İqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi

Dövlət iqtisadiyyatın müxtəlif üsulları və təsirləri ilə tənzimləyici funksiyaları yerinə yetirir. İqtisadi və inzibati tənzimləmə üsulları var.

Iqtisadiyyatın dövlt tnzimlnmsi

10:46 18 Mart 2023

ABB Sumqayıtda daha bir – FİLİAL AÇDI!

10:38 18 Mart 2023

“Azərxalça” ASC yerli şirkətlə – MƏHKƏMƏ ÇƏKİŞMƏSİNDƏ

10:35 18 Mart 2023

Türkiyənin yeni “Togg” avtomobilinə bir sutkada 22 mindən çox sifariş gəldi – QİYMƏT – FOTOLAR

10:32 18 Mart 2023

“Landspect” MMC – MƏHKƏMƏYƏ VERİLDİ – SƏBƏB

10:30 18 Mart 2023

Brent nefti 3% ucuzlaşdı – SON QİYMƏT

10:21 18 Mart 2023

Gəncədəki bu “Asan Xidmət”ə təmizlik xidmətinə 176 min manat xərclənəcək

10:20 18 Mart 2023

Fitch Türkiyənin reytinq proqnozunu – “Mənfi” Olaraq Təsdiqlədi

10:17 18 Mart 2023

Bu gündən Şuşaya turist səfərləri başlayır – VİDEO

10:14 18 Mart 2023

Azərbaycan nefti bir həftədə 10 dollar ucuzlaşdı – YENİ QİYMƏT

10:07 18 Mart 2023

AZAL Bakıdan Küveytə uçuşlara başlayır – BİLET QİYMƏTLƏRİ

10:03 18 Mart 2023

“Bakı Teleqrafı” ASC İdarə heyətinin üzvləri və sədri seçiləcək – YIĞINCAQ

10:01 18 Mart 2023

Dövlət agentliyi notubuklar və digər avadanlıqlar alır – TENDER ELANI

09:42 18 Mart 2023

“Met-Ak” şirkəti – MƏHKƏMƏYƏ VERİLDİ – SƏBƏB

09:38 18 Mart 2023

Dövlət qurumu 708 minlik dəsmal sifarişini bu şirkətə verdi – TENDER NƏTİCƏSİ

09:31 18 Mart 2023

Üç şirkət “Ag Telecom”a birləşir

09:19 18 Mart 2023

“Buta Farm” şirkəti yenidən – MƏHKƏMƏYƏ VERİLDİ – SƏBƏB

09:10 18 Mart 2023

Aqrar Sığorta Fondu – TENDER ELAN EDİR

08:58 18 Mart 2023

“Gold Park” MMC Dövlət Vergi Xidməti ilə – MƏHKƏMƏ ÇƏKİŞMƏSİNDƏ

08:54 18 Mart 2023

550 min manatlıq tender bu şirkətə verildi – NƏTİCƏ,

08:45 18 Mart 2023

Azərbaycan Dəmir Yolları – MƏHKƏMƏYƏ VERİLİB – SƏBƏB

08:37 18 Mart 2023

57 min manatlıq avtomobili “Subaru”dan alacaq – TENDER NƏTİCƏSİ

08:32 18 Mart 2023

Beynəlxalq Məhkəmənin həbs qərarından sonra Putin – BU ÖLKƏLƏRƏ SƏFƏR EDƏ BİLMƏYƏCƏK – SİYAHI

00:08 18 Mart 2023

Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi – Putinin Həbsinə Qərar Verdi

23:33 17 Mart 2023

AZAL daha bir ərəb ölkəsinə uçuşlara başlayır – BİLET QİYMƏTLƏRİ

22:46 17 Mart 2023

Bu şirkətlər işçi yığır: əmək haqqı 350-500-600-700-800-900-1000-1200-1500 manat – 22 VAKANSİYA

