Kurikulum əsasları

2018-07-04 16:57:19

1. kurikulumun əsaslari

1. KURİKULUMUN ƏSASLARI
PLAN:
1. Kurikulumun mahiyyəti
2. Kurikulumu zəruri edən tələblər
3. Ənənəvi təhsil proqramı.Müasir kurikulum
4. Fənn kurikulumu.Milli kurikulum
1.Kurikulum dünya miqyasında geniş yayılmış təhsil modellərindən biri və
islahatların bir istiqamətidir.İlk dəfə kurikulum anlayışı ABŞ-da 70-ci illərdən
sonra formalaşmış (1876-cı ildə) və termin kimi işlənmiş, 1918-ciildən isə tətbiq
olunmağa başlamışdır.Kurikulum latın sözü
olub,”elm”,”kurs”,”istiqamət”,”qaçış”,”yol” mənasını daşıyır.Bir müddət üzərində
işləndikdən sonra əcnəbi ölkələrin lüğətinə”tədris planı””proqram”,”təlim kursu”
kimi daxil olmuşdur.Azərbaycanın lüğət tərkibində isə 90-cı illərin sonundan
termin kimi işlənməyə başlayıb.2008 –ci ildən etibarən isə tətbiq olunmağa
başlanmışdır.
Kurikulum hal-hazırda mövcud olan təhsilsisteminin yeni formalaşmışproqramıdır
və təhsilin əsasını təşkil edən sənəd kimi dünyada tanınır. Bidiyimiz
kimi,ölkəmizdə əvvəllər mövcud olan təhsil sistemində müəllim sinifdə avtoritar
tətbiq edərək ev tapşırıqlaını yoxlayıb,dərsi soruşurdu,ardınca yeni dərsi izah
edirdi,qiymətləndirmə aparıb dərsi tamamlayırdı.Yəni müəllim köhnə sistemdə
şagirdin beyninə yeritdiyi nəzəriyyə ilə düsturları, qaydaları əzbərlətməklə
kifayətlənirdi.Ancaq bu rejim artıq müasir təhsil sisteminə və şagirdlərin təlabatına
tam cavab vermir.Çünki yeni nəsil daha çox araşdırma apararaq nəyisə öyrənməyə
çalışır.Əgər şagird öyrəndiyi düsturu tətbiq edə bilirsə,deməli şagird öz biliyini
bacarığa çevirə bilib. Şagird öz biliyini tətbiq etməklə yalnız bacarığa yiyələnmir,
həmçinin şagird vərdiş,dəyər,keyfiyyət kimi kompetensiyaları da özündə
formalaşdırmış olur (“Competençe”sözündən əmələ gəlib, fransız mənşəli
sözdür,”bacarşq,səriştə” deməkdir. “Kurikulum təhsilin məzmunu, təşkili və
qiymətləndirilməsi ilə bağlı bütün məsələləri özündə əks etdirən konseptual
sənəddir”)
2.Kurikulum islahatını zəruri edən tələblər aşağıdakılardır:
-Cəmiyyətdə yeni ictimai münasibətlərin yaranması; Cəmiyyətdə yeni
münasibətlərin formalaşması,sosial şəbəkələrin daha çox həyatımızda yer
alması,bunlar vasitəsilə əcnəbi insanlarla ünsiyyət, bəzi xaricdə olan təhsil
ocaqları ilə əlaqələrin formalaşması, bundan başqa son illərdə ölkəmizdə keçirilən
dünya səviyyəsində olan tədbirlər(Formula 1,Evrevision,İslam oyunları və s.)
nəticəsində əcnəbilərin ölkəmizə axını və s. Kurikulum sisteminin tətbiqini
ölkəmizdə dahada sürətləndirdi.

