Azərbaycan Respublikası yanında Dövlət İdarəçilik
7. “Publik hüquqi şəxslər haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
Makroiqtisadiyyata giriş məmmədhəsən meybullayev
1 2 3 4 5 6
1926 Bakü Türkoloji Kongresinin 70. Yıl Dönümü Toplantısı: (29-30 Kasım 1996) [Mətn] /Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.- Ankara: [Türk Dil Kurumu], 1999.- 122 s.
M.Ə.Hüseynov [Mətn]: biblioqrafiya /tərt. ed. N.A.Bağırbəyova; red. M.M.Həsənova, N.M.Teymurova; Azərb. SSR EA, Əsaslı kitabxana, Memarlıq və İncəsənət İn-tu.- B.: Elm, 1979.- 119, [7]
M. Əzizbəyov adına Azərbaycan Qızıl Əmək Bayrağı Ordenli Sənaye İnstitutu [Mətn]: yubleyə həsr olunur [məsul red. Ş.R.Əliyev].- B.: [s. n.] 1945.- 126, [3] s. portr., fotoşək. 27 sm.
Maddi-texniki təchizat və satış üzrə məlumat kitabı /R.Ə.Hüseynov, T.A.Hüseynov, İ.M.Qəhrəmanov və b.- B.: Azərnəşr, 1978.- 313 s.
Magistr hazırlığı üçün “Metrologiya, standartlaşdırma və sertifikalaşdırma mühəndisliyinin problemləri” fənninin tədrisi proqramı [Mətn] : 060647 – “Metrologiya, Standartlaşdırma və Sertifikatlaşdırma mühəndisliyi” ixtisası üzrə /Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Texniki Un-ti ; tərt. ed. E. B. İsgəndərzadə ; elmi red. H. Ə. Hüseynov. Bakı: [Vektor], 2015.- 11 s.: cədv., 21 sm.
Magistr hazırlığı üçün “Metroloji vasitələrin kompüterdə layihələndirilməsi” fənninin proqramı [Mətn] : 060627 – “Cihazqayırma mühəndisliyi” ixtisası üzrə /Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Texniki Un-ti ; tərt. ed. E. B. İsgəndərzadə ; elmi red. H. Ə. Hüseynov. Bakı: [Vektor], 2015.- 14 s.: cədv., 21 sm.
Magistr hazırlığı üçün “Ölçmə, nəzarət və sınağın avtomatlaşdırılması” fənninin proqramı [Mətn] : 060647- “Metrologiya, Standartlaşdırma və Sertifikatlaşdırma mühəndisliyi” ixtisasının “Standartlaşdırma və sertifaktlaşdırma” ixtisaslaşması üzrə /Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Texniki Un-ti ; [tərt. ed. E. B. İsgəndərzadə] ; elmi red. H. Ə. Hüseynov. Bakı: [Vektor], 2015.- 11 s.: cədv., 20 sm.
Mahi Məhərrəm. (Alıyev Məhərrəm Mahi Rzaqulu oğlu.) Şeirlə yaşanan ömür [Mətn] /M.Mahi; naşir və red. Q. İsabəyli.- B.: Şirvannəşr, 2010.- 162, [2] s. portr
Mahir Ələmdar. (Quliyev Ələmdar Əbdülrəhim oğlu) (hacı). Mənim tanıdığım Füzuli [Mətn] Hacı Ələmdar Mahir; red. Hacı Mustafa Mailoğlu.- B.: Nurlan, 2009.- 283, [1] s.
Mahmud Xalid. Əbədiyyət yolçuları [Mətn] : qısa ensiklopedik toplu /X. Mahmud ; məsləhətçi E. İskəndərzadə. Bakı: [SkyG], 2016.- 160 s.: portr., fotoşək., 22 sm.
Mahmud Xalid. (Ağayev Xalid Qədiməli oğlu). Hər ömürdən sətirlər [Mətn] : I hissə. Qısa ensiklopedik toplu.- Bakı: UniPrint, 2019.- 471, [1] s.: 21 sm.
Mahmud Xalid. (Ağayev Xalid Qədiməli oğlu) Yalnızlığın rəsmi [Mətn]: şeirlər /X. Mahmud; red. Ş. Ağa.- Bakı UniPrint 2014.- 149, [1] s. portr.
Mahmud Nəriman. Bağ evinin sirri [Mətn] : roman /N. Mahmud ; red. D.Yusif.- Bakı : Təəfkkür , 2011.-158, [2] s.
Mahmud, Nəriman. (Mahmudov Nəriman Məhəmməd oğlu).Vətən aşiqi [Mətn] : (Xatirələr,müsahibələr,reportajlar).-Bakı: 3 saylı Bakı mətbəəsi, 2018. 135 [1] s.: 20 sm.
Mahmud Nəriman. Zəncirlənmiş ədalət. (Bədii-publisistik-sənədli roman).- Bakı , 2013.- 230 [2] s.
Mahmud Nəriman. Qanlı kürsü [Mətn]: Povestlər və hekayələr /N. Mahmud; Red.: Y. Dirili; Ön söz: İ.Kazımov.- B.:Təfəkkür, 2007.- 220 s.
Mahmud Nəriman. Mavi Xəzərdə qətl [Mətn]: Roman /N.Mahmud; Red. Y.Dirili.Bakı : Təfəkkür , 2008.- 224 s.
Mahmud Nəriman. Sirli əməliyyat [Mətn] : ibrətamiz hekayələr /N. Mahmud ; red. Y. Dirili. Bakı: Yeni Poliqrafist MMC, 2016.- 103 s.: portr., 18 sm.
Mahmud Tofiq. Dalğalar [Mətn]: hekayələr, əfsanələr, nağıllar /T.Mahmud; red. M.Namaz.- B.: Gənclik, 1976.- 134, [2] s.
Mahmudov Allahverdi Mirzə oğlu. Kriminalistika: sxemlər, şərhlər, terminlər: (Tədris-metodik vəsait) /�.�.Mahmudov, B.Ə.Əliyev; Polis Akademiyası.- B�kı: Qanun, 2003.- 188 səh.: 27 sm.
Mahmudov Əhməd Əkbər oğlu. Azərbaycan iqtisadiyyatının aktual problemləri [Mətn] /Ə.Mahmudov; baş elmi red. Z.Səmədzadə.- B.: [Vətən], 2008.- 912, [4] s.
Mahmudov Əhməd Əkbəroğlu. Torpaq kənd təsərrüfatın dabaşlıca istehsal vasitəsidir [Mətn] /Ə.Mahmudov, B.Səmədov.- Bakı: Azərnəşr, 1973.- 65, [3] s.
Mahmudov Əliheydər Məşədixalıq oğlu. Balıq və balıq məhsulları [Mətn] /Ə.M.Mahmudov; Red.: M.Əmirova.- B.: İşıq, 1998.- 236 s.
Mahmudov H.İ. Azərbaycan mineral xammal sərvətləri və ətraf mühit: Dərs vəsaiti /H.İ.Mahmudov; Elmi red.: A.Əlizadə.- B.: Nafta-press, 2000.- 80 s.
Mahmudov H.Z. Heydər Hüseynov 1908-1950: biblioqrafiya /Azərb. SSR EA, Əsaslı Kitabxana; tərt. ed. H.Z.Mahmudov; red. M.A.Dadaşzadə, İ. Səfərov.- B.: AzSSR EA; 1965.- 46, [2] s.
Mahmudov Hikmət İsmayıl oğlu. Təbii ehtiyatların istifadəsi və mühafizəsi [Mətn]: Dərs vəsaiti /H. İ. Mahmudov; Elmi red.: B. Budaqov; Rəyçi: Ş. Y. Göyçaylı, Ş. B.Xəlilov. B.: Nafta-press, 1999. 110 s.: cədvəl, xəritə, + Qoşma sənəd xəritə: ( [1] v.; 20x.)
Mahmudov M.M. Azərbaycanda qiymətli kağızlar bazarının müasir vəziyyəti və onun inkişaf problemləri [Mətn] M.M.Mahmudov, N.R.Quliyev; Azərb. Dövlət İqt. Un-ti.- B.: [İqtisadUniversiteti] 2012.- 30, [1] s.
Mahmudov Mahmud Ağəli oğlu. Mətbuat və ədəbi tənqid [Mətn]: Azərbaycan partiya-sovet mətbuatının 1953-1965-ci il materialları əsasında: [dərs vəsaiti] /M.Mahmudov; elmi red. F.Mehdi; rəyçilər. F.Mehdi, A.Rüstəmov.- B.: ADU, 1986.- 77, [3] s.
Mahmudov Mahmud Həsən oğlu. Bir ana həsrəti [Mətn] : [şeirlər] /M. H. Mahmudov ; red. R. Həbiboğlu. B.: Təknur, 2014.95, [1] s.: portr., ill., 20 sm.
Mahmudov Malik Rüstəm oğlu. Ərəbcə yazmış azərbaycanlı şair və ədiblər [Mətn]: VII-XII əsrlər /Malik Mahmudov.- B.: Şərq-Qərb, 2006.- 192 s.
Mahmudov Məsud Əhməd oğlu. Kompüter dilçiliyi [Mətn] M.Ə.Mahmudov; red. A.Axundov, İ.Tahirov; AMEA, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu.- B.: Elm və təhsil, 2013.- 352, [4] s.
Mahmudov Məsud Əhməd oğlu. Mətnin formal təhlili sistemi [Mətn] Azərbaycan dilinin materialı əsasında /M.Mahmudov; red. A.Axundov; AMEA, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu.- Bakı: Elm, 2002.- 244 s. , cədvəl, sxem, 1port.
Mahmudov Məsud. Türk dillərinin milli korpusları [Mətn] /M. Mahmudov ; elmi red. N. Cəfərov ; AMEA, Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu, Azərb. Atatürk Mərkəzi. Bakı: Elm və təhsil, 2018. 391, [1] s..
Mahmudov Mətləb Əbdüləli oğlu. İdarəetmə nəzəriyyəsi [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik tərt. ed. M.Mahmudov, Z.Şabanov, F.Ələkbərov; elmi red. Ə.Tağıyev; rəyçilər H.Qaraşov, Ə.Abasov, R.Əhmədli; ərb. Əmək və sosial Münasibətlər Akademiyası; AMEA, Fəlsəfə, Sosiologiya və Hüquq İn-tu.- B.: Elm və təhsil, 2012.- 343, [1] s.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. İlham Əliyev və Azərbaycan tarix elmi [Mətn]: [monoqrafiya] /Y.M.Mahmudov; elmi red. Y.Gözəlova.- B.: [TurxanNPB], 2014.- 478, [2] s. portr., fotoşək
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Analitik həndəsə [Mətn]: Dərs vəsaiti: Ali texniki məktəblər üçün /M.C.Mahmudov; Dnepropetrovsk Milli Universitetinin Bakı filialı; Azərbaycan Texniki Universiteti; Elmi red.: A.N.Əlizadə.- B.: AzTU, 2004.- 76 s.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Birdəyişənli funksiyanın diferensial hesabının elementləri [Mətn]: Dərs vəsaiti: Ali texniki üçün /M.Mahmudov, F.O.Məmmədov; Emli red.: A.N.Əlizadə; Dnepropetrovsk Milli Universitetinin Bakı filalı Azərbaycan Texniki Universiteti.- B.: AzTU, 2005.- 102 s.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Bolonya prosesi problemlər, perspektivlər reallıqlar: [monoqrafiya] /M.Mahmudov; elmi red. Y.Ə.Məmmədov; rəyçi. M.S.Cəbrayılov, S.S.Həmidov, L.N.Qasımova, R.İ.Əliyev.- Bakı: Elm və Təhsil, 2010.- 503, [1] s. , portr., cədv. ; 21 sm.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Bolonya prosesi və Azərbaycan [Mətn] /M.C.Mahmudov; elmi red. F.A. Rüstəmov; Elmi İstehsalat Mərkəzi MMC.- B.: ADPU, 2008.- 340, [2] s.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Bolonya prosesi və Azərbaycan [Mətn] /M.Mahmudov; Elmi red. F.A.Rüstəmov I hissə.- B.: ADPU, 2008.- 104 s.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Cəbr və analitik həndəsə [Mətn]: Dərs vəsaiti: Ali texniki məktəblər üçün /M.C.Mahmudov; Dnepropetrovsk Milli Universitetinin Bakı filialı; Azərbaycan Texniki Universiteti; Elmi red.: A.N.Əlizadə.- B.: AzTU, 2004.- 203 s.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu Dünyada təhsil sistemləri [Mətn] : monoqrafiya /M. C. Mahmudov ; elmi red. A. Mehrabov ; ön söz müəl. Q. Novruzov ; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi ; Azərb. Resp. Təhsil Problemləri İn-tu. Bakı: Mütərcim, 2014.- 479, [1] s.: portr., fotoşək., cədv., ill., 25 sm.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Dünyada və Azərbaycanda təhsil sistemi [Mətn] /M.C.Mahmudov; Dnepropetrovsk Milli Universitetinin Bakı Filialı; Azərbaycan Texniki Universiteti; Red. L.N.Qasımova.- B.: AzTU, 2005.- 51 s.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Xətti proqramlaşdırmanın elementləri Dərs vəsaiti: Ali texniki üçün /M.Mahmudov; Elmi red. A.N.Əlizadə; Rəy verənlər. M.H.Bağırov, V.M.Muradov; Dnepropetrovsk Milli Universitetinin Bakı filalı Azərbaycan Texniki Universiteti.- B.: AzTU, 2005.- 46 s.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Riyaziyyatın tədrisi metodikası [Mətn]: Metodik vəsait: Ali texniki məktəblər üçün /M.C.Mahmudov; Elmi red. M.S.Cəbrayılov.- I hissə.- B.: AzTU-nun nəşriyyatı, 2004.- 189 s.
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Riyaziyyatın tədrisi metodikası [Mətn]: Metodik vəsait: Ali texniki məktəblər üçün /M.C.Mahmudov; Elmi red. M.S.Cəbrayılov.- II hissə.- B.: AzTU-nun nəşriyyatı, 2005.- 128 s
Mahmudov Müdafiə Cəmil oğlu. Riyaziyyatın tədrisi metodikası [Mətn]: ali texniki məktəblər üçün /M.Mahmudov; elmi red. M.S.Cəbrayılov; rəy verən. A.N.Əlizadə, S.S.Həmidov, A.C.Adıgözəlov.- Bakı: ADPU, 2006.- 273, [1] s.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Azərbaycan diplomatiyası [Mətn]: Ağqoyunlu və Səfəvi dövlətlərinin Avropa ölkələri ilə əlaqələri. (XV-XVII yüzilliklər) /Y.Mahmudlu.- B.: Azərbaycan Universiteti, 1996.- 291 s.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Azərbaycan diplomatiyası [Mətn]: Ağqoyunlu və Səfəvi dövlətlərinin Avropa ölkələri ilə əlaqələri (XV-XVII yüzilliklər) /Y.Mahmudov.- B.: Təhsil, 2006.- 416 s.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Azərbaycan: qısa dövlətçilik tarixi [Mətn ] /Yaqub Mahmudov; Elmi red.: M.N.Mirzəyev; Red.: E.M.Lətifova.- B.: Təhsil, 2005.- 140 s.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Azərbaycan tarixi. İntibah dövrü: [Mətn]: IX əsrin ikinci yarısı-XIII əsrin əvvəlləri Mahmudov.- B.: Altay dünyası, 1996.- 84 s.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Azərbaycan tarixində Heydər Əliyev şəxsiyyəti /Y.Mahmudov; Elmired.: Ə.M.Həsənov.- B.: Təhsil, 2002,328 s. portr., fotoşək
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Azərbaycanlılar [Mətn]: etnik-siyasi tarixə ümumi baxış /Y. Mahmudov; red. Y.Gözəlova; rus dilinə çevirənlər. G.Məmmədova, İ.Niftəliyev; ing. dilinə çevirən. Ə.Ağabəyova.- B.: Aspoliqraf, 2008.- 60, [4] s.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə əlaqələri [Mətn]: Ağqoyunlu dövrü: XV əsrin II yarısı: Dərs vəsaiti /Y.M.Mahmudov; elmi red. S.M.Onullahi, R.Ə.Hüseynov; AzSSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, S.M.Kirov adına ADU.- B.: ADU, 1986.- 91, [4] s.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə əlaqələri.-Bakı: Təhsil , 2007.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Heydər Əliyev ideyalarının zəfər yürüşü [Mətn] /Y.Mahmudov; elmi red. Ə.M. Həsənov ; red. Y.Gözəlova, N.Məmmədova, G.Talıbova. Buraxılış B.: Təhsil, 2011.- 547, [1] s., [30] v. portr., fotoşək.: 25 sm.
Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu. Qarabağ: real tarix [Mətn]: Faktlar. Sənədlər Y.M.Mahmudov, K.K.Şükürov; baş məsləhətçi E.Ə.Mahmudov; məsləhətçilər A.Ə.Paşayev, F.H.Vahabov; naşir: B.H.Axundov; İngilis dilinə tərcümə edən: B.İ.Hacıyev.- B.: Təhsil, 2005.- 380 s.
Mahmudov Yaqub. Orta əsrlər tarixi. Avropa erkən orta əsrlərdə. (Dərslik). – B.: �TƏHSİL�, 2012.- 216 s.
Mahmudova Aynurə Vaqif qızı. Füzuli ədəbi məktəbi (XVI-XVIII əsrlər) [Mətn] : Füzuli kitabxanası. Kitablar seriyası. II kitab.- Bakı: Elm və təhsil, 2019.- 199 [1] s.: 21 sm.
Mahmudova Ceyran Emin qızı. “Azərbaycan xalq musiqi yaradıcılığı” fənni üzrə proqram [Mətn]: 60 saat /C.E.Mahmudova (tərtibatçı); elmi red. R. Zöhrabov; rəyçilər. S.Abdullayeva, C.Həsənova; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Resp. Təhsil Problemləri İn-tu; Ü.Hacıbəyli ad. Bakı Musiqi Akad.- B.: [s.n.], 2009.- 11, [1] s.
Mahmudova Dilarə. Neyro stomatologiya [Mətn] /D.Mahmudova.- Bakı: [s. n.], 2012.- 246 s. şək., cədv
Mahmudova Qətibə Çingiz qızı. Türk dillərinin frazeologiyası: [3 cilddə]. Qıpçaq qrupu türk dillərinin frazeologiyası [Mətn] /Q. Mahmudova; red. M. Mirzəliyeva; rəyçi Ç. Hüseynzadə [və b.]; AMEA İ. Nəsimi ad. Dilçilik İn-tu, Türk dilləri şöbəsi II cild.- B.: Nurlan, 2009.- 294, [4] s.
Mahmudova Ofeliya Əbilhəsən qızı. Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərinin beynəlxalq xüsusi hüquqi tənzimlənməsi [Mətn]: monoqrafiya O.Ə.Mahmudova; elmi red. Ə.İ.Əliyev; [ön söz. R.K.Məmmədov]B.: Bakı Çap Evi, 2013.- 223, [1] s.
Mahmudova Rəhimə Mahmud qızı. Ali məktəbdə tələbə müstəqil işinin imkanları və yolları [Mətn]: [Metodik vəsait] /R.Mahmudova; Elmi red.: Ə.Ə.Ağayev; Rəyçi: L.N.Qasımova, S.Ə.Səfiyev; Bakı Dövlət Universiteti Bakı: Çaşıoğlu, 2005.- 136 s.
Mahmudova Şəhla Həsən qızı. Musiqi palitrası [Mətn] /Ş. H. Mahmudova ; red. R. Zöhrabov.B.: [s. n.], [2014]223, [1] s. portr., fotoşək., not
Mahmudzadə Maqsud. Şeyx Şamil və onun varisləri [Mətn]: [Sənədli-publisistik qeydlər] /M.Mahmudzadə; Naşir: Buzovnalı Rəhimağa İmaməliyev; Elmi red.: H.Hacıyev.- B.: Boz oğuz, 1998.- 176 s.
Maksakovski V.P. Dünyanın coğrafi mənzərəsi [dərslik] Cild 1 /V.P.Maksakovski; tərtibatçı red. P.F.Kazımi; mətnlərintərc. F.İ.İbadov; dizayner S.A.Yaqubova.- Bakı: [s. n.], 2010.- 483, [2] s.
Maksimov Nikolay Aleksandroviç. Fiziki coğrafiya [Mətn]: orta məktəbin 5-cı siniif üçün dərslik /N.A.Maksimov; tərc. ed. B.S.Eyvazov; red. M.Çobanzadə.- B.: Maarif, 1989.- 163, [2] s.
Makulu Abbas. Səttarxan [Mətn]: roman Makulu Abbas (Pənahi) İkinci kitab.- B.: Azərnəşr, 1983.- 334, [2]s.
Maqmatik formasiyalar [Mətn]: Ali məktəblər üçün dərslik /V.M.Babazadə, F.A.Axundov, M.N.Məmmədov, N.Ə.İmamverdiyev; Elmi red.: S.Ə.Bəktaşi; M.Ə.Rəsulzadə adına Bakı Dövlət Universiteti, Azərbaycan Elmlər Akademiyası Geologiya İnstitutu.- B.: Nafta-Press, 2000.- 236 s.: cədv., 20 sm.
Maqsudqızı Rəhilə. Allah sevgisi: Şerlər Rəhilə Maqsudqızı; Red.: M.Qara qızı; Elmi red.: M.Hacıyev; Naşir: T.Vəlixanlı Bakı Mürtəcim 2001.- 92 səh.
Maqsudov Elbəyi Sadıq oğlu. Poetik-praktik Azərbaycan dili [Mətn]: dərs vəsaiti /E.Maqsudov; rəy verənlər N.Q.Cəfərov, B.A.Əhmədov.- Naxçıvan: [Əcəmi], 2009.- 172, [4] s.
Maqsudov Fərəməz Qəzənfər oğlu. Heydər Əliyev və Azərbaycan elmi [Mətn] /F.Maqsudov; AEA “Elm” Redaksiya-Nəşriyyat və Poliqrafiya Mərkəzi; Red.: C. Quliyev.- B.: Elm, 1998.- 260 səh.: fotoşək., 20 sm.
Maqtımqulı. Saylanan şeirlər [Mətn] /Maqtumqulı; nəşrə haz. M.Kosayev, B.Axundov (ön söz müəl.); red. B.Kerbabayev; Türkmenistan SSR Ilımlar Akad., Maqtımqulı ad. Edebiyyat İn-tu.- Aşqabad: B.: TSSR IlımlarAkademiyası, 1960.- 558, [3] s.
Maldonis Alfonsas. Analar dünyanı gəzər. [Mətn] : [şeirlər] /A. Maldonis ; red. Ağasəfa (tərc. ed.) ; [tərc. B.Vahabzadə, A. Əlizadə, Y. Həsənbəy, M. Aslan]. B.: Yazıçı, 1987. 113, [7] s.: portr.,şək
Malın bazar qiymətinin müəyyən edilməsi qaydaları [Mətn]: vergi Məcəlləsinin tətbiqi sənədləri buraxılışa məsul N.Belova, Ş.Quliyeva.- B.: 2001.- 8 s.
Maliyyə [Mətn]: Dərslik /Elmi red.: A.M.Kərimov, N.R.Quliyev; Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti.- B.: Qanun, 2001.- 351 s.
Maliyyə bazarları terminlərinin izahlı lüğəti [Mətn] /[haz. Yerli İqtisadi İnkişaf Mərkəzi (YİİM)]Bakı: Nurlar, 2010.- 271, [1] s. , şək. ; 22 sm.
Maliyyə dünyasına bilik yolu ilə: 2002-ci il üzrə illik hesabat Azərbaycan Bank Tədris Mərkəzi.- B.: 2002.- 12 səh.
Maliyyə hüququ kursunun proqramı [Elektron resurs]: bakalavr təhsil pilləsi üzrə Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, ADİU; tərt. ed. S.Z.İsayev; elmi red. K.F.Sadıqov; rəyçilər S.A.Abbasov, J.V.Bədəlbəyli.- B.: [s.n.] 2010.- 13 s.
Maliyyə, pul tədavülü və kredit [Mətn]: Ali məktəb üçün dərs vəsaiti /Hazırlayan.: K.İ.Tağıyev, F.M.Quliyev, N.A.Novruzov və b.Rəyçilər: Ataşov B.X. və b.- B.: Nasir, 2000.- 350 s.
Maliyyə terminlərinin izahlı və tərcümə lüğəti [Mətn] /A.Q.Ağayev; red. A.A.Nadirov, A.K.Ələsgərov; rəyçilər. A.F.Musayev, H.X.Əsədov, Z.Ə.Səmədzadə [və b.]Bakı: Ziya, 2005.- 422 s.
Malların gömrük qiymətləndirilməsi [Mətn]: qaydalar /Red. heyəti: Ə.Babayev, T.Kuzmina, K.Şükürov.- B,: BİZNESMENİN BÜLLETENİ, 1998.- 12 s.: 21 sm.
Malların idxal və ixracına dair göstəricilər [Mətn]: ölkələr üzrə, əməliyyat növləri üzrə, bölmələr və mal qrupları üzrə, mallar üzrə.- B.: [Dövlət Statistika Komitəsi], 2008.- 729, [2] s.: cədv., sxem, 29 sm.
Malların idxal və ixracına dair göstəricilər [Mətn]: ölkələr üzrə, əməliyyat növləri üzrə, bölmələr və mal qrupları üzrə, mallar üzrə.- B.: [Dövlət Statistika Komitəsi], 2008.- 765, [2] s.: cədv., sxem, 29 sm.
Malların və minik avtomobillərinin idxalına aksizlər [Mətn]: təlimat /Red. heyəti: F.Əbdüləzimli, T.Kuzmina, K.Şükürov.- B,: BİZNESMENİN BÜLLETENİ, 1998.- 8 s.: 21 sm.
Manafoğlu Rafiq. İslami dəyərlər L.N.Tolstotyun baxışlarında [Mətn] /R.Manafoğlu; red. T.Teyyubqızı.- B.: ABU, 2007.- 99, [1] s.
Manafoğlu Rafiq. İzahlı tərcüməşünaslıq terminləri lüğəti [Mətn] /R. Manafoğlu, N. Tağısoy, R. Kamal; red. S. Sadıqova, İ. Kazımov; rəyçi. N. Cəfərov [və b.].- B.: Mütərcim, 2010. -163 s.
Manafov Qabil Nadir oğlu. Bazar iqtisadiyyatı: mahiyyəti, əsas cəhətləri, formalaşmasının xüsusiyyətləri [Mət n] /Q.N.Manafov; Azərbaycan Dövlət İqtisad İnstitutu.- B.: 1991.- 34 s.
Manafova Maral. Mədəniyyət tarixi və nəzəriyyəsi: Dərslik /M.Manafova; Rəyçilər: A.Şükürov, N.Mehdi, G.Abdullazadə, Ə.Tağıyev; Elmi red.: V.Məmmədova.- B.: Təbib, 2006.- 402 s.
Manafova Maral. Mədəniyyət tarixi və nəzəriyyəsi: Dərslik /M.Manafova; Rəyçilər: A.Şükürov, N.Mehdi, G.Abdullazadə, Ə.Tağıyev; Elmi red.: V.Məmmədova.- B.: Təbib, 2006.- 402 s.; 23 sm.
Manatın bahalaşması və iqtisadi inkişaf: “Holland xəstəliyi”nin məzmunu və əlamətlərinin tədqiqi. / Müəlliflər: V.Hüseynov, Z.Hüseynov, Ş.İsmayılov, A.Mustafayev; Elmi red.: Y.Həsənli.- B.: Səda, 2005.- 140 s.
Mansurov Tofiq Məhəmməd oğlu. Çoxkanallı telekommunikasiya sistemləri [Mətn]: [ali məktəblər üçün dərslik] /T. M. Mansurov; rəy verənlər. F. H. Məmmədov və b.; red. Q. B. Bəybalayev I cild.- B.: Çaşıoğlu, 1999.- 160 s.
Mansurzadə Ağəddin Mansur oğlu. Ayağa qalxaq [Mətn]: Publisistik məqalələr Mansurzadə, Hacı Ağaddin; Red.: Feyzi Mustafayev; Rəssam: Ədalət.- Sumqayıt: 2001.- 514 s.
Mansurzadə Ağəddin Mansur oğlu. Cənnətdə görüşənədək [Mətn]: Elmi-dini, ədəbi-bədii publisistik qeydlər /Hacı Ağəddin Mansurzadə; Rəyçi və məsləhətçi: H.V.Məmmədəliyev; Elmi-dini red.: H. i. Yarıyev; Ədəbi-bədii red.: Feyzi Mustafayev.- Sumqayıt: 1998.- 420 s.: portr., 21 sm.
Mansurzadə Ağəddin Mansur oğlu. El ağsaqqalı, xalq elçisi [Mətn]: Şeyxülislam Hacı Allahşükür Paşazadə haqqında etüdlər /Hacı Ağəddin Mansurzadə; Rəyçi və məsləhətçilər: Vasim Məmmədəliyev, Qəzənfər Paşayev; Red.: Mirəziz Seyidzadə, Orxan.- Sumqayıt: [Əbilov, Zeynalov və oğulları], 2006,306 s. portr
Mansurzadə Ağəddin Mansur oğlu. Ədəbi portretlər: Məqalələr toplusu Hacı Ağəddin Mansurzadə; Red.: M.Şahbazov.- Sumqayıt: 2002.- 464 s.
Mansurzadə Ağəddin Mansur oğlu. Nəsir İmanquliyev məktəbi [Mətn] : xatirə-povest /Hacı Ağəddin Mansurzadə; Red. Orxan.- B.: Adiloğlu, 2007.- 292 s.
Marağalı Əvhədi. Cami-Cəm [Mətn] /Farscadan tərcümə edən və izahların müəllifləri: Qulamhüseyn Beqdeli Xəlil Yusifli; Ön sözün müəllifi və elmi red. Xəlil Yusifli.- B.: Lider, 2004.- 288 s.
Marağayi Zeynalabdin. İbrahim bəyin səyahətnaməsi və ya təəssübkeşliyin bəlası [Mətn] /Z.Marağayi; Farscadan tərcümə edən və ön sözün müəllifi. H. Məmmədzadə; Farscadan tərcümənin red. H.Xoşginabi Bakı: Avrasiya Press, 2006.-456 s.
Maraği-əl Əbdülhəsən. Müalicati-münfəridə [Mətn]: sadə müalicə üsulları /Ə. əl-Marağı; fars dil. tərc. ed., müqəddimə, qeydlərin və şərhlərin müəl. İ.Qaibova; elmi red. F.Ələkbərli; AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar İn-tu.- B.: Nurlan, 2009.- 245, [1] s.: 21 sm.
Maraqlı məlumatlar [Mətn] [red. R.Hacıyeva].- B.: Azərnəşr, 1965.- 128, [4] s.
