Azərbaycanda plastik əməliyyatların qiymətləri – Bizdə ucuzdur, yoxsa qonşularda

Vital Klinikadan rinoplastika əməliyyatının 1300 manat olduğunu dedilər. Lakin bədənin digər üzvləri üzrə plastik əməliyyatın qiymətlərini açıqlamadılar. Bildirdilər ki, bunun üçün həkim xəstəni müayinə etməlidir.

Plastik emal: texnologiya, avadanlıq

Son 10-15 il ərzində plastik materiallar emal məhsullarının istifadə oluna biləcəyi geniş sahələr meydana gətirmişdir. Sintetik materialın özü hazırda köklü texnoloji dəyişikliklər dövrünü yaşayır və bunun nəticəsində tikinti materialları bazarı yeni təkliflərlə doldurulur. Həm metalları, həm də ağacları əvəz edən kompozit ailələrini xatırlamaq kifayətdir.

Öz növbəsində, plastik baxımdan performans baxımından prinsipial olaraq yeni və ən əsası daha inkişaf etmiş bir material əldə etmək üsulu kimi işlənmə o qədər də maraqlı deyil. Ən çox bu tip texnologiyalardan istifadə edərək köhnə sintetik quruluşu yenidən yaratmaq mümkündür. Yenə də emal müəssisələrinin bu fəaliyyət sahəsi ətraf mühit və maliyyə daxil olmaqla bir çox digər səbəblərdən özünü doğruldur.

Plastik tullantıların növləri

Texnologlar təkrar emal edilə bilən 4 plastik tullantı kateqoriyasını ayırırlar. Hər şeydən əvvəl, bunlar qırıntılar və birbaşa tullantılar şəklində bir dərəcəli plastiklərdir, bunlar oxşar kimyəvi tərkibli kütlələrə əlavə edilə bilər. İkinci kateqoriya çirklənmiş tək dərəcəli plastiklərdir, emal üçün əvvəlcə texnoloji tədbirlərin aparılması lazımdır. Üçüncü qrup xarici çirkləri olan qarışıq plastik tullantılarla təmsil olunur.

Xarici hissəciklər mahiyyət etibarilə əvvəlcədən təmizlənmə tələb edən eyni çirkləndiricilər, metal və ya sement elementləridir. Ayrıca, plastik emalın nəzəri əsasları bir qrup müxtəlif plastik materialların ayrılmasını təmin edir. Bu vəziyyətdə, yalnız plastik və digər sənaye və ya tikinti materiallarının xarici hissəcikləri deyil, həm də plastiklərin fərqli strukturları da qarışdırılır.

Qenerasiya üsulu təsnifatları

Əsas təsnifat məhsulların birbaşa qəliblənməsi və yarı bitmiş məhsuldan qəliblənməsi üçün texnologiyaların ayrılmasını təmin edir. Birbaşa işləmə ilə əlaqədar olaraq, bu qrup polimerləşmə metodlarını, kontakt qəlibləmə, qarma və nəm sarma və çiləmə üsullarını əhatə edir. Plastik məhsulların yarı bitmiş məhsullardan tökülməsi üsulları da populyardır. İşlənmənin texnoloji inkişafının bu istiqaməti enjeksiyon kalıplama metodlarını, ekstrüzyonu, prereqlərdən və premikslərdən qəliblənməyi əhatə edir. Həm də plastik emal fiziki-kimyəvi və mexanikdir.

Demək olar ki, bütün mexaniki emal metodları təmizlənmiş tullantıların sonrakı homojen bir kütlə alınması ilə əzilməsinə yönəldilmişdir. Bu metod qrupu arasındakı əhəmiyyətli bir fərq, ortaya çıxan məhsulun birincil xammaldan fiziki və kimyəvi xüsusiyyətlərinə görə fərqlənməməsidir. Əksinə, fiziki-kimyəvi üsullar, yaranan maddənin istismar keyfiyyətlərinin də dəyişdiyi əsas materialın quruluşunun məhv edilməsi texnologiyalarına əsaslanır.

