Nəzəriyyənin mənası

1) логическое обобщение опыта, общественной практики, отражающее закономерности развития природы и общества. Yeni nəzəriyyə новая теория, qabaqcıl nəzəriyyə передовая теория, elmi nəzəriyyə научная теория

NƏZƏRİYYƏ

is. [ ər. ]
1. Biliyin hər hansı bir sahəsində rəhbər tutulan ideyalar sistemi, elmi sistem; ictimai-tarixi həyatın gedişində toplanmış təbiət və cəmiyyət haqqındakı biliklərin məcmusu. İnqilabi nəzəriyyə. Ehtimal nəzəriyyəsi.
2. Təcrübi biliyin əksinə olaraq, hər hansı bir elmin, sənətin mücərrəd məntiqi planda işlənmiş ümumi əsasları. Nəzəriyyə ilə məşğul olmaq.
3. Təcrübi fəaliyyət və ya həqiqi varlığın əksinə olan ümumi mücərrəd mühakimə.

Антонимы

• NƏZƏRİYYƏ NƏZƏRİYYƏ – PRAKTİKA Nəzəriyyə ilə praktika bir-birini tamamlayır. Nəzəriyyə praktikasız kordur, praktikasız nəzəriyyə heçdir

Значение слова в других словарях

NƏZƏRİYYƏ

[ər.] сущ. учение, теория (илимдин тежрибадалди тушир умуми къайдайрин кӀватӀал). Полностью »

NƏZƏRİYYƏ

\ – gerçəkliyin bu və ya digər ―fraqmenti, parçası‖ haqqında səhih, dürüst birliyin ümumi-ləşdirilmiş sistemi; həmin parçanı təşkil edən obyektləri Полностью »

nəzəriyyə

is. théorie f ; doctrine f ; nisbilik ~si théorie de la relativité ; ehtimal ~si riyaz. théorie de la probabilité ; fəlsəfi ~lər doctrines philosophiq Полностью »

NƏZƏRİYYƏ

ə. elmin, incəsənətin və s. təcrübi olmayan ümumi əsasları Полностью »

NƏZƏRİYYƏ

i. theory; ~ və praktika theory and practice; sosialist inqilabı ~si theory of socialist revolution; sinfi mübarizə ~si theory of class struggle; nisb Полностью »

NƏZƏRİYYƏ

NƏZƏRİYYƏ – PRAKTİKA Nəzəriyyə ilə praktika bir-birini tamamlayır. Nəzəriyyə praktikasız kordur, praktikasız nəzəriyyə heçdir Полностью »

NƏZƏRİYYƏ

сущ. 1. теория: 1) логическое обобщение опыта, общественной практики, отражающее закономерности развития природы и общества Полностью »

Nəzəriyyənin mənası

Nəzəriyyə Yunan dilindən gələn bir termindir theoriya tarixi kontekstdə nəzərdə tutulan baxın, düşünmək və ya iş və daha çox a spekulyativ düşüncə.

Təkamülündə, termini təyin etmək üçün gəldi əsas fikir dəsti reallığın bəzi məqamlarına ümumi baxış keçirməyə çalışan müəyyən bir mövzunun. Edir fərziyyələr məcmusundan ibarətdir.

Nəzəriyyələrə səbəb ola biləcək iki kateqoriya fikir var:

• fərziyyə: fərziyyə müşahidələr tərəfindən dəstəklənmirsə,
• fərziyyə: test edilə bilən müşahidələrlə dəstəklənir. Buna baxmayaraq, bir fərziyyə yalan ola bilər. Bu baş verdikdə, fərziyyə müşahidəyə uyğun olaraq dəyişdirilməli və ya atılmalıdır.

Elmdə bilik təsvirlərinin məcmusu belədir nəzəriyyəni yalnız möhkəm empirik əsaslara sahib olduqda çağırır.

