Şəklim üçün bulanıq fonu necə edə bilərəm
Bir çox kompüterdə olan ümumi kompüter proqramını istifadə edərək şəkil mənfi yaratmağın bir neçə yolu var.
YENİ! Müəllimlərin işə qəbulu ilə bağlı ən çox verilən suallara cavab burada…
Cavab: Təhsil Nazirliyi sisteminə daxil olan ümumi təhsil müəssisələrinə müəllimlərin işə qəbulu Təhsil Nazirliyi tərəfindən müsabiqə yolu ilə həyata keçirilir.
Sual: Müsabiqə hansı mərhələlərdən ibarətdir?
Cavab: Müsabiqə 4 mərhələdən ibarətdir: elektron ərizədəki göstəricilərin qiymətləndirilməsi, test imtahanı, vakant yerlərin seçilməsi və müsahibə mərhələsi.
Sual: Builki müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqədə kimlər iştirak edə bilərlər?
Cavab: Builki müsabiqədə hazırda dövlət ümumi təhsil müəssisələrində müddətsiz müqavilə əsasında müəllim vəzifəsində çalışmayan, ali təhsil və orta ixtisas müəssisələrini pedaqoji ixtisaslar üzrə bitirmiş, dövlət nümunəli diplom almış və xarici ölkədə aldığı ali təhsil haqqında sənədi tanınmış Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları və ya Azərbaycan Respublikasında daimi yaşamaq üçün icazə verilmiş şəxslər iştirak edə bilərlər.
Azərbaycanda ilk dəfə! CELT Beynəlxlaq Məktəbi (CBM) Kanadada təhsil üzrə beynəlxalq qəbul proqramını elan edir. Artıq Kanadada oxumaq bir xəyal deyil! Ətraflı məlumat üçün bizə yazın…
Sual: Müsabiqədə iştirak etmək istəyən namizədlər qeydiyyatdan necə keçəcəklər?
Cavab: Müsabiqədə iştirak etmək istəyən namizədlər 16-25 iyul tarixlərində miq.edu.az saytında şəxsiyyət vəsiqəsinin fin kodunu və xanada qeyd olunmuş təhlükəsizlik kodunu daxil edərək qeydiyyatdan keçməlidirlər.
Sual: miq.edu.az saytından qeydiyyatdan keçərkən nəyə xüsusi diqqət yetirmək lazımdır?
Cavab: Qeydiyyat zamanı şəxsiyyət vəsiqəsinin fin kodunu və xanada qeyd olunmuş təhlükəsizlik kodunu daxil etdikdən sonra səhifədə iş nömrəsi görünəcək. Namizəd həmin iş nömrəsini yadda saxlamalıdır. Daha sonra yenidən şəxsi səhifəyə daxil olmaq üçün həmin iş nömrəsi tələb ediləcək.
Sual: Gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı üzrə rəhbər vəzifəsinə işə qəbul necə həyata keçirilir?
Cavab: Müəssisələrdə vakant olan gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı üzrə rəhbər vəzifəsinə işə qəbul tabelik üzrə təhsili idarəetmə orqanı və Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin strukturuna daxil olan yerli idarəetmə orqanları ilə razılaşdırılmaqla müəssisə rəhbəri tərəfindən həyata keçirilir.
Sual: Test imtahanı necə və harada təşkil olunacaq?
Cavab: Test imtahanında hər bir namizədə 90 dəqiqə müddətində 40 ixtisas, 20 kurikulum olmaqla 60 test tapşırığı təqdim olunur. İmtahanlar namizədlərin yaşayış bölgələri üzrə təşkil olunacaq regional mərkəzlərdə Təhsil Nazirliyi tərəfindın əvvəlcədən elan edəcəyi qrafika uyğun cari ilin avqust ayında həyata keçiriləcək.
Sual: Müəllimlərin işə qəbulu zamanı namizədlər vakant yerləri nə zaman seçirlər?
