18 məktəbəqədər uşaqlar üçün oyunlar (əyləncəli)

Məqsəd: komanda işini inkişaf etdirmək.

Mən buxara oyunları necə əlavə edə bilərəm

İlkin Kazımlı

Empati Psixoloji Sağlamlıq Mərkəzinin direktoru

Uzaq keçmişimizdən bu günümüzə qədər uşaqların həyatında oyunun müstəsna rolu barədə maraqlı fikirlər formalaşdırılıb. Hətta müqəddəs kitabımız Quran-i Kərimdə də bu barədə yazılıb. Məsələn, bir hədisdə deyilir ki, kiçik yaşlı uşağı olan kəs uşağın xatiri üçün onunla uşaqlaşmalıdır.
Dahi Platon uşaq oyun ilə böyüməlidir fikrini irəli sürmüşdü.

XVll əsrin əvvəllərində uşaq psixologiyasının dərinliklərini öyrənən filosof Jan Jak Russo (1762-1830) oyunun mühüm və əsaslı əhəmiyyəti haqqında maraqlı fikirlər söyləyib. O, uşaqların öz dünyasını, hərəkət və davranışlarını dərk etməsində, eləcə də təhsil prosesində məqsədyönlü oyunun əhəmiyyətini xüsusi vurğulayır, oyun terapiyasının əhəmiyyətindən bəhs edir.
“Uşaqlığa hörmət göstər, onu yaxşı və ya pis şəkildə mühakiməyə tələsmə. Həyatın gedişatına müdaxilə etməzdən əvvəl nə olacağını gözlə.Uşaqlıq səbəblərin yuxusudur” deyən filosof fikirlərini elmi şəkildə əsaslandırır.

Məşhur alman pedaqoqu Fröbel 1837-ci ildə Almaniyada “Kindergarden” adlı uşaq baxçası yaradır və burada eksperimentlər apararaq uşaqların həyatında oyunun nə qədər böyük rolu olduğunu əsaslandırır. O, “İnsanların təhsili” adlı kitabında yazır ki,hər bir oyunun daxilində şüurlu və şüursuz məqsədlər mövcuddur. F.Fröbel oyunun məzh psixoloji tərəflərini araşdırır. Onun nöqteyi-nəzərincə ”uşaqlığın ən yüksək inkişafı oyundur, çünki bu uşağın ruhunda nələrin baş verdiyinin sərbəst ifadəsidir. Uşaqların oyunu sadəcə bir hərəkət deyildir və bir çox mənalarla doludur”.

XIX əsrdə yaşamış məşhur Amerikan sosioloqu David Reismanın da oyun haqqında fikirləri maraq doğurur. O, qeyd edir ki, ”uşaqlardakı pozuqluqlar yetkin yaşa çatanda özünü daha çox biruzə verir. İnsanın özünə nəzarəti, özünü dəyərləndirmə və qiymətləndirməsi, ümumilikdə oyun oynama texnikası ilə qurulur.Oyun oynamaq böyük əhəmiyyət daşıyır,bu isə uşaqların oyun zamanı daha yaradıcı olması ilə bağlıdır. Oyun zamanı intellekt səviyyəsi artır,məntiq güclənir və s. Oyun oynama bir növ təcrübə xarakteri daşıyır.Hər zaman yaradıcı olan insan daha çox nailiyyət əldə edə bilər”

Oyunun uşaqların inkişafındakı rolu, oyun terapiyasının əhəmiyyəti barədə hər bir valideyinin bilməsi çox vacibdir.

Oyun nədir və onun haqqında nələri bilməliyik?

Hər hansı bir məqsədə yönəlmiş və yönəlməmiş,qaydalı və ya qaydasız şəkildə reallaşdırılan, lakin hər vəziyyətdə uşağın istəyərək və xoşlayaraq etdiyi fiziki, koqnitiv, emosional və sosial vəziyyət oyunun əsasıdır.