21:28 17 Mart 2023

Azərbaycanın ən böyük bankı – ABB çoxsaylı işçilər axtarır – VAKANSİYALAR

20:58 17 Mart 2023

“Para” BOKT işçilər axtarır – MAAŞ 200-400-700-1000-1500 MANAT – VAKANSİYALAR

20:35 17 Mart 2023

“AS Group” işçilər axtarır – VAKANSİYA

20:32 17 Mart 2023

“Buta Group” işçilər axtarır – MAAŞ 700 MANATDAN – VAKANSİYALAR

20:27 17 Mart 2023

Azərbaycan şirkəti işçi axtarır – MAAŞ 3000-3500 MANAT- VAKANSİYA

20:24 17 Mart 2023

“Norm” şirkəti işçi axtarır – VAKANSİYA

20:20 17 Mart 2023

“FINCA Azerbaijan” işçi axtarır – VAKANSİYA

20:16 17 Mart 2023

Ukrayna sərhədçiləri maşınları xüsusi – MİNİ-SKANERLƏ YOXLAYACAQLAR

19:09 17 Mart 2023

Azərbaycanda hər pensiyaçının banka orta hesabla – 758 MANAT BORCU VAR

18:54 17 Mart 2023

Dolların martın 27-nə olan rəsmi məzənnəsi – AÇIQLANDI

18:25 17 Mart 2023

Azərbaycan məhsullarının İsveçrəyə idxalını qadağan etmək tələbi – RƏDD EDİLDİ

18:17 17 Mart 2023

Baş nazirdən qaz limiti təklifinə – CAVAB

18:13 17 Mart 2023

“Fermerlərin acığına getməsin, o vaxt artıq bitdi”

18:09 17 Mart 2023

Azad edilmiş ərazilərin bərpasına 32 milyard manatdan çox vəsait yönəldiləcək

18:06 17 Mart 2023

Azərbaycanda Mərkəzi Banka ən çox pul ödəyən – BANKLAR MƏLUM OLDU

18:02 17 Mart 2023

Milli Məclis hökumətin hesabatını – TƏSDİQ ETDİ

18:00 17 Mart 2023

Bakıda bayram günlərinin – HAVA PROQNOZU

17:54 17 Mart 2023

Əli Əsədov: “Süni qiymət artımı ilə bağlı mübarizəni gücləndirəcəyik”

17:46 17 Mart 2023

“Bakcell”dən rəqəmsal yeniliklər!

17:43 17 Mart 2023

“Gələcək üçün kodlaşdır” hakatonunun qalibləri mükafatlandırıldı – FOTOLAR

17:39 17 Mart 2023

Birbank Visa kartları ilə xaricdəki ödənişlərə – 2% KEŞBEK HESABLANACAQ

17:35 17 Mart 2023

Baş nazir: “Azərbaycanda 2040-cı ilə kimi sudan istifadə 2,1 dəfə artacaq”

17:29 17 Mart 2023

Azərbaycan neftinin büdcə qiyməti – ARTIRILA BİLƏR

17:18 17 Mart 2023

Rayonlarda bayram günləri hava necə olacaq? – PROQNOZ

17:13 17 Mart 2023

İpoteka istiqrazlarının yerləşdirilməsi üzrə hərrac keçiriləcək – MƏBLƏĞ

17:05 17 Mart 2023

Azərbaycanda bankın sabiq filial müdiri ilə bağlı – CİNAYƏT İŞİ BAŞLANDI

16:51 17 Mart 2023

Dövlət Sərhəd Xidmətindən “ME.GA.AN” MMC-yə 5,4 milyonluq sifariş – TENDER NƏTİCƏSİ

16:47 17 Mart 2023

“PAŞA Sığorta”nın Direktorlar Şurasına – TƏYİNAT

16:45 17 Mart 2023

Dövlət Sərhəd Xidmətindən “SMM Tekstilə 5,4 milyonluq sifariş – TENDER NƏTİCƏSİ

16:28 17 Mart 2023

Dövlət Xidməti və Bakı Dövlət Universiteti – ANLAŞDI

16:27 17 Mart 2023

Əmlak Məsələləri Dövlət Xidməti büdcəyə ödəmələri – 87% ARTIRIB

16:20 17 Mart 2023

Mərkəzi Gömrük Hospitalına yeni rəis – TƏYİN OLUNUB

16:16 17 Mart 2023

Dövlət qurumu “Pikap” avtomobillərini “Diamond Motors”dan alacaq – TENDER NƏTİCƏSİ

16:15 17 Mart 2023

Dövlət qurumu 3,8 milyonluq çəkmə sifarişini bu şirkətə verdi – TENDER NƏTİCƏSİ

16:06 17 Mart 2023

SOSİAL MEDİA

Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin 24.11.2022-ci il tarixli Media Reyestri Şəhadətnaməsi əsasında dövlət qeydiyyatına alınmışdır

© 2016 – 2023 FED.az | Xəbərlərdən istifadə edərkən istinad mütləqdir!

İqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi

İqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi iqtisadiyyatı sabitləşdirmək və onu dəyişən şəraitə uyğunlaşdırmaq üçün lazımi nəzarət, qanunvericilik və icra tədbirləri sistemidir.

Dövlət iqtisadiyyatın müxtəlif üsulları və təsirləri ilə tənzimləyici funksiyaları yerinə yetirir. İqtisadi və inzibati tənzimləmə üsulları var.

İnkişaf etmiş ölkələrdə iqtisadiyyatın vergi tənzimlənməsi xüsusilə görkəmli olan iqtisadi təsir tədbirləri üstünlük təşkil edir. Maliyyə siyasəti bazarın tipli iqtisadiyyatına dövlət müdaxiləsinin ən qədim vasitəsidir. Vergi səviyyəsində dəyişiklik iqtisadiyyatın ümumi mövqeyi , inflyasiya, iqtisadi artım və s. Kimi vacib mövqeləri tənzimləyə bilər.

Bazar idarəetmə mexanizmi kimi təsərrüfat subyektlərinin hərəkətlərini əlaqələndirən effektiv bir üsuldur. Keyfiyyətli iqtisadi qərarların və iqtisadi fəaliyyətin yekun nəticələrinin məsuliyyətini müəyyənləşdirir. Bazar şəraitində qiymətlər tələbat və tədarük faktorlarının təsiri altında formalaşır. Onlar əməyin paylanması, investisiya siyasəti və s.

Buna baxmayaraq, gözlənilməz və tənzimlənməyən bazar uzunmüddətli məqsədlərə nail olmaq və prioritet sosial-iqtisadi məqsədlərin həyata keçirilməsini təmin edə bilməz. Bu baxımdan iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi bazarda balanslı bir vəziyyətin əvəzsiz bir amilidir. Nəticədə, əlaqələndirilməmiş bazar münasibətləri bazarın şərtlərində dəyişikliklər və qarşı tərəflərin ödəmə qabiliyyəti nəticəsində tələb edilməmiş məhsulların azad edilməsinə, iflaslara əlavə xərclərə səbəb ola bilər.

Əslində, bazar qanunları cəmiyyətin özbaşına inkişaf perspektivlərini müəyyənləşdirir. Bu, onların məhdudiyyətidir. Buna görə iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi bazar mexanizminin işi ilə birləşdirilməlidir .

Dövlət ən inkişaf etmiş ölkələrdə belə iqtisadiyyata müdaxilə edir. Bu, əsaslandırılmış və zəruri tədbirdir. Ümumiyyətlə məhsuldar eleklərin səviyyəsi, fərdi müəssisələr və sənayelər arasındakı əmək bölgüsü nə qədər yüksəksə, rəqabət daha da artacaq, dövlətin iqtisadiyyatına daha çox maraq göstərəcəkdir.

İqtisadiyyatın tənzimlənməsi nəzəriyyəsinin əsas ideoloqu J.Keynnesdir. İngilis iqtisadçı nəzəriyyəsinə görə, dövlət iqtisadiyyata müdaxilə etmək məcburiyyətindədir, çünki azad bazarda iqtisadi sistemin sabitliyini təmin edən mexanizm yoxdur.

İqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi federal və regional hökumət orqanlarının bazar elementlərinə (təchizat, tələb), malların keyfiyyətinə, satış şərtlərinə, rəqabətə, bazar infrastrukturuna və s. Təsirlərindən ibarətdir.

Bu gün fərqli ölkələrdə iqtisadiyyatın tənzimlənməsi üçün fərqli üsullar var: qiymətlərin, vergilərin, uzunmüddətli standartların, ekspertlərin qiymətləndirilməsinin, limit məhdudiyyətlərinin və sairə nəzarət. Hər bir dövlət müstəqil təsir üsullarını seçir, coğrafi və tarixi şəraitdə onların effektivliyinə diqqət yetirir. Onlar bazarda təsir göstərməyə və satıcılar və alıcılar arasında əlaqəni tənzimləməyə imkan verir.

Metodlar iqtisadiyyatın yeni vəzifələrinin təsiriylə daim yenilənir və təkmilləşir. Hökumətin iqtisadiyyata müdaxiləsinin səmərəli istifadəsi bazar prinsiplərini planlaşdırılan üsullarla birləşdirməklə təmin olunur.