Markes Qabriel Qarsia. Patriarxın payızı [Mətn] /Q.Q.Markes; tərc. İ.İbrahimov, [və b.]; rəs. İ.Paşa.-B.: Azərbaycan Tərcümə Mərkəzi, 1996.- 608 s.
Markiş Simon. Prometey əsatiri /S.Markiş; [tərc. ed. L.Mahmudova; red. S.Tahirova]Bakı: Gənclik, 1969.- 56, [4] s.
Markskors Raynhard. Çıxmayan ortopedik stomatoloji restavrasiyalar [Mətn] R.Markskors; Azərb. nəşrinin red. O.S.Seyidbəyov, Z.İ.Qarayev, E.E.İmanov [və b.]; tərc. E.E.İmanov.- B.: [s. n.] 2012.- 310, [2] s.
Marozzi Castin. Dünya fatehi Teymur [Mətn] /Castin Marozzi; rus dilindən tərc. Z.Abbas; red. M.Məmmədov.- Bakı: Qanun, [2012].- 487, [1] s. portr., xəritə, şək
Marşak Samuil Yakovleviç. Usta tikər-usta sökər / S.Y.Marşak; [tərc. ed. T.Elçin; rəss. Y.Korovin; red. İ.Tapdıq].- [Bakı]: Azərnəşr, [1964].- 15 s. , şək. ; 29 sm.
Masallı folklor örnəkləri [Mətn] /AMEA, Folklor İn-tu; toplayıb tərt. ed. F. Bayat; red. M. Kazımoğlu (İmanov) I-ci kitab, B.: Elm və təhsil, 2013.- 417, [1] s.: 21 sm.
Maslov Mixayıl Stepanoviç. Uşaq xəstəlikləri dərslik /M.S.Maslov; [tərc. ed. M.Kərimova, R.Seyidova; red. M.Əhmədov].- B.: Azərtədrisnəşr, 1961.- 533, [3] s.
Masonlar [Mətn]: toplu /tərtibçilər. M.Ənsərli, S.Dostəliyev, G.Qurbanova I Kitab.- B.: Qanun, 2010.- 355, [1] s.
Masse Anri İslam: Tarixi oçerk /A.Masse; Ruscadan tərcümə edənlər: C.Cabbarov; A.Ələsgərov; Red.: H.Əlizadə, SSRİ Elmlər Akademiyası Asiya Xalqları İnstitutu.- B.: Azərnəşr, 1964.- 256 s.
Masse Anri. İslam [Mətn]: [Tarixi oçerk] /Anri Masse; Ruscadan tərcümə edənlər. C.Cabbarov; A.Ələsgərov; Buraxılışına məsul və ön söz. H.Dayıyev, M.Kərimov.- B.: Azərbaycan Ensiklopediyasının Baş Redaksiyası, 1992.- 256 s.
Mastenbruk Vilyam. Danışıqlar [Mətn] /V.Mastenbruk; tərc. ed. H.Nərimanoğlu.- B.: “E.L.” NPŞ MMC, 2011.- 194, [2] s.
Maşın detalları və konstruksiyaetmənin əsasları [Mətn]: dərs vəsaiti Ə.X.Canəhmədov (red. və ön söz), Ə.S.Səmədov, M.Y.Cavadov [və b.]B.: Apostroff, 2013.- 479, [1] s.
Maşın hissələrindən kurs layihəsi [Mətn] : ali texniki məktəblər üçün dərs vəsaiti /Z.Kərimov, Ə.Hüseynov, G.Quliyev, K.Rəhimov; ixtisas red. A.Abdullayev; rəyci R.Bədəlov.- B.: Maarif, 1983.- 318, [1] s.
Maşın hissələrindən kurs layihəsi [Mətn]: ali texniki məktəblər üçün dərs vəsaiti /Z.Kərimov və b.]; red. A.H.Abdullayev Bakı: Maarif, 2007.- 483, [1] s.
Maşın və aparat hissələrinin bərpası və yeyilməyə davamlığının artırılması texnologiyası və avadanlığı” ixtisası üzrə buraxılış işinin yerinə yetirilməsi üçün metodiki göstəriş Ə.H. Cadıxov, E.A.Tağiyev, A.Ə.Muradov və b.; AR Təhsil Problemləri İnstitutu; Azərbaycan Texniki Universiteti “Maşınların tə’mir texnologiyası və e’tibarlığı” kafedrası.- B.: Az TU, 2002.- 63 səh.
Maşınqayırmada texnoloji proseslərin kompyuter layihələndirilməsi (Maşınqayırmada texniki sistemlərin kompyuter idarə olunması) [Mətn] : ali texniki məktəblərin tələbələri üçün dərs vəsaiti /N. D. Yusubov, F. Q. Əmirov, M. K. Səmədov, H. M. Abbasova ; elmi red. V. Z. Mövla-zadə ; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Texniki Un-ti.B.: AzTU, 2015. 147, [1] s.: şək., cədv., 21 sm. + [1] elektron. opt. disk (CD ROM); 12 sm.
Materiklərin və okeanların fiziki coğrafiyası [Mətn]: ümumtəhsil məktəblərinin VII sinifi üçün dərslik /O.K.Alxasov, D.M.Ələsgərov, Ş.M.Pənahov, R.İ.Məmmədov; ümumi red. M.Müseyibov; rəyçilər İ.Məmmədov [və b.] B.: Aspoliqraf, [Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi], 2011.- 239, [1] s. şək., cədv., xəritə
Matsuura Koiçiro. Quruculuq səlnaməsi [Mətn]: seçilmiş nitqlər və çıxışlar 1999-2005-ci illər /K.Matsuura; red. C.Məmmədov; foto. O. Aydınoğlu; Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondu.- B.: Lider, 2005.- 408.: fotşək., 23 sm.
Matveyev A.N. Elektro-dinamika [Mətn] : Universitet tələbələri üçün dərs vəsaiti /A.N.Matveyev; tərc. ed. U.S.Paşabəyova.- B.: Maarif, 1987.- 385, [2] s.
Maya dəyərinə daxil edilən xərclərin tərkibi [Mətn] /Red. heyəti: F.Əbdüləzimli, T.Kuzmina, K.Şükürov.- B.: BİZNESMENİN BÜLLETENİ, 1996.- 20 s.
Mayılov İbrahim Mirsaqulu oğlu. Əmək hazırlığı [Mətn]: peşəseçmə və istehsalatın əsasları: ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinif şagirdləri üçün dərs vəsaiti /İ.M.Mayılov, H.H.Əhmədov; elmi red. N.Quliyev; rəyçilər. V.Xəlilov, K.Məcidov.- Bakı: Nurlan, 2003.- 119, [1] s. , cədv., şək., sxem. ; 20 sm.
Mayılov İbrahim Mirsaqulu oğlu. Əmək hazırlığı [Mətn]: peşəseçmə və istehsalatın əsasları: ümumtəhsil məktəblərinin 8-ci sinif şagirdləri üçün dərs vəsaiti /İ.M.Mayılov, H.H.Əhmədov; elmi red. N.Quliyev; rəyçilər. V.Xəlilov, K.Məcidov.- B.: Nurlan, 2004.- 119, [1] s.
Mayn Rid. Seçilmiş əsərləri [Mətn ] /R.Mayn; tərc. ed. C.Məcnunbəyov, V.Rzayev (ön söz. müəl.); red. S.Sarvan; bədii tərtibat və dizaynın müəl. T.Qorçu.- B.: Şərq-Qərb, 2009.- 759, [1] s.
Mazanlı İlham Abbas oğlu. Jurnalistika və beynəlxalq humanitar hüquq [Mətn] : Dərslik.- Bakı: Bakı Universiteti, 2019.- 711, [1] s.: 21 sm.
Mazanlı İlham Abbas oğlu. Jurnalistika və müasir dövrün qlobal problemləri jurnalistika fakültələrinin müəllim və tələbələri üçün tədris-metodik vəsait ; /tərt. ed. İ. A. Mazanlı, A. Ə. Zeynalova; elmi red. H. A. Vəliyev; rəyçi. Ş. Q. Vəliyev, N. A. Əhmədli, V. Z. Əliyev; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Bakı Dövlət Universiteti, Jurnalistika fakültəsi, Beynəlxalq jurnalistika kafedrası.- B.: Bakı Universiteti, 2012. 104 s.
Mazanlı İlham Abbas oğlu. Jurnalistika və müasir dövrün qlobal problemləri dərs vəsaiti /İ. Mazanlı; elmi red. H. A. Vəliyev; rəyçilər. Ş. Q. Vəliyev, N. A. Əhmədli.- B.: Bakı Universiteti, 2013.- 415, [1] s.
Mazanlı İlham Abbas oğlu. KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi [Mətn] : monoqrafiya /İ. A. Mazanlı ; elmi red. Ş. Q. Vəliyeva ; məsl. A. G. Mendeleyev. Bakı: Renessans, 2014.- 623 [1] s.: portr., xəritə, cədv., 20 sm.
Mazer Verner. Adolf Hitler [həqiqət, mif, əfsanə] /V.Mazer; ruscadan tərc. H.Həbibova.- Bakı:Qanun, 2013.- 559, [1] s.
MDB dövlətlərinin filiz və qeyri-filiz faydalı qazıntı yataqları: Magistrantlar ücün ixtisas kursunun proqramı C.Ə.Azadəliyev; Red.: V.M.Babazadə; Rəyçilər: A.İ.Xasayev, B.H.Qələndərov; Bakı Dövlət Universiteti Geologiya fakultəsi, Faydalı qazıntılar kafedrası.- B.: 2001.- 12 səh. 20 sm.
Media – Azərbaycan [Mətn] /Tərt. edənlər: M.Məmmədova, A.Musa, Z.Abbas; Red. G.Əmrullah qızı.- B.: Şərq-Qərb, 1998.- 160 s.: portr., 20 sm.
Mehbalıyev M.M. Yerşünaslıq və Türk dünyası coğrafiyası [Mətn]: Abituriyentlər üçün vəsait /M.M.Mehbalıyev.- B.: Azərbaycan Ensiklopediyası, 1993.- 122 s. xəritə, cədvəl
Mehdi Dilarə. Səs verəkmi [Mətn]: Azərbaycan qadınına seçki fəallığı üçün yaddaş kitabı /D.Mehdi, R.Bədəlov, N.Nehdi; Red. S.Adıgözəlova; Dizayner. F.Məmmədov; Naşir. Ş.Xuduoğlu; Azərbaycanı Modernləşdirmə Mərkəzi; İqtisadi Tədqiqatlar Mərkəzi.- B.: Qanun, 2003.-156 s.
Mehdi Famil. Seçilmiş əsərləri [Mətn] : şeirlər və poema-trilogiya /F.Mehdi.- B.: Azərnəşr, 1989.- 327, [1] s.
Mehdi Hüseyn. Ədəbiyyat və həyat [Mətn] /Mehdi Hüseyn; tərt. Z.Hüseynova; red. İ.Şıxlı.- B.: Yazıçı, 1989.- 506, [3] s.
Mehdi Hüseyn. Əsərləri [Mətn]: 10 cilddə Ədəbi-tənqidi məqalələr: (1926-1947) /M.Hüseyn; tərt. ed. İ.Şıxlı, Z.Hüseynova; red. İ.Mustafayev 9-cu cild.- Bakı: Yazıçı, 1979.- 632, [4] s.
Mehdi Hüseyn. Seçilmiş əsərləri [Mətn]: 3 cilddə /H.Mehdi; tərt. ed.və ön sözün müəl. Z.Hüseynova.-I cild.- B, : AVRASİYA PRESS, 2005.- 320 s.
Mehdi Hüseyn. Seçilmiş əsərləri [Mətn]: Üç cilddə /M. Hüseyn; tərt. Z. Hüseynova.- II cild.- B.: Avrasiya Press, 2005. -312 s.
Mehdi Hüseyn. Seçilmiş əsərləri [Mətn]: Üç cilddə /M. Hüseyn; tərt. Z. Hüseynova.- III cild.- B.: Avrasiya Press, 2005. -312 s.
Mehdi Niyazi Musa oğlu. Azərbaycan bilinmələrindən sezilən nəsələr [Mətn]: nəsələrlə nəsnələr arasında /N.Mehdi; r�d. D.Mehdi.- B.: Q�nun, 2 003.- 172 s.
Mehdi Niyazi Musa oğlu. Fəfsəfə tarixində fəlsəfə. Nə və necə deyilənlər haqqında kitab [Mətn]: fəlsəfə üzrə dərs vəsaiti /N.Mehdi, D.Mehdi; elmi red. A.Talıbzadə; rəyçilər. R.Bədəlov, Ş.Məmmədov, Ə.Abbasov.- B.: Qanun, 2005.- 276 s.
Mehdi Niyazi Musa oğlu. Fəlsəfə tarixində fəlsəfə [Mətn] nə və necə deyilənlərhaqqındakitab: fəlsəfə üzrə dərsvəsaiti /N.Mehdi, D.Mehdi; rəyçilər. R.Bədəlov, Ş.Məmmədov, Ə.Abbasov; elmired. A.Talıbzadə.- Bakı: Qanun, 2010.- 275, [1] s.
Mehdi Tofiq. Dünya necədir, o necə işləyir? [Mətn] /T. Mehdi.- I Hissə II Hissə.-Bakı: Rasional cəmiyyət uğrunda İctimayi Birliyi, 2011.-114, 118 s.
Mehdi Tofiq. Dünya necədir, O necə işləyir?[Mətn] /T. Mehdi.- III Hissə IV Hissə.-Bakı: Rasional cəmiyyət uğrunda ictimai birliyin nəşri, 2011..-112, 160 s.
Mehdibəyova Mahmizər Həmid qızı. Cənubi Azərbaycan mühacirət nəsri [Mətn]: 1947-1990-ci illər /Mahmizər Mehdibəyova; Elmi red. T.Əhmədov; AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu.- B.: Nurlan, 2007.- 192 s.
Mehdiqızı Vahidə. XIX əsr aşıq üslubunda yazılmış Azərbaycan poeziyasının leksikası [Mətn] /V. Mehdiqızı; AMEA, Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu.- B.: Nurlan, 2002. -98 s.
Mehdioğlu Azər İsa oğlu. İbn Xəldun və onun fəlsəfəsi /A.Mehdioğlu; Red.: M.Adilov.- B.: Nurlan, 2006,164 səh, 1 port
Mehdiyev Arif Şəfahət oğlu. Coğrafi informasiya sistemləri [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /A. Mehdiyev, A. İsmayılov; red. R. M. Məmmədov.-Bakı: Müəllim, 2011. 231, [1] s.
Mehdiyev Ərəstun Balaxan oğlu. “Əsrin müqaviləsi”: Azərbaycan neft strategiyasının təməl daşı [Mətn]: [monoqrafiya] /Ə.B.Mehdiyev; elmi red. və ön söz. müəl. Y.Mahmudov; AMEA, A.A.Bakıxanov ad. Tarix İn-tu.B.: [Turxan], 2014.- 245, [2] s. ill., cədv
Mehdiyev Fərhad. İnzibati idarəetmə hüququ [Mətn]: ali təhsil müəssisələri üçün dərs vəsaiti /F.Mehdiyev; red. S.Süleymanov; dizayn. S.Kazımov.- B.: İlay, 2008.- XX, 429, [1] s.
Mehdiyev Fərhad. Nəzəriyyə və təcrübədə insan hüquqları [Mətn]: dərs vəsaiti /F.Mehdiyev; red. R.Yılmaz.- B.: [Qafqaz Universiteti], 2009.- 368, [2] s.
