Mək məzuniyyət kimlərə və hansı müddətə verilir

a) gəlir vergisi – 2600 AZN-2500 AZN=100 AZN

2019-cu ildən maaşlar necə hesablanacaq? – Nümunələr

2019-cu ilin gəlişinə çox az bir müddət qalmış qanunvericiliyə ediləcək dəyişikliklər, o cümlədən əmək haqqına təsiri hiss olunacaq yeniliklər hər ötən gün daha da maraqla izlənməkdədir.

Banker.az FED.az-a istinadən xəbər verir ki, Qanunvericilik sisteminin tərkib hissəsi sayılan Vergi Məcəlləsi və “Sosial sığorta” haqqında qanun demək olar ki, işçinin əmək haqqı ilə bağlı başlıca əhəmiyyət kəsb edən normativ hüquqi aktlar sayılır. Bu səbəbdən də həmin normativ hüquqi aktlara Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin payız sessiyası müddətində qəbul edəcəyi və ölkə başçısının imzalayacağı yeni əlavə və dəyişikliklər xüsusi bir maraqla gözlənilir.

Kütləvi informasiya vasitələrinin yazdıqları, rəsmilərin dedikləri, büdcə proqnozlarının və qanunvericilik layihələrinin məzmunundan irəli gələrək bu yazıda 2019-cu il üçün əmək haqqına tətbiqi nəzərdə tutulacaq yeni hesablama qaydasını izah etməyə çalışacağıq.

Onu da qeyd edək ki, qanunvericiliyə ediləcək müvafiq əlavə və dəyişikliklər cənab Prezident tərəfindən imzalandıqdan sonra qüvvəyə minəcəyi üçün növbəti yazılarımızda qüvvəyə minmiş normativ hüquqi aktlara əsaslanaraq yeni və dəqiq hesablanma qaydasını izah edəcəyik.

Hazırda əmək haqqının hesablanma qaydasını aşağıdakı adresə daxil olaraq ətraflı oxuya bilərsiniz deyə birbaşa yeni hesablama qaydasını izah edəcəyik.

Qeyd: Bu hesablama yekun və dəqiq hesablama qaydası deyil.

Yeni dəyişiklikləri nəzərə alaraq işçi əvvəlcə hansı kateqoriyaya aid edildiyini müəyyən etməli olacaq.

Belə ki, neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində (bu fəaliyyət sahələri hazırda müəyyən edilmədiyi üçün yeni maddələr qüvvəyə mindiyi təqdirdə həmin sahələr də ayrıca qaydada müəyyən ediləcəkdir) işləyən fiziki şəxslərin muzdlu işdən aylıq gəlirlərindən vergi aşağıdakı kimi hesablanacaqdır:

2019-cu ildən 7 il müddətinə

1) əmək haqqı (gross, müqavilədə göstərilən, tutulmalar şamil edilməmiş baza) məbləği 8000 AZN-dək olan şəxslər gəlir vergisindən azad edilir.

2) 8000 AZN-dən çox olan əmək haqqının artıq hissəsi 14% dərəcə ilə gəlir vergisinə cəlb ediləcək.

Buna uyğun olaraq şəxsin əmək haqqı 8100 AZN olarsa, onda onun əmək haqqından yalnız 14 AZN gəlir vergisinə görə tutulacaq.

Ümumiyyətlə isə hər bir işçiyə tətbiq ediləcək olan yenilik isə ondan ibarətdir ki, artıq ölkə üzrə müəyyən edilən yaşayış minimumu deyil, sabit məbləğ əmək haqqından çıxılacaq.

Belə ki, yalnız əmək haqqı 2500 AZN-dək olan şəxslərin əmək haqqından 200 manat məbləğ çıxıldıqdan sonra qalan məbləğ gəlir vergisinə (neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində işləyənlərə aid edilmir) cəlb ediləcək.

Bu həm də o deməkdir ki, yuxarıdakı kateqoriyaya aid edilməsə də, 200 AZN-dək əmək haqqı alan şəxslər də gəlir vergisi ödəməkdən azad olunmuş sayılacaq.

