Sevgi nəğməsi. Məmməd ARAZ – şeirlər
Gedirəm, dalımca bax, salamat qal!
xeyrulla xayal
şeir, nəsr, felyetonlar, məqalələr, müxtəlif dillərdən tərcümələr
Архив тегов | Məmməd Arazın şeirləri
AZƏRBAYCAN POEZİYASININ MODEL ŞEİRİ
Gedirəm, dalımca bax, salamat qal!
Çək gecə, çək gündüz ah, salamat qal!
Yağı çöryinə yax, salamat qal!
Bıçağı pendirə tax, salamat qal!
Pendir, salamat qal, yağ, salamat qal!
Meyvə, salamat qal, bağ, salamt qal!
Bostan, salamat qal, tağ, salamat qal!
Kürüm, duzlu-duzlu ax, salamat qal!
Dərə, salamat qal, dağ, salamat qal,
Şimşək, başım üstdə çax, salamat qal!
Yağış, Salyana da yağ, salamat qal!
Nəşəli günlərim, sağ-salamat qal!
Qara, salamat qal, ağ, salamat qal!
Solum yaralıdır, sağ, salamat qal!
06. 05. 2021, Samara
Понравилось это:
Нравится Загрузка.
VAQİF BAYATLININ GÜLMƏLİ ŞEİRLƏRİ: RƏHİM QAZIYEVİN ÖLÜMÜ VƏ TARLARIN ŞUŞADA ŞÜCAƏTİ
Məlumdur ki, şair Vaqif Bayatlı əvvəllər “Cəbrayılzadə” təxəllüsü ilə tanınıb. Cəbrayəl Vaqifin atasının ya babasının adı deyil, doğulduğu yerin adıdır.Və bu da məlumdur ki, ermənilər Cəbrayılı işğal ediblər. İğal edən kimi də kirvələr guya Vaqif Cəbrayılzadəyə xəbər göndəriblər ki, kirvə, gərək sən təxəllüsünü dəyişəsən. Çünki Cəbrayıl daha Cəbrayıl deyil, Crakandır. İndi sən ya gərək Crakanzadə olasan, ya da ayrı təxəllüs götürəsən, “Cəbrayılzadə” bizim suverenliyimizə toxunur, tez elə, yoxsa tutub mələdərik…
Hörmətli şairimiz də xeyli fikrə gedir. Güzgü qabağında durur, bulvara çıxıb var-gəl edir, öz-özünə “Crakanzadə, Crakanzadə” deib təkrar-edə edə iki üç gün yatmır. Görür ki, nəsə Crakanzadə ürəyinə yatmır. Qədim türk kitablarını xeyli vərəqləyib özünə “Bayatlı” təxəllüsü seçir…
Mənə elə gəlir ki, bu, yalandır, hansı bədxahın, paxılın, başı xarabınsa uydurmasıdır. Vaqif ermənidən qorxan oğullardan deyil. Qarabağa həsr etdiyi bir şeiri oxusanız, özünüz görərsiniz ki, Vaqifdə nə qədər cəsarət var.
Şeir Qarabağa övzusunda yazılsa da, tara, Şuşa tarına həsr olunub. Şeir fmüsibət kimi başlanır. Çünki Vaqif bayatlı elə bilirmiş ki, Şuşa alınanda Şuşa tarı da həlak olub. (Elə belə də yazır, Yzıçılar birliyinin İdarə heyətinə and olsun!) Sonra bilir ki, tar sağdır.
«Sən hələ sağsan, hələ sağsan, bəylər bəyi a tar,
mən elə bilirdim, Sən də o zaman
Şuşada həlak olmusan?!»
Dalı çox maraqlıdır, indiyəcən bu şeirin dalından maraqlı şey oxumamışdım. Erotika-zad işi deyil.
Vaqif Bayatlı (Crakanlı) yazır ki, onlarla tar Şuşanı qorumağa qalxıblar (bu yəqin Rəhim Qazıyev başına güllə çaxandan sonra olub).
“Hamısı orada döyüşüb həlak olublar!”
Tarlar!
Darvazamızı fələk vurubdur!
Necə qan ağlamasın daş bu gün…
Vaqif Bayatlı sonra görün nə yazır:
“düşmən hələ də qorxuyla yollara baxır,
həm də onlar bizim qayıtmağımızdan çox,
Tarın qayıtmağından qorxur…”
Burda Vaqif Bayatlıdan dönə-dönə üzr istəyib onunla, türkün məsəli, polemikaya girmək arzusu yaranır (“polemika”, bilməyənlər üçün yazıram, “intim yaxınıq deyil”)
Ay Vaqif Bayatlı müəllim… yox, mühəndis! (Vaqif Bayatlı diplomlu mühəndisdir). Erməni bizim qayıtmağımızdan hardan qorxar? Biz qayıdırdıq ki, qorxa? Qayıdandıqsa, niyə qaçırdıq? O ki qaldı tarın qayıtmağına, ermənilər tarı-kamançanı çoxdan çalırlar, bunu məndən yaxşı bilirsən…
Ancaq müsibət bir deyilmiş, iki imiş. Vaqif Bayatlı elə bilirmiş ki, saz da Şuşada həlak olub…Ancaq saz həlak olmayıb.
“səni döyüşlərdə neçə yerdə şəhid olan,
bütün şəhid ruhlarımıztək elə vurulan an
yenidən qalxıb döyüşə atılan görüblər…”
Görəsən, Şuşada vuruşan sazların içində bizim salyanlı aşıq Pənahın sazı olmayıb ki? Aşıq Pənah çox igid adam idi. Lenindən bir kitab şeir yazmışdı…
Burda Vaqif Bayatlı sazdan üzr istəyir. Deyir ki, pardon, minutoçku!
“ancaq qardaşım saz, incimə,
ağılsız sinələrdə çox ağılsız görünürsən zaman-zaman,
düş o sinələrdən, yenidən qılınctək sıyrıl, eşqtək şahlan”.
“Ağılsız sinələr! Hansı başqa bir dünya şairinin ağlına gələrdi bu? Məlumdur ki, ağıl adətən başda olur. Adətən! Bəzi insanlarda dalda da olur. Ancaq sinədə! Bu, təzə sözdür!
Ancaq mən ha çalışdım ki, sazın qılınc kimi sıyrılıb döyüşə getməyini təsəvvür edəm, alınmadı. Otağımda çox fırlandım, atıldım-düşdüm, bir şey çıxmadı, Molla Nəsrəddin kimi az qaldım başımı da yaram…
Ay Rəhim Qazıyev, niyə sən özünü öldürdün, şair Vaqif döyüşə Aşıq Pənahın sazını göndərir!
Sonra Vaqif Bayatlı üzünü tutur Azərbaycan bayrağına, deyir ki, ay bayraq, sən bizə bir əsgər doğ!
Mən bilmirəm bayraq əsgəri necə doğur. Bəlkə də doğur. Yəqin ona görə bayrağı vaxtaşırı təmirə dayandırırlar…
Vaqif Bayatlının bayrağa ikinci sifarişi budur ki, binəva bayraq bütöz Azərbaycan doğsun və bu bütöz Azərbaycan Xəzərbaycan adlansın!