İqtisadiyyatın anti-cyclical tənzimlənməsi iqtisadiyyatın inkişafına xas olan müntəzəm dövrləri azaltmaq məqsədi daşıyan iqtisadi sahədə dövlət siyasətinin istiqamətidir. Belə tənzimləmə stabilizatorlar (vergilər, müavinətlər, subsidiyalar və s.) Istifadəsinə əsaslanır.

Dünya iqtisadiyyatının yaranması

Dünya xalqları böyük bir tarixi dövr keçmişdir.Əmək alətlərinin hazırlanmasına görə bəşər tarixi daş, tunc və dəmir dövrlərinə bölünür. İnsan cəmiyyətinin yaşamış olduğu ən qədim dövrdə – ibtidai icma quruluşunda istehsal münasibətlərinin əsasını kollektivçilik,istehsal vasitələri üzərində icma mülkiyyəti təşkil etməklə iqtisadiyyatın mühüm sahələri olan kənd təsərrüfatı və sənətkarlıq yaranmış və inkişaf etmişdir. Bu sahələr uzun müddət cəmiyyətin əsas istehsal sahələri olmuşdur. Sənətkarlığın ayrıca sahə kimi inkişafı cəmiyyətdə böyük ictimai əmək bölgösünə səbəb oldu. Belə ki, sənətkarlıq kənd təsərrüfatından ayrıldı, natural formada mal mübadiləsi inkişaf etdi, tədricən əmtəə istehsalına keçid yarandı.

Dövlətçiliyin yaranması prosesi çox uzun bir dövrü əhatə etmiş və bütün dünyada bu proses eyni vaxtda getməmişdir.Eramızdan əvvəl II əsrdə, xüsusilə I əsrdə Roma dünyanın ən çox inkişaf etmiş quldar dövlətinə çevrilmişdi. Bizim eranın I-II əsrlərində Roma imperiyasının iqtisadiyyatı çiçəklənmə dövrünü keçirirdi. Dünyada iqtisadçılardan bəziləri dünya iqtisadiyyatının yaranmasını bu dövrlə bağlayırlar.O dövrün təsərrüfatı dünya sistemi hesab edilirdi. Bir qrup alimlər dünya iqtisadiyyatının yaranmasını böyük coğrafi kəşflərlə (BCK) bağlayırlar. Qərbi Avropa ölkələrinin iqtisadi inkişafına mühüm təsir göstərmiş böyük coğrafi kəşflərin ictimai-iqtisadi və başqa ilkin şərtləri artıq XV əsrdə yaranmışdı.Böyük coğrafi kəşflər artan ticarət münasibətlərinin məntiqindən doğurdu. Eyni zamanda bu kəşflər Avropada kapitalist təsərrüfatının formalaşması və ilkin kapital yığımı prosesinə güclü təkan vermişdi. Böyük coğrafi kəşflərin başlıca iqtisadi səbəbləri və ilkin şərtləri Avropada əmtəə-pul münasibətlərinin güclənməsi ilə Şərqlə aparılan ticarətin daha da genişlənməsinə ehtiyacın artması idi. Böyük coğrafi kəşflərin iqtisadi nəticələri kimi ümumdünya bazarı yarandı və ümumdünya iqtisadiyyatı formalaşdı. Dünya iqtisadiyyatının əsas faktoru kimi ticarətdə əsl çevriliş əmələ gəldi.Mühüm iqtisadi nəticələrdən biri də Avropada “qiymətlər inqilabı”nın baş verməsi idi. 1601-ci ildə İspaniyada qiymətlər 4,3 dəfə, İngiltərə və Fransada 2,5-3 dəfə artmışdı. XVI-əsrin ortalarında kənd təsərrüfatı məhsulları da daxil olmaqla qiymət yüksəlişi bütün sahələri əhatə etmişdi. Bu dövrdə müstəmləkəçilik sisteminin əsası qoyuldu. Amerika, Afrika və Asiya qitələrində Avropa ölkələrinin qarətçilik siyasəti Qərbi Avropa ölkələrinin iqtisadiyyatının qurulmasında əsas maliyyə mənbələrindən biri olmuşdur

• Teqlər:
• iqtisadiyyatın yaranması