Proqramlaşdırmanı özüm öyrənə bilərəm
İdrak-davranışçı psixoloji terapiya sahəsində texnikanın tətbiqində, xəstənin ilk növbədə istifadə etdiyi daxili danışıq növünün müəyyənləşdirilməsində və həmçinin icrasın qarşısını almağa mənfi təsir göstərən mesajların aşkarlanmasında xəstəyə rəhbərlik edən mütəxəssisdir. davranış və xoşagəlməz emosional cavabları bəyənmək (“hər şeyi səhv edirsən” və ya “faydasızsan”) və nəhayət, şəxsi özünəinam hissini artıran digər mesaj tiplərinin mənimsənilməsində (“səhv edirəmsə ondan öyrən ”və ya“ sakit olduğum zaman öz fikrimi daha dəqiq ifadə edə bilərəm ”).
Narahatçılığı idarə edərkən özümüzə söylədiklərimizin əhəmiyyəti
Keçən əsrin 60-cı illəri arasında idrak cərəyanının psixologiya sahəsinə verdiyi töhfələrdən biri, davranışın tənzimlənməsində vacib bir element kimi fərdin daxili rolunun aktuallığını ortaya qoydu.
Beləliklə, bir insanın məlumatı necə qəbul etməsi, işlətməsi, təfsir etməsi, saxlaması və götürməsinin müəyyən hədəf və hədəflərə çatmaq üçün öz davranışlarını istiqamətləndirən təməl hadisələrə çevrildiyi düşünülməyə başladı.
Bu düşüncələrdən, digər şeylər arasında, indi bildiyimiz şey ortaya çıxdı öz-özünə təlimat tətbiqi psixologiya kontekstində istifadə olunur.
- Əlaqədar məqalə: “Koqnitiv Davranış Terapiyası: bu nədir və hansı prinsiplərə əsaslanır?”
Psixologiyada bilişsel yanaşma
İdrakın komponentini fərdin davranış reaksiyasının aktiv agenti kimi nəzərə alaraq, davranışçı yanaşmanın əksinə müxtəlif psixoloji müdaxilə modelləri, nəzəriyyələri və texnikalarının inkişafı başladıdavranışın yalnız ətraf və xarici amillərə əsasən dəyişdirildiyini iddia edən.
Bu yeni postulatlar arasında bir neçəsi fərqlənir. Bir tərəfdən, Albert Banduranın Sosial Bacarıq Təliminə yönəlmiş idrak-davranışçı psixoloji müdaxilələrin tətbiqində çox əhəmiyyətli bir əhəmiyyətə sahib olan Sosial Öyrənmə nəzəriyyəsi.
İkinci sırada da vurğulayır Albert Ellisin Rasional Duygusal Davranış Nəzəriyyəsi, depressiya və ya narahatlıq terapiyasında təsirli olduğu göstərilən irrasional inancları həll etməyə yönəlmiş bir müdaxilə növüdür.
Üçüncüsü, tapırıq Aaron Beck’in Bilişsel Terapiyası, idrak təhrifləri, avtomatik düşüncələr üzərində işləyən bir terapiya; və ya daha spesifik olaraq, D’Zurilla və Goldfried tərəfindən problemlərin həlli üçün təklif olunan texnika, qərar qəbuletmə ilə effektiv qarşılaşmaq üçün bir sıra mərhələlərin təklif edildiyi.
Nəhayət, onlar da diqqətəlayiqdirlər Donald Meichembaum’un Özün Təlim Təliminin əsasları, mümkün mənfi və ya mürəkkəb şəxsi vəziyyətlərin öhdəsindən gəlməyi asanlaşdırmaq üçün daxili bir danışıq və səmərəli özünü şifahiləşdirmə növünün qəbul edilməsinin faydasını müdafiə edən. Bu son strategiyada, bu tip psixoloji qaynaqları praktik şəkildə tətbiq etmək üçün aşağıda bir sıra xüsusi təlimatlar təklif olunur.
