Günahların bağışlandığı və Allahın mükafatlandırdığı ay: Orucu necə tutmalı

2. Səhur yeyən vaxt «Qədr» surəsini oxumaq. İftar edən vaxt və səhuru yeyəndə «Qədr» surəsini oxuyana, bu iki vaxt arasında (iftar və səhur), Allah yolunda öz qanına bulaşanın savabı yazılar.

Ramazan ayında yerinə yetirilən əməllər

İmam Sadiq (ə) buyurur: «Ramazan ayında bağışlanmayan, gələn ilə qədər bağışlanmaz. (Ərəfədə olma istisnadır, bu zaman bağışlanar)». Mübarək Ramazan ayı dua və ibadət ayıdır. İnsan gərək bu ayda çoxlu dua və ibadət etməklə günahlarının bağışlanmasına müvəffəq olsun və Allahın rəhmətini qazansın. Çünki İslam Peyğəmbəri (s) buyurub: «Bədbəxt və bəd aqibət o kəsdir ki, bu ayda Allahın bağışlamasından məhrum qala». Bu səbəbdən İslam dinində bu ay üçün çoxlu dua və əməllər vardır. Biz bunların bəzisini nəzərinizə çatdırırıq.

Ramazan ayının gecələrində yerinə yetirilən əməllər:

1. İftar etmək. Yaxşı olar ki, (müstəhəbdir) iftar şam namazından sonra edilsin. Ancaq oruc tutan şəxs çox zəifləsə və ya onu yemək üçün gözləsələr, əvvəl iftar edilməli, sonra isə namaz qılınmalıdır.

2. Pak, halal, haram şübhəsi olmayan yeməklərlə iftar etmək. Yaxşı olar ki, iftar xurma və ya su ilə açılsın.

3. İftar vaxtı dua oxumaq. Hər kim bu duanı oxusa, Allah ona bu gündə oruc tutanların savabını verər: «Allahummə ləkə sumtu və əla rizqikə əftərtu və əleykə təvəkkəltu» (İlahi, sənin üçün oruc tutdum, sənin ruzinlə iftar etdim və sənə təvəkkül etdim.) Və hər kim birinci tikəni ağzına qoyarkən bu sözləri desə, Allah onun günahlarını bağışlayar: «Bismillahir rəhmanir rəhim. Ya vasiəl məğfirəti iğfirli» (Rəhmli və mərhəmətli Allahın adı ilə. Ey bağışlaması geniş olan Allahım, məni bağışla.)

4. İftar vaxtı «Qədr» surəsini oxumaq: «Bismillahir rəhmanir-rəhim. İnna ənzəlnahu fi leylətil qədr. Vəma ədrakə ma leylətulqədr. Leylətul qədri xeyrun min əlfi şəhr. Tənəzzəlul məlaikətu vər-ruhu fiha biizni rəbbihim min kulli əmr. Səlamun hiyə hətta mətləil fəcr» (Rəhimli və mərhəmətli Allahın adı ilə. Həqiqətən, biz Quranı qədr gecəsi nazil etdik. (Ya Peyğəmbər) Qədr gecəsinin nə olduğunu bilirsənmi? Qədr gecəsi (savab cəhətdən) min aydan daha xeyrlidir. O gecə mələklər və Ruh (Cəbrail) Rəbblərinin izni ilə hər bir işdən ötrü yerə enərlər. O gecə dan yeri sökülənə kimi salamatlıq, əmin amanlıqdır.)

5. Əgər mümkün olsa, iftar vaxtı bir içim su və bir neçə xurma olsa belə, sədəqə və iftar vermək. Peyğəmbərdən (s) rəvayət olunur ki, hər kim oruclu birisinə iftar versə, onun üçün də oruc tutanın savabı yazılar və iftar edənin o yeməyin qüvvətilə etdiyi hər bir yaxşı əməl ona da yazılar (Ancaq bununla belə onun boynundan oruc tutmaq vəzifəsi götürülməz, onun özünün də oruc tutması vacibdir.) .

6. Ramazan ayının hər gecəsi bu duanı oxuyanın qırx illik günahı bağışlanar. «Allahummə rəbbə şəhri ramazan əlləzi ənzəltə fihil Qur’an vəftərəztə əla ibadikə fihis-siyam səlli əla Muhəmmədin və ali Muhəmməd vərzuqni həccə beytikəl həram fi ami haza və fi kulli amin vəğfirli tilkəz zünubəl izam fəinnəhu la yəğfiruha ğeyrukə ya Rəhmanu ya Əllam» (Ey Allahım, ey Ramazan ayının Rəbbi! (Bu ay) Elə bir aydır ki, bu ayda Qur’anı nazil etmisən, bu ayda oruc tutmağı bəndələrinə vacib etmisən. Peyğəmbər və onun ailəsinə salam və rəhmət göndər və bu ildə və hər bir ildə öz evinin ziyarətini mənə nəsib et və mənim böyük günahlarımı bağışla. Çünki bu günahları səndən başqası bağışlaya bilməz, ey Rəhimli və xəbərdar olan Allahım.)

