Yeni başlayanlar üçün biokimya üzrə 10 kitab və dərslik

Enerji mübadiləsi nəticəsində sadə molekulları və onların törəmələri, – metabolites monosaccharides, yağ turşuları, nucleotides, amin turşuları

Biokimya – Biokimya bu . əsasları

planetimizin biokütlə bütün nümayəndələri ibarətdir : təbiət Krallığı heyvanlar, bitkilər, göbələklərin, viruslar, bakteriyalar. hər səltənət nümayəndələrinin bir nömrəli biz yer üzündə yerləşdirilir necə yalnız təəccüb bilər ki, böyük deyil. Amma bu müxtəliflik baxmayaraq, dünyanın bütün canlıların bir neçə əsas xüsusiyyətləri bir araya gətirir.

bütün canlıların ümumilik

Sübut canlı orqanizmlərin bir neçə əsas xüsusiyyətləri ibarətdir:

• tələb olunan enerji (enerji istehlakı və bədən daxilində onun transformasiya);
• nəfəs ehtiyac (bioloji oksidləşmə) ;
• yeniden qabiliyyəti;
• ömrü boyu inkişaf və inkişaf.

kimyəvi reaksiyaların bədən çəkisi təqdim proseslərin hər hansı bir. Hər ikinci hansı canlıların daxili, xüsusilə insan yüzlərlə sintez reaksiyaları və üzvi molekulların parçalanma baş verir. Strukturu, xüsusilə kimyəvi ifşa, qarşılıqlı bir-birinə, sintez, qəza və üzvi və qeyri-üzvi strukturlarının molekulların yeni strukturları qurmaq – bir, böyük maraqlı və müxtəlif elm bütün mövzu. Biochemistry – canlıların ərzində keçiriləcək bütün kimyəvi prosesləri öyrənir bilik gənc mütərəqqi sahədir.

obyekt

iş Biokimya obyekti yalnız canlı orqanizmlərin və onların həyat proseslərdə iştirak edir. Xüsusilə – kimyəvi reaksiyalar qida udma, tullantıların, böyümə və inkişaf ayrılması zamanı baş verən. Belə ki, biokimya əsasları öyrənilməsi:

1. Qeyri-mobil həyat formaları – viruslar.
2. Prokaryotik bakterial hüceyrələri.
3. Ali və aşağı bitkilər.
4. bütün məlum dərsləri Heyvanlar.
5. İnsan bədən.

Eyni zamanda o Biokimya At – elm kifayət qədər yalnız canlıların daxili proseslər haqqında bilik kifayət qədər toplanması ilə ortaya gəncdir. XIX əsrin ikinci yarısından Onun yaranması və ayrılması tarixləri.

Modern biokimya Forums

biokimya inkişafının indiki mərhələsində bu cədvəldə təqdim olunur bir neçə əsas bölmələr daxildir.

bədən daxilində molekulların interconversion əsas kimyəvi reaksiyaların öyrənilməsi

Enerji mübadiləsi nəticəsində sadə molekulları və onların törəmələri, – metabolites monosaccharides, yağ turşuları, nucleotides, amin turşuları

molekulları və orqanizmlərin tərkibində kimyəvi tərkibi öyrənmək

Vitaminlər, zülallar, karbohidratlar, nuklein turşuları, amin turşuları, nucleotides, lipidlərin, hormonlar

Bu bioloji sistemləri yaşayan udma, enerji saxlama və dönüşüm öyrənilməsi ilə məşğul olur

Biokimya dinamik bölmələr biri

bədənin bütün fizioloji proseslərin detalları öyrənilməsi

Qidalanma və həzm, tənəffüs, tənzimlənməsi belə turşu-qələvi balansının, əzələ daralması, sinir impuls, qaraciyər və böyrək tənzimlənməsi, immun və limfatik sistemi təsiri, və

Medical biokimya (biokimya man)

(Sağlam orqanizmlərin və xəstəlikləri) insanlarda maddələr mübadiləsi öyrənilməsi