Mehdiyev Fərhad. Nəzəriyyə və təcrübədə insan hüquqları [Mətn]: dərs vəsaiti F.Mehdiyev; ideya müəl. və layihənin rəh. Ə.Hüseynli; [Azərb. Hüquqşünasları Konfederasiyası].- B.: [s. n.] 2013.- 405, [1] s.
Mehdiyev Həsən Musa oğlu. Dünyamı qaytar mənə [Mətn]: roman /H.Mehdiyev.- B.: Yazıçı, 1989.- 270, [1]s.
Mehdiyev İmran Əzim oğlu. Daşınmaz əmlakın iqtisadiyyatı [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /İ.Ə.Mehdiyev, V.M.Şirəliyev, N.N.Məmmədova; rəyçi Ş.Ə.Səmədzadə, M.Fərzəliyev, M.A.Məmmədov.- Bakı: Çaşıoğlu, 2007.454, [2] s.
Mehdiyev İmran Əzim oğlu. Tikintinin iqtisadiyyatı [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /İ.Mehdiyev, V.Şirəliyev.-Bakı: Çaşıoğlu, 2005.- 684 s.
Mehdiyev Kamil Soltanfikrət oğlu. Stepanakert /K.S.Mehdiyev; [red. G.Həsənzadə; rəss. H.Q.Zeynalov].- B.: Uşaqgəncnəşr; 1960.- 34, [2] s.
Mehdiyev M.F. Xətti cəbrin əsas elementləri [Mətn]: dərs vəsaiti M.F.Mehdiyev, O.M.Məmmədov; elmired. N.Q.Əhmədov; rəyçilər Z.Q.Sadıxov [və b.]; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, BDU B.: [Bakı Universiteti] 2013.- 187, [1] s.
Mehdiyev M.F. Kompüter mütəxəssisləri üçün Universal Cəbr nəzəriyyəsi [Mətn]: dərs vəsaiti M.F.Mehdiyev, O.M.Məmmədov; elmi red. Ə.Ə.Əliyev; rəyçi. V.M.Cabbarzadə; [ön söz. M.F.Mehdiyev]; Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, Bakı Dövlət Universiteti.- B.: [Bakı Universiteti], 2013.- 389, [1] s.
Mehdiyev Mehdi İmran oğlu. Keyfiyyətin idarə edilməsi [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /M.İ.Mehdiyev; [rəyçilər. M.A.Məmmədov, M.Fərzəliyev, F.S.Adıgözəlov]Bakı: Çaşıoğlu, 2008.- 208 s.
Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu. 2005-ci il parlament seçkiləri: ilkin təhlil: Mülahizələr, nəticələr və proqnozlar /R. Mehdiyev B.: XXI-Yeni Nəşrlər Evi, 2006,264 səh.
Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu. XXI əsrdə milli dövlətçilik.-Bakı: Yeni Nəşrlər Evi , 2003
Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu. Azərbaycan: qloballaşma dövrünün tələbləri [Mətn]: Keçmişin dərsləri, bu günün reallıqları və gələcəyin perspektivləri /R.Mehdiyev.- B.: �XXI-Yeni nəşrlər evi�, 2005.- 464 s.
Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu. Azərbaycan: tarixi irs və müstəqillik fəlsəfəsi.-Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası , 2001
Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu. Gorus-2010: absurd teatrı mövsümü.-Bakı: Şərq-Qərb , 2010.
Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu. Fəlsəfə [Mətn]: ali məktəblər üçün dərs vəsaiti /[R. Mehdiyev]; layihənin rəhbəri. A.Aslanov; elmi red. B.Əliyev; red. D.İsmayılov; tərc. red. O.Məmmədov; rəyçi. Azərb. Resp. Prezidenti yan. Dövlət İdarəçilik Akad.- B.: Şərq-Qərb, 2010.- 359, [1] s.
Mehdiyev Ramiz. Vətəndaş cəmiyyətinə yol açan ideyalar [Mətn]: [Heydər Əliyev haqqında] /R. Mehdiyev; ön sözün müəl. R. Aslanova; red. Z. Səmədzadə; burax. məs. və tərt. B. Sadıqov.- B.: Azərbaycan, 2006.- 584 s., portr., fotoşək.
Mehdiyev Şəfaət Fərhad oğlu. Ümumi geologiya [Mətn]: ali məktəblər üçün dərslik /Ş.F.Mehdiyev; rəy verənlər S.S.Səmədov, T.S.Şahsuvarov.- B.: [MarsPrint NPF], 2008.- 404 s.
Mehdiyev Tofiq Vahid oğlu. Endemik ur və yod problemi [Mətn] /T.V.Mehdiyev; Elmi red: M.Ə.Ələkbərov. B.: Təbib, 1999. 216 s.: portr., ill., cəd., sxem
Mehdiyeva Fərqanə. Hayana gedib anam [Mətn] : [şeirlər] /F. Mehdiyeva ; red. E. İsgəndərzadə.- Bakı: Vektor, 2018.- 170, [2] s.: portr., 17 sm.
Mehdiyeva Gülər Ələkbər qızı. Həyat bilgisi. 3-cü sinif [Mətn]: müəllim üçün metodik vəsait /G.Mehdiyeva, F.Bayramova; [red. S.Nuruqızı; rəssam. G.Ağayev]Bakı: Aspoliqraf, 2010.- 110, [2] s., şək., cədv., portr.; 28 sm.
Mehdiyeva L.N. Göbələklərin fiziologiyası [Mətn]: dərs vəsaiti /L.N.Mehdiyeva; elmi red. Z.A.Abdulova; rəyçilər. E.M.Qurbanov, S.M.Abduyeva; Bakı Dövlət Universiteti.- B.: [Bakı Universiteti] 2006.- 140 s.
Mehdiyeva L.N. Yırtıcı göbələklər [Mətn]: dərs vəsaiti /L.N.Mehdiyeva; Elmi red. A.Ş.İbrahimov.- B.: [Bakı Universiteti] 2005.- 63 s.
Mehdiyeva Nisbət Canməmməd qızı. Azərbaycan yaradıcılıq ittifaqlarının mədəni əlaqələri [Mətn]: (1960-1980-ci illər) /N.C.Mehdiyeva; Red. T.Ş.Baxşəliyev; Rəy. T.A.Musayeva, B.O.Qurbanov, M.Q.Allahverdiyev.- B.: Azərbaycan, 1991.- 130 s.
Mehdiyeva Sevil Hacı qızı. Folklor abidələrinin linqvo-poetik tədqiqi: Orta əsirlərdə yazıya �lınmış Azərbaycan xalq dastanlarının əlyazmaları əsasında /Sevil Mehdiyeva; Elmi red.: �. �. Axundov, �. İ. Hacıyev, N. Q. Cəfərov; ����, Nəsimi adına Dilcilik İnstitutu.- B.: �lm, 2003.- 220 s.
Mehdiyeva Validə. Ekoloji-iqtisadi rayonlaşmanın sosial-iqtisadi aspektləri [Mətn] : monoqrafiya /V. Mehdiyeva, T. Bəhərçi ; elmi red. A. Qurbanlı ; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Dövlət İqtisad Un-ti. Bakı: Gənclik, 2016.- 106, [2] s.: 21 sm.
Akademik Mehdi Mehdizadə [Mətn]: Biblioqrafiya /Tərtib edən. və ön söz. müəl. H.A.Musayev; Red. T.Ə.İsmixanova, F.Z.Abdinzadə; Respublika Elmi-Pedaqoji Kitabxanası.- B.: Öyrətmən, 1992.- 60 s.
Mehdizadə Mehriban Mehdi qızı. İqtisadiyyatın transformasiyası və Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi problemləri /M.M.Mehdizadə; Elmi red. və məsləhətçi: Ə.Q.Əlirzayev.- B.: Elm, 2006.- 168 s.
Mehdizadə Zəkəriyyə Məmməd oğlu. Uşaq psixologiyası [Mətn] /Z. M. Mehdizadə; elmi red. E. Quliyev; V. İ. Lenin ad. Azərb. Dövlət Pedaqoji İn-tu I hissə.- B.: APİ, 1982.- 90 s.
Mehdizadə Zəkəriyyə Məmməd oğlu. Uşaq psixologiyası [Mətn] /Z.M.Mehdizadə; elmi red. E.Quliyev; V.İ.Lenin.- ad. Azərb. Döv. Pedaqoji İn-tu II hissə.- Bakı: APİ, 1984.- 82, [2] s.
Mehdizadə Zəkəriyyə Məmməd oğlu. Uşaq psixologiyası [vəsait] /Z.M.Mehdizadə; elmi red. Q.E.Əzimov; Az SSR Xalq Təhsili Nazirliyi, V.İ.Lenin adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İn-tu III hissə.- Bakı: APİ, 1988.- 84, [2] s.
Mehrabov Abdulla Oruc oğlu. Azərbaycan təhsilinin müasir problemləri [Mətn] /A.O.Mehrabov; Elmi red. Y.Ş.Kərimov, Ə.M.Abbasov; Rəyçi. A.N.Abbasov, R.İ.Əliyev; Təhsil Problemləri İnstitutu.- B.: Mütərcim, 2007.- 448 s.
Mehrabov Abdulla Oruc oğlu. Müasir təhsilin konseptual problemləri [Mətn] /A.Mehrabov; elmi red. Ə.M.Abbasov; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Resp. Təhsil Problemləri İn-tu.- B.: Mütərcim, 2010.- 512, [2] s.
Mehrabov Abdulla Oruc oğlu. Fizika kursu [Mətn]: ali məktəblərin hazırlıq şöbəsinin dinləyiciləri və abituriyentlər üçün vəsait /A.O.Mehrabov, V.M.Qocayev, T.H.Məhərrəmov; Red.: T.H.Ömərzadə.- Bakı: Maarif, 1982.- 345, [3] s. , ill. ; 23 sm.
Mehrabov Abdulla Oruc oğlu. Təhsil sahəsində tədqiqatların əsas istiqamətləri [Mətn]: (2009-2013-cü illər) /A.Mehrabov, Y.Kərimov; elmi red. A.N.Abbasov; Azərb. Respub. Təhsil Nazirliyi, Təhsil Problemləri İn-tu.-Baki: [Yazıçı], 2009.- 54, [1] s. ; 20 sm.
Mehralıyev Asif Dadaş oğlu. Bağbanın konspekti [Mətn] /A. D. Mehralıyev. Bakı: Vektor, 2017.- 157, [3] s., [4] v. şək.: fotoşək., cədv., şək., 21 sm.
Mehralıyev Asif Dadaş oğlu. Abşeronda lianların introduksiyası [Mətn] /A. D. Mehralıyev ; red.: E. O. İskəndər, N. Ş. Mustafayev.- Bakı: Vektor, 2019.- 114, [27] s., [8] v. şək.: cədv., portr., 20 sm.
Mehralıyev Aydın Məşədi Nəriman oğlu. Muğamların ritmik gəzişmələri /A.N.Mehralıyev; [elmi red. R.Ə.Quliyev; red. G.Zeynalov] B.: Gənclik; 2013.- 227, [1] s.,portr., cədv
Mehrdad Mehrin. Xiromantiya və ya əlin sirləri [Mətn] M.Mehrdad; Red. S.Məsiyev.- B.: Nüybar, 1993.- 120 s.
Mehrəli Şahin Bəylər oğlu. Kainatdan gələn səslər [Mətn] /Şahin Mehrəli.- Bakı: 1997.- 88 s.: ill., portr., 20 sm.
Mehrəli Şahin Bəylər oğlu. Kosmik məhəbbət: Miad-Nirvana: A.U.E.İ.S.-Ali Universal Energetik İnformasiya Sahəsi /Şahin Mehrəli. -Bakı: 1999.- 63 səh.: 1 portr., ill., 22 sm.
Mehrəliyev Elçin Əli oğlu. Pərvin [Mətn] /red. Z.Əsgərova.- B.: Gənclik, 1989.- 130, [1] s.
Mehrəliyev Eybalı Qaraoğlu. Beynəlxalq siyasətdə neft amili [Mətn] /E.Q.Mehrəliyev; Red.: C.Məmmədov; Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutu; Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası, “Beynəlxalq münasibətlər və xarici siyasət” kafedrası.- B.: Mütərcim, 2005,48 s.
Mehrəliyev Eybalı Qara oğlu. Şirvan Elmlər Akademiyası: (X-XIII əsrlər) /E.Q. Mehrəliyev; Elmi red.: H. Hüseynov. B.: Çaşıoğlu, 2000. 72 səh
Mehrəliyev Eybalı Qara oğlu. Şirvanilər II kitab /Eybəli Mehrəliyev; Red.: Azadə Rüstəmova.- B.: Azərnəşr, 2003.- 66 s.
Mehrəliyev İmaməddin İbrahim oğlu. Gömrük işi [Mətn]: dərs vəsaiti /İ.B.Mehrəliyev; Elmi red.: M.X.Meybullayev; Rəy verənlər: S.V.Salahov, Ə.B.Abduləzimov.- B.: Adiloğlu, 2007.- 238 s.
Mehrəliyev İmaməddin İbrahim oğlu. Gömrük fəaliyyətinin iqtisadiyyatı [Mətn]: �li məktəblər üçün dərslik /İ. Mehrəliyev, Ə. Abduləzimov; elmi red. A. Ş. Şəkərəliyev; rəyçi G. Ə. Gənciyev, M. A. Əhmədov.- B.: Adiloğlu.-2008. -319 s.
Mehri Gülnarə. (Qurbanova Gülnarə Akif qızı) Neft Bakısı “nağılı” [Mətn] G.Mehri.- B.: Gənclik, 2014.-351, [1] s.
Mehri Günel. “İncə” sənət Günel Mehri; Red.: Ə.Mirzallı; Naşir: T.Vəlixanlı; Ön söz: Ş.Hüseynov.- B.: Mütərcim, 2001.- 62 səh.
Mehriban Əliyeva olduğu kimi [Mətn] /red. və məsləhətçi. T.Şahbazov; ön söz müəl. N.Cəfərov; “Gənc Liderlər” Uşaq Təşkilatı.- B.: [Gənc liderlər], 2008.- 96 s.
Mehriban Əliyeva: tərəqqi və yüksəliş yolları ilə [Mətn]: 2 cilddə elmi red., ideya müəl. A.H.Naxçıvanlı; elmi məsl. K.R.Əliyeva.- Cild 1.- B.: [s. n.] 2014.- 405, [4] s.
Mehriban Əliyeva: tərəqqi və yüksəliş yolları ilə [Mətn]: 2 cilddə elmi red., ideya müəl. A.H.Naxçıvanlı; elmi məsl. K. R. Əliyeva.Cild 2.- B.: [s. n.] 2014.- 381, [4] s.
Mexanikadan laboratoriya praktikumu [Mətn]: ali məktəblər üçün dərs vəsaiti /A.Məmmədov [və b.]; Y.Əmənzadə.- B.: Maarif, 1973.- 197, [3] s.
Mexaniki ötürmələrin hesabı və layihələndirilməsi [Mətn]: [Dərs vəsaiti] /İ.H.Həziyev, Y.A.Əmənov, Ə.A.Cəfərov, R.C.Həşimov; Rəy ver. F.M.Mustafazadə, Y.Ə.Musayev.- B.: [Çaşıoğlu], 1996.- 311 s. ill., cədv
Mexanizm, manipulyator və robotların layihələşdirilməmə-sinin avtomatlaşdırılması [Mətn]: elmi əsərlərin tematik məcmuəsi /AzSSr Xalq Təhsili Nazirliyi. Ç. İldırım adına Azərbaycan Politexnik İnsti-tutu.- B.: AzPİ, 1989.- 136 s.