Oyunla əlaqəli bəzi xüsusiyyətləri diqqətinizə çatdırırıq:

Oyun uşaqlarda zehni və fiziki fəaliyyəti artırır;
Oyunun qaydaları dəyişə bilər ,lakin bunu iştirakçıların qəbul etməsi vacibdir;
Oyun gündəlik işlərin xaricində baş verən və maddiyyat güdməyən bir fəaliyyətdir;
Oyun limitləndirilmiş bir zaman və müəyyən bir məkanda keçirilir;
Oyunda aktiv fəaliyyət şərtdir;
Oyun bəzi zamanlarda çox böyük diqqət tələb edir;
Oyun müstəqil rahat bir vəziyyət yaradır;
Oyun uşaqların sosiallaşmasına şərait yaradır;
Oyun hər zaman uşağın maraq dairəsini özünə cəlb edir və beyni aktivləşdirir;
Uşaq oynayarkən sevinc və həyəcan hissi yaşayır;
Oyun prosesində uşaqlarda yaradıcılıq, özgüvən, qarşı tərəflə empatiya hissi kimi xüsusiyyətlər formalaşır;
Uşaq oyun zamanı qaydalara əməl etməyi, səmimiyyəti, problemlərin həll yollarını tapmağı, diqqətini cəmləməyi, cəmiyyətdəki rolunu, məsuliyyəti, razılığa gəlməyi, özünü ifadə etmə bacarığını, qərar verməyi və nəticələrlə razılaşmağı öyrənir.

Ümumiyyətlə bir çox eksperimentlərə görə oyun uşağı tanımada istifadə olunan ən uğurlu metodlardan biridir. Çünki uşaq oyun zamanı sərbəst olur, daxilindəki duyğu və emosiyaları rahat şəkildə biruzə verir. Onun hansı psixoloji vəziyyətdə olması, situasiyalara necə reaksiya verməsi məhz oyun zamanı üzə çıxır. Uşağın yaradıcılıq imkanlarını ortaya çıxarmaqda oyunun rolu böyükdür. Oyun oynayarkən uşaq özünü yaxşı tanımağa başlayır, çətin vəziyyətdən çıxış yolunu tapmağı bacarır, özünə inam hissi formalaşır, özünü qiymətləndirmə yüksəlir.

Oyuncaqlar uşaqların həm psixi, həm də fiziki inkişafı üçün çox vacibdir. Uşaqlar oyuncaqlar vasitəsilə ətraf aləmi, insanlarla münasibəti və həmçinin özünü dərk edir. Belə bir sual yarana bilər ki,bəs uşaqlar hansı yaş dövründə hansı oyuncaqlarla oynamalıdırlar?
İlk 1-ci aylığında, yəni çağalıq dövründə uşağın görməsi zəif olur, yanlız səsə və əlvan rənglərə həssaslıq göstərir. Diqqətini hər hansı bir əşya üzərində cəmləşdirə bilmir, yalnız anasının üzünə və ya hərəkət edən, səs salan əşyaya baxa bilir. Bir ayının tamamında körpənin başı üzərində rəngbərəng, səs salan oyuncaqlar asmaq lazımdır. Bu şəkildə oyuncaqlara baxmaq görmə qabiliyyətini yaxşılaşdıracaq.

İkinci ayında oyuncaqlar nisbətən aşağıda, körpənin toxuna biləcəyi səviyyədə asılmalıdır ki, onları hiss edə bilsin. Çünki insanın ən həssas reseptorları barmaq ucundadır.Oyuncaqların gigiyenik baxımdan təmizliyi diqqətə alınmalı yeniləri ilə əvəzlənməlidir ki, körpə onlardan bezməsin.

Üç aylığında əl əzələləri hələ yaxşı inkişaf etmədiyinə görə bu dövrdə çağa oyuncaqları əlləri ilə saxlaya bilmir, lakin götürməyə can atır, yəni ətrafı əllləri ilə öyrənir. Buna görə də bu yaş dövründə uşaqlara yumşaq və rezin oyuncaqlar vermək lazımdır. Oyuncaqların fərqli formada olmalısı məqsədəuyğundur.

4-5 aylığında başının üstündəki oyuncaqlar körpəni qıcıqlandırmağa başlayacaq. Çünki oyuncaqları tutmaq istəyəcək və əli çatmayanda narahat olacaq. Bu zaman oyuncaqlar uşağın yaxınında olmalıdır ki, istədiyi zaman oynaya bilsin. 4-5 aylıqdan artıq uşaq asanlıqla oyuncağa tərəf əyilir, onu götürür və hətta “dadına” da baxır.

