса — скачать

Учебник по информатике и информационным технологиям для 7 класса — скачать

Учебник по информатике и информационным технологиям для 8 класса — скачать

Учебник по информатике и информационным технологиям для 9 класса — скачать

Учебник по информатике и информационным технологиям для 10 класса — скачать

Учебник по информатике и информационным технологиям для 11 класса — скачать

Сборник электронных учебников по информатике и всем остальным предметам

Если вы хотите скачать школьные учебники для всех классов, перейдите на эту страницу: Школьные учебники по всем предметам 1-11 класс

Sizni ushbu maqolalar ham qiziqtirishi mumkin:

1. Fizika darsliklari. 6-11-sinflar uchun fizika fanidan electron darsliklar
2. Chizmachilik darsliklari. 8-9-sinflar uchun chizmachilik fanidan electron darsliklar
3. Tasviriy san’at darsliklari. 1-7-sinflar uchun tasviriy san’at fanidan electron darsliklar
4. Huquq darsliklari. Huquq fanidan 8-11-sinflar uchun electron darsliklar
5. Kimyo darsliklari. Kimyo fanidan 7-11-sinflar uchun electron darsliklar
6. ChQBT darsliklari. ChQBT fanidan 10-11-sinflar uchun electron darsliklar
7. Astronomiya darsliklari. 11-sinflar uchun astronomiya fanidan electron darslik
8. Geometriya darsliklari. Geometriya fanidan electron darsliklar 7-11-sinf
9. Nemis tili darsliklari. Nemis tili fanidan 1-11-sinflar uchun elektron darsliklar
10. Musiqa darsliklari. Musiqa fanidan 1-7-sinflar uchun elektron darsliklar

Mavzu va informatika vazifalari. informatika asosiy tushunchalar. Informatika maqsadi

Ushbu maqola kompyuter fanining mavzusi va vazifalari kabi masalalarni ko’rib chiqishga bag’ishlangan. Ularning yoritilishini davom ettirishdan oldin, ma’no aniq belgilanadigan atamani belgilaylik.

“Informatika” so’zi o’tgan asrning 60-yillarida Frantsiyada axborotni avtomatlashtirilgan tarzda qayta ishlash bilan shug’ullanadigan va shu maqsadda elektron kompyuterlarni ishlatadigan sohani belgilash uchun paydo bo’ldi. Bu atama boshqa ikkita “avtomatlashtirish” va “axborot” larning birlashuvidan iborat edi. Bu axborotni avtomatlashtirilgan tarzda ishlash yoki axborotni avtomatlashtirishni anglatadi. Bu atama ingliz tilida so’zlashadigan mamlakatlarda, ya’ni kompyuter texnologiyalari fanining “kompyuter fani” atamasiga mos keladi.

Biz o’quvchiga oldindan kompyuter fanining mavzusi va vazifalari, uning paydo bo’lishi tarixi bilan tanishish kabi mavzularni oldindan ko’rib chiqishni taklif qilamiz.

Axborot fani tarixi

Axborot manbalarini asrlar tubida topishimiz mumkin. Buni ifoda etish va eslab qolish kerakligi ko’p asrlar ilgari nutqning paydo bo’lishiga, hisoblashiga, yozilishiga olib keldi. Ajdodlarimiz axborotni saqlash, uni qayta ishlash va tarqatish usullarini ixtiro qilish va takomillashtirishga urindi. Uzoq o’tmishdagi odamlarning uni saqlab qolish uchun urinishlari turli-tumanligini tasdiqladi. Bular loy tabletkalarida va qayin qobig’ida, tosh oymalarida, keyin qo’lda yozilgan kitoblarda yozilgan.

XVI asrda bosma matbuot paydo bo’ldi. Uning ixtirosi zarur ma’lumotlarni saqlash va qayta ishlash qobiliyatini sezilarli darajada oshirdi. Bosma nusxada taqdim etilgan ma’lumotlar almashish va saqlashning asosiy usuli bo’lib, XX asrning o’rtalariga qadar ular qolishda davom etdi. Faqat kompyuterlar paydo bo’lishi bilan uni saqlash, to’plash, uzatish, qayta ishlashning juda samarali usullari paydo bo’ldi, kompyuter fanining mavzusi va vazifalari shakllantirildi.

Informatika umumiy ta’rifi

Siz uning ko’plab ta’riflarini bera olasiz. Bu uning uslublari, shakllari, imkoniyatlari va funktsiyalarining ko’p qirrali tabiati bilan bog’liq. “Informatika” kontseptsiyasining quyidagi ta’rifi eng keng tarqalgan hisoblanadi.