Hazırlıq texnologiyası kimi plastik parçalanma

Təkrar emal sənayesində yayılmış bir əməliyyatdır və yalnız plastik ilə məhdudlaşmır. Son fraksiya üçün tələblərdən asılı olaraq, müvafiq bölmələr işə qoşulur. Mexanik hərəkətli vida elementləri olan kompaktorlara universal bir parçalama maşını deyilə bilər.

İş prosesində, yüklənmiş plastik kütlə sürtünmə mexanizmləri olan disk qranulyator plitələrindən istifadə edərək sıxılır. Tipik olaraq, biri boş yerdə qalan iki lövhədən istifadə olunur.Plastik tullantıların parçalanması emalı materialın öz xüsusiyyətlərindən çox asılıdır.

Sərt xammal üçün müxtəlif formalı kəsicilərlə təchiz olunmuş qırıcılar və aqreqatlar istifadə olunur. Bir film şəklində plastik tullantılarla iş daha incə metodlardan istifadə edilərək həyata keçirilir. Məsələn, sıxlaşdırma, üyütmə və qranulyasiya vahidlərini əhatə edən kompleks bir xətt üzərində. Bu vəziyyətdə, bıçaq elementləri birbaşa mexaniki daşlama vəzifəsini yerinə yetirir.

Tullantıların ayrılması texnologiyaları

Qismən, bu mərhələ yuxarıda qeyd olunan hazırlıq müalicəsi tədbirləri ilə əlaqələndirilir. Ancaq ayrılma prosesi daha genişdir və yalnız kirdən təmizlənməklə məhdudlaşmır. Kiçik qranulların xarici hissəciklərdən ayrılması daha asan olduğundan, öğütmədən sonra ayırma aparmaq da vacibdir. Beləliklə, əsas ayrılma hələ də plastik parçaların metaldan ayrılmasını əhatə edir. Bunun üçün hədəf materialın yükləndiyi baraban fırlanan strukturların içərisində maqnit və elektromaqnit bobinlər istifadə olunur.

Fırlanma prosesində, əlvan və qara metalın kiçik elementləri plastikdən geri qalır və xüsusi kanallar vasitəsilə çıxarılır. Bu, plastiklərin ilkin emalı ilə nəticələnir, tərkiblərinin homojenliyini artırır. Lakin bu cür ayrılma ilə plastiklərin bir qismi özləri itir. Bir qayda olaraq, itkilərin faizi 1% -i keçmir. Kirdən təmizləmək üçün sənaye qabları yuyulmaq üçün istifadə olunur. Əzilmiş hissəciklər yüksək təzyiqli su jeti altında yuyulur. Bəzən prosedurun effektivliyini artırmaq üçün suya həlledicilər əlavə olunur.

Fərdi emal

İşlənmənin fərdiliyi, yalnız çeşidlənmiş plastikin iş sahəsinə daxil olması və uyğun quruluş kütlələri ilə qarışmağa hazır olması ilə əlaqədardır. Emal özü müxtəlif yollarla həyata keçirilir, lakin ekstruder əsas sayılır. Vintlər və bir yem bunkeri olan xüsusi bir qurğu parçalanmış plastik qəbul edir, əridir və ekstruder vasitəsilə istehsal xəttinə verir. Buraxılışın son mərhələsində, maşından asılı olaraq operator plastik sərbəst buraxma parametrlərini dəyişə bilər. Xammalın sıxılma nisbəti də tənzimlənir, bu da kifayət qədər homogenləşməni təmin etmək üçün qurdun optimal uzunluğunu seçməyə imkan verir.