7. Müstəhəbdir ki, Ramazan ayının hər gecəsi iki rəkət namaz qılına və hər rəkətdə bir dəfə «Həmd» və üç dəfə «İxlas» surəsi oxunar. Namazın salamını verdikdən sonra bu dua oxunur: «Subhanə mən huvə həfiz la yəğful. Subhanə mən huvə rəhim la yə’cəl. Subhanə mən huvə qaim la yəshu. Subhanə mən huvə daim la yəlhu» (Pakdır o Allah ki, qəflətdə olmadan hifz edəndir. Pakdır o Allah ki, əzab verməkdə tələsmədən rəhm edəndir. Pakdır o Allah ki, yaddan çıxmadan həmişə sabitdir. Pakdır o Allah ki, daimidir, boş və ləğv işlərdən uzaqdır.) Bu duadan sonra 7 dəfə təsbihati-ərbəə deyilir (Yəni, «Subhanallahi vəlhəmdu lillahi və la ilahə illəllahu vəllahu əkbər».) Sonra deyilir (1 dəfə): «Subhanəkə, subhanəkə, subhanəkə ya əzim iğfirliyəz-zənbələzim» (Paksan Sən, paksan Sən, paksan Sən ey əzəmətli Allah, mənim böyük günahlarımı bağışla.) Və bu duadan sonra da 10 dəfə salavat deyilir: Allahummə səlli əla Muhəmmədin və ali Muhəmməd. Allah bu iki rəkət namazı qılanın 70 min günahını bağışlayar.

8. Ramazan ayı ərzində min rəkət namaz qılınır. Qılınma qaydası müxtəlifdir. Daha yaxşısı bu qayda ilədir: Ramazan ayının 20-ci gecəsinə qədər hər gecə iyirmi rəkət namaz qılınır. (Bunun səkkiz rəkəti şam namazından sonra, on iki rəkəti isə xiftən namazından sonra qılınır). Ramazan ayının 21-ci gecəsindən sonra isə hər gecə otuz rəkət namaz qılınır. (Bunun səkkiz rəkəti şam namazından sonra, iyirmi iki rəkəti isə xiftən namazından sonra qılınır). Bu cəmi yeddi yüz rəkət edir. Qalan üç yüz rəkət isə Qədr gecələrində (Ramazan ayının 3 gecəsində) qılınır. Beləliklə? bu üç gecə 300 rəkət namaz qılınmış olur. Bütün bu min rəkət namaz «iki rəkət-iki rəkət» qılınır, hər iki rəkətdən sonra təşəhhüd və salamlar deyilir və bundan sonra qalxıb təkbir (Allahu Əkbər) deyilib namaza davam edilir. Hər rəkətdə «Fatihə» və «İxlas» surələri oxunur.

Ramazan ayının gündüzləri yerinə yetirilən əməllər:

1. Səhur (o başdanlığı) yemək. Bir xurma və ya bir içim su ilə olsa da belə, səhuru yemək lazımdır (müstəhəbdir).

2. Səhur yeyən vaxt «Qədr» surəsini oxumaq. İftar edən vaxt və səhuru yeyəndə «Qədr» surəsini oxuyana, bu iki vaxt arasında (iftar və səhur), Allah yolunda öz qanına bulaşanın savabı yazılar.

3. 6-cı gecə əməlində qeyd olunan duanı gündüz də oxumaq müstəhəbdir.

4. Hər gün 100 dəfə salavat demək.

5. «La ilahə illəllah», «əstəğfirullah» (Allahdan bağışlanma istəyirəm) zikrini bu ay çox demək müstəhəbdir (Ən azı hər gün yüz dəfə «La ilahə illəllah», yetmiş dəfə «Əstəğfirullah» deyilməlidir). Həmçinin, bu ayda Quran çox oxunmalıdır. Çünki bu ay Quran nazil olan aydır.
Bütün bu deyilənlər hər gün və hər gecə deyilməlidir.

