İzahat Forması

◊ ilk addım первый шаг к чему-л.; ilk atılan daş uzağa düşər первый камень дальше летит; ilk baxışda (nəzərdə) на первый взгляд; ilk baxışdan (nəzərdən) с первого взгляда; ilk qaranquş первая ласточка; ilk dəfə в первый раз, впервые; ilk əldə в первую очередь, первым делом, первым долгом, прежде всего; ilk öncə с самого начала; прежде всего; ilk söz nədə первое слово в ч ем; ilk kəlmədən с первого слова; ilk həmlədə (cəhddə) при первой попытке; kimin, nəyin ilk çağırışı ilə по первому зову кого, чего; ilk bahar поэт. весна

Metodiki Tövsiyə

Biz Hər zaman sizinləyik! Sualınız var? Dərsi qurmaqda çətinlik çəkirsiniz? İmkan tapıb kurslara gedə bilməmisiniz? İmtahana hazırlaşmaq üçün metodiki vəsaitlərə ehiyacınız var? Narahat olmağa dəyməz! Sullarınızla müraciət edə, bloqumuzdan yararlanaraq, çətinliklərinizi qismən aradan qaldıra bilərsiniz.

• Əsas Səhifə
• Bloqdan Istifadə Qaydası
• Əlaqə

DİQQƏT! DİQQƏT! Hörmətli İstifadəçilər!MÜƏLLİF HÜQUQLARI QORUNUR!Bloq yazarının İCAZƏSİ olmadan, bloqdakı materiallar elektron və ya kağız üzərində ÇOXALDILA BİLMƏZ! Həmçinin bloqdakı materiallardan KOMMERSİYA məqsədi ilə istifadə edilə BİLMƏZ!Materialların şəkillərinin çəkilərək paylaşılması QADAĞANDIR!

11 Mart 2016 Cuma

İzahat necə yazılmalıdır?

Paylaşıldı 11:27 by Leyla Bayramova

İzahat haqqında məlumat verməklə nümunə

« İzahat» sözü ərəbcə «izah» sözündəndir. “izah” ərəbcə açıq, aydın, ətraflı surətdə anlatma, ifadə etmə deməkdir. əzahat isə izahın cəmidir. Hər hansı bir hadisəyə açıqlama vermək, aydınlıq gətirmək, ətraflı surətdə anlatma üçün izahat tələb olunur. Bəzən yazılı olduqda buna izahatnamə də deyilir. Amma ən çox izahat səklində islədilir. izahat yazılı və ya sifahi olur. Müdiriyyətin və ya vəzifəli səxsin tələbindən asılı olaraq izahat müxtəsər və müfəssəl ola bilər. İzahat hüquqi sənəd deyil. Amma lazım geldikdə sahidlərin izahatından bir mənbə kimi istifadə edilir. İzahatın forması ərizəyə oxsayır. Belə ki, ərizədə oldugu kimi əvvəlcə vərəqin sag tərəfindən (sol tərəfdə 5-6 sm buraxmaqla) izahatın ünvanlandıgı səxsin vəzifəsi, adı, soyadı göstərilir. Asagıda izahat verənin kimliyi, adı, atasının adı və soyadı göstərilir. Vərəqin ortasında «İZAHAT» sözü yazılır.

Nümun ələr

Az ərbaycan Dövlət əqtisad Universitetinin

dekanı .

h əmin fakültənin II kurs 526-cı qrup tələbəsi

Günel Babayevadan

İzahat Forması

Ən geniş yayılmış əməli yazı növlərindən bir də izahatdır.

İzahat sözünün kökü olan izah, ərəbcə açıq, aydın, ətraflı surətdə anlatma, ifadə etmə deməkdir.