İdrak davranışın tənzimləyici amili kimi
Müəyyən bir vəziyyət və ya təcrübə qarşısında insanın ağlından keçənlər, inanclarının bilinmə səviyyəsi, apardıqları mülahizələrin növü, bu mövzuda çıxardıqları nəticələr və fikirlər kimi məqamlara diqqət yetirin . bütün bunlar mesaj növünü və ya daxili danışığı daha dəqiq müəyyənləşdirməyə imkan verir öz hərəkətlərinə nəzarət etmək üçün tətbiq edir.
Bütün bunlar emosional təcrübəyə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir və effektiv psixoloji idarəetmə qabiliyyətini böyük nisbətdə modulyasiya edir, çünki əsas inanclar və fərdi sxemlər, gözləntilər, fərdi hadisələrin idrak qiymətləndirməsi, münaqişələrin həllində qərar qəbul etmə, fərdin yaşadığı vəziyyətlərin meydana gəlməsini əlaqələndirdiyi amillər . funksional və adaptiv bir şəkildə işlənmədikləri təqdirdə əhəmiyyətli bir emosional sıxıntıya səbəb ola bilər.
- Sizi maraqlandıra bilər: “İdrak psixologiyası: tərif, nəzəriyyələr və əsas müəlliflər”
Öz-özünə təlimat texnikasını necə tətbiq etmək olar?
Müəllimin nəqliyyat vasitəsi ilə gəzmək üçün izlədiyi addımlar barədə göstərişlər verdiyi praktik sürücülük dərsləri zamanı meydana gələn eyni şəkildə, yeni və ya çətin bir vəziyyətlə qarşılaşdıqda, şəxsin onları qəbul etdiyi açıq təlimatlar belə bir vəziyyətlə daha səriştəli mübarizə aparmaq və buna görə də çox faydalıdır bu hadisəyə səbəb ola biləcək narahatlıq duyğularının idarə edilməsində adekvat bir səviyyəyə çatmaq.
İdrak-davranışçı psixoloji terapiya sahəsində texnikanın tətbiqində, xəstənin ilk növbədə istifadə etdiyi daxili danışıq növünün müəyyənləşdirilməsində və həmçinin icrasın qarşısını almağa mənfi təsir göstərən mesajların aşkarlanmasında xəstəyə rəhbərlik edən mütəxəssisdir. davranış və xoşagəlməz emosional cavabları bəyənmək (“hər şeyi səhv edirsən” və ya “faydasızsan”) və nəhayət, şəxsi özünəinam hissini artıran digər mesaj tiplərinin mənimsənilməsində (“səhv edirəmsə ondan öyrən ”və ya“ sakit olduğum zaman öz fikrimi daha dəqiq ifadə edə bilərəm ”).
Terapevtin köməyi əvvəlcə daha böyükdür, çünki əvvəlində bu təlimatları xaricdən təklif edən özüdür, xəstənin daha muxtar olmağı öyrənməsi və bu müsbət mesajların istifadəsini tətbiq etməsi üçün özü.
Bu psixoloji strategiyanın həyata keçirilməsi üçün vəziyyətin öhdəsindən gəlməyin müxtəlif məqamlarında bir sıra sualları analiz edərək cavab verərək effektiv öz-özünə göstərişlər yaradıla bilər: davranışı həyata keçirməzdən əvvəl, bu müddət ərzində və qarşılaşdıqdan sonra. Aşağıda, hər birində tətbiq ediləcək müxtəlif nümunələr göstərilmişdir:
1. Davranışı həyata keçirmədən əvvəl öz-özünə təlimat verin
- Nə etməliyəm və hansı məqsədə çatmaq istəyirəm?
- Buna nail olmağa nə kömək edə bilər? Yox?
2. Davranışın aparılması zamanı öz-özünə təlimat
- Nəyə diqqət edirəm?
- Bu vəziyyətlə qarşılaşmalı olduğumu necə hiss edirəm? Birdən ona qədər, nə qədər sıx?