-Təhsilin məqsəd və vəzifələrinə yeni baxış və yanaşmaların formalaşması.Yeni
islahatlar,şəxsiyyətyönümlü kurikulumun tətbiqi,dərsin yeni
quruluşu,qiymətləndirmənin dəyişməsi,əvvəlki dərsliklərin yeni dərsliklərlə əvəz
olunması,tətbiq olunan üsllar,formalar, dərsin planı,müəllimin qarşısında qoyulan
tələblər və s. Xaricdə təhsil alan tələbələrin sayının çoxluğu istər-istəməz yeni
yanaşmaların formalaşmasına təsir edir.
-Planlı iqtisadiyyatdan bazar iqtisadiyyatına keçid;Artıq müəllim dərsi şagirdlərə
hazır şəkildə ötürmür,müəllimin tələblərinə uyğun dərs qurulmur.Hazırki
sistemimiz bazar iqtisadiyyatına uyğun qurulub,yəni şagirdlərin sərbəst düşünməsi,
azad düşüncə əsas götürülür.
-Mövcud təhsil proqramının müasir tələblərə uyğunsuzluğu;Əvvəlki təhsi
sisteminin müasir təhsil standartlarına cavab verə bilməməsi Kurikulum sisteminin
ölkəmizdə tətbiqinə gətirib çıxardı.
-İnformasiya əsrinin tələbləri;Fikir versək görərik ki, müasir kitablarda nəzəri hissə
əvvəlki illərlə müqayisədə çox az verilib.Bunun əsas səbəblərindən biridə odur
ki,şagirdlər kitabla yanaşı internetdən də istədikləri məlumatı çox qısa zamanda
əldə edə bilirlər.Bundan əlavə, kompüterdən istifadə etməyi,dərsləri slaydlarla
keçməyi və s. Artıq bütün təhsil sahəsində olan hər kəs bacarmalıdır, çünki
dövrümüz bunu tələb edir.məsələn MİQ imtahanlarının kopüterlə keçirilməsi buna
əyani sübutdur.
– Dünya təhsil sisteminə inteqrasiya(əlaqə)Kurikulumun azərbaycanda tətbiqi
dünya təhsil sisteminə inteqrasiyanın bariz nümunəsidir.ABŞ-da formalaşmış bir
sistemin ölkəmizdə tətbiqi dünya tətbiqi ilə inteqrasiyanı formalaşdırmış olur.

Ənənəvi təhsi proqramı
1.Bilikyönümlüdür(bilik ön planda
dururdu),Müəllimin əsas funksiyası
şagirdlərə məlumat çatdırmaq və onun
mənimsənilməsi üçün şərait yaratmaq
idi.
2.Tədrisdə Avtoritar üslub əsasdır.(mü-
əllimin fikri düşüncəsindən daha önəmli
sayılır.
3.Şagirdlər daha passiv idi,müəllim daha
ön planda idi.
4.Fənyönümlüdür.Fənnin məqsədinə
yönəlmiş təlimdir.Hazır halda əldə
edilən biliklərin möhkəmləndirilməsi
yolu ilə mənimsənilməsi.Yəni ki, dərs
tədris fənni çərçivəsi ilə
məhdudlanır,şagirdlərin başqa fəaliyyəti
olmur.
5.İnteqrasiya arxa planda qalırdı.
6.Müəllimyönümlüdür.
7.Proqramın tələblərinə yönəlmişdir.Fən
nin məqsədinə yönəlib.
8.Monoloji təlim(müəllimin nitqi,
müəllimin idarəçiliyinə
yönəlmişdir,şagird passiv tərəfdə
qalırdı.
9.Hər yeni dərs müəllimin izahı ilə
nəticələnirdi.İzahedici-İllustrativ təlimə
əsaslanır.
10.Təklifyönümlüdür.Həmin dövrdə
təklif yalnız müəllimlər tərəfindən
dəyərləndirilirdi.
11.Fəndaxili və Fənlərarası əlaqə
məqsədyönlü və sistemli xarakter
daşımır.
12.Bəzi fənlər üzrə qiymət normaları
müəyyən edilib.Şagirdlər 3,4,5 ilə
qiymətləndirmə
13.Hafizəyə əsaslanır(əzbərçilik əsas rol
oynayırdı).
14.Reproduktiv(təkraredici)tətbiqetmədir
15.Müəllim əsas bilik mənbəyidir.
16.Şagirdlər yeni bilikləri müəllimin
məlumatları və izahlarını qavrama və
yadda saxlama əsasında mənimsəyir.
17.Təlim prosesində şagirdlər arasında
Müasir kurikulum
1.Şəxsiyyətyönümlüdür(şagirdə bilik
verməkdən çox şəxsiyyət kimi yetişdirir
Təhsilin məzmunu ilə yanaşı şagirdlərin
tərbiyə və inkişafında təlim metodlaı və
təşkilati formalarda mühüm rol oynayır
2.Tədrisdə Demokratik üslubəsasdır(şa-
girdlərdə azad düşüncə formalaşır)
3.Şagirdlər daha aktiv, müəllim daha
arxa plandadır.
4.Təlim nəticələrinə yönəlmiş təlimdir.
Məsələnin həlli prosesində biliklərin
müstəqil əldə edilməsi və
mənimsənilməsi ön planda durur.
5.İnteqrasiya dərsin əsasını təşkil edir.
6.Şagirdyönümlüdür.
7.Şagirdin tələbləri daha ön planda
dayanır.
8.Dialoji təlim(həm müəllim,həm də
şagird aktivdirlər və ön planda dayanır.
9.Şagirdlər motivasiyadan əldə olunan
təcrübələrlə yeni dərsi mənimsəmiş olur
10.Tələbyönümlüdür(hər dövrün öz
tələbi var və müasir dövrün tələbinə
uyğun olan sistem formalaşır)
11.İnteqrativlik(fənlərarası əlaqə)əsas
prinsip kimi qəbul olunur.
12.Qiymətləndirmə standartları və
mexanizimləri.
13 Təfəkkürə əsaslanır.(şagirdlərin
düşüncə tərzinin və məntiqinin
formalaşmasında və inkişafında böyük
rol oynayır.Evristik təlim(evrika
tapmaq deməkdir.Tədqiqat və təlim
üsullarından istifadənin üstünlük təşkil
etməsi,mənti- qi yanaşma,optimal
variantın tapılması və s.
14.Produktiv(yaradıcı)təlimə əsaslanır.
15.Bilik mənbələri müxtəlifdir.
16.Şagirdlər yeni bilikləri tədqiqat
zamanı dərk edirlər.
17.Təlim prosesində şagirdlər arasında
ünsiyyət olur,cütlük,qrup və kollektiv
şəkildə təlim fəaliyyəti həyata keçirilir.
18.Təlim prosesinin mərkəzi tədqiqatdır
19.Təhsil məzmunu ilə yanaşı,şagirdlər