Melki Vadim Aleksandroviç. Yol nişanları və yolun nişanlanması [Mətn] /V.A.Melki.- B.: Azərnəşr, 1989.-103 s.
Memarlıq akustikası [Mətn]: salonların təbii akustikasının həlli: metodik göstəriş /AzSSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi; Azərbaycan İnşaat – Mühəndisləri İns-tu, Memarlıq Konstruksiyaları kafedrası; tərt. ed. R.H.Əbdülrəhimov; red. Q.R.Qeybullayev; rəyçi. N.Q.Rzayev.- B.: Ç.İldırım adına Az.Pİ, 1985.- 38, [1] s. şək
Menecerin sorğu kitabçası [Mətn] rus-Azərbaycan izahlı lüğəti /Tərt. ed. Ə.M.Məmmədtağızadə; Red. A.M.İmranov.- B.: Elm, 1991.- 56 s.
Menecment [Mətn]: 256 anlayışın izahlı lüğəti /Tofiq Quliyev.- B.: Nağıl evi, 2007.- 100 s.
Menecment [Mətn]: mühazirələr kursu: İİ 02.02.00 Menecment (mülki aviasiya) ixtisası üçün [tədris-metodiki vəsait] /Tərtib edən: T.T.Tağıyev; Red.: H.H.Talıbova; Milli Aviasiya Akademiyası; Rəyçi: İsgəndərov R.K., Yahudov X.M., Əkbərov R.M.- B.: Asiman, 2006.- 163 s.
Menecment və iqtisadiyyatın idarə edilməsinə dair metodik vəsait: İngilis dilində-magistrlər üçün /Tərtib edənlər: S.S.Qayıbova, G.B.Əhmədova, L.C.İdırım-zadə; Elmi red.: R.V.Məmmədova; Azərbaycan Respublikasının Təhsil Problemləri İnstitutu; Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası.-B.: ADNA, 2002.- 77 s.
Menecmentdə kompüter musiqisi fənni üzrə bakalavr dərəcəsi alan tələbələr ücün tədris proqramı [Mətn]: fərdi 120 saat /tərt. ed. R.T.Həsənova; red. T.M.Haciyev; rəyçilər Y.Ə.Axundava, X.S.Əhmədova; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Resp. Təhsil Problemləri İn-tu, Ü.Hacibəyli ad. Baki Musiqi Akad., Musiqi Menecmenti və Müasir Musiqi Texnologiyaları Kafedrası.- B.: [s. n.], 2009.- 36 s.: cədv., 21 sm.
Menecmentin əsasları mühazirələr kursu /tərt. ed. T.T.Tağıyev, Y.H.Süleymanlı, İ.H.İsmayılov; red. Y.H.Süleymanlı; Azərb. Resp. Təhsil Problemləri İn-tu; Azərbaycan Hava Yolları Dövlət Konserni Milli Aviasiya Akademiyası.- Bakı: 2008.- 104 s. , ill., cədv. ; 22 sm.
Menkyu Qreqori N. Ekonomiksin prinsipləri [Mətn] : [ ali məktəblər üçün dərslik] /N. Q. Menkyu (ön söz müəl.) ; rus dilindən tərc. M. X. Meybullayev [və b.] ; tərc. elmi red. M. X. Meybullayev ; son söz müəl. V. M. Stefayev. B,: [İqtisad Universiteti], 2009. 696, [1] s. ill., portr., cədv
Merime Prosper. Seçilmiş əsərləri [Mətn] /Prosper Merime; ön söz: Ə. Ağayev.- B.: Şərq-Qərb, 2006. -176 s.
Meşə, dağ, göl-səhra, dəniz-,çay və ev heyvanları II kitab /Red.: Gülər Ələkbər qızı; Rəssam: A.Matonini, İ.KərimovHeyvanlar aləminin ensiklopediyası: [ Məktəb yaşı çatmayan uşaqlar üçün].- B��ı: Maarif, 2006.- 64 s.
Meşkini Həzrət Ayətullah. Vacib və haramlar [Mətn]: İslam dininin etiqad və əməl sahəsində olan vacib və haramlar /Həzrət Ayətullah Meşkini.- B.: Təkamül Tərcümə Mərkəzi, 2001.- 248 s.
Metalüzvi birləşmələr üzvi praktikumda [Mətn]: ali məktəblər üçün dərs vəsaiti /A.M.Məhərrəmov, M.Ə.Allahverdiyev, M.Ə.Axundova; [rəyçi. İ.Ə.Əliyev]Bakı: [Bakı Universiteti], 2008.- 87, [1] s. , şək. ; 20 sm.
Mevlana Cəlaləddin-i Rumi [Mətn] Tərc. T. Axundova; [Ön söz müəl. A.Yarar.]B.: 2006.62 s. il
Meybullayev Məhəmməd Həsən Xanlar oğlu. XIX əsr iqtisadçılarının əsərlərində klassik elmi sistemin inkişafı [Mətn]: Dərs vəsaiti M.X.Meybullayev; Rəyçilər. F.A.Nəsrullayev, A.A.Qasımov; Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti.- B.: [İqtisad Universiteti nəşriyyatı] 2001.- 150 s.
Meybullayev Məhəmməd Həsən Xanlar oğlu. İslam iqtisadiyyatı [Mətn]: [Monoqrafiya] /Hacı Məhəmməd Həsən Xanlar oğlu Meybullayev.- B.: Qorqud, 2004.- 589 s.
Meybullayev Məhəmməd Həsən Xanlar oğlu. Makro iqtisadiyyata giriş [Mətn]: dərs vəsaiti M.X.Meybullayev; elmi red. T.Ə.Quliyev; rəy. F.A.Nəsrullayev [və b.]; Azərb. Resp. TəhsilNazirliyi, Azərb. Döv. İqtisadUn-ti.- B.: [İqtisadUniversiteti], 2011.- 480, [1] s.
Meybullayev Məmməd Həsən Xanlar oğlu. Mikroiqtisadiyyata giriş [Mətn]: dərs vəsaiti /M.X.Meybullayev; elmi red. T.Ə.Quliyev; rəyçilər Q.N.Manafov, A.B.Məmmədov; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Dövlət İqtisad Un-ti.- B.: İqtisad Universiteti, 2010.- 396, [1] s.
Meyvəçilik və subtropik bitkilər fənni üzrə tədris proqramı AOYU-nin biologiya və aqronomluq fakültəsinin tələbələri üçün.- B.: Qanun, 2011. – 12 [] s.
1 2 3 4 5 6
Azərbaycan Respublikası yanında Dövlət İdarəçilik
Dünyа ölкələri аrаsındа хаrici iqtisаdi əlаqələrin dаim аrtmаsı və təкmilləşməsi bеynəlхаlq vаlyutа münаsibətlərindən dаhа çох аsılıdır.Beynəlxalq valyuta sistemlərinin yaranmasında məqsəd beynəlxalq hesablaşmaların daha rahat və səmərəli hesablanması ilə bağlı olmuşdur. Bеynəlхаlq vаlyutа münаsibətləri dünyа ölкələri аrаsındlа qаrşılıqlı iqtisаdi əlаqələrə хidmət еdən dünyа pulunun fəаliyyəti ilə bаğlı оlаn iqtisаdi münаsibətlərdir. Bu sistemlər ölkələrarası müqavilələrdə və hesablaşmalarda öz əksini tapır və qanunvericiliyə daxil edilir. Valyuta italyan sözü olub, mənası “dəyər”, “qiymət” deməkdir. Valyuta dedikdə hər bir ölkənin pul nişanı başa düşülür.Respublikamızda milli valyuta Manatdır.Hal-hazırda beynəlxalq, regional və milli valyuta sistemləri mövcuddur. Ölkələrarası münasibətlər inkişaf etdikcə və qloballaşma artdıqca valyuta sistemləri də daim inkişaf edir təkmilləşir. Beynəlxalq valyuta sisteminin əsası 19-cu əsrin əvvəllərində qoyulan qızıl standartlarına söykənir. Bu sistəmə bəzən sabit valyuta məzənnəsi sistemi deyilir. Bu sistemdə milli valyutanın dəyəri qızılın çəki vahidi əsasında müəyyən edilirdi və möhkəm təsdiq olunurdu. Qeyd edək ki, bu sistemin yaradılması heç bir sazişdə və ya qanunda öz əksini tapmamışdır. Şimali Amerika və Avropa ölkələri arasında hesablaşmaları təmin etmək üçün yaradılmışdır.Qızıl standartı Birinci Dünya Müharibəsinin başlanmasına qədər uğurla istifadə edilmişdir.(1914)
İlk valyuta sistemi sənaye inqilabından sonar kortəbii olaraq qurulsa da qeyd edildiyi kimi qanuniləşdirilməmişdi.Hüquqi şəkildə o, yalnız 1967-ci ildə yalnız qızılı pul qəbul edən dövlətlər tərəfindən Parisdə konfransında qanuniləşdirildi.Paris qızıl valyuta sistemi aşağıdakı 4 əsas prinsip əsasında qurulmuşdur.
1.Sistemin əsasını qızıl pul standartı təşkil edir.
2.Hər bir valyuta onun tərkibində olan qızılın çəkisi ilə müəyyən edilirdi.Bu sistem hələ 1878-ci ildən Fransada tətbiq olunurdu.Və bu sistemə daxil olan valyutaların tərkibindəki qızılın çəkisinə uyğun qızıl pariteti qurulurdu.
3.Valyuta sərbəst şəkildə qızıl ilə konvertasiya olunur və qızıl külçələrdən sikkələr hazırlanmasına icazə verilirdi.
4. Qızıl nöqtələr hüdudları daxilində bazar tələb və təklifi nəzərə alınmaqla sərbəst üzən valyuta kursu rejiminin qurulması.
- Valyuta dərəcələrinin və tədiyyə balansının sabitliyinin təmin olunmasında qızıl standartı sistemi mühüm rol oynamışdır. Belə ki, bazarda valyutaların məzənnəsi onun qızıl paritetindən kəskin fərqlənən hallarda iqtisadi agentlər hesablaşmalarını qızılla aparmağa meyl edirlər.Məsələn: funt sterlingin dollara nisbətən bazar qiyməti də onun qızıl pariteti arasındakı fərq qızılı ABŞ-dan İngiltərəyə göndərmək xərclərindən çox olduqda ödənişi funt sterlinqlə aparmalı olan amerikanlı bu əməliyyatın qızılla aparılmasına daha çox üstünlük verməlidir. Bu cür ixrac əməliyyatının səmərəli aparılmasına imkan verən valyuta məzənnəsi ixracın qızıl nöqtəsi adlanmışdı. Eynilə, idxalın qızıl nöqtəsi müəyyən edilir. Yəni, xarici valyutası olan və onu milli valyutaya çevirmək istəyənlər valyutanın məzənnəsinin aşağı olması üzündən itkiyə yol verməmək üçün həmin valyutanı xaricdə qızılla dəyişib qızıl şəklində ölkəyə idxal olunmasına üstünlük verirlər. Qızıl standartının tətbiqi dünyada valyuta sabitliyinin təmin olunmasında mühüm rol oynamış, yüz il (1815-1914) ərzində dolların, funt sterlinqin və frankın öz qızıl tərkiblərini saxlamaq üçün əlverişli şərait yaratmışdır. Təkcə bir faktı göstərmək kifayətdir ki, qızıl standartının təsiri nəticəsində 1850-ci ildən 1914-cü ilə qədər beynəlxalq ticarətin həcmi 10 dəfə artmışdır. Birinci dünya müharibəsinin başlanması qızıl standartının yaratdığı sabitliyi pozdu. Müharibəni maliyyələşdirmək üçün Avropa dövlətləri iri həcmli kreditlər götürməklə yanaşı öz valyutalarının qızıla çevrilməsini dayandırmaq məcburiyyətində oldular. Qızıl ehtiyatları ABŞ-ın xeyrinə dəyişdi. Müharibədə iştirak edən hər bir Avropa ölkəsində pul kütləsi ilə qızıl ehtiyatları arasında nisbət kəskin surətdə dəyişir, hər yerdə inflyasiya sürətlə artır və Almaniyada bu proses 1923-cü ildə pul islahatına səbəb olur. Yaranmış ağır vəziyyətdən çıxış yolu kimi yenidən qızıl standartı sisteminə qayıtmaq təşəbbüsləri olundu. vəziyyətdən çıxış yolu kimi yenidən qızıl standartı sisteminə qayıtmaq təşəbbüsləri olundu. , ixracın və idxalın qızıl nöqtəsi qızılın maddi transferti ilə əlaqədar nəqliyyat və sığorta xərcləri əlavə edilməklə və ya çıxılmaqla alınan milli valyutanın paritetini əks etdirir. Birinci dünya müharibəsinin yekunu, nəticəsi kimi əmələ gələn valyuta qarışıqlığı dövründən sonra qızıl deviz standartı yaradıldı. Beynəlxalq hesablaşmalar üçün təyin olunan, xarici valyutada olan ödəmə vəsaiti deviz adlanmağa başlandı. Ikinci dünya valyuta sistemi dövlətlərarası razılaşmaya əsasən beynəlxalq Genuya iqtisadi konfransında hüquqi şəkildə 1922-ci ildə təstiq edildi. Genuya valyuta sistemi aşağıdakı prinsiplər üzrə funksiyalaşdırılmışdır:
- Qızıl paritetinin qorunması. Valyutanın qızıla konversiyası təkcə bilavasitə həyata keçirilmirdi, həm də bilvasitə yəni, xarici valyuta vasitəsilə.
- Sərbəst tərəddüd edən valyuta kurslarının yaradılması.
- Valyuta tənzimlənməsi aktiv valyuta siyasəti, beynəlxalq konfranslar, iclaslar formasında həyata keçirilirdi.
- dünyada sərbəst ticarət və maliyyə mübadiləsi aparılması qaydasının qəbul edilməsi,
- beynəlxalq valyuta sabitliyinin əldə edilməsi və onun qaydalarının beynəlxalq sazişlərlə təstiq olunması,
- qızıl standartının qızıl valyuta standartı ilə əvəz edilməsi,
- valyuta sisteminə nəzarət və bu sahədə əməkdaşlıq etmək mexanizmini həyata keçirmək məqsədilə beynəlxalq valyuta təşkilatının yaradılması,
- xarici ödənişlərdə kəsirin müəyyənləşdirilməsini təmin etmək üçün beynəlxalq klirinq mexanizminin yaradılması.