Təklif edildiyi bildirilən daha bir yenilik isə həlak olmuş, yaxud sonralar vəfat etmiş döyüşçülərin övladlarının da hər hansı muzdlu işdən vergi tutulmalı olan aylıq gəliri 400 manat məbləğində azaldılır.

Əmək haqqına tətbiq edilən daha bir tutmanın məcburi dövlət sosial sığorta haqqı olduğunu nəzərə alaraq bu sahədə edilən yeni əlavə və dəyişikliklərin layihəsi üzrə izahı aşağıdakı kimi qeyd edirik.

2019-cu ildən etibarən əmək haqqı məbləği nəzərə alınmaqla sosial sığorta haqqı iki cür hesablanacaq.

1) 200 AZN-dək əmək haqqı alan şəxslərin əmək haqqından əvvəlki kimi 3% dərəcə ilə sosial sığorta haqqı tutulacaq. Əmək haqqının 22% məbləğində isə işəgötürən tərəfindən sosial sığorta haqqı ödəniləcək.

2) 200 AZN-dən yuxarı əmək haqqı alan şəxslərin əmək haqqından 200 AZN-dək hissəyə görə 6 manat (200 AZN-in 3%-i), 200 AZN-dən yuxarı məbləğin isə 10%-i sosial sığorta haqqına tutulacaq.

Əmək haqqının 200 AZN-dən yuxarı olan işçilərə görə isə işəgötürən tərəfindən isə 44 manat (200 AZN-in 22%%-i) və 200 AZN-dən yuxarı hissənin 15%-i məbləğində sosial sığorta haqqı ödəniləcək.

Belə olduğu təqdirdə 180 AZN əmək haqqı alan şəxs 5 manat 40 qəpik sığorta ödəyəcək (180 AZN-in 3%-i).

500 AZN əmək haqqı alan şəxs isə 6 AZN və 300 AZN-ə (500-200=300) görə 30 AZN (300 AZN-in 10%-i) olmaqla, ümumilikdə 36 AZN sosial sığorta haqqı ödəyəcək. Hazırda isə 500 AZN əmək haqqı olan şəxsdən 15 AZN məbləğində sosial sığorta haqqı tutulur.

Mövzu çərçivəsində qeyd etmək yerinə düşərdi ki, hazırda əmək haqqına tətbiq edilən işsizlikdən sığorta haqqı (əmək haqqının 0.5%-i) ilə bağlı hər hansı bir yeni əlavə və dəyişikliyin olacağı barədə məlumat mövcud deyil.

Deyilənləri yekunlaşdıraraq 2019-cu il üçün əmək haqqının hesablanması ilə bağlı yeni qaydaları diqqətinizə çatdırırıq.

(yeni əlavə və dəyişikliklər qüvvəyə minmədiyi üçün bu sadəcə olaraq təxmini hesablanmadır)

1) Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olmayan və qeyri-dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində işləyən fiziki şəxslər