Plastiklərin bu cür işlənməsi, materialın istismar xüsusiyyətlərini qorumaq baxımından yumşaq hesab olunur, lakin bu, sonsuza qədər təkrarlana biləcəyi demək deyil. Həqiqət budur ki, bu texnologiyanı istifadə edən eyni plastik maddə, istifadə şərtlərindən asılı olaraq ən çox 3-4 dəfədən çox işlənə bilər. Gələcəkdə kütlə daha dərin kimyəvi emal ilə ikinci dərəcəli istifadə xəttlərinə göndərilir.

Plastiklərin ayrılmadan işlənməsi texnologiyası

Plastik tullantıların ayrılması və təmizlənməsi mərhələsinin xaric edilməsi də onların sonrakı emalı üçün texnologiyanın spesifikliyini müəyyənləşdirdi. Ümumiyyətlə bunun üçün material kalenderləşdirmə üçün əlavə avadanlıq olan ərimə maşınlarından istifadə olunur. Nəticədə istifadəyə hazır panellər, lövhələr və plastik təbəqələr çıxışa çatdırılır. Yüksək bir safsızlıq nisbəti ehtiva edən sərt bir quruluşa sahib olan qaba bir materialdır. Xarici hissəciklərin tərkibinə görə plastik keyfiyyəti və ətraf mühitə uyğunluğu azalır. Digər tərəfdən, ayrılmadan plastiklərin emalı çox bahalı deyil və bəzi sahələrdə materialı optimal texniki xüsusiyyətlərlə təmin edir.

Döküm yolu ilə təkrar emal

Emal prosesini optimallaşdırmaq üçün məhsulun maya dəyərini azaltmaq üçün başqa bir metod da hazırlandı. Çoxkomponentli döküm texnologiyası kombinə edilmiş məhsulların istehsalı üçün bir seçimdir. Onun mahiyyəti üç komponentli məhsulun bir neçə səviyyəli qəlibləmə yolu ilə yaradılmasıdır.Eyni təmizlənməmiş maddələrə əsaslanan ucuz plastikdən sonra orta keyfiyyətli kütlə səviyyəsinə əsaslanır. Öz növbəsində, xarici təbəqələr tamamilə təmizlənmiş ekoloji cəhətdən təmiz bir tərkibdir, bunun üçün plastik ekstruder emalından istifadə edilmişdir.

Çox komponentli qəlibə əsaslanan plastik materialların istehsalı tullantıların bir neçə kanaldan keçməsini təmin edən bir texnika ilə həyata keçirilir. Yeri gəlmişkən, plastiklər həmişə daxili qat üçün istifadə olunmur. Bunları tez-tez baryum sulfat, talk, keramika və s. Daxil olan daha ucuz bir material əvəz edir.

Plastik tullantıların modifikasiyası

İşlənmənin məhsulu əvvəllər xarakterizə edən eyni əməliyyat və struktur xüsusiyyətlərinin əldə edilməsinə yönəldilməsi qətiyyən vacib deyil. Bu mərhələ, xüsusi qatqılar tətbiq edərək quruluşun dəyişdirilməsi üçün geniş imkanlar açır. Məsələn, etilen kopolimer əlavə edilərək plastiklərin təkrar emalı mexaniki gərginliyə və elastikliyə qarşı müqavimətin artmasına kömək edir. Polivinil xloridin strukturuna belə bir daxiletmə daxil olarsa, zərbə müqavimətinin artmasına etibar etmək olar.

Emal avadanlığı

Tam dövr rejimində işləmə aparmaq üçün hazırlanmış bir çox xüsusi maşın yoxdur. Məsələn, Rusiyada Yaponiyanın Mitsubishi şirkətinin Reverzer vahidi məlumdur. Bu, vintlər və qazdan təmizləmə cihazı ilə təchiz olunmuş eyni ekstruderin bir nümunəsidir. Yerli müəssisələrə və üstünlüklərini EPG qurğuları ilə nümayiş etdirilən plastik emal üçün İngilis avadanlıqlarına məlumdur. Tullantıların üfürülmüş ekstruziya ilə təkrar emalı üçün yenilikçi yollar təklif edən bir şirkətdir.

