2022 – 2

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zakir Mirzəyev

Musiqi ve onun tdrisi metodikasi

Barcha fanlardan slaydlar to’plami

Musiqa o‘qitish nazariyasi metodikasi va maktab repertuari amaliy ishlanma

Подробности Автор: shuhrat shuhrat Родительская категория: Презентации Категория: Музыка (Презентации) Опубликовано: 09 Июль 2018 Просмотров: 1632

2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Rating 2.00 (1 Vote)

Musiqa o‘qitish nazariyasi metodikasi va maktab repertuari amaliy ishlanma

Скачать Файл:

Ushbu ma’lumotni yuklab olish uchun ro’yxatdan o’ting. Ma’lumotlar mutlaqo bepul. Чтобы скачать этот файл зарегистрируйтесь или войдите на сайт.
Please register or login to download this file.

Презентации

Информатика (Презентации) (862)

Психология (Презентации) (158)

Геометрия (Презентации) (59)

Биология (Презентации) (496)

География (Презентации) (289)

Ботаника (Презентации) (279)

Метрология (Презентации) (42)

Русский язык и остальные (Презентации) (207)

Металлургия (Презентации) (36)

Педагогика (Презентации) (513)

Литература (Презентации) (451)

Астрономия (Презентации) (97)

Математика (Презентации) (432)

Физика (Презентации) (539)

История (Презентации) (649)

Химия (Презентации) (297)

Физкультура (Презентации) (158)

Экология (Презентации) (123)

Экономика (Презентации) (213)

Медицина (Презентации) (1428)

Журналистика (Презентации) (16)

Налоги (Презентации) (122)

Религия (Презентации) (85)

Туризм (Презентации) (136)

Философия (Презентации) (68)

Музыка (Презентации) (69)

Менежмент (Презентации) (107)

Маркетинг (Презентации) (59)

Международные отношения (Презентации) (15)

Геология (Презентации) (120)

Зоология (Презентации) (53)

Культура и искусство (Презентации) (66)

Логика (Презентации) (16)

Логистика (Презентации) (36)

Социология (Презентации) (45)

Делопроизводство (Презентации) (1)

Политология (Презентации) (81)

Предпринимательство (Презентации) (63)

Финансы (Презентации) (189)

Таможенная система (Презентации) (4)

Этика Эстетика (Презентации) (39)

Конституционное право (Презентации) (107)

Строительство (Презентации) (1)

Транспорт (Презентации) (31)

Бухгалтерия (Презентации) (50)

Промышленность (Презентации) (47)

Страхования (Презентации) (17)

Наука и техника (Презентации) (56)

Ветеренария (Презентации) (0)

Косметология (Презентации) (15)

Кулинария (Презентации) (122)

Остальные (Презентации) (819)

Языковедения (Презентации) (174)

БЖД (Презентации) (67)

Английский Язык (Презентации) (520)

Электронное правительство (презентация) (29)

Маркшейдер (Презентации) (21)

Палеонтология (презентации) (6)

Антропология (презантации) (13)

Биотехнология (презентации) (54)

Черчение (презентации) (11)

Агрономия (Презентации) (41)

Тенология (Презентации) (28)

Barcha huquqlar O’zbekiston Respublikasining amaldagi qonunlariga binoan himoya qilingan. Sayt materiallaridan to’liq yoki qisman tijorat yo’lida foydalanish qat’iyan man etiladi!

Musiqi ve onun tdrisi metodikasi

AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI

«KONSERVATORİYA» 2020 № 1-2 (47)

Ünvan: Bakı şəhəri, Yasamal r. Ə.Ələkbərov küçəsi 7

UOT: 786/789

AZƏRBAYCAN MUSİQİ TƏHSİLİNDƏ QARMON ALƏTİNİN TƏDRİS TARİXİ VƏ METODİKASI

Xülasə: Məqalədə xalq çalğı alətləri sırasına daxil edilmiş qarmon alətinin Azərbay- canda tədris tarixi araşdırılır. İbtidai, orta və nəhayət ali təhsil səviyyələrinə uyğun proqramların hazırlanması, alətin imkanlarına uyğunlaşdırılmış əsərlərin işləmə və köçürmələrdən ibarət məcmuələrin yaranması, ―Qarmon məktəbi‖ dərsliklərinin əmələ gəlmə tarixi izlənilir. Qarmon üzrə mövcud araşdırma, metodoloji göstəriş, məcmuə və elmi işlərin biblioqrafiyası göstərilir.

