Mürəkəb cədvəllər

İsimlər quruluşca sadə, düzəltmə və mürəkkəbolur.
Sadə isimlər yalnız kökdən və ya kök və qrammatik şəkilçilərdən ibarət olur: Məsələn: kitab, su, şagirdlər, məktəbimizdə və s.
Düzəltmə isimlər söz köklərinə leksik şəkilçilər artırmaqla yaranır. Dilimizin lüğət tərkibindəki sözlərin böyük bir hissəsini isimlər təşkil edir. Dilimizin isimlərlə zənginləşməsində isim düzəldən şəkilçilərin rolu böyükdür. Düzəltmə isimlər, isimlərin özlərindən və fellərdən düzəlir.Bu baxımdan düzəltmə isimlər iki qrupa bölünür: isimdən düzələnlər və feldən düzələnlər
Davamı →

Məntiq – Cədvəllər | Emil Əlizadə

Если вам понравилось бесплатно смотреть видео məntiq – cədvəllər | emil əlizadə онлайн которое загрузил Magistr OL 19 ноября 2022 длительностью 00 ч 24 мин 32 сек в хорошем качестве, то расскажите об этом видео своим друзьям, ведь его посмотрели 1 729 раз.

Shaiq Rehimli

1 месяц назад

Salam buarada 5 ci sualda 4+12=16 və 16-10=6 belə ardiciliq qaydasindan istifade etmək niyə olmaz?(bu ardiciliq butun setirlerde odeyir ama cavabda yoxdu)

Nermin Recebova

2 месяца назад

Ruvina Bayramova

3 месяца назад

Çox gözel başa saldız. Çox sagolunnn

Gunay Mammadova

3 месяца назад

Çox sağolun, Emil bəy, ətraflı izahınız üçün.

Meka H

3 месяца назад

Çox sağolun��,əla izah idi

Rashad Alakbarov

3 месяца назад

Kharibulbul Workshop

3 месяца назад

Mükəmməl izah, təşəkkürlər Emil müəllim

Veqosayagi

3 месяца назад

togrul adil

3 месяца назад

Təşəkkürlər emil bəy cox gözəldir bircə video gedir sonra səs gəlirzəhmət olmasa gələn dəfə diqqətə alarsız

Kayzen

Mürəkkəb isimlər sintaktik yolla, iki və daha artıq sözün birləşməsi ilə yaranır. Mürəkkəb isimlər yazılışına görə iki yerə bölünür: bitişik yazılanlar, defislə yasılanlar.
Bitişik yazılan mürəkkəb isimlər bir vurğu altında deyilir. Bu cür sözlər əmələ gəlmə üsullarına görə bir neçə qrupa bölünür:

• İki müxtəlifmənalı və tərkibində heç bir şəkilçisi olmayan sadə sözlərin birləşməsi ilə: Kürdəmir, Qarabağ, istiot, Elşən, kəlləpaça, və s.
• Mənsubiyyət şəkilçili sözlərin birləşməsi ilə: suiti, kəklikotu, Nəbioğlu, dağkeçisi, Bazardüzü və s.
• Sadə və düzəltmə sözün birləşməsi ilə: soyqırım, Əlibayramlı, qəlbisınıqlıq, beşillik və s.
• İkinci tərəfi feli sifət olan mürəkkəb isimlər: falabaxan, yelqovan və s.
• ”Ha”, “a”, bitişdiricilərinin vasitəsilə birləşən eyni fel köklərinin təkrarı ilə yarananlar: gəlhagəl, vurhavur, qaçaqaç və s.
• Tərkibində ağa, xanım, bəy, şah, xatun kimi sözlər mürəkkəb ismin tərkib hissəsi olduqda: Ağasəlim, Bəyəli, Gülxanım, Saraxatun və s.

İsimlərin quruluşca növləri

• Azərbaycan dili
• 26 mart 2010, 19:34

İsimlər quruluşca sadə, düzəltmə və mürəkkəbolur.
Sadə isimlər yalnız kökdən və ya kök və qrammatik şəkilçilərdən ibarət olur: Məsələn: kitab, su, şagirdlər, məktəbimizdə və s.
Düzəltmə isimlər söz köklərinə leksik şəkilçilər artırmaqla yaranır. Dilimizin lüğət tərkibindəki sözlərin böyük bir hissəsini isimlər təşkil edir. Dilimizin isimlərlə zənginləşməsində isim düzəldən şəkilçilərin rolu böyükdür. Düzəltmə isimlər, isimlərin özlərindən və fellərdən düzəlir.Bu baxımdan düzəltmə isimlər iki qrupa bölünür: isimdən düzələnlər və feldən düzələnlər
Davamı →

