Böyük Britaniya səfiri: Azərbaycanda keçirilən islahatları dəstəkləyirik – MÜSAHİBƏ

Böyük Britaniyanın Azərbaycandakı səfiri Ceyms Şarpın Report İnformasiya Agentliyinə müsahibəsi: – Cənab səfir, Azərbaycandakı diplomatik fəaliyyətiniz bir neçə ay əvvəl başlayıb. Ölkəmizlə bağlı ilk təəssüratınız necədir? – İlk təəssüratım fantastik dərəcədə müsbət idi. May ayında “Çelsi” ilə “Arsenal” arasında keçirilən Avropa Liqasının final matçında Bakıda idim. “Çelsi” 4:1 hesabı ilə qələbə qazandı, buna görə də bir “Çelsi” azarkeşi kimi bunun əla olduğunu deyə bilərəm! İkinci təəssüratım da çox müsbət oldu. Bakı, həqiqətən, gözəl Avropa şəhəri kimidir. Şəhər mərkəzindəki memarlıq heyrətamizdir, şəhər mərkəzində, sadəcə, binalara baxa-baxa gəzməyi sevirəm. Heydər Əliyev Mərkəzi isə, sadəcə, möhtəşəmdir! Burada özümü evdəki kimi hiss edirəm. İnsanlar çox gözəl və qonaqpərvərdir. Belə ki, bir çoxları Böyük Britaniyada təhsil alıb və ya ingilis dilində danışır. Azərbaycan xalqında əsl ailə, adət-ənənə və qonaqpərvərlik hissi var. Böyük Britaniya ilə əməkdaşlığa gəlincə, Böyük Britaniyanın Azərbaycana verdiyi töhfəni açıq şəkildə göstərən “Əsrin Müqaviləsi”nin 25 illiyinin qeyd edilməsindən bir qədər əvvəl buraya gəldiyimə görə şanslıyam. Burada olduğum üçün çox xoşbəxtəm, ölkəni və insanları kəşf etməyə davam etmək üçün növbəti üç ili gözləyirəm. – Azərbaycan dilində kifayət qədər yaxşı danışırsınız. Dili harada öyrənmisiniz? – Azacıq danışa bilirəm! Dili Londonda öyrənmişəm, azərbaycanlı müəllim mənə dərs verib. Bir neçə həftə Bakıda və Gəncədə də olmuşam. Düzünü desəm, Azərbaycan dili öyrənmək üçün çətindir. Ancaq bizdə – Xarici İşlər Nazirliyi ndə dilləri öyrənmək cəhdləri ev sahibi ölkəyə hörmət əlamətidir. – Azərbaycandakı diplomatik fəaliyyətinizin prioritetləri nələr olacaq? – Səfirlik işçilərinə əsas mesajım dəyişiklik yox, davamlılıq olub. Əməkdaşlığımız, həqiqətən, əla münasibətlərə və səfirliklə Britaniya Şurasının gördüyü əla işə əsaslanır. Ancaq eyni zamanda gələcəyə də baxmalıyıq. “Əsrin Müqaviləsi”nin 25 illiyinin qeyd edilməsi, əsasən, son 25 ilə nəzər salmaqla əlaqəli idi, amma biz növbəti 25, 30, 50 ili də səbirsizliklə gözləyirik. Çünki əsas prioritetimiz iqtisadi, sosial və siyasi planda ölkənin uzunmüddətli inkişafını dəstəkləmək olmalıdır. Görülməli çox şey var, gündəlikdəki məsələlər çoxdur, amma prioritet Azərbaycanın inkişafına dəstək verməkdir. Bundan əlavə, xarici siyasət məsələlərində daha çox şey edə biləcəyimizi düşünürəm. Azərbaycanla xarici siyasət və beynəlxalq məsələlər üzrə işləyirik, ölkənin getdikcə daha böyük beynəlxalq rolu olur. Məsələn, ötən həftə Bakıda türkdilli dövlətlərin sammiti keçirildi, bu həftə isə Qoşulmama Hərəkatının sammiti keçiriləcək. Buna görə də Azərbaycan beynəlxalq arenada daha vacib fiqura çevrildikcə əməkdaşlığımızı möhkəmləndirməyə çalışırıq. Məsələn, ölkənizin və xalqınızın daha yaxşı təsəvvürə sahib olduğu regional məsələlər var – məsələn, İran, Rusiya və Qafqaz regionu haqqında. Həmçinin daha geniş mənada, qlobal məsələlər üzrə əməkdaşlıq. Məsələn, Böyük Britaniya iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə mühüm rol oynayır. Biz 2050-ci ilə qədər “təmiz sıfır” (atmosferə karbon qazı tullantısı atmamaq) hədəfinə çatmaq üzrə öhdəlik götürən ilk böyük ölkə olduq. 2020-ci ilin noyabr ayında iqlim dəyişikliyi ilə bağlı növbəti böyük sammitə ev sahibliyi edəcəyik. Sammitdə bir çox ölkələrin karbon tullantılarının azaldılması üçün daha sərt öhdəliklərə razılıq verəcəklərini gözləyirik. Beləliklə, təşəbbüsü üzərimizə götürürük və bu sahədə Azərbaycanla daha çox işləmək istərdik. İnkişaf edib daha da çiçəkləndiyinə görə Azərbaycan həm də beynəlxalq yardımın donoruna çevrilir. Odur ki, bu məsələlər üzrə də əməkdaşlıq etmək imkanı var. – Britaniya-Azərbaycan əməkdaşlığının hazırkı səviyyəsini necə qiymətləndirirsiniz? – Hesab edirəm ki, əməkdaşlığımızın səviyyəsi əladır. Əməkdaşlığımızın çox möhkəm təməli var və artıq dediyim kimi, indi diqqəti gələcəyə yönəldirik. Azərbaycanda aparılan islahatları dəstəkləyirik. Prezident açıq-aydın buna çox diqqət yetirir. Bu günə qədər tanış olduğum gənc və enerjili nazirlərə heyran qalmışam, onlar ölkədəki vəziyyəti dəyişmək istəyir. Onların çox müsbət baxışı, çox müsbət gündəmi var. Beləliklə, bir sıra sahələrdə birlikdə işləyə və daha çox iş görə bilərik. – Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun, o cümlədən kənd təsərrüfatının, biznes mühitinin, aqrar-sənaye kompleksinin və s. inkişaf etdirilməsi istiqamətində bir sıra islahatlar aparılır. Onları necə qiymətləndirirsiniz və bu məsələdə Böyük Britaniya hansı töhfəni verə bilər? – Prezidentlə görüşdə qeyri-neft sektorunun inkişafının vacibliyindən danışdıq. Bəllidir ki, ölkələrimiz arasında aktiv enerji əməkdaşlığı qurulub, BP və digər Britaniya şirkətləri bu sektorda işləyirlər. Ancaq artıq dediyim kimi, gələcəyə, karbohidrogen, neft və qazdan başqa sahələrə baxırıq. Artıq müxtəlif sektorlarda çoxlu sayda Britaniya əməkdaşlığı qurulub, lakin qeyri-neft sektorunun inkişafı baxımından, hesab edirəm ki, ilk növbədə, Azərbaycan Dövlət Neft Fondu gələcək nəsillərin təmin edilməsində mühüm rol oynayır. Yəni hökumət indi bütün pulları xərcləmir, gələcək nəsillərin neft sərvətlərindən faydalanması üçün necə qənaət etmək lazım olduğunu düşünür. İkinci istiqamət iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi və qeyri-neft sektorunun inkişafıdır. Artıq bu prosesə cəlb olunmuşuq, dəstək və məsləhətlərimizi veririk. Məsələn, bu il Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin nümayəndə heyəti Böyük Britaniyaya səfər etdi. ASAN Xidmət ilə Britaniya hökumətinin Rəqəmsal Xidməti arasında Anlaşma Memorandumu imzalamağa hazırlaşırıq. Həmçinin səhiyyə sahəsində də əməkdaşlıq edirik