Açar sözlər: qarmon, metodika, qarmon məktəbi, köçürmə və işləmələr

ƏDƏBİYYAT:

1. Abdullayeva S.A. Azərbaycan çalğı alətləri dünyanı valeh edir. Bakı, «NURLAR» Nəşriyyat-Poliqrafiya Мərkəzi, 2016, 288 s. URL:http://anl.az/el/musiqi_kitabxanasi/kitablar/2016/Azf-293104.pdf
2. Azərbaycan xalq çalğı alətləri ixtisasının qarmon sinfi üçün proqram /Az SSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, Orta İxtisas Təhsili üzrə tədris-metodika kabineti; Soltan Hacıbəyov ad. Sumqayıt Orta İxtisas Musiqi Məktəbi; tərt. ed. Ə.M.Rəhmətov; red. M.B.Quliyev Bakı: [V. İ. Lenin ad. APİ],
3. Azərbaycan çalğı alətləri. URL:https://azerbaijan.az/related-information/40
4. Bakalavr pilləsi qarmon ixtisası üçün ixtisas-not fənni üzrə Proqram. Tərtibçi: Əzizov R.M., Dadaşov X.İ. B.: Ecoprint, 2019, 32
5. Bayramov Ə. Qarmon məktəbi. B.: R.N.Novruz-94, 2004
6. Bayramov Ə. Qarmon üçün texniki məşğələlər. B.: 2006
7. Bayramov Ə. Qarmon üçün ən gözəl melodiyalar. B.: 2006
8. Dadaşov X.İ. Qarmon məktəbi. Uşaq musiqi və incəsənət məktəblərinin qarmon sinifləri üçün dərslik. B.: Şirvannəşr, 1999, 92 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page. php? bibid= vtls000236643
9. Dadaşov X.İ. Qarmon məktəbi. Uşaq musiqi və incəsənət məktəblərinin qarmon sinifləri üçün dərslik /Xeyrulla Dadaşov; Xüsusi B.Hüseynli; Naşir. Q.İsabəyli. Bakı: Şirvannəşr, 2004. 92 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000007893

1. Dadaşov X.İ. Qarmon ilə fortepiano üçün işlənmiş əsərlər məcmuəsi. B.: MBM, 2015, 271 s.
2. Qarmon ixtisası üçün ixtisas (not) fənni üzrə Proqram. (AMK-nın nəzdində Musiqi Kolleci tələbələri üçün) Tərtibçi: Dadaşov X.İ. B.: Mütərcim, 2013, 12
3. Qəmərlinski C. Qarmon məktəbi, B.: Çaşıoğlu, 1999,
4. Haşımov A. 10 zərbi muğam. Qarmon sinfi üçün muğam fənni üzrə vəsait. B.:
5. İrzaquliyeva S. Musiqi məktəblərinin qarmon sinfi üçün proqram. B.:
6. İrzaquliyeva S. Qarmon məktəbi. B.: Şirvannəşr,
7. Mirzəyev Z. Qarmon məktəbi. Qarmon ilə fortepiano üçün dərs vəsaiti III hissə /Z. Q. Mirzəyev; red. M. Əhədzadə, A. Əliyev; rəyçilər. T. Bakıxanov, N. Kazımov, R. Quliyev; məsləhətçilər. S. Hacıyev [və b.] B.: Adiloğlu, 2008. 116 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000072333
8. Mirzəyev Z. Qarmon məktəbi. B.: Adiloğlu, 2008. 144 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000072106
9. Mirzəyev Z. Azərbaycan qarmonu. B.: Adiloğlu, 2007, 162
10. Mustafayev Z. Azərbaycan xalq rəqsləri məcmuəsi. B.: 1999
11. Nəcəfzadə A. Xalq çalğı alətlərinin tədrisi metodikası. Dərs vəsaiti. B.: MBM, 2007, 68 s. Azərbaycan qarmonu. 44-51
12. Rəhmanlı Ə. M. Qarmon ifaçılığı sənəti və onun Azərbaycanda tədrisi B.: Araz, 2008. 386 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000043493
13. Rəhmanlı Ə. Qarmon ifaçılığı sənəti və onun Azərbaycanda tədrisi [dərs vəsaiti] /Ə. M. Rəhmanlı; elmi red. S.Abdullayeva; B.: MBM, 2014. 704 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000508176

