Məmmədov N. R,Aslanov Z. Y,Seydəliyev İ. M,Hacızalov M. N,Dadaşova K. S

TQM bütün səviyyələrdə qəbul edilmiş və bütün şirkət işçilərini əhatə edən bütün keyfiyyət tədbirlərini nəzərə alır.

Ümumi Keyfiyyət Menecmenti (TQM) və Keyfiyyətin Təkmilləşdirilməsi

Total Quality Management (TQM), müştərilərin gözləntilərinə cavab verəcək və ya daha yüksək səviyyədə olan keyfiyyəti və performansı artırmaq üçün çalışır.

Bu, şirkətin bütün keyfiyyəti ilə əlaqəli funksiyaları və proseslərini birləşdirərək əldə edilə bilər. TQM, şirkətin keyfiyyətin dizaynı və inkişafı, keyfiyyətə nəzarət və saxlanılması, keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması və keyfiyyətin idarə edilməsi daxil olmaqla, istifadə etdiyi ümumi keyfiyyət tədbirlərinə baxır.

TQM bütün səviyyələrdə qəbul edilmiş və bütün şirkət işçilərini əhatə edən bütün keyfiyyət tədbirlərini nəzərə alır.

TQM-nin mənşəyi

Cəmi keyfiyyətin idarə edilməsi Birinci Dünya müharibəsi dövründə ilk dəfə inkişaf etdirilən keyfiyyət təminatı metodlarından inkişaf etmişdir. Müharibə səyləri tez-tez keyfiyyətsiz istehsal edən geniş miqyaslı istehsalat səylərinə gətirib çıxardı. Bunu düzəltmək üçün keyfiyyətli nişanların istehsal xəttinə keyfiyyətə bağlı olaraq baş verən uğursuzluqların səviyyəsinin minimuma endirilməsini təmin etmək üçün tətbiq edilmişdir.

Birinci Dünya müharibəsindən sonra, keyfiyyətə nəzarət məhsuldar mühitlərdə daha tez-tez baş verdi və bu, Dr. W. Edvards Deming tərəfindən hazırlanmış bir nəzəriyyəyə əsaslanan Statistika Sifarişinin (SQC) tətbiqi ilə nəticələndi.

Bu keyfiyyət metodu nümunəyə əsaslanan statistik keyfiyyət metodunu təmin etmişdir. Hər bir maddəni yoxlamaq mümkün olmadığı hallarda, nümunə keyfiyyət üçün test edilmişdir. SQC nəzəriyyəsi istehsal prosesində dəyişikliklərin son məhsulun dəyişməsinə gətirib çıxardığına bağlı idi.

Prosesdəki dəyişikliklər aradan qaldırılsa bu son məhsulda daha yüksək keyfiyyət səviyyəsinə gətirib çıxara bilər.

İkinci Dünya Savaşı sonrası

İkinci Dünya müharibəsindən sonra, Yaponiyadakı sənaye istehsalçıları keyfiyyətsiz məhsullar istehsal etdilər. Bununla yanaşı, Yaponiyanın Alimlər və Mühəndislər Birliyi Dr Demingə keyfiyyət prosesində mühəndislər yetişdirməyə dəvət etdi.

1950-ci ildəki keyfiyyətə nəzarət Yapon istehsalının tərkib hissəsi idi və bir təşkilat daxilində işçilərin bütün səviyyələri tərəfindən qəbul edildi.

1970-ci ilə qədər ümumi keyfiyyət anlayışı müzakirə edildi. Bu, yüksək səviyyəli menecerlərdən işçilərə, keyfiyyətə nəzarətdə olan bütün işçiləri əhatə edən şirkət səviyyəsində keyfiyyət nəzarəti kimi qəbul edilmişdir. Növbəti on ildə Yaponiyadakı qeyri-yapon şirkətləri Yaponiyada görülən nəticələrə əsaslanan keyfiyyət idarəetmə prosedurlarını tətbiq edirdilər.