Bunu oxuyanda o qədər güldüm ki, axırda sancılandım…
Sevincimdən güldüm, sevincimdən…
Bu şeirlər şeiri əslində Qarabağa yox, Qarabağdan da əziz bir şəxsiyyətə — Aqil Abbasa həsr olunub. O Aqil Abbasa ki, Azərbaycana xilas yolunu göstərib – soğan əkmək! Çox adam nahaqdan belə fikirləşir ki, Aqil Abbas 25 ildir parlamentdə götünü qızdırır və xalqın hesabına müftə çörək yeyir. Yalan və böhtandır!
Ömrünüz uzun olsun ay Azərbaycan şairləri, yazıçıları! Belə şeydən, belə zaddan çox yazın. Belə şeydən, zaddan çox yazsanız, ermənilər oxuyub o qədər güləcəklər ki, partlayacaqlar.
Sağ olun, ay bizim bomba şairlər!
24.12. 2018
Samara
SƏMƏD VURĞUNUN “ANANIN ÖYÜDÜ” ŞEİRİ İLƏ BAĞLI SUALLAR
1941-ci il iyunun 22-də Hitler Sovet İttifaqına hücum edir. Sovet hökumə ümumi səfərbərlik elan edir. Yəni bronu olmayanlardan başqa18-45 yaşlı bütün kişilər cəbhəyə aparılırlar. Səməd Vurğunun, şübhəsiz ki, bronu var, xalqın yazan əlidir. O qalır və elə səhəri gün, iyunun 23-də “Ananın öyüdü” şeirini çap etdirir. Güman etmək olar ki, Səməd Burğun bu şeiri çoxdan yazıb saxlayırmış, bilirmiş ki, Hitler dəyyusdur, gec-tez Stalinlə müharibəyə başlayacaq. Yəni Səməd Vurğun qışın odunu yayda yığanlardan olub. Müharibə başlayan kimi şeiri qolktuq cibindən çıxarıb verib “Kommunist” qəzetinə.
Bir gənc əsgər gedir. Anasıyla vidalaşır.
“Geyib əsgər paltarını, silahlandı qəhrəman”.
Əsgər paltarını, məlumdur ki, çağırışçılar evdə geymirdilər. Paltarı hissəyə çatanda verirdilər. Silahı isə lap sonra alırdı. Gərək təlim keçəydi. Yəni bu, yalandır. Həm də kənd uşağı hələ indi yola düşür, hardan qəhrəman oldu?
“Dayan! — deyib, yaxın gəldi, öpdü onun alnından
Yay gününün xoş səhəri, bir də dağlar küləyi”.
Başa düşdünüz? Bacı-qardaş, ata, qohum-əqraba yoxdur, çağırışçını “yay gününün xoş səhəri” və “dağlar küləyi öpür…
Bircə ana var.
“Ana igid balasına açdı öz qollarnı.
Üz-gözündon öpə-öpə bağnna basdı onu”.
Deməliyəm ki, Səməd Vurğuna xas olan yazı pintiliyi həddi aşır, o harda heca çatmırsa, “öz” əvəzliyini para kərpic kimi dürtür ora. Necə yəni “öz qollarını”?
Sonrası maraqlıdır. Çox.
“Dedi: “oğlum, göz bəbəyim, sən ey ömür çiçəyim!
Tarixlərin şahididir mənim bu ağ birçəyim”.
Əsgər gedənin arvad-uşağı yoxdursa, deməli, subay oğlandır. Yəni on səkkiz yaşında. Anasının da olsun qırx yaşı. Bunun birçəyi hardan ağardı? Bu hardan “tarixlərin şahidi” oldu? Bu, anadır ya nənə?
“Görürəm ki, qəhrəmansan…»
Nədən, hardan görür?
“Qılıncını çalan zaman qüvvət gəlsin qoluna!”
Qılıncını? Bu uşaq Çənlibelə Koroğlu dəstəsinə, türk paşalarıi ilə vuruşmağa gedir ya Hitlerlə müharibəyə?
“Tüfəngini təmiz saxla, atını da tumarla!”
Yox, məlum olur ki, tüfəngi də var, atı da. Yəqin Budyonnı kavaleriyasına gedir. Hitler tanklarının qabağına kolxoz yabısı ilə çıxacaq…
“Əsgər artıq yola düşdü, dağ tərpəndi yerindən;
Günəş yaydı şələsini Vətənin göylərindən…”
On səkkiz yaşlı oğlan cəbhəyə gedir, bilinmir başına nə gələcək, bu da deyir “dağ tərpəndi yerindən”…
O ki qaldı şələyə, şələdə odun olur. Odundan nə yayılar?
Ancaq ən maraqlısı axırdadır. Məlum olur ki, əsgər gedənin yanında atası, bacı-qardaşı olmasa da, Şair ordadır. Və bu ayrlma səhnəsinə baxdıqca ilhamlanır (lənət şeytana, az qalmışdım yazam “kayflanır”…).
“Şair qəlbi bu səhnədən ilhamını alınca:
— Yaşa, — dedi, — ey qəhrəman! Yaşa, — dedi, — ey Vətən!”
Səməd Vurğun, əgər kim fikir verməyibsə, nəzərinə çatdırıram, ilk şeirləri çap olunandan özü haqqında üçüncü şəxs kimi danışır: krallar, padşahlar, çarlar kimi… “O”, “şair”, “Vurğun”…
Hə, bu on səkkiz yaşlı sütül oğlan düşdü yola. Şair qaldı.
“Sonra şair dodaqları öpdü ana əlindən”.
Allah bizi şeytanın şərindən saxlasın! Oğul qapıdan çıxmayıb, Şair ananın əlini öpür…
Yaxşı ki, əlini…
Bütün bu cəfəngiyatın, əlbəttə, ümumlikdə bəşər faciəsinə və fərdi faciələrə dəxli yoxdur. Bu yazıda dərd, bəla, faciə yaşantısı yoxdur. Müəllif soyuq ürəklə çox aşağı keyfiyyətli, ya təxmini ya tamam dolaşıq klişelərdən quraşdırılmış təbliğat-təşviqat məhsulu yaradır, ən həyati detalların belə həqiqətə uyğunluğunun qayğısına qalmır. Yəni dünya vecinə deyil…
Siz balasını labüd ölümə yola salan ananı gözünüzün qabağına gətirin və onda bu şeirin bütün yersizliyi, vulqarlığı, sinizmi sizə aydın olar.
Təəssüf ki, bu cür “qəhrəmanlıq poeziyası” ənənələrini indi də davam etdirənlər çoxdur…
10.10. 2018
Samara
VAQİF BAYATLININ GÜLMƏLİ ŞEİRLƏRİ: «S ÇEQO NAÇİNAYETSYA RODİNA…»
“Qalxan və qılınc adlı sovet filmində” “Nədən başlanır vətən” mahnısı səslənir. Mahnı iki sovet yəhudisi – Veniamin Basner və Mixail Matusovski yazıblar. Vaqif Bayatlı da gözləməyəcək ki, gəlib yahidilər bizim üçün Vətən şeiri yazsınlar. Özü yazıb.