Animal təcrübələr insanlarda xəstəliyə səbəb patogen bakteriyaların təmiz mədəniyyətləri əldə etmək imkan və onlara ilə məşğul üçün yollar tapmaq üçün

Belə ki, biz biokimya demək olar – yaşayış sistemlərinin kompleks daxili proseslərin bütün sıra əhatə az elm bir sıra edir.

törəmə elm

Zamanla, bu çox müxtəlif bilik yığılmış və tədqiqat, bakterial koloniyaları, aradan qaldırılması nəticələrini emal elmi bacarıqları ortaya çıxdı DNT biokimya uşaqlar daha elm ehtiyac var idi ki, RNT, belə ki, istədiyiniz xüsusiyyətləri ilə genomu durub açıq-aydın məlum regionlarda . Bu kimi elmləri edir:

• molekulyar biologiya;
• genetik mühəndislik;
• Gene cərrahiyyə;
• molekulyar genetika;
• Enzimologiya;
• immunologiya;
• molekulyar biofizika.

bilik bu sahələrdə hər bioloji sistemləri yaşayan bioloji proseslərin öyrənilməsi nailiyyətləri bir çox var, belə ki, çox vacibdir. Onların hamısı XX əsrin elm məxsusdur.

biokimya və bağlı Elmlər intensiv inkişafı üçün səbəbləri

1958-ci ildə Quran və onun gen quruluşu, sonra 1961-ci ildə genetik kodu deşifr oldu açdı. təkrarlanması (self-kopya) bilən ikiqat telli strukturu – Sonra o, DNT molekulunun quruluşunu aşkar edilmişdir. bütün detalları zülal molekulunun ali və dördüncü quruluşu tədqiq maddələr mübadiləsi (anabolism və catabolism) təsvir edilmişdir. Bu biokimya əsasını təşkil XX əsrin möhtəşəm böyük kəşflər, tam siyahısı deyil. Bütün bu kəşflər kimi biokimyaçı və elm özü məxsusdur. Buna görə də, onun inkişafı üçün şərait çox var. formalaşmasında müasir dinamizm və intensivliyi üçün bir neçə səbəbləri var.

1. canlı orqanizmlərin baş verən ən kimyəvi proseslərin əsasını aşkar.
2. Bu, bütün canlıların üçün fizioloji proseslər və enerji əksəriyyəti birlik prinsipi hazırlanır (məsələn, onlar bakteriya və insanlarda eyni).
3. Medical Biokimya müxtəlif mürəkkəb və təhlükəli xəstəliklərin kütləvi müalicəsi üçün əsas verir.
4. Biokimya köməyi ilə biologiya və tibb ən qlobal problemlərin həllinə yaxın almaq mümkün olmuşdur.

Beləliklə nəticə: biokimya – a, mütərəqqi mühüm və çox geniş spektral elm bəşəriyyətin bir çox suallara cavab tapmaq üçün imkan verir edir.

Rusiyada Biochemistry

Ölkəmizdə biokimya bütün dünyada olduğu kimi, eyni mütərəqqi və əhəmiyyətli elm deyil. Rusiyada Biokimya İnstitutunun var. Elmlər A. N. Baha Academy, Biokimya və Mikroorqanizmlərin Fiziologiya İnstitutu. Elmlər G. K. Skryabina Rusiya Akademiyası, Biokimya Tədqiqat İnstitutu, Rusiya Elmlər Akademiyası. Bizim alimləri çox böyük rolu və elm tarixində nailiyyətləri bir çox məxsusdur. Belə ki, məsələn, üsul immunoelektrofareza açıldı glycolysis mexanizmləri, ifadə tamamlama prinsipi DNT molekulunun tərkibində nukleotidlərin və digər mühüm kəşflər bir sıra. XIX əsrin sonu və XX əsrdə. bütün təşkilat əsas və universitetlərin bəzi Biokimya Bölümü formalaşmışdır deyil. Lakin tezliklə onun intensiv inkişafına bu elmin öyrənilməsi üçün kosmik genişləndirmək lazım oldu.

