Böyüklərdəki qurdlar: simptomlar, müalicə

Bir çox narkotik qurdlar və qurdlar yumurta qarşı təsirsizdir. Bundan əlavə, pinworms ilə self-infeksiya olduqca böyük bir təhlükə var. Buna görə 2-3 həftədən sonra müalicənin gedişi təkrarlanmalıdır.

Depressiya nədir və ondan necə qurtulmaq olar?

Hər bir kəs zaman-zaman bir narahatlıq, sıxıntı hiss edə bilər. Ancaq həftələrcə sürən hüzn, ümidsizlik, ya da gündəlik fəaliyyətlərə qarşı maraqsızlıq daha ciddi bir problemə işarə edə bilər. Biz hamımız bəzən işdə olan problemlərimizə görə, ailədə olan anlaşılmazlığa və ya maddi cəhətdən çətinlik çəkəndə qısamüddətli stress keçiririk. Elə bilirik ki, bu, depressiyadır və heç də mühüm məsələ deyildir. Öz-özünə keçib-gedəcəkdir. Ancaq qısamüddətli olan bu streslərin heç biri depressiya deyildir.

Bəs, depressiya nədir?

Psixoloqlar hesab edir ki, depressiya insanda olan ruhi anomaliyadır ki, ətraf mühitin və ya fizioloji dəyişikliklərin nəticəsində büruzə verilir. Depressiya, xüsusilə bir itki, ya da xəyal qırıqlığı yaşandıqdan sonra ortaya çıxdığında, normal bir hal olaraq qəbul edilə bilər.
İnsan özünü fiziki və mənəvi cəhətdən lazımsız hiss edirsə, ruh düşkünlüyü yaşayırsa, bu, depressiya halıdır. Depressiyalı adamı yemək-içmək maraqlandırmır, Günəşin çıxması, yağışın yağması, ümumiyyətlə, heç nə ona sevinc gətirmir. O, qəlb sızıntısı, məyusluq, pərişanlıq hiss edir. Depressiya illərlə içimizdə yığılan hiss və narahatlıqlarımızın, sona qədər dəyilməmiş fikir və düşüncələrimizin nəticəsidir. Mütəxəssislərin fikrincə, depressiya çox zaman nevrozun fonunda başlayır.
Depressiyanın ağır forması zamanı insan evə qapanır və heç kəslə göruşmək istəmir, bütün günü hərəkətsiz uzanır və s. İlkin mərhələlərdə isə depressiyalı şəxs məcburi şəkildə də olsa, evdən çıxır, istəməsə belə, işə gedir. “İstəmirəm, lakin bunu etməyə məcburam” arasındakı halın özü də insanı qıcıqlandırır.
Depressiya, infeksiya kimi, başqa bir xəstəliyin simptomu olaraq da görülə bilməkdədir. Ancaq 2 həftədən uzun sürməsi – əhəmiyyətli bir çətinlik və funksional çatışmazlıq səbəbi olan depressiv xəstəlik ehtimalı ağıla gəlməlidir. Depressiv pozğunluq insanların 10-15 faizində həyatlarının bir dövründə görülməkdədir. İnsanların və cəmiyyətin bu xəstəliyi yaxşı tanımaması nəticəsində çox sayda insanlar depressiyadan əziyyət çəkirlər. Hətta iş o yerə çatır ki, bəziləri intihara belə əl atırlar. Elə isə, depressiyanın hansı əlamət və xüsusiyyətlərlə ortaya çıxdığından xəbərdar olaq.
Bu əlamətlər sizdə də varsa, deməli, depressiyaya düçar olmusunuz:

1. Yuxu pozuntuları sıxdır. Yuxusuzluq, gecə tez-tez yuxudan oyanmaq, sabah tezdən oyanmaq və təkrar yata bilməmək və yaxud həddən artıq çox yatmaq.
2. Yemək problemləri olur. Az yemə və bununla bağlı arıqlama, yaxud çox yemə və buna bağlı olaraq həddən artıq kökəlmək. Xəstələr dietada olmadıqları halda, 1 ayda ümumi çəkinin 5 faizindən çox olmaqla arıqlayır və ya kökəlirlər.
3. Lazımsızlıq, ümidsizlik duyğuları. Xəstələr, əsasən, bir işə yaramadıqlarını düşünürlər. Gələcək ümidsiz və qaranlıqdır. Depressiya ilə bağlı ümidsizlik və kədər hissləri o qədər şiddətlidir ki, xəstələr yaşamağa olan marağını itirir, heç nədən zövq ala bilmirlər. Cinsi istəksizlik hiss olunur və xəstələr yataqdan çox zaman çıxmaq istəmirlər. Xəstələr bütün günahın özlərində olduğunu zənn edirlər.
4. Kansentrasiya çətinliyi, qərar verməkdə çətinlik ola bilər. Xəstələrdə kansetrasiya və diqqət toplamaq o qədər çətin olur ki, hər hansı bir mətni təkrar-təkrar oxuduqları halda yadlarında heç nə qalmır.
5. Enerji azlığı, yorğun hiss etmə, hər şeyə qarşı laqeyd olmaq. Əsasən səhər yorğun halda yuxudan qalxılır və bu yorğunluq halı gün boyu davam edir. Əvvəllər zövqlə etdikləri işi artıq davam etdirmək istəmirlər. Yalnız qalmaq istəyirlər.
6. Ölmək istəyi. İntihar etmək və ya intiharı etməyə təşəbbüs ola bilər. Bir çox xəstələr intiharın dində günah olduğu üçün bu yola əl atmırlar, ancaq bəziləri isə buna nail olurlar.