Şeir, yəvudilərdə olduğu kimi, suallarla başlayır.
“Tanrı sözü? Tanrı özü?”
Onu deyim ki, mən Vaqiflə taniş olanda o, vətəni Cəbrayıla on il idi getmirdi. Sonra da ermənilər alıb adını qoydular Crakan… Bununla işim yoxdur.
Vaqifin ritorik sualları çoxdur, yəhidi-zad işi deyil.
“Bütün kainat, bütün göyüzü, yerüzü?
Bütöv Azərbaycan? Türk dünyası, İslam dünyası?”
Belə başa düşürəm ki, Vaqin işləri düzələndən, yən yazıçılar ittifaqından ev alandan, BP-yə evlənəndən sonra Azərbaycanı birləşdirmək eşqinə düşüb, onun özünə qalsa, birləşdirib də. Bu, Nozdryovun dovşanı qovub dal ayaqlarından tutmağı kimi bir şeydir.
Dalı nə gələcək? Əlbəttə, Türk dünyası!
“Türk dünyası? İslam dünyası”?
Oturuub sayan ola, bizim həlləm-qəlləm, başıpozuq şairlərimizintutuquşu kimi “türk dünyası, türk milləti” ifadələrini təkrarlamağıyla Azərbaycanda nə qədər ləzgi, nə qədər talış seperatçıya çevrilib. Belə şairlər gecələr arvadlarıyla ya oynaşlarıyla mazaqlaşanda, ləzgi, talış balaları səngərlərdə vuruşublar, ölüblər…
Suallar bitmir.
“Tanrıyla öyünən körpə su?”
Bayaq Tanrı özü vətən idi, indi “körpə su” vəətən oldu.
“Körpə su” nədir?
Heç nə!
Ancaq arxayıınam ki, nəinki, Vqifin nəinki bu şeirinə, hətta bu “körpə su” ifadəsinə dissertasiya yazıla bilər və həmin dissertasiya müəllifi “ədəbiyyat üzrə fəlsəfə doktoru” adını daşıya-daşıya qürürla gəzər. Azərbaycanda daşı atsan “ədəbiyyat üzrə fəlsəfə” doktoruna dəyər.
Heç fikir vermisiniz, milli alademiyada bir nəfər də rus yoxdur! Akademiyanı ruslar, yəhudilər yaradıblar..
Bu ayrı söhbətdir…
“Hamını hamıya sevdirdiyini düşünən körpə dualar?”
Başa düşdünüz?
Belə hallarda ruslar deyirlər ki, bir stəkan araq gillətməmiş belə şeyləri başa düşmək olmaz. Ancaq tərslikdən mən içən deyiləm. Ayıq başla çox çətin oldu.
Yəni burda Vaqif Bayatlı (Crakanlı) “körpə duaları” vətənə bənzədir. “Körpə dualar” nə olan şeyir və onlar adi dualardan nə ilə fərqlənir. Başa düşə bilmədim.
Bez stakana ne razberyoşsya!
Bu hələ hamısı deyil. Körpə dualar nə olan şeydirsə, onlar düşünürlər! Dualar düşünürlər!
İndi Əkrəm Əylisli özünü öyür ki, belə redaktor olub, elə redaktor olub. Bax, belə cəfəngiyatı, şizofrenik sayıqlamaları həmin Əkrəm Əylisli şələ-şələ çap edirdi. Redaktorluq müəllifə vurulmaq deyil, redaktorluq odur ki, müəllifi çağırasan kabinetinə, deyəsən ki, qurumsaq, məni başa sal ki, “körpə dualar” nədir və onlar necə düşünürlər!
Mən hələ Vaqif Bayatlının səngərə, əsgərə müraciətlə yazdıqlarından uzun danışmaq istəmirəm. Onlar heç gülməli də deyil, onlar iyrəncdir
“Əsir torpaqları alıb durmasaq,
Heç bir Türkün gözü bağlana bilməz”.
“Türk” – böyük hərflə…
“Əsir torpaqları almasaq…”
A kişi, vətənin Cəbrayıl tutulandan gedib erməniyə uzaqdan bir daş ataydın… Ya qardaşların ataydı… Sən əsir arvadları qaytara bilmirsən, torpaqdan dəm vurursan. Nə “türk-türk” salmısan, sən bilirsən Qarabağda, ondan sonra nə qədər talış ölüb, nə qədər ləzgi ölüb. İki il qabaq ləzgi balasının meyidini beynəlxalq təşkilatlar vasitəsiylə aldılar…
Vallah, heç gülməli olmadı. Adam oxuduqca tüpürmək istəyir…
Millətin poeziyası budursa, kül millətin başına…
15.01. 2019
Samara
VAQİF BAYATLININ GÜLMƏLİ ŞEİRLƏRİ: GÜL KİMİ TORPAĞI VERİB ERMƏNİYƏ, ŞƏHƏRİN NATƏMİZ KÜÇƏLƏRİNİ ÖPÜR…
Vaqif Bayatlı hələ Cəbrayılzadə olan vaxtdan əyilib “yerüzünü” öpməyə adət edib. Bakıda, məluldur ki, öpməli yer tapmaq asan deyil. Birincisi, gərək az-çox təmiz yer ola. Ancaq Azərbaycanın paytaxtında indi natəmiz torpaq tapmaq da çətindir, bütün torpağı basıblar asfalta, mərmərə, qranitə bənd ediblər…
Qəribədir ki, Vaqif Bayatlı Cəbrayılda yaşayan vaxtlar niyə oranın gözəl torpağını öpmürmüş. İndi ürəyin istəsə də, öpə bilməzsən – ermənilər səni hara qoyar…
Vaqif Bayatlı belə hesab edir ki, yerüzünü öpən adam göyüzünü də öpür, Tanrının ətətyni də öpür, çünki Tanrının ətəyi (!) yerüzünə sallanıb.
Pardon, uzanıb…
Bəzi şeirlərində Vaqif Bayatlı torpağı öpməklə qalmır, şair üzünü torpağa sürtür. Bu prosedur ciddi kosmetik və fizioloji nəticələr verir.
“Sürtdüm ağ üzümü
qara torpağa
Qalxdım təzə adamtək… ”
Belə çıxır ki, torpağa sürtüləndən sonra şairin ağ (?!- X.X.) üzü qaralıb – təzə adam olduğunu ayrı necə başa düşmək olar?
Şair bəzən üzünü torpağa qoymaqla alın yazısına and içir:
“Qoyub alın yazımı
qara torpağa
and içdim alın yazıma”.
Başa düşmək olmur ki, şair alın yazısına niyə ayaq üstdə and içmir. Bunu güzgü qabağmda durub eləmək daha münasib olmazdımı?