Bitkilərin biokimyəvi proseslər

Plant Biochemistry inextricably fizioloji prosesləri ilə bağlıdır. Ümumiyyətlə, biokimya və bitki fiziologiyası öyrənilməsi mövzu:

• bitki hüceyrəsinin həyati fəaliyyət;
• fotosintez;
• nəfəs;
• sulu bitki müalicə;
• mineral qidalanma;
• məhsul keyfiyyəti və onun formalaşması fiziologiya;
• zərərvericiləri və mənfi ekoloji şərait bitkilərin müqavimət.

kənd təsərrüfatı əhəmiyyəti

bitki hüceyrələri və toxumalarında biokimya proseslərin bilik dərinliyi bütün bəşəriyyət üçün mühüm qida kütləvi istehsalçıları var mədəni bitkilər, məhsul keyfiyyətinin kəmiyyət və yaxşılaşdırılması üçün imkan verir. Bundan əlavə, bitki fiziologiyası və biokimyası bizə problemlər zərərverici infestation həll tapmaq üçün imkan verir, mənfi ekoloji şərait üçün bitki müqavimət mümkün məhsul istehsal keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması üçün edir.

Yeni başlayanlar üçün biokimya üzrə 10 kitab və dərslik

Biyokimya, bir çox başqaları kimi, fərqli elmlərdən, bu halda kimya və biologiyadan anlayışları birləşdirmək, səylərini öz təhsil sahəsinə yönəltmək ehtiyacından doğan bir fəndir. Hüceyrələr çox sayda kimyəvi reaksiya həyata keçirir və həm hüceyrənin özü, həm də meydana gətirdiyi orqanizmin qorunması və həyatda qalması üçün çalışan çoxsaylı üzvi molekulları ehtiva edir.

Çalışdığı sahə baxımından biyokimyanın son illərdə xərçəng araşdırmalarının inkişafı və ya sinir elmləri və ya psixoloji kimi sahələrə xas olan sinir əlaqələrinin öyrənilməsi kimi əhəmiyyət qazanması təəccüblü deyil. Bu səbəbdən, adətən bu sahəyə kimya ilə canlılar elmi arasında yarı yolda yaxınlaşmağa çalışan maraqlı insanların diqqətini çəkir. Bu marağı yatırmaq üçün yaxşı bir yoldur biokimya haqqında kitablar oxuyun.

• İlgili məqalə: “Maraqlılar üçün tövsiyə olunan 20 tibbi kitab”

10 görkəmli biokimya kitabı

Biyokimyanın başlanğıcı ilk fermentlərin kəşfləri ilə 19-cu əsrin əvvəllərinə təsadüf edir. Bilməyənlər üçün bir ferment kimyəvi reaksiyaları idarə etmək qabiliyyətinə sahib bir zülaldır. Həyatla əlaqəli bir elm olaraq, biyokimya digər fənlərə bölünür, bəziləri ilə birbaşa bölüşdülər genetika, molekulyar biologiya və ya hüceyrə biologiyası kimi biologiya.

Arxasında apardığı illərlə apardığı araşdırmalara baxmayaraq, bu elmi intizamın yayım biblioqrafiyası gözlənilən qədər geniş deyil və mövzu ilə əlaqəli əsərlər tapmaq çətin ola bilər, xüsusən əvvəlcə mövzulardan danışarkən. baxış biyokimya ilə əlaqəli görünmür. Buradan sizə giriş oxumağını tapmaq üçün bir sıra biokimya kitablarını və dərsliklərini təqdim edirəm.

