Mühacirət ədəbiyyatı

Десять кистей, которые позволят вам поэкспериментировать с каллиграфией и новыми мазками.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı şöbəsi İnstitut Elmi Şurasının 4 iyul 2013-cü il ta­rixli (protokol № 4) qərarı ilə yaradılmış və İnstitut üzrə 10 iyul 2013-cü il ta­­­rixli 82 №li əmrə əsasən müvəqqəti struktur vahidi kimi fəaliyyətə başlamışdır. Azər­­­bay­can MEA Rəyasət Heyətinin 17 oktyabr 2013-cü il tarixli 21/6 №li qərarı ilə şöbə da­i­mi struktur vahidinə çevrilmişdir.

Şöbədə Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatının tarixi və nəzəri problemləri araş­dı­­rıl­mış, «Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı kitabxanası» kitablar seriyası üçün Mə­­­­həmməd Əmin Rəsulzadənin, Alazan Baycanın, Məhəmməd Sadıq Aranın, Tey­­­­mur Atəşlinin, Abay Dağlının, Ceyhun Hacıbəylinin, Süleyman Təkinərin əsərləri nəşrə hazırlanmışdır.

Ötən müddət ərzində şöbə əməkdaşlarının 4 kitabı (Nikpur Cabbarlının «Elçin və Azərbaycan mühacirətşünaslığının problemləri» (Bakı: Təhsil, 2014), «Azər­bay­can mühacirət poeziyası» (Bakı: Elm və təhsil, 2014), «Mühacirət və XX əsr Azər­baycan ədəbiyyatı məsələləri» (Bakı: Elm və təhsil, 2015) monoqrafiyaları, «Böyük ədib və mütəfəkkir Əli bəy Hüseynzadə» məqalələr toplusu (Bakı: Elm, 2015)), 80-dən artıq elmi və elmi-publisistik məqaləsi (o cümlədən xarici elmi jurnallarda 3 mə­qalə) çapdan çıxıb.

Fil.f.d., dos. Vilayət Hacıyev xidməti müqaviləyə əsasən siyasi müha­cirə­ti­mi­zin gör­­­kəm­li nümayəndəsi Hilal Münşinin «Azərbaycan Respublikası (tarixi-siyasi oçerk)» (Ber­lin, 1930) kitabını alman dilindən Azərbaycan dilinə tərcümə etmişdir. Bu əsər «Azər­baycan mühacirət ədəbiyyatı kitabxanası» ki­­tablar seriyasının Hilal Mün­­­­şiyə həsr edi­ləcək xüsusi cildində yer alacaqdır.

2016-cı ilin oktyabr ayında keçirilməsi nəzərdə tutulan «Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı: problemlər, reallıqlar, vəzifələr» beynəlxalq elmi konfransına hazırlıq işləri sürətlənir.

Linklər

• RƏSMİ SƏNƏDLƏR
• BEYNƏLXALQ ƏMƏKDAŞLIQ
• AMEA İNSTİTUT VƏ TƏŞKİLATLARININ SAYTLARI
• ELM SAHƏLƏRİ ÜZRƏ PROBLEM ŞURALARI
• LİNKLƏR

Mühacirət ədəbiyyatı

Çoxşaxəli ictimai inkişaf yolu keçmiş, rəngarəng, üslubca, ideyalarla zəngin Azərbaycan ədəbiyyatının tarixində mühacirətdə yaranmış bədii ədəbiyyat nümunələri əhəmiyyətli yer tutur.

Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı zəngin olduğu qədər də qədimdir. Hələ orta əsrlərdə Azərbaycanın görkəmli qələm sahibləri Xətib Təbrizi və İmadəddin Nəsimi Vətəndən kənarda yaşayıb-yaratmışlar.