Keyfiyyətə nəzarətin yeni dalğası keyfiyyət keyfiyyətinə yönəldilmiş mərkəzə çevrilmiş bir çox keyfiyyət mərkəzli strategiya və üsulları təsvir etmək üçün istifadə edilən Total Quality Management kimi tanındı.

TQM prinsipləri

TQM keyfiyyətli məhsul və xidmətlərin çatdırılmasına yönəldilmiş təşəbbüslərin və prosedurların idarə olunması kimi müəyyən edilə bilər. TQM-in müəyyən edilməsində bir sıra əsas prinsiplər müəyyən edilə bilər:

İcraçı Menecment – Üst rəhbərlik TQM üçün əsas sürücü kimi çıxış etməlidir və müvəffəqiyyət təmin edən mühit yaratmalıdır.
Təlim – İşçilər keyfiyyətin metodları və konsepsiyaları üzrə müntəzəm təlim keçməlidirlər.
Müştəri Fokusu – Keyfiyyətin yaxşılaşdırılması müştəri məmnuniyyətini artırmalıdır.

Qərarların qəbul edilməsi – Keyfiyyət qərarları ölçmələr əsasında aparılmalıdır.
Metodologiya və Alətlər – Müvafiq metodologiya və vasitələrdən istifadə uyğunsuzluq hadisələrinin müəyyənləşdirilməsini, ölçülməsini və ardıcıl şəkildə cavablandırılmasını təmin edir.
Davamlı inkişaf – Şirkətlər davamlı istehsal və keyfiyyət prosedurlarının yaxşılaşdırılması istiqamətində işləməlidirlər.
Şirkət Kültürü – Şirkətin mədəniyyəti keyfiyyətin yaxşılaşdırılması üçün əməkdaşların işləmək bacarığını inkişaf etdirməyi hədəfləməlidir.
İşçilərin cəlb edilməsi – İşçilərin keyfiyyətlə bağlı problemləri müəyyənləşdirmək və həll etməkdə fəal olmağa təşviq edilməsi lazımdır.

TQM-nin dəyəri

Bir çox şirkət TQM-nin tətbiqi ilə bağlı xərclərin istehsal edəcəyi üstünlüklərdən daha böyük olduğunu düşünür. Bununla yanaşı, bir sıra sənaye sahələrində aparılan tədqiqatlar heç bir şey etməyən, məsələn, keyfiyyət problemlərinin birbaşa və dolayı xərcləri ilə bağlı xərclərə malikdir, TQM-ni tətbiq etmək xərclərindən çoxdur.

Amerikalı keyfiyyət mütəxəssis Phil Krosby yazırdı ki, bir çox şirkət “keyfiyyətsiz” qiymətini “keyfiyyətsiz” qiymətə görə ödəməyi seçdi. Xərclər qarşısının alınması, qiymətləndirilməsi, pozulma (PAF) modelində müəyyənləşdirilir.

Qarşının alınması xərcləri TQM sisteminin dizaynı, həyata keçirilməsi və saxlanılması ilə bağlıdır. Onlar planlaşdırılır və faktiki əməliyyatdan əvvəl çəkilir və aşağıdakıları daxil edə bilər:

Məhsul Tələbləri – Daxil olan materiallar, proseslər, bitmiş məhsullar / xidmətlər üçün parametrlər.
Keyfiyyətin planlaşdırılması – keyfiyyət, etibarlılıq, əməliyyat, istehsal və yoxlamalar planlarının yaradılması.
Keyfiyyətin təminatı – keyfiyyətli sistemin yaradılması və saxlanılması.
Təlim – proseslərin hazırlanması, hazırlanması və saxlanılması.