Informatika – bu kompyuterlar yordamida amalga oshiriladigan turli xil axborot almashinuv jarayonlari bilan bir qatorda ularning tegishli dastur muhiti bilan o’zaro aloqasi bilan bog’liq bo’lgan inson faoliyati sohasi.

Kibernetika va informatika

Ko’pincha “kibernetika” va “informatika fanlari” tushunchalari ikki xildir. Keling, ularning o’xshashliklarini va qanday qilib ular bir-biridan farq qilganini aniqlaylik.

Kibernetika – turli xil tizimlarda ishlaydigan boshqaruvning ba’zi umumiy tamoyillari fani: ijtimoiy, biologik, texnik va boshqalar. Kompyuter fanining mavzusi va vazifalari bir-biridan farq qiladi. U kibernetika kabi muayyan ob’ektlarni boshqarish bilan bog’liq vazifalarni hal etishga ta’sir ko’rsatmasdan, axborotni yaratish va o’zgartirish jarayonlarini kengroq o’rganmoqda. Uning paydo bo’lishi kompyuter texnikasining rivojlanishiga bog’liq bo’lib, u unda asoslangan va u holda hisoblanmaydi. Kibernetikani rivojlantirish o’z-o’zidan va u kompyuter texnologiyalarining yutuqlarini juda faol ishlatib tursa-da, ob’ektlarni boshqarishning turli xil modellarini yaratganiga qaramasdan, ularga hech qanday bog’liqlik tug’dirmaydi.

So’zning keng va tor ma’nosida informatika

Keng ma’noda kompyuter fanlari axborotni qayta ishlash bilan bog’liq ilm-fan, ishlab chiqarish va texnologiyaning turli sohalari birligi. Va tor ma’noda nima bor? Kompyuter fanining 3 ta bog’liq qismini aniqlash mumkin.

1. Informatika milliy iqtisodiyotning bir bo’limi sifatida

Ularning birinchisi xalq xo’jaligining filialidir. Shu ma’noda kompyuter fanlari dasturiy mahsulotlar, kompyuter texnikasi va axborotni qayta ishlash texnologiyasini ishlab chiqishda ishtirok etadigan turli xil boshqaruv shakllarini amalga oshiradigan bir nechta firma majmuasidan iborat. Informatika ahamiyatini, o’ziga xosligini, vazifalari va vazifalari shu ma’noda milliy iqtisodiyotning turli sohalarida mehnat unumdorligining o’sishi asosan unga bog’liqdir. Bugungi kunda butun dunyo bo’ylab ko’p ish o’rinlari avtomatizatsiya vositalari bilan jihozlangan.

2. Informatika fundamental fan sifatida

Asosiy fan sifatida kompyuter fanlari kompyuter axborot tizimlariga asoslangan turli ob’ektlarni boshqarish jarayonlarini axborot bilan ta’minlash metodikasini ishlab chiqadi. Evropada quyidagi etakchi ilmiy yo’nalishlarni ajratib ko’rsatish mumkin: tibbiy va iqtisodiy informatika, komputerlashtirilgan ishlab chiqarish, tarmoq tuzilmasini rivojlantirish, atrof-muhit va ijtimoiy sug’urta informatika, professional axborot tizimlari.

Keling, informatika asosiy vazifalari va vazifalarini tasvirlaylik. Uning maqsadi turli xil axborot tizimlarining umumiy bilimlarini olish, shuningdek, ularning faoliyatida va umumiy naqshlarni qurishda o’zlarini aniqlashdir. Uning vazifalari quyidagilardan iborat:

– axborot tizimlari va texnologiyalarining turli nazariyalarini o’rganish;

– muayyan kompyuter tizimlarini axborot bilan ta’minlashni yaratish metodologiyasini ishlab chiqish.

3. Amaliy jihat

Kompyuter fanlari mavzusini amaliy fanlar sifatida ta’riflaydigan bo’lsak, quyidagilarga e’tibor qaratamiz:

– inson faoliyatining turli sohalarida faoliyat ko’rsatadigan turli xil axborot kommunikatsiya modellarini yaratish;

Axborot jarayonlarida mavjud bo’lgan qonuniyatlarni o’rganish (tarqatish, qayta ishlash, to’plash);

– muayyan sohalardagi texnologiyalar va axborot tizimlarini rivojlantirish, shuningdek turli bosqichlarda (loyihalash, ishlab chiqarish, ekspluatatsiya qilish va boshqalar) ularning hayot aylanishiga oid tavsiyalarni ishlab chiqish.