Qədr gecəsinin əməlləri

Qədr gecələrinin əməlləri iki qismdir. Birinci qism o əməllərdir ki, Qədr gecəsi ehtimal olunan hər üç gecədə (Ramazanın 19, 21 və 23) yerinə yetirilir. İkinci qism isə o əməllərdir ki, onlar ancaq bir gecəyə məxsusdur (Yəni bu əməl, ya ancaq Ramazanın 19-cu gecəsinə və ya ancaq 21-ci gecəsinə və s. məxsus əməllərdir). Qədr gecəsi elə bir gecədir ki, bütün ildə yaxşılıq və üstünlükdə heç bir gecə bu gecəyə çata bilməz. Bu gecədə yaxşı əməl etmək, min ayda əməl etməkdən daha yaxşıdır. İlin işləri bu gecədə müqəddər olur və bu gecədə mələklər və mələklərin ən əzəmətlisi olan Ruh Rəbbinin izni ilə yerə enib, İmam Zaman (ə)-ın xidmətinə təşrif gətirirlər və hər kəs üçün müqəddər olan ona (ə) təqdim olunur.

Birinci qismə aid olan əməllər:

2. İki rəkət əhya gecəsinin namazını qılmaq. Hər rəkətdə bir «Həmd» və 7 dəfə «İxlas» surəsi oxunur. Namazdan sonra 70 dəfə deyilir: «Əstəğfirullahə və ətubu ileyh» (Allahdan bağışlanmağımı istəyirəm və ona tövbə edirəm.)

3. Qurani-Kərimi açıq vəziyyətdə qarşında tutub bu duanı oxu: «Allahummə inni əs’əlukə bikitabikəl-münzəli və ma fihi və fihis-mukəl əkbəru və əsmaukəl hüsna və ma yuxafu və yurca ən təc’ələni min ütəqaikə minənnar» (İlahi, içərisində Sənin ən böyük ismin və gözəl adların olan, qorxudan və ümid olunan nazil etdiyin bu kitaba xatir Səndən istəyirəm ki, məni cəhənnəm odundan azad etdiklərindən qərar verəsən.) Duadan sonra diləyini Allahdan istəyirsən.

4. Quranı başına qoyub bu duanı oxu: «Alahummə bihəqqi hazəl Qur’an və bi həqqi mən ərsəltəhu bihi və bihəqqi kulli mu’minin mədəhtəhu fihi və bihəqqikə əleyhim fəla əhədə ə’rəfu bihəqqikə minkə» (İlahi, bu Qurana xatir və o kəsə xatir ki, bu Quranı onunla birgə göndərmisən və bu Quranda tərif etdiyin hər bir möminə xatir və Sənin onların üzərində olan haqqına xatir, belə ki, Sənin haqqını Səndən daha yaxşı bilən yoxdur.) Sonra 10 dəfə deyirsən: bikə ya Allah, 10 dəfə bi Muhəmmədin, 10 dəfə bi Əliyyin, 10 dəfə bi Fatimətə, 10 dəfə bil Həsəni, 10 dəfə bil Huseyn, 10 dəfə bi Əliyyibnil Huseyn, 10 dəfə bi Muhəmməd ibni Əliyy, 10 dəfə bi Cəfər ibni Muhəmməd, 10 dəfə bi Musəbni Cəfər, 10 dəfə bi Əliyyibni Musa, 10 dəfə bi Muhəmməd ibni Əli, 10 dəfə bi Əliyyibni Muhəmməd, 10 dəfə bil Həsən ibni Əli, 10 dəfə bil Huccəti (İlahi, Səni özünə and verirəm, İlahi, səni Peyğəmbərə (s) and verirəm, İlahi səni Əliyə (ə) and verirəm, İlahi, səni Fatiməyə (ə) and verirəm. ) Sonra dilək və hacətini Allahdan istə.

5. Əhya (Səhərə qədər oyaq qalmaq). Rəvayətdə var ki, hər kim qədr gecəsini əhya saxlasa, günahları bağışlanar.

Bu əməlləri hər üç gecədə yerinə yetirmək lazımdır. Aşağıdakı əməllər isə hər gecənin özünə məxsusdur.

19-cu gecənin əməlləri:

1. 100 dəfə deyilir: «Əstəğfirullahə rəbbi və ətubu ileyh» (Rəbbim olan Allahdan bağışlanmaq istəyib, ona tövbə edirəm.)

2. 100 dəfə deyilir: «Allahumməl’ən qətələtə Əmiril mu’minin» (İlahi, Həzrət Əlinin qatillərini rəhmətindən uzaqlaşdır.)

21-ci gecənin əməlləri:

21-ci gecənin duası uzun olduğu üçün yazmadıq. İstəyənlər «Məfatihul-cinan» və sair dua kitablarına müraciət edə bilərlər.

23-cü gecənin əməlləri:

1. «Ənkəbut» və «Rum» surələrini oxumaq. İmam Sadiq (ə) buyurur: «Bu gecədə bu iki surəni oxuyan cənnət əhlindəndir».

2. «Duxan» surəsini oxumaq.