Keyns planında ölkələrin iqtisadi və valyuta münasibətlərini tənzimləmək üçün yeni təşkilatların yaradılması təklifi irəli sürülür. Bu isə praktikada ölkələrin mərkəzi banklarının, Dünya Bankının yaradılması, beynəlxalq pul vahidinin dövriyyəyə buraxılması, ölkələrin tədiyyə balansında baş verən pozuntuların tənzimlənməsi kimi mühüm məsələlərin həllini nəzərdə tutur. Bu tənzimləmə mexanizminin əsasında Beynəlxalq Klirinq İttifaqı dururdu. Keyns, eyni zamanda Beynəlxalq Klirinq İttifaqının öz valyutasının olmasını və onun bütün kitablarında bütün debet və kredit hesablarının bu valyutada aparılmasını təklif edir. Keynsə görə Beynəlxalq Klirinq
İttifaqı sülhü təmin edən təşkilatları maliyyələşdirməli, qiymətlərə və xammaldan istifadəyə nəzarət etməli, onun nəzdində Xüsusi Yardım və Yenidənqurma Agentliyi, Beynəlxalq İnvestisiya Bankı və konyukturanı tənzimləyən təşkilatları yaradılmalıdır. Beləliklə yuxarıda deyilənlərdən məlum olduğu kimi Keynsin təklifinin mahiyyəti ayrı-ayrı ölkələrdə iqtisadiyyatın inkişafına təsir göstərmək, onu böhrandan çıxarmaq, ölkələrarası sıx iqtisadi əməkdaşlığı təmin etmək qabiliyyəti və güclü maliyyə imkanlarına malik olan beynəlxalq təşkilatların yaradılmasından və onların vasitəsilə dünyada maliyyə valyuta münasibətlərinin tənzimlənməsini təmin etməkdən ibarətdir. Təklif olunan təşkilatların mürəkkəb struktura malik olması və
yaradılma çətinliyi layihənin qəbul olunmasında böyük maneəyə çevrildi.
Keynsin planı ilə müqayisədə Vaytın təqdim etdiyi plan zahirən sadə və işlək xarakter daşıyırdı. Bu plan çoxşaxəli beynəlxalq orqanın əvəzinə sabitləşdirmə fondunun yaradılmasını nəzərdə tuturdu. Ümumi bir kassanı xatırladan və fondun üzvü olan dövlətlərin depozitləri hesabına formalaşan sabitləşdirmə fondunun əsas vəzifəsi ayrı-ayrı ölkələrə müəyyən şərtlər daxilində xarici valyuta vermək funksiyasını yerinə yetirmək idi. Bu plan beynəlxalq valyutanın yaradılmasını nəzərdə tutmurdu. Vaytın fikrincə, əgər belə valyutanını yaradılmasına zərurət yaranardısa, o zaman bu valyuta çox ciddi formada və daimi olaraq qızıla bağlanmalı idi. Eyni zamanda, milli valyutaların məzənnələri bu beynəlxalq valyutaya, həm də qızıla nisbətən müəyyən olumuş valyuta pariteti əsasında təyin olunmalı idi.
Vaytın planına görə zəif valyutası olan ölkələrə xarici iqtisadi əlaqələrini sağlamlaşdırmaq məqsədi ilə valyuta nəzarətinə və ya diskriminasiya tədbirinə meyl etmək məsləhət görülmürdü. Lakin daxili iqtisadi siyasətdə qayda–qanun yaratmaq üçün müvafiq tənzimləmə işlərinin aparılması çox vacib hesab edilirdi.
Bretton-vuds konfransında Vayt planı əsas kimi qəbul edildi. Ingilis ekspertlərinin səyləri nəticəsində aparılan cüzi dəyişikliklər isə onun mahiyyətini dəyişdirmədi.
Qızıl valyuta standartı. 1944-cü il iyulun iyirmi ikisində qəbul edilmiş Bretton – Vuds müqavilələri beynəlxalq valyuta münasibətlərində qızıl valyuta standartına keçidin əsasını qaymuşdur. Qızıl valyuta standartı sisteminin əsasını qızıl təşkil edirdi. Bütün ölkələr özlərinin qızıl ehtiyatlarına malik olmaqla, istənilən zaman onu beynəlxalq hesablaşmalarda istifadə edə bilərlər. Qızıl valyuta standartının tətbiqi iqtisadi cəhətdən zəif inkişaf etmiş az qızıl ehtiyatları olan ölkələrə, onların valyutalarının məzənnəsini sabit saxlamaq və xarici valyutalara dönərliliyini təmin etmək üçün öz valyuta ehtiyatlarını xarici valyutada saxlamaq hüququ və imkanı yaratdı. Bu imkan verildikdən sonra bir çox ölkələrin mərkəzi bankları özlərinin ehtiyat fondlarını dollarda yaratmağa başladılar və dollar qızılın əsas rəqibinə çevrildi. Qızılın əlvan metal kimi məhdud olması dolların istifadə imkanını genişləndirdi. Beləliklə, Bretton – Vuds sistemi qızıl valyuta sisteminin təməlini qoydu. Yəni, dollar qızılla digər valyutalar arasında vasitəçi rolunu oynamağa başladı.
Beynəlxalq valyuta münasibətləri inkişaf etdikcə dolların qızıla nisbətən dönərliliyi praktiki əhəmiyyətini itirmiş və ümumiyyətlə maliyyə məsələlərinin həllində qızılın rolu xeyli zəifləmişdi. Dolların beynəlxalq rolunun ildən-ilə möhkəmlənməsi isə dövriyyədə onun həcminin sürətlə artmasına və qızılın sərbəst bazardan sıxışdırılmasına şərait yaratmışdır. Bu da öz növbəsində qızılın məzənnəsinin onun rəsmi paritet əsasında dollarla ifadə olunmuş dəyərindən kəskin surətdə fərqlənməsinə səbəb olmuşdur. Həmçinin, bu dövrdə dollar qızıla konvertasiya olunan yeganə valyuta idi. ABŞ dollarının mövqeyi beynəlxalq iqtisadiyyatda get-gedə güclənirdi. Lakin 60-cı illərin bir sıra iqtisadi prosesləri və Vyetnam müharibələri ilə əlaqədar dolların mövqeyi zəifləməyə nisbətən başladı.
Beynəlxalq valyuta bazarlarında yaranmış gərginlik nəticəsində bir sıra ölkələr milli valyutalarının qızıla və ya dollara nisbətən məzənnəsini təyin etmə yolu ilə müəyyən edilməsi praktikasından imtina edir və milli valyutaların məzənnələrinin bazar şərtləri əsasında sərbəst formalaşması üsuluna üstünlük verirdilər. Artıq 1971-ci ilin may ayında markanın, Kanada dollarının, avqust ayında isə ABŞ dollarının məzənnəsi sərbəst müəyyən olunmağa başlandı. Bütün bunlar Bretton-Vuds sisteminin dağılmasını sürətləndirirdi.
1944-cü ildə əsası qoyulan və 60-cı illərin sonu böhranı başlanan Bretton-Vuds valyuta sisteminin prinsipləri artıq istehsalat şərtlərinə, dünya ticarət şərtlərinə uyğun gəlmirdi. Bu səbəbləri bir-biri ilə qarşılıqlı şərtlənən faktlar zənciri formasında təqdim etmək olar:
- qeyri sabit və ziddiyyətli iqtisadiyyat. 1967-ci il böhranın başlanğıcı iqtisadi inkişafın ləngidiyi bir vaxta təsadüf etdi. Dünya böhranı Qərb iqtisadiyyatını bürüdü; 1969-1970, 1974-1975, 1979-1983-cü illərdə.
- inflyasiyanın sürətlənməsi dünya qiymətlərinə və rəqabət qabiliyyətli firmalara mənfi təsir göstərdi, spekulyativ olaraq “isti” pul kütləsinin yerdəyişməsini həvəsləndirdi. Inflyasiyanın müxtəlif ölkələrdə müxtəlif tempi valyuta kursunun dinamikasına təsir göstərdi.
- ödəmə balansının qeyri stabilliyi bəzi ölkələrin (Böyük Britaniya, ABŞ) defisitli balansı, digərlərinin isə (Yaponiya) müsbət saldosu valyuta kurslarının müvafiq olaraq aşağı, yuxarı tərəddüdünü gücləndirirdi.
Yamayka valyuta sistemi. Ölkələrarası valyuta münasibətlərində qızıl standartı və qızıl valyuta standartı sistemlərinin rolunun zəifləməsi beynəlxalq valyuta sistemində yeni mərhələyə keçidin başlanğıcı kimi qiymətləndirilməlidir. Bretton-Vuds valyuta sisteminin böhranı valyuta islahatı layihələri bolluğu doğurdu: kollektiv ehtiyat valyuta vahidi yaradılması, dünya valyuta buraxılışı, qızıl və əmtəələrlə təchizatdan tutmuş, qızıl standartlarına qayıdana qədər. Onların nəzəri əsasında neokeynsçi və neoklassik konsepsiyalar dururdu. 60-70-ci illərdə keynsçilikdə böhran meydana gəldi, hansı ki, əsasını Bretton-Vuds sistemi çərçivəsində valyuta tənzimlənməsi təşkil edirdi. Həmin vaxt neoklassiklər fəallaşdılar. Onların bəzisi beynəlxalq valyuta münasibətlərində qızılın rolunun qızıl standartına qədər qaldırılmasına yönəlmişlər.
Monetarizmin tərəfdarları bazarın tənzimlənməsində dövlət müdaxiləsinə qarşı çıxırdılar. Ödəmə balansının avtomatik özünütənzimləmə ideyasını yenidən ortaya atdılar, üzən valyuta kursları rejimini təklif etdilər. Neokeynsçilər Keynsin əvvəllər rədd edilmiş “bankor” tipli beynəlxalq valyutanın yaradılması ideyasına döndülər. ABŞ-da dolların mövqeyini qorumaq məqsədilə qızılın tam demonetizasiyası və
beynəlxalq likvid vəsaitlərinin yaradılmasına istiqamət götürdülər. Qərbi Avropa, xüsusilə Fransa dolların hegemonluğunu məhdudlaşdırmağa və BVF-nun kreditlərini genişləndirməyə çalışırdı.
1976-cı ilin aprelində Yamayka müqaviləsi ilə müəyyən edilmiş valyuta paritetlərindən imtina etmək barədə Beynəlxalq Valyuta Fondunun nizamnaməsində dəyişiklik edildi. Bu təşkilatın nizamnaməsində ikinci dəyişiklik sayılan (birinci dəyişiklik 1968-ci ilin may ayında SDR-in yaradılması ilə bağlı edilmiş və o, 1969-cu ilin iyul ayında qüvvəyə minmişdir) və 1978-ci ilin aprelində qüvvəyə minən bu qərarla milli valyutaların məzənnələrinin bazar şərtlərinə uyğun olaraq sərbəst müəyyən olunmasının əsası qoyuldu. Bununla bütün ölkələr öz valyutalarının məzənnəsini (“sabit” və ya “dəyişkən” məzənnə sistemi) müəyyən etməkdə tam sərbəstlik əldə etdilər.
Lakin bu sərbəstlik heç də beynəlxalq valyuta sistemində özbaşınalığa yol verilməsi, hər bir ölkənin bu sahədə öz istədiyi kimi hərəkət etməsi demək deyildir. Yeni qaydalar BVF-nun üzvü olan ölkələr tərəfindən milli valyutanın sabitliyini təmin edən məzənnələr sistemi yaradılmasını, bu məsələnin həllində BVF-u ilə və onun üzvü olan digər ölkələrlə sıx əməkdaşlıq etməsini nəzərdə tuturdu. Bu məqsədlə hər bir ölkə iqtisadiyyatın səmərəli inkişafına yönəldilmiş qiymət siyasəti aparmalı, ölkənin tədiyyə balansının tənzimlənməsinə mane olan valyuta məzənnələri tətbiq etməməli və bütövlükdə maliyyə sistemi sahəsində düşünülmüş və ölçülüb-biçilmiş siyasət həyata keçirməlidir.
Kinqstondakı (Yamayka) BVF-nun ölkə üzvlərinin razılığı ilə BVF-nun nizamnaməsinə ikinci düzəliş dördüncü dünya valyuta sisteminin aşağıdakı prinsiplərini rəsmiləşdirmişdir:
- Ölkələrə istədikləri valyuta kursu seçmək imkanı verilmişdi.
Yamayka valyuta sisteminin aşağıdakı “üzən” valyuta rejimi mövcuddur:
ABŞ, Kanada, İngiltərə, Yaponiya və s. ölkələrin valyutaları valyuta məzənnəsinin tələb və təklifindən asılı olaraq sərbəstdir.
Avropa birliyi üzvlərinin əksər ölkələri (Almaniya, Fransa, İtaliya,Hollandiya, Belçika, Lüksemburq, İrlandiya, Danimarka) öz aralarında valyuta mübadiləsinin məzənnəsini müəyyən edirlər, özlərinin Avropa valyuta sistemini yaradırlar (EKYU); üçüncü bir valyutaya nisbətdə onlar birlikdə “üzürlər” (qalxıb-enirlər).
Həmişə olduğu kimi yeni dünya valyuta sistemi ilə köhnə sistem arasında varislik əlaqəsi saxlanılırdı. Bu qanunauyğunluq Yamayka və Bretton-Vuds valyuta sistemlərini tutuşduranda ortaya çıxır. SDR standartı arxasında dollar standartı gizlənir. Baxmayaraq ki, valyuta plüralizminə olan tendensiya güclənir, hələ ki, aparıcı beynəlxalq ödəmə və rezerv vasitəsi kimi dolların alternativi yoxdur, qızıl demonetizasiyalaşdırılmışdır, amma faktiki olaraq o, valyuta malı formasında öz modifikasiyalaşmış formasını saxlayır: Bretton-Vuds sistemindən miras olaraq BVF- u qalmışdır, hansı ki, dövlətlərarası valyuta tənzimlənməsini həyata keçirir. Mahiyyət etibarilə, Yamayka valyuta sistemi Bretton-Vuds sistemindən daha mütəhərrik olmalı idi, ödəmə balansları və valyuta kurslarının qeyri-stabilliyinə daha elastik surətdə alışmalı idi. Amma ki, Yamayka valyuta sistemi periodik olaraq böhran sarsıntıları keçirir, əsas valyuta problemlərinin həlli məqsədilə onun daha da müasirləşdirilməsi yolları axtarılırdı. Qızılın demonetizasiyasının, yəni onun pul funksiyasını itirməsi prosesinin Yamayka valyuta islahatı ilə başa çatması nəticəsində valyuta sisteminə SDR (xüsusi borclanma hüququ) və EKÜ-nün (indi EURO) tətbiq edilməsini zəruri etdi.
SDR nədir?
Beynəlxalq likvidlik probleminin həlli və milli valyutaların beynəlxalq ehtiyat pul vahidi ilə əvəz olunması məqsədilə Beynəlxalq Valyuta Fondu 1970 -сi ildə yeni növ beynəlxalq pul vahidini – ehtiyat və ödəniş vasitəsini – SDR (Special Drawing Rights – xüsusi iqtibas hüququnu, başqa sözlə, xüsusi borсalma hüququnu) yaratdı. Bu yeni aktiv valyutadan tarazsızlıqların aradan qaldırılmasında qızıl və dollarla yanaşı istifadə edilirdi. Regional valyuta olan SDR Beynəlxalq Valyuta Fonduna (BVF-ə) üzv olan ölkələrin tədiyyə balanslarının saldosunu tənzimləmək, rəsmi ehtiyatları tamamlamaq və BVF ilə hesablaşmalar aparmaq üçün milli valyutaların dəyərinin ölçülməsi məqsədilə yaradılmışdır. 1971-сi ildə SDR hesab pul vahidinin qəti müəyyən edilmiş qızıl məzmunu dollarda olduğu kimi 0,888671 qram müəyyən edildi. Lakin dolların iki dəfə (1971 və 1973-сü illərdə) aparılan devalvasiyasından və 1 iyul 1974-сü ildən üzən valyuta kurslarının tətbiqindən sonra SDR pul vahidinin dəyəri «valyuta səbəti», yəni aparıсı kapitalist ölkələrinin 16 valyutasının, 1981-сi ilin 1 yanvarından isə 5 valyutasının ( ABŞ dolları , AFR-nin markası, fransız frankı, yapon yeni və İngiltərə funt-sterlinqi ) orta çəki məzənnəsi əsasında müəyyən edilirdi. SDR səbəti növbəti dəfə baxıldıqda 1 yanvar 1986 -сı ildən həmin səbətdə yapon pul vahidinin – yenin xüsusi çəkisi artırıldı. 1991-1996-сı illərdə yenidən baxıldıqda səbətdə valyutaların xüsusi çəkiləri əsasən saxlanıldı. AVRO -nun tətbiqi ilə əlaqədar «standart səbət» yenə də 2001-сi ildə dəyişdirildi. BVF-nin yeni Nizamnaməsinə uyğun olaraq SDR vahidinin dəyəri standart səbətin, yəni müəyyən nisbətdə götürülən aparıсı dünya valyutalarının (ABŞ dolları, avro , yapon yeni və İngiltərə funt-sterlinqi) əsasında müəyyən edilir. Hər bir valyutanın nisbi tutumu ölkənin dünya mal xidmətləri ixraсatında xüsusi çəkisi və digər ölkələr tərəfindən ehtiyat vəsaitləri keyfiyyətində valyutadan istifadə etmələri kimi göstəriсilərdən irəli gələrək müəyyənləşdirilir. Həmin göstərilən göstəriсilərin əsasında valyutaların siyahısı, həmçinin onların standart səbətdə xüsusi çəkisi hər beş ildən bir yenidən bax ılır.