Hər bir fənnə aid kurikulum mövcuddur və buna Fənn Kurikulumu deyilir.Fənn
kurikulumu sırf bir fənnə aid olur.Məsələn,ingilis dili fənn kurikulumu sırf ingilis
dili ilə bağlı sənəddir.Təhsil səviyyələri və siniflər üzrə təlim nəticələri fənn
kurikulumunda öz əksini tapır.Fənn kurikulumunda biliklərin həcmi və miqdarı
əsas götürülür.Təlimin məzmunu,təlim strategiyaları,şagird nailiyyətinin
qiymətləndirilməsi də burada qeyd edilir.
Milli xarakteri özündə əks etdirən kurikuluma isə Milli Kurikulum(Ümumi Təhsil
Kurikulumu)deyilir.Milli Kurikulum daha geniş məzmunludur.Bir fənnə deyil,ümu
mi təhsillə bağlı sənəddir.Təhsilin səviyyələri üzrə təlimin nəticələri yəni bir fənn
təlim nəticəsi deyil,ümumu təhsilin təlim nəticəsi burada əsas götürülür.Ümumi
təhsil səviyyələri üzrə təlim nəticələri,təhsil səviyyələri üzrə tədris olunan fənlər,
ümumi təhsil səviyyələri üzrə dərs və dərsdənkənar məşğələ saatlarının miqdarı,
padaqoji prosesin təşkili prinsipləri, şagird nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi və
monitorinqi haqqında ümumu məsələlər Milli Kurikulumda öz əksini tapmışdır.
ünsiyyət olmur.Müəllim-sinif və ya
müəllim şagird ünsiyyəti üstünlük təşkil
edir.
18.Təlim prosesinin mərkəzi
mühazirədir.
19.İnkişafetdirici və tərbiyəedici amil
kimi əsasən təhsil məzmunu götürülür.
20.Dərs demək olar ki həmişə adi
qaydada keçir.
21.Müəllim bütün funksiyalarını qoruyur
Konservatizmə əsaslanır(yeni dəyərlərə
qarşı olmaq,köhnə dəyərləri mühafizə
etmək və qorumaq deməkdir.Əldə
olunan və mövcud olan
vəziyyətin,cəmiyyətin dəyişməsinə və
dəyərlərin yoxa çıxmasına qarşı çıxan bir
ideyalogiyadır.
in tərbiyə və inkişafında təlim metodları
və təşkilat formaları da mühüm rol oyna
yır.
20.Ənənəvi olaraq digər formaların
əlamətləri dərs sayılan və ona qarşı
qoyulan bəzi elementləri məsələn:semi
nar –dərs,oyun –dərs,yarış-
dərs,konfrans-dərs və s.assimilyasiya
edir.
21.Müəllimin funksiyalarının bir
hissəsinin şagirdlərə
verilməsisəciyyəvidir:bilik və
bacarıqların yoxlanılması və
qiymətləndirilməsi(qarşılıqlı və
özünüqiymətləndirmə),işin
planlaşdırılması,tədqiqat və
özünüqiymətləndirmə elementləri.