3. İmam Zamanın fərəc duası: «Bismillahir-rəhmanir-rəhim. Allahummə kunli vəliyyikəl höccət ibnil Həsən səlavatukə əleyhi və əla abaihi fi hazihis saəti vəfi kulli saəh. Vəliyyən və hafiza, və qaidən və nasira, və dəliynən və əyna. Hətta tuskinahu ərzəkə təuən vətuməttiəhu fiha təvila. Birəhmətikə ya ərhəmər-rahimin» (Rəhimli və mərhəmətli Allahın adı ilə. İlahi, öz dostun Hoccət ibni Həsən (ə) üçün bu saatda və hər bir saatda vəli, hifz edən, rəhbər, köməkçi və dəlil ol və onu Öz nəzərin altında saxla. Ta o vaxta qədər ki, onu yer üzərində uzun müddət məskunlaşdırıb, orada nemətlərinlə faydalandırasan.)

4. Bu duanı oxumaq: «Allahumməm-dud li fi umri və ausi li fi rizqi və əsihhə li cismi və bəlliğni əməli və in kuntu minəl əşqiyai fəmhuni minəl-əşqiya vəktubni minəs-süədai fə innəkə qultə fi kitabikəl münzəli əla nəbiyyikəl mursəli salavatukə əleyhi və alihi yəmhullahu ma yəşau və yüsbit və indəhu ummulkitab» (İlahi, mənə uzun ömür ver, mənim ruzimi genişləndir, cismimi sağlam et, məni öz arzuma yetir. Əgər mənim adım bədbəxtlər dəftərindədirsə, mənim adımı oradan sil və məni səadət əhlindən qərar ver. Çünki sən mürsəl Peyğəmbərinə – sənin rəhmətin ona və ailəsinə olsun – nazil etdiyin kitabda demisən: «Allah istədiyini silər, istədiyini sabit saxlayar və kitabın əsli onun yanındadır».)

Ramazan ayının ilk və son gecəsində ayı görərkən oxunan dualar

Ramazan ayının ilk gecəsi hilalı gördükdə üzünü qibləyə tutub əlləri səmaya qaldırıb aya xitabən belə deyirsən: «Rəbbi və rəbbukəllahu rəbbul aləmin. Allahummə əhilləhu əleyna bil-əmni vəl iman vəs-səlaməti vəl-islam vəl musarə’əti ila ma tuhibbu və tərza. Allahummə barik ləna fi şəhrina haza vərzuqna xeyrəhu və aunəhu vəsrif ənna zurrəhu və şərrəhu və bəlaəhu və fitnətəhu» (Mənim və sənin rəbbin aləmlərin rəbbi olan Allahdır. İlahi, əmniyyət və imanla, salamatlıqla, İslamla və sənin sevib razı olduğun işlərə tələsməklə bu ayı bizlərə yeniləşdir. İlahi, bu ayımızı bizlər üçün bərəkətli edib, onun xeyri və köməyini bizlərə nəsib et və onun ziyan, şərr, bəla və fitnəsini bizlərdən uzaqlaşdır.)
Ramazan ayının son gecəsində aşağıdakı dua ilə ayla vidalaşırlar: «Allahummə la təc’əlhu axirəl-əhdi min siyami lişəhri ramazan və əuzu bikə ən yətluə fəcru hazihilleyləti illa və qəd ğəfərtə li» (İlahi, bunu mənim Ramazan ayında tutduğum orucların axırıncısı qərar vermə. İlahi mən sənə pənah aparıram ki, bu gecənin sübhü açıldıqda məni bağışlamış olasan.) Sübh açılmamışdan Allah onun günahını bağışlayar.

Günahların bağışlandığı və Allahın mükafatlandırdığı ay: Orucu necə tutmalı?

Bu gün müsəlmanların orucluq ayı – Ramazan başlayıb. Allah tərəfindən bizə verilmiş hər gün, hər ay çox qiymətlidir, lakin müsəlman təqviminin 12 ayı arasında məhz Ramazan öz müqəddəsliyi ilə seçilir və əbəs yerə bu ayı Ayların sultanı, “Şəhrullah” (Allahın ayı) və “Ziyafətulla” (Allahın qonaqlığı) adlandırmırlar. Buna görə, Müqəddəs Quran Məhəmməd (S) peyğəmbərə məhz bu ayda nazil olub. Quranda orucluq haqda deyilir

