Məhəmməd füzulinin 520 illiyi ilyi ilə əlaəqdar
– Bu gün media işçilərinin əksəriyyəti gənclərdir, ola bilsin, bizim kimi sənətkarları o qədər də yaxşı tanımırlar. Mədəniyyət və incəsənət sahəsi ilə məşğul olan adamlar da bir az elə bil operaya laqeydlik göstərirlər. Ya da ola bilsin, bizim yaradıcılığımız onları maraqlandırmır. Son illər mətbuatda müasir musiqi, şou daha çox diqqət mərkəzindədir. Buna baxmayaraq, biz işimizi görürük. Məsələn, mənim oynadığım 9 opera Televiziyanın fondunda saxlanılır. Bunlar “Karmen”, “Aida”, “Əsli və Kərəm”, “Leyli və Məcnun”, “Şah İsmayıl”, “Aşıq Qərib”, “Sevil”, “Gəlin qayası” və “Arşın mal alan” operalarıdır. “Əsli və Kərəm” istisna olmaqla, hamısı müntəzəm olaraq televiziyada nümayiş olunub.
Azərbaycanın xalq artisti: “Aktyorluq müğənninin canında olmalıdır”
Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti xalq artisti Şahlar Quliyevin “Ekspress” qəzetinə müsahibəsi.
Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti xalq artisti Şahlar Quliyev 1946-cı ildə Cəlilabad rayonunda anadan olub. 1964-cü ildə M.Əliyev adına Azərbaycan Teatr İnstitutunun musiqili komediya aktyoru fakültəsinə daxil olub. 1969-cu ildə institutu bitirən və istedadı ilə seçilən gənc Şahlar birbaşa Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının vokal sinfinin 2-ci kursuna qəbul olunub. 1973-cü ildə konservatoriyanı bitirdikdən sonra 2 il Şövkət Məmmədova adına Opera Studiyasında solist kimi çalışan Şahlar Quliyev 1975-ci ilin fevral ayında Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrına dəvət olunub. Həmin vaxtdan başlayaraq bu teatrın səhnəsində 30 yaxın operada oynayıb və onlardan 19-da baş rolu ifa edib.
– Şahlar müəllim, son zamanlar mətbuat səhifələrində adınıza rast gəlmirik. Media, deyəsən, sizi yaddan çıxarıb.
– Bu gün media işçilərinin əksəriyyəti gənclərdir, ola bilsin, bizim kimi sənətkarları o qədər də yaxşı tanımırlar. Mədəniyyət və incəsənət sahəsi ilə məşğul olan adamlar da bir az elə bil operaya laqeydlik göstərirlər. Ya da ola bilsin, bizim yaradıcılığımız onları maraqlandırmır. Son illər mətbuatda müasir musiqi, şou daha çox diqqət mərkəzindədir. Buna baxmayaraq, biz işimizi görürük. Məsələn, mənim oynadığım 9 opera Televiziyanın fondunda saxlanılır. Bunlar “Karmen”, “Aida”, “Əsli və Kərəm”, “Leyli və Məcnun”, “Şah İsmayıl”, “Aşıq Qərib”, “Sevil”, “Gəlin qayası” və “Arşın mal alan” operalarıdır. “Əsli və Kərəm” istisna olmaqla, hamısı müntəzəm olaraq televiziyada nümayiş olunub.
Digər tərəfdən, opera teatrının tamaşaçılarının sayı da məhduddur. Çünki gənclər operanı, klassik musiqini bir az çətin qavrayırlar. Bu da təbii haldır. Bütün dövrlərdə operaya ancaq öz tamaşaçıları gəliblər.
– Bəzən opera ifaçılarını günahlandırırlar ki, onlar ancaq oxumağa üstünlük verirlər, aktyorluq sənəti arxa planda qalır.