1. Lehninger: Biyokimyanın Əsasları (David L. Nelson, Michael M. Cox)

Əsas biokimya təlimatlarından biridir. Şimali Amerikalı biokimyaçı Albert L. Lehninger tərəfindən başladılan bu intizamın bütün əsaslarını toplayan böyük və eksiksiz bir işdir (min səhifədən çox) və onları başa düşülən və didaktik şəkildə ifşa edir. Hər yeni nəşrdə kəşf olunan yeni inkişaflardan bəslənir. Özünü öyrədən insanların bu elmə başlamaları üçün idealdır.

• Bu linkdə tapa bilərsiniz.

2. Biyokimya (Jeremy M. Berg, John L. Tymoczko, Lubert Stryer)

Bir çox universitet tələbəsinin bu intizamı daha yaxşı başa düşməsi üçün istifadə etdiyi başqa bir iş. Məzmunu məlumatlı və aydındır və biokimya haqqında konsepsiyaların aydınlaşdırılmasına kömək edir. Lehninger üçün mükəmməl bir alternativ.

• Əgər maraqlanırsınızsa, burada daha çox məlumat tapa bilərsiniz.

3. İnsan Biyokimyası: Mətn və Atlas (Jan Koolman)

Bu mətn biyokimya haqqında danışmağın fərqli bir yolunu araşdırır və bunun yolu ilə diaqram və illüstrasiyalardan istifadə, sözlərdən daha artıq. İnsan bədənində baş verən mürəkkəb biyokimyəvi prosesləri sadə hala gətirən və şəkillərlə saxlamağımızı və anlamağımızı təmin edən sadə, lakin əyani bir yol.

• Fikri bəyəndinizsə, daha çoxunu bu linkdə görə bilərsiniz.

4. Biokimya (Donald Voet, Judith G. Voet)

Donald Voet, həyat yoldaşı Judith G. Voet ilə birlikdə Pensilvaniya Universitetində (professor olduqları yerlərdə) tələbələrin bu intizamı anlamaq üçün bir alətə sahib olması üçün biokimya üzrə bu təlimatı yazdı. Məzmunu o qədər didaktikdir ki, klassik bir biokimya halına gəldi və satış hüdudlarından kənarda yayıldı.

• Əgər maraqlanırsınızsa, burada tapa bilərsiniz.

5. Klinik tətbiqetmə ilə biokimya (Thomas M. Devlin)

Devlin əsərləri daha çox insan bədənində meydana gələn biyokimyanı və əlaqəli xəstəliklərin görünüşünü, yəni metabolik bir yolun düzgün işləmədiyi zaman xəstədə xəstəlik yaradanı anlamağa yönəlmişdir. Bununla biyokimyanın insanların sağlamlığındakı əhəmiyyətini və bu elmin tibbi tətbiqini göstərir.

• Aşağıdakı linkdə tapa bilərsiniz.

6. Hüceyrənin molekulyar biologiyası (Bruce Alberts, Alexander Johnson, Julian Lewis, Martin Raff, Keith Roberts, Paul Walter)

Molekulyar biologiya biokimya sahələrindən biridir və həyatın makromolekullarının öyrənilməsinə yönəlmişdir, yəni proteinlər və nükleik turşular (DNA və RNA). Albertsin bu əsəri, mövzunu çox bilməyən insanlar üçün sadə və çox didaktik bir dil istifadə edərək başlaya biləcəyi bir klassikdir.

• Mətn haqqında daha çox məlumatı burada tapa bilərsiniz.

7. Genin molekulyar biologiyası (James D. Watson, Tania A. Baker, Stephen P. Bell, Alexander Gann, Michael Levine, Richard Losick)

Məşhur genetik Ceyms D. Watsonun işi bu mətndən bəri biyokimyaya aid bir kitab sayıla bilər nuklein turşularının bir neçə cəhətinə toxunurstrukturu daxil olmaqla. Sadə təqdimatı çox mürəkkəb bir mövzu olmasına baxmayaraq onu başa düşülən və əyləncəli bir oxuma edir.

• Bəyənmisinizsə, bu linkdə daha çox məlumat var.

