Memarlıq Muzeyi: turistlərin fotoşəkilləri və rəyləri. A. V. Şchusev adına Dövlət Memarlıq Muzeyi
Dala sharoitida yig’uv ishining asosiy shakli bevosita kuzatish, axborot beruvchilar bilan suxbatlar o’tkazish va materialni ekspeditsion lavha, kundalik fotosurat sifatida ro’yxatga olishdan iborat. Axborot beruvchi yoki uning joylardagi yordamchilari tomonidan to’ldirilgan anketadan yordamchi usul sifatida foydalaniladi.
Muzey fondlarini to’ldirish
Muzey faoliyati muzey fondlari orqali amalga oshiriladi. Muzey funktsiyasi bajarilishining muvafaqiyatli bo’lishi, muzey kadrlarining bilim manbalari va emotsional va madaniy qadriyatlarni, yaxshi bilishga va tashkil etishga bog’liq ya’ni muzey predmetlarining o’ziga xosligi va ularning tarixiy jarayonlarni aks ettirishini to’g’ri tushuna olish va tashkillashtira olishga bog’liq. Muzey fondlarini saqlash, tadqiq etish va ilmiy, tarbiyaviy ishlarda ulardan to’g’ri foydalanish kerak bo’ladi. Fondlar orqali o’gmish, bugun va kelajakni bog’lash mumkin. Fond ishlarida boshqa yirik davlatlarda bo’lgani kabi tarixiylik, ilmiylik, xolislik uslubiyatlari asosiy o’rinni egallaydi. Tarixiylik printsipi orqali muzey ashyolari jamiyatning tarixiy rivojlanishining jonsiz guvohi va natijasi sifatida o’rganiladi. Tarixiy qonuniyatlarga alohida
Tarix yo’nalishidagi muzeylar fondlariga muzey ashyolari, ijtimoiy — iqtisodiy jarayonlarning hujjatlari, ichki va tashqi siyosat, madaniyat tarixiga oid materiallar kiradi.
Muzey fondlari arxiv va kutubxona fondlaridan farq qilib tarixiy jarayonlarni kompleks hujjatlashtiradi.1) Moddiy. 2) Tasviriy. 3) Yozma. 4) Fonoyozuv,kinofilm.(manbalar)
Muzey uchun nafaqat semantik informatsiya, balki e’tibor jalb qilish, ya’ni attraktiv jihati hamda to’lqinlantira olish (hayajonlantirish) — ya’ni ekspressiv jixati ham bo’lishi kerak.
Muzey fondlarini ilmiy tashkillashtirish.
- — dan muzey ashyosi ekanligiga;
- —dan ilmiy yordamchi ashyo ekanligiga e’tibor beriladi.
Fond predmetlari o’zaro qarindoshlik belgilari bilan farqlanadi. Ular materiallar turi, tuzilishi, mavzusi, syujeti (yozma, tasviriy manbalar, kinohujjat va fonoyozuvlar) joyi, vujudga kelgan vaqti, avtori alohida shaxsga tegishliligi bilan bir —biriga yaqin bo’ladi. Fondlarni ilmiy tashkillashtirishda informatsiya qimmati (uning sifati, hajmi) ga ham e’tibor
Bir yoki bir necha belgisining o’xshashligi, ilmiyligi, badiiyligining bir — biriga yaqinligidan tashkil topgan predmetlar muzey kollektsiyalari deyiladi. Masalan ularga o’zbek va g’arbiy Evropa matolari, sharq qurollari, qishloq xo’jalik qurollari va boshqalar misol bo’la oladi. Kollektsiyaning muzeyga xosligi uni son va sifatdan to’laligiga bog’liq. Kollektsiya shuningdek o’zaro tarixiy jarayonlarning u yoki bu jihatini hujjatlashtirishga ham bog’liq. Masalan g’arbiy Evropa matolari va sharq qurollari O’zbekistonning chet el bilan olib boradigan aloqalarini aks ettirishi kerak. Bir kollektsiyadagi jarayonlar boshqa kollektsiyadagi mazmunni to’ldirishi kerak.