Depressiyanın düzgün dərk edilməməsi…

İnsanlar bu xəstəliyi düzgün dərk etmədiklərinə görə, onun uşaqlarda da ola biləcəyi ehtimalını rədd edirlər. Çox hallarda valideyn və ya müəllim uşağın və ya yeniyetmənin depressiyaya düşməsi xəbərini eşidəndə inanmırlar. Bu xəstəliyin onlar üçün tez olduğunu söyləyirlər. Ancaq depressiya öz mahiyyətinə görə ruha edilən təzyiqə reaksiya vermək olduğundan, yeniyetmələrdə də rast gəlinir. Məsələn, uşaq valideynlərindən birini itirən zaman depressiyaya düşə bilər. Əlbəttə, ətrafındakılar ona məhəbbət göstərərək, bu xəstəliyin daha da şiddətlənməsinə imkan verməyə bilərlər. Ancaq bəzən də mütəxəssisə müraciət etmək lazım gəlir.

Uşaq və yeniyetmələrin depressiyaya düşməsinə nə səbəb olur?

Uşaq, eyni zamanda, ailədə olan çəkişmələrə, ya hansısa yaxınlarından birinin pis xəstəliyə tutulmasına, ailədə kobudluqla rastlaşanda bu xəstəliyə düçar ola bilər. Ali məktəbə imtahana hazırlaşan bir yeniyetmə də depressiyaya düşə bilər.
Ona görə də, uşaqlarda və yeniyetmələrdə depressiyanın olmasını inkar etməyin özü həqiqəti görməməzliyə vurmaq deməkdir. Çünki bu cür uşaqların köməyə ehtiyacı vardır, dərdləşməyə adam axtarırlar. Ancaq bu da kifayət deyildir. Bu xəstəliyin müalicə yolları müxtəlifdir. Bu cür uşaqlar əgər kiçik yaşlarından müalicə olunmasalar, böyüyəndə kobud, məyus və ümidsiz bir insana çevrilərlər.

Uşaq və yeniyetmələrdə depressiyanı hansı əlamətlərinə görə müəyyən etmək olar?