Ən yaxşı işləmə metodunu necə seçmək olar?

Əvvəlcə buraxılmış məhsullarla qarşılaşacaq olan vəzifələr qiymətləndirilməlidir. Bu, əvvəlcə həm ayrılma ehtiyacını, həm də dəyişdiricilərin mümkün istifadəsini müəyyənləşdirməyə imkan verəcəkdir. Ən sadə və ucuz, yüksək keyfiyyətli çitler, döşəmə materialları, izolyasiya panelləri və s. Əldə etməyə imkan verən plastik məhsulların bölünməmiş işlənməsi metodudur. Rafine edilmiş plastiklərin emalı texnologiyası ümumiyyətlə plastik qabların sonrakı sərbəst buraxılmasına yönəldilmişdir.

Nəticə

Bu günlərdə sintetik tullantıların emalı sənayesi sənayenin müxtəlif sahələrində xüsusilə aktualdır və tələb olunur. Ucuz və praktik xammalın ucuz qiymətə əldə edilməsi bu bazar iştirakçılarını istiqamətləndirən əsas motivdir. Eyni zamanda, Rusiyada bu sənaye sahəsi hələ Avropadakı kimi inkişaf etməmişdir. Ən inkişaf etmiş ölkələrdən yalnız 2009-cu ildən bəri fəaliyyət göstərən Plarus plastik emalı zavodunu ayırd edə bilərik. Bu müəssisənin texnoloji xüsusiyyətləri, PET şüşələrinin işlənməsində müasir bir metodun tətbiq edilməsini əhatə edir. Eyni zamanda, digər müəssisələr hər il təkrar plastik istehsalını müxtəlif formalarda artıraraq sürət qazanır.

Azərbaycanda plastik əməliyyatların qiymətləri – Bizdə ucuzdur, yoxsa qonşularda?

Plastik cərrahiyyə son illər Azərbaycanda ən populyar sahələrdən birinə çevrilib. Əvvəllər xarici görünüşündə dəyişiklik arzulayanlar qonşu Türkiyəyə, eləcə də Avropaya üz tuturdularsa, yaxud da hər hansı klinika bu məqsədlə xaricdən mütəxəssis dəvət edirdisə, artıq vəziyyət dəyişib. Plastik cərrahiyyə üzrə ixtisaslaşan azərbaycanlı həkimlər bazarı tamamilə ələ almağı bacarıblar. Buna adekvat olaraq əməliyyat etdirənlərin sayı da gündən-günə çoxalır. Artıq insanların xarici görünüşlərində qəfil dəyişikliklər – rinoplastika (burunun korreksiyası), süd vəzlərinin böyüdülməsi və ya kiçidilməsi, dodlaqların şişirdilməsi, liposaksiya (piy sovurma əməliyyatı), abdominoplastika (qarın gərmə əməliyyatı) ətrafdakılarda təəccüb yaratmır. Bəs plastik əməliyyatların qiymətləri necə dəyişir? Bunu öyrənməyə çalışdıq.

Klinikalarla əlaqə saxlayıb xarici görünüşündə dəyişiklik etdirmək istəyənlərin daha çox müraciət etdikləri rinopalstika və süd vəzlərinin böyüdülməsi qiymətləri ilə maraqlandıq.

Baku Medical Plazadan bildirdilər ki, rinoplastika əməliyyatı 1400 manat təşkil edir. Bura müayinə xərcləri də daxildir. Süd vəzlərinin böyüdülməsi isə 3000 manata başa gəlir.

Vital Klinikadan rinoplastika əməliyyatının 1300 manat olduğunu dedilər. Lakin bədənin digər üzvləri üzrə plastik əməliyyatın qiymətlərini açıqlamadılar. Bildirdilər ki, bunun üçün həkim xəstəni müayinə etməlidir.