Fondlarni ilmiy tashkillashtirish ikkita masalani echadi.
Birinchidan, predmetlarning fan va madaniyat uchun ahamiyatini ko’rsatadi, alohida muzey ishini yuritishda va predmetlarning yuridik jihatlarini tashkillashtirishda kerak bo’ladi;
Ikkinchidan, predmetlarni saqlash, tadqiq qilish, ulardan foydalanish kabi jihatlarini o’rganadi.
Muzey fondlari: muzey predmetlari fondi va ilmiy — yordam fondiga bo’linadi. Muzeyda saqlanadigan barcha predmetlar asosiy fond deyiladi.
- Muzey ashyolari fondi.
- Ilmiy — yordam fondlari.
Muzey ashyolari fondi:
a) Asosiy fond: kollektsion va dublet fondiga bo’linadi;
Kollektsion fond: yirik va tipik predmetlariga bo’linadi.
Dublet fondiga yirik va tipik predmetlar kiradi.
- Aniq asosda bo’linadi. Masalan shisha predmetlarni bir
vaqtning o’zida ham materiali, ham rangiga qarab bo’lib
bo’lmaydi. - Manbalarni turiga qarab bo’lib bo’lmaydi.
- Fondlarga bo’lishda ular bir —biridan farq qilishi kerak.
Misol uchun rasm solingan piyola bir vaqtda ham moddiy,
ham tasviriy manbaga kirmasligi kerak. - Misol uchun qurollar sovuq va portlovchi qurollarga bo’lib
uning aniq tiplari bo’linmaydi.
Mustaqillik yillarida O’zbekiston muzeylarida to’xtovsiz davom etgan yig’uv faoliyati tufayli numizmatik, harbiy — tarixiy, etnografik, zoologik, botanika va badiiy xarakterga ega bo’lgan katta miqdordagi asl muzey ashyolari to’plandi. Yig’ilgan muzey materiallaridan fanda foydalanish uchun dastavval ularni muzey xodimlarining o’zlari o’rganib chiqishlari taqozo qilinadi, chunki har bir yodgorlikning haqiqiyligi va ilmiy manba sifatidagi ahamiyatini belgilovchi aniq ilmiy pasporti bo’lishi lozim.
Barcha mamlakatlarda bo’lgani singari, O’zbekistonda ham muzey fondlarini to’ldirish va ularning ilmiy bo’lishiga katta e’tibor beriladi.
To’ldirishning xususiyatlari uning rejali va maqsad sari yo’naltirilgan bo’lishida ko’rinadi. Ilmiy ekspeditsiyalar tashkil qilish tabiat va turmushni rejali ilmiy tekshirishning yagona yo’lidir. Ekspeditsiya — lar to’xtovsiz ravishda yangi materiaAlar topib turmasa, muzeylarning ilmiy faoliyatini zarur darajaga ko’tarish qiyin. Kam o’rganilgan noxiyalarda ish yuritadigan va malakali ilmiy mutaxassislarga ega bo’lgan ekspeditsiyalar ayniqsa yaxshi samaraga erishadilar. Bunday ekspeditsiyalar o’tkazishdan oldin muzey fondlaridagi materiallar bilan batafsil tanishilib, adabiyotlar o’rganiladi, boshqa muassasalar: fanlar akademiyasi, qo’shni respublikalar akademiyalari ilmiy — tadqiqot institutlariga o’xshash obro’li muassasalar bilan zarur koordinatsiyalar amalga oshiriladi. Ekspeditsiyalar institut va muzey xodimlarining birgalikda ishtirok etishi uchun zarur ko’nikmalarni rivojlantiradi, eksponatlarni puxta tanlash va ularga ilmiy yondoshishni o’rgatadi, o’zaro hamkorlik tajribasini hosil qiladi. Ekspeditsiya – yig’uv ishi muzey tomonidan bir necha yilga mo’ljallab oldindan puxta rejalashtiriladi. Bunday ish rejalari ekspozitsiya vazifalari, ilmiy tadqiqot va eng avvalo, fondlar ahvolini hisobga olish bilan uzviy bog’liq holda tuziladi. Har bir ekspeditsiya oldidan u bajarishi lozim bo’lgan ishlarning ilmiy rejasini aks ettiruvchi yig’uv ro’yxat — jadvali tuziladi. Etnografiya kollektsiyalarini komplektlashda har bir eksponat ro’yxatdan o’tkazilib tekshirilayotgan xalq yoki elat tarixi hamda turmush tarzi bilan uzviy bog’liq holda, muayyan vaziyatda o’rganiladi. Har bir etnografik mavzu yoki hodisa (turar joy, kiyim – kechak, kasb —kor, oila va boshqalar) dala sharoiti jarayonida tarixan o’rganiladi.