1. Qəmgin əhvali-ruhiyyə. Uşaq və ya yeniyetmə bir neçə həftə ərzində əgər qəmgindirsə və günün müəyyən saatlarında və ya müxtəlif günlərdə bu halı bir qədər dəyişirsə, bu, depressiyanın əlaməti deməkdir. Ümumi olaraq, onu əhatə edən mühitin dəyişməsinə baxmayaraq, onun qəmgin və bədbəxt halı hələ də qalmaqdadır. Bəzən bu daimi xəstəliyi müəyyən etmək heç də asan olmur. Bəzən bu cür qız və ya oğlanlar onlarda olan bu dəyişikliyi boyunlarına almaq istəmirlər, onu gizlədirlər. Ola bilsin ki, depressiya bu cür oğlan və qızların ruhiyyəsində özünü başqa cür büruzə versin və qəmgin olmaqları çox da hiss edilməsin. Məsələn, heç kimə yaxınlaşmamaq, heç nəyi bəyənməmək, sözə qulaq asmamaq kimi. Onu da demək lazımdır ki, hər sözə baxmayan və ya problem yaradan uşaq depressiyada deyildir. Ancaq yeniyetmələrin arasında bu xəstəliyə kifayət qədər çox rast gəlinir. Bəzən depressiya nigarançılıqla bir yerdə olur. Bəzən də tibbin müəyyən edə bilmədiyi baş və ya mədə ağrısı kimi özünü göstərir. Bu zaman valideyn çox nigaran olur. Onlar çalışırlar ki, bu xəstəliyi uşağın orqanizmində axtarsınlar. Amma onun qəmgin olmasını heç nəzərə almırlar.
2. Ləzzət almamaq və gündəlik fəaliyyətlərdən razı qalmamaq. Uşaqların və ya yeniyetmələrin əksəriyyəti çox hallarda hövsələsiz olurlar. Bu da depressiyanın əlaməti deyildir. O zaman bunu depressiya hesab etmək olar ki, uşağın əvvəllər ləzzət və həvəslə gördüyü işlər indi onun üçün mənasız görünür. Məsələn, gəzintiyə çıxmaq, dostları ilə ünsiyyət bağlamaq. Ancaq indi onun görüşməyə və ya gəzməyə hövsələsi çatmır. Ya, məsələn, əvvəllər məktəbdə idmanı çox sevərdi, ancaq indi idmana qarşı laqeyddir. Əgər bu cür əlamətlər bir neçə həftə uzanarsa, depressiyanın olduğunu bildirir.
3. Yuxunun pozulması. Yuxunun pozulması bir neçə cür özünü göstərə bilər. Uşaq və ya yeniyetmə yatmağa getmək istəmir. Bu, onun üçün çətin bir işdir. Gecələr oyanır və bir daha yata bilmir. Səhərlər başqa vaxtda olandan daha tez durur. Təkrar və qəmgin yuxular görür. Ya da yuxuda gəzir və söhbət edir.
4. İştahanın dəyişməsi. Depressiyada olan uşaqların əksəriyyəti yemək seçimində çox çətinlik yaradırlar. Yeməyə qarşı meyl göstərmirlər. Bəziləri də rahatlıq tapmaq üçün yeməyi çox yeyirlər. Hər halda, əgər bu adətləri uzun müddətə dəyişərsə, depressiyanın əlaməti deməkdir. Qızlar çox zaman pəhriz saxlayırlar ki, bu depressiya əlaməti deyildir. Ancaq o qız ki, iştahasız yemək yeyir və ləzzət almırsa, onda bu, depressiyanın əlamətidir.
5. İntihara meyl etmək. Şübhəsiz, bu fəlakətli hal depressiyanın ən nigaranedici əlamətidir. Ancaq onu da bilmək lazımdır ki, intihara təşəbbüs edən hər yeniyetmə depressiyada deyildir. Bəzən bu cür uşaqlar həyatın dəyərsiz olduğunu fikirləşirlər. Məsələn, valideyni ona televizora baxmağa icazə verməyəndə ayağını yerə vurub qışqırır: “İndi ki, belə oldu, özümü öldürəcəyəm!” Ya da televiziya filmində olanları təqlid edər. Halbuki, yarım saat əvvəl həyətdə uşaqlarla oynayırdı. Bu işə əl atan yeniyetmələrin çoxunda ola bilsin ki, depressiya olmasın. Onlar ola bilsin ki, əsəbi olsunlar və ya bir anlıq meyllərinin dalınca getsinlər. Əlbəttə, şübhəsiz ki, depressiya intiharın səbəblərindən biridir. Xüsusilə də oğlanlar həmişə filmlərdə gördükləri və ya kitablarda oxuduqları şəxsiyyətlərin röyasında olurlar. Əgər bilmək istəyiriksə, bu şəxsiyyətlər depressiyanın əlaməti deyildir, qalan əlamətləri də nəzərə almalıyıq. Hər bir halda intihara təşəbbüs edən yeniyetmələrin bir çoxu depressiyaya düşdüyü üçün bu əmələ əl atırlar. Həyat onların gözlərində mənasız olur.
6. Özünü danlamaq. Bəzən depressiyaya düşən yeniyetmələr ailənin və ya dostlarının problemlərini öz boyunlarına götürürlər. Onlar hər şeyin ali olmasını istəyirlər. Onlar ata ilə ananın münaqişə etməsini və ya qardaş-bacı davasında özlərini müqəssir hesab edirlər. Ancaq ətrafındakılar onlara nə qədər bu işdə onların günahsız olduğunu söyləsələr də, özlərini danlayırlar. Onlar özlərinə dəyər vermirlər.
7. Uşaq və yeniyetmənin rəftarının dəyişməsi. O uşaq ki əvvəldən hamıdan qaçar və dost olmağı xoşlamaz, ya da ictimai bir uşaq olub, ancaq get-gedə xəlvətə çəkilərsə, dostlarını görməkdən imtina edərsə, bir-birindən çox fərqlənirlər. İkinci halda diqqət etmək lazımdır ki, onun gündəlik rəftarında başqa hansı dəyişiklik baş verir. Əgər bu hallar uzunmüddətli olarsa, depressiyanın əlaməti deməkdir. Qəmli və pərişan halla depressiyanı ayırmaq bəzən çətin olur. Ancaq bu nöqtəyə diqqət etmək lazımdır ki, depressiya xəstəliyinə düçar olan uşaqda bu rəftarlar uzunmüddətli olur.
8. Depressiyada olan uşaqlar başqa uşaqlardan fərqli olaraq, daha çox təklikdə qalırlar. Bu cür uşaqlar öz həmyaşıdlarına qarşı səbirsiz və hövsələsiz olurlar.

Depressiyaya düçar olmamaq üçün nə etməli?

Depressiyaya düşməmək üçün mütləq hisslərini, düşüncələrini, narazılıqlarını bilmək lazımdır. Buna görə də, ünsiyyət çox vacibdir. Ünsiyyət mütləq insanlarla ola bilər: dostlarımız, iş yoldaşlarımız, qohumlarımız və s. Ailə münasibətlərində kişi və qadın deyilməmiş sözlərə, yarımçıq fikirlərə görə, depressiyaya düşür. Dialoq bitdiyi yerdə nevroz, daha sonra isə depressiya başlayır. Hiss və fikirlərimizi ifadə edərkən biz özümüzü depressiyadan çıxmağa yardımçı oluruq.

Depressiyanın hansı növləri var?

– Major depressiya. Major depressiyanı hər kəs eyni keçirmir. Buna görə də, major depressiya özü də bir neçə yerə bölünür:
1. Xroniki davam edən depressiya;
2. Atipik depressiya;
3. Melanxolik depressiya;
4. Doğum sonrası başlayan depressiya (post partum depressiya);
5. Fəsillə əlaqəli depressiya;
6. Distim depressiya (uzun və zəif depressiya).