- Məqsədimə çatmağıma nə imkan verir? Yox?
3. Davranışı yerinə yetirdikdən sonra özünə təlimat
- Davranışı həyata keçirə bildiyim barədə özümü necə hiss edirəm?
- Çıxışımın hansı tərəfləri məni qürurlandırır?
- Növbəti dəfə nə öyrənə bilərəm?
Öz-özünə göstərişlərin xüsusiyyətləri
O ki qaldı öz-özünə göstərişlərin məzmununa hansı cəhətlər nəzərə alınmalı və daxil edilməlidir, aşağıdakı prinsiplər vurğulanır.
Mesajların rasional, realist olması və adaptiv psixoloji reaksiya performansını pozan irrasional, qərəzli və ya mənfi fikirlər kimi təyin olunan idrak təhriflərindən çəkinməsi vacibdir.
Bunların arasında ikilik (“mütləq və həddindən artıq baxımdan” həmişə özümü blok edirəm “), gözləmə (” səhv edirəm əminəm “potensial fərziyyələrə və sərt gözləntilərə əsaslanaraq nəticələr çıxarmaq), özünə aid olma (yalnız davranışı digər daha qeyri-adi və ya xarici düşünmədən daxili amillər “bunu düzgün etmirəmsə, bunun üçün yaxşı olmadığım üçündir”) və ya seçici mücərrədlik (yalnız mənfi cəhətlərə diqqət yetirin və neytral və ya əlverişli cəhətlərə əhəmiyyət verməyin “). pis çıxmadı, bu başqasında uğursuz olduğum üçün uğursuz oldu ”.
Digər bir əsas cəhət də mövcuddur öz mesajlarının vəziyyətlə qarşılaşmaq üçün kifayət qədər tutum və özünəinam hissini təşviq etməsi adekvat inkişaf perspektivinə nail olmaq məqsədi ilə. Beləliklə, “mən bacarıram . ” və ya “belə bir vəziyyətlə qarşılaşa bilərəm” və s. Kimi ifadələr faydalı ola bilər.
Digər tərəfdən, həddindən artıq tənqidi və özünə tələb edən mesajları dayandırmaq və aradan qaldırmaq lazımdır ki, bir çox hallarda insanın öz səhv və çətinliklərini təbii olaraq qəbul etməsinə mane olur. Bu mənada, öz təlimatlarını “etməliydim . bu şəkildə” və ya “olmamalıydı . bu şəkildə” və s. Kimi ifadələrə yönəltməmək vacibdir.
Özünü şifahiləşdirməyi istiqamətləndirmək vacibdir ardıcıl davranış addımları vasitəsilə davranışı təşkil edən ifadələr, şəxsin fəaliyyətinin icrasına rəhbərlik edən daxili fəaliyyət planları ilə, məsələn: “əvvəlcə . sonra başlayacağam . nəhayət, başlayacağam . ”).
Sonda
Mətn boyu bunun nə qədər vacib olduğunu yoxlamaq mümkün olmuşdur potensial olaraq mürəkkəb və ya narahat olan hadisələrin öhdəsindən gəlmədə istifadə edilən daxili danışıq növündən xəbərdar olun, fərdi davranışın özünü tənzimləməsində vacib bir faktora çevrilir. İnsanın özünə yönəltdiyi təhrif olunmuş və ya məntiqsiz mesajları müəyyənləşdirə bildiyi və bunları daha real və əhatəli mesajlarla əvəzləyə biləcəyi anda, yaydığı cavabda qəbul edilən yanaşma davranış səriştəsi və lütf səviyyəsini yüksəldə bilər. çətin vəziyyətdə yaradılan narahatlıq rəhbərliyi.
Proqramlaşdırmanı özüm öyrənə bilərəm?
Proqramçı olmağı düşünürsənsə bəzi xüsusiyyətlərin olması mütləqdir.