1.1) əmək haqqı 200 AZN-dən az olanlar üçün nümunə

180 AZN əmək haqqı üzrə

a) gəlir vergisi – tutulmur

b) sosial sığorta haqqı – 180 AZN-in 3%-i = 5.4 AZN

c) işsizlikdən sığorta haqqı – 180 AZN-in 0.5%-i = 0.9 AZN

Yekun 180 AZN-(0+5.4+0.9)=180-6.3=173.7 AZN

1.2) əmək haqqı 200 AZN-dən çox olanlar üçün nümunə

500 AZN əmək haqqı üzrə

a) gəlir vergisi – tutulmur

b) sosial sığorta haqqı – 500 AZN-200 AZN=300 AZN

200 AZN-ə görə 6 AZN (200 AZN-in 3%-i)

300 AZN-ə görə 30 AZN (300 AZN-in 10%-i)

c) işsizlikdən sığorta haqqı – 500 AZN-in 0.5%-i = 2.5 AZN

Yekun 500 AZN-(0+6+30+2.5)=500-38.5=461.5 AZN

1.3) əmək haqqı 8000 AZN-dən çox olanlar üçün nümunə

8100 AZN əmək haqqı üzrə

a) gəlir vergisi – 8000 AZN-dən yuxarı məbləğin 14%-i

100 AZN-in 14%-i = 14 AZN

b) sosial sığorta haqqı – 8100 AZN-200 AZN=7900 AZN

200 AZN-ə görə 6 AZN (200 AZN-in 3%-i)

7900 AZN-ə görə 790 AZN (7900 AZN-in 10%-i)

c) işsizlikdən sığorta haqqı – 8100 AZN-in 0.5%-i = 40.5 AZN

Yekun 8100 AZN-(14+790+6+40.5)=8100-850.5=7249.5 AZN

2) Neft-qaz sahəsində fəaliyyəti olan və dövlət sektoruna aid edilən vergi ödəyicilərində işləyən fiziki şəxslər

2.1) əmək haqqı 200 AZN-dən az olanlar üçün nümunə

180 AZN əmək haqqı üzrə
a) gəlir vergisi – tutulmur
b) sosial sığorta haqqı – 180 AZN-in 3%-i = 5.4 AZN
c) işsizlikdən sığorta haqqı – 180 AZN-in 0.5%-i = 0.9 AZN
Yekun 180 AZN-(0+5.4+0.9)=180-6.3=173.7 AZN

2.2) əmək haqqı 200 AZN-dən çox olanlar üçün nümunə

500 AZN əmək haqqı üzrə

a) gəlir vergisi – 500 AZN-200 AZN=300 AZN

300 AZN-in 14%-i = 42 AZN

b) sosial sığorta haqqı – 500 AZN-200 AZN=300 AZN

200 AZN-ə görə 6 AZN (200 AZN-in 3%-i)

300 AZN-ə görə 30 AZN (300 AZN-in 10%-i)

c) işsizlikdən sığorta haqqı – 500 AZN-in 0.5%-i = 2.5 AZN

Yekun 500 AZN-(42+6+30+2.5)=500-80.5=419.5 AZN

2.3) əmək haqqı 2500 AZN-dən çox olanlar üçün nümunə

2600 AZN əmək haqqı üzrə

a) gəlir vergisi – 2600 AZN-2500 AZN=100 AZN

2500 AZN-ə görə həmin məbləğin 14%-i = 350 AZN

100 AZN-in 25%-i = 25 AZN

b) sosial sığorta haqqı – 2600 AZN-200 AZN=2300 AZN

200 AZN-ə görə 6 AZN (200 AZN-in 3%-i)

2300 AZN-ə görə 230 AZN (2300 AZN-in 10%-i)

c) işsizlikdən sığorta haqqı – 2600 AZN-in 0.5%-i = 13 AZN

Yekun 2600 AZN-(350+25+230+6+13)=2600-624=1976 AZN

Digər xəbərləri Azərbaycan dilində xüsusi Facebook səhifəmizdə izləyə bilərsiniz

Читать Day.Az в:

Заметили ошибку в тексте? Выберите текст и сообщите нам, нажав Ctrl + Enter на клавиатуре

Əmək məzuniyyət kimlərə və hansı müddətə verilir?

İşçilərin ən önəmli hüquqlarından biri onların məzuniyyət hüququdur. İşçilərin məzuniyyət hüququ Əmək Məcəlləsi ilə tənzimlənir. Həmin məcəllənin 110-cu maddəsinə əsasən vəzifəsindən (peşəsindən), əmək şəraitindən və əmək müqaviləsinin müddətindən asılı olmayaraq, işçilər Əmək Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş məzuniyyətlərdən istifadə etmək hüququna malikdirlər. Əlavə iş yerində əvəzçiliklə işləyən işçilərin də Əmək Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş məzuniyyətlərdən istifadə etmək hüququna malikdirlər. Ən əsas məsələ odur ki, işçilərin Əmək Məcəlləsi ilə müəyyən edilmiş məzuniyyət hüququ və ondan istifadə qaydaları məhdudlaşdırıla bilməz.