Melanxolik depressiya. Xəstələrin sosial aktivasiyası və öz hobbilərinə qarşı maraqları azalır. Dostlarıyla və ailəsi ilə bir yerdə olmaq istəmirlər. Daha əvvəl maraqla etdikləri işi artıq etmək istəməzlər. Həyatlarında yaxşı seylər olsa belə, bundan xoşbəxt olmazlar. Xəstələr oyanmaları lazım olduğu vaxtdan daha tez oyanmış olurlar və sonrasında da yatmağa çalışsalar belə, yata bilmirlər. Bu depressiya ən çox səhər müşahidə olunur. Xəstələrin hərəkətləri normaldan daha yavaş və ya daha tez ola bilir. İştahasızlıq olur və həddən artıq arıqlayırlar. Hər şeydə özlərini günahlandırırlar.

Post partum depressiya (doğuş sonrası depressiya). Qadınlarda doğuş sonrası depressiya keçirmə halı 10-15%-dir. Depressiya özünü doğuşdan sonra 6 ay içində göstərir. Xəstələrdə, adətən, tez özündən çıxma, birdən-birə ağlamaq, gərginlik ola bilər. İlk dəfə doğum etmiş qadınlarda bu depressiya daha çox görünür. Doğuşdan sonra ani hormon dəyişiklikləri qadına çox pis təsir edir. Uşağın tez-tez ağlaması və ananın onun nəyə görə ağlamasını bilməməsi xəstəni daha da pis vəziyyətə salır.

Atipik depressiya. Bu depressiya digərlərindən fərqlidir, belə ki, xəstələrdə gərginlik, halsızlıq halı həmişə olmaya bilər, bəzən olduqları mühitdən asılı olaraq, çox şən, gülərüz görsənə bilirlər. Xəstələrdə iştahlılıq və kilo artımı ola bilər. Belə xəstələr bütün günü ağrıdan əziyyət çəkirlər, amma onların ağrıları tamamilə psixoloji olur. Ani şəkildə özündən gedə bilər, əsasən də insanların çox olduğu yerlərdə özündəngetmə halları artır. Bu insanlar, əsasən rədd edilməyə qarşı çox həssasdırlar və rədd edildikləri zaman çox əsəbi və dağıdıcı olurlar. Buna görə də, ailəylə, dostlarla və iş yerində bəzi çətinliklərlə qarşılaşırlar.

Distim depressiya (uzun və zəif depressiya). Ən az 2 il davam edən və zəif keçirdilən depressiyadır. Arada 1-2 gün sağalmış kimi görünə bilərlər, ancaq əsasən depressiya halında olurlar. Bu depressiyada olan şəxslər də gərginlik və həssaslıq keçirdirlər, ancaq ağır depressiya ilə müqayisədə çox zəif halda bu proseslər duyulur. Səbəbi bilinməyən bədən ağrıları, halsızlıqlar olur. Bu depressiyanı digərlərindən fərqləndirən cəhət onun daha uzun müddət davam etməsidir.

Fəsillə əlaqəli depressiya. Bəzi xəstələrdə depressiya mövsümi xarakter daşıyır. Təkrarlanan depressiya həmişə eyni fəsilə təsadüf edir. İlin digər fəsillərində isə həmin şəxs özünü çox yaxşı hiss edir. Bütün ağır depressiya halları bu depressiyada özünü göstərir. Əsasən havanın tutqun olduğu payız və qış aylarında bu depressiya özünü daha çox göstərir.

Bəs, depressiyadan necə qurtulmaq olar?

1. Valideynlə müalicə. Depressiyanın ən yaxşı müalicə yoludur. Sağlam ailə rabitələri bu xəstəliyi tez bir zamanda üzə çıxarar və onu müalicə etməyə şərait yaradar. Valideyn öz uşağına kömək etməlidir ki, qürurunu bərpa edə bilsin. Onun bütün müvəffəqiyyətlərini təşviq etməlidir. İşlərinə yersiz qarışmamalıdır. Gərək valideynlər icazə versinlər ki, yeniyetmələr inkişaf yolunda möhkəm addımlar atsınlar və onları başqa məsuliyyətlərlə yükləməsinlər. Onlarla söhbət etməyə dəyər verməli və onlarla söhbət etməyi gündəlik proqrama salmalıdır. Mövzu seçimində genişfikirli olmalıdır. Bu yolla yeniyetmənin ruhu və psixoloji çətinliklərinin çoxunu müalicə etmək olar. Əgər depressiyaya düşübsə, onun səbəblərini axtarılmalıdır. Psixoloqa getməmişdən qabaq bu problemləri valideynlər aradan qaldırmağa çalışmalıdırlar.

2. Müşavirə müalicəsi. Yeniyetmənin rahatlıqla dərdini söyləyə biləcəyi müəllim və ya canyandıran insan ona nəsihət verə bilər və onunla məsləhətləşərək, bu porblemi aradan qaldıra bilər.

3. Ailə müalicəsi. Ailə bir neçə insanların yaşadığı bir mühitdir. İnsan da daima cəmiyyətə meyl etdiyindən, ailə üzvləri tərəfindən diqqət mərkəzində olması onun bir çox problemlərini həll etməyə kömək edəcəkdir. Hər bir ailə üzvü depressiyaya düşmüş bu yeniyetməyə bacardığı qədər yardımı etsə, onun psixologiyasına müsbət təsir edər və onu depressiyadan uzaqlaşdıra bilər.