Oyun uşağın zehni, emosional, fiziki və psixi inkişafına müsbət təsir göstərir.
Uşaq oyun zamanı ətrafda olan yaxşı vərdişləri mənimsəyir, pis vərdişlərini tərgitməyə başlayır. Həmçinin qaydaları öyrənir, dostları ilə əlaqələr qurur, ətraf aləmlə bağlı fikirləri formalaşır, özündə cəmiyyətə uyğun rollar formalaşdırır, qarşısındakı insana hörmət etməyi öyrənir, yeniliyi, dəyişikliyi qəbul edir və məsuliyyət götürmə kimi sosial davranışları mənimsəyir. Uşaq doğru-yanlış, gözəl-çirkin, yaxşı-pis, haqlı-haqsız kimi düşüncələri və əxlaqi anlayışları məhz oyun zamanı öyrənir, bunları sınaqdan keçirir və özünə uyğun şəkildə mənimsəyir.

Şəxsiyyətin formalaşlmasında oyunun müstəsna rolu var. Oyun prosesində uşağın emosiyaları dəqiqləşir, bacarıqlarının fərqində olur. Oyun passiv, özünə güvəni az olan uşağı aktivləşdirir, cəsarətləndirir. Oyun qərar vermək, analitik düşünmə, problem həll etmə bacarıqlarını inkişaf etdirir. Uşaq özünə güvənməyi öyrənir, başqalarının haqlarına hörmətlə yanaşır və kollektiv iş görmə bacarığı formalaşır.

Oyun zamanı uşaq ətraf aləmi kəşf edir, məntiqi fikirləri irəli sürməyi, seçim etməyi, səbəb-nəticə əlaqələrini qurmağı, diqqətini toplamağı, məqsədə çatmağı öyrənir, böyüklük, şəkil, rəng, ölçü, kiloqram, həcm, zaman, məkan, məsafə, qalaktika və s. İlə bağlı olan informasiyaları mənimsəyir. Eyni zamanda oyun uyğunlaşdırma, sıralama, sinifləndirmə, analiz, sintez, dəyərləndirmə, problem həll etmək kimi zehni keyfiyyətləri qazanmada uşağa yardımçı olur. Oyun oynayarkən uşaq düşünmə, dərk etmə, analiz etmə, qavrama, müqayisə etmə, fikir irəli sürmə, uzaqgörmə kimi fəaliyyət içərisində olur.

Uşağın emosional inkişafında da oyunun rolu əvəzsizdir. Oyun zamanı onlar xoşbəxtlik, dostluq, sevinc, empatiya hissi, qayğı bəsləmək, sevmə, sevilmə, güvən hissi və bir çox emosional halları öyrənirlər. Oyun uşaqlarda aqressiyanı azaldır. Uşaq oyun vasitəsilə yaşadığı emosional vəziyyəti ortaya qoyur və həll yollarını tapmağı öyrənir, onu narahat edən vəziyyətlərin fərqinə varır və həmin vəziyyətlərdən uzaqlaşmağın yollarını axtarıb kəşf edir, ailədə və ətrafında gördüyü bütün yaxşı keyfiyyətləri özündə tətbiq edir.

Nitqin inkişafında da oyun əvəzsiz rol oynayır. Oyun zamanı uşaq yeni sözlər öyrənir, deyilən fikirləri anlayır, emosiya və düşüncələrini sərbəst şəkildə ifadə edir, sözləri birləşdirib mürəkkəb cümlələr qurur, fikirlərini yaşıdları ilə bölüşür ki, bu da nitqin inkişafını sürətləndirir.
Oyun uşağa fiziki və psixi olaraq da müsbət təsir edir. Oyun uşaqlarda qan dövranını sürətləndirir, qan beyinə rahat şəkildə çatır və bununla da uşaq oksigen azlığından əziyyət çəkmir və sağlam düşüncəyə malik olur.

Bu gün dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində uşaqlarda olan bir çox psixoloji problemlər oyun terapiyası vasitəsilə aradan qaldırılır.