Cavab: Test imtahanı mərhələsində keçid balı toplamış namizədlər 8 vakant yer seçə bilərlər. Namizədlərin vakant yerlərə yerləşdirilməsi onların elektron ərizədə qeyd etdikləri seçim ardıcıllığı gözlənilməklə aparılır.
Sual: Yerdəyişmə və daimiləşmə müsabiqəsində uğur qazanmış şəxslər builki müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqədə iştirak edə bilərmi?
Cavab: Hazırda ümumi təhsil müəssisələrində müddətsiz müqavilə əsasında çalışan müəllimlər builki müsabiqədə iştirak edə bilməzlər. Bu namizədlərə növbəti aylarda əlavə olaraq təşkil ediləcək yerdəyişmə, qarşılıqlı yerdəyişmə və ya təkrar müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsində (sanitar-epidemioloji vəziyyətdən asılı olaraq) iştirak etmək imkanı təqdim ediləcək.
Sual: Müəllimlərin bilik və bacarıqlarının qiymətləndirilməsi ilə əlaqədar ötən illərdəki nəticələr müəllimlərin işə qəbulu imtahanlarında nəzərə alınacaqmı?
Cavab: Ümumi təhsil müəssisələrində ixtisası üzrə fasiləsiz olaraq 10 il müddətsiz müqavilə ilə müəllimlik fəaliyyəti göstərmiş və 3 ildən az müddətə işdən ayrılmış, bilik və bacarıqların diaqnostik qiymətləndirilməsində iştirak etmiş şəxslər qiymətləndirmə nəticələrinə uyğun müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsinin birbaşa vakansiya seçimi mərhələsində iştirak edə bilərlər. Həmin şəxslər elektron ərizələrində “müsabiqə növü” bölməsində müvafiq bəndi seçməlidirlər.
Sual: Müsahibə mərhələsində namizədlərin bilikləri necə yoxlanılır?
Cavab: Bu mərhələdə namizədlərin peşəkar kompetensiyaları, psixoloji hazırlığı və ümumi dünyagörüşü müsahibə proqramına uyğun olaraq müvafiq komissiya tərəfindən yoxlanılır.
Sual: Qeydiyyatdan keçdikdən sonra əmək müqaviləsi bildirişinə görə imtina verilərsə, namizəd nə etməlidir?
Cavab: Əgər qeydiyyatdan keçdikdən sonra əmək müqaviləsinin müddətsiz olmasına görə imtina verilibsə, bu zaman ümumi təhsil müəssisəsinin direktoruna müraciət olunmalı, əmək müqaviləsinin elektron bildirişində müvafiq düzəliş edilməsi tələb olunmalıdır.
Sual: Ötən tədris ilində müddətli müqavilə əsasında çalışıb hazırda işləməyən şəxslər bu müsabiqədə iştirak edə bilərlərmi?
Cavab: Bəli, əmək müqaviləsi ləğv edildiyi üçün həmin şəxslər də müsabiqədə iştirak edə bilərlər.
Sual: Builki müsabiqənin müsahibə mərhələsi nə zaman və necə keçiriləcək?
Cavab: Müsabiqənin müsahibə mərhələsi Təhsil Nazirliyinin elan edəcəyi qrafika uyğun olaraq onlayn formada keçiriləcək.
Sual: Builki test imtahanlarının təşkili zamanı təhlükəsizlik qaydaları necə təmin ediləcək?
Cavab: Builki müsabiqənin test imtahanı mərhələsi ənənəvi olaraq Bakı şəhərində, bir məkanda deyil, ölkənin müxtəlif şəhər və rayonlarında yaradılan imtahan mərkəzlərində karantin rejiminin müvafiq tələblərinə əməl edilməklə təşkil ediləcək. Hər bir imtahan mərkəzində eyni zamanda imtahanda iştirak edəcək namizədlərin və təşkil ediləcək imtahan sessiyaların sayına məhdudiyyət tətbiq ediləcək. İmtahanların təşkilinə cəlb olunan bütün əməkdaşlar COVID‑19 testindən keçiriləcək. İmtahan mərkəzlərinin hazırda qüvvədə olan sanitar-epidemioloji tələblərə uyğun olaraq dezinfeksiya edilməsi təmin ediləcək.