4. Psixoloji müalicə. Elə bir müalicədir ki, psixoterapevtlər tərəfindən yeniyetməyə yardım edilir. Yeniyetmə bu cür həkimlərlə söhbət edərək, dərdlərini üzbəüz onlara söyləyir.

5. Tibbi müalicə. Bu müalicə yuxarıda deyilən müalicə növlərindən az təsirlidir. Ancaq bəzən bu növ müalicə də işə yarayır. Əgər psixoloqla söhbət bu xəstəliyə yardım etmirsə, dərmanla müalicə edilir.

6. İdman müalicəsi. Əgər uşaq və ya yeniyetmə davamlı olaraq, idman edərsə, bədənini formada saxlayarsa, daha az qəmgin olmuş olar. Psixoloqlar depressiyaya düşmüş iki qrupu bir-biri ilə müqayisə etmişdir. Birinci qrupda olan ağır idman növü ilə, ikinci qupda olanlar isə yüngül idman növü ilə məşğul olurdular. Birinci qrupun stressi ikinci qrupdan az müşahidə edilmişdir. Birinci qrupda olanlar bədənə daxil olan stress hormonlarının sayını azaldır, ancaq ikinci qrupda stress qəbulu azad buraxılır. Nəticədə birinci halda qəlb sağlam olur və stressə qarşı müqavimət daha çox olur. Ona görə də açıq havada idman etmək bu cür xəstəliklərə çox kömək edir.

Başqa hansı üsullar çarə ola bilər?

Psixoterapiya: Psixoterapevtlə görüşmələrin edildiyi bir neçə müalicə üsulunun təsirli olduğu müşahidə edilmişdir. Bu müalicələr dərman preparatları ilə birlikdə tətbiq edilə bilər.

Dərman müalicəsi: Antidepressant dərmanlar, ümumiyyətlə, xəstələrin üçdə ikisindən çoxunda təsirli olmaqdadır. İndiki vaxtda həkimlər bir neçə tip antidepressant arasında seçki edə bilməkdədirlər.

Elektrokonvulsiv müalicə: (EKT) Xüsusilə digər müalicələrə cavab verməyən, daha ağır depressiyası olan xəstələrə tətbiq olunur.

Böyüklərdəki qurdlar: simptomlar, müalicə

Qurdlar insan orqanizmində parazit olan və orqan və sistemlərin disfunksiyasına səbəb olan qurdlar qrupundan qurtlar. Yetkinlərdə pinworms və dəyirmi qurdlar tez-tez rast gəlinir. Maşyalara aid müxtəlif növ zəncirlər də ola bilər. Hər halda, helminthiasis əlamətləri görünür zaman, dərhal effektiv müalicə təyin edən bir həkim müraciət etməlidir.

Xəstəliyin səbəbləri

Bədənində helminth infeksiyasının bir neçə qaynağı vardır:

1. Helminthiasis – bu vəziyyətdə qurdlar insan vücuduna torpaq və su vasitəsilə daxil olur. O, həmçinin heyvanlarla təmasda və sineklərin yumurta köçürülməsi zamanı baş verə bilər.
2. Əlaqə yolu – qurdlar şəxsdən şəxslərə ötürülür. Beləliklə pinwormlar yayılır və infeksiya riski çox yüksəkdir.
3. Biohelminthiasis – qurdlar xam və yarım bişmiş ət və ya balıq yeməkdən sonra bədənə daxil olur.
4. Böyrək ısırığı . Çox tez-tez qurdlar daşıyıcısı mosquitoes var.

Qurdlarla baş verən infeksiyanın əsas yolu fekal-ağızdır. Bu halda, helmint yumurtaları insan bədəninə qida və su ilə daxil olur. Nadir hallarda, helmintik işğallar böcək ısırmaları zamanı baş verir.

Yetkinlərdə qurdların simptomları

İnfeksiya əlamətləri bədəndə qurdların lokallaşdırılmasından asılıdır. Parazitlərin ən böyük koloniyaları – ascaris, pinwormlar və zəncirlər bağırsaqdadır, lakin bəzi qurdlar bədən ətrafında hərəkət edə bilərlər. Məsələn, yuvarlak qurdlar əvvəlcə mədəə, oradan isə ağciyər və ya qaraciyərə qan axını ilə daxil ola bilərlər. Orada üç həftə ərzində inkişaf edir, sonra bağırsaq və ya mədə daxil olurlar.

Pinworms tez-tez anus yerləşir, ağır qaşınma səbəb olur. Qadınlarda, cinsiyyət orqanlarında da lokalizasiya edilə bilər. Pişik və ya qaraciyər flukası kimi parazitlər tez-tez qaraciyər və pankreastlarda yaşayır. Echinococci, əzələləri və sümüklərini və zəncirləri təsir edə bilir – hətta beynə nüfuz edir. Həm də solğun tənəffüs orqanlarında bəzi qurdlar, davamlı bir öskürəyə səbəb ola bilər.