XX əsrin əvvəllərindən etibarən Azərbaycan Mühacirət ədəbiyyatı tam formalaşmağa başlamışdır. Azərbaycan Mühacirət ədəbiyyatını müxtəlif ictimai-siyasi səbəblərlə bağlı ölkəmizdən ayrı-ayrı xarici ölkələrə gedərək orada yaşamağa məcbur olan yaradıcı qüvvələr formalaşdırmışlar. Bu səbəblər sırasında çar Rusiyasının müstəmləkəçilik siyasətinə əks mövqedə dayanmaq, Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin yaradıcılarının bolşeviklər tərəfindən təqib edilməsi mühüm yer tutur. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı meydana çıxmış əsirlik və sürgünlük həyatı da mühacirət ədəbiyyatının inkişafında müəyyən rol oynamışdır.

Mühacirət ədəbiyyatında vətən həsrəti, qürbət duyğuları, tarixi hadisələrə fərqli ədəbi baxış meylləri qüvvətlidir. Çətin şəraitdə yaranan mühacirət ədəbiyyatı eyni zamanda Azərbaycanı dünyaya tanıtmağa da xidmət etmişdir.

Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatı dörd mərhələdə inkişaf etmişdir.
I mərhələ

1909-1910-cu illərdə çar hökuməti Qafqazda bəzi islahatlar həyata keçirməyə başladı və bu islahatlarla əlaqədar hökumət Azərbaycanın azad fikirli ziyalılarının fəaliyyətinə güclü nəzarət edirdi. Bu səbəbdən də bir çox qələm sahibləri Azərbaycanı tərk etməyə məcbur oldular. I mərhələdə Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatının əsası qoyuldu və bu dövrün nümayəndələri mühacirət ədəbiyyatı ideologiyasının formalaşmasına böyük təsir göstərdilər. Bu mərhələnin görkəmli nümayəndələri sırasında Əlibəy Hüseynzadə, Əhməd bəy Ağaoğlu və Məmməd Əmin Rəsulzadənin adını çəkmək olar. Qeyd etmək lazımdır ki, İranda yaşadığı müddətdə M.Rəsulzadə Şərqdə ilk Avropa standartlarına uyğun “İrani-novin” qəzetinin nəşrinə başlamışdı. Sonralar Azərbaycanda və Türkiyədə nəşr olunmuş bir sıra əsərlərini də məhz ədib İranda olduğu dövrdə qələmə almışdır. Ə.Hüseynzadə və Ə.Ağaoğlu bu dövrdə İstanbulda yaşayırdılar, “Türk ocağı” və “İttihad və tərəqqi” cəmiyyətlərində fəaliyyət götərirdilər.

II mərhələ

Bu mərhələ sovet hakimiyyətinin ilk illərindən II Dünya Müharibəsinə qədər olan dövrü əhatə edir. Həmin dövrdə bolşeviklər müsavatçılara, ittihadçılara və azad fikirli şəxsiyyətlərə qarşı güclü terror və repressiya tədbirləri həyata keçirirdilər. Bunun nəticəsində bir çox görkəmli ziyalılar Azərbaycanı tərk etdilər. Onların sırasında M.B.Məmmədzadənin, Ə.Yurdsevərin, Ə.Topçubaşovun, Y.V.Çəmənzəminlinin, C. Hacıbəyovun, Ə. Cəfəroğlunun, K.Ödərin, H. Baykaranın, A. İldırımın və başqalarının adlarını çəkmək olar. Bu mərhələdə, Azərbaycan mühacir ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələri qürbətdə haqsevərlik duyğuları, vətən həsrəti ilə əzab-əziyyətli, acı bir tale yaşamışlar.

Sovet dövründə adları çəkilən şəxsiyyətlər öz vətənlərində vətən, millət xaini elan edilir, onlar haqqında düşmən təsəvvürü yaradılırdı. Sovet mətbuatında müntəzəm olaraq “məktublar” təşkil olunur, onlar “xalq düşməni”, “vətən xaini” damğası ilə “ifşa” edilirdi.

1922-ci ildən nəşr olunmağa başlayan Azərbaycan qəzet və jurnalları mühacirət ədəbiyyatının inkişafına böyük təkan verdi. Bu dövrün nümayəndələrinin əsərləri Türkiyədə, Avropanın bir çox ölkələrində çap olunur və yayılırdılar. “Yeni Qafqasya”, “Azəri-Türk”, “Odlu yurd”, “Azərbaycan yurd bilgisi”, “Qurtuluş” kimi jurnallar, “Bildiriş”, “İstiqlal” və s. kimi qəzetlər Avropanın müxtəlif şəhərlərində nəşr olunurdu.