Psixoloqlar Oyun Terapiyası sayəsində uşağın problemləri aşkarlanır, emosiyaları üzə çıxır. Bundan sonra uyğun terapiya metodu seçilir. Oyun terapiyası uşaqların özlərini ifadə edə biləcəkləri, riskli ola biləcəkləri, sosial qanunları və harada necə hərəkət etməyi öyrənə biləcəkləri və yaşadıqları məsələlər ilə başa çıxa bilmə yollarını kəşf edə biləcəkləri güvənli bir mühit yaradır. Oyun terapiyası xüsusi oyuncaqlardan istifadə üsulu ilə tətbiq edilir. Bu zaman terapevt və uşaq birlikdə oyun oynamağa başlayır. Burada terapevtin ilk vəzifəsi uşağın nəsə etməsini gözləməsidir. Uşaq ehtiyac duyduğu güvən əlaqəsini hiss etməyə başladıqda terapevt uşağı oyuna dəvət edir. Uşaq özünü tam sərbəst hiss edəndə hər iki iştirakçı (terapevt və uşaq) fərqli oyuncaqlardan istifadə edərək oyununu qurur. Oyun prosesində terapevt uşağın bütün səhvlərini şərtsiz olaraq qəbul edir və onunla uyğun terapiya keçir. Uşaq oyun oynayan zaman rahatlayır və özünü daha sərbəst hiss edir. Məhz bu zaman uşaq öz xəyal qırıqlıqlarını görür və onları bərpa etməyə çalışır. Bu da təbii olaraq özgüvəni artırır. Problemləri ilə üzləşməyən uşaqlar onları həll edə bilməzlər. Uşağın yaşadığı travma onu inkişaf mərhələsində ilişdirib ləngidə bilər. Terapevt bu istiqamətdə işləyərək uşağın növbəti inkişaf mərhələsinə keçməsinə kömək edir. Oyun terapiyası uşaqlarda narahatçılıq, qorxu, özünə inamsızlıq utancaqlıq, təcavüzkarlıq, cəmiyyətdə, məktəbdə qeyri-etik hərəkətlər etmək, yuxu, yemək, tualet vərdişləri və s. problemlərin aradan qaldırılması üçün mütəxəssislərin tez- tez istifadə etdiyi terapiya texnikasıdır. Oyun terapiyası mədə və baş ağrılarından şikayət edən, fiziki aktivliyi olmayan, depressiya halı yaşayan, dost qazanmaqda çətinlik çəkən, yaşıdları, qardaş- bacıları ilə tez-tez dalaşan, başqalarına zorbalıq edən və ya başqaları tərəfindən zorbalıq görən, özünü müdafiə etməyi bacarmayan, xüsusilə oyun oynamağı bilməyən və oyuna həvəs göstərməyən uşaqlar üçün istifadə edilən ən ideal üsuldur.

Əziz valideynlər, oyuna və oyuncaqlara uşaqları məşğul edən sadə bir əyləncə kimi baxmayın. Övladlarınızın hərtərəfli inkişafı üçün oyunlar və oyuncaqların xüsusi əhəmiyyətini diqqətdə saxlayaraq, yaşa uyğun düzgün seçim edin. Uşaq hansı yaşda hansı oyunlara cəlb edilməlidir, bunu bilmək çox önəmlidir. Övladlarınız passiv həyat tərzi keçirir, yaşıdları, dostları ilə oynamağa meyl göstərmirsə, ünsiyyətdən qaçır, daha çox təklikdə oynamaq istəyirsə, mütəxəssisdən məsləhət alın. Nəzərə alın ki, yaxşı və pis olan hər şeyin təməli uşaqlıqdan qoyulur.

18 məktəbəqədər uşaqlar üçün oyunlar (əyləncəli)

Mən sizə bir siyahısını buraxıram məktəbəqədər uşaqlar üçün oyunlar və dinamikalar həm sinifdə, həm də xaricdə istifadə edə biləcəyiniz. Digər bacarıqların yanında anlayışları başa düşməyi, sosial bacarıqları inkişaf etdirməyi, əylənməyi hədəfləyirlər.

Oyunlar uşaqlara dərs vermək və əylənmək üçün yaxşı bir yoldur. Əslində öyrənmək darıxdırıcı olmaq lazım deyil, uşaqların xoşuna gəlməsi əyləncəli olmalıdır. Dərslər və evdə öyrənmə darıxdırıcı olarsa, uşağın öyrənməyi sevməməsi riski vardır.