Bir şəkli necə mənfi edə bilərəm?
Bir çox kompüterdə olan ümumi kompüter proqramını istifadə edərək şəkil mənfi yaratmağın bir neçə yolu var.
- Microsoft Paint-də mənfi bir şey yaratmaq.
- Microsoft Word-də mənfi bir şey yaratmaq.
- Adobe Photoshop-da neqativlərin yaradılması.
- Onlayn xidmətdən istifadə edərək neqativ yaratmaq.
- Bir şəkil redaktoru olmadan bir mənfi yaratmaq.
Microsoft Paint-də mənfi bir şey yaratmaq
Windows Vista və sonrakı istifadəçilər
- Microsoft Paint-i açın, sonra neqativə çevirmək istədiyiniz şəkli açın.
- Microsoft Paint-i necə açmaq olar?
- Üst hissədəki alətlər çubuğunda basın Seçin düyməsini basın, sonra Hamısını seç seçim.
- Təsvirə sağ vurun və seçin Rəngi tərs çevirin şəkil mənfi görünmək üçün dəyişdirmək üçün seçim.
Windows XP və əvvəlki istifadəçilər
- Microsoft Paint-i açın, sonra tıklayaraq bir şəkil açın Fayl, sonra Açıq menyu çubuğunda.
- Microsoft Paint-i necə açmaq olar?
- Neqativə çevirmək istədiyiniz bir şəkil seçin və düyməsini vurun tamam düyməsini basın.
- Yenə də menyu çubuğunda vurun Şəkil və seçin Rəngləri tərs çevirin şəkil mənfi görünmək üçün dəyişdirmək üçün seçim.
Microsoft Word-də mənfi bir şey yaratmaq
Microsoft Word-in köhnə versiyalarında, Word 2003 kimi, tıklayaraq səhifəyə şəkil əlavə edin Fayl > Daxil edin > Şəkil menyu çubuğunda.
Şəkil düzəltmə pəncərəsini göstərmək üçün sol siçan düymənizlə şəkli iki dəfə vurun. Düyməsini vurun Rəng düyməsini basın və Rəng rejimi qəbulu. Seçin Mənfi rəngləri tərs etmək üçün görüntüyü tənzimləyən seçim.
Word 2000
Word 2000-də bir görüntüyü mənfi hala çevirə bilməzsiniz. Bu səhifədə göstərilən alternativ metodlardan birini istifadə edin.
Adobe Photoshop-da neqativlərin yaradılması
- Adobe Photoshop-u açın və mənfi hala çevirmək istədiyiniz şəkli.
- Qısayol düyməsini basaraq şəkli tərs çevirin Ctrl + I.
Onlayn xidmətdən istifadə edərək neqativ yaratmaq
Şəkillərinizi mənfi hala gətirən onlayn xidmətlər də var. Aşağıda favoritlərimizdən birinə keçid verilmişdir.
- Tjshome Image redaktoru
Bir şəkil redaktoru olmadan bir mənfi yaratmaq
- Neqativə çevirmək istədiyiniz görüntünün yerini tapın.
- Şəkil sənədinə sağ vurun və seçin İlə aç.
- Chrome, Firefox, Internet Explorer və ya Edge kimi bir İnternet brauzerini axtarın. Göstərilən yoxdursa, vurun Başqa bir tətbiq seçin. Aşağıya fırladın və seçin Daha çox tətbiq bir brauzer seçimi tapana qədər. Seçdiyiniz brauzeri seçin və vurun tamam brauzer pəncərəsində şəkli açmaq üçün.
Növbəti addım çox vacibdir. Beş-səkkiz addımlar Büyüteç açılmadan işləmir.
- Sonra, düyməsini basaraq Windows Büyüteçini açın Windows açarı və bərabər işarəli düymə (=). Büyüteçin yüzdə 100 olaraq qurulduğundan əmin olun. Həm də təmin edin Tam ekran altında seçilir Baxışlar.