Materialni qat’iy ilmiy asosda tanlash yig’uv —to’plov ishining majburiy shartidir. Dala sharoitida eksponat haqida: predmet va uning ayrim qismlari nomlari (tayyorlagan odam tilidagi mahalliy nomi), nima uchun tayyorlanganligi va foydalanganligi, joylashgan rayoni, tayyorlangan vaqti singari barcha ma’lumotlar to’planadi. Demak, dala sharoitida kollektsiya to’plash ilmiy — tadqiqot ishlari bilan chambarchas bog’liqdir.
Dala sharoitida yig’uv ishining asosiy shakli bevosita kuzatish, axborot beruvchilar bilan suxbatlar o’tkazish va materialni ekspeditsion lavha, kundalik fotosurat sifatida ro’yxatga olishdan iborat. Axborot beruvchi yoki uning joylardagi yordamchilari tomonidan to’ldirilgan anketadan yordamchi usul sifatida foydalaniladi.
Muzey kollektsiyalarini to’plash — ilmiy izlanish samarasidir. Buyumni majmuaga qo’yish uchun inventar kitobiga yozish kerak. Ammo oldin uning nimaligini aniqlash, mazmunini bilish, xdqiqiyligiga ishonch hosil qilish, unga to’liq nom berish lozim. Muzey fondlarida shunday buyumlar borki, ularni aniqlash va o’rganish uchun yillab vaqt sarflanadi. Shuning uchun ko’pincha muzey buyumlarini o’rganuvchi fanni «buyumshunoslik» deb ataydilar. Buyumni inventar kitobiga yozishdan oldin uning muallifini, materiali va texnikasini, mazmuni, ahvoli va qaerdan kelganligini bilish lozim.
Navbatdagi bosqich — ilmiy pasportlarni to’ldirishdir. Bunda buyumlar haqidagi ma’lumotlar kengaytirilib, tarixiy sharhlar beriladi. Namuna uchun bir necha ilmiy pasportni keltiramiz. Buyumning nomi – chopon. Inventar nomeri 322, qayd qilish kitobi nomeri 3-1. Bo’lim nomeri 111. Saqlanadigan joyi – 34 —yashik. ^
Tasviri. Qumrang ip gazlamali erkaklar to’ni, hunarmandchilik maxsuloti. Asosi va arqog’i ikki ipdan eshilgan gazlamadan iborat. Choponning etagi, bari va englari yo’l — yo’l qizil matodan, yoqalari oq hoshiyali havorang chitdan tikilgan. Yoqasining cheti, etaklari va engining uchi binafsharang ipak jiyakdan iborat. Eng ichiga ham ana shunday jiyakning parchasi tikilgan. Orqa etagi, bari va eng qaytarmasi binafsharang ipak hamda qora ip bilan baxyalangan. Baxya yirik yirik qavilgan. Chopon qo’lda tikilgan. Yoqasi mashina usulida fabrika ipida baxyalangan.
O’lchami: uzunligi 1,38, engi – 0,72, qaytrmasi – 0,32, etagi – 1,95 sm.