Müxtəlif dövrlərdə SDR-in müəyyən olunma faizləri
Qeyd etmək lazımdır ki, üstünlüklərlə yanaşı valyuta məzənnəsinin sərbəst müəyyən olunması rejiminin bir sıra nöqsanları da vardır ki, onlar aşağıdakılardır:
- bazar heç də həmişə ölkənin iqtisadi və maliyyə vəziyyətinə adekvat olan valyuta məzənnəsinin müəyyən edilməsini təmin etmir.
- bir çox ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, sərbəst valyuta məzənnəsi rejimi heç də həmişə ölkənin xarici ödəmələrində tarazlığın saxlanmasına xidmət etmir.
- xarici ticarət bir çox ölkələrin iqtisadiyyatında mühüm yer tutduğu üçün valyuta məzənnəsinin dəyişməsi bu ölkənin iqtisadi fəaliyyətinə, onun əsas ticarət partnyorları ilə münasibətlərinə ciddi təsir göstərir. Eyni zamanda iqtisadi baxımdan güclü olan və valyutası beynəlxalq aləmdə geniş istifadə olunan dövlətlərin həyata
- AVS-i EKU-ya – Avropa valyuta vahidinə əsaslanmışdır. EKU-nun şərti dəyəri 12 AB ölkəsinin valyutası daxil olan valyuta səbəti metodu ilə təyin olunurdu. EKU-nun səbətində valyutanın payı AB-nin ölkə-üzvlərinin ÜDM-ində tutduğu yerdən, onların qarşılıqlı mal dövriyyəsi və qısamüddətli dəstək kreditlərində iştirakından asılı idi. Ona görə EKU-nun ən çəkili komponenti –təxminən, 1/3-i- AFR markası idi. 1993-cü ilin sentyabrında Maastrix müqaviləsinə əsasən EKU valyutalarının “mütləq çəkisi” donduruldu, amma “nisbi çəki” valyutanın bazar məzənnəsindən asılı olaraq tərəddüd edirdi.
- Qızılın demonitaziyasını hüquqi şəkildə möhkəmləndirən Yamayka valyuta sistemindən fərqli olaraq, AVS-i onu həqiqi ehtiyat aktivləri kimi istifadə edirdi. Birincisi, EKU-nun emissiyası qismən qızılla təmin edilmişdir. Ikincisi, AVS və AFVS ölkələrinin rəsmi qızıl ehtiyatlarının 20%-nin birləşdirilməsi hesabına birgə qızıl fondu yaradılmışdır. Mərkəzi banklar fonda 2,66 t qızıl yatırdılar. Ölkələrin qızıl üzərində mülkiyyət hüquqlarını saxlamaq üçün yatırımlar bərpa olunan 3 aylıq sövdələşmə, “svop” formasında həyata keçirilirdi. Qızıl əvəzində əldə edilmiş EKU- lar rəsmi fondlarda qeydə alınırdı. Üçüncüsü, AB ölkələri qızıl fonduna yatırımları təyinetmək, həmçinin, EKU-da olan ehtiyatların həcmini və emissiyasını tənzimləmək üçün qızılın bazar qiymətinə əsaslanırdılar.
- Valyuta məzənnələrinin rejimi qarşılıqlı tərəddüdlərin müəyyən olunmuş həddində valyutaların “avropa valyuta ilanı” formasında birgə üzməsinə əsaslanmışdır. (bəzi ölkələr üçün, xüsusilə də İtaliya üçün ±2,25%, 1989-cu ilin axırına kimi ±6%, sonra isə İspaniya, onun valyuta-iqtisadi vəziyyətinin qeyri sabitliyinin nəzərə alınması şərtilə. 1993-cü ilin avqustundan AB valyuta problemlərinin kəskinləşməsi nəticəsində tərəddüd hüdudları ±15%-ə kimi artırıldı).
- AVS-də valyuta intervensiyası ilə bağlı ödəmə balanslarının və hesablarının defisitini müvəqqəti olaraq örtmək üçün mərkəzi banklara kreditlərin təqdim edilməsi yolu ilə dövlətlərarası regional valyuta tənzimlənməsi həyata keçirilir.
- İxracatçı malları inflyasiyanın təsiri ilə daxili bazarda yüksəlmiş qiymətlərlə satın alaraq onu xarici bazarda daha sabit valyuta ilə orta dünya qiymətlərindən aşağı qiymətlərlə satır.
- İxrac qiymətlərinin azalma mənbəyi əldə edilmiş daha sabit xarici valyutanın ucuzlaşmış milli valyutaya çevrilməsi zamanı meydana çıxan fərqdir.
- Malların kütləvi ixracı ixracatçılar üçün ifrat mənfəət təmin edir. Dempinq qiyməti istehsal qiymətindən və ya maya dəyərindən aşağı da ola bilər. Lakin ixracatçılar üçün həddən artıq azaldılmış qiymət əlverişli deyildir, çünki malların xarici rəqiblərə təkrar ixracı nəticəsində milli mallara rəqabət çoxala bilər.
Avropa valyuta sistemi. 70-ci illərin axırında iqtisadi və valyuta birliyi yaratma yolları axtarışları fəallaşdı. AB komissiyası sədri R.Cenkinsin layihəsində daha çox AB ölkə üzvlərinin iqtisadiyyatı üzərində idarə və kollektiv valyutanın emissiyası üçün Avropa orqanının yaradılmasına üstünlük verilmişdir. Uzunsürən və çətin danışıqların nəticəsində 13 mart 1979-cu ildə Avropa Valyuta Sistemi (AVS) yaradıldı. Onun məqsədi aşağıdakılardan ibarət idi: iqtisadi inteqrasiyaya çatmağı təmin etmək, dollar standartlarına əsaslanan Yamayka valyuta sisteminə əks tarazlıq olaraq öz valyuta sistemi ilə avropa stabillik zonası yaratmaq, “Ümumi bazarı” dollar ekspansiyasından ayırmaq.
2. Valyuta məzənnəsi və ona təsir edən amillər.
Valyuta məzənnəsi iki ölkə valyutası arasında dəyişmə nisbətidir. Başqa sözlə, valyuta məzənnəsi hər hansı bir xarici valyutanın milli pul vahidi ilə qiymətidir.
Valyuta məzənnəsi spesifik xarakterə malik pul kateqoriyasıdır və milli iqtisadiyyatla dünya iqtisadiyyatı arasındakı qarşılıqlı əlaqəni ifadə edir. Valyuta məzənnəsi beynəlxalq tədavül sferasının elementlərindən biridir. Beynəlxalq iqtisadi əlaqələr həyata keçirilərkən iki növ qiymətlər (daxili və xarici) müqayisə edilir. Birincisi, malların müxtəlif milli dəyərləri əsasında formalaşır. Ikincisi, onların beynəlxalq dəyərləri əsasında yaranır. Ayrı – ayrı ölkələrin malları beynəlxalq dövriyyəyə daxil olduqda, sanki öz üzərindən milli qiymətləri atır və əksər hallarda dünya bazarı qiyməti ilə satılır. Valyuta məzənnəsi milli əmtəə dəyərlərinin ölçüsü rolunu bilavasitə deyil, dolayı şəkildə – milli pul vahidlərinin müqayisə olunması vasitəsilə oynayır. Valyuta məzənnəsində qiymət, əmək məhsuldarlığı, əmək haqqı, istehsal xərcləri, iqtisadi inkişaf sürəti və s. iqtisadi kateqoriyalarda əksini tapır.
Müasir dövrdə ayrı – ayrı milli iqtisadiyyatlar arasında asılılığın artması və beynəlxalq dövriyyədə qızıla dəyişdirilməyən kredit pulların tətbiq olunması nəticəsində valyuta məzənnəsi ayrı – ayrı milli iqtisadiyyatların inkişafının zahiri təzahürünə çevrilir, onun yeni əmək məhsuldarlığı şəraitində iqtisadi potensialını müəyyən dərəcədə əks etdirir. Valyuta məzənnəsi özünün belə bir rolu ilə istehsal sferasına güclü əks təsir göstərir.
Milli və dünya bazarlarının dəyər gösətriciləri arasında əlaqə yaradan bir alət rolunu oynayan valyuta məzənnəsi beynəlxalq iqtisadi münasibətlərdə və geniş təkrar istehsalda fəal iştirak edir. Təşəbbüsçü iş adamı valyuta məzənnəsindən istifadə edərək öz istehsal xərclərini dünya bazarı qiymətləri ilə müqayisə edir. Bu ayrı – ayrı ölkələrə və müəssisələrə imkan verir ki, xarici iqtisadi əməliyyatların nəticələrini müəyyən etsinlər. Valyuta məzənnəsi ixrac və idxal qiymətləri nisbətinə, firmaların rəqabət qabiliyyətinə, müəssisələrin mənfəətinə müəyyən təsir göstərir.
Valyuta bazarları siyasi və iqtisadi hadisələrin gedişinə qarşı son dərəcə həssasdırlar. Ölkənin xarici gəlir və xərclərinə bilavasitə və dolayı şəkildə təsir göstərən hər hansı bir hadisə, dəyişiklik və inkişaf dərhal valyuta bazarlarında öz əksini tapır və valyuta məzənnəsinin dəyişməsinə səbəb olur. Valyuta məzənnəsi bir sıra amillərdən asılıdır ki, bura daxili və xarici siyasi hadisələr və s. daxildir. Müxtəlif ölkələrdə baş verən daxili qarışıqlıq, hərbi müdaxilələr, müharibə ehtimalları və yaxud həlledici bir dövlət adamının ölümü və bu kimi digər hadisələrin yaratdığı inamsızlıq şəraiti valyuta bazarına yaxın olan təsir göstərir. Faiz dərəcələrinin daxili və xarici səviyyədə dəyişikliklər də ölkəyə kapital axınını sürətləndirir. Bunlar da valyuta məzənnəsinə ciddi təsir göstərir.
2. Valyuta məzənnəsi və ona təsir edən amillər.
Valyuta məzənnəsi iki ölkə valyutası arasında dəyişmə nisbətidir. Başqa sözlə, valyuta məzənnəsi hər hansı bir xarici valyutanın milli pul vahidi ilə qiymətidir. Valyuta məzənnəsi spesifik xarakterə malik pul kateqoriyasıdır və milli iqtisadiyyatla dünya iqtisadiyyatı arasındakı qarşılıqlı əlaqəni ifadə edir. Valyuta məzənnəsi beynəlxalq tədavül sferasının elementlərindən biridir. Beynəlxalq iqtisadi əlaqələr həyata keçirilərkən iki növ qiymətlər (daxili və xarici) müqayisə edilir. Birincisi, malların müxtəlif milli dəyərləri əsasında formalaşır. Ikincisi, onların beynəlxalq dəyərləri əsasında yaranır. Ayrı – ayrı ölkələrin malları beynəlxalq dövriyyəyə daxil olduqda, sanki öz üzərindən milli qiymətləri atır və əksər hallarda dünya bazarı qiyməti ilə satılır. Valyuta məzənnəsi milli əmtəə dəyərlərinin ölçüsü rolunu bilavasitə deyil, dolayı şəkildə – milli pul vahidlərinin müqayisə olunması vasitəsilə oynayır. Valyuta məzənnəsində qiymət, əmək məhsuldarlığı, əmək haqqı, istehsal xərcləri, iqtisadi inkişaf sürəti və s. iqtisadi kateqoriyalarda əksini tapır.
Müasir dövrdə ayrı – ayrı milli iqtisadiyyatlar arasında asılılığın artması və beynəlxalq dövriyyədə qızıla dəyişdirilməyən kredit pulların tətbiq olunması nəticəsində valyuta məzənnəsi ayrı – ayrı milli iqtisadiyyatların inkişafının zahiri təzahürünə çevrilir, onun yeni əmək məhsuldarlığı şəraitində iqtisadi potensialını müəyyən dərəcədə əks etdirir. Valyuta məzənnəsi özünün belə bir rolu ilə istehsal sferasına güclü əks təsir göstərir.
Milli və dünya bazarlarının dəyər gösətriciləri arasında əlaqə yaradan bir alət rolunu oynayan valyuta məzənnəsi beynəlxalq iqtisadi münasibətlərdə və geniş təkrar istehsalda fəal iştirak edir. Təşəbbüsçü iş adamı valyuta məzənnəsindən istifadə edərək öz istehsal xərclərini dünya bazarı qiymətləri ilə müqayisə edir. Bu ayrı – ayrı ölkələrə və müəssisələrə imkan verir ki, xarici iqtisadi əməliyyatların nəticələrini müəyyən etsinlər. Valyuta məzənnəsi ixrac və idxal qiymətləri nisbətinə, firmaların rəqabət qabiliyyətinə, müəssisələrin mənfəətinə müəyyən təsir göstərir.
Valyuta bazarları siyasi və iqtisadi hadisələrin gedişinə qarşı son dərəcə həssasdırlar. Ölkənin xarici gəlir və xərclərinə bilavasitə və dolayı şəkildə təsir göstərən hər hansı bir hadisə, dəyişiklik və inkişaf dərhal valyuta bazarlarında öz əksini tapır və valyuta məzənnəsinin dəyişməsinə səbəb olur. Valyuta məzənnəsi bir sıra amillərdən asılıdır ki, bura daxili və xarici siyasi hadisələr və s. daxildir. Müxtəlif ölkələrdə baş verən daxili qarışıqlıq, hərbi müdaxilələr, müharibə ehtimalları və
yaxud həlledici bir dövlət adamının ölümü və bu kimi digər hadisələrin yaratdığı inamsızlıq şəraiti valyuta bazarına yaxın olan təsir göstərir. Faiz dərəcələrinin daxili və xarici səviyyədə dəyişikliklər də ölkəyə kapital axınını sürətləndirir. Bunlar da valyuta məzənnəsinə ciddi təsir göstərir.