Xətai Estetik Klinikasından rinoplastika əməliyyatının 2000-2500, süd vəzlərinin böyüdülməsinin 3500 manat olduğu qeyd olundu.

Daha bir estetik əməliyyat reallaşdıran Medera Hospitalda rinoplastika 1800, süd vəzlərinin böyüdülməsi estetik əməliyyatının 4000 manat olduğunu öyrəndik.

HB Güven Klinikasından da plastik əməliyyatların qiymətlərinin müayinə və həkimlə individual söhbət əsasında təyin edildiy açıqlandı. Sorğu-sualdan məlum oldu ki, bu klinikanın həkimlərinin həyata keçirdikləri rinoplastika əməliyyatı 2 000 manatdan başlayır.

Mərkəzi Gömrük Hospitalından burunun vəziyyətindən asılı olaraq qiymətlərin 1800-2600 manat arasında dəyişdiyi deyildi.

Modern Hospitalda rinoplastika əməliyyatı 1500 manat təşkil edir.

Məşhur estetik cərrah, kiçik burunların müəllifi Vaqif Qələndərlinin də əl işlərinin dəyərini öyrənməyə çalışdıq. Lakin cərrahın şəxsi klinikasından bildirildi ki, qiymətlər müayinədən sonra müəyyənləşir.

Həkimlər həmkarlarının səhvlərini baha düzəldirlər

Sorğularımız nəticəsində öyrəndik ki, xəstə ikinci dəfə estetik renoplastika etdirmək istəyirsə, qiymətlər dəyişir. Yəni bir həkim digər həmkarının “əl işini” ucuz əməliyyat etmir. Belə halda qiymət 3000-5000 manat arasında olur.

Bizdə plastik əməliyyat daha ucuzdur

Nəzərə çatdıraq ki, Azərbaycanda plastik əməliyyatların qiymətləri qonşu ölkələrlə müqayisədə ucuzdur. Məsələn, Rusiyada estetik rinoplastika – 120 000 (3672 manat), rinoplastika 160 000 (4896 manat), tam rinoplastika (burunun korreksiyası) 220 000 (6732 manat), ikinci rinoplastika 300 000 (9180 manat), travma nəticəsində rinoplastika 300 000 rubl (9180 manat) təşkil edir.

Dəyirmi implantlarla süd vəzlərinin böyüdülməsi 250 000 (7650 manat), süd vəzlərinin anatomik implantlarla böyüdülməsi 250 000 (7650 manat), ginekomastiya (kişilərdə süd vəzilərinin cərrahiyyəsi) 60 000 (1836 manat), süd vəzlərinin kiçidilməsi 320 000 rubldur (9792 manat).

Maraqlıdır ki, Türkiyədə də plastik əməliyyatların qiymətləri klinikaların veb səhfələrində göstərilmir. Müxtəlif jurnalist araşdırmalarına görə, estetik rinoplastikanın dəyəri 3000 -12000 tl (1419-5676) arasında dəyişir.

Bildirək ki, Azərbaycanda plastik əməliyyatlara xərclənən vəsaitlərin az olmamasına, eləcə də əməliyyat etdirənlərin sayının gündən-günə artmasına baxmayaraq, rəsmi statistikada bu sahə səhiyyənin bir bölməsi kimi yer almır.

Halbuki, plastik cərrahiyyə hazırda dünyada milyardlarlarla dollar dövriyyəsi olan ayrıca sektor hesab edilir. Təkcə bir ildə 10 milyona yaxın insan plastik əməliyyat etdirir. Beynəlxalq Estetik Cərrahlar Birliyinin (ISAPS) 2015-ci il üzrə hesabatına görə, bir ildə 3,969,147 üz estetik əməliyyat reallaşdırılıb. 1,264,702 prosedur göz əməliyyatı, 730,287 prosedur rinoplastika üzrə olub. 2015-ci ildə 758,590 abdominoplastika, 50,086 vaginal cavanlaşdırma, 1,394,588 liposaksiya, 2,790,138 süd vəzlərinin estetik əməliyyatı həyata keçirilib. Araşdırmalara əsasən, dünyada bu bazarın həcmi illik 13-33% artır. Yaxın üç ildə dövriyyənin 240 milyard dollara çatacağı gözlənilir. Lakin bir məqamı da vurğulayaq ki, hələ də qeyri-cərrahi prosedurların sayı çoxluq təşkil edir. Dünyada 21,696,671 qeyri-cərrahi estetik prosedur reallaşdırılıb.