Əlavə olaraq, bu, yalnız bilik və anlayışları öyrənmələrinə deyil, həm şəxsiyyət və özünə hörmət formalaşdırmalarına, həm də sosial və ünsiyyət bacarıqlarını gücləndirməsinə kömək edir.Siz də bu hörmət dinamikləri və ya komanda işi ilə maraqlana bilərsiniz.

Məktəbəqədər uşaqlar üçün dinamika / oyunların siyahısı

1. Antón, Antón lolipop

Məqsəd: Mövcud fərqli ticarətləri bilin.

Material: Yoxdur.

Proses: Bu oyun dörddən çox uşaqla oynamalıdır. Bir dairədə oturduqdan sonra həm özləri, həm də müəllimlər tərəfindən təklif oluna biləcək bir peşə seçməlidirlər.

Hər kəs peşəsini seçəndə əllərini sinələrinə qoyub bu oyunun mahnısını oxumalıdır: “Antón, Antón, Antón Perulero, oyunlarına qatılan və iştirak etməyənlərin hamısı pul ödəyəcək. geyim “.

Müəllim tərəfindən təsadüfi seçilmiş bir uşaq başlamalıdır, digərləri isə əvvəllər seçdiyi peşənin jestlərini təqlid etmək üçün mahnı oxuyur. Peşəni təyin edən uşaqlar, etmədikləri təqdirdə onu təqlid etməlidirlər, paltar üçün pul ödəməlidirlər.

Anbarda birdən çox maddə olduqda, uşaqların onu götürməsi üçün testlər aparıla bilər.Məsələn, bir mahnı ritminə qaçmaq və ya tullanmaq kimi.

2. sən kimsən?

Məqsəd: Partnyoru tanıyın.

Material: Rəngli gözləri örtmək üçün dəsmallar.

Proses: Bu oyun 20 və ya daha çox uşağınız olduqda idealdır. Əvvəlcə uşaqları cütlərə ayırırıq, üzlərini araşdırmalı, sonra biri gözlərini bağlamalı və sinifin qalan hissəsində öz tərəfdaşını yalnız toxunma hissi ilə kəşf etməlidir.

Qaydalar: Danışmaq və ya bağırmaqla ortağınıza ipuçları verə bilməzsiniz.

3. Kor toyuq

Məqsəd: Sinif yoldaşları ilə əylənin.

Material: sarğı və ya mendil.

Proses: Uşaqlardan biri bir dəsmalın gözünü bağlamalıdır. Bu yerləşdirildikdən sonra, qalanlarının harada gizləndiyini bilməməsi üçün digər yoldaşların köməyi ilə özünə dönməlidir.

Müvafiq dönüşləri bitirdikdən sonra yoldaşlarını ətrafında rəqs edərkən axtarmalı və ona toxunmalı və ya zəng vurmalı, həmişə onları tutmamağa çalışmalıdır. Gözü bağlı oyunçunun bir komanda yoldaşını tutmağı bacardığı təqdirdə, toxunma hissi ilə onu tanımalıdır. Edirsinizsə, rollar dəyişdirilir.

Qaydalar: Nə çıxarıla bilər, nə də mendili qaldırmaz.

4. Topu tut

Məqsəd: Vizual olaraq ayrı-seçkilik etməyi öyrənin.

Material: həm böyük, həm də kiçik toplar.

Proses: Bütün uşaqlar fəaliyyətin keçirildiyi yer tərəfindən qeyri-müəyyən şəkildə paylanır. Sonra müəllim böyük və ya kiçik toplar bağırmağa başlamalı və onları tutmaq üçün qaçmalıdı.

Müəllimin a priori adını verdiyi topu tuta bilməyən uşaq aradan qaldırılır.

Məsləhət: Müəllim yerləri əvvəlcədən hazırlamalıdır ki, bütün toplar bir yerdə olmasın və hər bir uşaq üçün həm böyük, həm də kiçik olsun.

5. Dəsmal oyunu

Məqsəd: Əylənin.

Material: rəngli eşarplar.

Proses: Əvvəlcə uşaqlar iki qrupa bölünməlidir. Onlardan birinin bütün oyunçuları şalvar cibində bir az havada qalacaq bir dəsmal gəzdirməli olacaqlar.

Digər qrup əl dəsmalları olan bütün qrup üzvlərindən bütün dəsmalları götürməyə çalışmalıdır. Bir uşaq başqasından almağı bacararsa, bu aradan qaldırılır, nəticədə qrupdan yalnız dəsmalları çıxaran oyunçular qalır.