Yerdən asılı olaraq, helminthiasisin aşağıdakı təzahürləri baş verir:

• Qəbizlik . Böyük ölçülü qurdlar kafedranın pozulmasına səbəb olan bağırsaq lümenini bağlaya bilər. Kabızlık iki gündən çox davam edə bilər.
• Diareya . Bəzi parazitlər çoxlu su ilə yanaşı, süzülməmiş qida zibillərini azad etmək üçün bədəni stimullaşdıran xüsusi bir maddə çıxarır.
• Düzgünlük . Bəzi qurdlar quruluşu, kiçik bağırsaqda şişməyə səbəb olur, bu da qazların həddən artıq formalaşmasına səbəb olur. Vaxt qurdlardan qurtulmasa, susuzluq bir neçə aya qədər davam edə bilər.
• Irritabl bağırsaq sindromu . Helminlər bağırsaqlarda iltihabın inkişafına səbəb ola bilər ki, bu da qida maddələrinin sarsıdıcı və qeyri-müntəzəm bir nəcibə səbəb olur.
• Əzələ və oynaqlarda ağrı . Qurdlar vücudun hər hansı bir hissəsində lokallaşdırıla bilər. Əllər və ya əzələlərə daxil olsalar, toxumalarını məhv etməyə başlayırlar. Nəticədə, bədənin parazitin həyati fəaliyyətinə reaksiyası olan ağrı hissi var.
• Allergiya . Helminth sekresiyası vücudun spesifik eozinofil hüceyrələrini çıxarmasına səbəb ola bilər. Onlar allergik reaksiyaların inkişafına səbəb olan toxuma iltihabına səbəb olurlar.
• Dəri xəstəlikləri Nəticədə bir adamın sızması, qırışları, ürtiker , akne və hətta papilloması vardır. Bəzən qurdlar ilə əlaqədar infeksiya dırnaqların və saçın kövrəkliyini artırır.
• Anemiya Bəzi qurd quruluşları bağırsaq divarlarına sadəcə qidalanma deyil, qan da qəbul edə bilərlər. Nəticədə bir adam anemiya inkişaf etdirir.
• Çəki dəyişir . Ən çox hallarda, helminth infeksiya dramatik bir kilo itkisinə səbəb olur. Əslində budur ki, parazitlər insan bədəninə qidalandıran qida maddələrindən çox miqdarda qidalanır. Bundan əlavə, qurd infestation varlığı tez-tez iştah itirmək gətirib çıxarır. Lakin, bəzi hallarda, bir şəxsin bədən çəkisi artdıqda – bu proses qurdların azad edilməsinə bədənin qoruyucu reaksiyasıdır.
• Sinir sisteminin işlədilməsi problemləri . Bədəndə qurdların olması sinir sisteminin vəziyyətinə mənfi təsir göstərir. Nəticədə, bir insan narahatlıq, narahatlıq yaradır, hətta depressiya başlayır.
• Uyku bozukluğu Bir adam yuxu ortasında hər gecə oyanırsa, bu bir qurd infestation göstərə bilər. Bu anda qaraciyər qurdlar tərəfindən çıxarılan toksinlərdən təmizlənir. Adətən gecə, parazitlər anus vasitəsilə bədən tərk edə bilər və bu proses ağır qaşınma hissi ilə müşayiət olunur.
• Xroniki yorğunluq sindromu . Bu vəziyyət depressiya, apatiya, zəiflik şəklində özünü göstərir. Bu problemin səbəbi bədənin tərkibində qidalanmanın olmamasıdır. Bir nəfər yaddaş itkisi, hissi stress yaşayır.
• İmmunitet sisteminin anormallıqları . Helminth infeksiyası immunitetə ​​yol aça bilər. Nəticədə, bir insan viral xəstəliklərə sahib olma ehtimalı daha çoxdur. Tanıdılmış qidalara qarşı allergik reaksiyalarla qarşılaşa bilər. Disbakterioz və ya kolit tez-tez bağırsaqlarda inkişaf edir, üzdə isə sızanaq dırnaqları və herpes görünür.
• Onkoloji patoloji . Helminlər vücudu belə pis bir şəkildə zəhər edə bilər ki, toxunulmazlıq bu prosesi başa düşməyəcəkdir. Nəticədə müxtəlif xarakterli fəsadlar, o cümlədən malign şişlərin görünüşünə kömək edənlər inkişaf edir.
• Hava yollarında iltihab prosesi . Helminlər müxtəlif orqanlarda sərbəst hərəkət edə bilər və əlbəttə, tənəffüs sistemi istisna ola bilməz. Qurdlar tənəffüs yollarını maneə törədə bilərlərsə, tənəffüs prosesində çətinliklər görünə bilər. Həmçinin bir insanda tez-tez öskürək var və bədən istiliyini artırır. Helmintiasisin olduqca təhlükəli bir komplikasiyası bronxial astmanın inkişafıdır.

Helmintiasis diaqnozu metodları

Bir yetkin bədənin qurdlarını müəyyən etmək üçün ovoskopiya ən çox istifadə olunur. Bu tədqiqat həzm sistemində orqanizmə parazit olan qurdların yumurtalarına olan nəcisin analizindən ibarətdir. Təəssüf ki, 100% nəticə əldə etmək həmişə mümkün deyil, çünki bütün qurdlar sistemli olaraq yumurta qoyurlar.