1. Rəhmanlı Ə. M. Üzeyir Hacıbəylinin qarmon sənətinə münasibət // «Konservatoriya» jurnalı, 2017-1, s.45-49 URL:http://konservatoriya.az/wp-content/uploads/2017/03/Konservatoriya-2017-1-45-49.pdf
2. Rəsulov N. Qarmon məktəbi. B.: Çaşıoğlu, 1999, 102 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000120230
3. Rəsulov N. Qarmon ilə fortepiano üçün pyeslər məcmuəsi. I kitab (ikinci nəşr). B.: Təhsil, 2014, 60 s. URL:http://music.mctgov.az/M0/69/2017/11/documents/pdf
4. Rəsulov N. Qarmon ilə fortepiano üçün pyeslər məcmuəsi. II kitab (ikinci nəşr). B.: Təhsil, 2014, 108 URL:http://music.mctgov.az/M0/69/2017/11/documents/20171121_150326_1511294606_638aada3dd.pdf
5. Sadıqov F., Rəcəbov O. Qarmon öyrənənlərə kömək. B.: AEA-nın mətbəəsi,
6. Səmədov X. Orta ixtisas musiqi müəssisələrində ―Qarmon aləti üzrə muğam fənninin fərdi tədrisi‖ fənn proqramı. B.: 2005
7. Uşaq musiqi məktəblərinin qarmon sinfi üçün Proqram. Tərtibçi: Dadaşov X.İ. B.: Krasnıy Vostok, 1984, 24
8. Zakir Mirzəyevin qarmon üçün rəqslər məcmuəsi. Rəqslərin orijinal ifadan nota köçürən: Xeyrulla Dadaşov. B.: Mütərcim, 2018, 128 s. URL:http://web2.anl.az:81/read/page.php?bibid=vtls000637681

ИСТОРИЯ И МЕТОДИКА ОБУЧЕНИЯ ИГРЫ НА ГАРМОНИ В МУЗЫКАЛЬНОМ ОБРАЗОВАНИИ АЗЕРБАЙДЖАНА

Резюме: В статье рассматривается история преподавания игры на гармони в Азербайджане, который уже включен в список народных инструментов. Прослеживается история создания программ начального, среднего и высшего образования, учебников «Школа гармони», а также создание сборников переложений из произведений, адаптированных к возможностям инструмента. Приведена полная библиография существующих исследований, методических указаний, сборников переложений и научных работ по инструменту гармонь в Азербайджане.

Ключевые слова: гармонь, методология, школа гармони, переложения

Lecturer of ANC

HISTORY AND METHODS OF TEACHING PLAYING ON ACCORDION IN THE MUSICAL EDUCATION OF AZERBAIJAN

Summary: The article discusses the history of teaching the accordion in Azerbaijan, which is already included in the list of folk instruments. The author traces the history of creating programs of primary, secondary, and higher education, textbooks «School of accordion», as well as the creation of collections of arrangements of works adapted to the capabilities of the instrument. A complete bibliography of existing research, methodological guidelines, collections of transcriptions and scientific works on the accordion instrument in Azerbaijan is provided.