Saqlanish darajasi: yangi.
Olingan joyi va vaqti: O’rta Osiyo muzeyi topshirig’iga muvofiq M.F.Gavrilov tomonidan tuzilgan predmetlar ro’yxati. To’ldirilgan vaqti: 8.11.31 y. Tuzuvchii: M.Bekjonova.
Buyumning nomi — chinni tovoq.
Tasviri: shakli tsilindirsimon, qirrasi yuqoriga qarab bo’rtgan. Oq fonga rangli emal bilan gul solingan. Yuqori qismi zangori naqshlar bilan bezatilgan. Ikki yonida ushlagich uchun ikki o’yiq bor. Satxi qovoq hosili yig’ish manzarasini aks ettiruvchi bezaklar bilan qoplangan; birinchi manzarada 3, boshqasida 4 dehqon shakli, ular ustida uchayotgan kapalaklar. Quyi qirrasida zangori shakllar mavjud. Tovoq qopqog’ining ustida it shakli va janr manzarasi aks etgan. Ikkinchi tovoq ham huddi birinchisiga o’xshaydi, lekin undagi janr manzaralari yaltiroq tasvirda berilgan.
Har ikkala tovoq ham bir hil hajmda: balandligi 143, diametri 165, chuqurlik diametri 130 mm.
Qopqoqlar hajmi har xil: birinchisining diametri 183 mm, balandligi 50 mm; ikkinchisiniki esa 180 mm, balandligi 50 mm. Tagida sulolaning qizil markalari (Daouguan 1821-1851 yillar).
Saqlanish darajasi: yaxshi.
Olingan jotsi va vaqti: Toshkent, Murodovdan 40 so’mga sotib olingan.
Ma’lumotlar manbai: adabiyot materiallari va ko’p yillik shaxsiy kuzatauvlar. Eslatma: Evropa bozorlariga chiqariladigan mahsulotlarning xarakterli namunasi.
To’ldirilgan vaqti: 10.03.1973 y. Tuzuvchi prof.G.N.Chabrov.
Ilmiy pasportlar yozish — ilmiy kataloglarni nashrga tayyorlashning asosiy zaminidir. Bu — muzey ekspozitsiyasida predmetlarni ilmiy asosda namoyish qilish hamda etnografiya, san’atshunoslik, arxeologiya bo’yicha tadqiqot olib boruvchilar uchun izoh xizmatini o’taydi.
Umuman muzey fondlarini komplektlash muzey faoliyatining asosiy ko’rinishlaridan biri hisoblanadi. Bu ish tez yoki sust sur’atlarda butun muzey faoliyati jarayonida davom etadi.
Zamonaviy muzeyshunoslikda fondlarni komplekt — lashga muzeyning funktsiyasi bo’lgan sotsial axborotlarni to’plash, jamiyat taraqqiyotini hujjatlashtirishning usuli sifatida qaraladi. Bu amal qilayotgan sotsial muhitdan turli davrga oid va turli maqsadlarga qaratilgan predmetlarni tanlab va ajratib, ularni muzey predmeti sifatida muzey to’plamiga kiritish yo’li bilan olib boriladi.
Topib olingan muzey predmetlari muzey to’plamining yadrosini — muzey fondi predmetini hosil qiladi, va muzeyning butun faoliyatining fundamentiga aylanadi. Bu fondning asosiy qismi mangu saqlashga mo’ljallab tuziladi.
Komplektlash jarayonida predmetlarning muzey uchun qimmati
aniqlana boshlaydi. Buning uchun predmetlarning o’z axborotlari
va predmet amal qilgan muxitdan predmet haqida olingan yordamchi
axborotlar o’rganiladi. Bu predmetlar, yo’ldosh, davrdosh
axborotlar, ularning hayotiy aloqalarini, ular ortida turgan
insonlarning o’zaro munosabatlarini to’laroq ochishga yordam
beradi.