– Mən bu fikirlərlə razılaşmıram. Düzdür, bəzən görürsən ki, operaya gələn müğənnilərin aktyorluq qabiliyyəti bir az zəifdir. Bizim dövrümüzdə bu işə çox məsuliyyətlə yanaşırdılar. Mən Teatr İnstitutunda oxuyanda mərhum sənətkarımız Müxlis Cənizadə səhnə danışığından bizə dərs deyirdi. Biz Adil İsgəndərovu, Mehdi Məmmədovu görmüşük. Ola bilsin, indi gənclərimiz konservatoriyada oxuyanda aktyorluğa o qədər də fikir vermirlər. Aktyorluq müğənninin canında olmalıdır. Mən hələ rayonda olanda mədəniyyət evinin nəzdində fəaliyyət göstərən dram dərnəyinə gedirdim. Biz orada “O olmasın, bu olsun” əsərini səhnəyə qoymuşduq. Aktyorluq uşaqlıqdan bizim canımızda olub.
– Gənclərimiz niyə operaya maraq göstərmirlər?
– Opera, klassik musiqi, muğam çətin başa düşülən olsa da, həmişəyaşar sənətdir. Digər tərəfdən, burada təbliğatın da böyük rolu var. Bu gün televiziyalarda şoular, müasir musiqi çox təbliğ olunur. Mən bunun əleyhinə deyiləm. Amma hər halda mən özüm də estrada mahnıları, romanslar oxumuşam. Bəlkə də müasir musiqinin bir az yüngül olması gənclərimizi buna qulaq asmağa sövq edir. Çünki hər adam klassikadan baş çıxarmaz. Əvvəllər televiziyada operalar nümayiş olunurdu, romans axşamları təşkil edilirdi, ariyalar oxunurdu. İndi isə ancaq kliplər göstərirlər. Amma deyəsən, son vaxtlar operaya maraq artıb, çünki telekanallardan tez-tez gəlib tamaşaları lentə alırlar.
Opera tamaşaçılarının sayının məhdud olması da öz təsirini göstərir. Əgər gənclər bizim tamaşalara tez-tez gəlsələr, yəqin ki, maraqları da artar. Bir az tənbəlliyin daşını atsalar, yaxşı olar.
– Operamızın indiki durumu sizi qane edirmi?
– Əlbəttə, belə çətin zamanda operamızı yaşadırıq. Con illər yeni-yeni operalar səhnəyə qoyulur. Vasif Adıgözəlovun “Xurşudbanu Natəvan” operasında Qasım bəy Zakir obrazının üzərində işləyirəm. Teatrımızın kollektivi bütün imkanlardan maksimum istifadə edir.
– İndi bəstəkarlar opera yazmağa elə də maraq göstərmirlər.
– Maraq xatirinə opera yazmaq düzgün deyil. Onsuz da bizdə yazılan operaların sayı o qədər də çox deyil. Operanı saya görə yazmazlar. Opera yazanda gərək eləsini yazasan ki, tarixdə qalsın. Opera yazmaq çox çətin işdir. Operanın sanballı bir librettosu olmalıdır. Boş-boş əsərlərə opera yazmaq olmaz ki. Bir də, şübhəsiz, opera yazmaq hər bəstəkarın işi deyil. Bəlkə də bu səbəbdən bəstəkarlarımız operaya girişmirlər.
– Sizin teatrın səhnəsində tamaşaya qoyulan əsərlərdə tez-tez xarici sənətçilər iştirak edir. Sizin özünüz xarici səhnələrdə oynamısınızmı?
– 1989-cu ildə Dnepropetrovsk Opera Teatrında “Aida” operasında oynamışam. Türkiyədə Məhəmməd Füzulinin 500 illiyi münasibəti ilə “Leyli və Məcnun” operasını oynamışıq. Sonra İstanbulda “Aşıq Qərib” və “Leyli və Məcnun” operaları ilə çıxış eləmişik.
– Xaricdən ifaçı dəvət etmək vacibdirmi?