Trend-i buradan izləyin

Azərbaycan, Bakı, 21 iyul /Trend/

Bu gün müsəlmanların orucluq ayı – Ramazan başlayıb. Allah tərəfindən bizə verilmiş hər gün, hər ay çox qiymətlidir, lakin müsəlman təqviminin 12 ayı arasında məhz Ramazan öz müqəddəsliyi ilə seçilir və əbəs yerə bu ayı Ayların sultanı, “Şəhrullah” (Allahın ayı) və “Ziyafətulla” (Allahın qonaqlığı) adlandırmırlar. Buna görə, Müqəddəs Quran Məhəmməd (S) peyğəmbərə məhz bu ayda nazil olub. Quranda orucluq haqda deyilir:

“Ey iman gətirənlər! Oruc tutmaq sizdən əvvəlki ümmətlərə vacib edildiyi kimi, sizə də vacib edildi ki, (bunun vasitəsilə) siz pis əməllərdən çəkinəsiniz! (Oruc tutmaq) sayı müəyyən olan (bir ay) günlərdir. (Bu günlərdə) sizdən xəstə və ya səfərdə olanlar tutmadığı günlər qədər başqa günlərdə oruc tutmalıdırlar. Oruc tutmağa taqəti olmayanlar isə (hər günün əvəzində)”

Məhəmməd (S) peyğəmbərin hədisində bildirilir ki, Ramazan ayı gələn zaman Cənnətin qapıları açılır, Cəhənnəmin qapıları bağlanır və müsəlmanlara ziyan gətirməmək, onları Haqq Yolundan azdırmamaq üçün şeytanın əl – qolu bağlanır: “Əgər insanlar Ramazan ayının bütün üstünlüklərini bilsəydilər, bütün ilin Ramazan olmasını istəyərdilər” – Allah buyurur. Payız yağışı hər yeri toz-torpaqdan təmizlədiyi kimi, Ramazan ayı da möminlərin ruhunu günahlardan təmizləyir.

Düzgün orucu necə tutmalı

Hər bir müsəlman Allaha itaət etməli və Onun hökmlərini yerinə yetirməlidir. Allah – Təala müqəddəs Ramazan ayı ərzində (Yaradanın tükənməz sərvətinin və rəhminin gizləndiyi bir ayda) orucluğa riayət etmə qaydalarını müəyyən edib. Bu ayda Allah insanlara böyük faydalar verir, onların günahlarını bağışlayır, nəcibləşdirir və mükafatlandırır. Ramazan ayında oruc tutmaq şüuru, həddi-buluğa çatmış və müsəlman şəriətinə görə, oruc tutmaq iqtidarında olan hər bir şəxsə vacib buyrulub.

Hər gün oruc tutmazdan öncə, yəni səhər yeməyindən (İmsak) əvvəl “niyyət” etmək lazımdır. “Niyyət” zamanı bu sözlər deyilir: “Bismillahir-rəhmanir-rəhim. Müqəddəs Ramazan ayında oruc tuturam Vacibən qürbətən ilə Allah” deyilir. Orucluğun hər günün öz xüsusi duası var və bu duaları oxumaq faydalıdır. (Hər günün duasını məsciddən və ya dini ədəbiyyatdan əldə etmək olar).

Axşam oruc açılarkən (İftar) yemək yeməzdən öncə bunları demək lazımdır: “Bismillahir-rəhmanir-rəhim” – “Rəhimli və Rəhman Allahın adı ilə” və oruc duası: “Allahummə ləkə sumtu və əla rizqikə əftərtu və aleykə təvəkkəltu fətəqəbbəl mini əntəs – Səmiul Alim. Allahummə ya vasiəl-məğfirəti iğfirli”. Ərəb dilindən tərcümədə: “Ey Allah, Sənə xatir oruc tutdum. Göndərdiyin ruzi ilə iftarımı açıram, Sənə təvəkkül edirəm. Orucumu qəbul elə. Sən hər şeyi eşidən və bilənsən. Ey Yaradan və Yer üzünün sahibi, günahlarımı bağışla!”

Yaxşı olardı ki, iftar xurma, təmiz su, süd və ya şirniyyat ilə açılsın. Yemək yeyən zaman heç bir halda tərkibində donuz əti və ya spirt olan qida məhsullarından istifadə etmək olmaz. Nə səhər, nə də axşam, olduqca çox yemək arzu edilən deyil, bu, bədəni ağırlaşdırır və sağlamlığa ziyandır. Oruc tutanlara iftar süfrəsi vermək bəyəniləndir. Hədisdə bildrilir ki, axşam oruc tutan şəxsi doyuzduran şəxs, oruc tutan qədər savab qazanar.

Oruc zamanı nəyi etmək olmaz

Səhər və axşam namazları arasındakı dövrdə (Orucluq təqvimi aşağıda göstərilib) bir sıra əməlləri etmək olmaz:

1) Bilərəkdən yalan danışmaq, Allaha, Peyğəmbər və imamlara and içmək.

