Faza keçidləri. Bərk cisimlərin, mayelərin və qazların xassələri
Maddələrin aqreqat
halı
Maddənin aqreqat halları (
lat.
aggrego ‘toplaşma’) — Maddələr əsasən dörd aqreqat halında
olur: bərk, maye, qaz və plazma. Maye və bərk hallar həmçinin kondensləşmiş hal adlanır. Bu
və ya digər aqreqat halının mövcudluğu maddəni təşkil edən hisəciklərin təbiətindən və
onların qarşılıqlı təsir xarakterindən asılıdır.maye öz formasını asanlıqla dəyişir,həcmini isə
sabit saxlayır.Qazların xüsusi hecmi yoxdur,verilen bütün həcmi tutur.
Maddənin aqreqat halları
Maddələrin aqreqat
halı
Maddənin aqreqat halları (
lat.
aggrego ‘toplaşma’) — Maddələr əsasən dörd aqreqat halında
olur: bərk, maye, qaz və plazma. Maye və bərk hallar həmçinin kondensləşmiş hal adlanır. Bu
və ya digər aqreqat halının mövcudluğu maddəni təşkil edən hisəciklərin təbiətindən və
onların qarşılıqlı təsir xarakterindən asılıdır.maye öz formasını asanlıqla dəyişir,həcmini isə
sabit saxlayır.Qazların xüsusi hecmi yoxdur,verilen bütün həcmi tutur.
Bütün maddələr kifayət dərəcədə alçaq temperaturda bərk halda olur. Bərk maddəni təşkil
edən hissəciklərin hərəkəti olduqca məhduddur. Buna əsasən hissəciklərin həmin yerlərdə
olma ehtimalı maksimuma çatır. Bütün bunların sayəsində bərk maddələr müəyyən forma və
həcmə malik olur.
Mayedə hissəciklər arasındakı məsafə əksər hallarda bərk maddələrə nisbətən böyük, cazibə
qüvvələri isə nisbətən zəif olur. Maye aqreqat halı öz təbiətinə görə müəyyən quruluşa malik
olan bərk və heç bir quruluşu olmayıb, nizamsız hərəkətdə olan hissəciklərdən ibarət qaz
aqreqat halları arasınd aralıq yer tutur. Mayelər üçün müəyyən həcmin olması və formanın
olmaması xarakterikdir.
Maye maddə buxarlanma, qaynama nəticəsində qaz halına keçir. Bu halda hissəciklər
arasındakı məsafə mayedə olduğundan daha çox artaraq, onların öz ölçülərinə nisbətən bir
neçə dəfə böyük olur. Buna əsasən hissəciklər arasındakı qarşılıqlı təsir qüvvələri daha artıq
zəifləyir. Bu halda isə hissəciklər öz yerlərini sərbəst surətdə dəyişə bilir.
Maddənin dördüncü halı da mövcuddur. Çox yüksək temperaturlarda maddələr ionlaşmış
qaza – plazmaya çevrilir. Maddənin “plazma” adlanan bu halını yerlərini fasiləsiz dəyişən
elektron, ion, atom və hətta nüvələrin qarışığı təşkil edir. Temperaturu 10000-100000
0
C-yə
bərabər olan plazma “soyuq”, 1000000
0
C-yə qədər olan plazma isə “qaynar” plazma adlanır.
Maddənin aqreqat hallarının dəyişməsi
Axırıncı halda dur plazmada neytral atomlar olmur. O yalnız elektron, ion və atom nüvələrinin
qarışığından ibarət olur. Buna görə də, plazma elektroneytral olsa da, o, elektron və ion
keçiriciliyinə malik olur.
Faza keçidləri. Bərk cisimlərin, mayelərin və qazların xassələri
Maddənin bərk halından maye halına faza keçidi ərimə adlanır.
Maddənin maye halından bərk halına faza keçidi kristallaşma və ya bərkimə adlanır.
Kristal maddənin əriməsi zamanı
- İstilik udulur: Q>0;
- Maddənin daxili enerjisi artır;
- Maddənin kristal qəfəs dağılır;
- Maddənin temperaturu dəyişmir;
- Bərk cismin kütləsi azalır;
- Mayenin kütləsi artır.