Keywords: accordion, methodology, accordion’s school, arrangements

Rəyçilər:

sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zakir Mirzəyev

Mövzuya uyğun

• 04.12.2020 — Azərbaycan qarmonunun təkmilləşdirilməsinə dair
• 12.12.2018 — Azərbaycan qarmon ifaçılığı sənətində muğam
• 26.06.2017 — Qarmon ifaçılığında Firuz Babaşovun xidməti
• 29.06.2016 — Təranə Əliyevanın “Qanun məktəbi” dərsliyi barədə qeydlər
• 27.08.2014 — Dadaşov Xeyrulla

Musiqinin tədrisi metodikası

1. Şəxsiyyətin hərtərəfli inkişaf etməsi üçün onun yüksək bədii zövqə və mədəni vərdişlərə yiyələnməsi, estetik cəhətdən formalaşması vacibdir. Böyüməkdə olan nəslin tariximizə, adət və ənənələrimizə məhəbbət ruhunda tərbiyə edilməsində incəsənətin bütün növləri kimi musiqinin də xüsusi rolu vardir. Ailədə başlayan tərbiyə işi məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində davam etdirilir. Hərtərəfli inkişaf etmiş, yüksək bədii zövqlü, kamil insan yetişdirilməsinin bünövrəsi – məhz uşaq bagçasında qoyulur. Deməli, böyüməkdə olan nəslin bədii zövqünün formalaşmasının ilkiın mərhələsi məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində aparılır.

Musiqinin insan mənəviyyatına böyük təsiri vardir. Onun ecazkar qüvvəsi insanın müxtəlif anlardakı hisslərinə təsir etmək bacarığına malikdir çünki , insanın həyatı, sevinci və qəmi musiqidə əks olunur.

Musiqi həmçinin insan hisslərinin bölüşməsində də əvəz -olunmazdır. Belə ki, musiqi əsəri bir insan təfəfindın yaradılır, lakin bu musiqi başqa qəlblərə də yol tapa bilir. Hər bir əsərin də özünəməxsus musiqi dili vardır . Bəstəkar ətraf mühitə öz münasibətini bildirərək, onu rəngarəng musiqi dili ilə (yəni melodiyası, ritmi, harmoniyası və s. ifadə vasitələri ilə ) “izah” etməyə çalışır .Bu da bütün dinləyicilərə müxtəlif cür təsir edir.

Musiqi incəsənəti insan hisslərinə təsir etmək, onu düşündürmək, xarici aləmi dərk etmək kimi xüsusiyyətlərə malikdir. Məkətəbəqədər dövrdə uşaqlar ətraf aləm, Vətənimiz, xalqımız və s. haqqında müəyyən biliklərə yiyələnməklə yanaşı, bütün bunların musiqidə vəsf edilməsi ilə də tanış olurlar.

Musiqi məşğələlərində məktəbəqədər yaşlı uşaqların musiqi mədəniyyəti, istedadı və bacarığı üzə çıxır. Məşğələnin sistematik, cəlbedici və maraqlı keçirilməsi uşaqlardan diqqət, tez qavrama qabiliyyəti, cəldlik, çeviklik tələb edir. Bu cür qabiliyyət və bacarıqları formalaşdırıb inkişaf etdirmək üçün müəyyən vərdişlər aşılanmalıdır. Uşaqların əqli keyfiyyətlərinin formalaşmasındə, fiziki tərbiyəsində musiqi əsas vasitələrindən biridir.

2. Musiqi uşağın hərtərəfli inkişafına kömək edir. Musiqi tərbiyəsi üçün uşaqlarda musiqini dərk etmək qabiliyyəyini inkişaf etdirmək (yəni musiqini dinləməyi adət etdirmək ) lazımdır.Musiqi qavrama qabiliyyəti mahnının öyrədilməsində, oyunun aparılmasında və s. məşğələlərdə inkişaf etdirilir. Belə məşğələlər uşaqların musiqi təəssüratlarını zənginləşdirir və onlara zövq verir. Musiqi dinləmə uşaqlarda dərketməni, emosional həssaslığı inkişaf etdirir.Bu vaxt musiqi haqqında ilk təsəvvürlər toplanır,uşaqlar musiqi əsərlərinin məzmununa, xarakterinə, ifadəliliyinə görə əsərləri yadlarına salmağa və bunları fərqləndirməyi başlayırlar.