Kompyuter fanining asosiy vazifalari

Uning asosiy funktsiyasini axborotni konvertatsiya qilish vositalari va usullarini ishlab chiqish, shuningdek, ularni qayta ishlash uchun turli xil texnologik jarayonlarni tashkil qilishda foydalanish.

Informatika- ning quyidagi asosiy vazifalari alohida ajratilishi mumkin:

Har qanday tabiatga ega bo’lgan axborot jarayonlarini tadqiq qilish;

– ijtimoiy hayotning turli sohalarida kompyuter texnologiyalari va texnologiyalaridan samarali foydalanishni joriy etish, yaratish, ta’minlashning muhandislik va ilmiy muammolarini hal qilish;

– Axborot texnologiyalarining rivojlanishi, shuningdek, axborotni qayta ishlashning eng yangi texnologiyalarining turli axborot jarayonlari bo’yicha tadqiqot natijalari asosida yaratilishi.

Informatika keng qamrovli intizom sifatida

Buni o’zi o’zi yo’q deb aytish kerak. Informatika – yangi axborot texnologiyalari va texnikasini yaratishga qaratilgan kompleks intizom (ilmiy-texnik). Ular boshqa sohalarda yuzaga keladigan muammolarni hal qilish uchun xizmat qiladi. Axborot jamiyati ichida uning sanoat kompleksi yetakchi hisoblanadi. Dunyoda ogohlikni oshirish tendentsiyasi mavjud. Bu muayyan bilim sohasining taraqqiyoti, fan, ishlab chiqarish va texnologiya kabi birligiga bog’liq.

Informatika sohasi

Bugungi kunda informatika hayotimizning turli sohalarida keng qo’llaniladi: fan, ishlab chiqarish, ta’lim va boshqa ko’plab sohalarda. Zamonaviy ilm-fanni rivojlantirish bilan bog’liq ravishda qimmat va murakkab eksperimentlarga bo’lgan ehtiyoj muqarrar ravishda yuzaga keladi. Termodinamik reaktorlarning rivojlanishi misoldir. Kompyuter fanining roli – haqiqiy eksperimentlarni mashinalar bilan almashtirish. Bu muhim resurslarni tejaydi, natijalarning eng zamonaviy usullarini qayta ishlash imkoniyatini beradi. Bundan tashqari, bu tajribalar haqiqiylardan ko’ra ko’proq vaqt oladi. Ilmiy ma’lumotlarning ayrim sohalarida (misol uchun, astrofizikada) haqiqiy eksperimentni amalga oshirish mumkin emas. Keyinchalik, kompyuter fani qutqarish uchun keladi. Asosan, bu sohalarda barcha ishlar model va hisoblash tajribalari yordamida amalga oshiriladi.

Kompyuter fanlari va boshqa ilm-fanni yanada rivojlantirish yangi kashfiyotlar va yutuqlarga olib keladi. Oldindan taxmin qilish qiyin bo’lgan yangi ilovalar mavjud.

Informatika va boshqa axborot sohalari bilan aloqa

Informatika – amaliy va fundamental fanlarning interfeysida yuzaga kelgan keng ilmiy bilim sohasi. Murakkab ilmiy intizom sifatida quyidagi bilim sohalari bilan bog’liq:

– psixologiya va falsafa bilan (bilimlar nazariyasi va axborot doktrinasi orqali);

Matematika bilan (matematik matematikasi, matematik modellashtirish va algoritmlar nazariyasi, matematik mantiq);

– tilshunoslik bilan u imzo tizimlari va rasmiy tillar doktrinasi bilan bog’liq;

– kibernetik bilan, yuqorida ta’kidlaganimizdek, – boshqaruv va axborot nazariyasi orqali;

– radiotexnika, elektronika, kimyo va fizika bilan – axborot tizimlari va kompyuterning moddiy qismi.

Informatika fani nuqtai nazaridan hisoblash fanlari turli xil hisoblash jarayonlarini, global va mahalliy kompyuter tarmoqlarini tashkil qilish usullari va printsiplarini o’rganadigan o’yinlarga kiradi. Boshqa tomondan, u shuningdek, intellektual fazilatlarni yaxshilash uchun fikrlash sohasida insoniy sa’y-harakatlarini o’rganish uchun mo’ljallangan bilim fanlarini o’z ichiga oladi.

Informatika – iqtisodiyotning bir bo’limi

Iqtisodiyotning bir tarmog’i sifatida informatika foydalanuvchilar (axborot), ishlab chiqarishni qayta ishlash vositalari va dasturiy ta’minotni yaratish uchun mo’ljallangan xo’jalik yurituvchi sub’ektlar majmuasidir. Har bir narsa tovarlar ishlab chiqarish va iste’mol qilishga qaratilgan, ma’lumotlarga ega bo’lgan sanoat jamiyatidan ko’chib o’tish tendentsiyasi mavjud.