- İndi basaraq ekranınızın rənglərini tərs çevirin Ctrl + Alt + I (Ctrl düyməsini, Alt düyməsini və hərf I düyməsini).
- Düyməsini basaraq tərs ekranınızın ekran görüntüsünü çəkin Windows açarı və Çap ekranı açarı (tez-tez adlanır PrtSc və ya Prt Scrn klaviaturada) eyni zamanda. Windows düyməsini + PrtScrn qısa yolunu istifadə edərək bu ekran görüntüsünü avtomatik olaraq Şəkillər qovluğuna saxlayır.
- Ekran görüntüsünü çəkdikdən sonra basaraq ekranı normal rənglənməsinə qaytarmalısınız Ctrl + Alt + I yenidən.
- Windows Büyüteçini bağlayın.
- Ters şəkli açmaq üçün kompüterinizdəki Şəkillər qovluğunu açın. Sonra Şəkillər qovluğundakı Screenshots qovluğunu açın və ters şəkli kiçik şəkil kimi tapın. Şəkil sənədinə sağ vurun, seçin İlə aç, brauzerinizi seçin və vurun tamam. Şəkiliniz brauzer pəncərəsində açılır.
- Bundan sonra, şəklinizi istədiyiniz ölçüyə və görünüşünə görə kəsmək üçün Windows Snipping Tool istifadə etməlisiniz. Başlat düyməsini basın və ya Windows düyməsini basın, yazın snipping alətvə Enter düyməsini basın.
- Basın Yeni alətlər çubuğunda ekranınızın dumanlı görünməsi və siçan ox imlecinizin a-ya çevrilməsi ilə nəticələnir kursor.
- Siçanın sağ düyməsini basın və kursoru tərs şəklin ətrafında istədiyiniz ölçüyə sürükləyin. Siçanın sol düyməsini buraxdıqdan sonra təkcə kəsilmiş şəkli ehtiva edən Snipping Tool pəncərəsi yenidən görünür. Artıq yeni, kəsilmiş şəkli kompüterinizdə istədiyiniz yerə saxlaya bilərsiniz.
Artıq aşağıdakı nümunə kimi orijinal şəklinizin mənfi tərəfi var.
Bulling – məktəbdə, iş yerində, ailədə zorakılıqla mübarizə və mübarizə aparmaq nədir?
Bulling – bu sosial-psixoloji fenomen qədim dövrlərdən bəri yaradılıb və müasir dünyada onun ölçüsü artır. Qızlara qarşı zorakılıq, oğlanlardan fərqli olaraq, psixoloji cəhətdən zərər çəkmiş şəxs tərəfindən daha ağır şəkildə qəbul edilir, qızlar zərər çəkmiş şəxsin psixikası üzərində bir iz buraxan zülm üsullarında daha mürəkkəbdirlər.
Bulling – nədir?
Bulling ingilis sözü bulling – tacizdir və bir zorakılıq hərəkətidir, təhqir, təhqir, təcavüzkar bir hücumdur, bir və ya daha çox insana, uşaqlara təqdim etmək məqsədi ilə bədənə zərər verir. Başlanğıc mərhələdə, bütün sinif, qrup və ya kollektivin tədricən cəlb edilməsi ilə 1-2 təşəbbüskar və ya ovçu tərəfindən həyata keçirilir. Mobbing və zorakılığa bağlı hadisələrdir. Mobbing , bir başlanğıcın bir məktəbdə və ya bir qrupda göründüyündə və zorakılıktan fərqli olaraq, yalnız psixoloji zülmün istifadə edildiyi bir “sürü” baitidir.
Zorbalıkların səbəbləri
Nəyə görə zorakılığın (zülmün) sosial və psixoloji fenomeni aradan qaldırıla bilməz? Birincisi ailədə zorakılığa səbəb olan bu kütləvi səbəblər və öküzlər öz ailələrində çox vaxt qurbanı olurlar. Alçaldılmaq və ya başqalarını şikəst etmək arzusu aşağılıq hissi içərisində böyüyür, qurbanın evdəki zorakılıq vəziyyətinə nəzarət etmədiyi, cəmiyyətdə, bir məktəbdə bunu edə bilməsi və özü də əlində güc tutduğunu hiss edir.