Məktəbəqədər yaşlı uşaqların hərtərəfli tərbiyəsi və təlimi prosesində estetik baxımdan cəlbedici, yadda qalan metodlardan, o cümlədən interaktiv təlim metodlarından istsfadə edilməsi zəruridir. Bu metodların tətbiqi uşağın müstəqil fikir söyləmək, başqaların fikrinə münasibət bildirmək, çoxluğun qərarını qəbul və ya inkar etmək, ya da öz qərarı üstündə durmaq kimi xüsusiyyətlərin inkişaf etdirilməsinə şərait və müstəqil, çevik olmsına və tənqidi təfəkkürünün inkişaf etməsinə zəmin yaradır.Bu zaman uşağın estetik tərbiyəsi – bədii zövqü inkişaf edir.

Musiqi tərbiyəsi prosesində uşaqlar müxtəlif fəaliyyətlərlə əlaqədar müəyyən bilik və bacarıqlara yiyələnirlər. Sadə oxumaq, musiqi – ritmik vərdişlərin təlimi müəyyən sistematik mümarisə alınmış bacarığı möhkəmləndirməyi tələb edir. Bu prosesdə uşaqlarda tədricən musiqi təsəvvürləri toplanır, onlar musiqi əsərləri ilə tanış olur və müəyyən vərdişləri mənimsəyirlər.Bu fəaliyyət prosesində fərdi maraq, meyl aşkara çıxır, uşaqların musiqi qabiliyyətləri aydınlaşır və inkişaf edir. Uşaq marağının və ehtiyacının maksimal dərəcədə ödənilməsi estetik tərbiyənin vəzifəsidir.

1. Musiqi tərbiyəsi – tərbiyəvi prosesdir. Belə ki, tərbiyəşi musiqi təcrübəsinin toplanmasına,elementar musiqi məlumatlarının verilməsinə,bilik və vərdişlərin aşılanmasına kömək edir.

Musiqi tərbiyəsi yalnız məşğələlərlə həyata keçirilmir. Müxtəlif fəaliyyət növlərinin – mahnı oxuma, oyun və rəqslərin gündəlik həyata tətbiq olunması uşağın ümumi musiqi inkişafına kömək edir. Musiqini başqa növ fəaliyyətlərə də (əmək, idman məşğələlərində, müxtəlif oyunlar keçirilərkən və s. zamanı) müxtəlif tərzdə daxil etmək olar.

Məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrində uşağın yaş səviyyəsini, onun xüsusiyyətlərini, uşaq orqanizminin ümumi inkişafını nəzərə alaraq musiqi tərbiyəsində aşağıdakı vəzifələr əsas tutulur:

1. Musiqiyə maraq və sevgi tərbiyə etmək;
2. Müxtəlif, rəngarəng musiqi əsərləri ilə tanış etməklə uşaqların musiqi dünyagörüşünü artırmaq;
3. Uşaqları sadə musiqi anlayışları ilə tanış etmək .Mahnı oxuma, musiqi dinləmə, musiqili-ritmik hərəkətləri yerinə yetirmə, müxtəlif musiqi alətlərində çalmaq kimi vərdişləri inkişaf etdirmək;
4. Uşaqların musiqi ritmini , düzgün eşitmə qabiliyyətini , ifadəli mahnı oxuma və hərəkətlərin düzgün ritmik yerinə yetirilməsini inkişaf etdirmək;
5. Musiqi əsərini sadə, təbii ifa etməklə oxu və hərəkət vərdişlərini tərbiyə etmək;
6. Musiqi əsərlərinnin seçilməsi və qiymətləndirilməsi baxımından alınmış ilk təəssüratlar əsasında musiqi haqqında təsəvvürlərin yaranmasına köməklik etmək;
7. Musiqi fəaliyyətində yaradıcı fəallığı inkişaf etdirmək. Oyun və rəqslərdə, mahnı oxuma və musiqi alətlərində çalmada, improvizasiya və ritmik hərəkətlərdə xarakterik obrazları təcəssüm (təsvir ) etdirməyi bacarmaq.

YAZAR: Gülnar Nəzərli

• ← Azərbaycan xalq musiqisi
• Müxtəlif yaş qruplarında musiqi dinlənilməsi və mahnı öyrədilməsi →