8. Fermentlərin quruluşu və mexanizmi (Alan Fersht)

Çox köhnə bir kitab olsa da (1980-ci ildə çap olunmuşdur), hələ də var sizi fermentlər və kimyəvi reaksiyalar anlayışı ilə tanış etmək üçün yaxşı bir mətn, mövzunu təqdim etmək üçün sadə və anlaşılan bir şəkildə.

• Daha çoxunu aşağıdakı linkdə görə bilərsiniz.

9. Metabolizma nəzarətinin əsasları: metabolizmanın sərhədləri (David Fell)

Metabolizma bu elmdə əsas tədqiqat sahələrindən biridir. Biyokimyaya dair bu kitabda əsasını təqdim edən bu konsepsiya üzərində dayanılır metabolik yollar haqqında yeni məlumat əldə etməyə başlayın, son illərdə əhəmiyyət qazanan.

• Burada daha çox məlumat tapa bilərsiniz.

10. Hüceyrə Biologiyasına giriş (Bruce Alberts, Dennis Bray, Karen Hopkin)

Biyokimyadan bəhs etsəm də, həqiqət budur hüceyrəyə ümumi baxışla bir çox şərt daha yaxşı başa düşülürməsələn, bu prosesin baş verdiyi yeri görselleştirirken. Hüceyrə biologiyası da bu elmin bir qoluna aiddir; biokimya tədqiqatlarının hüceyrələrdə tapıldığı proseslər və quruluşlar.

• Daha çox məlumat üçün aşağıdakı linki izləyə bilərsiniz.

Insan biokimyasının əsasları

Azərbaycan Tibb Universiteti Bioloji kimya kafedrasının məsləhətçi-professoru – əməkdar müəllim, biologiya elmləri doktoru, professor Arif Mustafa oğlu Əfəndiyevin 80 yaşı tamamolub.

“Medicina” xəbər verir ki. bu münasibətlə ATU-da tədbir keçirilib.

A.M.Əfəndiyev1943-cü ilin yanvar ayının 1-də Şamaxı rayonunda ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Onun atası Mustafa Məhyəddin oğluixtisasca mühəndis – neftçi idi, keçən əsrin 30-cü illərində Stalin repressiyasının ölkədə tüğyan etdiyi dövrdə əsassız respresiyaya uğradılaraq, kommunist partiyası üzvlüyündən azad edilmiş və çox sevdiyi neft sənayesi əməkdaşlığından ayrılaraq, həyat yoldaşı Səkinə xanımla birgə Şamaxırayonuna köçmüş, bir müddət ailəsi ilə birlikdə Səkinə xanımın baş həkim vəzifəsində işlədiyi Çuxuryurdkəndində yaşamışdır.

Nəhayət, 1946-cı ildə Mustafa Əfəndiyevin günahsızlığı sübuta yetirilmiş və o, yenidən Bakı şəhərinə köçərək, neftçıxarma idarəsinin rəisi vəzifəsində fəaliyyətini davam etdirmişdir.

Arif Əfəndiyev ilk təhsilinə 1949-cu ildə Bakı şəhərindəki 6 №-li orta mək¬təbdə başlamışdır və 1959-cü ildə orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirərək, N.Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb Institutunun (indiki Azərbaycan Tibb Universiteti – ATU) Əczaçılıq fakültəsinə daxil olmuşdur.

A.M.Əfəndiyev tələbəlik illərində əla qiymətlərlə oxumaqla bərabər, elmi-tədqiqatişlərinə də böyük maraq göstərirdi. Buna nəzərə alan institut rəhbərliyi 1964-cü ildəali təhsilini başa vuraraq «əczaçı» ixtisası almış Arif müəllimi elə institutun özündə – bioloji kimya kafedrasında işlə təmin etmək haqqında qərar vermişdir və o, həmin ildən adı çəkilən kafedranın baş laborantı vəzifəsində əmək fəaliyyətinə başlamış, 1966-cı ildə isə aspiranturaya qəbul edilmişdir. Həmin illərdə Arif müəllimkafedrada əvəzçilik üzrə tədris işəlri ilə də məşğul olurdu.1969-cu ildə aspiranturada təhsil müddəti başa çatan A.M.Əfəndiyev Bioloji kimya kafedrasının assistenti vəzifəsinə qəbul edilmişdir.