Əmək Məcəlləsi ilə işçilərin məzuniyyət hüququnun təmin olunduğu məzuniyyət növlərindən biri əsas və əlavə məzuniyyətlərdən ibarət olan əmək məzuniyyətidir. Əmək məzuniyyəti müvafiq peşə (vəzifə) üzrə əmək funksiyasını yerinə yetirən işçilərə verilən illik əsas məzuniyyətdən və istehsalın, əməyin xarakterinə və əmək stajına görə, habelə uşaqlı qadınlara verilən əlavə məzuniyyətdən ibarət olub, istər birlikdə, istərsə də ayrılıqda verilə bilər.

Əmək məzuniyyəti hər il müvafiq iş ili üçün verilir. İş ili işçinin işə götürüldüyü gündən başlanır və növbəti ilin həmin günü başa çatır. Əgər işçinin iş ili onun əmək məzuniyyətinə çıxmaq üçün müraciət etdiyi vaxtda başlanmayıbsa, onda ona əmək məzuniyyəti yalnız iş ili başlanandan sonra verilə bilər. Bir iş ilinə görə yalnız bir əmək məzuniyyəti verilə bilər. Təqvim ili ərzində işçinin iki iş ilinə görə məzuniyyət hüququ olduqda o, həmin təqvim ilində hər iki iş ilinə görə məzuniyyətdən birlikdə və ya ayrı-ayrılıqda istifadə edə bilər.

Əsas məzuniyyət və onun müddətləri

İşçilərə ödənişli əsas məzuniyyət 21 təqvim günündən az olmayaraq verilməlidir. Aşağıdakı işçilərə ödənişli əsas məzuniyyət 30 təqvim günü müddətində verilməlidir:
a) kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında çalışan işçilərə;

b) məsul vəzifələrdə (vəzifənin məsulluğu işin xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla işəgötürən tərəfindən müəyyən edilir) qulluq keçən dövlət qulluqçularına, müəssisənin rəhbər işçilərinə və mütəxəssislərinə;

c) xüsusi təhsil müəssisələri istisna olmaqla, təhsil müəssisəsində pedaqoji iş aparmayan rəhbər işçilərə və inzibati-tədris heyəti işçilərinə, habelə məktəbdənkənar uşaq müəssisələrinin rəhbərlərinə;

ç) təhsil müəssisələrinin metodistlərinə, baş ustalarına, istehsalat təlimi ustalarına, təlimatçılarına, kitabxanaçılarına, laborantlarına, emalatxana rəhbərlərinə, dayələrə, dəyişək xidmətçilərinə, bədii rəhbərlərinə;

d) elmi dərəcəsi olmayan elmi işçilərə;

e) həkimlərə, orta tibb işçilərinə və əczaçılara.

Natamam iş vaxtı (natamam iş günü və ya natamam iş həftəsi) şəraitində işləyən işçilərə əmək məzuniyyəti tam iş vaxtı şəraitində işləyən işçilərə verilən əmək məzuniyyəti müddətində, yerinə yetirdikləri və ya çalışdıqları vəzifəyə uyğun olaraq verilir. Mövsümi işlərdə çalışan işçilərə əsas məzuniyyət, bir qayda olaraq, mövsümün sonunda hər iş ayına görə iki təqvim günündən az olmayan müddətə verilir. Əmək məzuniyyəti dövrünə təsadüf edən iş günü hesab olunmayan bayram günləri məzuniyyətin təqvim günlərinə daxil edilmir və ödənilmir.

Əmək şəraitinə və əmək funksiyasının xüsusiyyətlərinə görə əlavə məzuniyyətlərin müddətləri

Yeraltı işlərdə çalışan, əmək şəraiti zərərli və ağır, habelə əmək funksiyası yüksək həssaslıq, həyəcan, zehni və fiziki gərginliklə bağlı olan işçilərə əməyin şəraitinə və əmək funksiyasının xüsusiyyətlərinə görə əlavə məzuniyyətlər verilir. Əmək şəraitinə və əmək funksiyasının xüsusiyyətlərinə görə əlavə məzuniyyətin müddəti 6 təqvim günündən az olmamalıdır.

Əmək stajından asılı olaraq işçilərə:

beş ildən on ilədək əmək stajı olduqda — 2 təqvim günü;

on ildən on beş ilədək əmək stajı olduqda — 4 təqvim günü;

on beş ildən çox əmək stajı olduqda — 6 təqvim günü müddətində əlavə məzuniyyət verilir.