və gələn ilin fevral ayında Azərbaycandan Böyük Britaniyaya böyük nümayəndə heyəti gələcəyini gözləyirik. Eyni zamanda Britaniyada tibb öyrənmək üçün ilk dəfə “Chevening” təqaüdünü də maliyyələşdirdik. Digər bir sahə – kosmosdur. “Azərkosmos” ilə Avropanın aparıcı kosmik agentliyi olan Britaniya Kosmik Agentliyi arasında Anlaşma Memorandumu imzalanmasına çalışırıq. Memarlıq və dizayn sahəsində də əməkdaşlıq edirik. Bildiyiniz kimi, Heydər Əliyev Mərkəzinin layihəsini britaniyalı memar Zaha Hadid tərtib edib. Təhsil və mədəniyyət mübadiləsi sahəsində də fəal əməkdaşlıq mövcuddur. Burada Britaniya Şurası böyük iş görür: ingilis dilini tədris etmək, ali təhsil sahəsində universitetlər arasında əlaqələri inkişaf etdirmək, peşə hazırlıq kursları keçirmək və yaradıcılıq sahələrini dəstəkləmək. Səfirlik gənc azərbaycanlıların Böyük Britaniyada təhsil alması üçün “Chevening” təqaüdü verir. Hər il bir neçə azərbaycanlını istənilən sahədə Brityaniyanın qabaqcıl təhsil müəssisələrində magistr pilləsində təhsillərini davam etdirmək üçün göndəririk. Sosial sahədə məhdud fiziki imkanlı insanlara dəstək, gender bərabərliyi məsələləri və KİV-ə dəstək kimi sahələrdə əməkdaşlıq edirik. Britaniyadakı Mətbuat Assosiasiyasının rəhbəri ölkənin inkişafının təbliğində media plüralizmi və media azadlığının əhəmiyyəti barədə danışmaq üçün bu yaxınlarda buraya gəlmişdi. Ətraf mühitin dəstəklənməsi bizim üçün başqa vacib sahədir, məsələn, tullantıların idarə olunması, bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə və birdəfəlik plastik məhsulların istifadəsinin azalması. Həmçinin Böyük Britaniyada nəqliyyat planlaşdırmasının öyrənilməsi üçün təqaüd də maliyyələşdirmişik, ümid edirik ki, o, çirklənmə problemlərinin həllinə kömək edəcək. Qeyd edim ki, BP də bərpa olunan enerji mənbələri sahəsində fəal çalışır. Beləliklə, dəstəklədiyimiz bir sıra müxtəlif məsələlər var. Bu, böyük və vacib gündəmdir. Bilirəm ki, hökumət də dəstəyimizi yüksək qiymətləndirir və bəzi KİV-də Azərbaycanın sabitliyini pozmağa çalışdığımız barədə deyilənlər tamamilə cəfəngiyatdır. Biz hər zaman Azərbaycanın müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyirik və əsas məqsədimiz ölkənin inkişafına dəstək olmaqdır. – Azərbaycan turizm sektorunu da fəal inkişaf etdirir. Sizcə, britaniyalı turistləri Azərbaycanda daha çox nə cəlb edə bilər? Nəyə diqqət etməliyik? – Turizm dünyada həqiqətən vacib və inkişaf edən sahədir. Hər il Britaniyaya 40 milyona yaxın insan gəlir, London hava limanları şəbəkəsi isə dünyanın ən yüklənmiş şəbəkəsidir. Buna görə turizm sferası çox vacibdir. Bir çox üstünlükləriniz var. Azərbaycan mədəniyyət qovşağındadır – ölkə coğrafi baxımdan Avropada yerləşsə də, Yaxın Şərqin, Asiyanın dadı duyulur. Buna görə də fərqli ölkələrdən olan insanlar Azərbaycana gəlməyə çox maraq göstərirlər. Həmçinin gözəl təbiətiniz – fantastik dağlar, dağ kəndləriniz var. Qonaqpərvərliyiniz çox təsiredicidir. Hər bir ölkənin öz turizm strategiyası var. Sizdə Körfəz ölkələrindən, Rusiyadan və İrandan çox sayda turist olur. Ancaq sualınız Azərbaycanın Böyük Britaniyadan və Qərbi Avropadan necə daha daha çox turist cəlb edə biləcəyi ilə bağlıdırsa, cavab verərdim ki, “Formula-1” yarışı kimi böyük tədbirlər keçirməklə artıq bunu etməyə başlamısınız. İnsanlar bura gəlir, bir neçə gün keçirir və ölkəni daha yaxından tanıyırlar. Haqqında danışdığım insanların bəziləri bunu ediblər və həqiqətən təsirləniblər, Azərbaycana səfərləri çox xoşlarına gəlib. Digər ideya ekoturizmin inkişafı ola bilər. Bu yaxınlarda azərbaycanlı tələbəyə Britaniyaya səfər etmək və bu sahədə magistr dərəcəsi almaq üçün daha bir “Chevening” təqaüdü təqdim etdik. Turizmdə belə ixtisaslaşma çox dəyərli ola bilər. Daha çox insanın gələ bilməsi üçün Avropaya daha çox reyslər açmaq da çox faydalı olardı. Ancaq təbii ki, hökumət öz strategiyasını müəyyənləşdirməlidir. Biz bu sahədə kömək edirik: Britaniya Şurası mehmanxana sektorunda müvafiq peşəkar hazırlıq təmin edib. Həmçinin noyabrın əvvəlində Londonda keçiriləcək “World Travel Market”də Azərbaycandan geniş nümayəndə heyəti də iştirak edəcək. – Sizcə, hazırkı “Brexit” böhranı” Böyük Britaniyaya üçüncü ölkələrlə, o cümlədən Azərbaycanla münasibətlərə lazımi diqqət yetirməyə mane olmurmu, müvafiq olaraq, onlarla əlaqələri zəiflətmirmi? – Deməzdim ki, bu, böhrandır. Üç il yarım əvvəl referendum keçirildi və o vaxtdan bəri hökumət Avropa İttifaqı ilə birlikdən çıxış barədə çoxdetallı saziş və Aİ ilə gələcək əlaqələrə dair siyasi bəyannamə imzalanması ətrafında danışıqlar aparır. Əlbəttə, son bir neçə həftə ərzində çox şey baş verib. Ancaq ümumi proses uzunmüddətli idi. Buna baxmayaraq, bunun Azərbaycan kimi ölkələrlə münasibətlərimizə təsir edəcəyini düşünmürəm. İki məqamı qeyd edərdim. Birincisi, Azərbaycanla münasibətlərimiz Aİ-dən keçmir. Çox güclü ikitərəfli münasibətlərimiz var və Aİ sadəcə bunun bir hissəsidir, amma Azərbaycanla münasibətlərimizin mərkəzi deyil. Çox güclü ikitərəfli münasibətlərimiz var və bu, bundan sonra da belə davam edəcək. İkinci məqam ondan ibarətdir ki, biz böyük ölkəyik: BMT Təhlükəsizlik Şurasının, NATO-nun, Millətlər Birliyinin, eləcə də G7 və G20-nin üzvüyük. Ona görə də bütün digər öhdəliklərimizlə yanaşı, “Brexit”in də öhdəsindən gələ bilərik. Əslində biz başqa ölkələrdə daha çox iş görməyə çalışırıq. “Brexit” strategiyasının bir hissəsi olaraq, dünyadakı səfirliklərimizin sayını artırdıq və Xarici İşlər Nazirliyinin işçilərinin sayını artırdıq, çünki “Brexit” bizə dünyanın digər hissələrinə daha çox resurs yönəltmək imkanı verir. Buna görə də Azərbaycanla münasibətlərimizə çox müsbət baxıram. Ona görə də burada olmaq, bu gələcəyin bir hissəsi olmaq və buna necə töhfə verə biləcəyimizi görmək baxımından mənim üçün gözəl vaxtdır.