Şairin yaradıcılığıyla geniş tanış olduqca görürsən ki, torpaq öpən bircə Vaqif Bayatlı deyil, torpaq öpən çoxdur, yəni torpaq öpənlərAzərbaycanda bir sektadır və bu sektanın rəhbəri də Vaqif Bayatlı. O, öz ardıcıllarını, torpaq öpənləri, şeirində alqışlayır:
“Tanrı ətəyini yerüzündən diz çöküb
göyüzündə öpənlərin həmişə, hər an,
hamısının bir-bir, tək-tək
balaca günəşlərtək qalxan,
balaca günəşlərtək öpən alınları, öpən gözləri,
balaca günəş budaqlarıtək qatlanıb öpən,
qatlanıb günəş açan dizləri mübarək”.
Bir az mürəkkəbdir, sektaların dili həmişə mürəkkəb olur, mənası budur ki, Vaqif Bayatlı bütün diz qatlayıb torpağı öpənlərin dizlərinə “mübarək” deyir…
Pek iyi!
Yox, lənət şeytana! Çox yaxşı!
Ancaq sual çıxır: niyə Vaqif Bayatlı Cəbrayılın cənnət torpağını öpmürdü, gəlib Bakının natəmiz küçələrini öpür?
Niyə azərbaycanlılar torpağı öpməlidirlər? Torpaq öpmək elə bizə qalıb? Niyə norveçli, fin, isveçrəli torpağı öpmür? Torpağı əkərlər, becərərlər, torpaqda industrya yaradarlar, məbəd tikərlər, torpağı qoruyarlar! Torpağı verib ermənilərə, gəlib oturub Bakıda, şəhərin işəməkli küçələrini öpür…
Allahı da belə bayağı söhbətlərə qatmaq yaxşı deyil, Allahın ətəyi yerə sallanmır, çünki Allahın ətəyi yerdə yoxdur, Allahın yerdə evi var, bu evinn necə adlandığı, ordan necə və nəyə təzim olunduğu, nəyin öpüldüyü də məlumdur…
Vallah, bu adam ya özünü lağa qoyub, ya bizi…
Adamın gülməyi gəlir, ancaq gülə bilmirsən…
27.12. 2018
Samara
VAQİF BAYATLININ GÜLMƏLİ ŞEİRLƏRİ. «YUPYUMURU EŞQ» — YƏİNİ DIĞIRLANMA SEKSİ?
Qürbətdə beş il yaşayırsan, on beş il…otuz il yaşayırsan, bir də görürsən doğma vətənindən elə yadırğamısan ki, hətta öz ana dilini düz-əməlli başa düşmürsən. İndi bizim şairlərin şeirlərini oxuyanda çox vaxt girinc olub qalıram. Götürək Vaqif Bayatlının “Yupyumuru eşq ilə” şeirini. Şeirin adına baxanda mənə elə gəldi ki, mənim öz başım “yupyumuru” deyil, kvadratdır, çünki bir şey başa düşmədim: eşqin də yumrusu olar? Eşqin alovlusu, qızğını, əbədisi olur, bunu bilirik. Ancaq yumru eşq – bu necə olar?
Mənim burda çox savadlı bir rus tanışım var, ondan soruşdum ki, yumru eşq nə olan şeydir, yəni “kruqlı lyubov”. Rus alim dedi ki, söhbət seksdən gedirsə, seks üfqi ola bilər, şaquli ola bilər, missioner var, süvari var… Dedim professor, saxla, sn gör hara gedib çıxdın, söhbət seksdən getmir, Azərbaycan abırlı-ismətli bir ölkədir, Azərbaycanda seks yoxdur, Azərbaycanda eşq var. Alim dedi ki, Azərbaycanda seks yoxdursa, mənim də sözüm yoxdur…
Deməliyəm ki, başa düşmədiyim təkcə şeirin adı deyil. Düzünü desəm, şeirin əvvəlindən axırınacan bir misrasını da başa düşmədim.
“Sevir kimsə kimsəni,
Bir kimsənin üstünə…”
Kimsə kimsəni, əlbəttə, sevər, belə şeylər olur, ancaq necə yeni “bir kimsənin üstünə”? Yəni acığına? Kimin? Qayınatanın? Qonşunun? Ermənilərin?
“ Gör, ikiqat eşqdən,
Eşq eşqdən baş alan kimi…”
Yox, başa düşmək qalsın, buna heç mənim dilim də gəlmir tələffüz eləməyə…
Bunlar cəhənnəm. Məni “yupyumuru eşq” maraqlandırır. Bəlkə indi Azərbaycanda da seks var? Regional liderdir, hər şeyi var, seks niyə olmasın… “Yupyumuru eşq” bəlkə dünya xalqlarının heç birində görünməmiş bir pozadır və bunu Fövqəladə Hallar Nazirliyinin mütəxəssisləri icad ediblər?
Ah, kaş bunu biləydim… Kimdən soruşasan?
“Qəmi dəmin üstünə,
dəmi qəmin üstünə…”
Mən başa düşəni, burda söhbət eşqdən yox, narkomanlardan gedir, yəni dağsu eləyib tiryək qaynadırlar…
Ah, cavan olaydım…
Ah, yenə eşqə düşəydim..
Yupyumuru eşqə…
26.12. 2018
Samara
VAQİF BAYATLININ GÜLMƏLİ ŞEİRLƏRİ: ALAÇIQDA NƏ QAPI, NƏ PƏNCƏRƏ…
Vaqif Bayatlının “Hamıdan çox” şeirini oxudum, mərhum Vidadi Məmmədov yadıma düşdü. Tanışlığımız vaxtı Vidadi Məmmədov “Ulduz” jurnalında tənqid və ədəbiyyatşünaslıq şöbəsinni müdiriydi, Vaqif Cəbrayılzadə isə təzəcə poeziya şöbəsinə müdir təyin olunmuşdu. Vidadin Məmmədovun tənqid və ədəbiyyatşünaslıqla şəxsi əlaqəsi dumanlı idi, mətbuatda mən onun birc məqaləsini də oxumamışdım, deyirdilər ki, haçansa bir neçə hekayə yazıb. Vaqif Cəbrayılzadə isə inşaat institutunu, səhv etmirəmsə, qiyabi qurtarmışdı. “Ulduz” jurnalının baş redaktoru Yusif Səmədoğlu, deyilənlərə görə, vaxtınnı çoxunu Moskvada, Mərkəzi Ədəbiyyatçılar Evinin (ЦДЛ) restoranında keçirirdi. Jurnal necə hazırlanırdı, kim onu hazırlayırdı, bilmirəm. Mən ora gəlib-getdiyim vaxtlar Vidadi Məmmədovla Vaqif Cəbrayılzadınin hansı müəllifləsə işlədiyini görmədim. Vaqif Cəbrayılzadə gələni acılayıb qovurdu…
Bu iki nəfərin öz aralarındakı münasibətdəsə kənardan baxan hər kəsi pərt edə biləcək eybəcərlik vardı. Vaqif Cəbrayılzadə özü adam içinə təzə çıxdığına baxmayaraq dişinə fənd hər kəsi alçaltmağa çalışırdı. Açıq şizofrenik əlamətləri olan bu adamda uzun illər sayılmamış, mərhumiyyətlərə məhkum edilmiş insanın kompleksləri vardı. O, yığdığı kini özündən zəif gördüyü hər adama qarşı yönəltməyə fürsət axtarırdı…
Vidadi Məmmədov, mənim təəccübümə rəğmən, onun açıq təhqirlərinə cavab vermirdi. Səbəbi mənə aydın deyil…
Vidadi Məmmədov mənə danışırdı ki, o vaxt Yazıçılar İttifaqının sədri olan Mirzə İbrahimovu Vaqif Cəbrayılzadə təngə gətirib. Vaqif Cəbrayılzadə İttifaqdan ev istəyirdi. Almadığına görə hər yerdə Mirzə İbrahimovu söyürmüş. (Vaqif Cəbrayılzadənin necə söyüş söydüyünün şahidiyəm: “s….m Azərbaycanımın… ağ….nı” və s.)