Əmək stajına görə əlavə məzuniyyətin müddəti işçinin bir müəssisədə işəgötürənlə əmək müqaviləsi bağlayaraq faktik olaraq işlədiyi dövrə əsasən müəyyən edilir.
Uşaqlı qadınların əlavə məzuniyyətləri

Əsas və əlavə məzuniyyətlərin müddətindən asılı olmayaraq, 14 yaşınadək iki uşağı olan qadınlara 2 təqvim günü, bu yaşda üç və daha çox uşağı olan, həmçinin sağlamlıq imkanları məhdud uşağı olan qadınlara isə 5 təqvim günü müddətində əlavə məzuniyyət verilir. Uşaqlarını təkbaşına böyüdən ataların, həmçinin uşaqları övladlığa götürmüş şəxslərin bu maddənin birinci hissəsində nəzərdə tutulan əlavə məzuniyyət hüququ vardır. Qeyd edilən əlavə məzuniyyət hüququ müvafiq təqvim ilinin sonunadək uşaqlardan birinin 14 yaşı tamam olduğu hallarda da saxlanılır.

Pedaqoji və elmi fəaliyyətlə məşğul olan işçilərin əmək məzuniyyətlərinin müddətləri

Aşağıdakı işçilərə əmək məzuniyyəti 56 təqvim günü müddətində verilməlidir:

a) illik normanın üçdə bir hissəsindən az olmamaqla pedaqoji iş aparan təhsil müəssisələrinin rəhbər işçilərinə, tərbiyəçilərinə, təlimatçılarına, dərnək və musiqi rəhbərlərinə, konsertmeysterlərə, akkompaniatorlara, xormeysterlərə və başqa musiqi işçilərinə;

b) bütün ixtisas və adlardan olan müəllimlərə (məşqçi müəllimlərdən başqa);

c) uşaq birliyi rəhbərlərinə, magistrlərinə, praktik psixoloqlara, loqopedlərə, surdopedaqoqlara;

ç) təhsil müəssisələrinin tərbiyəçilərinə (ümumtəhsil internat məktəbləri, xüsusi məktəblər və xüsusi internat məktəblərinin tərbiyəçilərindən başqa) eşitmə kabinetlərinin təlimatçılarına, dərnək rəhbərlərinə, hərbi rəhbərlərə, bədən tərbiyəsi rəhbərlərinə;

d) sosial müdafiə orqanlarının və səhiyyə təşkilatlarının bilavasitə pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olan işçilərinə;

e) elmi müəssisə və təşkilatların, habelə ali təhsil müəssisələrinin elmi tədqiqat bölmələrinin elmlər doktoru elmi dərəcəsi olan əməkdaşlarına, rəhbərlərinə və onların elmi işlər üzrə müavinlərinə, elmi katiblərinə;

ə) müvafiq elmi şuranın qərarı əsasında müstəqil elmi tədqiqat işləri aparan elmi işçilərə.

Aşağıdakı işçilərə əmək məzuniyyəti 42 təqvim günü müddətində verilməlidir:

a) uşaq evlərinin, məktəbəqədər uşaq tərbiyə müəssisələrinin rəhbər işçilərinə, tərbiyəçilərinə, musiqi rəhbərlərinə, praktik psixoloqlara;

b) metodika kabinetlərinin və mərkəzlərinin rəhbərlərinə, metodistlərinə və təlimatçılarına;

c) ümumtəhsil internat məktəbləri, xüsusi məktəblər və xüsusi internat məktəblərinin tərbiyəçilərinə;

ç) məktəbdənkənar uşaq müəssisələrinin dərnək rəhbərlərinə, kütləvi işçilərinə;

d) məşqçi müəllimlərə;

e) elmi müəssisə və təşkilatların, habelə ali təhsil müəssisələrinin elmi tədqiqat bölmələrinin fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi olan əməkdaşlarına, rəhbərlərinə və onların elmi işlər üzrə müavinlərinə, elmi katiblərinə.