İngiltərədən Türkiyəyə təşəkkür

Böyük Britaniyanın xarici işlər naziri Ceyms Cleverly, Taxıl Sazişinin davam etdirilməsinin müsbət addım olduğunu ifadə edərək, Türkiyə və Birləşmiş Millətlər Təşkilatına (BMT) təşəkkür edib.

“Operativ Məlumat Mərkəzi-OMM” xarici KİV-ə istinadən xəbər verir ki, nazir, “Mən BMT və Türkiyəyə işlərinə görə təşəkkür etmək istəyirəm. Rusiya o ərzaqlardan silah kimi istifadə etməyi dayandırmalı və razılaşmanın tam şəkildə yerinə yetirilməsini öhdəsinə götürməlidir” deyib.

Həftənin ən çox oxunanları

Ermənistan tərəfi 17 dəfə atəşkəsi pozub

12 May 2023

“WhatsApp”dan gözlənilən yenilik

16 May 2023

Ermənistan xüsusi xidmət orqanları ilə məxfi əməkd.

16 May 2023

Sabah hava necə olacaq?

14 May 2023

“Sabah” – “Beşiktaş” oyunu başa çatıb – YENİLƏNİB

13 May 2023

Azərbaycan sərhədini pozan şəxs əmrə tabe olmayıb.

12 May 2023

Azərbaycan XİN Brüssel görüşünü şərh edib

15 May 2023

Azərbaycanda İran xüsusi xidmət orqanlarının istəy.

16 May 2023

Seçki bülletenlərinin sayımı başa çatır – YENİLƏNİ.

15 May 2023

Naxçıvan MR Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində milyonla.

16 May 2023

Son xəbərlər

Ceyhun Bayramov: “May ayından danışıqların dinamikası ardıcıl və müsbət xarakter daşıyır”

Ceyhun Bayramov: “May ayından danışıqların dinamikası ardıcıl və müsbət xarakter daşıyır”

İlham Əliyev: “Ulu Öndərin fəaliyyətinin əsas məqsədi ərazi bütövlüyümüzün təmin edilməsi idi”

Paşinyanın oğlunu oğurlamağa cəhddə şübhəli bilinən qadına 4 il həbs cəzası verilə bilər

Lavrov: “Ümid edirik ki, bugünkü görüşlər konstruktiv atmosferdə keçəcək”

Prezident: “Vətən müharibəsində əldə olunan Qələbədən sonra Azərbaycan xalqı qürur hissi ilə yaşayır”

İlham Əliyev: “Ölkəmizə qarşı ərazi iddiaları davam edir”

Meksikada saxlanılan 40 miqrant xilas edilib

Prezident İlham Əliyev Hindistanın yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul edib

MİQ-ə elektron sənəd qəbulu başlayır

Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan XİN başçılarının görüşü başlayıb

Volodimir Zelenski Səudiyyə Ərəbistanında səfərdədir

Bakıda Atatürkü Anma, Gənclik və İdman Bayramı qeyd edilib

İlham Əliyev: “Ölkəmizə qarşı ərazi iddiaları davam edir”

Prezident İlham Əliyev Hindistanın yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul edib

Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan XİN başçılarının görüşü başlayıb

Cənubi Amerikadan Avropaya, oradan isə Azərbaycana tranzit yolla kokain gətirən dəstə üzvləri saxlanılıb

Moskvada Rusiya və Ermənistan XİN başçıları arasında görüş başlayıb

Xocavənddə partlayıcı vasitələr aşkar edilib

Azərbaycan XİN başçısı: “Moskvada görüşlər keçirmək və danışıqlar aparmaq imkanını yüksək qiymətləndiririk”

Moskvada Ceyhun Bayramov və Sergey Lavrov arasında görüş başlayıb

Bakıda 30 il əvvəl qətl törətməkdə təqsirləndirilən şəxsin məhkəməsi başlayır

Milli Məclis tezliklə “Reproduktiv sağlamlıq haqqında” qanunu qəbul edə bilər

Naxçıvanda 31 dərəcə isti olub – FAKTİKİ HAVA

Dövlət Komitəsinin sədri boşanmaların sayının artmasının əsas səbəbini açıqlayıb

Bağçalara sənəd qəbulu müvəqqəti dayandırılır

Bütün xəbərlər

“Operativ Məlumat Mərkəzi” müstəqil informasiya agentliyi sayt və gündəlik bülletenlər vasitəsi ilə Azərbaycan, rus və ingilis dillərində siyasət, iqtisadiyyat, cəmiyyət, idman, mədəniyyət sahələri üzrə ölkədə və dünyada baş verən ən vacib hadisələri öz oxucularına operativ şəkildə çatdırır. O cümlədən, saytın “Analitika” bölməsində Azərbaycanda və dünyada gedən proseslərlə bağlı analitik materiallar təqdim edilir.

© 2023 Bütün müəllif hüquqları qorunur.