Bugungi kunda iqtisodiyotda turli informatika vositalari keng qo’llanilmoqda. Ular amalda qo’llaniladi:

– tijorat, ishlab chiqarish va bank boshqaruvi;

– auditorlik va buxgalteriya hisobi;

– shahar va davlat muassasalarida byudjet jarayoni;

E-biznes va elektron tijorat;

– xazina, auksion va savdo almashinuvini boshqarish.

Iqtisodiy informatika – turli xo’jalik yurituvchi sub’ektlar, shahar, davlat va viloyat tashkilotlarining faoliyatini modellashtirish nazariyasini shakllantirish uchun mo’ljallangan fan. Uning maqsadlari iqtisodiyotning maqsadlari bilan belgilanadi. Ya’ni ular xo’jalik yurituvchi sub’ektlarga, kommunal va davlat xizmatlariga va axborot texnologiyalari bilan shug’ullanadigan tashkilotlarga ega bo’lishdan iborat. Informatika iqtisodining mavzusi nima? Bu axborotni modellashtirishda mavjud bo’lgan naqshlarni, shuningdek, tashkilotlarning (korxonalarning) iqtisodiy va boshqa turdagi xo’jalik faoliyati to’g’risida ma’lumot berish usullarini va amalda axborot texnologiyalarini boshqarishni joriy etishdan iborat.

Iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va o’rganish usullari

Iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va o’rganish uchun juda ko’p usullar mavjud. Ular ham o’ziga xos, ham umumiy ilmiy. Umumiy ilmiy: sintez, tahlil, induktsiya, ajratish, ajralish, o’xshashlik, aniqlashtirish. Ularning barchasi barqaror hodisalar yoki jarayonlarda mavjud qonuniyatlarni namoyon qiladi. Ma’lum usullar iqtisodiy jarayonlarni aks ettiruvchi axborot hodisalariga yo’naltirilgan:

Matematik: deterministik, stokastik, simulyatsiya, optimallashtirish va tarmoq modellash, loyqa matematika, matematik, tizim, omil, regressiya va tahlilning boshqa turlari;

– Axborot va mantiqiy: grafikalar va diagrammalar, grafikalar, axborot oqimlarini va biznes jarayonlarini taqdim qilishning vizual va standartlashtirilgan vositalari.

Kompyuter nima?

Kompyuter fanining asosiy tushunchalari turli kompyuterlarni o’z ichiga oladi, chunki ular uni qayta ishlashga xizmat qiladigan asosiy texnik vositadir. Ular bir qator xususiyatlarga ko’ra tasniflanishi mumkin: belgilash, ishlash printsipi, hisoblash kuchining kattaligi, hisoblash jarayonining o’zini o’zi boshqarish usullari, funktsional qobiliyatlari,

Ma’lum maqsadlarda kompyuterlarni tasniflash

Kompyuterni uchta guruhga ajratish mumkin.

Umumiy maqsadlar (universal). Ular turli xil muhandislik va texnik masalalarni: matematik, iqtisodiy, axborot va boshqa masalalarni echish uchun mo’ljallangan, ular qayta ishlanadigan katta hajmli ma’lumotlarga ega bo’lib, algoritmlarning murakkabligi bilan ajralib turadi. Kompyuter ma’lumotlarining o’ziga xos xususiyatlari ularning yuqori ishlashi, shuningdek qayta ishlanadigan ma’lumotlarni (ramziy, kasrli, ikkilik), operatsiyalarning xilma-xilligi (maxsus, mantiqiy, arifmetik), muhim xotira hajmi, shuningdek, rivojlangan axborotni kiritish-chiqarish tizimi .

2. Ikkinchi guruh muammoga yo’naltirilgan. Ularning maqsadi odatda texnologik ob’ektlar bilan bog’liq bo’lgan kichik hajmdagi vazifalarni hal qilish, kichik hajmdagi ma’lumotlarni to’plash, ro’yxatdan o’tkazish va qayta ishlashdir.

3. Ixtisoslik juda tor vazifalarni hal etishga xizmat qiladi. Bu ishonchliligi va yuqori mahsuldorlikni saqlab turishda, bunday kompyuterlarning narxini va murakkabligini pasaytiradi.