Masalan, kumush samovar o’zining ko’rinishi bilan uning nima maqsadga mo’ljallanganligi, yasalgan vaqti va joyi haqida guvohlik beradi, lekin uning amal qilish tarixi haqida, uning aynan qaysi oilaga tegishli ekanligi haqida maxsus jalb qilingan qo’shimcha manbalar ma’lumot beradi.
Yo’ldosh axborotlar avvaldan qayd qilingan bo’lishi mumkin (biografik ma’lumotnoma, gazeta qirqimi); shuningdek, komplektlash paytida olinishi mumkin (tanlab olingan milliy kiyimning kiyilish usulini qayd qilish maqsadida suratga olish); yoki olingan materialni o’rganish jarayonida qayd qilinishi mumkin (tanlab olingan predmetaing an’anaviy joylashishi haqida xikoya qiluvchi dehqon chaylasi intererining maketi).
Yo’ldosh axborotlarni tashib yuruvchi va muzey predmeti qimmatiga ega bo’lmagan predmetlar, yordamchi — ilmiy materiallar fondini to’ldiradi. Yo’ldosh axborotlarning bir qismi og’zaki formada tushadi (predmetlar egalarining, guvohlarning, avlodlarning ma’lumoglari va u kechiktirmasdan maxsus formadagi xujjatda yozma ravishda qayd qilinadi.)
Aytilganlardan xulosa qilib muzey fondlarini komplektlashga quyidagicha ta’rif berish mumkin.
Fondlarni komplektlash — muzey faoliyatining asosiy ko’rinishlaridan biri, jamiyat rivojini xujjatlashtirish jarayonining muxim .zvenosidir. U o’tmishga va hozirgi kunga tegishli bo’lgan haqqoniy predmetlarni ajratib olish, ularni muzey predmetiga, davrining hujjatiga, mangu asrashga mo’ljallangan muzey yodgorligiga aylantirish orqali amalga oshiriladi.
Do’stlaringiz bilan baham:
Ma’lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2023
ma’muriyatiga murojaat qiling
Memarlıq Muzeyi: turistlərin fotoşəkilləri və rəyləri. A.V.Şchusev adına Dövlət Memarlıq Muzeyi
Rusiya muzeyləri ölkəmizin tarixini və müasirliyini əks etdirir. Bunu təkcə eksponatlarla deyil, həm də onların vəziyyəti ilə edirlər. Bu mənada, Moskvanın Vozdvijenkada yerləşən Memarlıq Muzeyi xüsusilə maraqlıdır – adi bir ziyarətçi üçün sürreal yerdir.Mütəxəssislər (və ya sadəcə olaraq memarlıq “görüşləri” ilə əlaqəsi olan insanlar) sizə deyəcəklər ki, bu, şəhərin ən yaxşılarından biridir, çünki orada çoxlu artefaktlar var, sovet və rus memarlığına dair zəngin arxiv var.
Muzey tarixi
Bu muzey 1934-cü ildən mövcuddur, baxmayaraq ki, 19-cu əsrin sonlarında onun yaradılmasına ehtiyac yaranmışdı. Orada memarlığın nəzəriyyəsi, təcrübəsi və tarixi üzrə ən böyük mütəxəssislər işləyirdi (və onlara arxivlərini verirdilər). Keçmişin ideoloji rəqiblərinin materialları burada “istirahət edir” – böyük bərpaçı Pyotr Baranovski tərəfindən toplanmış Qədim Rusiyanın memarlığına dair arxiv, həmçinin Xalq Komissarlığının məşhur layihəsinin İvan Leonidovun hazırladığı eskizlər var. Qırmızı Meydanda. Bir vaxtlar yerli məktəb dünyanın ən maraqlı məktəblərindən biri idi.