Böyük Britaniya səfiri: “Azərbaycanda keçirilən islahatları dəstəkləyirik” – MÜSAHİBƏ

Böyük Britaniyanın Azərbaycandakı səfiri Ceyms Şarpın Report İnformasiya Agentliyinə müsahibəsi: – Cənab səfir, Azərbaycandakı diplomatik fəaliyyətiniz bir neçə ay əvvəl başlayıb. Ölkəmizlə bağlı ilk təəssüratınız necədir? – İlk təəssüratım fantastik dərəcədə müsbət idi. May ayında “Çelsi” ilə “Arsenal” arasında keçirilən Avropa Liqasının final matçında Bakıda idim. “Çelsi” 4:1 hesabı ilə qələbə qazandı, buna görə də bir “Çelsi” azarkeşi kimi bunun əla olduğunu deyə bilərəm! İkinci təəssüratım da çox müsbət oldu. Bakı, həqiqətən, gözəl Avropa şəhəri kimidir. Şəhər mərkəzindəki memarlıq heyrətamizdir, şəhər mərkəzində, sadəcə, binalara baxa-baxa gəzməyi sevirəm. Heydər Əliyev Mərkəzi isə, sadəcə, möhtəşəmdir! Burada özümü evdəki kimi hiss edirəm. İnsanlar çox gözəl və qonaqpərvərdir. Belə ki, bir çoxları Böyük Britaniyada təhsil alıb və ya ingilis dilində danışır. Azərbaycan xalqında əsl ailə, adət-ənənə və qonaqpərvərlik hissi var. Böyük Britaniya ilə əməkdaşlığa gəlincə, Böyük Britaniyanın Azərbaycana verdiyi töhfəni açıq şəkildə göstərən “Əsrin Müqaviləsi”nin 25 illiyinin qeyd edilməsindən bir qədər əvvəl buraya gəldiyimə görə şanslıyam. Burada olduğum üçün çox xoşbəxtəm, ölkəni və insanları kəşf etməyə davam etmək üçün növbəti üç ili gözləyirəm. – Azərbaycan dilində kifayət qədər yaxşı danışırsınız. Dili harada öyrənmisiniz? – Azacıq danışa bilirəm! Dili Londonda öyrənmişəm, azərbaycanlı müəllim mənə dərs verib. Bir neçə həftə Bakıda və Gəncədə də olmuşam. Düzünü desəm, Azərbaycan dili öyrənmək üçün çətindir. Ancaq bizdə – Xarici İşlər Nazirliyi ndə dilləri öyrənmək cəhdləri ev sahibi ölkəyə hörmət əlamətidir. – Azərbaycandakı diplomatik fəaliyyətinizin prioritetləri nələr olacaq? – Səfirlik işçilərinə əsas mesajım dəyişiklik yox, davamlılıq olub. Əməkdaşlığımız, həqiqətən, əla münasibətlərə və səfirliklə Britaniya Şurasının gördüyü əla işə əsaslanır. Ancaq eyni zamanda gələcəyə də baxmalıyıq. “Əsrin Müqaviləsi”nin 25 illiyinin qeyd edilməsi, əsasən, son 25 ilə nəzər salmaqla əlaqəli idi, amma biz növbəti 25, 30, 50 ili də səbirsizliklə gözləyirik. Çünki əsas prioritetimiz iqtisadi, sosial və siyasi planda ölkənin uzunmüddətli inkişafını dəstəkləmək olmalıdır. Görülməli çox şey var, gündəlikdəki məsələlər çoxdur, amma prioritet Azərbaycanın inkişafına dəstək verməkdir. Bundan əlavə, xarici siyasət məsələlərində daha çox şey edə biləcəyimizi düşünürəm. Azərbaycanla xarici siyasət və beynəlxalq məsələlər üzrə işləyirik, ölkənin getdikcə daha böyük beynəlxalq rolu olur. Məsələn, ötən həftə Bakıda türkdilli dövlətlərin sammiti keçirildi, bu həftə isə Qoşulmama Hərəkatının sammiti keçiriləcək. Buna görə də Azərbaycan beynəlxalq arenada daha vacib fiqura çevrildikcə əməkdaşlığımızı möhkəmləndirməyə çalışırıq. Məsələn, ölkənizin və xalqınızın daha yaxşı təsəvvürə sahib olduğu regional məsələlər var – məsələn, İran, Rusiya və Qafqaz regionu haqqında. Həmçinin daha geniş mənada, qlobal məsələlər üzrə əməkdaşlıq. Məsələn, Böyük Britaniya iqlim dəyişikliyinə qarşı mübarizədə mühüm rol oynayır. Biz 2050-ci ilə qədər “təmiz sıfır” (atmosferə karbon qazı tullantısı atmamaq) hədəfinə çatmaq üzrə öhdəlik götürən ilk böyük ölkə olduq. 2020-ci ilin noyabr ayında iqlim dəyişikliyi ilə bağlı növbəti böyük sammitə ev sahibliyi edəcəyik. Sammitdə bir çox ölkələrin karbon tullantılarının azaldılması üçün daha sərt öhdəliklərə razılıq verəcəklərini gözləyirik. Beləliklə, təşəbbüsü üzərimizə götürürük və bu sahədə Azərbaycanla daha çox işləmək istərdik. İnkişaf edib daha da çiçəkləndiyinə görə Azərbaycan həm də beynəlxalq yardımın donoruna çevrilir. Odur ki, bu məsələlər üzrə də əməkdaşlıq etmək imkanı var. – Britaniya-Azərbaycan əməkdaşlığının hazırkı səviyyəsini necə qiymətləndirirsiniz? – Hesab edirəm ki, əməkdaşlığımızın səviyyəsi əladır. Əməkdaşlığımızın çox möhkəm təməli var və artıq dediyim kimi, indi diqqəti gələcəyə yönəldirik. Azərbaycanda aparılan islahatları dəstəkləyirik. Prezident açıq-aydın buna çox diqqət yetirir. Bu günə qədər tanış olduğum gənc və enerjili nazirlərə heyran qalmışam, onlar ölkədəki vəziyyəti dəyişmək istəyir. Onların çox müsbət baxışı, çox müsbət gündəmi var. Beləliklə, bir sıra sahələrdə birlikdə işləyə və daha çox iş görə bilərik. – Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun, o cümlədən kənd təsərrüfatının, biznes mühitinin, aqrar-sənaye kompleksinin və s. inkişaf etdirilməsi istiqamətində bir sıra islahatlar aparılır. Onları necə qiymətləndirirsiniz və bu məsələdə Böyük Britaniya hansı töhfəni verə bilər? – Prezidentlə görüşdə qeyri-neft sektorunun inkişafının vacibliyindən danışdıq. Bəllidir ki, ölkələrimiz arasında aktiv enerji əməkdaşlığı qurulub, BP və digər Britaniya şirkətləri bu sektorda işləyirlər. Ancaq artıq dediyim kimi, gələcəyə, karbohidrogen, neft və qazdan başqa sahələrə baxırıq. Artıq müxtəlif sektorlarda çoxlu sayda Britaniya əməkdaşlığı qurulub, lakin qeyri-neft sektorunun inkişafı baxımından, hesab edirəm ki, ilk növbədə, Azərbaycan Dövlət Neft Fondu gələcək nəsillərin təmin edilməsində mühüm rol oynayır. Yəni hökumət indi bütün pulları xərcləmir, gələcək nəsillərin neft sərvətlərindən faydalanması üçün necə qənaət etmək lazım olduğunu düşünür. İkinci istiqamət iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi və qeyri-neft sektorunun inkişafıdır. Artıq bu prosesə cəlb olunmuşuq, dəstək və məsləhətlərimizi veririk. Məsələn, bu il Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin nümayəndə heyəti Böyük Britaniyaya səfər etdi. ASAN Xidmət ilə Britaniya hökumətinin Rəqəmsal Xidməti arasında Anlaşma Memorandumu imzalamağa hazırlaşırıq. Həmçinin səhiyyə sahəsində də əməkdaşlıq edirik və gələn