“İzahat” isə “izah” sözünün cəm formasıdır və bir işi, məsələni, hadisəni “açıqlama”, “məlumat vermə” anlamında işlədilir. Baş vermiş hər hansı bir hadisəni açıqlamaq, aydınlıq gətirmək, ətraflı şəkildə anlatmaq üçün izahat tələb olunur.
İzahat müdiriyyətin, vəzifəli şəxsin tələbi əsasında qısa və ya ətraflı, yazılı və ya şifahi ola bilər.
Bəzən izahatın yazılı formasına izahatnamə də deyilir, ancaq ən çox izahat şəklində işlədilir.

İzahat necə yazılır? İzahat yazmaq

izahat formasi numune

İzahat yazan düşünərək, öz fikrini düzgün və məntiqi ardıcılıqla verməlidir. Bundan əlavə, izahatın yazılma qaydalarına da əməl edilməli, məlumatlar tam və doğru bir şəkildə yazılmalıdır.

Vərəqin sol tərəfində 5-6 sm yer buraxmaqla izahatın ünvanlandığı şəxsin vəzifəsi, adı və soyadı göstərilir. Yeni sətirdən abzasdan izahat verənin kimliyi, adı və soyadı qeyd olunur. Yenidən abzasdan vərəqin ortasında böyük hərflərlə “İzahat” sözü yazılır. 2 sm yer buraxmaqla sətirbaşından iş, hadisə haqqında ətraflı açıqlama verilir. Sonda izahat verən imzasını qoyur, altından isə tarixi qeyd edir.

“Bakı Dövlət Universitetinin dekanı
Aynur Əliyevaya həmin fakültənin
III kurs 303-cü qrup tələbəsi
Səbuhi Quluzadədən

İZAHAT

11 Sentyabr 2022-ci ildə baş verən zəlzələ ilə əlaqədar olaraq bizim yaşadığımız yataqxana qəzalı vəziyyətə düşmüşdür. Sakinlərin köçürülməsi və ev əşyalarının daşınmasına kömək etdiyim üçün 12 sentyabr tarixində dərsə gələ bilməmişəm. Yazdıqlarımın doğruluğunu tələbə yoldaşlarım və qonşular təsdiq edə bilər.

İmza: Səbuhi Quluzadə
12 sentyabr 2022-ci il

Qeyd: Adlar təmsilidir.

Ərizə və izahatın fərqi

İzahatın forması ərizəyə oxşayır. Hər ikisinin başlığının eyni olması, sonunda imza və tarix göstərilməsi onların oxşarlığını bildirir. Ərizə ilə izahatın fərqi onların məzmunundadır. Belə ki, ərizə xahiş və ya şikayət məqsədi ilə yazıldığı halda, izahat hər hansı bir hadisə və məsələni aydınlaşdırmaq üçün tərtib edilir. Ərizə bir və ya bir neçə şəxsin şikayət və ya arzularından doğan xahişlərini rəsmi və səlahiyyətli təşkilat və ya şəxslərə göndərilən (təqdim edilən) aktiv işlənmə səviyyəsinə malik yazı nümunəsidir.

• Tərcümeyi hal necə yazılır? Tərcümeyi hal nümunəsi
• Ərizə formaları haqqinda

izahat

1. объяснение; разъяснение; изъяснение (изложение причин, обстоятельств чего-л.). İzahata ehtiyac yoxdur нет надобности в объяснении, yazılı izahat письменное объяснение, şifahi izahat устное объяснение

2. разг. комментарий:
1) толкование, разъяснение какого-л. текста. Əlyazmasına izahat (şərh) комментарии к рукописи

2) рассуждения, пояснительные и критические замечания по поводу чего-л. Hadisələrə izahat (şərh) комментарии к событиям; izahat yazmaq написать объяснение (объяснительную), izahat almaq получить объяснение, разъяснение, izahat tələb etmək требовать объяснения; izahat vermək дать объяснение

1. обьяснительный. İzahat vərəqəsi объяснительная записка
2. разъяснительный. İzahat işləri разъяснительная работа

объяснение, разъяснение, изъяснение, растолковывание, подробное изложение. izahat vermək дать объяснение.