Qiymətləndirmə xərcləri satıcının və müştərilərin satın alınmış materialların və xidmətlərin qiymətləndirilməsi ilə dəqiqləşdirilməkdədir. Bunlara aşağıdakılar daxildir:

Doğrulama – Qəbul edilmiş materialın razılaşdırılmış xüsusiyyətləri ilə yoxlanılması.
Keyfiyyətə nəzarət – Keyfiyyət sisteminin düzgün işlədiyini yoxlayın.
Satıcı Qiymətləndirilməsi – Satıcıların qiymətləndirilməsi və təsdiqlənməsi.

Başarısızlıq xərcləri daxili və xarici çatışmazlıqlardan yarananlara bölünə bilər. Daxili uğursuzluq xərcləri nəticə keyfiyyət standartlarına çatmazsa və müştəriyə göndərilməzdən əvvəl aşkar edildikdə baş verir. Bunlara aşağıdakılar daxildir:

Tullantılar – səhvlər, pis təşkilat və ya əlaqə nəticəsində lazımsız iş və səhmlər.
Hurda – təmir, istifadə və ya satıla bilməyən qüsurlu məhsul və ya material.
Rework – Qüsurlu material və ya səhvlərin düzəldilməsi.
Xəta təhlili – Daxili məhsulun çatışmazlığının səbəblərini müəyyən etmək lazımdır.

Xarici çatışmazlıq xərcləri məhsullar və ya xidmətlər keyfiyyət standartlarına çatmır, lakin müştəri maddəni qəbul etmədikdən sonra aşkarlanmır. Bunlara aşağıdakılar daxildir:

Onarımlar – Geri qaytarılmış məhsullara və ya müştəri saytına xidmət.
Zəmanət tələbləri – Məhsullar əvəz olunur və ya xidmət zəmanət altında yenidən işlənir.
Şikayətlər – Müştərilərin şikayətləri ilə bağlı bütün iş və xərclər.
Returns – Qaytarılmış əşyaların nəqli, istintaqı və işlənməsi.

Optimize edilmiş təchizat zənciriniz, mümkün qədər az pul xərcləyərkən, müştərilərinizə zamanında keyfiyyətli məhsullar təqdim etməlidir. TQM bu məqsədə nail olmanıza kömək edəcək.

Gary Marion, Logistics və Supply Chain Expert tərəfindən yeniləndi.

Məmmədov N. R.,Aslanov Z. Y.,Seydəliyev İ. M.,Hacızalov M. N.,Dadaşova K. S

qaydalarına görə milli nəzarət xidmətlərinə malik olmalıdır.

Bu xidmətlər elektron texnikası məmulatlarının BEK

sisteminin sertifikatlaşdırma qaydalarına uyğunluğuna və

uyğunluq nişanının tətbiqinin düzgünlüyünə cavab verir.

Bundan başqa, iştirakçı ölkədə sınaq laboratoriyalarının

istifadə etdikləri ölçmə sistemlərinin yoxlanması üzrə milli

xidmətlər və milli nəzarət orqanı fəaliyyət göstərməlidir.

Sistemin qaydalarına görə təcrübəlilik kriteri kimi

Sistemin müəyyən edilmiş tələbləri üzrə elektron texnikası

məmulatları istehsalı üzrə ən azı bir müəssisənin

attestasiyası və iki növdən az olmayaraq məhsulun

sertifikatlaşdırılması hesab olunur.

Təftiş qrupu sınaq laboratoriyalarına, ölçmə

vasitələrinin yoxlanması laboratoriyalarına gedir, BEK

Sistemi üzrə sertifikatlaşdırılacaq İET istehsalı texnoloji

xətlərindən biri ilə tanış olur. Qrupun səfərindən bir qədər

vvəl məmulatın hazırlanma normalarından ibarət standart

(və ya texniki şərt) təftiş qrupuna təqdim edilir.

Səfərin nəticələrinə görə təftiş qrupu nəzarət üzrə

Koordinasiya komitəsi sədrinə hesabatda namizədin qəbul

edilməsi haqqında qərarını şərh edir. Belə prosedurdan sonra

namizədin təsdiq edilməsi haqqında tövsiyə verilir.