ilin fevral ayında Azərbaycandan Böyük Britaniyaya böyük nümayəndə heyəti gələcəyini gözləyirik. Eyni zamanda Britaniyada tibb öyrənmək üçün ilk dəfə “Chevening” təqaüdünü də maliyyələşdirdik. Digər bir sahə – kosmosdur. “Azərkosmos” ilə Avropanın aparıcı kosmik agentliyi olan Britaniya Kosmik Agentliyi arasında Anlaşma Memorandumu imzalanmasına çalışırıq. Memarlıq və dizayn sahəsində də əməkdaşlıq edirik. Bildiyiniz kimi, Heydər Əliyev Mərkəzinin layihəsini britaniyalı memar Zaha Hadid tərtib edib. Təhsil və mədəniyyət mübadiləsi sahəsində də fəal əməkdaşlıq mövcuddur. Burada Britaniya Şurası böyük iş görür: ingilis dilini tədris etmək, ali təhsil sahəsində universitetlər arasında əlaqələri inkişaf etdirmək, peşə hazırlıq kursları keçirmək və yaradıcılıq sahələrini dəstəkləmək. Səfirlik gənc azərbaycanlıların Böyük Britaniyada təhsil alması üçün “Chevening” təqaüdü verir. Hər il bir neçə azərbaycanlını istənilən sahədə Brityaniyanın qabaqcıl təhsil müəssisələrində magistr pilləsində təhsillərini davam etdirmək üçün göndəririk. Sosial sahədə məhdud fiziki imkanlı insanlara dəstək, gender bərabərliyi məsələləri və KİV-ə dəstək kimi sahələrdə əməkdaşlıq edirik. Britaniyadakı Mətbuat Assosiasiyasının rəhbəri ölkənin inkişafının təbliğində media plüralizmi və media azadlığının əhəmiyyəti barədə danışmaq üçün bu yaxınlarda buraya gəlmişdi. Ətraf mühitin dəstəklənməsi bizim üçün başqa vacib sahədir, məsələn, tullantıların idarə olunması, bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə və birdəfəlik plastik məhsulların istifadəsinin azalması. Həmçinin Böyük Britaniyada nəqliyyat planlaşdırmasının öyrənilməsi üçün təqaüd də maliyyələşdirmişik, ümid edirik ki, o, çirklənmə problemlərinin həllinə kömək edəcək. Qeyd edim ki, BP də bərpa olunan enerji mənbələri sahəsində fəal çalışır. Beləliklə, dəstəklədiyimiz bir sıra müxtəlif məsələlər var. Bu, böyük və vacib gündəmdir. Bilirəm ki, hökumət də dəstəyimizi yüksək qiymətləndirir və bəzi KİV-də Azərbaycanın sabitliyini pozmağa çalışdığımız barədə deyilənlər tamamilə cəfəngiyatdır. Biz hər zaman Azərbaycanın müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyirik və əsas məqsədimiz ölkənin inkişafına dəstək olmaqdır. – Azərbaycan turizm sektorunu da fəal inkişaf etdirir. Sizcə, britaniyalı turistləri Azərbaycanda daha çox nə cəlb edə bilər? Nəyə diqqət etməliyik? – Turizm dünyada həqiqətən vacib və inkişaf edən sahədir. Hər il Britaniyaya 40 milyona yaxın insan gəlir, London hava limanları şəbəkəsi isə dünyanın ən yüklənmiş şəbəkəsidir. Buna görə turizm sferası çox vacibdir. Bir çox üstünlükləriniz var. Azərbaycan mədəniyyət qovşağındadır – ölkə coğrafi baxımdan Avropada yerləşsə də, Yaxın Şərqin, Asiyanın dadı duyulur. Buna görə də fərqli ölkələrdən olan insanlar Azərbaycana gəlməyə çox maraq göstərirlər. Həmçinin gözəl təbiətiniz – fantastik dağlar, dağ kəndləriniz var. Qonaqpərvərliyiniz çox təsiredicidir. Hər bir ölkənin öz turizm strategiyası var. Sizdə Körfəz ölkələrindən, Rusiyadan və İrandan çox sayda turist olur. Ancaq sualınız Azərbaycanın Böyük Britaniyadan və Qərbi Avropadan necə daha daha çox turist cəlb edə biləcəyi ilə bağlıdırsa, cavab verərdim ki, “Formula-1” yarışı kimi böyük tədbirlər keçirməklə artıq bunu etməyə başlamısınız. İnsanlar bura gəlir, bir neçə gün keçirir və ölkəni daha yaxından tanıyırlar. Haqqında danışdığım insanların bəziləri bunu ediblər və həqiqətən təsirləniblər, Azərbaycana səfərləri çox xoşlarına gəlib. Digər ideya ekoturizmin inkişafı ola bilər. Bu yaxınlarda azərbaycanlı tələbəyə Britaniyaya səfər etmək və bu sahədə magistr dərəcəsi almaq üçün daha bir “Chevening” təqaüdü təqdim etdik. Turizmdə belə ixtisaslaşma çox dəyərli ola bilər. Daha çox insanın gələ bilməsi üçün Avropaya daha çox reyslər açmaq da çox faydalı olardı. Ancaq təbii ki, hökumət öz strategiyasını müəyyənləşdirməlidir. Biz bu sahədə kömək edirik: Britaniya Şurası mehmanxana sektorunda müvafiq peşəkar hazırlıq təmin edib. Həmçinin noyabrın əvvəlində Londonda keçiriləcək “World Travel Market”də Azərbaycandan geniş nümayəndə heyəti də iştirak edəcək. – Sizcə, hazırkı “Brexit” böhranı” Böyük Britaniyaya üçüncü ölkələrlə, o cümlədən Azərbaycanla münasibətlərə lazımi diqqət yetirməyə mane olmurmu, müvafiq olaraq, onlarla əlaqələri zəiflətmirmi? – Deməzdim ki, bu, böhrandır. Üç il yarım əvvəl referendum keçirildi və o vaxtdan bəri hökumət Avropa İttifaqı ilə birlikdən çıxış barədə çoxdetallı saziş və Aİ ilə gələcək əlaqələrə dair siyasi bəyannamə imzalanması ətrafında danışıqlar aparır. Əlbəttə, son bir neçə həftə ərzində çox şey baş verib. Ancaq ümumi proses uzunmüddətli idi. Buna baxmayaraq, bunun Azərbaycan kimi ölkələrlə münasibətlərimizə təsir edəcəyini düşünmürəm. İki məqamı qeyd edərdim. Birincisi, Azərbaycanla münasibətlərimiz Aİ-dən keçmir. Çox güclü ikitərəfli münasibətlərimiz var və Aİ sadəcə bunun bir hissəsidir, amma Azərbaycanla münasibətlərimizin mərkəzi deyil. Çox güclü ikitərəfli münasibətlərimiz var və bu, bundan sonra da belə davam edəcək. İkinci məqam ondan ibarətdir ki, biz böyük ölkəyik: BMT Təhlükəsizlik Şurasının, NATO-nun, Millətlər Birliyinin, eləcə də G7 və G20-nin üzvüyük. Ona görə də bütün digər öhdəliklərimizlə yanaşı, “Brexit”in də öhdəsindən gələ bilərik. Əslində biz başqa ölkələrdə daha çox iş görməyə çalışırıq. “Brexit” strategiyasının bir hissəsi olaraq, dünyadakı səfirliklərimizin sayını artırdıq və Xarici İşlər Nazirliyinin işçilərinin sayını artırdıq, çünki “Brexit” bizə dünyanın digər hissələrinə daha çox resurs yönəltmək imkanı verir. Buna görə də Azərbaycanla münasibətlərimizə çox müsbət baxıram. Ona görə də burada olmaq, bu gələcəyin bir hissəsi olmaq və buna necə töhfə verə biləcəyimizi görmək baxımından mənim üçün gözəl vaxtdır.