2) Yemək və içmək. Bundan əlavə, nəfəs borusundan bədənə heç nə daxil olmamalıdır. Məsələn, qulaq dəliyindən suyun daxil olmasına və ya ağız və burundan orqanizmə qatı duman, tüstü və buxar (Havada uçan toz-torpaq, siqaret tüstüsü və s) udmaq, saqqız çeynəmək və imalə etmək olmaz. Lakin insan oruc olduğunu unudaraq təsadüfən nəsə yeyərsə və ya içərsə, bu, orucu pozmur – bu halda yemək və içməyi dərhal dayandırmaq lazımdır. Əgər insan oruc olduğunu bilə – bilə ağzına su alarsa, məsələn, sərinləşmək istəyərkən və dəstəmaz alarkən təsadüfən suyu içərsə, onun orucu pozulmuş sayılır. İmsakdan sübh azanınadək ağız boşluğunu və dişlərin arasını qida qalıqlarından səliqə ilə təmizləmək lazımdır. Çünki oruc zamanı xırda yemək qalığını yemək belə, orucu pozur.

3) Cinsi əlaqəyə girmək. Həyat yoldaşı ilə bir-birində ehtiras oyadan intim nəvazişlə məşğul olmaq arzu olunan deyil. İftardan sonra həyat yoldaşı ilə yaxınlıqdan sonrası İmsak vaxtı qurtaranadək çimmək və qüsllənmək lazımdır. Qeyd edək ki, yuxuda ikən “məni” (Orqazm) baş verərsə, bu, orucun pozulması anlamına gəlmir. Belə olan halda çimmək (Qüsl almaq) və orucu davam etdirmək lazımdır.

4) Bilərəkdən qusma baş verərsə, oruc pozulur. Oruc tutan öz idarədəsinə qarşı çıxırsa, o zaman oruc pozulmur və yalnız ağız boşluğunu yaxalamaq lazımdır.

5) Menstruasiya (Doğumdan sonrakı yaranan təbii hallar). Hətta Günəş batmamışdan öncə menstruasiya baş verərsə, oruc pozulur.

Orucdan azad olma

“Aya yetişən şəxslər (bu ayı) oruc tutmalıdırlar; xəstə və ya səfərdə olanlar isə, tutmadığı günlərin sayı qədər başqa günlərdə tutsunlar. Allah sizin üçün ağırlıq deyil, yüngüllük istər ki, fövtə gedən günlərin orucunu tamamlayasınız və sizi düz yola yönəltməsinə görə Ona (“Allahu Əkbər” deməklə) təzim və şükr edəsiniz” – Quranda deyilr.

Oruc bütün möminlər üçün vacibdir, həddi-buluğa çatmamış, çox qocalmış və ağır xəstə olan insanlar, dəlilər, hamilə qadınlar və süd verən analar, səfərdə və döyüş meydanında olanlar istisna olmaqla. Qadınlara aybaşı və hamiləlik dövründəki təmizlənmə dövründə oruc tutmaq günahdır, lakin təmizlənmədən sonra buraxdığı günlərin orucunu tutsun. Həmçinin, xəstələr də, sağaldıqdan sonra gələn il Ramazan ayı gələnədək tutmadığı günlərin orucunu tutmalıdır. Lakin insan xəstə və ya qocadırsa və heç bir halda oruc tuta bilmirsə, hər buraxdığı günə görə, fəqirin qarnını doyuzdurmalıdır. Əgər oruc səhlənkarlıq və etinasızlıq ucbatından könüllü buraxılıbsa, bu ağır günahdır və o insan onun kəffarəsini verməlidir.

Oruc sağlamlığı möhkəmləndrir

Bütün qaydlar çərçivəsində, oruc müsəlmanın təkcə ruhunu təmizləmir, həm də onun sağlamlığını möhkəmləndirir. İnsan, orqanizminə fasilə vermədən daim bol-bol yeyir və içirsə, bədəndə zəhərli maddlər toplanır. İl ərzində sistemli qida qəbulundan yorulan insan orqanizmi, bu ayda dincəlir. Bununla yanaşı, bədənimizdə yenilənmə baş verir. Muhəmməd peyğəmbər (S) bununla bağlı belə deyib: “Oruc tutun və siz daha sağlam olacaqsız”.

Həkimlərin rəyinə görə, oruc limfositlərin funksional göstəricilərini on dəfə yaxşılaşdıraraq, həmçinin, hüceyrələrin immunitet yaradan maddlərini artırmaqla, immun sistemini möhkəmləndirir; piylənmənin, mədə yarasının yaranmasına ən çox səbəb olan turşuluğun artmasının qarşısını alır; böyrəkləri daşəmələgəlmədən qoruyur, orqanizmi psixi və fiziki pozuntulardan qoruyaraq, xüsusilə də gənclərdə cinsi instinktlərin qarşısını alır; ac qalmaq orqanizmin enerjisini artırır və onu təlimatlandırır, yaddaşı yaxşılaşdrır; qlükoza, yağlar və züllaların iştirak etdiyi hüceyrələrdə gedən mübadilə prosesini fəallaşdırır və optimal vəziyyətə gətirir.