“Məni söyür!” – deyə Mirzə İbrahimov şikayətlənirmiş…
Nahayət, Yazıçılar İttifaqı Vaqif Cəbrayılzadəyə (Bayatlı) ev verir…
“Dünyanın ən varlı adamı
ola da bilmərəm,
olmaq da istəmirəm.
Mənə ən böyük dünya varı
qapı, pəncərəsi açıq
üzü-gözü gülən bir alaçıq!”
A kişi, alaçıq bəsindisə, niyə o kişini, ağsaqqal yazıçını, Azərbaycan ədəbiyyatı qarşısında olmasa da, Azərbaycan dili qarşısında şücaəti olan adamı söyürdün?
Alaçıq…
Alaçıqda nə qapı, nə pəncərə… Alaçıq elə Afrikada da alaçıqdır…
Özü də inşaatçı mühəndis…
İosif Brodski bir söhbətində özü haqqında deyir: “Я подлец и подонок…»
Bizm yazıçı, bizim şair deyir ki, məndən qeyrətlisi yoxdur, mənim atamdan nəcibi yoxdur, mənim anamdan gözəli və şərəflisi yoxdur…
Vaşu mat…
25.12. 2018
Samara
SƏMƏD VURĞUNUN «AZƏRBAYCAN»I: CƏFƏNGİYYATLA YALANIN QARIŞIĞI
Müəllimliyimin çoxu aşağı siniflərdə keçib. Bu siniflərdə isə “Azərbaycan” şeiri ixtisarla salınırdı. Bu şeiri mən sevmirdim. Ancaq o, geri, zəif şagirdlərin də dadına çatırdı – şeir onlar da pis-yaxşı əzbərləyirdilər. Və deyəndə sevindiklərindən elə həyəcanlanıb coşurdular ki, ən azı bir yerdə çaşırdılar:
“Sən bir uşaq, mən bir ana…”
Ədəbiyyatda qulağa xoş gələn çox az cəfəngiyyat “Azərbaycan” şeiri ilə rəqabətə girə bilər. Ondan başlayaq ki, bu şeirdə Azərbaycan sözü, Azərbaycana aid toponimlər dönə-dönə xatırlansa da, Azərbaycanı tanımaq mümkün deyil, müqayisə üçün deyim ki, Cəfər Cabbarlının “Ölkəm” şeirində Azərbaycanın adı çəkilməsə də, şeirin ruhundan, dilindən Azərbaycan tanınır.
Səməd Vurğunun şeiri böyük mistifikasiya, gözübağlıcadır ki, çox adam indiyəcən onun əsarətindən çıxa bilmir. Şeir isə əvvəldən axıra qədər cəfəngiyyat və xeyli yalanın qarışığıdır.
“Çox keçmişəm bu dağlardan…”.
Buna elə iradım yoxdur. Ancaq əslində dağlardan keçmirlər, dağları aşırlar, dağlara qalxırlar…
“Durna gözlü bulaqlardan…”
Bulaqlardan keçmək – bu nədir?
“Eşitmişəm uzaqlardan
Sakit axan arazları;
Sınamışam dostu, yarı…»
Son iki misraya baxaq – çayların sakit axmağıyla dost sınamağın nə əlaqəsi var? Və sakit axan çayları müəllif hansı uzaqlıqdan eşidib və bununla nə demək istəyir? Əslində Azərbaycandan axan çaylar sakit axarlı deyil, məsələn, Volqadan fərqli olaraq. Mənim doğuduğum evi Kür aparıb – güclü axarına görə məcrasını dəyişir…
“Dağlarının başı qardır,
Ağ örpəyin buludlardır…”
Hansı dağın başı qar deyil? Və Azərbaycanın üstündəki buludlar həmişə ağ olur? Və niyə ağ örpək? Ermənilərə təslim olmağa?
Böyük bir keçmişin vardır,
Bilinməyir yaşın sənin…”
Burda Azərbaycan tarixçiləri üçün əsil meydan açılır: Azərbaycana elə keçmiş düzəldərlər ki, elə yaş qayırarlar ki… Səməd Vurğun özü “Vaqif”də tarixi mələdib…
“Nəsillərdən-nəsillərə
Keçən bir şöhrətin vardır;
Oğlun, qızın bəxtiyardır…»
1933-cü ildə! Azərbaycanın oğulları, qızları bəxtiyardır! Şəhərlərdə casus, təxribatçı axtarışları, tuthatut, kənddə ziyanverici, qolçomaq axtarışları, tuthatut, güllələnənlər, Sibirə, Qazaxıstana sürgün olunanlar…
“Sıra dağlar, gen dərələr…”
Gen dərələr… Bu, ancaq Azərbaycanda olur…Başqa ölkələrdə dar dərələr olur…
“Bu yerlərdə limon sarı,
Əyir, salır budaqları;
Dağlarının dümağ qarı
Yaranmışdır qarlı qışdan..”
Bəs başqa yerlərdə limon nə rəngdə olur? Qırmızı? Qara?
Dağların qarı qarlıa qışdan yaranıb – burda tavtalogiya var, qar qardan yaranıb… Bəs nədən yaranmalıydı?
Qafiyə xatirinə Səməd Vurğun hər cür basməmmədiyə hazırdır.
“ Aşıq deyər sərin-sərin,
Sən günəşin qucağısan…”
“İsti-isti deməyin” nə olduğunu bilirik, “sərin-sərin demək” necə olur?
“Bir dön bizim Bakıya bax,
Sahilləri çıraq-çıraq,
Buruqları hayqıraraq
Nərə salır boz çöllərə,
İşıqlanır hər dağ, dərə!”
Buruqlar hayqırmır. Və nərə sala bilməz. Deyək ki, hayqırır və nərə salır çöllərə. Əgər nərəni çöllərə salırsa, dağ, dərə hardan işıqlandı?
«Azərbaycan” şeirinin son bəndləri Ostap Benderin kombinasiyalarını xarırladır.
“Gözəl vətən! O gün ki sən
Al bayraqlı bir səhərdən
İlham aldın… yarandım mən.
Gülür torpaq, gülür insan,
Qoca Şərqin qapısısan!”