- “Eşşək” kimi işləmə qabiliyyəti (Bu xüsusiyyətin yoxdursa onu qazanmaq üçün yollar axtar)
- Sürətli öyrənmə qabiliyyəti (Sən bir texnologiya haqqında kitab oxumağa başlayıb bitirənə qədər artıq o texnologiyanın köhnəlmiş olma ehtimalı çox yüksəkdir. Buna görə sürət əhəmiyyətlidir.)
Bir proqramçı bütün iş həyatı ilə yanaşı eyni miqdarda öyrənməyə vaxt ayırır. Öyrənmə prosesində iki kategoriya var
- Yeni başlayan birinin öyrənmə prosesi
- Müəyyən səviyyəyə gəlmiş birinin öyrənmə prosesi.
Yeni başlayan birinin öyrənmə prosesi
Başlamaq istəyirsən, hər şeydən əminsən.Sahə çox maraqlı gəlir, vaxt ayırmağı qəbul etmisən (vaxtını qurban verməyi qəbul etmək böyük cəsarətdir). Öyrənməyə necə hardan başlayacağın məsələsi beynini qurdalıyır və çox qərarsız qalırsan. Azərbaycanda olduğum son illərdə yeni başlayanların ən çox qərarsız qaldığı mövzulardan biri budur. Qarşında iki seçim var
- Özün internetden başlayacaqsan öyrənməyə (Online)
- Universitetə ya da bir kursa yazılacaqsan (Offline)
Bu iki seçimin müsbət və mənfi yönləri var. Qərar verəndə bunlara görə qərar vermək lazımdır.
1. Özün internetden başlayacaqsan öyrənməyə (Online)
Müsbət yönləri
- Qaynaq seçimi sənə aiddir
- İstəmədiyin bir texnologiyanı nəyinsə xatirinə öyrənmək məcburiyyətində qalmırsan
- Zaman baxımından sərbəstsən istənilən vaxtda öyrənə bilərsən.
- Əyər öyrənmə sürətin yaxşıdırsa kurs yoldaşın ya da sinif yoldaşının zəif sürəti sənin vaxtını itirmir.
- Maddi olaraq çox sərfəlidir. Heç xərcin çıxmaya bilər
- Araşdırma qabiliyyətin çox inkişaf edəcək və Google-un əslində necə böyük nemət olduğunu qavracaqsan.
Mənfi yönləri
- Çox ciddi məsuliyyət tələb edir. Əyər kinoya getmək ya da gəzmək səni asanlıqla öyrənməni yarıda qoymağına səbəb olursa nəticə olmaz. Planlı biri deyilsənsə öyrənmə prosesin ya çox uzun çəkəcək ya da yarım qalacaq.
- Düzgün mənbə və düzgün istiqamət seçimində çətinlik çəkəcəksən. Bəzən bir texnologiyanı öyrəndikdən sonra başa düşəcəksən ki əslində sənə lazım olan bu deyilmiş.
- Qarşına çıxan problemlərin həllinə çox vaxtını sərf edəcəksən. Bəzən bir xırda səhvə görə saatların bəlkə də günlərin gedəcək
- İngilis dilini bilmirsənsə (Azərbaycanda olanlar ən azından Rus dilini) tisbağa sürəti ilə hərəkət edəcəksən.
- Azərbaycanda şirkətlərin bəziləri təəssüf ki beyninizdə olanlardan çox kağız üstündə nəyiniz varsa ona əhəmiyyət verir (Diplom, sertifikat)
- Müəyyən faiz ailələrdə sənin öyrənə biləcəyin ciddiyə alınmayacaq və “Boş boş işlərlə məşqul olan ” biri olma riskin var. Ailə qohum qardaş təzyiqi ciddi riskdir Azərbaycanda
2. Universitetə ya da bir kursa yazılacaqsan (Offline)
Müsbət yönləri
- Səndən çox daha təcrübəli və sənin keçəcəyin yolları keçmiş biri sənin səhvini çox asanlıqla görüb onu aradan qaldıraraq sənə zaman qazandıracaq.