İndi valyuta məzənnəsinin qeyri–sabitliyinin beynəlxalq iqtisadi münasibətlərə təsirini nəzərdən keçirək. Hər şeydən əvvəl belə bir suala cavab verək:
Valyuta məzənnəsi mexanizmi ixrac və idxalın fiziki həcminə necə təsir göstərir? Təxminən sxem aşağıdakı kimidir. Valyuta məzənnəsinin aşağı düşməsi onu göstərir ki, xarici valyutaya çevrilərkən müəyyən məbləğ milli valyuta indi əvvəlkinə nisbətən az miqdarda xarici valyutanı ifadə edir və əksinə hər vahid xarici valyutaya daha çox yerli valyuta əldə etmək olar. Bu halda xarici ixracatçı öz valyutasında əvvəlki məbləği əldə etmək üçün malın bu ölkə valyutası ilə ixrac qiymətini artırmağa məcbur olur. Bu, ixraca gedən malın bütün istehsal xərclərinin ödənilməsi və müəyyən mənfəət əldə edilməsi zəruriliyi ilə əlaqədardır. Lakin ixrac qiymətlərinin belə qaldırılması həmin malın ixrac miqdarının azalmasına səbəb olur. Çünki bir tərəfdən həmin malın yerli istehsalçıları arasında rəqabət artır, digər tərəfdən isə yerli əvəzedici malların istehlakına keçilməsi ehtimalı yaranır. Eyni zamanda ixrac qiymətlərinin lazımi qədər artırıla bilməməsi həmin malın bu ölkəyə satılmasını qeyri –rentabelli edir.
Milli valyutanın ucuzlaşması eyni zamanda idxalı bahalaşdırır ki, bu da ölkədə qiymətlərin artmasını, mal ixracının və istehlakının azalmasını, yaxud idxalı əvəz edən sahələrin inkişafını stimullaşdırır. Valyuta məzənnəsinin aşağı düşməsi milli valyuta ilə borcların real məbləğini azaldır, xarici valyutada ifadə olunmuş xarici borcların yükünü ağırlaşdırır. Ölkədə mənfəət, faiz, divident şəkilində xarici investorların gəlirlərinin xaricə aparılması əlverişsiz olur.
Eyni zamanda valyutası ucuzlaşan ölkədə ixracın artmasına stimul çoxalır. Çünki xaricdə mal satışından əldə edilmiş eyni miqdar xarici ödəmə vasitələri dəyişdirilərkən, indi xarici valyuta ilə ifadə olunmuş daha çox məbləğ əldə etmək mümkündür. Beləliklə, ixracatçılar öz valyutaları qiymətdən düşdükdən sonra malları
xaricdə rəqabət qabiliyyətli dünya qiymətləri ilə valyutada lazım olan mənfəəti əldə edərlər. Valyuta bahalaşdıqda əks mənzərə yaranır.
Valyuta məzənnəsi yüksəldikdə daxili qiymətlərin rəqabət gücü azalır, ixracın səmərəliliyi azalır. Bunlar isə ixrac sahələri və milli istehsalın bütövlükdə azalmasına gətirib çıxara bilər. Idxal isə əksinə, genişlənir. Ölkəyə xarici və milli kapitalın axını təşviq edilir, xarici investisiyalar üzrə mənfəətin xaricə aparılması artır. Xarici valyuta ilə ifadə olunmuş xarici borcların real məbləği azalır.
Valyutanın xarici və daxili ucuzlaşması, yəni onun məzənnəsi ilə alıcılıq qabiliyyəti arasında fərq beynəlxalq iqtisadi münasibətlər üçün mühüm əhəmiyyətə malikdir. Əgər pulun daxili inflyasiya xarakterli qiymətdən düşməsi valyuta məzənnəsinin azalmasından sürətlidirsə, digər eyni şərtlər daxilində mal idxalı təşviq edilir. Əgər inflyasiya nəticəsində valyutanın xarici alıcılıq qabiliyyəti onun daxili alıcılıq qabiliyyətindən sürətlə aşağı düşürsə, xarici rəqiblərin bazardan sıxışdırılıb çıxarılması məqsədilə valyuta dempinqi, yəni malların orta dünya qiymətlərindən ucuz qiymətlərlə kütləvi ixracı üçün şərait yaranır. Valyuta dempinqi üçün aşağıdakılar xarakterikdir:
Beləliklə, valyuta məzənnəsinin dəyişməsi ümumi milli məhsulun xarici bazarlarda satılan hissəsinin ölkələr arasında yenidən bölüşdürülməsinə təsir edir.
Adam Smit beynəlxalq valyuta sistemini böyük bir çarxa bənzədir. O hesab edir ki, bu çarx nə qədər qüsursuz işləsə beynəlxalq ödəmələr bir o qədər maneəsiz həyata keçirilər. Beynəlxalq ödəmələrdə böhran əmələ gəldikdə dünya ticarəti və maliyyə axınları bundan böyük zərər çəkir və bütün dünyada iqtisadi inkişaf zəifləyir. Beynəlxalq valyuta sistemi beynəlxalq ödəmələri asanlaşdıran ehtiyatların formalaşmasını təmin etməli, sistemin fasiləsiz işləməsi üçün lazım olan təşkilati struktur və mexanizmi yaratmalı, pulun dəyər ölçüsü vahidi və mərkəzi banklar arasında ödəmə vasitəsi olma funksiyasının yerinə yetirilməsini səmərəli şəkildə təmin etməlidir. Bütün bu vəzifələrin yerinə yetirilə bilməsi üçün ölkələr müstəqil valyuta siyasəti yeridilməsindən məlum dərəcədə imtina etməli, beynəlxalq sahədə əməkdaşlığı artırmalıdırlar. Ona görə də beynəlxalq valyuta sistemində valyuta məzənnəsi rejimləri ilə beynəlxalq valyuta təklifini müəyyən edən valyuta standartlarının xüsusi yeri vardır. Digər tərəfdən beynəlxalq valyuta ehtiyatları da beynəlxalq valyuta sisteminin müəyyən edilməsində əhəmiyyətli yer tutur. Dünya valyuta sisteminin fəaliyyətinin xarakteri və sabitliyi onun prinsipləri və təşkili formalarının dünya təsərrüfatının strukturuna, aparıcı dövlətlərin maraqlarına və qüvvələr nisbətinə uyğun gəlməsi dərəcəsindən asılıdır. Bu şərtlər dəyişdikdə valyuta sisteminin təşkili prinsiplərinin də dəyişməsi zərurəti yaranır.
İstifadə olunmuş ədəbiyyat siyahısı:
1.Meybullayev Məmməd Həsən Xanlar oğlu-Makroiqtisadiyyata giriş(Bakı-2011)
2.Gregory Mankiw –Principles of Economics
3.www.wikipedia.org
4.Tevfik Pekin-Makroekonomi
VERGİLƏR
Vergilər Nazirliyi dövlət vergi orqanlarına işə qəbul olunmaq istəyən Azərbaycan Respublikası vətəndaşları üçün eyni vaxtda iki müsabiqə elan edib. Müsabiqələrdən biri namizədlərin test imtahanları vasitəsilə, digəri isə yalnız müsahibə yolu ilə işə qəbul edilməsini nəzərdə tutur.
Müsabiqəyə sənəd qəbulu elektron ərizə vasitəsilə yanvarın 31-dən fevralın 20-dək həyata keçiriləcək. Elektron ərizə vermiş namizədlər 27-29 mart tarixlərində (saat 10:00-dan 18:00-a dək) imtahana buraxılış vərəqələrini Vergilər Nazirliyinin inzibati binasından (Bakı şəhəri, Yasamal rayonu, ak. Landau küçəsi 16) götürməlidirlər. Müsabiqənin test imtahanı mərhələsi martın 30-da Dövlət İmtahan Mərkəzinin müəyyən etdiyi yerdə və vaxtda keçiriləcək.
Dövlət vergi orqanlarına işə qəbul üzrə müsabiqənin test imtahanı mərhələsində namizədlərə təqdim olunacaq 100 sualı əhatə edən ədəbiyyat sihayısını təqdim edirik:
İqtisadçı və digər ixtisaslar üzrə
1. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası;
2. Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi;
3. Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi – 1, 2-ci fəsillər, 24-28, 41 və 42-ci maddələr, 4-cü fəsil, 135-139, 146, 6-cı fəsil, 178, 181, 203, 212, 213, 225-ci maddələr, 13-14-cü fəsillər, 16-cı fəsil, 5-ci bölmə, 19-cu fəsil, 389, 390, 460, 560, 567, 614, 627, 646, 666, 675, 700, 710, 747, 787, 883, 884, 937, 965, 971-973, 997,1077, 1096-1101, 1133-1135, 1159-1160, 1166-cı maddələr;
4. Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsi – 1-2-ci fəsillər, 21-25-ci maddələr, 5-ci fəsil, 38-ci maddə, 7-12-ci fəsillər, 86, 94, 95-ci maddələr, 14-15 və 17-18-ci fəsillər, 150, 398, 401-408, 413, 430, 431, 451, 460- 461, 467, 477-1-ci, 530-532, 545, 598, 602-ci maddələr;
5. “Korrupsiyaya qarşı mübarizə haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
6. “Hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
7. “Publik hüquqi şəxslər haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
8. “Dövlət vergi orqanlarında xidmət haqqında Əsasnamə”nin təsdiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
9. “İnzibati icraat haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
10. “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
11. “Vergilər Nazirliyi haqqında Əsasnamə”nin təsdiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı;
12. İqtisadi nəzəriyyə, Maliyyə, Büdcə Sistemi (“Makroiqtisadiyyata giriş”, Məmmədhəsən Meybullayev və “Ekonomiksin əsasları”, Qreqori Mənkyu);
13. Mühasibat uçotu (“Mühasibat uçotu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, “Ezamiyyə xərclərinin normaları haqqında” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2008-ci il 25 yanvar tarixli 14 nömrəli Qərarı, Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi Kollegiyasının 30 yanvar 2017-ci il tarixli Q-01 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Maliyyə Hesabatlarının Beynəlxalq Standartlarına əsasən mühasibat uçotunun aparılması Qaydaları”);
14. Gömrük (Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsi – 2, 3, 5, 7, 13, 64, 73, 75, 149, 150, 166, 222-224, 226, 231, 237, 238, 240, 242-244, 246, 247, 249, 258, 267, 271-ci maddələr, “Gömrük Tarifi Haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, “Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin daha da liberallaşdırılması haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı, “Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük sərhədindən keçirilməsi üçün “Yaşıl dəhliz” və digər buraxılış sistemlərindən istifadə Qaydaları”nın təsdiq edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı, Nazirlər Kabinetinin 22 iyul 2014-cü il tarixli 263 saylı Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Gömrük sərhədindən keçirilən malların və nəqliyyat vasitələrinin bəyan edilməsi Qaydaları” və 14 oktyabr 2013-cü il tarixli 305 saylı Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Fiziki şəxslər tərəfindən istehsal yaxud kommersiya məqsədləri üçün nəzərədə tutulmayan malların gömrük sərhədindən keçirilməsinin güzəştli və sadələşdirilmiş Qaydaları”);
15. Sosial və işsizlikdən sığorta (“Sosial sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, “İşsizlikdən sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1998-ci il 15 sentyabr tarixli 189 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Məcburi dövlət sosial sığorta üzrə ödəmələrin və əmək qabiliyyətini müvəqqəti itirmiş işçilərə işəgötürəninn vəsaiti hesabına ödənilən müavinətin hesablanması və ödənilməsi haqqında Əsasnamə”).
Hüquqşünaslıq ixtisası üzrə
1. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası;
2. “Normativ hüquqi aktlar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya Qanunu;
3. Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi;
4. Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi – 1,2-ci fəsillər, 24-28, 41 və 42-ci maddələr, 4-cü fəsil, 135-139, 146, 6-cı fəsil, 178, 181, 203, 212, 213, 225-ci maddələr, 13-14-cü fəsillər, 16-cı fəsil, 5-ci bölmə, 19-cu fəsil, 389, 390, 460, 560, 567, 614, 627, 646, 666, 675, 700, 710, 747, 787, 883, 884, 937, 965, 971-973, 997,1077, 1096-1101, 1133-1135, 1159-1160, 1166-cı maddələr;
5. Azərbaycan Respublikasının Mülki Prosessual Məcəlləsi – 1-23, 30, 40-2, 41-45-ci fəsillər;
6. Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsi – 1-2-ci fəsillər, 21-25-ci maddələr, 5-ci fəsil, 38-ci maddə, 7-12-ci fəsillər, 86, 94, 95-ci maddələr, 14-15 və 17-18-ci fəsillər, 150, 398, 401-408, 413, 430, 431, 451, 460- 461, 467, 477-1, 530-532, 545, 598, 602-ci maddələr;
7. Azərbaycan Respublikasının İnzibati Prosessual Məcəlləsi – 1-13-cü fəsillər;
8. Azərbaycan Respublikasının Əmək Məcəlləsi – 2-12, 19, 28, 31-32-ci maddələr, 7-ci fəsil, 57, 62-ci maddələr, 10-11-ci fəsillər, 89-91 və 94-cü maddələr, 15-16-cı fəsillər, 114, 122-124-cü maddələr, 19-20-ci fəsillər, 131-132, 137, 154, 175, 179 və 186-cı maddələr;
9. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Məcəlləsi – 1-7-ci fəsillər, 41-44, 46, 55, 73-2, 75, 162-1, 192, 192-1, 193, 205-1, 205-2, 213, 213-1, 303, 306-cı maddələr;
10. Azərbaycan Respublikasının Cinayət Prosessual Məcəlləsi – 1-4, 6, 8-11, 14-16-cı fəsillər, 154-157-ci maddələr, 18-19, 23-28, 30-31 və 34-38-ci fəsillər;
11. “Korrupsiyaya qarşı mübarizə haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
12. “Əməliyyat-axtarış fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
13. “Hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
14. “Publik hüquqi şəxslər haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
15. “Dövlət vergi orqanlarında xidmət haqqında Əsasnamə”nin təsdiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
16. “İnzibati icraat haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
17. “İcra haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
18. “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu;
19. “Vergilər Nazirliyi haqqında Əsasnamə”nin təsdiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı;
20. Gömrük (Azərbaycan Respublikasının Gömrük Məcəlləsi – 2, 3, 5, 7, 13, 64, 73, 75, 149, 150, 166, 222-224, 226, 231, 237, 238, 240, 242-244, 246, 247, 249, 258, 267, 271-ci maddələr, “Gömrük Tarifi Haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, “Azərbaycan Respublikasında xarici ticarətin daha da liberallaşdırılması haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı, “Malların və nəqliyyat vasitələrinin gömrük sərhədindən keçirilməsi üçün “Yaşıl dəhliz” və digər buraxılış sistemlərindən istifadə Qaydaları”nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı, Nazirlər Kabinetinin 22 iyul 2014-cü il tarixli 263 saylı Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Gömrük sərhədindən keçirilən malların və nəqliyyat vasitələrinin bəyan edilməsi Qaydaları” və 14 oktyabr 2013-cü il tarixli 305 saylı Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Fiziki şəxslər tərəfindən istehsal yaxud kommersiya məqsədləri üçün nəzərdə tutulmayan malların gömrük sərhədindən keçirilməsinin güzəştli və sadələşdirilmiş Qaydaları”);
21. Sosial və işsizlikdən sığorta (“Sosial sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, “İşsizlikdən sığorta haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1998-ci il 15 sentyabr tarixli 189 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Məcburi dövlət sosial sığorta üzrə ödəmələrin və əmək qabiliyyətini müvəqqəti itirmiş işçilərə işəgötürəninn vəsaiti hesabına ödənilən müavinətin hesablanması və ödənilməsi haqqında Əsasnamə”).
Xatırladaq ki, müsabiqənin test imtahanı mərhələsində namizədlərə məntiq və informatika sahələri üzrə test tapşırıqları təqdim olunmayacaq.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.