Maraqlıdır, bu bəndi şeirin çap edildiyi vaxtdan keçən səksən dörd il ərzində müəllimlər şagirdlərinə necə izah ediblər? Azərbaycan “al bayraqlı bir səhərdən” nə vaxt “ilham alıb”? Bolşeviklər gələndə? Deyək ki, doğrudan da Azərbaycan bolşevik səhərindən ilham alıb. Ancaq bunun Səməd Vurğunun yaranmasına nə dəxli var? Səməd Vurğun 1906-cı ildə yaranıb. Onun yaranmasına 1905-ci ilin çar Manifesti təsir edə bilərdi. Yəni valideynləri Manifestlə tanış olub yeni bir övlad təşkil eləmək qərarına gələ bilərdilər. 1905-ci ildə Manifest, 1906-cı ildə Səməd Vurğun. Düz gəlir… Bolşevik ilhamıyla düz gəlmir…
Ancaq Səməd Vurğuna kim deyə bilərdi ki, düz gəlmir. Dalına qulaq as:
“Gülür torpaq, gülür insan,
Qoca Şərqin qapısısan…”
Desəm ki. 1933-cü ildə insanların üzü elə də gülmürdü, deyəcəklər ki, Səməd Vurğun gələcəyi nəzərdə tutub. Bəlkə də elədir. Ancaq axı insan Azərbaycanda indi də elə gülmür…Yəni çox insanın gülməli halı yoxdur…
“ Stalinin eşqiylə sən…”
“Rəhbərimin eşqiylə sən…”
“Partiyanın eşqiylə sən…”
Müxtəlif zamanlarda Azərbaycan müxtəlif eşqlərlə gülüb. İndi İnternetdə bu variantı tapdım:
“Azadlığın eşqiylə sən…”
Azərbaycan və azadlıq!
Bu, doğrudan da gülməlidir…
Bu şeiri nəsil-nəsil azərbaycanlı uşaqların iliyinə yeridirlər. Və uşaqlar şeirin içini, daha doğrusu, içsizliyini görə bilmirlərsə, bu o deməkdir ki, şeiri yazan da, onu psixoloji təmrinə çevirənlər də məqsədlərinə nail olublar – yəni ictimai-siyasi apatiya, əqidəsizlik, prinsipsizlik oynaq ritmlər altınta qana hopdurulur
Köləliyi damla-damla sıxıb özündən kənar elədiyi barədə Çexovun dediyini təkrar eləmək istəməzdim, ancaq lazımdır. Estetik zövqü və əqidəni belə şeirlərin əsarətindən qurtarmaq vacibdir…
Dekabr 2017
Samara
MƏMMƏD ARAZIN TİPİK MİLLİ ARZUSU — MAMIR OLMAQ…
Nəinki nəşriyyatların və dövrü mətbuatın, hətta ədəbi prosesin də tamamilə dövlət əlində və nəzarətində ollduğu ölkələrdə ədəbiyyat adlarının tanınmağı da dövlətdən asılıdır. Ona görə də “Azərbaycan sovet ədəbiyyarı” deyiləndə yalnız birinci iki söz öz həqiqi mənalarına uyğundur. Ancaq ədəbiyyat həmişə ədəbiyyat deyil.
Müəyyən əlamətdar günlərlə bağlı İnternetdə tanınmış Azərbaycan şairləri haqqında məqalələr görürəm və bəzən şeirlərini də oxuyuram. Və ilk peşəm müəllimlik olduğundan fikirləşirəm ki, bu şeiri şagirdlərə necə oxuyardım, necə izah edərdim, uşaqlar hansı suallar verərdilər və s. Əlbəttə, tez-tez onu da fikirləşirəm ki, niyə bu şeir rəsmi status alır, dərsliklərə düşür, imtahanlara salınır və s. Məsələn, Məmməd Arazın bu şeiri: “Buyruqlara sığışmayan inaddım…”
Bu şeirə ifadə formasına görə lirik monoloq demək olar. Manifest də, özünütərif də. Hərçənd şeir bütövlükdə cəfəngiyatdır.
Birinci bəndə diqqət edin: inadı buyruqlara sığışmayıb; qanadı qanadlar yorub; ulduzlara barmaq eləyib və daş atıb. Ulduzlara niyə daş atdığını başa düşmək çətindir, bəlkə içkili olub; ancaq başa düşürük nə demək istəyir –şəxsyyətin miqyası böyükdür. (Dmitri Karamazov demişkən, çox böyükdür, mən bir az kiçildərdim…) Sual çıxır: kimdir bu şəxsiyyət? Prometey? Yuri Qaqarin? Bill Qeyts ya İlon Mask? Azərbaycanda 1970-ci ildə hansı hünər göstərmək olardı?
“Nizamlara baş əyməzdi nizamım”.
1970-ci ildə? Hansı nizama? Kommunist partiyasının nizamına? Kommunist partiyasının nizamına baş əyməyənlər o vaxt Permdə, Komidə dustaqlıq çəkirdilər, Məmməd Araz kimi Pitsundada, Brejnevlə qonşuluqda dincəlmirdilər…
Sonra:
“Qayaları haçalardı, buludları parçalardı, şimşəkləri qıçalardı…
Qüdrətim…»
Bənddə beş misra olsaydı, hökmən “paçalardım” gələcəkdi. Buna qafiyəbazlıq deyilir. Bu misralarda heç bir məna yoxdur. Son misra isə sayıqlamadır: “Yorulanda nur mizrablı ozanım”.
Nur mizrablı?
Ozan kimdir?
Sonra:
“ Yalanmış, çalanmış, qalanmış…”
Yadınızdadır şeir necə başlanmışdı? Şimşək qıçalamaqdan, inaddan, nizam pozmaqdan. İndi kövrək xatirələr qalanıb… Prometey və kövrək xatirələr…
Sonra:
“Vətən mənə oğul desə nə dərdim…”
Bu necə olur? Biz bilirik ki, partiya və hökumət xalq şairi adı verirdi, indi də prezident. Yəqin xalqın kiməsə oğul deməsi üçün həmin kimsə fövqəladə bir ya iki iş görməlidir. Əlbəttə, şimşəkləri paçalamaqdan başqa. Məmməd Araz işi oğul adı alandan sonra görəcək.
“Mamır olub qayasında bitərdim”.
Vətən buna oğul deyir, bu da cavabında mamır olub qayasında bitir… Nə Prometey, nə Sergey Korolyov, nə Bill Qeyts. Mamır ol, bit, beləcə min il, vətənə xeyrini yığıb-yığışdırmaq olmaz…
Sonra:
“Asan, qazan, yazan…”
“Ürəyimsiz kəlmə yazan deyiləm…”
Yəni “ürəksiz yazn deyiləm”. “Ürəyimsiz” yazmaq başqadır, bu, anatomik məsələdir, başa düşürük ki, misranı doldurmaq üçündür. Ancaq bu bəndə nə olduğunu və yuxarıdakı bəndlərlə necə bağlandığını başa düşmək mümkün deyil…
Mən bu şeiri təkrar-təkrar oxuduqca onu şagirdlərə tədris edən müəllimləri düşünürəm. Bu cəfəngiyatın şeir olduğunu sübut etməyə çalışan adam ya gərək idiot ola, ya da yalançı…
Və təsəvvür edirəm ki, “Azərbaycan deyiləndə…” şeiri keçiləndə bütün şagirdlər ayağa dururlar. Özü də təkqıçlı…
Bu şeir barədə sonra….