Kurikulum əsasları

2018-07-04 16:57:19

Kurikulumun əsas prinsiplərinin sadə və oynaq dillə izahı – Təlimçidən maraqlı metod

Artıq bir neçə ildir ki, orta məktəblərdə tədris kurikulum standartlarına uyğun həyata keçirilir. Gələn ildən ali məktəblərə qəbul imtahanlarında da kurikulum modelindən istifadə olunacaq. Ancaq ölkədə bu sahə üzrə peşəkar mütəxəssislərin sayı o qədər də çox deyil. Bəs gələn ildən gələcək həyatımızda böyük rol oynayacaq kurikulumun əsas prinsipləri hansılardır? Şəxsiyyətyönümlülük – təhsil alanın idrakı, ünsiyyət və psixomotor fəaliyyəti əsasında həyati bacarıqlarını inkişaf etdirməklə onlarda milli və bəşəri dəyərlərin formalaşdırılmasıdır. Fərd – bioloji varlıqdır. Hər kəs yeni doğulan körpə də, uşaq da, gənc də, qoca da – bütün insanlar fərddir. Şəxsiyyət sosial varlıqdır. Cəmiyyətdə formalaşan hər kəs fərddir, ancaq hamı şəxsiyyət deyil. Şəxsiyyətyönümlülük prinsipinin mahiyyəti hərtərəfli insan yetişdirməkdən ibarətdir. Məsələn, Nahid bu gün ana haqqında şeir deyəcək. O əvvəlcə şeirin mənasını dərk etməlidir – idrak Şeirə münasibəti olmalıdır – (sanki şeirlə danışır)- ünsiyyət Jestika və əl-qol hərkətlərini mimika ilə söyləyərək şeiri ifadəli etməlidir – psixomotor Şagirdyönümlülük – təhsilalanların maraq və tələbatlarının ödənilməsinə, potensial imkanlarının inkişafına xidmət etməsidir. Məsələn, Elmin dərsin yarış üsulu ilə keçirilməsini istəyir. Hətta buna görə əhvalı da pozulur. Müəllim onun arzusunu nəzərə almalıdır. “Mən dediyim kimi olmalıdır” düşüncəsi tamamilə yanlışdır. Nəticəyönümlülük – Əldə olunması nəzərdə tutulan təlim naliyyətlərinin əvvəlcədən müəyyən edilməsidir. Məsələn, kurikulum öyrənməyə başlayanda bilirik ki, biz hansı nəticəni əldə edəcəyik. Nəticəni əvvəlcədən görmək bizi daha da həvəsləndirir. Tələbəyönümlülük – Fərdin, cəmiyyətin, dövlətin dəyişən ehtiyac və tələbatlarının nəzərə alınmasıdır. Məsələn, bu gün tələbat kompüter mühəndisliyi sahəsinə daha çoxdur. Deməli, o istiqamətdə atılan addımların sayı çoxalmalıdır. İnteqrativlik – Təhsilin məzmun komponentlərinin bir-biri ilə və həyatla sistemli şəkildə əlaqələndirilməsidir. İnteqrativlik nəticəsində bildiklərimizi təhlil edə, mühakimə yürüdə bilərik. Qeyd edək ki, kurikulum üzrə təlimçi Günel Əliyeva bu mövzuya özünün “Mən bir müəlliməm” kitabında daha ətraflı şəkildə yer verib.

Nəzrin Rüstəmova

Bu bölməyə aid digər xəbərlər

Məktəbdə insident – Direktor müavini xəsarət aldı

2023-03-17 17:09:16

Məktəblərdə psixoloji xidmətin monitorinqi aparılır

2023-03-15 09:47:09

Bu məktəbdə kimya, fizika, biologiya, musiqi müəllimi yoxdur – PROBLEM

2023-03-14 12:40:00

FHN orta məktəbdə təlim keçirib – FOTO

2023-03-13 16:31:00

Məktəblərdə ağacəkmə kampaniyası davam edir

2023-03-13 15:27:00

Sinif müəllimi əməliyyatdan sonra vəfat etdi

2023-03-13 09:32:06

Məktəblərdə fövqəladə hallar zamanı necə davranmalı.

2023-03-11 15:59:00

Azərbaycanda repetitor yanından qayıdan məktəbli qız QAÇIRILDI

2023-03-10 13:27:10

Bakıda tanınmış pedaqoqla görüş keçirilib

2023-03-09 16:25:02

FHN Bərdədə orta məktəbdə təlim keçirib

kurikulumun əsasları– SERTİFİKASİYA sualları cavabı ilə V hissə. Özünü yoxla.