A. V. Şusev
Memarlıq Muzeyi adını daşıyan A. V. Şusev bu sənət sahəsində titandır. O, Lenin məqbərəsini, eləcə də SSRİ-nin onlarla simvolik binasını yaratdı. Şusev 1934-cü ildə Memarlıq Akademiyasında yerləşən profil muzeyinin açılması təşəbbüsü ilə çıxış etdi. Aleksey Viktoroviç, 1946-cı ildə onun fəal dəstəyi ilə Vozdvizhenkada bir muzey meydana çıxanda onun ilk direktoru oldu (1946-1949-cu illərdə). Artıq Şusev dövründə Memarlıq Muzeyi o dövrdə tədqiqat mərkəzi statusuna malik yeganə şəhərsalma və memarlıq mərkəzinə çevrildi.
Fondların formalaşdırılması
Fondların formalaşmasına 1934-cü ildən başlanılıb. Anti-Din İncəsənət Muzeyinin aşağıdakı eksponatları və sahələri (1929-1934-cü illərdə) onlara verildi: Donskoy Monastırının binaları və ərazisi, müxtəlif ikonostaz kolleksiyaları, kilsə əşyaları, kilsə geyimləri, kral qapıları.
1930-1940-cı illərdə fondlar əhəmiyyətli dərəcədə dolduruldu. Tarix və memarlıq abidələrinin fraqmentləri toplanmışdır. 1930-cu illər tarixi binaların dağıdılması və viran qalması dövrü idi. Bundan əlavə, qədim tikililərin müxtəlif interyer əşyaları muzeyə təhvil verilib.
1946-cı ildə əmlak Talyzin-Ustinovların əmlakının köhnə binalarına (18-ci əsrin sonu) verildi. Onların Kremlə yaxın olan Vozdvizhenkada yerləşməsi əvvəlki sahiblərin səxavətindən xəbər verir. Manor kompleksi həm də Aptekarskiy Dvorun yeməkxanası olan 17-ci əsrin nadir memarlıq abidəsi olan “qida otağına” daxil oldu. 20-ci əsrin əvvəllərində ikinci mərtəbəyə 1676-cı ildə ucaldılmış daş bina əlavə edildi.
Muzey dairələrinə yaxın olan şəxs qeyd edəcək ki, memarlığı çox maraqlı olan bu tarixi muzey kolleksiyası vaxtilə 1991-ci ildə Rus Pravoslav Kilsəsinə verilmiş Donskoy monastırının ərazisində yerləşdiyi üçün son 20 il ərzində böyük çətinliklərlə üzləşib. . Bütün bu illər, demək olar ki, bütün kolleksiyalar anbarlarda saxlandığından, sadəcə bir sərgi sahəsi olaraq qaldı.
Daimi sərginin açılışı
Simvolik hadisə bu yaxınlarda, 2012-ci il iyunun 19-da baş verdi. -Bu muzeydə daimi sərginin açılışıdır. Orada təqdim olunan unikal obyekti görmək üçün şəhərin hər yerindən vətəndaşlar sərgi binasına yaxınlaşırdılar. Bu, adi bir ziyarətçi üçün sürrealizmin başladığı yerdir.
Memarlıq Muzeyi şəhərin tam mərkəzində, böyük Talyzin Sarayında, 18-ci əsrə aid binada yerləşir. Buraya həmçinin “Ruina” adlı malikanə və Apothecary Prikaz-ın yerləşdiyi 17-ci əsr binası daxildir. Bu üç binanın arasında sərgi üçün də uyğunlaşdırılmış kiçik bir həyət var.
Muzeyin təsviri
Buraya çatanda görəcəyiniz ilk şey tək kassa və mərkəzi boş lobbidir. Bəzən Rusiya muzeyləri çox maraqlı mənzərə təqdim edirlər. Maraqlı memarlıq kəşflərinə ümid edən qonaq qəfildən sarayın pilləkənləri ilə ikinci mərtəbəyə qalxır və özünü Baxış Şüşəsində tapır.Boş zalların bütöv bir dəsti, sanki nəhəng bir güzgüdə əks olunan kimi, sonsuzluğa doğru yox olur.