Həssas nəcisin nəcis hissələrinin mikroskopik müayinəsindən ibarət olan histoloji kopraqramın köməyi ilə daha dəqiq nəticə əldə edilə bilər. Bu tədqiqat sayəsində solucanların bir hissəsini və onların yumurtalarını dəqiq təsvir etmək mümkündür. Nəticədə, yalnız helminthiasis diaqnozu qoymaqla yanaşı müəyyən edilmiş parazitlərin növünü müəyyən etmək də mümkündür.

Ağciyərlərdə helmintlərin lokallaşdırılmasının şübhəsi varsa, radyoqrafiya göstərilir. Bundan əlavə, balgam müayinəsi aparılır. Qaraciyər, beyin və ya böyrəklərdə parazitləri müəyyən etmək üçün bilgisayarlı tomoqrafiya və ultrasəs tətbiq edilir. Qandakı helmintlərin diaqnozu üçün tam qan sayını verin. Bu məqsədlə immunoloji testlər də edilə bilər.

Böyüklərdəki qurdların müalicəsi

Terapiyanın mümkün qədər təsirli olmasını təmin etmək üçün bir parazitoloqla əlaqə saxlamalı və onun tövsiyələrinə riayət etməlisiniz. Mütəxəssis yalnız müayinənin nəticələrinə görə müalicə edir. Müstəqil olaraq antihelmintik dərmanları ala bilməz, çünki insan bədəninə toksik təsir göstərirlər. Bundan əlavə, müxtəlif helminth infeksiyaları ilə müxtəlif müalicə rejimi tələb olunur ki, unutmayın. Dərman dozasını seçərkən şəxsin yaşı və çəkisi də eyni dərəcədə vacibdir.

Pinworms və ya ascaris aşkar edildikdə, aşağıdakı preparatlar müalicə üçün istifadə olunur:

• piperazin;
• mebendazol;
• levamisol;
• albendazol;
• carbendacim

Bir çox narkotik qurdlar və qurdlar yumurta qarşı təsirsizdir. Bundan əlavə, pinworms ilə self-infeksiya olduqca böyük bir təhlükə var. Buna görə 2-3 həftədən sonra müalicənin gedişi təkrarlanmalıdır.

Qurdlar ilə mübarizə aparan xalq üsulları arasında balqabaq toxumu və çəmən tansy yayılır. Toxum və toxum arasında olan ince bir filmin qorunması və yemək üçün toxumların özləri təmizlənmələri tövsiyə olunur.

Qurdlardan qurtarmaq üçün bu məhsulun 300 qrını əzmək, bal ilə qarışdırmaq və yemək lazımdır. Bunu sabah etmək yaxşıdır. Sonra 3-4 saat yeməkdən çəkinməlisiniz. Bu müddətdən sonra bir xəmir etmək lazımdır. Müalicə bir neçə həftə sonra təkrarlana bilər.

Qurdlar üçün ən məşhur üsullardan biri tansydir. Çörəkləri hazırlamaq üçün 3 çörək qaşığı otlar bir stəkan qaynar su ilə tökülməlidir və 1 saatdan sonra buraxılmalıdır, sonra onu qurudulmalıdır. Vasitə bir çorba kaşığı gündə 3-4 dəfə sərxoş olmalıdır.

Toksinlərlə mübarizə aparmaq və qurdları məhv etmək acı bir zövqə malik məhsullara kömək edəcəkdir. Bu məqsədlə yovşan və qarğıdalılar tövsiyə olunur. Bundan əlavə, demək olar ki, bütün qurdlar acidic bir mühit dözmək yoxdur. Buna görə də, ləzzət, alma sirkesi, qidalandırılmış tərəvəzlərdən və meyvələrdən təbii şirələr də daxil olmaqla solucanlarla öhdəsindən gələ bilərsiniz.

Bədənində qurdlar varlığına dair bir şübhə varsa, diyetə çox sayda təravətli havuç daxil etməlisiniz. Təbii havuç suyu və huş qönçələrinin bir infuzionu içmək də çox faydalıdır. Hazırlanması üçün çay qaşığı xammalın bir stəkan su ilə doldurulması və yarım saat ərzində buxar banyosuna qızdırılması lazımdır. İki saatdan sonra infuziya yeməyə hazırdır. Gündə iki dəfə məhsulun yarım stəkanına tövsiyə olunur. Tedavi kursu 1 həftədir.

Worm qarşısının alınması

Helmint infeksiyasının xoşagəlməz təsirləri ilə məşğul olmamaq üçün profilaktik tədbirlər görülməlidir. Bunu etmək üçün, bulaqlardan və ya quyulardan xam suyun istifadəsindən imtina etmək lazımdır. Yalnız qaynadılmış və ya süzülmüş su içə bilərsiniz.

Yerlə təmasda olduqdan sonra əlləri sabunla yaxşı yuyun. Tərəvəz, otlar, meyvələr və giləmələri daha az yaxşı yuyun. Ət, balıq və quş əti istismar etmək üçün çox vacibdir. Quru, duzlu və xammalı qidaların qan miqdarı ilə istifadəsi tövsiyə edilmir.

Göletlərdə üzgüçülükdən sonra duş almaq vacibdir. Heyvanların dilində mövcud ola biləcəyi kimi, heyvanların əllərini və ya üzlərini yalamaqlarına icazə verməyin. Heyvanlarla əlaqə qurduqdan sonra əlləri tamamilə yuyun. Bundan əlavə, bir heyvanın parazitlə təmizlənməsini həyata keçirmək lazımdır.