6. Biz koruq!

Məqsəd: İşin təşkili.

Material: Gözləri bağlamaq üçün halqalar, toplar, konuslar və bandanalar.

Proses: Uşaqları cüt-cüt yerləşdiririk, onlardan biri gözləri bağlı bir halqanın içinə qoyulacaq, digəri isə halqadan ayrılmadan və yıxılmadan və yıxılmadan maneə sahəsindən keçməsinə kömək etməlidir.

Maneə zolağı yerə qoyulmuş digər üzüklərə tullanmaqdan, apriori qoyduğumuz konuslara düşmədən ziqzaq yolu düzəltməkdən və nəhayət bir top götürüb vurmağa çalışmaqdan ibarət olacaq.

Qaydalar: Üzük içindəki uşaqlar gözü bağlaya bilmirlər və çıxara bilmirlər. Digər tərəfdən, onlara rəhbərlik edən ortaq ayrıla bilməz və hər zaman ortağının üzüyünü tutmalıdır.

Göstərişlər: Müəllim iki sıra düzəltməlidir ki, işi yalnız dörd cüt etsin, bitirdikdə sonrakılarına başlamağa icazə verilsin. Turu tamamlamaq üçün daha az vaxt sərf edən cütlük qalib gəlir.

7. Yatmaq vaxtı!

Məqsəd: Nəfəs alın.

Material: Yoxdur.

Proses: Uşaqlar gözlərini yumub yerə və qollarını gövdənin yanına qoyaraq yerə uzanmalıdırlar. Özlərini yatmış kimi göstərməlidirlər, bu səbəbdən bu işi etdiyimiz zaman səs-küyə icazə verilir.

Sonra müəllimin göstərişlərinə və rahat musiqi ritminə riayət edərək yavaş-yavaş nəfəs alma və çıxmaqdan ibarət tənəffüs məşqini həyata keçirməyə başlayırıq. Nəhayət, fəaliyyət bədənin bütün əzələlərini uzatmaq və uzatmaqla başa çatır.

Qaydalar: Yoxdur.

Göstərişlər: Bu fəaliyyət uşaqlara müxtəlif məşqlər etdikdən sonra istirahət etmələri tövsiyə olunur. Kimsə yuxuya gedərsə, onu tərk edə bilərik. Müəllim nəfəs məşqlərini yumşaq bir səslə göstərməlidir. Bacaklar və qollarla yumşaq hərəkətlər etməklə müşayiət edilə bilər.

8. Biz Sumo güləşçiləriyik!

Məqsəd: ortağınızla məkan təşkilatı üzərində işləyin.

Material: Yoxdur.

Proses: Uşaqları iki cütə yerləşdirməlisiniz, sonra onlara arxa və qolları bir-birinə bükülməli olduqlarını izah etməliyik.

Oyun ondan ibarətdir ki, müəllim siqnal verəndə ikisi də var gücləri ilə yerə toxunmağa çalışmalıdırlar, çünki bunun üçün hər birini təkbaşına etməyə cəhd etməməlidirlər.

Əvvəlcə yerə dəyən oyunçular qazananlardır. Hələ bacarmayanlara kömək etməyə çalışacaqlar.

Göstərişlər: Müəllim şagirdləri həvəsləndirməli və uşaqları bir-birlərinə zərər verməmələri üçün bərabər gücə sahib cütlərə böləcəkdir.

9. Kartofla rəqs edirik

Məqsəd: Koordinasiyanı stimullaşdırın.

Material: istənilən ölçüdə bir kartof.

Proses: Uşaqları cütlərə böldükdən sonra alnlarına qoyub aralarında saxlamaları lazım olan bir kartof verilir. Digər tərəfdən, musiqi ritmində rəqs edərkən silahlar arxaya qoyulmalıdır.

Kartofu tökmədən mahnını bitirməyi bacaran cütlük oyunda qalib gəlir. Bitmədən atsalar, aradan qaldırılacaq.

Məsləhət: Müəllim fırıldaqçılığa yol verməmək üçün oğlan uşaqlarının kartofu tutmasına və ya əlləri ilə toxunmasına mane olmalıdır. Bundan əlavə, mahnını idarə etməli və cütlüklərin musiqinin ritminə uyğun hərəkətləri səsləndirməlidir.