Dövlət Memarlıq Muzeyinin yerləşdiyi bu boş zalları görmək heç də mübaliğə deyil: burada divarlarda nəfis şəkildə asılmış eksponatlardan, məsələn, xəyali Roma teatrlarının fotoşəkillərindən başqa heç nə yoxdur. Adi bir ziyarətçinin fikrincə, Moskvada çox sayda olan, lakin heç bir halda ölkənin əsas tədqiqat mərkəzi və memarlıq muzeyi olmayan dəbli bir sənət qalereyası bu gün belə görünə bilər. Bununla belə, heykəltəraşlıq medalyonlarına, tavandakı rənglənmiş plafondlara, stükka karnizlərə, hündür relyeflərə, süni mərmərdən hazırlanmış divarlara maraqla baxmaq olar. Amma muzey bu saray interyerlərini bina ilə birlikdə alıb. Onlar 20-ci əsrin ortalarında bərpa edilib və görünür, eksponat sayılmır.
Unikal eksponat
19 iyun 2012-ci ildə iki böyük zal daimi sərgiyə verilmişdir. Bu muzeyin dirçəlişini simvollaşdırmaq üçün nəzərdə tutulub. İndi biz heyrətamiz bir eksponatdan – Böyük Kreml Sarayının (taxta) maketindən danışırıq və bu, dünyanın ən böyük modelidir. 1770-ci illərin əvvəllərində II Yekaterinanın əmri ilə Vasili Bajenov tərəfindən yaradılmışdır. Modelin uzunluğu 17 metrdir. O qədər böyükdür ki, ideal olaraq, ayrıca pavilyon tələb olunur: yuxarıda qeyd olunan iki muzey salonunda çox təsirli olsa da, yalnız fraqmentləri var.
Tənqid
Bu gün ixtisaslaşmış icmalarda muzeyin hazırkı vəziyyəti ilə bağlı mübahisələr səngimir, lakin peşəkar mühitdə onun fəaliyyəti, mühazirələri və sərgiləri hələ də yüksək qiymətləndirilir. Adi, qeyri-peşəkar ziyarətçinin kadr, yer və vəsait çatışmazlığı ilə bağlı fikrini bildirməyəcəyik. Bu problemlər artıq hər kəsə aydındır, yalnız səmimi rəğbət doğurur. Ancaq diqqətli bir ziyarətçi bir neçə xoşagəlməz, “maliyyə” nöqteyi-nəzərindən xoşagəlməz detalları görə biləcək.
Məsələn, Bajenovun modelinin şəklini çəkmək qadağandır. Qadağa qətidir – heç bir ödənişsiz, hətta telefona da. İşçilər səbəbini izah edə bilmir, deyirlər ki, belədir. Baxmayaraq ki, bloqda yerləşdirilən hər hansı bir fotoşəkil bura bir neçə ziyarətçi gətirə bilər və bunun üçün ödəniş muzeyin kasıb kassasına bir az pul əlavə edəcəkdir.
Bunu iqtisadi çətinliklərlə izah etmək mümkün deyil, nə üçün köhnə Aptekarski Prikazın binasında “memarların yeməkxanası” təşkil olunub, əslində bu, suşi restoranıdır; kondisionerlər binanın fasadını niyə “bəzəyir”, şir təsviri olan qədim heykəllərin qarşısında isə həyətdə avtomobil dayanacağı var. Onun ərazisində yığılmış barelyeflər kifayət qədər nizamsızdır – maliyyə və yer çatışmazlığının sübutu.
Memarlıq üzrə tədqiqatçı D.S.Xmelnitski bu muzeyi fondlar və kolleksiyalar haqqında hər hansı sistemləşdirilmiş məlumatın olmamasına görə (1991-ci ildə onun sonuncu tematik kataloqu nəşr olunub), eləcə də tədqiqatçılar və tarixçilərin arxivlərə daxil olmasının çox mürəkkəb proseduruna görə tənqid edir. . Melnikov Muzeyi MUAR-ın filialıdır. Melnikovun orada yaşayan varisinin yoxluğunda işçilərinin oraya nüfuz etməsi ilə bağlı vəziyyət 2014-cü ilin yayında böyük rezonansa səbəb oldu.