Tibbi turizmdə estetik cərrahiyyənin rolu

Azərbaycanda plastik cərrahiyyənin qonşu dövlətlərlə müqayisədə ucuz olması tibbi turizmin məhz bu seqment üzrə inkişafını da şərtləndirə bilər. Ancaq sorğularımız göstərdi ki, plastik əməliyyat üçün müraciət edənlər, əsasən, yerli vətəndaşlardır.

Qeyd edək ki, hazırda bir çox ölkələr turistlərin diqqətini plastik cərahiyyə ilə də cəlb etməyə çalışırlar. Bir zamanlar Meksika, Braziliya bu sahədə ilk yeri tutsa da, son illər Dubay və Tayland liderliyi ələ alıb. Sonuncular təkcə 2013-cü ildə xaricilərin istifadə etdikləri tibbi xidmətlərdən (bunların tərkibində estetik cərahiyyə 1-ci planda yer alır) 4,3 milyard dollar qazanıblar.

Dünyada ən çox plastik əməliyyat reallaşdırılan ölkələr

Məlumat üçün bildirək ki, plastik əməliyyatların daha çox reallaşdırıldığı ölkələrin siyahısına ABŞ rəhbərlik edir. Məsələn, 2012-ci ildə amerikalı cərrahlar 1.688.694 plastik əməliyyat həyata keçiriblər. Əməliyyatlar, əsasən, süd vəzlərinin böyüdülməsi, liposaksiya olub. Ümumiyyətlə, plastik cərrah bu ölkədə ən məşhur və yüksək ödənişli peşə sahibi hesab edilir. Orta aylıq əmək haqqları təxminən 150 min dollardır.

İkinci sırada Braziliya gəlir. Statistikaya əsasən, hər gün ölkədə 2 min plastik əməliyyat reallaşdırılır. Maraqlıdır ki, 90-cı illərdə Braziliyada daha çox süd vəzlərinin kiçildilməsi həyata keçirildisə, 2000-ci ildən əks proses başlayıb. Hətta bu ölkədə süd vəzlərinin estetik əməliyyatı o qədər ucuzdur ki, lipoturizmin inkişafına gətirib çıxarıb.

Meksikada da plastik əməliyyat ucuz prosedur olduğundan əməliyyat üçün müraciət edənlər çoxdur. İtaliya isə siyahının dördüncüsüdür. Burada həkimlər xəstə ilə müqavilə imzalamadan əməliyyata girmirlər. Yeri gəlmişkən, İtaliyada qiymətlər bahadır.

Plastik cərrahiyyənin yaranma tarixi son 15 ilə dayanan Çin beşinci sıradadır. Ölkə estetik əməliyyatlardan illik milyard dollar gəlir əldə edir. Çin tibb turizmi də inkişaf etdirib. Bu çərçivədə ölkədə 20 min plastik cərrahiyə üzrə ixtisaslaşmış xəstəxana yaradılıb. Çin həkimləri il ərzində 3 milyon plastik əməliyyat reallaşdırırlar.

Ölkələr üzrə plastik əməliyyatların növləri də təsnifləşdirilib. Məsələn, Asiyada daha çox burun əməliyyatı, Amerika, Meksika, Avropada isə, əsasən, süd vəzlərinin əməliyyatı geniş yayılıb.

Leyla Əliyeva
Milli.Az