Qeyd etmək istərdik ki, Arif müəllimin hələ baş laborant vəzifəsində işləyərkən apardığı elmi-tədqiqat işinin nəticələrinə əsasən yazdığı ilk məqaləsi “Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Məruzələri” kimi nüfuzlu elmi jurnalda çap edilmişdir. O, aspiranturada təhsil aldığı dövrdə elmi işlərini xronik iltihabi xəstəliklərinmüalicəsində tətbiq edilənpirogen xassəli (qızdırma törədən) dərman vasitələrinin təsir mexanizmlərinin öyrənilməsinə həsr etmiş və 1970-ci ildə «Askorbin turşusu sintez edən (dovşanlar) və sintez etməyən (dəniz donuzları) heyvanlarda pirogenalın C vitamini mübadiləsinə və qan serumununzülal tərkibinə təsiri»mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək, biologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır.

Arif müəllim 1974-cü ildən kafedranın dosenti vəzifəsinə seçilmiş, 1981-1984-cü illərdəkafedranın müdiri vəzifəsini icra etmişdir.

1984-cü ildə aparılan təhsil islahatı ilə əlaqədarolaraq, bioloji kimya kafedrası üzvi kimya kafedrası iləbirləşdirilmiş və Arif müəllim bundan sonrakı bir neçə il ərzində «Bioüzvi və bioloji kimya» kafedrası adı altındafəaliyyət göstərən kafedranındosenti vəzifəsində çalışmış və kafedranın tədris işləri üzrə müdir müavini vəzifəsini icra etmişdir. Həmin illər ərzində intensiv elmi-tədqiqat işləri aparan Arif müəllim 1986-cı ildə doktorluq dissertasiyası üzərində işini tamamlayaraq, Moskvada SSRİ Tibb Elmləri Akademiyasının ET Qidalanma Institutunun nəzdindəkidissertasiya şurasında müdafiə etmişdir.

Qeyd etmək lazımdır ki, A.M.Əfəndiyevin «Polien antibiotiklərinin böyrəklərdə və qanda prostaqlandin mübadiləsinə, lipidlərin peroksidləşmə yolu ilə oksidləşməsinə və orqanizmin antioksidant sistemi fermentlərininaktivliyinətəsirinin yaş xüsusiyyətləri və onların korreksiya üsulları» mövzusunda doktorluq dissertasiyasının əsas müddəalarını əhatə edən elmi məqalələrin əksəriyyəti xarici ölkələrin nüfuzluelmi jurnallarında çap edilmişdir. O, dəfələrlə müxtəlif ölkələrdə (Yuqoslaviya, Almaniya, Niderland və s.) keçirilən elmi qurultay və konfransların nümayəndəsi olmuşvə dərinməzmunlu elmi məruzələrlə çıxış etmişdir.

Onun elmi məqalələri bir sıra inkişaf etmiş ölkələrin (ABŞ, Ingiltərə, Niderland, Çexiya, Bolqarıstan, Yuqoslaviya və s.) alimlərinin elmi marağına səbəb olmuş, həmin ölkələrdən bu elmi işlərin müştərək davam etdirilməsi haqqında təkliflər alınmışdır və bunun sayəsindəbioloji kimya kafedrası ilə bir sıra xarici ölkələrinnüfuzluelmi mərkəzlərinin əməkdaşlığıbu gün də davam edir.