– Klassik Avropa operalarını səhnəyə qoyanda bunu eləməyə məcburuq. Düzdür, bizim özümüzdə də istedadlı vokalçılar az deyil, amma hər oxuyanı operaya götürmək olmaz. Gənclərimiz bunu sıxışdırmaq kimi qəbul eləməsinlər. Opera Teatrında heç vaxt belə iş olmayıb.
– Deyirlər, opera müğənninin səsini batırır, bu düzdürmü?
– Bunu kim deyirsə, yalan deyir. Ola bilsin ki, müğənni xəstə-xəstə oxuyub, səsini gücə salıb. Ondan sonra da 10-15 gün oxumağa ara versə, səs telləri dincəlsə, hər şey keçib gedər. Mən hələ eşitməmişəm ki, opera oxuyanların arasında kiminsə səsi batsın. Amma bu başqa məsələdir ki, 60-65 yaşdan sonra səs öz keyfiyyətini itirir.
– Övladlarınızdan sizin yolunuzu tutanı varmı?
– İki qızım, bir oğlum var. Böyük qızım BDU-nun biologiya fakültəsini bitirib, oğlum ixtisasca filoloqdur. Kiçik qızımsa orta məktəbi qurtarandan sonra nədənsə ali məktəbə getmədi. Mənim yolumla getməyə isə özlərinin maraqları olmadı. Mən övladlarıma sənət seçməkdə tam sərbəstlik vermişəm. Onlar özləri də mənim sənətimin necə çətin bir peşə olduğunu görmüşdülər. Opera sənətçisi gərək pəhriz saxlasın, özünü qorusun. Ona görə də bəzən fikirləşirəm ki, elə bu sənəti seçməməkdə düzgün iş görüblər.
CDbException
Таблица “>”, упомянутая в записи active record класса “Org”, не найдена в базе данных.
2350 2351 /** 2352 * Constructor. 2353 * @param CActiveRecord $model the model instance 2354 * @throws CDbException if specified table for active record class cannot be found in the database 2355 */ 2356 public function __construct($model) 2357 < 2358 $this->_modelClassName=get_class($model); 2359 2360 $tableName=$model->tableName(); 2361 if(($table=$model->getDbConnection()->getSchema()->getTable($tableName))===null) 2362 throw new CDbException(Yii::t('yii','The table "" for active record class "" cannot be found in the database.', 2363 array(''=>$this->_modelClassName,''=>$tableName))); 2364 if($table->primaryKey===null) 2365 < 2366 $table->primaryKey=$model->primaryKey(); 2367 if(is_string($table->primaryKey) && isset($table->columns[$table->primaryKey])) 2368 $table->columns[$table->primaryKey]->isPrimaryKey=true; 2369 elseif(is_array($table->primaryKey)) 2370 < 2371 foreach($table->primaryKey as $name) 2372 < 2373 if(isset($table->columns[$name])) 2374 $table->columns[$name]->isPrimaryKey=true;
Stack Trace
/var/www/html/newlib/framework/db/ar/CActiveRecord.php(411): CActiveRecordMetaData->__construct(Org)
406 < 407 $className=get_class($this); 408 if(!array_key_exists($className,self::$_md)) 409 < 410 self::$_md[$className]=null; // preventing recursive invokes of via 411 self::$_md[$className]=new CActiveRecordMetaData($this); 412 > 413 return self::$_md[$className]; 414 > 415 416 /**
/var/www/html/newlib/common/behaviors/MultilingualBehavior.php(259): CActiveRecord->getMetaData()
254 255 private $_notDefaultLanguage = false; 256 257 private function createLocalizedRelation($owner, $lang) < 258 $class = CActiveRecord::HAS_MANY; 259 $owner->getMetaData()->relations[$this->localizedRelation] = new $class($this->localizedRelation, $this->langClassName, $this->langForeignKey, array('on' => $this->localizedRelation . "." . $this->langField . "='" . $lang . "'", 'index' => $this->langField)); 260 > 261 262 /** 263 * Attach the behavior to the model. 264 * @param model $owner