03.03.2018
Samara
AZƏRBAYCAN DEYİLƏNDƏ AYAĞA DUR… TƏKQIÇLI…
Mənə elə gəlir ki, Azərbaycanda Azərbaycan haqqında şeir yazmağı qadağan eləmək lazımdır. Əvvəl yazılanlardan bir-ikisini saxlamaq olar. Məsələn, Cəfər Cabbarlının “Ölkəm” şeirini. Çünki Azərbaycanda yaşayıb Azərbaycana tərifli şeirlər yazan adamın şairliyi də, vətənpərvərliyi də şübhəlidir.
Azərbaycan şairi həmişə zarıyır ki, “ay vətən, ölsəm, torpağın olum”. Özü də öz kəndinin torpağına çevrilmək istəmir, Fəxri Xiyabanı istəyir…
Məmməd Araz qayada mamır olmaq istəyirdi. O da yəqin Fəxri Xiyabandadır. Yəqin kürəkəni Aqil Abbası da onun yanına qoyacaqlar. Üzürlü səbəbi var. Vətənini ermənilər alıblar, özü oturub məclisdə, vətən fikrini çəkməkdən başı soğan bitirib…
Qayıdaq Məmməd Araza. Onun “Azərbaycan” şeirinə.
Bu şeirdə Azərbaycan – həm qayada bitən çiçəkdir (əslində mamır olmalıdır, çünki Məmməd Araz özü qayada mamır olmaq istəyirdi), həm çiçəklər arasında qayadır…
Bu bənzətmələrdə Azərbaycan haqqında nəsə var? Bu, tamada çıxışıdır ya şeir?
“ Oğulları Kür gəzdirər biləklərində…”
Kürü biləkdə necə gəzdirmək olar? Biləyin Kür gəzdirməyi onun hansı keyfiyyətini açır?
“Oğulların göz atəşi gözəl əridir…”
Bəlkə bişirir? O nə gözəldir ki, oğlanın baxmağıyla “əriyir”? Oğlan nə qədər və hansı bucaq altından baxmalıdır ki, qız ərisin? Birdən qardaşı çıxdı tindən? Özü də Kür biləkli…
« İllər olub – kürələrdə dəmir olmuşuq…»
Haçan? Pambıq, tütün, üzüm olmuşuq – bunu bilirik. Haçan dəmir olmuşuq?
“ Sərhədlərdə dayanmışıq küləkdən ayıq”.
Haçan? Hansı sərhədlərdə? Bu şeir yazılan vaxtlar azərbaycanlılar Çin sərhəddində sovet sərhədini qoruyurdular. Azərbaycanın sərhədfi yox idi. Əslində Azərbaycan da müstəqil dövlət kimi yox idi…
“Od gölündə, buz çölündə gəmi olmuşuq”…
“Buz çölündə gəmi…”
“ Biz Bakının ilk səadət caqrçılarıyıq”…
Biz – kim? Azərbaycan Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsi? Axı bu şeir yazılanda səadət carçısı bu orqan idi. Birinci katib də Heydər Əliyev.
Yadınızdadırsa, bəndin əvvəlində sərhəddən danışılırdı, şair sərhəddə durmuşdu, Çitada ya Xabarovsk vilayətində. İndi Bakının səadət carçısıdır. Bəndin daxilindəki misralar arasında təxmini də əlaqə yoxdur. Ya da varsa, bu, cəfəngin cəfənglə təbii yaxınlığıdır…
“Min illərlə zülmətlərə yollar açıqdı…”
Hansı zülmətlərə? Zülmətə açıq yol – bu necə olur? Yol açıqsa da, fikir qaranlıqdır…
“Dalğalandı Sabirlərin ümman dünyası….”
Sabirlər…Dahi cəm halda…. Məmməd Arazlar ola bilər və var da. Ancaq Sabirlər… “Sabirin ümman dünyası” – bu nədir? Deyək ki, özümüzü gücə salıb bir şey təsəvvür elədik. Bəs dalğalanmağını?
Sonra şair təntənəli şəkildə məlumat verir ki, “qoca şərqin duman dünyası dağılıb” və “Azərbaycan qatarı da yollara çıxıb…”.
Niyə çıxmasın, əgər “zülmətə gedən yollar açıqsa…”
“ Azərbaycan deyiləndə ayağa dur ki…”
Mənə elə gəlir ki, şair burda sözünü tam deməyib. Yəni deməliydi ki, ayağa dur, özü də təkqıçlı. Bir yarım saat. Bəlkə də çox. Azərbaycan qatarı zülmət yollarından qayıdanacan…
Vay bizim uşaqlarımızın halına…
06.03.2018
Sevgi nəğməsi. – Məmməd ARAZ – şeirlər
Bir sevgi nəğməsi yaradım deyə,
Bu axşam bulanıb, duruluram mən.
Onu düşünərkən bilmirəm niyə
Başqa bir nəğməyə vuruluram mən.
Kiçik bir mahnını bəstələyincə
Xəyalın min eli dolansın gərək.
Sevən bir ürəyin səsini necə,
Necə dinləməsin sevən bir ürək.
Yenə dillənirsən qonşu otaqdan,
“Sus” demək gəlmir dilimdən, ay qız.
Dalmışam nəğmənə yenə bayaqdan,
Almısan nəğməmi əlimdən, ay qız.
Elə bil, deyir ki, qopan bir səda,
“Divar aramızda daşdan olsa da,
Gərək daş olmaya ürəklərimiz,
Bir varaq eləyək iki qəlbi biz”.
Susuram önündə o şeriyyətin,
Ürəyim dolsa da, ağ qalır kağız.
Qələmsiz, kağızsız ilk məhəbbətin
Yazır nəğməsini qəlbimə o qız.
Nə bilim
Səndən mənə bir ömürlük xatirə,
Məndən sənə nə qalacaq, nə bilim?
Çətin bir də: daş üstə daş bitirəm,
Niyə uçdu bu qalacıq, nə bilim…
Damağımda bal sevdanın turş adı…
Uşaq ağlım inadını qurşadı.
Nə hönkürdü bu naqafil gurşadı?
Kimə dedim, – dedi,- ancaq: “nə bilim!”
Günlər mənə gün yazmağı unutdu,
Gülüm, günüm güllərimi qurutdu.
Bu oyunda kim uduzdu, kim uddu,
Peşimanı kim olacaq, nə bilim.
Mən Arazam, səsim tutqun Arazdı,
Ha çağırdım, ha yüyürdüm, ha yazdım.