Ölkə-namizəd təftiş qrupunun nəticələri ilə

razılaşmamaq hüququna malikdir və Koordinasiya

komitəsinə öz etirazlarını yazılı şəkildə təqdim edir. Bundan

sonra sistemin qaydaları ilə nəzərdə tutulmuş prosedurlar

BEK sistemi üzrə elektron texnikası (ET)

məmulatlarının sertifikatlaşdırılmasının vacib mərhələləri

laboratoriyalarının akkreditləşdirilməsi; tətbiq olunan

normativ sənədlərin uyğunluğunun yoxlanması və tipin

Müəssisənin yoxlanması (attestasiyası) üçün milli

nəzarət xidməti nümayəndəsi tərəfindən müəssisədə

elektron texnikası məmulatlarının keyfiyyətinə nəzarət və

sınaqlara, keyfiyyətin təmini sisteminə, işləyən sınaq və

ölçmə avadanlıqları və onların yoxlanmasına dair sənədlər

mütləq yerinə yetirilməli şərtləri bunlardır: təcrübəli və

səriştəli personalın olması; lazımı avadanlıqlarla təchizat;

sınaqların mükəmməl və dürüst metodları və vasitələri.

SInaq laboratoriyasının fəaliyyəti İET istehsalçısı və

istehlakçısından qətiyyən asılı olmamalıdır.

BEK Sistemi üzrə sertifikatlaşdırma zamanı

normativ sənədlərə müəyyən tələblər irəli sürülür: Sistem

BEK standartlarına əsaslanır. Bu standartlar iştirakçı

ölkələrdə birbaşa və ya dolayı metodla qəbul edilməlidir;

beynəlxalq standartın məzmunu hökmən saxlanmalıdır.

Bununla yanaşı, qəbul edilən sənədi milli qaydalar üzrə

tərtib etmək mümkündür.

14.6. Keyfiyyət menecmenti sisteminin

sertifikatlaşdırılması

Ümumi müddəalar. 9000 seriyalı İSO standartları

sasında yaradılan keyfiyyət menecmenti sistemləri bütün

dünyada çox geniş yayılmışdır və demək olar ki, 9000

sistemlərinin modelləri müəssisələrin idarə edilməsinin ən

geniş yayılmış modellərinə çevrilmişdir.