Biz size bu konkret isinize ve komeyinize gore cox tesekkur edirik.

Qaranliq As

5 лет назад

bilmediyim sualarda var yene sag.olun

Guhhhodogyfyihufih Guggjkgyfkhigug

5 лет назад

Allah razi olsun

Guhhhodogyfyihufih Guggjkgyfkhigug

5 лет назад

Allah razi olsun sizden.Men yalniz burdan oxumaqla 8suali duz yazmiwdim.2sehvim olmuwdu.

Sədaqət Xasməmmədova

5 лет назад

cox asan suallar dusb cox asan

ziyafet askerov

6 лет назад

yaxsiki bunlar varerr

Сейчас смотрят
7 лет назад 61 296 просмотров

kurikulumun əsasları– SERTİFİKASİYA sualları cavabı ilə V hissə. Özünü yoxla.

1 год назад 911 просмотров

ШАРФ ЗАШЕЛ В КС:ГО СПУСТЯ 2 МЕСЯЦА // ШАРФ РАЗБИЛ МЫШКУ

2 месяца назад 10 726 просмотров

ГрэмNews: к чему готовится Путин, что случилось с Невзоровым, где спрячут кремлевскую верхушку

2 года назад 315 487 просмотров

ЭТОТ ПОЗОР УВИДЕЛИ ВСЕ В ЛАГЕРЕ (АНИМАЦИЯ)

Смотрите далее

SERTİFİKASİYA sualları cavabı ilə II HİSSƏ.Özünü yoxla.

Mahmud Musayev TV

YAY MƏKTƏBİ-YAY DÜŞƏRGƏSİ. “DİLƏNÇİNİN BAĞ”I-İSTİRAHƏT MƏKANI. CƏBRAYIL RAYON 8 SAYLI MƏKTƏBLƏ.

Mahmud Musayev TV

8 месяцев назад

2023-CÜ İLİN BAYRAM GÜNLƏRİ

Mahmud Musayev TV

Laçın rayonunun Hacixanli kəndi

7 месяцев назад

МİQ,DQ SERTİFİKASİYA sualları.

MÜƏLLİMLƏRİN AYLIQ VƏZİFƏ MAAŞI BU QƏDƏR ARTACAQ

Mahmud Musayev TV

MIQ 2019 MENTIQ suallarinin izahi. 30 sual

Rasim Aliyev – ikivuriki•az

Azərbaycanın milyonçu, neft hasilatçısı, Ağa Musa Nağıyev haqqında məlumat.

Günel Əliyeva Kompetensiyalar+kurikulum

Müəllimlərin işə qəbulu,tarix ve alman dili, məntiq sualları(ll hissə)

Dərs Situasiya sualları

SON ZƏNG -2022. MÜƏLLİM ARZULARI.

Mahmud Musayev TV

8 месяцев назад

“XƏMSƏ” SUALLARI CAVABLARLA

Mahmud Musayev TV

7 месяцев назад

Популярные видео

Кузнецов – война и Фантастические твари / вДудь

Импровизаторы | Выпуск 1 | Регина Тодоренко

지민 (Jimin) ‘Set Me Free Pt.2’ Official MV

Сравнение Кадиллак VS Крузак�� #кадиллак #крузак200 #сравнения

Мэйби Бэйби — ЗАЙКА (24 марта)

Кулинарный Челлендж: Уэнсдей против Бабушки | Секретные Лайфхаки и Гаджеты от BaRaDa Challenge

Lego MUKBANG : Fried Chicken Challenge ��- Stop Motion & ASMR Video

МНЕ НАПИСАЛА УЧИЛКА на авито �� заставил её покричать

Челлендж. Шоколадная еда vs. Настоящая еда с Wednesday Addams от Multi DO Challenge

Притворилась другим человеком! *стала курьером ПРАНК*

DON’T GO THERE – 2 СЕРИЯ СЕРИАЛА. Кто-то ходит за окном.

⚡Международный суд в Гааге выдал ордер на АРЕСТ Путина: президент РФ стал НЕВЫЕЗДНЫМ

БЛОГЕР ПОДАРИЛ МНЕ АЙФОН�� #пранк #iribaby #shorts

Чуть не отняли у меня новый набор

Оживление Китайца. За что их не любят?

Смотрите новые, популярные видеоролики онлайн в хорошем качестве. Быстрый поиск любого видео.

info@mixrolik.ru Наша почта для жалоб и предложений