- puberty – hormonal “şok” (yenidən qurulması) zamanı adolesanlarda yüksək səviyyədə testosteron və adrenalin səviyyəsinin qanında azadlıq olur, bu da təcavüzkarlığa səbəb ola bilər;
- sadizmə meyl;
- diqqət mərkəzində olmaq istəyi;
- yüksək aspirasiya səviyyəsi.
Zorbalık qurbanı
Nə üçün seçim qurbanı müəyyən bir uşağın üzərinə düşürsə – bu suala cavab vermək çətindir, əksinə bu fenomenin səbəblərindən qaynaqlanır. Çox vaxt məktəb zorbasından qurban olanlar:
- uğursuz şagirdlər;
- istedadlı uşaqlar;
- əlil uşaqlar;
- müəllimlərin uşaqları;
- şikayətçiləri və böhtanları;
- yoxsul ailələrdən olan uşaqlar;
- cinsi azlıqların nümayəndələri;
- digər millətlərin nümayəndələri;
- qeyri-adi düşünməli uşaqlar;
- Seçilmişlərə müəllimlər.
Zorbalık psixologiyası
Şiddətin, təcavüzün əsasları quruluşun üç hissəsini ehtiva edir: təqibçi bir öküz ya da öküz, zərər çəkmiş və müşahidəçilərdir. Çox nadir hallarda dördüncü tərkib var – müdafiəçi. Zorbalık fenomenini öyrənən psixoloqlar, həsəd, itaətsizlik, yalan haqsızlıq hissi, özünü təsdiqləmə arzusu kimi hissləri məktəb mühitində bu fenomenin meydana gəlməsinə səbəb ola bilər. Bulanma üçün üzr istəməsi – bu, zaman içərisində yetkinlər zorakılıq və hərəkətin mövcudluğunu qəbul etmişsə, bu, qurbanın hissləri üçün kiçik bir təzminatdır.
Zorbalık növləri
Zorbalık növləri fərdi təsir növünə bölünür. Bu, fiziki zorakılığa və fiziki təzyiqə səbəb olan fiziki zorakılığa səbəb ola bilər. Bölmə şərti, çünki fiziki xəsarətlərə səbəb, xüsusilə zəif dövlətin pisləşməsi ilə əlaqələndirilir, xüsusilə də cinsi zorakılıqla bağlı bir şəxsin bədəni və ruhu da sistematik olaraq tacizə məruz qaldıqda, özünə qarşı necə durmağı bilən bir uşaq və ya yetkin olsun.
Məktəbdə boğulma
Məktəbdə zorakılıq bəzi uşaqların başqalarına qarşı təcavüzü və hətta bir şagird zəhərlənməsinin bütün sinifini əhatə edir. Bu, ilk növbədə zaman-zaman baş verir, sonra da sistematik olaraq və müntəzəm olaraq müəyyən edilir. Məktəbdə şiddətin 2 əsas təzahürü var:
- Fiziki zorakılıq – uşağın cuffs, kicks verilmiş, bəzən ciddi bədən zərərinə səbəb olur.
- Psixoloji zorakılıq – psixikanın təsiri:
- təhlükələr;
- sürətlənmə;
- zülm;
- qorxu;
- hücum ləqəbləri, etiketləri asma;
- boykot reklamları, izolyasiya;
- pulun qəsb edilməsi, şəxsi əşyalar.
Psixoloji zorakılığa yeni bir növ – kiber təhqir. E-poçtda, uşağın ani xəbərdarlıqları, mətnlərin ləyaqətini təhqir etmək, təhqirlərə məruz qalma təhdidləri ilə qorxudulmaqla yanlış müraciət, şəkillər göndərməyə başlayır. Kiber təhlükə və ənənə arasında fərq güllə anonim olaraq qalır və bu, uşağın psixoloji vəziyyətini daha da ağırlaşdırandır, çünki təhlükə, təhdid müəyyənləşdirilmir və bu, şəxsiyyəti gücləndirir.