/var/www/html/newlib/common/behaviors/MultilingualBehavior.php(294): MultilingualBehavior->createLocalizedRelation(Org, “az”)
289 > 290 if (array_values($this->languages) !== $this->languages) < //associative array 291 $this->languages = array_keys($this->languages); 292 > 293 $class = CActiveRecord::HAS_MANY; 294 $this->createLocalizedRelation($owner, Yii::app()->language); 295 $owner->getMetaData()->relations[$this->multilangRelation] = new $class($this->multilangRelation, $this->langClassName, $this->langForeignKey, array('index' => $this->langField)); 296 297 $rules = $owner->rules(); 298 $validators = $owner->getValidatorList(); 299 foreach ($this->languages as $l) /var/www/html/newlib/framework/base/CComponent.php(331): MultilingualBehavior->attach(Org)326 public function attachBehavior($name,$behavior) 327 < 328 if(!($behavior instanceof IBehavior)) 329 $behavior=Yii::createComponent($behavior); 330 $behavior->setEnabled(true); 331 $behavior->attach($this); 332 return $this->_m[$name]=$behavior; 333 > 334 335 /** 336 * Detaches a behavior from the component./var/www/html/newlib/framework/base/CComponent.php(298): CComponent->attachBehavior("ml", array("class" => "common.behaviors.MultilingualBehavior", "langClassName" => "Orglang", "langTableName" => "orglang", "langForeignKey" => "org_id", . ))
293 * @param array $behaviors list of behaviors to be attached to the component 294 */ 295 public function attachBehaviors($behaviors) 296 < 297 foreach($behaviors as $name=>$behavior) 298 $this->attachBehavior($name,$behavior); 299 > 300 301 /** 302 * Detaches all behaviors from the component. 303 *//var/www/html/newlib/framework/db/ar/CActiveRecord.php(396): CComponent->attachBehaviors(array("ml" => array("class" => "common.behaviors.MultilingualBehavior", "langClassName" => "Orglang", "langTableName" => "orglang", "langForeignKey" => "org_id", . )))
391 if(isset(self::$_models[$className])) 392 return self::$_models[$className]; 393 else 394 < 395 $model=self::$_models[$className]=new $className(null); 396 $model->attachBehaviors($model->behaviors()); 397 return $model; 398 > 399 > 400 401 /**/var/www/html/newlib/common/models/Org.php(252): CActiveRecord::model("Org")
247 * @param string $className active record class name. 248 * @return Org the static model class 249 */ 250 public static function model($className=__CLASS__) 251 < 252 return parent::model($className); 253 > 254 255 public static function All() 256 < 257 $models = Org::model()->findAll(array('order' => 'fullname', 'condition'=>'active = 1'));/var/www/html/newlib/common/components/ApplicationConfigBehavior.php(53): Org::model()
48 49 if( ctype_digit($url[$this->langIndex - 1]) ) 50 < 51 $uid = (int)$url[$this->langIndex - 1]; 52 53 $uidModel = Org::model()->findByPk($uid); 54 if( count($uidModel) > 0 ) 55 < 56 $this->owner->user->setState('org', $uidModel); 57 $this->owner->user->setState('id', $uidModel->id); 58/var/www/html/newlib/framework/base/CComponent.php(561): ApplicationConfigBehavior->beginRequest(CEvent)
556 // an array: 0 - object, 1 - method name 557 list($object,$method)=$handler; 558 if(is_string($object)) // static method call 559 call_user_func($handler,$event); 560 elseif(method_exists($object,$method)) 561 $object->$method($event); 562 else 563 throw new CException(Yii::t('yii','Event "." is attached with an invalid handler "".', 564 array(''=>get_class($this), ''=>$name, ''=>$handler[1]))); 565 > 566 else // PHP 5.3: anonymous function/var/www/html/newlib/framework/base/CApplication.php(207): CComponent->raiseEvent("onBeginRequest", CEvent)