İndi daha qaynar təbim ayazdı,
İsinərmi bir od-ocaq, nə bilim…
PALID
Sevgilim, o qoca palıda bir bax,
Yenə puçurlayıb onun budağı.
Yadına gəlirmi iki il qabaq
O ilk görüşümüz, o bahar çağı?
Durmuşduq dibində o palıdın biz,
Ətrafda min rəngli çiçək var idi.
Çırpınan, titrəyən bizim qəlbimiz,
Bir də o palıdın yarpaqlarıydı.
Görüb neçə bahar, qış havasını,
Durur qoca palıd bir xatirə tək.
Min yol dəyişsə də, o libasını,
Bizim ilk sevgimiz dəyişməyəcək!
ÖTƏN GÜNLƏR
Gəl daha tənəli sözlərdən əl çək,
Olub-keçənləri gətirmə yada.
Bəzən yarıkönül gülümsəyərək,
Hər sözü-söhbəti üzə vurma da.
Bu sorğu-suallar nəyə gərəkdir,
Gərək unutmağı bacara insan.
Canın dağ da olsa, əriyəcəkdir
Hər günün dərdini ürəyə yığsan.
(Ey qadın ürəyi, ey sirli dilbər,
Bir xəzan görməsin gülün, gülşənin!
Deyirəm, inamsız olduğun qədər
İnamın olaydı dünyada sənin. )
Fikirli görürəm səni hər axşam,
Məni eşqimizə yadmı sayırsan?
Bəlkə gözəlləri unudub tamam,
Səni sevdiyimə inanmayırsan?
Doğrudan ömrümdə faciə vardı,
Uydum gözəlliyə, uydum əzəllər;
Məni də zəhmətdən, işdən ayırdı
Zəhmətsiz gözəllər, işsiz gözəllər.
Alıb “oynatdıqca” qəlbimi onlar
Xəyalım, ilhamım yerində saydı.
Şersiz, nəğməsiz ötən bu anlar
Bir şair ömrünə yazılmayaydı.
Sonralar yandırıb-yaxır insanı
Ötəri əyləncə, ötəri həvəs.
İnan ki, ehtiras aldatmayanı
İnci də, kövhər də aldada bilməz.
Hələ də göynəyir ağrının yeri,
Vaxtında onları oda yaxmadım.
O qansız, duyğusuz daş ürəkləri
Vaxtında qoparıb daşa çaxmadım.
Vaxt oldu qapıldım nifrət hissinə,
Od alıb, alışdı qəlbimin başı.
Mərhəmət gətirdi könlümə yenə
Yalan sevgi nazı, saxta göz yaşı.
Hərdən düşündükcə o günləri mən,
Ürək də sinəmdə tufan qoparır.
Sevgilim, “min ilin dərdini bəzən
Bir anın sevinci yuyub aparır”.
Silinsin qəlbindən qəmlər, düyünlər,
Yüz ilin, min ilin sorağı kimi.
Ömrün budağından qopdu o günlər
Saralmış bir payız yarpağı kimi.
Gəl daha tənəli sözlərdən əl çək,
Olub-keçənləri gətirmə yada.
Bəzən yarıkönül gülümsəyərək,
Hər sözü-söhbəti üzə vurma da.
Gəl yenə söhbət aç saf eşqimizdən,
Tək səni ömrümün günəşi saydım.
Bəlkə də seçməzdim yaxşını pisdən
Həyat yollarında yanılmasaydım.
O BAXIŞLAR.
O, məni görərkən dayandı bir an,
Dalğın baxışları mənə tanışdı.
Eşqin mənasını duyduğum zaman
Məni o baxışlar yaralamışdı.
İndi o dayandı, sözü var kimi,
Mən yana baxsam da, o mənə baxdı.
Elə bil sıxlaşan buludlar kimi
Bu saat sinəsi boşalacaqdı.
Dilində üç dəfə səsləndi adım,
Sanki öz adım da çıxdı yadımdan.
Onu dindirmədim, danışdırmadım,
Getdi, yaralanmış getdi yanımdan.
O getdi, sahilə baxdım bir qədər,
Mən orda açmışdım ona qəlbimi.
Dayandı gözümdə dalğalı Xəzər,
Mənim ilk eşqimin şahidi kimi.
O çağlar xəyalda yaşadı yalnız,
Aldı məhəbbəti şöhrətmi, nəmi?
Başqa birisinə uyaraq o qız,
Oduna yandırdı odlu sinəmi.
Bəs indi qarşımda dayandı nədən,
Yenəmi, ürəyi məndə qalırdı?
Bəlkə bir röya tək çəkilib gedən
İlk eşqi, ilk andı xəbər alırdı.
Bəlkə öz işindən peşmandı, nahaq
Əl verib, onunla barışmadım mən.
İlk eşqi qəlbindən çıxarıb nə vaxt
Necə atdığını soruşmadım mən.
Bəlkə ürəyinə yol tapıb kədər,
Mənimlə bölüşmək istədi bir az.
(Könül, təəssüfə qapılma hədər,
Axan su bir daha geri qayıtmaz. )
O gündən bəridir həftələr, aylar
Ömrümdən-günümdən gəlib şən keçir.
Lakin düşündükcə, bulanıq çaylar
Sanıram kükrəyib qəlbimdən keçir.
Deyirəm özümü danlayım barı-
Ürəyi ürəkdən araladım mən.
Məni yaralayan o baxışları
Niyə yaraladım, yaraladım mən?!
© Müəllif hüquqları qorunur! Mətndən istifadə etdikdə istinad mütləqdir!
Kayzen
Sən məni sevsəydin nolardı görən?
Görən olardımı bir dərdim onda?
Yoruldum demədən qolum üstə sən
Dünyanı piyada gəzərdim onda.
Toxalar, azalar bu sevgimizdən
Dünyanın məhəbbət acları bəlkə,
Təzə haşiyələr alardı bizdən
Dünyanın məhəbbət tacları bəlkə.
Davamı →
O gözlərə baxmaram | Məmməd Araz
- Poeziya
- 4 avqust 2013, 21:41
Bu gün sənin hər gözündə bir gülüş,
Biri çılğın, biri tutqun, bürkülü.
Baxışına yad baxışlar bükülü,
İnnən belə o gözlərə baxmaram.
Qəza gəldi, əsa gəldi, deyirlər.
Əhdini də düyçələyər iy əllər.
Bir çalada donan suya əyilləm,
İnnən belə o gözlərə baxmaram.
Unut məni | Məmməd Araz
- Poeziya
- 3 noyabr 2013, 22:06
Dilim dinməz, kirpiklərim səs elər,
Necə xoşdu — ürəyimi kəs elə.
Qalan ömrə yarım ürək bəs elər,
Unut məni, aldat məni, at məni.
Enişi qar, yoxuşu qar bu yolun,
Yad nəfəsdən buz qayası su olu.
Yalan yolu beş addımlıq su yolu,
Aldat məni, unut məni, at məni.
Sən ömrünün atəşində yananda,
Kölgəndən də gərəksizdim yanında.
Qiymətli bir itik saxla yadında,
Unut məni, aldat məni, at məni.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.