İşdə zorbalık
İş yoldaşlarından psixoloji təzyiq qeyri-adi deyil. Hər hansı bir kollektivdə, qırğın üçün qaçaq və ya quzu olan birini tapa bilərsiniz. İşə necə mübarizə aparmaq, psixoloqların tövsiyələri:
- onların peşəkarlığını artırmaq, vəzifələrində əvəzedilməz hala gətirmək, heç kimin bacarıqsızlıq üçün günahı yoxdur;
- cinayətkarın özünü tərbiyə etmək tövsiyə edilmir, bu yalnız öz hissəsində təxribatı gücləndirəcək, tükəndirilənə qədər fəryad etmək, rədd etməli, özünə “hər kəs acı verən, o deyir” deyərək bu vəziyyətdə ağlayır;
- Bənzər fikirli insanları tapmaq vacibdir – əvvəllər təcavüz etmiş işçilər ola bilər;
- rəhbərliyindən kömək axtarmaq;
- zülm davam edərsə, bir seçim olaraq, liderdən başqa bir vahidə köçürülməsini xahiş et.
Ailənin zülmü
Ailə zorakılığı – müasir dünyada ümumi bir hadisədir, onun səbəbləri irsiyyətdədir (xarakter vurğulaması şəklində genetik meyl), iqtisadi, sosial, tibbi və psixoloji amillər. Ailəyə 3 növ zülm vardır:
- Fiziki zorakılıq – uşağın sağlamlığına sistematik ziyan, fiziki zədələnmə ilə ailənin digər üzvü, fiziki zədə.
- Cinsi zorakılıq – böyüklərin cinsi hərəkətlərində onun razılığı olmadan uşağın cinsi ehtiyaclarını ödəmək üçün cəlb edilməsi.
- Psixoloji zorakılıq – uşağın ləyaqətini alçaltmaq, təhqirlərin köməyi ilə insana qarşı zorakılıq, psixopatoloji xüsusiyyətləri yarandı.
Zorbalıkla necə məşğul olmaq olar?
Zərərləməni dayandırmaq – bu aktual məsələdə işləyən psixoloqlar, təhsil müəssisələrinin rəhbərləri, zorakılığın aradan qaldırılması üçün başlanğıcdan bəri laqeyd qaldıqda və şiddət zəifləyərsə, çətinləşdirir. Önlənmə, palçıqdakı hər şeyi yumuşdurmanın yeganə yoludur, onda nəticələr minimaldır və o qədər acınacaqlı deyil. Çox vaxt boğalar əlil ailələrdən olan yeniyetmələrdir, beləliklə davranış pozuntularını düzəltmək, ailə ilə işləmək zorakılığa qarşı mübarizənin vacib bir aspektidir.
Zorbalıkları necə müəyyən etmək olar?
Zorbalıklara qarşı necə davranmaq olar? Bunu etmək üçün gözətliyə gəlməlisiniz, bu da valideyn bir şeyin uşaqla səhv gedən bir şey olduğunu və müəllimin sinifdə mikroiqlimin müşahidə olunduğunu və bütün tədris və inzibati kadrların ümumi həyatı və bütövlükdə məktəb həyatını müşahidə etmək arzusunun ümumi istəklərini nəzərə aldıqda xüsusi bir vəziyyətə də aiddir. Bu, basdırıcı tədbirlərin hələ də zəruri təsir göstərə biləcəyi və psixoloji travmayı minimuma endirdikdə, zorakılıq hallarını erkən mərhələdə müəyyən etməyə imkan verir. Həm valideynlərə, həm də müəllimlərə diqqət yetirməlidir:
- bir dəyişiklik zamanı bir uşaq, bir gənc, kənarında hər kəsdən yığışmalar, heç kimə danışıqlar, depresif bir görünüş var;
- tələbənin sağlamlığı pisləşir, tənəffüs xəstəlikləri şəklində tez-tez psixosomatik təzahürlər;
- şagird tək oturan masada, heç kim onunla oturmaq istəmir (tez-tez sıradakı sıralarda);
- dəyişikliklər və ya dərslərdən sonra bir qrup uşaqlar ətrafından baxan birini gözləyərkən, onlardan gələn təcavüzü hiss edərkən necə bir şəkil görürsünüz;
- yemək otağında, şagirdlərdən birinin daimi yeməyi başqa birinə satdıqları zaman bir şeyin yanlış olduğunu şübhə edə bilərsiniz (tez-tez gənc tələbələr orta məktəb tələbələri üçün nahar alacaqlar);
- valideynlər uşağın sinfi “ehtiyacları” üçün tez-tez pul tələb etdiyini qeyd edə bilərlər, buna görə də bu nöqtəni sinif müəllimində öyrənmək vacibdir;
- uşağın evə məzlum gəldiyi, böyük bir istəksizliklə məktəbə gedir.