Günahların bağışlandığı və Allahın mükafatlandırğı ay

Ramazan ayında oruc İslamın dirəklərindən biridir. Məhəmməd peyğəmbər (S) deyib: “Kim ki, mukafat alacağına inam və ümidlə oruc tutar, onun keçmiş günahları bağışlanar”. “Kim ki, Allah xatirinə oruc tutar, Tanrı onu Ramazan ayının hər bir gününə görə yetmiş gün Cəhənnəm əzabından xilas edər”. ” Oruc insanı bünüt günah və nöqsanlardan qoruyan qalxana bənzəyir”. Muhəmməd peyğəmbər (S) insanları bu ayda mümkün qədər yaxşı iş görməyə, etdiyi günahlara görə tövbə etməyə, Allahdan bağışlanmağını diləməyə, sədəqə vermək, Quran öyrənmək və dua oxumağa çağırıb. Ramazan ayında oruc tutmayan müsəlmanlar Allah tərəfindən sərt cəzalandırılacaqlar, halbuki, yazılanlara əməl edənlər Allah tərəfindən mükafatlandırılacaqlar. Belə ki, mükafatların həcmi oruc tutanların davranışından asılıdır. Peyğəmbərimiz deyib ki, insan orucun bütün üstünlüklərini anlamağa və onun əvəzində alacağı mükafatların ən böyüyünə can atmalıdır. Ən uca Allah deyib: “Oruc mənə xatir tutulur və Mən oruc tutanı mükafatlandıracağam, çünki o, Mənə xatir nəfsini saxlayır və Mənə xatir aclığa dözür”. And olsun ki, oruc tutanın ağzından gələn iy, Allah üçün müşk ətrindən xoşdur”.

Qədr gecələri

Qurnanın dəqiq nazil olma vaxtı məlum deyil, lakin artq yüz illərdir ki, mömin müsəlmanlar Ramazanın son 10 günündə, ayın tək günləri (Əhya gecələri) gecələr müqəddəs Leylət əl-Qadr gecəsini qeyd edirlər. Başqa formada o, Qədr gecələri adını alıb. Hesab olunur ki, Allah insanın gələn ilki taleyini məhz bu gecə müəyyən edir. Quranda deyilir: ” H S Qədr gecəsi min aydan daha xeyirlidir! O gec O gecə dan yeri sökülənə kimi salamatlıqdır!”

Yetkinlik yaşından sonra boyumuzu necə uzada bilərik?

Antropologiya elminin göstəricilərinə əsaslansaq deyə bilərik ki, insanın boyu heç vaxt daima ölçü göstəricilərinə malik olmayıb, əsrlər boyu dəyişib. Məsələn, əgər daş dövründə 160 sm hündür boy hesab olunurdusa, hal-hazırda bu belə deyil. İnsanın boyu millətin sağlamlıq və rifah səviyyəsindən asılıdır. Buna görə də təəccüblü deyil ki, orta əsrlərdə insanların boyu yenidən cılızlaşmağa başladı. Bunun səbəbi həmin dövrdə sürən müharibələr, yoluxucu xəstəliklər olmuşdur. Həmçinin onu da qeyd etməliyik ki, əksər hallarda qohum nigahlardan doğulan insanların boyu da valideynlərinə nisbətən kiçik olur və bu fakta görə də qohum nigahların cılızlaşmaya səbəb olduğunu əminliklə deyə bilərik. Müasir dövrümüzdə kişilərin orta boyu 176 sm, qadınların orta boyu isə 164 sm qəbul edilmişdir.

Nə qədər insan varsa, o qədər də fikir ayrılığı mövcuddur və hər kəsin gözəllik və sağlamlıq anlayışları digərlərindən fərqlənir, lakin danılmaz fakt var: müasir KİV və digər təbliğat xarakterli məlumatlar. Xüsusilə də dəb aləmi hündür boylu insanları daha cəlbedici və gözəl hesab edir. Buna görə də bir çox kiçik və orta boylu insanlar təbliğata uyaraq komplekslərə qapanırlar. Xüsusilə də təsir altına yeniyetmələr və gənclər düşür. Biz bu halı düzgün hesab etmirik və düşünürük ki, insan özünü olduğu kimi qəbul etməli və ən əsas da öz bədənini “sevməli”, ona hörmət və qayğı ilə yanaşmalıdır. Unutmayaq ki, hündür boy uğur zəmanəti deyil!