Əlilliyə Görə əmək Pensiyası Necə Hesablanır

Video: Əlilliyə Görə əmək Pensiyası Necə Hesablanır

Video: Yaşa görə əmək pensiyası, onun təyin edilməsi və hesablanması qaydası. 2023, Bilər

2023 Müəllif: Sophia Winter | [email protected] . Son dəyişdirildi: 2023-05-12 18:28

• sosial əlillik pensiyası;
• dövlət pensiya təminatı;
• və əlillik pensiya.

Yetkinlik dövründə sağlamlığını itirən insanlar üçün ən uyğun olan üçüncü seçimdir. Bununla əlaqədar olaraq, bu təqaüdün digər iki sosial təminat növündən bir neçə mühüm fərqi var.

Əlillər üçün əmək pensiyasının məqsədi, quruluşu və nüansları

Əlilliyə görə pensiya təqaüdü xəsarət və ya xəstəlik səbəbiylə öz gücünə öz qazanma fürsətini itirən insanların ən azından nisbətən layiqli bir həyat tərzi sürə bilməsi üçün tətbiq olundu. Bunun üçün dövlət onlara bir vaxtlar əmək yolu ilə qazandıqları aylıq gəliri (daha doğrusu, bir hissəsini) kompensasiya edir.

Bu ödənişlər üç komponentdən ibarətdir:

1. İş stajından asılı olmayaraq peşə fəaliyyəti ilə məşğul ola bilməyən bir vətəndaşa ödənilməsi lazım olan minimum məbləğ kimi qiymətləndirilən əsas (məcburi) hissə; onun ölçüsü yalnız əlillik qrupundan təsirlənir.
2. Əlilliyin başlama vaxtından və orta qazancdan birbaşa asılı olan maliyyələşdirilən hissə (bildiyiniz kimi, sığorta fonduna ödənişlər ödənilir). Çox vaxt maliyyələşdirilən hissə yüksək maaşla belə son dərəcə aşağı olur, çünki hər kəs iş kitabında bir işarə ilə işləmir.
3. Və vətəndaşın qeydiyyatda olduğu sığorta təşkilatının fondundan təyin olunan sığorta hissəsi.

Bu quruluşa görə bu tip sosial müavinətlərə əmək, əlillik pensiyası deyil, əksər hallarda sığorta deyilir.

Rusiyada kimsənin onun üçün ən əlverişli pensiya seçimini seçməsini qadağan etmək haqqı yoxdur. Beləliklə, bəzən əmək pensiyasından imtina etmək daha faydalıdır (məsələn, qısa bir iş stajı və ya aşağı “rəsmi” maaş) və əlillərə görə sosial pensiya üçün müraciət etmək, yəni hər bir kateqoriya üçün dəqiq bir məbləğ.

Əlillər üçün pensiya qorunması: federal qanunlar

Əlillərə verilən əmək pensiyasının xüsusiyyətləri, alınması şərtləri, ödənişlərin hesablanması normaları və digər aspektlər birdən bir neçə normativ sənədlə tənzimlənir.

Əsas olan 15 dekabr 2001-ci il tarixli, 166 saylı “Rusiya Federasiyasında dövlət pensiyası təminatı haqqında” Federal Qanundur. Bütün növ pensiyaların xüsusiyyətlərini, hər birinin təyin olunması şərtlərini müəyyənləşdirir və bir çox digər məsələləri nəzərdən keçirir.

Əmək (və ya sığorta) əlilliyi pensiyası 17 dekabr 2001-ci il tarixli 173 saylı “Rusiya Federasiyasında əmək pensiyaları haqqında” Federal Qanunda daha ətraflı nəzərdən keçirilir.

Təqaüdlərin hesablanması proseduru xaricində əsas cəhətlər 28 dekabr 2013-cü il tarixli 400 saylı “Sığorta pensiyaları haqqında” Federal Qanunda müəyyən edilmişdir.

Əlbətdə ki, cari il üçün minimum ödəniş məbləğini göstərən Rusiya Federasiyası Hökumətinin qərarlarını unutmamalıyıq.

Əlillərə sığorta təqaüdünün təyin edilməsi şərtləri və xüsusiyyətləri

Qanuna görə, aşağıdakı şəxslər əmək əlilliyi pensiyası üçün müraciət edə bilərlər:

• Rusiya vətəndaşları;
• Rusiya Federasiyası ərazisində daimi yaşayan əcnəbilər;
• vətəndaşlığı olmayan şəxslər – əlbəttə ki, yalnız Rusiyada daimi yaşamaq şərti ilə.

Sığortanın növü yalnız artıq əmək qabiliyyətinə çatmış şəxslərə verilir (Rusiyada bu 18 yaşa bərabərdir) və pensiya yaşının başlanğıcına qədər (kişilər və qadınlar üçün 60 və 55 yaş) ödənilir, müvafiq olaraq).

Hökümət qərarına əsasən, Rusiya Federasiyasında əlillər, tam hüquqlu bir həyat tərzi sürmələrinə imkan verməyən əlillər və ya bədən funksiyaları pozulmuş insanlar olaraq tanınır. Bu tərifdə həm eşitmə, görmə, danışma, əzələ-hərəkət sistemi zəifliyi olan insanlar və həm də sağalmaz xəstəliklərdən əziyyət çəkən və ya aktiv həyat tərzinə müdaxilə edən insanlar daxildir.