Hamiləlik zamanı helminth infeksiyalarının axınının xüsusiyyətləri

Heç kim qurdlara yoluxmamaqdan immun deyil, əlbəttə, hamilə qadınlar istisna deyil. Bundan əlavə, doğuş zamanı immunitet sistemi əhəmiyyətli dərəcədə zəiflədilir və bu səbəblə helminthiasis inkişafı təhlükəsi artır. Bunun baş verməsinin qarşısını almaq üçün xəstəliyin qarşısının alınmasına diqqət yetirməlisiniz – tualetdən və ya heyvanlarla təmasdan sonra əllərinizi yaxşı yuyun, yeməkdən əvvəl tərəvəzləri, bitkiləri və meyvələri diqqətlə müalicə edin.

Əgər infeksiya hələ də baş verərsə, dərhal həkimə müraciət edin. Hamiləlik dövründə qurdlar üçün hər bir dərman qəbul edilə bilməz. Bu dövrdə yalnız piperazin istifadə edilə bilər. Ascaris ilə yoluxan zaman, doz 1,5-2 q, müalicə kursu 2 gündür, yeməkdən əvvəl saatda 2 dozada. Hamilə qadınlarda pinwormlar diaqnoz qoyulursa, dərmanı eyni dozada alaraq, 5 gün davam etdirilməlidir.

Qurdlar böyüklərdən olduqca yaygındır və bir çox orqan və sistemin işində ciddi pozuntuya səbəb olur. Təhlükəli ağırlaşmaların inkişafının qarşısını almaq üçün helminthiasisin qarşısını almaq lazımdır. Parazitlər hələ də bədənə daxil olsalar, dərhal təsirli dərman təyin edən bir həkimlə əlaqə saxlayın.

Həmçinin baxın:

• Uşaqlarda qurdlar: simptomlar və müalicə, qarşısının alınması
• Ascariasis: simptomlar, böyüklərdə ascariasis müalicəsi
• İnsanlarda qurdlar: fotolar, simptomlar, müalicə

Bitlərdən 1 günə belə qurtulun – Bunu hər bir ana bilməlidir!

Uşaqlar arasında bitlərə yoluxma (pedikulyoz) hallarına tez-tez təsadüf edilir. Bundan utanmaq lazım deyil.

Çoxdan sübut olunub ki, pedikulyozun gigiyenaya və təmizliyə heç bir aidiyyatı yoxdur. Bitlər hərəkət edir və bir insandan digərinə asanlıqla keçə bilir. Bu başqa insanın papağını, paltarını geyindikdə, başqa insanın darağından istifadə etdikdə mümkündür.

Saglamolun.az tanınmış ukraynalı pediatr Evgeniy Komarovskinin pedikulyozun müalicəsi ilə bağlı olan tövsiyələrini sizə təqdim edir.

Həkimin sözlərinə görə, valideyn uşaqda bitləri aşkar etdikdə mütləq bu haqda məktəb və ya baxçaya məlumat verməlidir. Bu nə üçün vacibdir? Eyni sinifdə və ya bağça qrupunda olan digər uşaqlarda da pedikulyoz ola bilər və uşağınız müalicə aldıqdan bir müddət sonra yenə bitlərə yoluxa bilər.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı, müxtəlif ölkələrin Pediatr və İnfeksionistlər Assosiasiyaları pedikulyozun müalicəsində “permetrin” adlı dərmandan istifadə etməyi tövsiyə edirlər. Preparatın adı başqa da ola bilər – məsələn, “pedeks”, “pedikulen”, “nix”, lakin tərkibində permetrin olmalıdır. Əczaçı sizə bitlərə qarşı hər hansı darman təklif etdikdə onun tərkibinə mütləq fikir verin! Permetrin yoxdursa – almayın.

Pedikulyozun müalicəsi

Uşağın saçlarını qabaqcadan yuyun. Permetrini pambıq tamponun köməyi saçlara (xüsusilə saçların köklərinə) çəkin. Vasitə saçların bütün uzunluğu boyu çəkilməlidir. Fikir verin ki, permetrin uşağın gözlərinə və ağzına düşməsin! Daha sonra uşağın başına yaylıq bağlayın və 40 dəqiqədən sonra saçlarını yuyun və yaxşı darayın.

Bu preparat çox effektlidir və onun 1 dəfəlik istifadəsi bitlərdən tam qurtulmağa imkan verir. Lakin pediatrlar qeyd edir ki, müasir şampunların tərkibində olan bəzi maddələr, xüsusilə silikon permetrinin təsirini azaldır. Bu səbəbdən pediatrlar permetrini 9-10 gündən sonra təkrar istifadə etməyi tövsiyə edirlər.

Diqqət! Pediatrlar pedikulyozun müalicəsi zamanı uşağın saçlarını qırxmağı, ağ neft, sirkə və s. bu kimi vasitələrdən istifadə etməyi qəti şəkildə tövsiyə etmirlər.

Permetrin “profilaktik” məqsədlərlə istifadə olunmur. Bitlər aşkar olunubsa istifadə olunur, olunmayıbsa – yox.

Saglamolun.Az