Zorbalık qarşısının alınması
Məktəbdə zorakılığın qarşısının alınması müəllimlərin, inzibati aparatların və valideynlərin birgə səyləri ilə qurulmalıdır, onda yalnız bir uğurdan danışmaq olar. Məktəbdə necə mübarizə aparmağı bacaran – qarşısının alınması:
- məktəbdə zorakılığın görünməsinə imkan verməyən şəraitin yaradılması;
- Əgər zorakılıq halları baş verərsə, əməliyyat tədbirləri vacibdir: stress təsirini azaltmaq üçün qurbanı və buğa ayırmaq;
- uşaqları şəxsi və ruhu gücləndirmək, təcavüzə qarşı durmaq üçün istifadə etmək;
- Məktəbdə baş verən zorakılığın formalarını müəyyənləşdirmək;
- problemin dərs səviyyəsində, pedaqoji kadrların müzakirəsi;
- boğalar və onların valideynləri ilə söhbət;
- təcavüzkar bir şagirdin dağıdıcı davranışını düzəltmək, ailəsi ilə işləmək.
Zorbalıkların nəticələri
Bulling prosesin bütün iştirakçılarının ruhuna silinməz bir iz qoyur. Zorbalık qurbanı ən təsirlənən tərəfdir və nəticələr zülmün nə qədər davam etdiyinə bağlıdır. Psixoloji xəstəliklərin ən tez-tez olması öz müqəddəratını azaldır, “qurban” statusu, müxtəlif psixosomatik xəstəliklər, nevroz və fobiyaların formalaşmasıdır. Dəhşətli bir şeydir ki, intiharların yüksək nisbətdə zorakılığın qurbanları arasında.
Bullers də onların dağıdıcı davranışlarının nəticələri ilə qarşılaşır, böyüklər olmaq, keçmişdə peşmanlıqla özlərini təqsirləndirir, günahkarlıq və utanc hissi, həyatlarının qalan hissəsi üçün onlara müşayiət edir. Ruhun bu cür izi tam bir həyat yaşamağa imkan vermir, bir adam tez-tez zehni olaraq bu anlarda qayıdır və zehni olaraq onları düzəltməyə çalışır. Amma bullies və onların həyatını cinayət ilə birləşdirən və bütövlükdə insanlara və cəmiyyətə dağıdıcı bir şəkildə hərəkət etməyə davam edənlər arasında. Zorakılıq üçün məsuliyyət mövcuddur və boğucuların hərəkətləri cinayət məsuliyyətinə cəlb edilir, bunu xatırlamaq vacibdir.
Baxmayaraq, zorakılığa baxan, ancaq müdaxilə siyasətini keçirən, zorakılığa məruz qalmış qurbanlara xərclənən müşahidəçilərin və ya tamaşaçıların bir kateqoriyası var, ancaq müşahidəçinin ruhuna bir iz buraxır: vicdan səsi ləğv edilir, şəfqətli, laqeyd, şəfqət və şəfqətə məruz qalmaz, ətraf qoruyucu reaksiyalar səbəbiylə.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.