Bununla belə, Bildirchin.az olaraq boyun uzatmaq istəyən insanlara kiçik də olsa yardım etmək istəyirik (cəmiyyətimizdə bu kiçik problemin genişləndiyini nəzərə alaraq)

Məqaləmizdə müasir dövrümüzdə boyun uzadılmasının real üsullarını təqdim edirik.

1. Cərrahi müdaxilə. Ən radikal və çətin üsuldur. Bu üsulla insanın boyu 4 sm-dən 12 sm-dək uzana bilir. Lakin, qeyd etməliyik ki, bu proses çox ağrılı və uzunmüddətlidir. Beləki, pasientin növbə ilə ayaq sümükləri sındırılaraq, ayaqlara “İlizarov” apparatı taxılır. Apparat vasitəsi ilə insanın ayaq sümükləri sutkada 1 mm dartılır və dartılmış yerdə sümük əmələ gəlir. İlizarov apparatı pasientin ayağında 6-18 aya kimi qalır. Bu müddət ərzində pasient demək olar ki, ancaq yataq rejimində olur və daima müalicə alır. Apparat ayaqlardan çıxarıldıqdan sonra isə uzunmüddətli bərpa edici və fizioterapiya prosedurları həyata keçirilir. Hansı ki, bu prosedurlar özü də yorucu və o qədər də xoş olmayan prosedurlardır. Cərrahi müdaxilə boy uzadılmasında ən təsirli metod olsa da bu metodun çoxlu zərərli təsirləri var.

2. Boyun hormonal həblər vasitəsi ilə uzadılması. Bu metod haqqında ətraflı məlumat yazmamışdan öncə qeyd etməliyik ki, insanın boyu 90% genlərdən asılıdr. Digər 10%-in payına isə sağlam qidalanma və sağlam həyat tərzi, iqlim və s. aiddir. Adətən qızlar yetkin boy göstəricilərinə 17-19 yaşda, oğlanlar isə 23-25 yaşa qədər əldə edirlər. Boyun artırılmasında hormonal həblər də əsasən gənc uşaqda effektlidir və ümumilikdə götürsək ancaq 25 yaşa kimi olan insanlara tətbiq olunur. Sual yaranır ki, hormonlar boyumuza necə təsir edir? İnsanın boyunun uzanmasına “cavabdeh” hormon var – somatotropin. Bu hormon uşaq və yeniyetmə dövründə aktiv olur. Beləki, gənc olarkən insanın ximirçək toxuması açıq olur.

Hormonal dərmanlar isə ancaq ximirçək toxuması açıq olanda insanın boyunun artmasına təsir edə bilir. Çimirçək toxumasının qapanıb-qapanmadığını öyrənmək üçün isə rentgen çəkilişləri etmək kifayətdir. Əgər, həkim çimirçək toxumasının artıq qapanıb, bərkidiyini söylərsə, sizə hormonal müalicə boy artımına kömək etməyəcək, təsirsiz olacaq. Yox, əgər bu toxuma hələ açıqdırsa, siz hormonal dərmanlar vasitəsi ilə boyunuzu 10-12 sm-dək uzada bilərsiniz. Xatırlatmalıyıq ki, bu halda hormonal dərmanların qəbulu 6-12 ay davam edir və mütləq şəkildə həkim nəzarəti altında aparılır. Boy artımı üçün nəzərdə tutulmuş hormonal dərmanlar, müalicə özünün bahalılığı ilə də seçilir.

Qeyd: məqsədindən asılı olmayaraq istənilən hormonal müalicə və müdaxilənin orqanizmə mənfi təsiri var.

3. Fiziki hərəkətlər. Demək olar ki, heç bir ziyanı olmayan bir metoddur. Fiziki hərəkətlərin digər üstünlüyü ondan ibarətdir ki, bu üsulu istənilən yaşda tətbiq etmək olar. Təsiretmə mexanizmi isə onurğanın dartılması, qamətin düzgün forma alması hesabına baş verir. Dartınma hərəkətləri, yoqa, üzgüçülük bunun üçün əla variantdır. Fiziki hərəkətlərlə boyun uzadılmasının yeganə mənfi tərəfi var: bu üsul insandan yüksək və iradə və dözümlülük tələb edir. Beləki, fiziki hərəkətlərə hər gün 1-3 saat vaxt ayırmaq lazımdır ki, bir neçə aydan sonra effekti görmək mümkün olsun. Fiziki hərəkətlərlə boyu 3-8 sm artırmaq olar.

P.S. Oxucularımızın istək və marağından asılı olaraq boy uzadılmasında effektli olan fiziki hərəkətləri paylaşa bilərik.