Muzey fondu
Əvvəlcə muzey yalnız rus memarlığı üzrə ixtisaslaşmışdır. Amma işçilər müasir layihələr və tarixlə bağlı materiallar toplayıb, fotoşəkillər çəkib, ölçmələr aparıb, şəhərsalma siyasətinin transformasiyasını və inkişafını təhlil ediblər. Nəticədə, Moskva memarlığının bu muzeyi böyük bir fond topladı, burada bu gün demək olar ki, hər şey təqdim olunur: müasir fotoşəkillərdən tutmuş Müqəddəs Sofiya Kiyevskayanın plintuslarına, müxtəlif standart binaların layihə sənədlərindən tutmuş tikinti texnikasının şah əsərlərinə qədər.
Fondun doldurulması
1980-ci illərin ortalarında muzey fondu əvəzolunmaz kolleksiya ilə doldu.Sovet dövrünün görkəmli bərpaçısı və memarı Pyotr Dmitrieviç Baranovskinin arxividir. 1984-cü ildən bu arxiv demək olar ki, öyrənilməyib – bunun üçün kifayət qədər vaxt yoxdur, mütəxəssislər. Muzey fondları bir çox alimlər nəslinin öyrənməli olacağı az tanınan dünyanı təmsil edir.
1990-cı illərin əvvəllərində bu Moskva memarlıq muzeyinin hələ də yaşadığı fəlakətli vaxt gəldi. Bu gün əsas vəzifə ekspozisiya ilə bağlı aktual problemi həll etməkdir. Ziyarətçi indiyə qədər muzeyin kolleksiyasının özündə gizlətdiyi böyüklüyü onun tarixindən bəhs edən bukletləri vərəqləyərək təxmin edə bilər.
Memarlıq və Həyat Muzeyi
Mədəniyyəti tanımaq maraqlıdır. Əgər memarlıqla maraqlanırsınızsa, Belarusun Ozertso kəndində yerləşən Xalq Memarlığı və Həyatı Muzeyinə də baş çəkməyi məsləhət görə bilərik. Onun ekspozisiyası çox maraqlıdır. Xalq Memarlığı və Həyatı Muzeyi sizi yaşayış və kommunal binalar, dini tikililər, ictimai binalar ilə tanış edəcəkdir. O, 19-cu əsrin sonu – 20-ci əsrin əvvəllərinin kəndli həyatını canlandırır.
SON DƏQİQƏ
Naxçıvan Muxtar Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin polis əməkdaşları tərəfindən muzeylərə müxtəlif maddi-mədəniyyət nümunələri hədiyyə edilib. NAXCİVANXEBERLERİ.COM xəbər verir ki, bu münasibətlə Xan Sarayında keçirilən tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət naziri Natəvan Qədimova bildirib ki, cari ilin ötən dövrü ərzində muxtar respublikanın muzeylərinə 2044 yeni eksponat daxil olub. Daxili İşlər Nazirliyinin polis əməkdaşları tərəfindən muzeylərə hədiyyə edilən eksponatlar Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyinin, “Xan Sarayı” Dövlət Tarix-Memarlıq, Möminə Xatın və Açıq Səma Altında Muzey Kompleksinin, “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksinin və digər muzeylərin ekspozisiyasında sərgilənəcək.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Təşkilat –inspeksiya idarəsinin rəisi, polkovnik Rəşad Seyidov qeyd edib ki, Nazirliyin əməkdaşları tərəfindən əhali arasında hüquqi-maarifləndirmə tədbirləri aparılıb. Nəticədə vətəndaşlar tərəfindən könüllü olaraq təhvil verilən 18 müxtəlif adda qədim əşya, 6 tüfəng, 1 tapança və patrondaş muzeylərə hədiyyə edilib.
Sonda muzeyin ekspozisiyasına baxış olub.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.