Belə sürətli inkişaf cəmi 20 il ərzində baş vermişdir

(terminologiya üzrə standartın ilk nəşri 1986-cı ildə

olmuşdur). Bunu onunla izah etmək olar ki, məşhur

müəssisələr artıq çoxdan öz tədarükçülərinə onların

keyfiyyət menecmenti sistemlərinə ciddi tələblər irəli

Menecment sistemlərinə belə vahid tələblərin

yaranmasına qədər tədarükçülər əhəmiyyətli itkilərə yol

verirdilər. O vaxtlar mövcud olan milli standartlar

tədarükçülərə, ancaq ölkə daxilində alıcının tələblərinə

uyğunluğa imkan verirdi. Lakin o vaxt milli standartlar

iqtisadiyyatın beynəlxalq inteqrasiya prosesinin tələblərinə

cavab vermirdi və ticarətdə qaçılmaz maneələrə səbəb

Beləliklə, tədarükçülərin keyfiyyət menecmenti

sistemlərinə vahid tələblərin müəyyən edilməsi ilə onların

bütün dünyada tanınması zərurəti yaranmışdı. Belə tələblər

həm istehsalçıların, həm də istehlakçıların risklərini azalda

Keyfiyyət menecmenti sistemlərində 9000 seriyalı

SO beynəlxalq standartlarının yaranmasından sonra və

onların tətbiqini sadələşdirmək məqsədilə onlar bir çox

regional (məsələn, Avropa) və standartlaşdırma üzrə milli

orqanlar tərəfindən regional və milli standartlar qismində

9000 seriyalı İSO standartlarının qüvvəyə minməsilə

müəssisələrin idarəetmə sistemləri ilk dəfə olaraq normalar

qismində qəbul edildi. İlk dövrlərdə onu soyuq qarşıladılar,

çünki nəzərdə tutulurdu ki, müəssisənin spesifikiliyi nəzərə

alınmalı idi, ona görə də istənilən müəssisə üçün normativ

sənəd ola bilməzdi. Standartlaşdırma üzrə orqanlar bu

problemi öyrənərək və müvafiq düzəlişlər edərək ancaq

menecmenti sistemlərinə onları necə işləməyi təyin etməklə

deyil, tələblərin standartlaşdırılması ilə məhdudlaşdılar.

Buna görə hər bir müəssisə öz fərdi xüsusiyyətləri və

tələbatını nəzərə almaqla özünün keyfiyyət menecmenti

sisteminin işlənməsini həyata keçirə bilər. 9000 seriyalı İSO

standartı bu işin keyfiyyət menecmenti sistemi çərçivəsində

ancaq nə cür tənzimlənməsini müəyyən edir, onun necə baş

SO 9000 seriyalı standartların konsepsiyası,

strukturu və tətbiq sahəsi. 9000 seriyalı İSO beynəlxalq

standartları bütün mümkün olan tətbiq sahələrini əhatə edən

keyfiyyət menecmenti sistemləri üzrə kompleks beynəlxalq

9000 seriyalı İSO standartlarının əsas konsepsiyası

təşkilatların keyfiyyət menecmenti sistemlərinə tələblər

dəstinin təyini və keyfiyyət sistemlərinin yaradılması üzrə

tövsiyələrin verilməsindən ibarətdir. İSO modellərinin

Beləliklə, fəaliyyət sahəsindən, bazarda yeri və

mövqeyindən, personalın sayından və s. asılı olmayaraq,

SO sistemlərini istənilən təşkilat, firma və müəssisələr üçün

istifadə etmək olar.

Qüvvəyə minməsi 2000-ci ildə başlanmış İSO 9000

standartlarının son versiyası keyfiyyət menecmenti

sahəsində dünyanın aparıcı təşkilatlarının təcrübəsinin

analizi əsasında işlənmişdir və TQM (Total Quality

Managment) konsepsiyasına əsaslanır.

ödənilməsinə çalışmaq durur: təşkilatın müştəriləri,

təşkilatın işçiləri, təşkilatın mülkiyyətçiləri (səhmdarları),

dövlət, cəmiyyət, digər maraqlı subyektlər durur..

XX əsrin 90-cı illərinin sonunda İSO-nun TK 176

saylı beynəlxalq komitəsi daxilində 2000-ci il versiyalı 9000

seriyalı İSO standartlarının layihələri üzərində böyük

miqyaslı iş başlandı. 1994-cü il versiyalı standartlardan

fərqli olaraq İSO 9000 yeni redaksiyada radikal şəkildə

Bundan bir neçə il əvvəl üç İSO standartının

dəyişdirilməsi haqqında qərardan sonra bu işə başlanıldı.

Bunlar keyfiyyətin xarici təminatı ilə bağlı standartlar idi:

SO 9001 (2, 3) və İSO 9004-1 qarşılıqlı əlaqəli standartlar

cütü; İSO 9001 – keyfiyyət menecmentinə, İSO 9004 isə

sasında inkişafına yönəlmişdir.

Xüsusi olaraq yaradılmış məqsədli qrup gələcək

beynəlxalq normalar üçün ilkin verilənlərin hazırlanmasına

böyük səylər göstərdilər. Anketlərə cavablar toplandı, 40-

dan çox ölkədən 100-dən çox respondent arasında sorğu

keçirildi. Sorğu İSO 9000 standartlarını işləyənlər və onların

istifadəçiləri arasında birbaşa əlaqələrə real imkanları təmin

etdi. Yeni keyfiyyət standartlarının üç layihəsi 1999-cu il

rzində İSO üzv ölkələrdə yayıldı.