Belə bir təqaüdün ölçüsü (həmçinin ona hüququ) əlilliyin səbəbindən asılı deyil: məsələn, əmək kitabçasına əsasən işləyən əlil uşağın əlillik pensiyası almaq şansı eyni avtomobil qəzası nəticəsində gözünü itirən bir vətəndaş. Əlilliyin baş verdiyi an da rol oynamır: rəsmi vəzifələrin icrası zamanı, yeni bir vəzifəyə gəlməzdən əvvəl və ya iş yerindən qovulduqdan sonra.

Düzdür, qanunda hələ də komissiyanın bir vətəndaşın əlilliyi səbəbindən bir pensiya almaqdan imtina etmək hüququ olduğu əsasları təmin edir. Bunlardan yalnız üçü var:

1. Bir cinayət əməli törədildikdə iş qabiliyyətinin olmaması;
2. Əlavə peşə fəaliyyəti ilə uyğun olmayan qəsdən özünə xəsarət yetirmə;
3. Vətəndaşın rəsmi iş təcrübəsi yoxdur.

Bu hallarda bir insan yalnız sosial təqaüdə güvənə biləcəkdir (əlil uşaqlarla əlaqəli olan adi “sosial sistem” dən fərqli olaraq, yalnız standart pensiya yaşına çatdıqdan sonra təyin ediləcəkdir).

Əlillərə əmək pensiyasının verilmə müddəti

Əlilliyə görə pensiya hesablanacağı müddət iki şəkildə hesablanır:

1. Əlilliyin başlanğıcından bəri. Bu metod, sığortalı tərəfindən əmək qabiliyyətinin itirildiyi gündən 1 gündən 12 aya qədər olan hər hansı bir müddətdə pensiya təyin edilməsi üçün vəsatət verdikdə istifadə olunur. Məsələn, qrup 1 Fevral 2017-ci ildə təyin edilmişsə və təqaüd təyin edilməsi üçün müraciət eyni ilin oktyabr ayında göndərilmişsə, vətəndaş fevral ayından başlayaraq 8 ay müddətinə pensiya müavinətlərini ödəmək hüququna malik olacaqdır. Sentyabr daxil.
2. Sənədlər təqdim olunduğu gündən. Bu metod əlillik verildikdən bir ildən çox müddətdə pensiya almaq üçün müraciət edənlər üçün pensiyanın hesablanması üçün istifadə olunur.

Bu cür tələblər əlil insanları qorumaq üçün qəbul edildi: axı tez-tez belə olur ki, bir nəfər əlillik aldıqdan sonra xəstəxanada yatır və ya reabilitasiya keçir və dərhal aidiyyəti qurumlarla əlaqə qura bilmir. Eyni zamanda, digər insanlar kimi həyat üçün də maddi vasitələrə ehtiyac duyur, çünki bir çoxları müalicə üçün təsirli hesablar ödəməlidirlər.

Təqaüdün fasiləsiz verilməsi üçün vaxtında tibbi müayinədən keçmək lazımdır (əlilliyin müddətsiz verildiyi hallar, bərpa edilə bilməyən xəsarətlərlə baş verən hallar istisna olmaqla – məsələn, əzanın kəsilməsi). II və III əlillik kateqoriyalı vətəndaşlar hər il tibbi müayinədən keçməli olacaqlar. I qrupu olan insanlar üçün hər 2 ildə bir dəfə BTİ-yə ziyarət etmək kifayətdir.

Əmək pensiyası əlillərə yaşa görə sığorta pensiyası hesablanana qədər ödənilir. Və ya, bütün rəsmi iş yerlərində iş təcrübəsi 5 yaşdan az olduqda, sosial yaşa görə təqaüdün təyin edildiyi ana qədər (yəni qadınlar üçün 60 yaşa qədər, kişilər üçün 65 yaş).

Fərqli əlillər kateqoriyasına görə pul müavinətlərinin miqdarı

Əmək qabiliyyətini itirmiş şəxslər üçün pensiya təqaüdü sabit deyil, hər müraciət edən üçün ayrı-ayrılıqda hesablanır.

Onun ölçüsünə bir neçə amil təsir göstərir:

• tibbi müayinənin nəticələrinə əsasən təyin olunan əlillik kateqoriyası;
• əmək pensiyası üçün müraciət edən bir vətəndaşın əmək (sənədlərdə göstərilən məcburi məmur) iş stajı;
• əlilliyin başlanğıc tarixi;
• və iş qabiliyyətinin olmadığı barədə rəsmi etirafı olan əlilin peşə fəaliyyətinə davam etdiyi dövr. Məsələn, ölkəmizdə III, II və hətta I qrup əlillərə iş verən təşkilatlar var.

Bundan əlavə, təqaüd üçün müraciət edən şəxs Uzaq Şimalda uzun müddət yaşayırsa və ya özlərini təmin edə bilməyən əlil ailə üzvlərinin himayəsindədirsə, aylıq ödənişlərin həcmi yenidən hesablanacaqdır. Bu şərtlər əsas məbləğə sabit bir aylıq mükafat verir.

Sadə bir düsturdan istifadə edərək əlillik əmək pensiyasının ölçüsünü (müavinətlər istisna olmaqla) hesablaya bilərsiniz:

TPPI (Əmək Əlilliyi Pensiyası) = PC / (T * K) + B, burada:

• “PC” – bir əlilin təqaüd kapitalı, daha dəqiq desək, müraciət günü onun miqdarı.
• “T” şəxsin müavinət alacağı “sağ qalma dövrüdür” (bu müddət əlillik pensiyası təyin olunduğu andan, yaşa görə əmək pensiyası ödənişlərinin başlanmasına qədər hesablanır). 2013-cü ildən bu günə qədər müəyyən edilmiş maksimum müddət 228 aydır və ya 19 ildir.
• “K” – sığorta əmsalı (qeyd, əmək deyil!) Təcrübə. Əlilliyin qanuni tanınması zamanı 180-ə bölünən sığorta müddəti kimi müəyyən edilir. Əmək yaşına çatdıqdan sonra sağlamlığını itirən, lakin 19 yaşa qədər olan insanlar üçün avtomatik olaraq 12 ay olaraq təyin edilir. Əlillik sonrakı yaşda baş verərsə, hər sonrakı il üçün 4 aylıq sığorta təcrübəsi əlavə olunur. Ölkəmizdə kişilər üçün tam işləmə müddəti 42 ildir (18 ilə 60 yaş arası), bu 180 aylıq sığorta təcrübəsinə tam uyğundur. Təqaüd yaşı 5 il əvvəl olan qadınlar üçün maksimum xidmət müddəti 160 ay olacaq. Buradan belə çıxır ki, şikəstlik nə qədər gec baş verərsə, “K” əmsalı dəyəri o qədər aşağı olacaqdır, bu da aylıq ödənişlərin səviyyəsinin yüksəlməsi deməkdir.
• “B” hər bir əlillik kateqoriyası üçün dövlət tərəfindən ayrı-ayrılıqda təyin olunan pensiyanın əsas məbləğidir. Bu, bir vətəndaşa ödəniləcək minimum pensiya məbləğidir.