Mayenin kristallaşması zamanı
- İstilik ayrılır: Q0;
- Maddənin daxili enerjisi azalır;
- Maddənin temperaturu dəyişmir.
- Mayenin kütləsi azalır;
- Bərk cismin kütləsi artır.
Maddənin maye halından qaz halına faza keçidi buxarlanma adlanır.
Maddənin qaz halından maye halına faza keçidi kondensasiya adlanır.
Sabit temperaturda mayenin buxarlanmsaı zamanı (T = const)
- İstilik udulur:Q>0;
- Maddənin daxili enerjisi artır;
- Mayenin kütləsi azalır.
- Buxarın kütləsi artır.
Sabit temperaturda buxarın kondensasiyası zamanı (T = const)
- İstilik ayrılır: Q0;
- Maddənin daxili enerjisi azalır;
- Mayenin kütləsi artır.
- Buxarın kütləsi azalır.
Maddənin bərk halından bir başa qaz halına faza keçidi sublimasiya adlanır.
Maddənin qaz halından bir başa bərk hala faza keçidi desublimasiya adlanır.
скачать dle 12.1
Müəllif: Ağakişiyev Səbuhi
maddənin aqreqat halları
Если вам понравилось бесплатно смотреть видео maddənin aqreqat halları онлайн которое загрузил fizika dərsləri Gülnarə Əjdər qızı 15 ноября 2022 длительностью 00 ч 07 мин 42 сек в хорошем качестве, то расскажите об этом видео своим друзьям, ведь его посмотрели 2 185 раз.
Сейчас смотрят
00:07:42 fizika dərsləri Gülnarə Əjdər qızı
4 месяца назад 2 185 просмотров
maddənin aqreqat halları
00:03:31 Juju Chichi
1 год назад 2 169 просмотров
Airlift – Soch Na Sake (Vocals Only)
00:03:28 Honbi Donbi
3 года назад 237 950 просмотров
MY OLD VIDEO.
00:00:15 Yohana Franco sbs
2 месяца назад 3 916 просмотров
14 de janeiro de 2023
Смотрите далее
Популярные видео
КТО ВОШЁЛ В ЗАЛ СЛАВЫ ВИДЕОИГР? #Shorts
РАСПАКОВКА ПОКУПОК С ALIEXPRESS ЗА 100 ТЫСЯЧ | ожидание и реальность
МАМА НАШЛА ЭТО У МЕНЯ В КАРМАНЕ – ЛОВИ ЛАЙФХАК #shortsvideo
Ссылка на обучение �� в закрепленном коменте. Первые 40 купивших будут добавлены в чат
Кузнецов – война и Фантастические твари / вДудь
ДИЗЕЛЬНЫЙ ДВИГАТЕЛЬ из БЕНЗИНОВОГО – РЕАЛЬНО?
Импровизаторы | Выпуск 1 | Регина Тодоренко
Сравнение Кадиллак VS Крузак�� #кадиллак #крузак200 #сравнения
Челлендж. Шоколадная еда vs. Настоящая еда с Wednesday Addams от Multi DO Challenge
지민 (Jimin) ‘Set Me Free Pt.2’ Official MV
КОШЕЧКА УПРАВЛЯЕТ НАШЕЙ ЖИЗНЬЮ 24 ЧАСА! ПРОДОЛЖЕНИЕ 100 КНОПОК ЧЕЛЛЕНДЖ! ВЫПОЛНЯЕМ ЗАДАНИЯ
НЕПОСЛУШНАЯ — ХУДШИЙ ФИЛЬМ В ИСТОРИИ ��❌ НАШ ОТВЕТ «50 ОТТЕНКАМ»? (выкoлите мне глаза!)
Lego MUKBANG : Fried Chicken Challenge ��- Stop Motion & ASMR Video
Кулинарный Челлендж: Уэнсдей против Бабушки | Секретные Лайфхаки и Гаджеты от BaRaDa Challenge
В поисках сокровищ: как добывают самые дорогие изумруды в мире
Смотрите видео на портале epicube.su совершенно бесплатно и без регистрации. Наша видеотека каждый день обновляется лучшими роликами со всего мира!
admin@epicube.su Наша почта для ваших пожеланий и связи с нами.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.