прил. путаный:
1. такой, в котором трудно разобраться. Çalpaşıq iş путаное дело, çalpaşıq məsələ путаный вопрос

2. сбивчивый, нелогичный, неясный, бессвязный; запутанный, спутанный. Çalpaşıq nitq путаная речь, çalpaşıq izahat путаное объяснение, çalpaşıq cavab путаный (запутанный) ответ, çalpaşıq fikir (mülahizə) путаная мысль

нареч. спутанно (неясно, бессвязно, сбивчиво). Çalpaşıq yazılmış cavab спутанно и неясно написанный ответ; çalpaşıq düşmək запутаться, запутываться, быть запутанным, спутываться, спутаться, быть спутанным. İş çalpaşıq düşüb дело запуталось; çalpaşıq salmaq nəyi путать, спутать, запутать что, напутать (допустить путаницу, ошибиться). Hesabı çalpaşıq salmaq напутать в расчётах

1

1) первоначальный, начальный. İlk əsər первое произведение, ilk konsert первый концерт, ilk təəssürat первое впечатление, ilk yardım первая помощь

2) являющийся началом чего-л. İlk buraxılış первый выпуск, ilk məşğələ первое занятие, ilk döyüş первый бой, ilk zərbə первый удар, ilk sınaqlar первые испытания, ilk görüş первая встреча, ilk tanışlıq первое знакомство

3) впервые появившийся в сезоне, в году. İlk məhsul первый урожай, ilk şaxtalar первые заморозки

4) не существовавший раньше. İlk buxar maşını первая паровая машина, kosmosa ilk uçuş первый полет в космос

5) не испытанный раньше. İlk məhəbbət первая любовь

2. начальный (являющийся, служащий началом чего-л.). İlk mərhələ начальный период, ilk təlim начальное обучение, ilk istiqamət начальное направление, ilk dayaq начальная опора, ilk gərginlik физ. , эл.-тех. начальное напряжение

3. первичный:

1) являющийся первой ступенью в развитии чего-л. İlk emal первичная обработка, ilk parametrlər первичные параметры, ilk amillər первичные факторы, ilk sənəd первичный документ, ilk qabıq бот. первичная кора, ilk düzənlik геогр. первичная равнина, ilk cərəyan физ. , эл.-тех. первичный ток, ilk dindirmə юрид. первичный допрос, ilk sarğı мед. первичная повязка

2) основной, главный. İlk cinsiyyət ələmətləri первичные половые признаки

3) представляющий собой первое звено какой-л. организации. истор. İlk partiya təşkilatı первичная партийная организация

4. обычно мн. ч. ранние. M. Y. Lermontovun ilk əsərləri ранние произведения М. Ю. Лермонтова

5. предварительный (предшествующий чему-л. основному, главному). İlk izahat предварительное объяснение, ilk (ilkin, ibtidai) istintaq предварительное следствие, ilk (ilkin) danışıqlar предварительные переговоры, ilk (ilkin) saziş предварительное соглашение, ilk (ilkin) rəngləmə предварительная окраска, ilk (ilkin) hesablamalar предварительные исчисления, ilk kəşfiyyat геол. предварительная разведка

6. исходный, отправной. İlk (ilkin) mövqe исходная позиция, ilk (ilkin) vəziyyət исходное положение

7. первобытный (относящийся к древнейшему периоду истории человечества). İlk insan первобытный человек

8. зачаточный (находящийся в начале своего развития). İlk yarpaqlar бот. зачаточные листья; ilk tamaşa премьера; ilk mənbə первоисточник

◊ ilk addım первый шаг к чему-л.; ilk atılan daş uzağa düşər первый камень дальше летит; ilk baxışda (nəzərdə) на первый взгляд; ilk baxışdan (nəzərdən) с первого взгляда; ilk qaranquş первая ласточка; ilk dəfə в первый раз, впервые; ilk əldə в первую очередь, первым делом, первым долгом, прежде всего; ilk öncə с самого начала; прежде всего; ilk söz nədə первое слово в ч ем; ilk kəlmədən с первого слова; ilk həmlədə (cəhddə) при первой попытке; kimin, nəyin ilk çağırışı ilə по первому зову кого, чего; ilk bahar поэт. весна