Söz yaradıcılığı

• Azərbaycan dili
• 20 mart 2010, 22:12

Söz yaradıcılığı dilçiliyin xüsusi bir bölməsidir. Bu bölmədə sözlərin yaranma üsulları öyrənilir. Dilimizdə söz yaradıcılığının iki əsas üsulu var:
1.Leksik şəkilçilərin köməyiilə yeni — düzəltmə sözlərin yaranması. Məsələn: su+çu, su+lu, su+la; gül+çü, gül+iük, gül+dan və s. Leksik şəkilçilərin köməyi ilə düzlətmə sözlərin yaranması qaydası morfoloji üsuladlanır.
2.İki müstəqil leksik mənalı sözün birləşməsi ilə yeni -mürəkkəb sözlərinyaranması. Məsələn: ayaq və qab ~ ayaqqabı, uca yə boy — ucaboy, aş və süzən = aşsüzən və s. Sözlərin bu cür yaranma qaydası isə sintaktik üsul adlanır.

Eyniköklü sözlər
Eyni bir kökdən düzələn sözlər eyniköklü sözlər adlanır. Məsələn:
ov-ovçu-ovla (maq) — ovlaq;
duz-duzlu-duzsuz-duzlamaq);
kəs(mək) — kəskin — kəsik — kəsici və s.
Eyniköklü sözlər, nümunələrdən göründüyü kimi, bəm eyni bir nitq hissəsinə, həm də müxtəlif nitq hissələrinə aid ola bilir. Məsələn: gül ismindən düzəlmiş gülçü — güllük — güldan eynikök-sözlərinin hamısı isimdir. Ot ismindən düzəlmiş otlaq-otlu-otla-otlaq) sözlərinin isə birincisi isim, ikincisi sifət, üçüncüsü feldir.

Rus dilində mürəkkəb sözlər

• Rus dilini öyrənək
• 11 fevral 2010, 21:52

Rusca mürəkkəb sözlərin yazılışı bəzən çətinlik doğurur. Əvvəla qeyd etmək lazımdır ki, mürəkkəb sözlər ( сложные слова ) rus dilində о və е birləşdirici saitlərin köməyi ilə, bəzən isə onlarsız əmələ gəlir. Məsələn; водовоз, пулемёт, Ленинград, трёхметровое (расстояние) və s. Bundan başqa mürəkkəb ixtisarlar ( сложносокращенные слова ) sözlərin baş hərflərindən və ya başlanğıc səslərindən düzələ bilər. Məsələn: МИД (Министерство Иностранных Дел), СССР və s Mürəkkəb ixtisarlar sözlərin müəyyən hissələrinin köməyilə əmələ gələ bilir. Məsələn: профком, облисполком və s.

Mürəkkəb sözlərin yazılış qaydaları aşağıdakılardır
Defislə yazılanlar bunlardır:
Ardı →

AZƏRBAYCAN DİLİ

Mən dərslikdən istifadə edərək, tədqiqat işini təşkil edirəm. Mətni şagirdlərə hissə-hissə oxutdururam. Mətindaxili sualları şagirdlər cavablandırır. Mətinə uyğun bir neçə Atalar sözlərini səsləndirməni təşkil edirəm. Bu şagirdlərdə situasiyaya uyğun atalar sözü və məsəl seçmək bacarığını inkişaf etdirir.

Eyni zamanda mətn oxunarkən rast gəlinən yeni sözlərin mənasını cümlənin kontekstinə əsasən müəyyən edirlər və lüğətdəki sözlərlə müqayisə edirlər. Rəncbər, Kəndxuda, Cüssə, Heybətli, Hovur. Hekayədə verilən fikirlərlə insanın real həyatı arasında əlaqə yaradıram həyatın da müvəqqəti yuxu olduğu vurğulanır.

Tədqiqat sualı:
Hekayədə mürəkkəb sözləri necə müəyyən etdiniz?
Şəkil üzrə kollektivlə birlikdə izahat aparılır.
Şagirdləri qruplara bölürəm və tapşırıqların icrasını tapşırıram.
Şanapipik qrupu .
Mürəkkəb sözləri sadə sözlərə ayırın:

qızılgül, ürəyiaçıq, yastıdaban, qısaqol, qaramal, ağbəniz, xoşbəxt, kəklikotu, meşəbəyi, qaratoyuq, aşsüzən, boşqab.