Axborot texnologiyalari

Informatika fanining asosiy tushunchalarini ta’riflab, axborot texnologiyalari haqida bir necha so’z aytolmaydi. Bu hayotimizning istalgan sohalarida axborotni qayta ishlash bilan bog’liq turli operatsiyalarni bajarishga xizmat qiladigan maxsus dasturiy ta’minot va apparatning kombinatsiyasi. Axborot texnologiyalari ba’zan amaliy kompyuter fanlari yoki kompyuter texnologiyalari deb ataladi. Ushbu kontseptsiya, an’anaviy moddiy resurslardan ko’ra, ijtimoiy dinamikaning asosi bo’lgan axborot jamiyati shakllanishiga olib keldi. Bu ilm, bilim, intellektual qobiliyatlar, tashkiliy omillar, ijodkorlik, tashabbus va boshqalar. Afsuski, bu tushuncha mutlaqo o’z ichiga olgan va umuman olganda, mutaxasislarning mutlaqo aniq shaklga kelmaganligi. Buning eng muvaffaqiyatli ta’rifi axborot texnologiyasini turli kompyuterlardan foydalanishga asoslangan ma’lumotlarni uzatish, qayta ishlash, yig’ish uchun inson-kompyuter texnologiyasi sifatida sharhlagan akademik Glushkov tomonidan berilgan. U jadal rivojlanmoqda va ko’plab ijtimoiy tadbirlarni qamrab oladi: boshqaruv, ishlab chiqarish, ta’lim, ilm-fan, tibbiyot, moliyaviy va bank operatsiyalari, kundalik hayot va boshqalar.

Maktab informatika kursi

“Informatika” maktabining asosiy maqsadi talabalarni konvertatsiya qilish, qabul qilish, ulardan foydalanish, axborotni saqlash jarayonlari bilan bog’liq bilimlarni va uzoq muddatli mahoratini ta’minlashdan iborat. Shu asosda, kompyuter fanlari o’qituvchisi bugungi kunda rivojlangan dunyodagi ilmiy tasavvurni shakllantirishdagi roli, kompyuter texnologiyalari va axborot texnologiyalarining zamonaviy jamiyatni rivojlantirishdagi ahamiyatini ham ko’rsatishi kerak. Shu bilan birga, talabalar o’quvchilarni professional va professional faoliyatda ratsional va ongli ravishda ishlatish qobiliyatlarini rivojlantirishga intilishadi.

Quyidagi savollarni kompyuter fanlari o’qituvchisi yoritishi kerak:

– axborot, turli xil axborot jarayonlari, shuningdek, taqdimot tillari;

– dasturlash va algoritmlash;

– kompyuterni axborotni qayta ishlash vositasi sifatida;

– Bugungi kunda uni qayta ishlash uchun yangi axborot texnologiyalari mavjud.

Bu chiziqlar, ya’ni bir xoch-kesish tabiati, ularning (11 sinfga 2 dan) barcha bosqichlarida sodir o’rganish kerak. maktabda informatika fani uch darajada bo’linadi. Bu darajalari hisobga talabalar yoshi, shuningdek ularning tayyorgarlik olib.

Birinchi darajali – (2-dan 6 sinf uchun) boshlang’ich, ikkinchi – bazasi (7-sinf 9), uchinchi – profili (10 va 11-sinflar). sinflar 9 orqali 2 uchun dastur – majburiy minimal bo’ladi. yuqori maktabda, turli Anketalar bo’yicha informatika fani uchun chuqur ta’lim amalga oshiriladi. Bu professional ish uchun ta’lim beradi. batafsil muhokama allaqachon qurib mavzular dasturlarni turli sinflar o’rganish.

Informatika: imtihon

uzoq imtihon biri, qariyb 4 soat davom etadi – bu mavzu hokimiyati to’g’risida. 2014-yilda eng kam o’lim hisob 40. ta’lim sinov kunidan avval uzoq boshlash kerak, va bu holatda yaxshi natijalar taqdim etiladi edi.

Maqsadlar informatika ularning murakkabligi qarab bloklari bo’linadi. A1-A13 – bir necha javob tanlash bilan asosiy darajasi savollar. 1 nuqtada har bir to’g’ri tanlash uchun qabul qilinadi. Janglar B1-B15 kompyuter – bu muammoning oshdi murakkabligi hisoblanadi. raqami yoki oxirgi raqam ularga javob bo’ladi. Informatika eng qiyin vazifalar – C1-C4. Bu ularga eng to’liq javob berishi kerak bo’ladi.

Informatika uchun imtihon maqsadlari har bir amalda, bir yo’l yoki kompyuter bilan boshqa bog’liq. Biroq, bir turkumga C vazifalarni hal kalkulyatorni va PC foydalanish taqiqlanadi.