III mərhələ

Bu mərhələnin başlanğıcı II Dünya Müharibəsinin başlanması ilə eyni vaxta düşmüşdür. Almanlar tərəfindən əsir götürülmüş bir çox azərbaycanlılar siyasi səbəblər üzündən Vətənə dönə bilməmişdilər. Sovet hökuməti almanlara əsir düşmüş sovet əsgərlərinin sonradan alman kəşfiyyat orqanlarına xidmət etdiklərini zənn edirdi. Ona görə də əsirlikdən Vətənə dönən əsgərlərin bir çoxu ya yenidən sürgün olunur, ya da həbs olunurdular. Onların arasında müharibədən sonra Sovet İttifaqına dönməyərək xaricdə yaşayan və Azərbaycan mühacirət ədəbiyyatının gələcək inkişafını müəyyənləşdirən yazıçılar və şairlər də var idi. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, əvvəlki dövrlərlə müqayisədə bu dövrün yaradıcı potensialı o qədər də böyük deyildir. Lakin bütün çətinliklərə baxmayaraq, mühacir ədiblərin bu nəsli də ədəbiyyatımızın inkişafında az iş görməmişdir. Bu dövr yazarlarının əsərləri Almaniyada nəşr olunan “Azərbaycan” qəzetində, həmçinin Türkiyə mətbuatında işıq üzü görürdü. Ən görkəmli nümayəndələri M. Kəngərli, A.Dağlı, S.Təkinər, M.Musazadə və başqaları hesab olunurlar.

IV mərhələ

Qeyd etmək lazımdır ki, bu dövr mühacirət ədəbiyyatının kamilləşməsi üçün müəyyən zamana ehtiyac vardır. Seyid Cəfər Pişəvəri, Məhəmməd Biriya, Həmzə Fəthi, Hökumə Billuri, Balaş Azəroğlu, Mədinə Gülgün, Qulamrza Səbri Təbrizi, Qulamhüseyn Saedi, Məhəmmədəli Mahmud, Həmid Nitqi və başqa yazıçı və şairlər İran hökumətinin despotizmindən yaxa qurtararaq dünyanın müxtəlif yerlərinə, bir hissəsi isə Şimali Azərbaycana mühacirət etmişdilər. Bu proses 1945-1946-cı illərdə Cənubi Azərbaycanda Milli Hökumətin süqutundan sonra baş vermişdi. Bununla da Azərbaycan ədəbiyyatında “Cənub mövzusu” yaranmağa və inkişaf etməyə başladı. İkiyə bölünmüş Azərbaycan dərdi, yurd, el-oba həsrəti bu poeziyanın toxunduğu əsas mövzu hesab olunur.

Эта подборка бесплатных кистей для Adobe Illustrator добавит текстуры вашим проектам

Ещё позавчера мы радовались бесплатным наборам шрифтов для Adobe Illustrator. И вот продолжение бесплатной радости.

Технический блог Speckyboy.com собрал подборку лучших кистей в высоком разрешении для Illustrator, чтобы вам не пришлось тратить время на их поиск в Интернете. Загрузите эти наборы и используйте их в своих проектах или просто как вдохновение.

Free Floral Pattern Brushes For Illustrator (25 кистей, бесплатно)

Первый набор кистей в списке содержит прекрасную коллекцию кистей с цветочным рисунком для Illustrator.

Free Lipstick Vector Brushes for Illustrator (5 кистей, бесплатно)

Если вам нужна уникальная векторная кисть для проекта в сфере моды или красоты, рассмотрите этот бесплатный набор Lipstick Vector Brush Pack. 5 отдельных кистей бесплатны для личного и коммерческого использования.

Free Vector Dry Brush Stroke Illustrator Brushes (24 кисти, бесплатно)

Если вам нужно использовать эффект «сухой кисти», то этот набор позволит не ограничиваться одним вариантом.