2017-ci ildə, 1 fevral tarixindən indeksləşdirməyə görə, sığorta pensiyasının əsas məbləği 4.805 rubl 11 qəpik olaraq təyin edildi. Buna görə minimum sabit ödəniş aşağıdakılardır:

• I qrup əlillər üçün – 9 610, 22 rubl
• II qrup əlillər üçün – 4,805.11 rubl.
• III qrup əlillər üçün – 2.402.56 rubl.

Sığorta pensiyasının ümumi məbləğinə əlilin himayəsində olanların (yəni yetkinlik yaşına çatmayanların və ya əlil uşaqların və ya əlil tərəfindən dəstəklənən digər qohumların) olması və ya olmaması da təsir göstərir.

Məbləği təqaüdün əsas hissəsinin 1/3 hissəsi olan hər bir asılı şəxsə (lakin üçdən çox olmayan) əlavə ödənilir. 4, 5 və ya daha çox övladının əlilin himayəsində olması halında, ödənişin artımı bu qrup üçün müəyyən edilmiş bir əsas məbləğə bərabər olacaqdır.

Beləliklə, 2017-ci il üçün minimum pensiya müavinəti I qrup üçün olacaqdır:

• Bir asılı varsa, 11211, 93 rubl;
• İki himayəsində olan əlillər üçün 12813, 63 rubl.
• üç və ya daha çox himayədarı olan bir əlil üçün minimum məbləğ 14.415.33 rubl təşkil edir.

II qrup əlillər üçün minimum ödəniş məbləği aşağıdakılara bərabər olacaqdır:

• 1 asılı ilə 6406, 81 rubl;
• 8008, 51 rubl – ikisi ilə;
• Üç və ya daha çox əlil qohum ilə birlikdə 9610, 21 rubl.

III qrup əlilliyi olan vətəndaşlar, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər üçün müavinətlər nəzərə alınmaqla əsas pensiya 4004, 26 rubl, 2443, 96 rubl və 7207, 66 rubl olacaqdır.

Rusiyada Uzaq Şimalda (və müvafiq olaraq, iqlim şərtlərinə görə onlara yaxın bölgələrdə) uzun müddət yaşayan və işləyən insanlar üçün pensiya üçün xüsusi müavinətlər mövcuddur. İki növ ittiham var:

1. Uzaq Şimal bölgələrində 15 il və ya daha çox işləyən insanlar üçün əsas pensiyanın 50% -i (əlilliyin şiddətindən asılı olduğunu xatırlayın) (belə bir üstünlükdən Arxangelsk, Murmansk, Magadan və əksəriyyəti istifadə edir) Irkutsk bölgələri, Nenets Muxtar Dairəsi, Kamçatka Bölgəsi, Çukotka Yarımadası, Yakutiya və bəzi digər bölgələr).
2. 30% – Uzaq Şimala bərabərləşdirilən bölgələrdə əmək fəaliyyəti ilə məşğul olan insanlar üçün (bunlar arasında Altay, Buryatiya, Transbaikaliya, Primorsky Bölgəsinin bəzi şəhərləri və s.). Təqaüd almaq üçün bu şərtlər altında işləmə müddəti ən azı 20 il olmalıdır.

Sirr deyil ki, inflyasiya səbəbindən pulun alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşə bilər. Təqaüd ödənişlərinin real dəyərindəki azalmanı kompensasiya etmək üçün indeksləşdirmə aparılır. Sosial təqaüddən fərqli olaraq, əlillik əmək müavinəti ildə iki dəfə – 1 fevral və 1 aprel tarixlərində indeksləşdirilir və bu da daimi qiymət artımları şəraitində onu daha sərfəli edir.

Əlilliyə görə əmək pensiyasının hesablanmasına bir nümunə

İqtisadiyyatdan kənar bir çox insan, əlilliyə görə ala biləcəyi təqaüdün miqdarını hesablamaqda çətinlik çəkir. Eyni zamanda, bəzən bunu etmək lazımdır (məsələn, sosial müavinət növünün seçilməsi ilə bağlı sual yarananda). Konkret bir nümunədən istifadə edərək iş qabiliyyətini itirmiş şəxs üçün pensiya təqaüdünün hesablanması prosesini nəzərdən keçirək.

Vətəndaş N, 28 yaşında, II qrup əlillik təyin edildi. İş qabiliyyətini itirdiyi zaman təqaüd kapitalının miqdarı 160.000 rubl, iş kitabındakı ilk girişin 18 yaşa aid olduğunu nəzərə alaraq ümumi iş təcrübəsi 10 ildir. Vətəndaş 1 asılı şəxsdən məsuldur.

Başlamaq üçün vətəndaş N.-nin sığorta təcrübəsini hesablayaq. İşin ilk ili üçün 12 aya, hər sonrakı il üçün 4 aya bərabər olacaq. Düsturu alırıq: 12 + (9 * 4). Cəmi – 48 ay sığorta təcrübəsi.

Bu vəziyyətdə sağ qalma müddəti (T) maksimuma (228 ay) qoyulacaqdır.

“K” – sığorta təcrübəsi əmsalı – 48/180, yəni 0, 26-ya bərabər olacaqdır.

II qrup üçün əsas pensiya 4.805.11 rubldur.

Məlum məlumatları “TPPI = PC / (T * K) + B” düsturuna qoyaraq aşağıdakı rəqəmləri görürük:

TPPI = 160,000 / (228 * 0,26) + 4805.11 = 7,504.16 rubl.

Bu məbləğə bir asılı şəxs üçün əlavə edirik (II qrup üçün baza ölçüsünün 1/3 hissəsi, yəni 1 601,7 rubl).

Beləliklə, vətəndaş N üçün aylıq əmək əlilliyi təqaüdünün ümumi ölçüsü 9105 rubl 86 qəpik olacaqdır.

Əmək əlilliyi pensiyası üçün necə müraciət etmək olar

Əmək əlilliyi pensiyası təyin etmək üçün məcburi sənədlər paketi təqdim etməlisiniz:

• şəxsiyyət sənədi;
• təyin olunmuş əlillik qrupunu göstərəcək tibbi müayinədən keçmək barədə arayış;
• SNILS;
• IPR (Fərdi Reabilitasiya Planı)

Əmək əlilliyi təqaüdünün təyin edilməsi üçün müraciətlərə sənədlər təqdim olunduğu gündən 10 gün ərzində baxılır.

Əmək əlilliyi pensiyası, elastikliyinə görə digər sosial müavinətlərlə müqayisə edilir. Eyni zamanda, bu cür kompensasiya hər kəs üçün uyğun deyil. Sənədləri təqdim etməzdən əvvəl əlillər üçün bir sığorta pensiyasının bütün müsbət və mənfi cəhətlərini diqqətlə nəzərdən keçirməlisiniz və yalnız bundan sonra Pensiya Fonduna getməlisiniz.