10. Bələdçi

Məqsəd: komanda işini inkişaf etdirmək.

Material: sarğı və yumşaq köpük və ya törəmə toplar.

Proses: Uşaqları cütə ayırırıq, onlardan biri gözü bağlıdır. Oyun budur ki, gözü bağlı olanlar, topu bir-birinə atmaq məcburiyyətində qalacaqlar. Bu, gözləri bağlı olana iki dəfə top vurulsa baş verəcəkdir.

Gözləri örtülü olmayan uşaqlar qolu olanlara bələdçilik etməli və yoldaşının nəyin bahasına olursa olsun topla vurulmasının qarşısını almalıdır. Ləğv olunmayan cüt qalib gəlir.

Göstərişlər: Bu fəaliyyətin etibarlı şəkildə aparılması üçün müəllim bələdçilərə tərəfdaşa rəhbərliyin ən yaxşı yolunu izah etməlidir. Qolunuzu çəkməyiniz lazım olmadığını, ancaq səbirlə və çox qışqırmadan hara getməli olduqlarını göstərin.

11. İtkin obyektlər haradadır?

Məqsəd: komanda işini stimullaşdırmaq.

Material: qələm, silgi, eynək kimi sinif əşyaları .

Proses: müəllim sinif ətrafında bir sıra obyektləri gizlətməlidir. Bundan sonra lövhədə əvvəllər gizlətdiyi əşyalarla bir siyahı hazırlamalıdır.

Fəaliyyət uşaqları məhdud bir müddətdə 3 və ya 4 nəfərlik qruplarda obyektləri tapmaq məcburiyyətində qalan uşaqlardan ibarətdir. Bu fəaliyyət tətildə də edilə bilər.

Göstərişlər: Tətildə və ya açıq yerdə oynanarsa, müəllim və ya məsul şəxs ətraf mühitin hüdudlarını uyğun şəkildə təyin etməlidir. Digər tərəfdən, obyektlərin harada yerləşə biləcəyinə dair ipucları da verilə bilər.

12. Mənim kimi biri

Məqsədlər:

1. Qrup üzvlərinin inteqrasiyasını təşviq edin.
2. İnsanların bir-birlərini daha yaxşı tanıdıqları bir mühiti təbliğ edin.
3. Zövqlərinizə bənzəyən həmkarlarınızla tanış olun.

Tələb olunan vaxt: təxminən 30 dəqiqə.

Yer: iştirakçıların sərbəst hərəkət edə biləcəyi geniş yer.

Lazımi materiallar: hər bir iştirakçı üçün vərəqlər və qələm.

İzləniləcək addımlar:

1. Bu dinamik bir qrupun ilk anlarında istifadə edilə bilər ki, insanlar bir-birini tanımağa vaxt tapsınlar.
2. Vasitəçi onlardan bir sıra məlumatları bir kağıza yazmağı xahiş edir. Məsələn, ola bildikləri kimi: İlk soyadın başlanğıcı, peşəsi, iştirak etdiyiniz son konsert, sevimli şokolad markası və s. Bu suallar qrup üzvlərinin yaşı və maraqlarına əsasən hazırlanmışdır.
3. Hər birinin ayrı-ayrılıqda cavab verməsi üçün bir neçə dəqiqə vaxt verilir.
4. Sonra, əşyalara eyni və ya oxşar cavab verən həmkarlarını axtarmalıdırlar. Bir ortağı fərqli maddələrdə təkrarlaya bilməzlər. Daha çox insanla daha yaxşı danışmaqdır.
5. Vaxt keçdikdən sonra cavablar yoxlanılacaq. Qrupun ölçüsü kiçikdirsə, bunu bir-bir edəcəklər, yoxsa fəaliyyət lideri onlardan təsadüfi soruşacaqdır.

13. Evlər

Böyük qrup kiçik qruplara bölünür, onları 1-dən 5-ə qədər siyahıya salır (onu təşkil edən insanların sayından asılı olaraq). Rənglərdən istifadə edərək bir vərəqdə (qrup başına) bir ev çəkmələri istənəcək və aşağıdakı hissələrdə soruşulacaqları məlumatları paylamaları istənir:

Ön qapıda: qurulmuş qrupun komponentlərinin adları.