A Elmi nəzəriyyə praktikadan fərqli olaraq bir elmin spekulyativ hissəsidir. Müşahidələr, fikirlər və aksiomalardan və ya postulatlardan ibarət olan ardıcıl bir sistemdir və bunların hamısı müəyyən hadisələri izah etməyə çalışan bir dəst təşkil edir. Elmi nəzəriyyələrə nümunələr:

• Xaos nəzəriyyəsi,
• Ünsiyyət nəzəriyyəsi
• Bilik nəzəriyyəsi
• Təkamül nəzəriyyəsi
• Oyun nəzəriyyəsi
• Nisbilik nəzəriyyəsi
• Kvant fizikası nəzəriyyəsi

Nəzəriyyələr yalnız təbiət elmlərində və dəqiq elmlərdə deyil, fəlsəfədən ədəbiyyata, ictimai biliklərə qədər akademik tədqiqatın bütün sahələrində mövcuddur.

Bir çox vəziyyətdə nəzəriyyə bir reallıq modeli olaraq görülür. Nəzəriyyə bir şəkildə yoxlanılmalıdır. Bir çox elm adamları dini inancların doğrulanamayacağını və bu səbəblə nəzəriyyələr deyil, inanc məsələləri olduğunu iddia edirlər.

Nəzəri çərçivəyə də baxın.

Populyar olaraq nəzəriyyə bir dəstə istinad etmək üçün istifadə edilən bir sözdür mücərrəd fikirlər bəzi hadisələri izah etmək, hətta hadisənin proqnozlarını verməyə imkan verir. Praktikada əldə edilməsi çətin olan bir şeyi təsvir etmək üçün də istifadə olunur, məsələn “Ölkədəki vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün fikirləriniz təmiz nəzəriyyədir.”

‘Nəzəri termin’ və ya ‘nəzəriyyədə’, reallıq təcrübəsində və ya təcrübəsində müşahidə edilə bilən hadisələrə münasibətdə modeldən alınan məlumatlar arasındakı fərqi göstərmək üçün istifadə olunur. Tez-tez müəyyən bir nəticənin nəzəriyyə ilə proqnozlaşdırıldığını, lakin hələ də müşahidə olunmadığını göstərir.

Həmçinin baxın Təcrübə.

nəzəriyyə

1) логическое обобщение опыта, общественной практики, отражающее закономерности развития природы и общества. Yeni nəzəriyyə новая теория, qabaqcıl nəzəriyyə передовая теория, elmi nəzəriyyə научная теория

2) совокупность обобщённых положений, образующих какую-л. науку или раздел её. Elastiklik nəzəriyyəsi теория упругости, şahmat nəzəriyyəsi шахматная теория, süzülmə nəzəriyyəsi гидро геол. теория фильтрации, kəsmə nəzəriyyəsi теория резания

3) общие, разрабатываемые в отвлечённо-логическом плане основы какой-л. науки, мастерства; отвлечённое знание этих основ. Nəzəriyyə ilə məşğul olmaq заниматься теорией

1) совокупность теоретических положений в какой-л. области явлений действительности. Təbiət haqqında nəzəriyyə учение о природе

2) совокупность теоретических положений в какой-л. области знаний, система взглядов. Materialist nəzəriyyə материалистическое учение

сущ. большинство (большая часть). Böyük əkəsəriyyət подавляющее большинство, mütləq əksəriyyət абсолютное большинство, adamların əksəriyyəti большинство людей, oxucuların əksəriyyəti большинство читателей

сущ. собир. человечество, род человеческий. Bütün tərəqqipərvər bəşəriyyət всё прогрессивное человечество, bəşəriyyətə qarşı cinayət преступление против человечества

сущ. теоретик (тот, кто разрабатывает теорию, занимается теорией в какой-л. отрасли знаний). Fizika nəzəriyyəçisi теоретик физики, dil nəzəriyyəçisi теоретик языка

большинство, большая часть. Əksəriyyət etibarı ilə в большинстве, судя по большинству.

сущ. теоретизирование (рассуждение на теоретические темы, обычно отвлечённые); чрезмерное увлечение теорией; nəzəriyyəbazlıq etmək теоретизировать