2
(i) сущ. первенец (первый ребенок, старший из детей). Anasının ilki первый ребёнок своей матери

1. подробный, детальный, доскональный. Müfəssəl məktub подробное письмо, müfəssəl rəy подробный отзыв, müfəssəl məlumat подробное сообщение, müfəssəl cavab подробный ответ

2. обстоятельный. Müfəssəl təhlil обстоятельный анализ
3. пространный. Müfəssəl izahat пространное пояснение

1. подробно, детально, досконально. Müfəssəl danışmaq подробно рассказать, müfəssəl təsvir etmək подробно описать

2. обстоятельно
3. пространно
1. требование:

1) настоятельная просьба, желание, выраженные в категорической форме. Siyasi tələblər политические требования, iqtisadi tələblər экономические требования, yüksək tələblər высокие требования; tələblər qoymaq kimin, nəyin qarşısında поставить требования перед кем, перед чем, предъявить требования к ому, чему

2) норма, совокупность условий или данных, которым кто или что-л. должны соответствовать. Müasir tələblər səviyyəsində işləmək работать на уровне современных требований, aqrotexniki tələblərə əməl etmək выполнять агротехнические требования, müasir tələblərə cavab vermək отвечать современным требованиям, ali məktəbə girmək üçün tələblər требования для поступления в высшую школу

3) правила, налагаемые кем-л., чем-л. Qanunun tələbləri требования закона, zamanın (günün) tələbi требование времени (дня), təlimatın tələblərinə uyğun olaraq в соответствии с требованиями инструкции

4) потребности, запросы. Xalq təsərrüfatının tələbləri требования народного хозяйства, cəmiyyətin tələblərini dərindən öyrənmək глубоко изучить требования общества

2. спрос (требование на товар, рабочую силу). экон. tələb və təklif balansı баланс спроса и предложения, tələbin ödənilməsi удовлетворение спроса, iş qüvvəsinə olan tələb спрос на рабочую силу

3. юрид. иск, притязание (обращение к суду с требованием о защите гражданских прав); tələb etmək требовать, потребовать:

1) затребовать, попросить чего-л. или предложить сделать что-л. в настойчивой, категорической форме, официально. İzahat tələb etmək kimdən потребовать объяснения у кого, yerinə yetirilməsini tələb etmək nəyin требовать выполнения чего, qərargahdan diviziyanın mövcud heyəti haqqında məlumatı (rəqəmləri) tələb etmək затребовать из штаба данные о наличном составе дивизии

2) обязать к чему-л., вынудить на что-л. Ədalət tələb edir ki … справедливость требует, чтобы …, diqqət tələb edir nə требует внимания что

3) нуждаться, иметь потребность в чём-л. Neft axtarışı vaxt və zəhmət tələb edir поиски нефти требуют времени и труда; evin damı təmir tələb edir крыша дома требует починки

4) заставить, предложить явиться куда-л., вызывать. Sizi müdir tələb edir вас требует заведующий; tələb olunmaq требоваться, потребоваться, быть потребованным. Zavoda fəhlə tələb olunur заводу требуются рабочие; tələblə verilən məktub письмо до востребования, tələbləri ödəmək удовлетворять требованиям, tələblərə cavab vermək отвечать требованиям

1. обеспечительный (содержащий в себе обеспечение, служащий для обеспечения чего-л.). Təminedici müqavilə обеспечительный договор, təminedici tədbirlər görmək принять обеспечительные меры

2. удовлетворяющий. Təminedici cavab удовлетворяющий ответ, təminedici izahat удовлетворяющее объяснение

глаг. понуд. kimə nəyi (n ə)

1. заставить (просить) кого написать что. Şikayət (ərizə, izahat) yazdırmaq заставить написать жалобу (заявление, объяснение), məktub yazdırmaq просить написать письмо

2. заставить (просить) ког о записать:
1) вписать в список, в журнал и т.п.