Damda: qrupun kursda, seminarda və s.-də gözlədikləri. yeni başlamış.

Divarlarda: digər qrupların qavrayışından qrup təəssüratları.

Nəhayət, hər bir qrup işlərini təqdim etməli və hər bir komponentin adları deyildikdə (evin qapısını göstərərkən) hər bir şəxs adlarını və özləri haqqında vermək istədikləri məlumatları söyləyərək özünü təqdim etməlidir.

14. Rənglər

Məqsəd: rəngləri ayırmaq.

Material: müxtəlif rəngli əşyalar

Proses: Bütün toplanmış əşyaları təsadüfi bir masanın üstünə və ya yerə qoyuruq və bütün uşaqları əşyaların ətrafına toplayırıq.

Hər birindən bir obyekt götürmələrini və rənglərinə görə təşkil etmələrini xahiş edirik. Uşaq hər dəfə bir əşyanı götürəndə hamıdan rəngin ucadan söylənməsi istənəcəkdir.

Qaydalar: hər uşaq bir anda yalnız bir obyekt götürə bilər.

Göstərişlər: Müəllim hər uşağın növbəsini istiqamətləndirir və seçir.

15. Xəzinə ovu

Məqsəd: Komanda işi və dəyərləri təbliğ etmək.

Material: başqaları arasında sevgi, həmrəylik, hörmət, tolerantlıq, dürüstlük, məsuliyyət kimi bir dəyər yazan qutular və təbəqələr.

Proses: Hər qutunun içərisində bir dəyəri yazılmış bir vərəq olacaq və uşaqlar onları tapa biləcəkləri fərqli yerlərə yerləşdiriləcəklər. Sandıqları və xəzinələrini kəşf etdikdən sonra, istifadə olunduqları vəziyyətlərin dəyərləri və nümunələri barədə bütün qrupla danışmağa davam edəcəklər.

Qaydalar: Hər dəfə bir xəzinə sandığı tapanda professora aparmalıdırlar.

Göstərişlər: tək qalib yoxdur, buna görə müəllim uşaqlara sandıqları tapsalar, hamının qalib gəldiyini hiss etdirməlidir.

16. Heyvanlar

Məqsəd:idman yaddaşı.

Material: kart və rəng.

Proses: bir təbəqə alınacaq və 2 hissəyə bölünəcəkdir. İlk yarıda bəzi heyvanlar, məsələn bir inək, digər yarıda isə eyni heyvanlar çəkiləcəkdir. Uşaqlar hər heyvan cütlüyünü fərqli bir rəngdə bir dairədə gəzdirməli və eyni zamanda adlarını söyləməlidirlər.

Göstərişlər: Başqa itlər, pişiklər, inəklər, donuzlar kimi ev heyvanları ilə başlaya bilər; və sonra aslan, zürafə və ya kərgədan kimi digər heyvanları əlavə edin.

17. Topu mənə ötür

Məqsəd: məkan təşkilatı həyata keçirir.

Material: orta top.

Proses: Uşaqları iki sıraya böldük, hər sıra birincisi topu ayaqları arasındakı tərəfdaşına ötürməlidir. Bu da sona çatana qədər eyni şeyi etməli olacaq. Topu əvvəlcə aparan sıra qalib olacaq.

Qaydalar: Topu ayaqları arasından atmamalı, yalnız ötürülməli və əlləri ilə tutulmalıdır.

Göstərişlər: sıra uşaqların boyuna görə düzülə bilər.

18. Formaların tanınması

Məqsəd: formaları və ya rəqəmləri tanımaq.

Material: ürəklər, kvadratlar, dairələr və üçbucaqlar kimi karton fiqurlar. Qutularla hazırlanmış sandıqlar və bir tərəfdən seçilmiş fiqurların şəkli.

Proses:sandıqlar və karton fiqurlar masanın üzərinə qoyulur, uşaqlar bu formaların hər birini müvafiq qutuya daxil etməlidirlər.

Göstərişlər: Əvvəlcə sadə fiqurlar düzəldilə bilər, lakin sonra müəllim kublar və ya konuslar kimi üç ölçülü formalar dizayn edə bilər.

Siz məktəbəqədər uşaqlar üçün daha hansı dinamikləri bilirsiniz?