A.M.Əfəndiyev 1987-ci ildə fəaliyyətini yenidən sərbəst surətdə davametdirən Bioloji kimya kafedrasınınmüdiri vəzifəsinəseçilmişdir və indiyə qədərbu vəzifədəçalışır. O,1989-cu ildə professor elmi adı almışdır. A.M.Əfəndiyev 1988-1990-cı illərdə I müalicə-profilaktika və 1992-1994-cü illərdə əczaçılıqfakültəsinin dekanı vəzifəsində işləmişdir. Arif müəllim Bioloji kimya kafedrasına rəhbərlik etməklə bərabər, həmin kafedranın nəzdindəfəaliyyət göstərən Problem elmi-tədqiqatlaboratoriyasına da rəhbərlik etmişdir.

Hazırda prof. A.M.Əfəndiyevin elmi tədqiqatlarının əsas istiqaməti xronik böyrək çatışmazlığı və müxtəlif mənşəli osteoporozlar zamanı orqanizmdə baş verən dəyişikliklərin biokimyəvi mexanizmlərinin tədqiqinə yönəlmişdir. Bu gün kafedrada çalışan əməkdaşların əksəriyyəti elmi-pedaqoji kadr kimi məhz Arif müəllimin rəhbərliyi ilə yetişən şəxslərdir. Onun rəhbərliyi altında indiyə qədər 33 namizədlik(fəlsəfə doktorluğu) və 3 doktorluq dissertasiyası işlənərək müdafiə edilmişdir.

Arif müəllimin qələmindən 220-dən artıqelmi əsər, o cümlədən dərsliklər, dərs vəsaitləriçıxmışdır. O, daim biokimya fənninin tədrisinin keyfiyyətcə yaxşılaşdırılmasına, tələbələrin yüksək səviyyəli dərsliklər və dərs vəsaitləri ilə təmin edilməsinə çalışır. Arifmüəllim 1974 və 1989-cu illərdə iki dəfəçap edilmiş əsaslı “Bioloji kimya” dərsliyinin, 2002-2010-cü illərdə3 dəfə çapdan çıxmış 4-cildlik «İnsan biokimyasının əsasları» (həmin kitab 2015-2016-cı illərdə yenidən işləni¬lərək 2 cilddə çap edilmişdir), 2007-ci ildə çap edilmiş «Klinik və patoloji biokimya» dərsliklərinin həmmüəlliflərindən biridir.

Bunlardan əlavə, Arif müəllim işlədiyi kafedranın əməkdaşları ilə bi¬likdə Azərbaycan və rus dillərində praktik dərs vəsaitləri, həmçinin21 tədris-metodik vəsait yazıb çap etdirmişdir. O, rəhbərlik etdiyi kafedranın əməkdaşları iləbirgəAzərbaycan Respubikası Prezidenti yanında Elmin Inkişafı Fondunun 2010-cü ildə elanetdiyiilk müsabiqəninqalibiolmuşdur. Bunun sayəsində Elm Fondunun ayırdığıqrant kafedranın müasir tipli analitik aparat¬larla təmin edilməsinə sərf edilmiş vəburada müasir səviyyədə elmi-tədqiqat aparılmasınaşərait yaranmışdır. 2017-ci ildə Biokimyaçıların Türkiyədə keçirilən Beynəlxalq qurultayında Azərbaycanda biokimya fənninin tədrisibarəsində məruzə ilə çıxış edib.

Prof. A.M.Əfəndiyev 2000-ci ildə Avropa Biokimyaçılar Cəmiyyətləri Konfederasiyasında təşkil edilmiş «Biokimyanın tədrisi» komissiyasının MDB ölkələrindənseçilmişyeganə üzvüdür. O, uzun müddət respublika biokimyaçılar cəmiyyətinin elmi katibi vəzifəsiniyerinə yetirmişdir.

Arif müəllimin fədakar əməyi ölkəmizin dövlət rəhbərliyinin də diqqətindən yayınmamışdır və o, 1984-cü ildə “SSRİ Səhiyyə əlaçısı” döş nişanı ilə təltif edilmiş, 2010-cü ildə «əməkdar müəlllimi» fəxriadına layiq görülmüşdür.