Fizioloji keyfiyyətləri ilə bağlı işçilərin məzuniyyətlərinin müddətləri

Yaşı 16-dan az olan işçilərə əmək məzuniyyəti – 42 təqvim günündən, 16 yaşından 18 yaşınadək işçilərə isə 35 təqvim günündən az olmayaraq verilir. Əlilliyin qrupundan, səbəbindən və müddətindən asılı olmayaraq işləyən əlillərə və sağlamlıq imkanları məhdud olan 18 yaşınadək işçilərə əmək məzuniyyəti 42 təqvim günündən az olmayaraq verilir.

Azərbaycan Respublikasının azadlığı, suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda xəsarət (yaralanma, travma, kontuziya ) alan işçilərə, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarına, Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarına, 1941-1945-ci illər müharibəsində döyüş əməliyyatlarında iştirak etmiş, habelə hərbi xidmətdə olmuş, lakin döyüş əməliyyatlarında iştirak etməmiş hərbi qulluqçulara, İstiqlal ordeni ilə, habelə Azərbaycan Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyünün müdafiəsi ilə bağlı digər dövlət təltifləri ilə təltif olunmuş işçilərə məzuniyyət 46 təqvim günündən az olmayaraq verilir.

Teatr-tamaşa müəssisələrinin, televiziya, radio və kinematoqrafiya qurumlarının bədii və artist heyətlərinə əmək məzuniyyəti 42 təqvim günü, bilavasitə səhnəyə xidmət edən işçilərinə isə 35 təqvim günü müddətində verilir.

Benefisiar.org

Əmək məcəlləsi 2018

Sabahdan ölkədə xüsusi rejim tətbiq olunacaq

Prezident və xanımı yerli məşhurlarla – FOTOLAR

Tarix: 27-04-2015, 10:15 Oxunma sayı: 1 898 Bölmə: Cəmiyyət / FOTO

Prezident və xanımı yerli məşhurlarla – FOTOLAR

Vahid Hacıyev bu rayonlarda Prezidentin xüsusi nümayəndəsi təyin edildi

Tarix: 30-12-2022, 17:00 Oxunma sayı: 288 Bölmə: Siyasət

Vahid Rasim oğlu Hacıyev Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonuna daxil olan Cəbrayıl, Qubadlı və Zəngilan

Paşinyan Putinə zəng etdi

Tarix: 24-04-2021, 15:23 Oxunma sayı: 342 Bölmə: Dünya

Paşinyan Putinə zəng etdi

Laçın yolundakı aksiya 46 gündür davam edir

Tarix: 26-01-2023, 11:22 Oxunma sayı: 107 Bölmə: Cəmiyyət

Azərbaycanın Qarabağ iqtisadi rayonunda faydalı yataqların qanunsuz istismarı əleyhinə

Siyavuş Novruzov istefa verdi

Tarix: 24-08-2020, 11:42 Oxunma sayı: 354 Bölmə: Reklam-Banner / Siyasət / Manşet

Siyavuş Novruzov istefa verdi

REDAKTOR SEÇİMİ

Sumqayıtda böyük Novruz bayramı kampaniyası – Cəmi 4 gün “Hiper market”də!

18-03-2023, 19:48

Sumqayıtda “Qanlı göl” – VİDEO

8-03-2023, 16:01

Sumqayıtda növbəti möhtəşəm alış-veriş kampaniyası olacaq – Cəmi 5 gün “Hiper market”də!

3-03-2023, 21:27

Sumqayıtda marşrut avtobus xəttindən ciddi narazılıq var

21-02-2023, 18:19

Sumqayıtda ləziz türk mətbəxinin əsas məkanı – türkiyəli aşpazlar, Anadolu atmosferi. (VİDEO+FOTO)

20-02-2023, 13:16

FACEBOOK

YAZARLAR

O bir şəhid sevdi.

21-09-2022, 17:00

Hicran Hüseynovadan icra başçısının müavininə SƏRT TƏPKİ

17-07-2022, 18:52

Ədalətin bumu, dünya?! – Nigar Ögeday yazır

24-06-2022, 14:33

SORĞU

Kommunal xidmətlərdən hansına daha çox ödəniş edrisiniz?