202 * Raised right BEFORE the application processes the request. 203 * @param CEvent $event the event parameter 204 */ 205 public function onBeginRequest($event) 206 < 207 $this->raiseEvent('onBeginRequest',$event); 208 > 209 210 /** 211 * Raised right AFTER the application processes the request. 212 * @param CEvent $event the event parameter/var/www/html/newlib/framework/base/CApplication.php(178): CApplication->onBeginRequest(CEvent)
173 * Remember to call the parent implementation so that static application components are loaded. 174 */ 175 public function run() 176 < 177 if($this->hasEventHandler('onBeginRequest')) 178 $this->onBeginRequest(new CEvent($this)); 179 register_shutdown_function(array($this,'end'),0,false); 180 $this->processRequest(); 181 if($this->hasEventHandler('onEndRequest')) 182 $this->onEndRequest(new CEvent($this)); 183 >/var/www/html/www/front/index.php(35): CApplication->run()
30 /** url defines */ 31 32 define('DEFAULTURL', '/menus/index', true); 33 34 require_once($yii); 35 Yii::createWebApplication($config)->run();Füzulinin Baş planına nələr daxildir? - 50 min vətəndaşımızın məskunlaşacağı gözlənilir - FOTOlar
Füzuli şəhərinin 2040-cı ilədək inkişafına dair Baş planı təsdiqlənib. Füzuli şəhərində hazırda intensiv şəkildə yaşayış binalarının inşaatı həyata keçirilir. Gözlənilir ki, gələn ilin əvvəllərində şəhərdə mindən çox ailə məskunlaşacaq. Bütövlükdə 2040-ci ilədək Füzuli şəhərində 50 min vətəndaşımızın məskunlaşacağı gözlənilir.
Milli.Az-ın xəbərinə görə, bu sözləri Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Vüqar Bayramov deyib.
İqtisadçı bildirib ki, yeni şəhər işğaldan əvvəlki şəhər ilə müqayisədə daha geniş əraziyə malik olacaq. Növbəti 20 ildə əhali sayı 1993-cü il ilə müqayisədə 2,5 dəfə artacaq və Füzuli şəhəri hava limanı daxil olmaqla, 1936 hektar əraziyə malik olacaq. 46 kilometr avtomobil yolları olan şəhərdə piyada, velosiped yolları 85 kilometr olacaq. Piyada və velosipedlə hərəkət üçün ayrıca yollar çəkiləcək:
"Əsasən yaşıllıqdan ibarət olan Füzuli şəhərinin mərkəzində 5 hektar Memorial Kompleksi salınacaq. Orada İşğal muzeyi, Memorial Kompleks və ona bitişik Zəfər parkı olacaq. Şəhəri əhatə edən yüksəklikdə Bayraq meydanı yaradılacaq. Füzuli şəhərində 21 hektarlıq Mərkəzi Park da salınacaq. Ərazidə 5000-dən çox Eldar şamı, həmişəyaşıl sərv, zeytun, Şərq çinarı, ağcaqayın və digər növ ağaclar əkiləcək. 17,8 hektar ərazini əhatə edəcək yaşayış məhəlləsi mərhələli şəkildə tikilib istifadəyə veriləcək. İlk mərhələdə 1, 2, 3 və 4 otaqlı mənzillərdən ibarət 65 mənzilli 4-5 mərtəbəli yaşayış binaları inşa ediləcək. Məhəllədə çoxfunksiyalı binalar da olacaq. Ümumilikdə məhəllədə 2860 nəfərin yaşaması nəzərdə tutulur.
Şəhərdə çox mərtəbəli binalar ilə yanaşı az və ortamərtəbəli çoxmənzilli binalar da inşa ediləcək. Şəhərdə həyətyanı bağ sahələri olan fərdi evlər də tikiləcək.
Qarabağ bərpa olunur və yenidən qurulur. Artıq 30 illik həsrətdən sonra sakinlər mərhələli şəkildə öz dogma yurdlarına qayıdırlar. Bu dəfə daimi", - deyə iqtisadçı qeyd edib.
Milli.Az
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.