SO 9000:2000 seriyalı standartlar. 2000-ci ilin

sonunda İSO 9000:2000 standartlarının yeni versiyası

qüvvəyə mindi. Çoxlu tövsiyə xarakterli standartlar əvəzinə

ancaq bir neçə standart saxlandı, onlardan ən vacibləri

sistemləri. Əsas müddəalar və lüğət”

Keyfiyyət menecmenti

Keyfiyyət menecmenti bir şirkətdə fəaliyyətinin optimal icrasını təmin etmək üçün həyata keçirilən bütün proseslərdir.

Bütün bu proseslər və metodlar adlanan tək bir quruluşa qruplaşdırılmışdır keyfiyyət idarəetmə sistemitəşkilatın növünə, ayrıldığı sahəyə və məqsədlərinə görə dəyişəcəkdir.

Keyfiyyət menecmenti müəyyən standartlara cavab verdikdə, ilə tanınmaq olar ISO standartıtəşkilat tərəfindən sistematik olaraq tətbiq olunan proseslərin sənaye təhlükəsizliyi, sağlamlıq və istehsal proseslərinin ən yüksək parametrlərinə sahib məhsul və xidmətlərə çevrildiyini təsdiqləyir.

Keyfiyyət idarəetmə sistemi

Keyfiyyət idarəetmə sistemi, təşkilatın sahib olduğu prosesləri, prosedurları, quruluşu, maliyyə, texniki və insan resurslarını detallandıran bir növ bələdçidir.

Keyfiyyət idarəetmə sistemi iki vacib funksiyanı yerinə yetirir:

Proseslərin ardıcıl işləməsini təmin edir, çünki onsuz da lazımi şəkildə ətraflı məlumat verilmişdir.
Davamlı inkişafa imkan verir, əldə edilən nəticələrə görə keyfiyyəti təmin etmək üçün yeni proseslər əvəz edilə və ya birləşdirilə bilər.

Bundan əlavə, keyfiyyət idarəetmə sisteminin tətbiqi təşkilata bir çox üstünlüklər verə bilər:

Məhsul və xidmətlər təklif edərək rəqabətdən fərqlənmə
Proseslərin sistemləşdirilməsiyüksək məhsuldarlığa və resurs qənaətinə çevrilir.
Təşkilatın genişlənməsiYa artan istehsal baxımından, yeni tədarükçülər və ya müştərilər.
Keyfiyyət standartlarını bölüşən təşkilatlar qrupuna daxil olmaqISO-9001 kimi

Ümumi keyfiyyət idarəetməsi

Ümumi keyfiyyət rəhbərliyi, mümkün olan ən yüksək effektivlik səviyyəsinə çatmaq üçün 20-ci əsrin ortalarında davamlı inkişafa əsaslanan bir Yapon metodudur.

Orijinal dilində Kaizen adlandırılan və Yapon Masaaki Imai tərəfindən yaradılan bu metod, keyfiyyətin yalnız proseslərin hədəfi deyil, həm də təşkilatın bütün sahələrini aşan bir mədəniyyət kimi şərh etməsini nəzərdə tutur.

Ümumi keyfiyyət idarəçiliyində işçilər şirkətin məqsədlərinə çatmasına kiçik gündəlik hərəkətlər ilə töhfə verə bilər:

Resursların israfından çəkinin.
Hər prosesin vaxtlarına hörmət edin.
Ətraflı təşkilat axtarın.
Zərərlərin qarşısını almaq üçün məhsul və ya xidmətləri yalnız istəyə əsasən istehsal edin.