Rodeo Hand Drawn Rope Brush (бесплатно)

Здесь вы найдёте нарисованную вручную веревочную «кисть», которая идеально подходит для любого дизайна. Вы можете легко отрегулировать ширину каната и изменить его цвет. Кисть бесплатна для личных и коммерческих проектов.

Free Floral Watercolor Brushes Bundle (38 кистей, бесплатно)

Попробуйте эту цветочную акварельную кисть, если вы работаете над свадебным проектом.

Free Doodle Brushes for Illustrator (4 кисти, бесплатно)

С этим необычным набором вы сможете легко создавать уникальные венки и границы в своем проекте. Цвета легко меняются

Free Halftone Vector Brushes (5 кистей, бесплатно)

Используйте этот набор, если хотите добавить своему проекту ощущение потрепанности.

Paper Tooth Free Line Brushes for Illustrator (бесплатно)

А этот набор – идеальный выбор для тех, кто хочет придать проекту вид, словно он напечатан – возможно даже на плохой бумаге.

Читайте также: Интернет абсурда: 6 веселых приложений и сервисов, которые разбавят ваш день

Free Brush Stroke Illustrator Brushes (12 кистей, бесплатно)

Набор содержит 12 различных кистей, все из которых были сделаны вручную, отсканированы и векторизованы. Их можно бесплатно использовать в личных и коммерческих проектах.

Adobe Illustrator Metal Gradients (140 кистей, бесплатно)

Порой очень сложно найти нужные градиенты. Но не с этим набором.

Chemist Stipple & Grain Illustrator Brushes (35 кистей, бесплатно)

Работаете над дизайн-проектом для химической лаборатории? Не пропустите этот набор.

Marker Pen Strokes AI Brushes (64 кисти, бесплатно)

Еще один большой набор, в котором кисти сделаны с эффектом небрежности.

Free Natural Sketch Doodle Lines Illustrator Brushes (бесплатно)

Ещё один вариант рисованных линий.

Free Hairy Fur Illustrator Brushes (бесплатно)

Этот набор из 8 пушистых кистей идеально подойдет для любого дизайнерского проекта с животными.

Free Urban Squares Illustrator Brushes (бесплатно)

Отличный набор «урбан»-кистей. Эти кисти могут быть использованы в личных и коммерческих проектах.

Free Illustrator Art Brush (10 кистей, бесплатно)

Десять кистей, которые позволят вам поэкспериментировать с каллиграфией и новыми мазками.

Free Vintage Shading Brushes for Adobe Illustrator (30 кистей, бесплатно)

Придайте вашим иллюстрациям вид под старину. Есть эффект гравирования.

Free Illustrator Grunge Brushes (бесплатно)

Ещё один набор, который поможет добавить эффект потрепанности.

БОНУС:

Speckyboy.com предлагает также ознакомиться с пятью наборами, для которых понадобится подписка на Envato. Да, не бесплатно, но эти кисти того стоят.

Massive Pack of Illustrator Brushes & Symbols (330 кистей, требуется подписка Envato)

Независимо от типа проекта, над которым вы работаете, этот пакет обязательно должен быть. Всплески, брызги и реплики – здесь есть всё.

Читайте также: Базовый курс по Adobe After Effects для новичков

Scribble & Scrawl Brushes (44 кисти, требуется подписка Envato)

Этот набор из 44 кистей Illustrator идеально подходит для любых «примитивных» или детских рисунков. Вы найдете множество различных элементов, которые легко применять и редактировать в соответствии с потребностями вашего проекта.

Big Illustrator Brushes Pack (56 кистей, требуется подписка Envato)

Огромный набор включает в себя разнообразие кистей: от пунктира и эффекта мела до бесконечности.

Pencilcraft Brushes for Adobe Illustrator (30 кистей, требуется подписка Envato)

Идеальный выбор, если вам нужно добавить реалистичную рисованную графику в свои иллюстрации.

Watercolor & Black Pattern Brushes (42 кисти, требуется подписка Envato)

Этот огромный набор кистей можно использовать для создания мандал, венков и бордюров.