2) зачислить кого-л. куда-л. Qrupa yazdırmaq kimi заставить записать в группу кого, dərnəyə yazdırmaq просить записать в кружок

3. заставить кого подписываться, подписаться на что. Qəzetə yazdırmaq kimi заставить подписаться на газету; imla yazdırmaq проводить, провести диктант

1. писать, написать:

1) изображать какие-л. графические знаки на чём-л. Mürəkkəblə yazmaq писать чернилами, aydın (açıq) yazmaq писать разборчиво, rusca yazmaq писать по-русски, ana dilində yazmaq писать на родном языке, mexaniki yazmaq писать механически

2) сочинять. Müasir mövzuda yazmaq писать на современную тему, müharibə mövzusunda yazmaq писать на военную тему, opera yazmaq писать оперу, libretto yazmaq писать либретто, nəzmlə yazmaq писать стихами, nəsrlə yazmaq писать прозой

3) составлять какой-л. текст, написать; Akt yazmaq писать (составлять) акт, qərar yazmaq писать решение, elan yazmaq писать объявление, ərizə yazmaq писать заявление, izahat yazmaq писать объяснение, gündəlik yazmaq писать (вести) дневник, məlumat yazmaq писать докладную, protokol yazmaq писать (вести) протокол, raport yazmaq писать рапорт, rəy yazmaq писать рецензию (отзыв), öz tərcümeyi-halını yazmaq писать автобиографию, cavab yazmaq писать ответ, şikayət yazmaq писать жалобу

4) к ому, ч ему обращаться к кому-л. письменно, посылать письма. Bizə yazırlar нам пишут; o, mənə çoxdandır ki yazmırdı он мне давно не писал

2. записывать, записать:

1) отметить письменно для памяти. Mühazirə yazmaq записывать лекцию, bloknota yazmaq записать в блокнот, kitabçaya yazmaq записать в книжку

2) нанести на плёнку при помощи специального аппарата. Söhbəti yazmaq записать беседу

3) внести в список, включить в состав чего-л. Məktəbə yazmaq записать в школу, həkimin qəbuluna yazmaq записать на приём к врачу, dərnəyə yazmaq записать в кружок

3. подписывать, подписать (включить в число подписчиков). Qəzetə abunə yazmaq подписать на газету

4. выписывать, выписать (написать для выдачи чего-л к ому-л.). Resept yazmaq выписать рецепт, dərman yazmaq выписать лекарство, order yazmaq выписать ордер

5. письменно сообщать, сообщить, заявлять, заявить. Bizə yazırlar ki, … нам сообщают, что …, məkələdə yazmaq заявлять в статье

6. вписывать, вписать. Azərbaycan alimləri Vətənimizin tarixinə çoxlu parlaq səhifələr yazmışlar азербайджанские учённые вписали много ярких страниц в историю нашей Родины; ələvə yazmaq приписывать, приписать (написать в добавление к чему-л.); yazıb qurtarmaq: 1. исписывать, исписать (израсходовать на писание). Dəftəri yazıb qurtarmaq исписать всю тетрадь; 2. дописывать, дописать (закончить писать что-л.). Məktubu yazıb qurtarmaq дописать письмо; təzədən yazmaq переписывать, переписать (написать заново); üstünü yazmaq (üstünə, üstündən) yazmaq надписывать, надписать (написать сверху или на внешней стороне чего-л.)