Keyfiyyət idarəetmə prinsipləri

Keyfiyyət menecmentinin səkkiz əsas prinsipi var:

Müştəri diqqəti

Təşkilatlar müştərilərinin ehtiyaclarını bilməklə yanaşı, gələcək ehtiyaclarını da gözləməlidirlər. Bundan əlavə, ehtiyaclarınıza uyğun fərqli məhsul və xidmətlər variantları təklif etməlidirlər.

Liderlik

Rəhbərlik və qərar qəbuletmə mövqelərinin işçilər arasında daxil olma mühiti yaradan yaxşı rəhbərlik təcrübələrini tətbiq etməsi gözlənilir. Bu şəkildə təşkilatın məqsədlərinə çatmaqda iştirak edəcəklər.

İşçilərin iştirakı

Təşkilatın işçiləri şirkətin hədəflərinə çatmaq üçün bacarıqlarını istiqamətləndirməlidirlər. Bunun üçün yalnız liderlik deyil, cəlbedici bir təşviq planı lazımdır.

Proses əsaslı yanaşma

Keyfiyyətə yönəlmiş təşkilatlar funksiyalara, vəzifələrə və ya şöbələrə bölünmüş bir quruluşun qəbulundan imtina etməlidirlər. Bunun əvəzinə bir proses zənciri kimi necə işlədiyini anlamalıdırlar.

Sistem yanaşması

Təşkilatın prosesləri təcrid olunmur, daha böyük bir dişli hissəsidir. Bu səbəbdən bir prosesin uğursuz olması sistemdəki bir tarazlığı nəzərdə tutur.

Davamlı inkişaf

Optimizasiya imkanları üçün bütün proseslər davamlı olaraq nəzərdən keçirilməlidir.

Fakt əsaslı yanaşma

Təşkilatların qərarları ölçülə bilən məlumatlara əsaslanmalıdır.

Təchizatçılarla qazan-qazan əlaqəsi

Təşkilatın məhsul və xidmət təminatçıları ilə əlaqəsi ticarət mübadiləsindən kənara çıxmalıdır. Hər iki tərəfin məhsuldarlığına və gəlirliliyinə fayda gətirən ittifaqlar qurulmalıdır.

Keyfiyyətin idarə edilməsi və keyfiyyətə nəzarət

Bunlar tez-tez sinonim olaraq istifadə olunsa da, keyfiyyət rəhbərliyi bir sıra proseslərə, keyfiyyətə nəzarət isə məhsul və ya xidmətin lazımi standartlara cavab verdiyini yoxlamaq məqsədi ilə həyata keçirilən yoxlama fəaliyyətlərinə aiddir.

Keyfiyyətə nəzarət şöbəsi olan bir şirkətdə bu proses idarəetmə sisteminin bir hissəsi olacaqdır.

Keyfiyyət idarəetmə standartları (ISO standartı).

Hər bir təşkilatın öz rəhbər və keyfiyyət idarəetmə sistemlərinə sahib olmasına baxmayaraq, həyata keçirildiyi ölkədən asılı olmayaraq sistemlərin və proseslərin standartlaşdırılmasına xidmət edən beynəlxalq parametrlər mövcuddur.

Bu, ümumi elementlərə (xammal növləri, maşınlar, tədbirlər, proseslər və s.) Əsaslanaraq məhsuldarlığı artırmağa və daxili və beynəlxalq ticarət mübadilə proseslərini dinamikləşdirməyə imkan verir.

Bu mənada, hər sahə üçün standartlar olmasına baxmayaraq, ISO-9001 standartı ən yaxşı bilinənlərdən biridir, çünki hər hansı bir şirkət üçün tətbiq olunur, çünki sertifikatlaşdırdığı müştəri məmnuniyyəti və istehsal qabiliyyətinin ümumi parametrlərinə uyğunluqdur.

ISO standartları tərəfindən yaradılan təlimatlardır Standartlaşdırma üzrə Beynəlxalq Təşkilat, sənaye proseslərini standartlaşdırmaq üçün 1946-cı ildə qurulan bir təşkilat.