- Müəyyən bir rejimin olacaq. Bəzən həvəsin olmadığı anlarda başda söz verdiyin rejim sənin öyrənməyində yarana biləcək qırılmanın qarşısını alacaq.
- Proqramlaşdırmada müzakirə əhəmiyyətlidir. Səninlə eyni hədəfə sahib olan insanlarla eyni mühitdə olmağın öyrənmə sürətinə çox ciddi müsbət təsiri var.
- Sinif ya da qrup yoldaşının məsələlərə baxış tərzi səndə yeni ideyalar yarada bilər.
- Azərbaycanda iş tapmaq məsələsində “kruq” çox əhəmiyyətlidir. Universitet ya da kurs sənə bu mənada ciddi təkan verəcək.
- Qrupla birlikdə hərəkət etdiyin üçün boş vaxtlarını məhlədəki dostun ya da rəfiqən yerinə səninlə eyni istiqamətdə gedən insanlarla əylənəcəksən və bu bəzən daha əyləncəli ola bilir.
- Bir yerə aid olma duyğusu yaranacaq. “Neynirsən?” sualına “X unisində ya da Y kursuna gedirəm” deyə biləcəksən
- Ailəni və şirkətlərin arzusunda olduğu kağız parçasını verə biləcəksən. Bu da səni özünü uzun uzadı izah etmə əziyyətindən qurtaracaq.
- Öyrənə bilməyəndə günahı ata biləcəyin qurum olacaq əlində “Mən öyrənirdim onlar öyrədə bilmir” deyə biləcəksən rahatlıqla
Mənfi yönləri
- Maddi olaraq ciddi məbləğlər tələb oluna bilər
- Bütün öyrədilənlər sənə lazım olmaya bilər. “Mənim bu məlumat nəyimə lazımdır” deyəcəyin mövzular olacaq.
- Azərbaycanda keyfiyyətli təlimçi və müəllim nadir tapıntı olduğu üçün düzgün mühitə düşməyin asan deyil.
- Müəyyən vaxt hər şeyi müəllim ya da təlimçidən gözləməyə alışma ehtimalın var. Bu halda universitet ya da kurs bitdikdən sonra sudan çıxan balıq kimi davranma ehtimalın var. Daimi kiminsə sənə nəyisə öyrədməli olduğu kimi səhv alışqanlıq yarana bilər.
- Dərsə ya da təlimə nəyisə öyrənmək və suallarla gəlmirsənsə “Ne anlatacak bakalım bu düdük makarnası” niyəti ilə gəldiyin üçün dərsin sənə heç bir faydası olmayacaq.
- Proqramlaşdırma çox sürətlə dəyişən tempə sahibdir. Universitetin və kursun sənə ən son texnologiyanı öyrədmə şansı xeyli aşağıdır.
- Universitet ya da kurs bitdikdən sonra səndən gözlənən nəticə heç də aşağı olmayacaq ailən və ətrafından. Diplomu aldığın gündən sən artıq “praqramistsən” və hər şeyi edəbiləcək qabiliyyətin olduğuna inanılacaq və bu səndə ciddi təzyiq yaradacaq.
Bir az da artırmaq olar bütün bu müsbət mənfiləri amma ən əhəmiyyətli gördüklərim bunlardır. Öz qabiliyyət və xarakterinə görə bunlardan birini ya da ikisi eyni anda edə bilərsən.
Bura qədər olan hissə tamamən yeni başlayan biri üçündür.
“Müəyyən səviyyəyə gəlmiş birinin öyrənmə prosesi” üçün müəyyən bir yol yoxdur amma başqa bir məqalədə öyrənmə sürətinin artırılması üçün yoxlanılmış və faydalı üsullar haqqında yazı olacaq.
Bundan əlavə daha çox universitetə ya da kursa başlamaq niyəti olanlar üçün və hal hazırda universitetdə və kursda təhsil alanlar üçün faydalı olabiləcək bəzi məsələlərlə bağlı yazı olacaq yaxın zamanda.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.