◊ ayağına yazmaq kimin приписывать, приписать к ому (счесть исходящим от кого-л., чего-л.); səkkiz yazmaq писать, выписывать, выделывать кренделя (вензеля), идти заплетающейся походкой

1. снова, вновь, опять. Yenidən davam etmək снова продолжать, işə yenidən başlamalı oldu (он) вынужден начать работу снова; yenidən görüşmək встретиться снова, yenidən vəziyyət dəyişdi положение вновь изменилось, yenidən məğlubiyyətə uğradı (он) вновь потерпел поражение, yenidən izahat vermək снова дать объяснение

2. заново. Yenidən bərpa etmək заново восстановить, yenidən tikilmiş məktəb binası заново отстроенное школьное здание, yenidən kristallaşma геол. перекристаллизация, yenidən bərpa etmə реставрация, yenidən bərkitmə перекрепление, yenidən birləşmə воссоединение, yenidən döymə перековка, yenidən əritmə переплавка, yenidən yonma переточивание, yenidən qiymətləndirmə переоценка, yenidən bölgü перераспределение, yenidən tərbiyə перевоспитание, yenidən doldurma эл.-тех. перезарядка, yenidən iqlimləşdirmə биол. реакклиматизация; yenidən həyat vermək kimə возвратить к жизни кого; yenidən dünyaya gəlmək возвратиться к жизни; elə bil yenidən dünyaya gəlib как будто заново родился

прил. подробный, детальный, доскональный (содержащий не только основное, но и в частности детали), развёрнутый. Ətraflı məlumatlar подробные сведения, ətraflı izahat подробное объяснение, ətraflı məktub подробное письмо, ətraflı plan развёрнутый план

нареч. подробно, детально, досконально; обстоятельно. Ətraflı danışmaq подробно рассказать, ətraflı yazmaq подробно написать, ətraflı tədqiq etmək подробно исследовать, ətraflı düşünmək досконально обдумать, ətraflı nəql etmək обстоятельно изложить

См. также в других словарях:

• izahat — is. <ər. «izah» söz. cəmi> Bir məsələni, sözü və s. ni ətraflı surətdə aydınlaşdırma, şərh etmə, bəyan etmə; müfəssəl izah. İzahata ehtiyac yoxdur. – Bütün bu yuxarıdakı izahat bizi inandırır ki, cənab Şirvanski «Vətən dili» kitabına qiymət … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
• izahat — is., ç., Ar. īżāḥāt Açıklamalar Atasözü, Deyim ve Birleşik Fiiller izahat vermek izahatta bulunmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
• îzâhât — (A.) [ تﺎﺣﺎﻀیا ] açıklamalar. ♦ îzâhât vermek açıklamada bulunmak, açıklama yapmak … Osmanli Türkçesİ sözlüğü
• izahat — ə. «izah» c. t. aydın və ətraflı şərh etmə … Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında islənən ərəb və fars sözləri lüğəti
• İZAHAT — (İzah. C.) İzahlar, açıklamalar … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
• izahat vermek — açıklamalarda bulunmak, ayrıntılı bilgi vermek … Çağatay Osmanlı Sözlük
• izahatta bulunmak — izahat vermek … Çağatay Osmanlı Sözlük
• MÜSTAVZİH — İzâhat isteyen … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
• tağrıl — (Cəbrayıl) izahat ◊ Tağrıl almax (Cəbrayıl) – izahat almaq. Tağrıl verməx’ (Cəbrayıl) – izahat vermək … Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti
• Sadri Maksudi Arsal — Sadreddin Nizamettinovich Maksudov or Sadri Maksudi Arsal (1878 ndash;February 20, 1957) was a prominent Russian and Turkish statesman, scholar and thinker. BiographySadreddin Nizamettinovich Maksudov was born in Taşsu, outside of Kazan, the son… … Wikipedia
• Mirza Abdul’Rahim Talibov Tabrizi — Mirzā Abdul Rahim Tālibov Najar Tabrizi (ميرزا عبدالرحیم طالبف تبریزی) Mirzā Abdul Rahim Tālibov Najjār Tabrizi (1834, Tabriz 1911, Temir Khan Shura, named Buinaksk since 1922) (Persian: ميرزا عبدالرحیم طالبف نجار تبریزی) was an Iranian… … Wikipedia